.4". 195. Tweede Blad.
5"' JaargMiig.
Zaterdag 14 Januari 1905.
KOLONIËN.
BINNENLAND.'
MERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.25.
Idem franco per post- 1.75.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C».
Utrechtschestraat 1. lntercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—5 regels 0.75.
Elke regel meer0.15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad bjj abonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-1NDIÊ.
Spadille Forcée. Onder dit op-
schrift lezen wij in het Bat. Nbd.
„Die negeering heeft den gouverneur van
Atjeh telegrafisch verzocht luitenant Chris-
toffel met eenige brigades maréchaussee zoo
spoedig mogelijk naar de Zuider- en Ooster-
afdeeling van Borneo te zenden.
De reis moet dadelijk met de boot via Sin- i
gapore worden aanvaard.
Luitenant Christoffel heeft de opdracht de
benden van den pretendent tot de verste
schuilhoeken rusteloos te vervolgen en de
rust ooüte que ooüte te herstellen.
Dit is inderdaad hoog spel spadille for
cée. Niemand zal betwisten, dat de maré
chaussee beter dan eenig ander corps het
srstaan een inlandschen vijand op zijn eigen
torrein te bevechten. En evenmin vergeten
wij. hoe de maréchaussee op Atjeh het voor-
beeld gaven, dat tot dusver voor onze troe- j
l>en ontoegankelijk geachte schuilhoeken,
verborgen in nooit door de onzen betreden
I osschen, voor hen niet onbereikbaar waren, i
Doch met dat al staat men in het bijna on- j
begrensd vijandelijk terrein op Borneo, waar- j
in eenige brigades maréchaussee verloren J
gaan, tegenover een anderen vijand, een die
verspreid is, zich nergens nestelt, wiens be
kendheid met ongebaajide paden, wiens eigen
strijdwijze reeds meer dan eens de onaan
genaamste verrassingen baarden; en al wie
vns tegenover dezen vijand stond, kwam tot
de erkenning, dat hij bestreden moet worden
met eigen wapenen, door landslieden, die list
tegenover list weten te stellen.
Nu gaat luitenant Christoffel daarheen, de
man, die zich op Atjeh ondersobeidde boven
anderen, wiens moed en onversaagdheid,
wiens beleid driewerf werden beloond, wiens
veine naast bewondering verbazing wekt.
Zal hij slagen, waar zoo velen vóór hem,
faalden? Wij kunnen niet anders dan het
beste hopen!
De gouverneur-generaal weet zijn mannen
te kiezen. De opdracht aan luitenant Chris
toffel-is hoogst eervol en juist in haar bijna
onuitvoerbaarheid ligt de grootste prikkel
voor hem en de zijnen om het uiterste to
doen. Dat zij liever tot den laatsten man
zouden blijven, liever dan to versagen, staat
vast. En juist het bijna bovenmenschelijke
iler taak is de eenige kans op welslagen.
Maar een gewaagd spel blijft het niette
min, omdat het verloren, den weg tot een ge
zamenlijk optreden met inlandsche hulptroe
pen afsnijdt. En als het gewonnen wordt zal
iet eenig en alleen zijn, omdat Van Heutsz,
>en naam van welke voor de door hem gé-
.ormde maréchaussee bezieling uitgaat, het
cvel aan een zijner beste leerlingen, Cliris-
offel, heeft opgedragen."
De rykste man Tan Indië.
Te Soerabaija vertoeft de rijkste man
van Indië, de Semarangsche millionair Oey
Tjong Ham. Op Kepoetran heeft hij], om hier
voor eemge maanden onder dak te zijn, even
tjes een. kapitaal woonhuis gekocht.
