AT. 141. Tweede Blad.
81" Jfaarguag
Zaterdag 19 November 1904.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
sa
ABONNEMENTSPRIJS:
Par S maanden voor Amersfoortf 1.25.
Idem franco per post- 1.75.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, raededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C».
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
f 0.75.
0.15.
Van 15 regels
Elke regel meer
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
bet herhaald adverteeren in dit Blad bij aoonnoment. Eene
circulaire, bevattendo do voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
WEST-INDIË
De Tapanahoni-expeditle.
Be Tapauahoni-expeditie, die op 1 Juni
van Amsterdam naar Paramaribo vertrok,
kwam aldaar den 17eu d. a. v. aan en ver
wijlde er tot 5 Juli, om alles vooivden tocht
in gereedheid te brengen.
Daarop werd naer Albina overgestoken,
van waar zij eerst op 10 Juli de reis kon
voortzetten, tengevolge van de vele moeilijk
heden van de zijde der boschnegers onder
vonden.
Den 17en d. a. v. werd Poeloegoedoe be
reikt, alwaar tot den 20en vertoefd moest
worden, ter afwachting van de vraehtcorja-
leu, met Indianen bemand, die den I9en arri
veerden. Zij hadden een boot verloren in
den Singatetéval, waarmede tevens een baal
met touwwerk en de kist- met gereedschap
pen in de diepte verdwenen waren.
Den 22en in den namiddag bereikte de
expeditie liet dorp Piheti aan den voet van
den Granholloval. De booten werden ontla
den en den volgenden morgen een begin ge
maakt met het transporteeren der goederen
boven den val.
Omstreeks half één in den namiddag van
denzelfdea dag kon de reis worden voortge
zet. Na eenige vallen en versnellingen te
zijn overgetrokken, bereikte de expeditie
eenige uren later Anetibbetje.
Nog denzelfden dag werd zij door Gram
man Oseissi ontvangen, aan wien in groote
vergadering, den volgenden morgen gehou
den, met de kaart in de hand. werd uitgelegd
het doel van de expeditie en de opdracht,
die zij te vervullen heeft. Het groote opper
hoofd beloofde alle hulp, doch verklaarde
dat er een groot gedeelte van zijn volk bezig
was aan het binnenhalen van de rijstoogst^
zoodat het niet gemakkelijk zou zijn om da
delijk men&cheu te vinden. Aan zijn kapi
tein Arabi, die zich bij den val Grandasingi
ophield, zond hij intusschen een boodschap
om hem met de nlannen va.n de expeditie in
kennis te stellen.
Den 27en kwam de boodschapper van kapi
tein Arabi terug en werden de noodige
Aukaners ter beschikking van de expeditie
gesteld, die na verdeeling van de lading en
van voeding aan het volk, den 29en Juli de
reis vervolgde.
Na verscheidene kooge vallen te hebben
overgetrokken, die met een verplicht ver
blijf van een halven dag bij kapitein Arabi
•op Greenkasaba, veel o; onthoud veroorzaak
ten, werd den 7en Augustus een kamp be
trokken nabij) een graniettop, Teboe genaamd,
en deze den volgenden dag beklommen. Van
den 200 M. hoogen top, had men een prach
tig gezicht op het omliggend gebergte, zoo
dat alle gewenschte metingen verricht kon
den worden en ook verband verkregen werd
tusschen de metingen van de Saramacca en
G oni ni-expeditie.
Het, Oranje-gebergte bleek zich in Z. Z. W.
richting om te buigen naar het grensgeberg
te, waar het als laatste top een kolossale»
granietrots had met een basis va i plm. 1200
meters.
Na afloop der werkzaamheden op den Te-
lxie w°rd de reis vervolgd met het doel een
tweeden graniettop, d.e zich 15 K.M. zui
delijker bevond, te beklimmen. Den 18en
Augustus werd deze top bereikt en vandaar
ui, een tweede reeks peilingen genomen.
