of daar nu niets aan te doen was, zeide mr
SchorerOch, jonge lief daar is niets aan te-
doen, waait bij Waterstaat hangen ze als
klitten aan elkaar. Nu, dat is heden wear
gebleken. De wije» waarop de heer de Stucrs j
verbetering wil aanbrengen, vindt Spr. ge
vaarlijk, want er zou geen doel mee bereikt j
worden, daar de ingenieurs hunne ramingen 1
m^t 5 zouden verhoogen.
Do héér De Stuers is gevoelig voor de
hem gebrachte hulde en geeft den lauwer
krans voor geestigheid cn kwinkslagen aan
don minister terug. Hem komt d© prijs toe.
Intusschen van kwinkslagen is hier geen
sprako geweest. Spr. bedoelde in ernst het
geen hij zeide, maar de minister maakte
er zich met een kwinkslag af.
De heer Borgesius blijft aandringen
op spoed met het maken van een brug te
Doesburg.
De heer Röell releveert nogmaals de ge
schiedenis van het subsidie, verschuldigd
door het waterschap N. O. Noord-Brabant
en verklaart, dat zijne bezwaren door de
rede van den hoer Van Sassen van Ysselt
niet zijn weggenomen. De Minister zal moe
ten erkennen non talis auxilio.
Nadat de keeron Schaper, Okraa,
Molcliorsen Van Veen het woord had
den gevoerd ontraadde de Minister met
met allen ernst het advies door den heer de
Stuers gegeven. Slechts door een vaste Comm.
van Rapp. voor de Waterstaats-begrooting,
die zich in verbinding zou moeten stellen met
de ambtenaren van Waterstaat, ware bezuini
ging te verkrijgen.
lu zake de brug bij Doesburg zal op spoed
worden aangedrongen. Moe' t de nieuwe over
eenkomst met- den N. O. Brabantschen pol-
derdienst uiot worden aanvaard, dan zal de
oudworden geëxecuteerd.
Teeknischo bezwaren bestaan nog altijd te
gen het Martens broekster verlaat. Over do
verdeeling van de kosten voor afsluiting
van de Lauwerzee, heeft de minister niet ge
sproken en hij doet dit ook nu niet. Hij
heeft alleen gesproken over de verdeeliug
van het werk. De minister betwist, dat men
in Friesland bij uitvoering van het plan de
watervoorziening niet in do hand zou heb
ben. Unaniem vei klaren de ingenieurs het
tegendeel.
Bij art. 17 (kanaal-beambten) dringt de
lieer Passtoors aan op lotsverbetering
dier beambten.
Do heer Smeenge vraagt vrije genees
kundige behandeling voor de kanaalbeamb-
ten, die aan weêr en wind zijpi blootgesteld1
on voel te lijden hebben.
Do Minister is een voorstander van
Zondagsrust, maar absolute Zondagsrust is
niet voor te schrijven. Do invoering der Wo
ningwet zal een spoorslag zijn om de wonin
gen aoo goed mogelijk te maken. Vrij© ge
neeskundigc beliandeliug wordt aan geeu en
kele categorie van beambten gegeven, maar
overwogen kan worden hoe die op de ge
makkelijkste manier verstrekt kan worden.
Eono regeling der pensioenen voor tijdelijke
diensten zal woldra de Kamer bereiken. De
minister kan geen gevolg geven aan den her
haalden aaaidrajig tot tractementsverhoo-
gi"g.
Bij art.. 34 (.Verbetering onderhoud en
herstel van het HoUandsoh diep) brengt de
heer Van G ij n den minister dank voor
hetgeen bij wil doen tot verbetering van
den Waterweg van Dordrecht naar zee. 9pr.
hoopt dat liet door den minister toegezegde
wetsontwerp, dat de vei"betering van den wa
terweg van Dordrecht naar zee beoogt, spoe
dig tot stand zal komen. Voorts bepleit Spr.
het kiezen van den weg over Brouwersha
ven die korter is en de schepen den zooge
naamde» „Hinder" kunnen misloopen.
De Minister kan niet anders doen daai
herhalen, dab hij zeer warm voor deze zaak
gestemd is en bij hem is aandringen op spoed
niet noodig. De vaart is geprojecteerd langs
den Roompol, maar de Minister wil de be
zwaren daar tegen nog wel eens onder de
oogen zien.