Dat Oey Tjong Ham de rijkste man van
Indië ia, zal duidelijk worden, als men ziet,
welke eigendommen hij al zoo bezit en welke
z.aken hij al zoo drijft. Om met de laatste to
beginnen. Oey Tjong Ham is de ziel van de
Handelmaatschappij, Kian Gwan, die sinds
1&93 to Soerabaja gevestigd 13 en die verder
haar vertakkingen heeft te Semarang, Bata-
ia, Djokja, Keboemen, Tjilatjap, Singapore,
Hongkong, Kobe en Londen. De Handelmaat
schappij Kian Gwan heeft 11 stoomschepen
•a do vaart, waarvan 6 in eigendom en 5
gecharterd. Naar ons Oev Tjong Ham, met
i.icii wij een aangenaam onderhoud hadden,
leedeelde, had hir van zijn aanwezigheid in
1 rderland, eenigen tijd geleden, geprofiteerd,
'a mot den raa-u van bestuur van do Java-
i hina-Japan-iijn een schikking te treffen,
•.rekkend© om een voor partijen schadelijke
oncurrentie te voorkomen.
De vloot van de Handelmaatschappij. Kian
iwan dient in hoofdzaak voor het vervoer
an producten, voornamelijk suiker en rijst.
LV> export van suiker geschiedt naar Japan,
Hongkong, Calcutta en Londen of New-York.
Het vorige jaar werden door de vloot l£ mii-
lioen pikols, de zaksuiker meegerekend, ver
scheept. Oey Tjong Ham is eigenaar van drie
groote fabrieken namelijk Pakis (in Sema
rang, Joana), Redjoagoeng (Madioen) en Ten-
goelangin (Sidoardjo). i>eze drie fabrieken
produceerden in 1904 volgens de ons ver
strekte opgave 430,000 pikols; Redjoagoeng
maakt alleen witte suiker.
Dus een goede winst gemaakt? merkten
wij op.
Bevredigend, was bet glimlachend ant
woord, maar ik heb ook wel eens veel „roe-
gie" gehad.
Wij twijfelden niet.
Oey Tjong Ham is ook eigenaar van rijst
landen hem behooren de „particuliere lan-
erijen" Simongan, groot 2600 bouws aawah,
Calibanteng, groot 360 bouws; Randoesari,
root 300 bouw en Groedo, nabij Soerabaja
iit laatste is eerst onlangs aangekocht). Hei,
orige jaar heeft zijn maatschappij nog 1
lillioen pikols rijst ingevoerd, met name uit
iaigon en Rangon. De mildheid van den
Cliineeschen nabob is onder anderen geble
ken, tijdens de hevige voedingsschaarschte jü
eenige afdeelingen van de residentie Sema-
rar.g, toen hij een aanzienlijke hoeveelheid
rijst ter beschikking van de bevolking stelde.
Op hun terugreis van Japan nerpen de
schepen in goedkoope retourvracht gewoon
lijk steenkolen voor Hongkong. Overigens
dienen zij, gelijk gezegd, in hoofdzaak voor
liet vervoer van landbouwproducten.
Om op de eigendommen van den millionair
terug te komen, hij heeft zijn koffielanden
alle van de hand gedaan, maar in Kendal
nog een mdigoland overgehouden. De geïnter
viewde was er slecht over te sprekenhet
bekende lied lage prijzen.
In Semarang noemt hij eenige wijken zijn
eigendom, nl. Randoesari en Tjandivolgens
zijne opgave heeft Oey Tjong Ham hier om
streeks 200 huizen, die verhuurd worden.
Men kan zich voorstellen, hoe groot alleen
uit deze bron de inkomsten van de richard
moeten zijn. Te Salatiga heeft hij een
landhuis, waarvan hij ons foto's liet zien. In
deze koele plaats schijnt hij bij voorkeur te
vertoeven.
Oey Tjong idam is de gelukkige vader van
tv-ee dochters, die zich mogen laten zien.
Wij hadden het genoegen met de jonge da
mes, die Europeesche voornamen hebben en
geheel Europeesch zijn opgevoed, kennis te
maken. Ons viel net voorrecht ten deel ze op
het mooist te zaen - zij stonden op het punt
eet. toertje te maken en staken ïu een toilet,
dat onze bewondering gaande maakte. Door
een zacnte toespeling kwamen wij al spoedig
t« weten, dat de bevallige rose en lichtblau
we costumes, cue de zeer slanke, flink opge
schoten jonge dames droegen, waren voort
gekomen uit de vaardige handen van Pari-
siennes. Inderdaad zagen de dochters van den
millionair er goed uit.