Het o; voeren van de levensmiddelen ging
intusschen geregeld door en was men den
25en daarmede zoo ver gevorderd, dat de
rivieitocht den 26sten kon worde 1 voortge
zel. Nog dienzelfden dag bereikte men het
uiterste punt, waar de Fransch-Hcfllandsche
gr^nscommissie van 1861 geweest was.
Het overekken der tallooze vallen ver
oorzaakte weder zooveel oponthoud, dat de
li.h. Franssen en de Goeje besloten met oen
klein groepje vooruit te gaan.
Da- rd« or bereikten zij reeds den 3Oaten
Augustus het eerste Indianendorp!, Inteleva
ge laamd.
Het bleek te bestaan uit een vijftal huizen
en was bewoond door een 16-tal Roekoeja-
na's, zoowel mannen, vrouwen en kinderen,
die voor de expeditie niet de minste vrees
koesterden. Daar De Goeje zich met lien in
hun eigen taal wist te onderhouden, werden
de twee boschnegers, die medegenomen wa
ren om als tolk te fungeeren, maar in plaats
van te helpen al het mogelijke deden om de
expeditie bij de Indianen tegen te werken,
naaf huis gestuurd.
Van de Indianen, %'ernam men, dat de
Tapa Ralioni zich eenige kilometers ten zui
den van het dorp Inteleva in twee armen
splitst. De linker, die eene zuidwestelijke
richting behoudt-, draagt de naam van de
hoofdrivier en is onbewoondde rechter
daarentegen wordt door Trio's én Roekoeja-
na's bewoond, heet Paloeané en heeft eene
algemeen zuidel'jke richting. De reusachtige
granietklomp hiervoren genoemd, bleek nabij
die rivier gelegen te zijn en Kassikassi-ma
te heet en.
Zoo spoedig doenlijk werd laatstgenoem
de rivier door Franssen en de Goeje, verge
zeld door 2 Indianen, verkend, en bereikte
men, na 30 Kilometers in zuidelijke richting
te hebben gevaren, den bewusten graniet
klomp. Ongelukkig bleek deze onbeklimbaar
te zijn, doch ten zuiden daarvan bevond zich
een goed be klim bare rotskop, die door een
rug met den hoofdtrap verbonden was.
Hetgeen op den rotstop van het aanlig
gende bergland te zien awas, schreef de heer
Franssen, overtrof alle verwachtingen. Van
het Westen naar het Zuiden verheft zich op
een afstand van 60 tot 80 Kilometers een
hoog gebergte, dat in verbinding moet staan
met den Wilhelmina-keten Naar het Zui
den toe daalt dit gebergte, buigt naar het
Oosten om en staat zoo in verbinding met
het Tumuc-humac gebergte.
Het voornemen bestond om deze bergreek
sen van een tweede punt aan te peilen, om
zoodoende de ligging daarvan met zeker
heid te kunnep vaststellen. Een bezwaar
was echter, dat de voedingsmiddelen sterk
begonnen te verminderenbesloten werd
toen, den opzichter en 13 arbeiders naar Pa
ramaribo terug te sturen, waardoor de rest
eenige weken langer zou kunnen blijven.
De gezondheidstoestand bleef voortdurend
zeer gunstigslechts 2 arbeiders moesten we
gens malaria worden geëvacueerd.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Vergadering vain Vrijdag 18 November.
Geopend 11 ure.
Voortgezet wordt, de behandeling der
M o t o r w e t.
De lieer Schaper stelt als amendement
voor artikel 14 te splitsen in dier voege dat
het zal luidenHot is de.u bestuurder van
een motorrijtuig of rijwiel verboden daar
mede over een. weg te rijden op zoodanige
wijze, dat de vrijheid of de veiligheid van
het verkeer op dien weg wordt belemmerd of
in gevaar gebracht. Onveranderd het bepaal
de in het vorige lid is het den bestuurder
onder alle omstandigheden verboden op een
openharen weg te rijden met grooter snel
heid clan van 60 per uur.
Die heer V a n de Velde stelt veer het
slot van het artikel te lezenmet dien ver
stande, dat onder alle omstandigheden weg
gedeelten bimnen bebouwde kommen niet
met groot er snelheid dan van 8 K.M. en
weggedeelten daarbuiten, niet met een groo-
tere snelheid dan van 40 K.M. per uur mag
worden gereden.