Bij artikel 35 (verbeteriug cn onderhoud
van rivieren in do prov. Limburg) betoogt
do heer Janssen de noodzakelijkheid der
verbetering van do Maas in Limburg, o. a.
in verband met do ontginning dor kolen
velden van Limburg.
Op artikel 49 (werken aan Binnen- en
Buiten Aa in Groningen) is door den heer
Va. n Foreost een a* en dement voor
gemeld, strekkende om het artikel ter ver
minderen met f 800. Een woning van
f 2300 voor een watermalenaar, vindt Spr. te
hoog in verband met 's mans weekgeld en
levensomstandigheden. Extra tirelontijntjes
zijn niet noodig. Eenvoud is het kenmerk
van het sohoono.
De heer Van Kol stemt volkomen in
met de woorden van den heer Van Foreest,
dat de opleiding voor ingenieurs in Delft on-
practisch is. Zii leeren te duur bouwen. Men
kan een zeer goede arbeiderswoning bouwen
zonder weelde, die den werkman slechts finan
cieel spreekt.
De heer 9 mee age geeft den heer Van
Foreest in overweging zijn amendement to
wij*ugen, en den post slechts met 25 gulden
te verminderen. Dan bereikt h.f toch wat hij
booogt, daar men niet liep -ild wec-t wat zulk
eenc woning kosten zal.
De heer Bos verecnigt zich met dien
aandrang.
Dj heer Van Foreest Houdt vol, dat
men voor f 1500 een soli ede woning ten
pUtteal&ndo kan bouwen, mits er niet ge
heid beh ft te worden, en de heer Schaper
he. hem verzekerd, dat tie bodem in quaes-
tio vast 13. Op voorwaarde dat de toekening
aan de Kamer worde overgelegd, wil hij zijn
amendement wijzigen.
De heer Smeenge stelt alsn als amen
dement voor het artikel te verminderen met
f 25.
Dj hetr Van Foroost trekt alsnu zijn
amendement in.
De boor Krap zegt, dat de Commissie
van Rapporteurs het amendement niet noo
dig acht als de minister de verzekering geeft
dat nauwkeurig toezicht zal worden gehou
den.
De Minister zegt geen aansporing noo
dig te hebben, maar als het der Kamer noo
dig voorkomt die aansporing nog in een amen
dement tc belichamen, dan neemt do Minis
ter het amendement over.
Op art. 54 (onderhoud, herstel zee- eu
overwerken enz. in Noordholland) is een
amendement, voorgesteld door den heer van
Foreest, strekkende om dat artikel te ver
minderen met f 6000 en f 8700 en alzoo te
brengen op f 235.300. Dit amendement toe
lichtend- zegt de lieer van Foreest hier
op h m volkomen bekend terrein te zijn. Hij
constateert dat de hoofden waarover hier do
quaestie loopt, uitstekend zijn gemaakt en
nog in zeer goeden staat zijn. De minister j
heeft een bezoek gebracht aan de zeewering,
maar zoo vluchtig dat spr. hem niet op tal j
van bijzonderheden heeft kunnen wijzen.
De Minister ontraadt ten sterkste de
aanneming van het eerste amendement, ver
in ndering met f6005 (onderhoud zeewering)
en evenzoo het tweede, vermindering met
f 8700 (aanplanting van helm.) Roekeloos
zoude het zijn het tweede amendement aan
to nemen.
De heer Krap zegt dat de meerderheid
der commissie van rapporteurs het eerste
amendement ontraadt en de geheele com
missie het tweede.
Het eerste aimendement wordt verworpen
met 39 tegen 37 stemmen, het tweede amen
dement wordt aangenomen met 40 tegen 35
stemmen.
Op art. 55 Holdersche en Hondbnssche zee
wering is oen amendement voore-esteld door
den heer van Foreest, strekkende om
het art kei in tweeën te splitsen met de be
doeling dat reeds in het voorjaar van 1905
worde overgegaan tot aanbesteding van twee
strandhoofden benoorden paal 10 en het ver
werken van zand. waarvoor f 22.500 was uit
getrokken als nutteloos, niet te doen plaats
hebben.