Het spijt ons. meneer, zoo klonk het ons
in onberispelijk Hollandsch tegemoet, dat wij
niet langer kunnen blijven. Zooals u ziet, ons
rijtuig staat voor.
Natuurlijk betuigden wij der jonge dames
ons leedwezen en voegden er een complimen
tje aan toe. Toen zij; in het njluig stapten,
zagen wii bovendien twee Europeesche dames,
die bleken te ziin de Engelsche gouvernante
de Franse he kamenier van de twee kinde
der ©welde. Deze laatsten spreken
vloeiend Fransch en Engelsch, wat haar tij
dens haar verblijf te Parijs uitnemend te
rade gekomen is.
Het duurde niet lang, of wij moesten ook
de paarden van Oey Tjong Ham zien. Als ons
geheugen ons niet bedriegt, dat heeft hij te
Semarang een stoeterij van 28 paardenhij
bad er echter slechts zes naar Soerabaia mee
genomen. Twee hiervan heeft de millionair
in Parijs gekocht, voor 400 pond (of 4800
gulden), naar hij ons vertelde. Het rijm pracht-
diereu, echte „koetspaarden", zwaar maar
niet lomp gebouwd, zwart van robe met lan
ge staarten. Ook kregen wij de twee pon nies
te zien, die Oey Tjong Ham voor zijne oeide
dochters heeft gekocht en waarop dezen met
veel vaardigheid rijden. Het zijn telgangers,
die boven op den breeden rug met witte vlek
jes geteekend, doch overigens zwart zijn,
paarden, zooals men zelden ziet.
Voor rijn honden enz., heeft de millionair
een Duitscher in dienst genomen, zoodat het
in zijn huis internationaal toegaat en men
weinig gevaar loopt zich niet verstaanbaar
te kunnen maken.
Oev Tjong Ham is pas 37 jaar. Hij heeft
grootsche plannen voor de toekomst. Blijk
baar behoort hij niet tot de mannen, die er
zich mede vergenoegen, hun millioenen
voor zich te laten werken. Op het program
ma staat een reis naar de vereenigde Staten
dit in Februari 1905 zal worden aanvaard.
Christelijk Sociale Conferentie.
Dinsdagmorgen werd de conferentie voort
gezet, nadat ds. W. H. Gispen, predikant te
Amsterdam, in een bidstond was voorgegaan.
Verzonden werd een telegram aan H. M.
de Koningin, waarin de conferentie haar eer
biedige hulde brengt en zich gelukkig prijst,
in het Huis van Oranje immer het verheven
en liefelijk symbool der nationa'e eenheid
te kunnen zien.
Hierna beantwoordde de heer J. Huizin-
ga, lid van den gemeenteraad te Kampen,
deze vraag
„Volgt uit het wezen van de vakvereeni-
ging, dat alle arbeiders uit hetzelfde vak in
een organisatie worden vereenigd?"
Hij verdedigde daarbij de volgend© stel
lingen
1. De wijze van optreden der zoogenaamde
neutrale vakbonden, om den toestand der
vak- en bedrijfsarbeiders te verbeteren, als
mede de beginselen waardoor deze organisa
ties worden beheerscht, maakten het voor de
christelijke werklieden noodzakelijk, deze or
ganisaties te verlaten en zelfstandige chr.
vakliedenbonden op te richten.
2. De christel. vakbonden aanvaarden
Gods Woord als grondslag, zonder zich daar
bij t eplaatsen op kerkelijk standpunt. Al
de chnst. werklieden, die dezen grondslag
erkennen, zijn gehouden zich bij deze chris
telijke vakbonden aan te sluiten, wil men
niet bevorderen dat de neutrale bonden ons
hoe langer zoo meer gaan bedreigen, en de
werklieden op gevaarlijke wijze voorlichten.