De heer Sassen va.» Ysselt heeft
bezwaar tegen het amendement-V atn de
Velde, vooral op grond dat het moe iel ij; k is
te bepalen en te zien waar de kom eener'
gemeente begint of eihdligt. Vooral ten
platten lande is dit moeielijk, gelijk onlangs
nog in Noord-Brabant is gebleken.
De heer De Savor n in Lohman acht
de hoofdzaak dat het doorgaand verkeer op
den weg niet belemmerd worde. Het is al
leen de vraag zal men een maximum snel
heid stellen, ja of neen. Zoo ja, dan kan
men beginnen met 5 K.M. per uur. Spr. ge
looft echter, dat- de bepaling van een maxi
mum-snelheid geen aanbeveling verdient en
hij wijst op de groote snelheid en het gemak
waarmede een auto gestopt kan worden. Hij
ondersteunt dan ook het amendement-Druc-
ker.
De heer Schaper laat uit het door
hem mede onderteekende amendement voor
het woord wegen, het woord ..openbare'' ver
vallen.
De heer Van Nispen tot Seven a er
wijzigt het- door hem en den heer Drucker
voorgestelde amendement- in dien zin, dat
het zal luiden het is verboden enz. om te
rijden op zoodanige wijze of mei zoodanige
snelheid, dat de vrijheid van het verkeer op
den weg wordt belmmerd of in gevaar ge
bracht. Spr. waarschuwt er tegen om eene
goede bepaling in de wet te bederven door
een slecht aanhangsel
De Minister van W a t e r s t a a t,
enz. (de heer Do Maroz Ovens) blijft uit
volle overtuiging waarschuwen tegen het
amendement-Drucker.
Het amendement-v.-d.-Velde is onaanneme
lijk, omdat, het onuitvoerbaar is, vooral ten
platten lande.
De heer T y d e m a n, voorzitter der Oom
missie van Rapporteurs, zegt, dat die com
missie het amendement-Drucker aanbeveelt,
op grond van het verantwoordelijklieidsgrin-
cipe. De overige amendementen verdienen,
naar het oordeel der commissie, geen aanbe
veling.
De heer Ter Laan trekt zijn amende
ment (30 K.M.) in.
De heer Van de Volde trekt oveens
zijn amendement in, en verklaart voor het
regeeringsvoorstel te zuilen stemmen.
De heer Van Karnebeek waarschuwt
ernstig tegen hetgeen namens de Commissie
van Rapporteurs is gezegd, ter aanbeveling
van het amendement-Drucker. Hij ziet daar
in eene aansporing tot -Ie automobielistcn
om, komt er eeno sneinoid^bepaling in do
wet. zich daaraan niet te storen.
De heer De S a v or u i n Lohman blijft
volhouden, dat men niet- liet .bepalen van een
maximum-snelheid niets bereikt.
De heer Tyaeman kan niet op zich la
ten zitten, hetgeen de lieer Van Karnebeek
hem toedicht. Geen oogenblik heeft Spr. er
aan gedacht tot overtreding aan te sporeu
Zeker heeft de lieer Van Karnebeek slecht
geluisterd.
Co heer Drucker handhaaft zijn amen
dement.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het eerst komt nu in stemming het amen
dement-Drucker (geen maximum snelheid in
de wet voorschrijven) dat wordt aangeno-
m e n met 32 tegen 30 stemmen.
Daarmede zijn de overige amendementen
op art. 14 vervallen.
Aan de orde is alsnu liet aangehouden art.
7 (bevoegdheid der proviuciën en gemeente
besturen tot het instellen van verordeningen
op het verkeer met motorrijtuigen en rijwie
len.) Door de heeren van Bylandt en de Waal
Malefijt is een amendement op dat artikel
voorgesteld, strekkende om te bepalen dat op
zekere wegen niet dan met eene bij de ver
ordening te bepalen maximum snelheid mag
worden gereden en dat bij liet gesloten zijn
van wegen of de aanduiding der daarop toe
gelaten snelheid zal worden aangeduid door
waarschuwingsborden van een door den minis
ter van waterstaat enz. vast te stollen model.