De Minister zegt dat hij geld voor aan
leg van het werkspoor niet kan missen en
dat hot verwerken van zand reeds is aanbe
steed.
De heer van Foreest trekt hierna zijn
amendement in.
Biji art. 57 (ree- en oeverwerken op Ame
land) bepleit de heer Van Veen den aan
leg van waterkeerende dijken op Ame ant
cn het belang van den landbouw. Door ver
betering van den bodem zal de grondbelas
ting stijgen en dus meer in de .schatk"*o
komen in compensatie voor de uit te ge'en
gelden voor dijkaanleg.
De minister antwoordt dat de onder
handelingen met de provincie nog niet zijn
afgeloopen.
Avondvergadering van Woensdag 14
December.
Staatsbegroot ing voor 190 5.
Hoofdstuk VI. (Marine).
Er worden geen algemeene beschouwingen
geveerd.
Bij de eerste afdeeling, kosten van het
departement, bespreekt de heer Verb ey
hot' bureau stoomwezen aan hiet departe
ment. Het- doel dies ministers is om later don
vorige» toestand te herstellen.
Nu diait bureau eenige jaren heeft gewerkt,
vraagt, spreker of de nieuwe organisa
tie voldoende is gebleken. Spr. vraagt ook
of het niet goed zou wezen aan het hoofd
vau h't bureau te stellen een chef van het
eigen corps.
Doch wil de minister dit niet-, zou het
dan fiog niet beter zijln aan het hoofd te
stellen oen officier-maohinist.
De Minister van Marine zegt, dat
admiraal Röell reeds had voorzien, hoe hij
bij zijn o reorganisatie van het bureau stoom
wezen vooral den aan het hoofd te stellen in
genieur de gelegenheid moest worden gege
ven zich geheel voor zijn taak te bekwamen.
Dit is dan ook inderdaad ge®ahied en de mi
nister heeft bericht gekreg >n, dat die offi
cier niets meer kon leeren. Daarom heeft hij
dien officier toegevoegd aan den inspecteur
om zich verder te bekwamen, met het doel
hem in het buitenland rich op de hoogte
van alles to stellen wiat met de zaak in ver
band staat
Aan dien officier is opgedragen het ma
ken van ontwerpen, die onderworpen wor
den aan de mannen van de practijk.
Rij do behandeling van artikel 17 (mate
rieel) wordt door den heer Merchant met
andere loden voorgest: !d oen amendement,
om van de begrooting af te nemen het geld
voor het nieuwe pantserschip voor de bin-
nenlaudsch< defensie.
Ddt araendement to* 'ichtonde, zegt de heer
M a r c h a i t, dat de voorstellers zich willen
baseeren op uatgene, wat men wel weet
En rven ,/eet nu dat de uitgaven voor Ma
rine stijgen van jaar tot jaar. Wij moesten
4 jaar geleden 2 millioen betalen voor wat
wij vroeger kregen vcor lj millioen, en nu
zou d;t kosten viif millioen.
Nu zegt de raraist.r: ik heb 6 pantser-
scl -vpen ïcodig, m ar ik vraag maar 1 en
gij behoeft later clc 5 niet toe te staan.
Maar in werkelijkheid geldt het 6 rchepm,
die zullen kosten 30 millioen.
De voorstellers van het amendement zijn
overtuigd dat die uitgave.: voor onze nr'dde-
le.. cvn te zwaren last zïin.
Do heer Yerhev, herinnerende aan wat
de minister ten aanzien der noodzakelijk
heid van 6 nieiiwe pantse.-schepen heeft ge
zegd. wijst er op dat nu gevraag., wordt het
geld voor een pantserschip ,-an 5000 ton, dat
ongevee- 5 millioen zal kosten. Wat nu de
tot dusver gevolgde marine-politiek betreft,
doze is zeer bewegelijk, geheel in tegenstel
ling met oorlog, w r men reeds 30 jaren
lang werkt volgens een toen aangenomen
stelsel van vaste verdedigingsmiddelen.
Wat nu wordt voorgesteld is niet om sche
pen te hebben voor dén algemeeneni dienst,
maar wel voor een speciaal doeleinde.
Welke schepen de Minister voor Indïë be
doelt. blijkt nietwij weten niet wat zij'
zullen kosten, maar wij weten wel dat de
uitgaven meer zullen zij,n en dat ei meer zal
vereischt worden voor ï-eparatie en personeel.
Zich plaatsende op het. standpunt des Mi
nisters, zegt Spreker, dat de schepen be
stemd rijn om de haven van Texel te ver
dedigen, steeds onze rechten in onze terri
toriale wateren moeten weten te handhaven,
onze neutraliteit te verdedigen, maar zij
moeten niet bestemd worden voor het leveren
van een zeeslag.
Wil men nu materieel voor do defensie,
dan moet er eon vast. plan rijn, doch hij zou
dit bezwaar loslaten, voor den schijn wan
neer hij niet. dit groote bezwaar had, dat het
schip voor de kustdefenaie te kostbaar is. Wij
kunnen volstaan met- schepen van minder
kracht; de börtaaudc Kortenaers zijn vol
doende.
De heer Hugenholtz zegt. dat men
met de aanvraag voor dit pantserschip zou
komen tot een geheel nieurw stelsel, dat ech
ter ontzaglijk veel geld zal kosten. De Minis
ter zegt: ik vraag maar één schip; gij kunt
mij later de andere schepen weigeren, doch
Spreker wil dit niet. Hij noemt het voorstel
van den Minister een gevaarlijk stelsel.
Wij gaan een eerste stap doen op een duis
teren weg. Worde dit er bij toegestaan, dau
bindt de Kamer ziek aau een onbekend plan,
want- als men nader wat andere zou willen,
zou men zeggen, dat kan niet, want dan krij
gen wij ©en groot e staalkaart.
Voorts zegt spr., dat er geen personeel ge
noeg is om het nieuwe schip tc bemannen,
gelijk spr., uit de stukken van den minister,
zelf tracht aan te toonen. Wij hebben geen
machinekamerpersoneel genoeg voor ons
auxiliair eskader en nu wil men toch weer
een nieuw schip, terwijl men groot gemis
heeft aan personeel, zoowel machinisten als
officieren en matrozen, waarvan liet tekort
aanzienlijk is, te wijten aan verschillende oor
zaken.
Spr. geeft nog meer bezwaren aan tegen
het voorstel des ministers, en blijft het on
mogelijk achten, dat de zeemacht, die de
minister wil, aan liet door hem geschetste
doel zal kunnen beantwoorden.
Spr. komt nu nog tot de techniek van
het schip en zegt, dat daartegen de bezwa
ren zich opstapelen. Wij hebben nu reeds
een groote staalkaart van schepen en zou
den daarmede nu weder voortgaan.
Hierbij komt nu nog, dat voor Oost-Indië
zeer kostbare schepen zullen noodig zijn.
Overweging getuigt ook de aanvraag voor
dit schip, door groote opdrijving der kosten.
Het nieuwe schip zal vijf millioen kosten,
terwijl zelfs zeeschepen niet voldoende zul
len zijn. Men zal er wel 11 a 12 noodig heb
ben en wij staan dan voor een uitgaaf van
ongeveer 50 millioen, bij hoogst onzekere
kansen om het doel, dat men zich voorstelt,
te bereiken.
Spr. zegt dat het voor ons verreweg het
verstandigste is, in deze op bescheiden af
stand van de groote zeemogendheden te blij
ven.
De groote diepgang van het schip is even
zeer een groot nadeel.
Spr.'s conclusie is dus, dot eerst een vast
pla.ii moet bestaan; dat die taak van het
seh-p nutteloos is en de techniek liet on
bruikbaar maakt voor onze havens.
De heer Duymaer van Twist meent,
dat meu de zaak moot beschouwen uit die
drie volgende oogpunten
de werkkring van onze zeemacht bij de
kustverdediging van het land aan de zee
zijde
De plannen des ministers met die verde-
diging in verband staandle
de financieel© gevolgen van wat worde
aangesteld.
Deze punten uitvoerig besprekende, zegt
Spr dat m den tegonwoordigen tijd men niet
meer rekenen kan op die doode, maar alleen
op de levend© strijdkrachten. Dit geldt nu
ook de marine. Moeten wij uitsluitend aan
nemen een passieve, of moeten wij ook een
actieve houding aannemen? Bij Marine is
mon eenstemmig overtuigd van de noodza
kelijkheid van actief optreden.