De heer do Ridder vraagt of de bepa
ling omtrent de waarschuwingsborden niet
ook in den algeaneenen maatregel, krachtens
deze wet kon worden opgenomen.
De Minister voelt zeer weinig voor het
amendement. Na het lieden morgen aange
nomen amendement Drucker zou het in
consequent zijn. D© minister voelt ook
niet veel voor het amendement, voorge
steld door den heer Van do Velde, om te
doen vervallen de bepaling, dat vóór het
vaststellen eener provinciale verordening de
gemeentebesturen moeten zijn gehoord. De
minister brengt eene wijziging in het arti
kel, waardoor bepaald wordteene provin
ciale verordening wordt niet vastgesteld, dan
nadat omtrent het ontwerp de gemeentebe
sturen zijn gehoord. Wordt het amendement-
De Waal Malefijt aangenomen, dan zou de
Minister moeten overwegen of met de be
handeling der wet ;.au kunnen worden voort
gegaan.
De. lieer De Waal M a 1 e f ijl t brengt
alsnog eene wijziging in zijn amendement,
door dit aan te vullen met eene bepaling,
dat geene bepalingen omtrent de snelheid
mogen worden gemaakt in verordeningen ter
verzekering dat cfe voor het doorgaande ver
keer met motorrijtuigen en rijwielen ver-
cisclite wegen daar «oor open blijven.
De heer T y d e m a. n zegt, dat drie leden
van de Comm. van Rapp. tegen het amen
dement-De Waal Malefijt zijn en één lid er
voor. De gemeentebesturen zouden bij aan
neming van liet amendement vele doorgaan
de wegen kunnen verbieden voor automobie
len en alleen onbruikbare achterwegen kun
nen openstellen.
Ten aanzien van het amendement-Van de
Velde sluit de Comm. van Rapp. zich aan
bij den minister. Zij acht het noch noodig,
noch wenschelijk.
De heer Van Wassenaar vanCat-
w ij, c k wijst den heer Tydeman er op, dat
wanneer door de gemeentebesturen zand- of
kronkelwegen als doorgaanden weg worden
aangewezen, do Kroon zulk eene verordening
kan vernietigen.
Do heer Van Sassen van Ysselt
zegt, dat hij. en zijn mede-voorsteller, dé heer
v. d. Velde, hun amendement zullen intrek
ken, als de Minister verklaart, dat het hoo-
ren van de gemeentebesturen op het ontwerp
provinciale verordening, niet noodzakelijik is
voor het tot stand komen der verordening
docli dat hun slechts do gelegenheid wordt
gegeven, om hunne opinio omtrent het ont
werp te zeggen.
De Minister antwoordt, dat het lioo-
ren der gemeentebesturen niet noodzakelijk
mede brengt, dat. die lies turen advies moe
ten uitbrengen.
Tegen het amendement-De Waal Malefijt
zal de Minister zich iiiet langer verzetten,
mits een tweede lid in artikel 7 worde op
genomen, luidende:
..Bij zoodanige plaatselijke verordening
kunnen ook ten aanzien van wegen, niet die
nende voor liet doorgaande verkeer binnen
bebouwd© kommen bepalingen worden go-
maakt, waarbij aan door motorrijtuigen en
rijwielen in acht te nemen maximum snel
heid wordt, aangegeven.
Do Min. voegt deze zinsnede aan art. 7
toe.
D% hoeren Van Sassen van Ysselt
en D c W a a 1 Ma 1 e f ij t trekken nu hunne
amendementen in.
Do heer De Waal M a 1 e f ij t geeft in
overweging het woord „dienende" te vervan
gen door het woord „vereischt", en de heer
V a n de Velde om te spreken van „ver-
eiseht" en „geschikt".
Do Minister ziet daarvoor geen reden,
maar wil men liet woord vereiseht in de
plaats stellen dan is het hem goed.