Wij hebben dezen avond deze vraag te
beantwoordenwillen wij den vijand eene
blokkade en landiiing vergemakkelijken of
bemoeid ij ken? Spr. wil het laatste en daar
om een actieve zeemacht.
Zeker wordt hier een zeer groot offer get-
eisoht, maar er is niet aan te ontkomen.
Dé heer de Visser richt tot den min.s-
ter een vraag, waarvan de wijze van beant
woording voor hem een leiddraad zal zijn voor
zijn uit te brengen stem.
Bij hem bestaat niet het bezwaar dat de
Kamer eerst voor rich moet hebben een vast
verdedigingsplan, vooral wat betreft de stel
ling van den Helden
Maar volgens het plan van minister Röell,
zouden 3 pantserschepen noodig rijn voor
Iudië en 2 voor den Helder. Nu is duidelijk
genoeg dat do tegenwoordige pantserschepen
in Indië niet meer voldoend© rijn. En nu is
zijn beowaar of het niet beter war© een nieuw
schip te bouwen voor Indië en dan een der
Beliepen van Indië te bestemmen voor den
Helder. Diit klemt te meer, omdat d© heer
Goekoop vroeger altijd heeft betoogd, dat de
schepen in Induë aan grooter eischen moeten
voldoen dan de nu bestaande schepen .11
Indië.
Spr. vraagt verder waarom de minister
geen schip voorstelt met voldoenden kolen-
voorraad voor Indië.
Heeft spr. dan ook geen bezwaar voor een
vijjfde pantserschip voor Indië, wanneer dit
niet het geval is dan heeft hij bezwaar rijn
stem aan dit voorstel te ge ven.
De heer Staalman zegt dat de quaestie
van het bouwen van een nieuw schip samen
hangt met de vraag of men dezen minister
wil behouden. En nu meent hij, dat d© mi
nister rijn schip zal krijgen.
Het is den minister niet gelukt de nood
zakelijkheid van den gevraagden aanbouw
aan te toonen.
Hierbij komt dat 's lands plannen op dit
oogenbiik zulk een aanzienlijke uitgaaf niet
dulden.
Die heer V a n G ij n zal ook voor het aimen
dement stemmen, omdat hij niet vooruit wil
loopen op het toegezegde werkplan, ook om
zooveel mogelijk gelijksoortige schepen te
hebben.
Hii zal dit ook doen met het oog op de
financiën.
De heer Van Kar nebeek zegt, dat
zijn stem omtrent het amendement zal af
hangen van een antwoord door den minister
te geven, omtrent zijne plannen voor den
a»anbouw van schepen naai" Indië. Wij heb
ben daar stellig zes schepen noodig en hebben
er maar vijf.
Ten eind© den stoot t© geven voor ver
sterking van onze scheepsmacht in Indië, wil
Spr, voor het amendement stemmen. De mi
nister zal dan zien dat de Kamer wel een
schip wil, maar alleen voor Indië.
De heer Van Wassenaar van Gat-
w y c k zegt, dat het niet de vraag is hoeveel
de zes schepen zullen kosten. De vraag is
wat men per jaar zal uitgeven.
Spr. komt ojj tegen de bewering, dat men
een der schepen uit Indië naar Eier zou moe
ten laten komen, om dan voor Indië een
nieuw schip te bouwen. Hij zou dat een ver
keerde wijze van handelen achten.
De heer Van V 1 ij m e n meent, dat het
noodig is schepen te bouwen voor ons land
en voor Indië. De minister heeft op zeer
duidelijke wijze uiteen gezet wat hij wil. Wij
hebben thans in Indië 4 pantserschepen en
een paar pantserdekschependie echter geen
groote gevechtswaard© hebben. Nu bobben
wij in Indië noodig 6 krachtig© schepen, met
neg 2 a 3 pantserdeksohepen.