Do heer De Waal M a 1 o f ij t stelt nu
als amendement voor om in plaats van die
nende te schrijven „verenchte en geschikte"
wegen.
Dit amendement (waarbij aa.i gemeentebe
sturen dus de verplichting wordt opgelegd
voor het doorgaand verkeer slechts zoodanige
wegen open te stellen die daarvoor vereiseht
en geschikt zijn) wordt aangenomen met 43
tegen 11 stemmen.
Br art. 15 (voorschrijvende do verplichting
aan auto- of rijwiel bestuurder 3 om stil te
staan op vordering van de bevoegde ambte
naren) dringt de lieer Lob m a n op eene
strafbedreiging tegen de personen die zich
opzettelijk onttrekken aa i de gevolgen van
door hen aangerichte ongelukken, zonder
hulp te verleenen.
De Minister erkent de noodzakelijk
heid om hulp te bieden, maar acht deze wet
niet geschikt om daarin eene dusdanige be
paling op te nemen. Hii zal intusschen do
aandacht van zijn ambtgenoot van justitie
daarop vestigen.
Bij art. 19 (ontneming bevoegdheid om te
rijden aan een bestuurder van auto of rijwiel)
neemt de Regeeri ng twee amendementen
over, van de heeren Van Wijnbergen en Rol-
sius, om naast het geval van onherroepelijke
veroordeel mg. ook dat van liet betalen der
opgelegde boete te vermelden, en in het Poli
tieblad op te nemen de ontneming van rij
bewijzen.
Do overige artikelen worden goedgekeurd.
De eindstemming zal later wordvii bepaald.
Dinsdag 11 uur Indische begrooting.
Boekbeoordeelir.g
Moraliteit, door Egb. v. d. Miandele,
uitgave van EL J. W. Bocht, to Amster
dam.
Eten boek met eon tendtemz de kwestie,
waar het over gaat, is niet nieuwi meer, maar
mag nog wel eens onder de aandacht ge
bracht worden. Het geldt clo zoogenaamde
zedelijkheids- of fatsoeinHjkheidsbegrippeni,
die nog altijd in onze samenleving lieorschen-
de zijn en va.m welke Dora, de hoofdpersoon
van 't- verhaal, de d'upe werd. Lyclie kan
geen verachting voor haar gevoelenalle3
weten is alles vergeven. Ach van hoe menige
vrouw kan gezegd worden, dat haar „hoogste
zaligheid haar grootste leed" werd! John's
vader is het type van hien, die moraliteit af
meten naar uiterlijk fatsoen en die niet schij
nen te weten, dat veel, wat bij ide werelcï
veracht is, slechts meelij verdient, get©» on
eer. Diezelfde bejaarde main, die zij» zoon
wilde onterven als h'ijl Dora niet van zich1
stiet, haar afkoopend' met wat geld', zooala
er immers zoovele, hoogst fatsoenlijken doen,
betreedt zelf dien, drempel van liaar armelijk
kamertje, om van haar te vragen, wat de
zoon niet meer wil, door hem. er toe gedwon
gen dien afstand te doen. Daar zdjjn treffen
de passages in. dit boek., b.v. de zieke Dora,
verpleegd! door 't meelij gevoelend nonnetje.
Daartegen steekt ongunstig af liet dn noodig
zoo realistisch! geschetste op bladz. 169. Ook
zonder dergelijke in de mode zijnde beschrij
vingen kan een book boeien en mooi zijn.
Tegen oude vooroordbelien. waarschuwt, dit,
verhaal, wie zal zoggen hooveier leven een
ruïne werd door schuld van averechtsohe be
grippen van moraliteit! Van der Mandele's
stem zij niet als van een roepende in de
woestijn
Jongens van, Ouidt Holland,
door C. Joh. Kieviet, met illustraties van
Joh. Braakensiek, uitgave van Valkhoff en
Co., te Amersfoort..
Dit boek had ook kunnen heeton„Czaar
Peter te Zaandam"., maai* dan zou men lioht
zijn gaan denken aan een liistorischo studie.
En dat wil Kieviet's werk niet zijn, trouwens
daar zou geloof ik ook geen behoefte zijp
aan een dergelijk boek over „den. groeten
man, wien niets te klein wtas". Wel zal met
beide handen gegrepen worden naar dit. ver
haal in romanvorm hoofdtzakeLijk voor onze
jongens geschreven, handelende over don
Czaar en eenige oud-Hol landsche jongens
van zijn tijd op de oudier houdende mattier
zooals Kieviet dat- kan. En tusschen de
regels door staat, te lezen wat wilskracht,
ijver, energie vermag, een lesje, dat de jon
gens van onzen tijd niet mogen versmaden,
Alzoo, in meer dan één opzicht, een aanbo.
velenswaardig jongensboek
Stads bloed, door Mil van Hoorn, uil
gave van Valkhoff en Co., to Amersfoort.
Üe titel zegt. al vee.l omtrent den inhoud,
maar de laatste- geeft toch oneindig meer
dan d© eerste belooft. Ben groot contrast,
Herman, het buiten-mensch en zijn lief, be
minnelijk vrouwtje, pur sang stedelinge. d
w. z. Amsterdamse!ie
Een groot- contrast, dat klein-stecdsch ge
zanik over die brievenbus, dat kleinsteed-ich
geklets over zieke, die heel wat op haar
kerfstok schijnt te hebben en die brood© op
vatting van het leveni Alleen menschen
met ruimen blik, tecdere liefdo ou nobel
hart als Herman's vrouwtje weten zich te
verheffen boven tb© laagvloersoho conventie
eu deu nasleep van deze. Onwillekeurig den
keu wij bij 't lezen van Stads bloed aan
het bovenvermelde boek Moraliteit, en
wij, zien uog eens hoe klein vaak is, wat d©
weield hoog prijst, hoe groot is dikwijls,
waar de inensheen den neus voor optrekken,
do menschen, d. i. do publieke opinie „cin
Schick Heffes Ungehencr".
Mi' van Hoorns boek worde veel g.lezen,
door stadsmenschen en door buitenlui, en
ik weet zeker menigeen zal er wel bij varen
Scheurkalender Nederlandsohe Pro
testantenbond, bewerkt door eenige
dames to Zwolle en uitgegeven bij Tjeenk
Willink (prijs f 0,50).
Als nog waarheid is in liet- woord! „een
voud kenmerk van het wtare", dan kan deze
kalender met gerust, geweten hartelijk wor
den aanbevolen. Door eenvoud inunt uit het
toch sierlijk schild!, eenvoudig en degelijk!
zijn <lc woorden voor iederen dag. Wilt gei
een paar voorbeelden„Men moet vooral
ecrhjk in kleinigheden zijni" of „Durf neen
zeggen" of „Don ledigen tijd niet ledig door
gebracht". Ik zou gaarne meer van die kern
achtige woorden als proeve afschrijven, maar
die er begeerig naar is, schaffe zich het 365-
tal, d. w. z. den kalender aan!
Uit de Remonstrantse he Broe
derschap, onder redactie van dr. J. A.
Beijernian, uitgave van A. H. Adlriaini, te
Leiden, 16de jaarg., 3do afl. (1 November
1904).
Deze afl. bevat het eerste stuk van een
historische studie over „de LeidscLe Remoin-
stranten vóór 1618", door prof. Rogge, voorts
iets over do huwebjken van Assuerus Mat-
thisius, wiens tweede huwelijk hem het mis
noegen van de leiders der Remonstranten
bezorgde, een beschouwing over „leven en
sterven", door A. S. en voorts de gewone
rubrieken. Van clit tijdschrift kan gezegd
worden, dat het. altijd belangrijk en lezeus-
waaid is.