De Minister van Marine, om elk
misverstand weg te nemen, wil herhalen
reeds vroeger overtuigend te hebben aange
toond, dat de sterkte van het auxiliair es
kader kan worden opgevoerd tot 9 schepen,
zoodat het niet vóór alles noodig is eerst
voor Indië te zorgen. De pantserscnepen rijn
veel sterker dan men zegt. Zeker zou het
wel wonschelijk zijn nog een groot schip voor
Indië te bouwen, maar daarvoor is onze werf
niet geschild, met het oog op de Oosterdok-
sluis. Zoodra nu die quaestie zal zijn opge
lost, zal hij overgaan tot den bouw van het
schip voor Indië. (De .minister is zeer moei
lijk verstaanbaar, waardoor de gang zijner
red© niet goed te volgen is).
De minister noemt het, aantal bruikbare
schepen op die wij nog hebben. De oprui
ming van de onbruikbare schepen is dringend
noodig, om de kosten van onderhoud te voor
komen om geen groote lijst van schepen
te hebben, die waardeloos zijn en omdat het
zeker een nadeelig© geest onder het scheeps
volk moet wekken, wanneer men weet, dat
men dienst zou moeten doen op schepen, die
onwaardig zijn.
De Minister verdedigt verder de techniek
van het te bouwen schip en zegt dat daar
voor wel voldoende bemanning rijn, daar
dleze van een ander schip op het nieuwe zal
overgaan.
Wat de tegenwoordige oorlog vooral ge
leerd* heefit is, dat vooral een kleine mogend
head tijdig klaar moet zijn.
En wat nu de kosten betreft, zeker het
schip is duur, maar het kan niet goedkooper
worden gemaakt, met het oog op het doel
waarvoor het bestemd is.
De Minister zou het plichtsverzaking ach
ten, een dag langer te wachten met zijne aan
vraag.
D'e beraadslagingen worden gesloten.
Het amendement, strekkende om f 695.300
van de begrooting af te nemen, wordt ver
worpen met 47 tegen 30 stemmen.
Voor d© heer en Van Foreest, Schaper,
Zijilma, Dé Boer, Druciker, Smeenge, Ter
Laan, Marohant, Ketelaar, Fock, Henrfquin,
Bos, Smidt, Treub Hubreoht, Verhey, Van
Raalte, Van der Zwaag, Troelstra, Staalman,
Borgesius, Hugenholtz, Van Kol, Pijnaeker
Hordijk, Cremer, Dolk, Roessingh en Van
Gijn.
De artikelen nopens het materieel worden
hierop goedgekeurd.
D'e beraadslagingen vorderen tot de derde
afdeeling. Zij zullen worden voortgezet Vri;1-
dagavond.
De vergadering wordt hierop gesloten.
Berichten.
De Staatscourant van Donderdag 15
December bevat db volgende kon. besluiten
op verzoek eervol ontslagen als commis
saris van politie te Arnhem H. G. Cramer;
benoemd tot directeur van het postkan
toor te Genidringen F. J. C. Voorthuis, thans
klerk der posterijen en telegraphi© le
klasse;
bevorderd tot oprichter 2e klasse bij den
Rijkswaterstaat A. Nieuwland en M. F. Oort-
gijaen, thans oprichters 3e klasse; tot op
richter 3e klasse O. L. Talebout en P. B.
Sips, thans oprichters 4e klasse; tot opzich
ter 4e klasse G. H. P. Mets, te IJmuiden,
en J. P. de Rui iter, te Krimpen aan de Lek.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de
Prins der Nederlanden stellen zich voor Za
terdag den 17. December a. s., des namiddags
ten 1 u. 14 min. (spoortijdi) van het Loo naar
de Residentie terug te koeren, met een extra-
trein, welke ten 3 u. 32 min. (spoortijd) aan
het station der Staatsspoorwegen te 's Gra
ven hage zal aankomen.
De ministers van justitie, binnenland-
sche zaken, marine, financiën, oorlog, kolo
niën en W., H. en <7. zullen deae week geen
audiëntie verleenen.
Hospitaal sc liepen. Dei confe
rentie heeft gisteren ochtend eene algemeene
vergadering gehouden, onder voorzitterschap
van den heer De Moubel. Na eene gedachten-
wisseling van algemeenen aard is ©ene com
missie benoemd, die belast is met liet samen
stellen van een ontwerp-verdrag op den
grondslag van liet Fransdhe voorstel en met
inachtneming van hetgeen bij de algemeene
discussie was in het midden gebracht. Deze
commissie heeft daarop tot voorzitter be
noemd den heer mr. Asser en tot rapporteur
baron Guillaume, gezant van België, te
's Gravenbage. Zijl is van 3 uur tot half zes
vergaderd geweest en zal heden haar arbeid
voortzetten.