Wetenschappelijk Nieuws voor
Io d ereen, het maandschrift onder red.
van II. J. Bartels, dat zich in zijn eerste
levensjaar reeds bij veilen wist te maken en
waarvan nu het tweede jaar ingaat. De
hoofdredacteur, wiens portret tegenover het
titelblad staat, heeft zicih- voorzien van den
steun v'an nieuwe medewerkers, die met de
ai wieren het hunne zul leun doen om dit
..Nieuws voor Iedereen" tot nog meerder
bloei te brengen. Ook de thans verschenen
afl. getuigt van een krachtig streven in die
richting, veel en velerlei dat menigeen niet
weet, en allen mogen lezen, wordt hier sa
mengebracht. De uitgever B. Busé, te Har-
dinxvcld, zorgt voor goed papier en. voor
duidelijke letter envoor matigen prijs.
(f 3.60 cfe twaalf nummers).
Our Mi a g a z i nie, edited by the publi
cation com mi thee- off the scotch church to
Rotterdam., sear. mr. J. O. Schonk, Van der
Sluisstraat 35, aldlaar.
Ook zooi juist verschenen Nov.-afl., bevat
keur van tekst, en illustratie. De prijs van
dit .nardis1 popiulaiir maandblad! .is slechits
f 1.25!
Drie t ijd schrift jes voor de
j u g di, uitgave van P. van Bel'kum, te
Zutfen, t. w.„Voor 't jonge volkje", ,,De
kinderwereld" en „Vóór do kinderkamer",
alle drie onder redactie van P. Lauwerse, en
alle drio met passenden tekst en passende
illustratie voor den leeftijd, voor welken zij
bestemd zijn. In dl© laagje winteravonden
zullen zij: aangename verpoozing geven en
het jonge, jongere en jongste volkje prettig
bezig houden, prettig en inittig. Dat weten
zij, voor wie deze maandblaadjes reeds tot
de huisvrienden behooren en die het nog
niet weten, raden wij bepaald aan deze gas
ten eens een avondje te noodlen, wij twijfe
len .niet of het zal den mecsten zeer aaug>
naam geweest zijn keunis gemaakt te heb
ben
De Heeren Priesters, bewerking
in novellevorm van hot tooneelstuk .„Ces
Messieurs" van Georges Ancey door E.
Caiuphuijs, uitgave van L. de Boer, N. Leüe-
stiaat, Amsterdam.
Waar hot toouoeLspol zelf ook hier te
lande verboden word, heeft de bewerker er
van gemeend hot- als novelle bekend te moe
ten maken. Het handelt over den invloed,
dien de priester kan uitoefenen op de vrouw,
dank zij zijn mooi ambtskleed' eu het bijna
algemeen verschijnsel, dat- geldt voor allo
priesters van alle godsdiensten, ill dat zij
z'ch zoo goed weten voor te doen. De lezer
ervaart aanstonds, dat de bewerker geen
vriend der priesters is en bij lezing van die
novelle blijkt, dat de abt Thibaut mort,
dienst doen als spijker, waaraan hij zijn
weerzin tegen de geestelijkheid ophangt.
Dikwijls zoor eenzijdig, generaHseerend, on
waar zijn de bier gegeven beschouwingen,
van welke één moge dienen als voorbeeld,
nl. waar gezegd wordt, dat de typheuse
koortsen, waaraan Hélcne leed, behooren tot
het gewone verschijnsel bij kinderen, wier
jeugdige verbeelding overspannen, is door
aanhoudend godsdienstige gesprekken, het
lezen van vrome boekjes enz. Do slotscène,
Henrietta zich werjxmd aan Ilélène's voet,
is mooi ou zeker wordt er iii dit bo?kje ge
waagd van bestaande misstanden en zonden,
maar «laar moot over zulke ernstige dingen
ernstiger gesproken worden de plagerij van
Pierre (bladz. 8) is zeer ongepast. Over 't
gehort f preekt uit deze bladzijden vijand
schap tegen den godsdienst-, inzonderheid
het catholicismo, trouwens de heer De Boer
noemt zijne uitgaven zelfanti-godsdicnstige
lectuur Was het hem en den auteur allem
om be t rijding van misbruiken en dwalin
gen to bestrijden, mij dunkt, dan kon zulks
op eon ondiere wijze beter dan het. geschiedde
in „do heeren Priesters".
F W. D.