Rijin v a ar11 o 11 o n en Neder
land. De Bbrlijnsohe correspondent van de
N. R. Ct. seint:
„Wolff's Bureau, meldt van hetgeen er in
de Nederlandsche Kamer over het plan om
scheepvaarttollen op den Rijn te heffen, voor
gevallen is slechts het volgende
„Minister van Lynden zedde, dat aan de
regeering van de plannen der Duitsche re
geering betreffende heffing van scheepvaart-
tollen op den Rijn ambtelijk niets bekend
was en liet internationale Rijnscheepvaart -
verdrag en de Diiitech© grondwet hinde "-
palen voor deze tolheffing zijn."
De Vossische Zeitung teekent daarbij aan
Van die hinderpalen weet men in Duitsoh-
land reeds lang. Men weet er echter niet, of
Nederland zich tegen de intrekking van het
Rijnsoheepvaartverdrag verzetten zal en
daarover heeft de minister helaas gezwegen.
De Berliner Zeitung zegt: De Duitsche
grondwet zal men ten slotte wel naar de wen-
schen der agrarische verkeersvijanden wijzi
gen. Het Rijnscheepwaartverdraig kan men
echter niet veranderen, als Nederland niet
wil. Het is te hopen, dat het er zich niet toe
vinden laat."
Het Naardermeer. De gemeen
teraad van Amsterdam heeft in rijn gisteren
gehouden ritting de voordracht van B. en
W. tot aankoop van het Naardermeer voor
f 162.000 met bestemming om dat meer met
het Amsterdamsche haard- en straatvuil aan
te plempen, verworpen met 20 tegen 18 stem
men.
Blijkbaar vreesde men, nu de vraag of
verbranding niet den voorkeur verdient bo
ven aanplemping, nog niet voldoende is op-
gelast, voor een „strop" evenals indertijd met
de terreinen onder Amerongen ten dienste
van een Rijn-waterleiding, die niet tot stand
gekomen is.
NafcionaaLEistorische par-
t ij. Naar de „N. R. Cb." verneemt, kan de
openbaarmaking van het program van begin
selen der onlangs nieuw opgerichte Nationaal
hsitorisehe partij binnen enkele dagen wor
den verwacht.
Als orgaan dier partij zal een blad worden
uitgegeven, genaamd Nederlandsche Stem
men. Het eerste nummer daarvan zal waar
schijnlijk nog vóór het einde van dit jaar
verschijnen.
Bij ministerieel© beschikking is be
paald 1. dat( te rekenen van 1 Januari
1905, zal bevoegd zijn in de 4e inspectie de
oprichter van den arbeid N. J. Veen, wien
als standplaats wordt aangewezen de ge
meente Amsterdam; 2. dat, met intrekking
van de beschikking van 6 Augustus 1903,
voor zooveel hem betreft, oe rekeneu van 1
Februari 1905, zal bevoegd zijn in de 1st©
inspectie de opzichter van den arbeid M.
Bakker, wien als standplaats wordt aange
wezen de gemeente Breda.
De lieer G. van Itterson, hypotheek
bewaarder te Amsterdam, herdacht Dinsdag
onder talrijke blijken van hoogachting den
d' dat hij voor 40 jaar bij de registratie in
dienst trad. Een commissie, uit de notaris-
sen in het arrondissement Amsterdam, be
staande uit de hoeren Kempens, Berlage,
Compris, Miseroy, kwam den jubilaris com-
plimcnteeren cn bood hem als blijvende
herinnering aan een schilderij van Wijsmul
ler, met- oorkonde, zinrijk versierd met de
wapens der gemeenten Breda, Groenloo,
Holwerd, Eindhoven, Roermond, Leiden,
Den Haag, Amsterdam, waar dë heer Van
Itterson is werkzaam geweest. Voorts ont
ving de heer Van Itterson deputaties van
de Ver. van hypotheekbewaarders, van oud
leerlingen enz., d'ie getuigenis kwamen geven
van d'e achting, die zij hem toedragon.
Naar De Tijd verneemt, is dr. A.
Ariëns, te Steenbergen, ernstig ongesteld.
Hij| is lijdende aan hart aandoening.
Anarchistencongres. Gedu
rende de beide Kerstdagen het feest van
vree1 op aarde! zal te Deventer een anar
chisten-congres gehouden worden, waaraan
ongeveer een 80-tal personen, vertegenwoor
digende 50 groepen, zullen deelnemen.
kina op Java, In-de „Indiscüe
Mcrcuur" van gisteren komt van de hand
van clr. K. W. van Gorlcom een artikel voor
over de geschiedenis van de kina op Java,
naar aanleiding van het feit, dat voor vijftig
jaren d© eerste aanplanting van kina aldaar
plaats had.
Uit Loosdrecht meldt men het vol
gende
„In een vergadering van ingelanden van
het grootwaterschap Beoosten de Vecht hen-
beu velen zich vereenigd tot een Bond, ten
einde krachtig te protesteeren tegen de hooge
poilderlasten, en middelen te beramen om
in den b. i. onh oud baren toestand verande
ring te krijgen."
Veel liefhebbers. Naar de be
trekkinoen van administrateur-boekhouder
biji de gasfabriek en van die bij het gemeen
teziekenhuis te 's Gravenhage zijn resp. 350
en 325 candidiaten.
Een duur serviesje. Een Sèvres-
porseleinen eetservies, door den heer H. J.
Hommes te Bolsward de vorige week voor
f 1500 plus 10 kosten gekocht in het boel-
goed der Gebr. Gratama te Leeuwarden, is
naar de Leeuw. Ct. meldt aan den
eigenaar van het „Hotel de l'Europe" te
Amsterdam verkocht voor de som van f 1900.
De 10 00e wagon. Zaterdag werd
door den groothandelaar R. Wagenaar te
Broek op Langendijik de lCOOe wagon met
kool naar Duitschland verzonden. Dat ging
natuurlijk met feestelijkheden gepaard. De
wagon prijkte o. m. met het volgende ge
dichtje
Wir Alle führen gute Waar
Heriiber von K. Wagenaar,
Gemüsehandlër wohlbekantt
lm Br oe k-op-L angendijker Land.
Wlce zwijnen in Nederland.
Men schrijit uit Hoog-Soeren aan de Tel.
In de bossehen van het domein Het Loo,
tevens jachtveld van den Prins, zijn twee
wilde zwijnen uit Duitschland hierheen
vervoerd losgelaten, met 'iet doel de voort
teling dezer dieren te bevorderen.
Do omwonenden, wier kinderen zich vaak
in de bossehen ophouden of daar door moe
ten trekken om zich naar s.hool te begeven,
zijn met dez ongewenscht© gaste i natuurlijk
allesbehalve ingenomen. Ook de wandelaars
zul'en zich daar des zomers niet gerust meer
gevoelen, al weet m i, dat de boeschen, waar
de wilde zwijnen zich thans ophouden, ge
deeltelijk afgerasterd zijn.
De kamer van arbeid voor voedings-
en genotmiddelen te 's Gravenhage heeft d©
patroons in het sigarenvak verzocht hun ar
beiders die op stuk werken, eenige tegemoet
koming te verleenen in de aanstaande feest
dagen, die anders met zorg door de werk
lieden worden tegemoet gezien.
Het vonnis door de rechtbank te Roer
mond, dd. 21 Mei jl., tegen C. H. W., na
tuurgeneeskundige te Posterholt, thains ge
detineerd, gewezen, waarbij hij wegens eene
zaak, die met gesloten deuren moest worden
behandeld, tot 12 jaar gevangenisstraf werd
veroordeeld, is Woensdag door het gerechts
hof te 's Hertogenbosch in liooger beroep be
vestigd, met dieu verstande dat de door bekl.
reeds ondergane voorloopöge hechtenis ge
heel in mindering dier straf zal worden ge
bracht.
De inbraak met brandstich
ting te Rotterdam. Gisteren is te Rot
terdam aangehouden de kantoorbediende H.,
in verband met de inbraak en brandstichting
in het kantoor der kiosken-maatschappij.