3. De christelijke vakorganisatie moet die
nen om aan de arbeiders hulp en bescherming
te verleenen. Hulp bij het verkrijgen van
zoodanige arbeidsvoorwaarden en zoodanige
arbeidsregeling, dat zij in staat zijn de roe
ping, die zij van Godswege hebben, voor de
ontwikkeling van eigen krachten °n gaven,
als voor gezin, bedrijf, staat en kerk naar
behooren te vervullen. Bescherming tegen
alles wat die voorwaarden of regeling in on-
gunstigen zin zou wijzigen.
4. Zij neemt positie tegen den klassen
strijd, vooreerst omdat het in het belang der
geheefe maatschappij is, dat het 'even der
loonarbeiders tot voller ontwikkeling komt,
en dan omdat zij zich bewust is, dat iedere
stand, ook de arbeidende stand, de plaats
hem door God in het volksleven aangewezen,
dan alleen waardig vervult, wanneer hij de
anderen dient.
5. Zij vermeent, dat het gemeenschappelijk
belang van patroons en arbeiders samen
komt in het bedrijf en daarom het belang
der patroons evenmin gediend kan worden
door slechte arbeidsvoorwaarden der arbei
ders, als het belang der arbeiders gediend
kan worden door schade, toegebracht aan het
bedrijf, welke schade wel in de eerste plaats
door de patroons wordt gevoeld, maar die
toch ook op de arbeiders met schade neer
komt.
Aan het debat, dat na de toelichting de
er stellingen werd gehouden, namen verschei
dene sprekers deel.
Na do pauae werden allereerst voorgelezen
de resoluties, met instemming van alle in
leiders en de leden van het bureau der con
ferentie, opgemaakt naar aanleiding der ge
houden referaten en de daarover geveerde
gediadhtenwisseJing.
1. De algemeen© taak der vakvereenigm-
geu. Het doel vaoi de vafcvereeniging is
de arbeiders te helpen in hun streven naar
een betere rechtspositie in hun bedrijf en
in verband daarmede naar een zoodanige ar
beidsregeling, dat zij in staat zijn de roe
ping, die zij van Gods wege hebben, zoowel
voor de ontwikkeling van eigen krachten en
gaven, als voor gezin en bedrijf, sitaat ein
kerk, naar behooren te vervullen.
Zij berust op het efit, ciat een bevredigen
de regeling der arbeidsverhoudingen alleen
dan gewaarborgd is, wanneer de partijen bij
het sluiten der overeenkomst met voldoende
zelfstandigheid kunnen optreden. Zij is op
den duur dienstig aan het sociaal belang
ook van den patroon, omdat zij hem be-
sdhermt tegen onwaardige praktijken van
concurreerende collega's, en omdat de ver
heffing van den econoarmsohen en zedelijlken
levensstandaard der arbeiders van hooge
waarde is voor den bloei van het bedrijf. Zij
behoort rich te richten, zoowel op het v©i-
krijgen van een goede vakoonstitutie ter ver
zekering der rechtspositie van hen, die in
de onderneming werkzaam rijn, als op d'e
redhtstreeksdho zedelijke opbouwing der ar
beiders.
2. Volgt uit bet wezen der vkavereeni-
ging, dat alle arbeiders uit hetzelfde vak in
ééue organisatie worden vereenigd?
De protest.a nteah-christelijke arbeiders be
hooren zich in afzonderlijke vakvereenigdn-
gen te vereenrigen, daar <le christen-arbeider
ndet lid kan rijn van de bestaande neutrale
vakvereenigingen, die staan op het standpunt
van den klassenstrijd, en anderzijds, omdat
de roomsch-katholieken zich naar bun be
ginselen gebonden achten aan de kerkelijke
leiding, die uit den aard alleen voor hen
kan gedlen. Scheiding tusschen de prote-
etantsche christenen op het gebied der vaic-
vereenigingen is in beginsel af te keuren.
3. Het verplicht lidmaatschap.
Waar tussöhen patroon en arbeiders van
één bedrijf geen overeenkomst bestaat, waar
bij het lidmaatschap der vaikverecmgang
wordt gesteld als voorwaarde der dienstbe
trekking, mag geen ander middel dan dat
van zedelijke overreding worden gebruikt,
ara andere arbeiders te bewegen tot het lid
maatschap der vakvereniging. Het is in
het belang van onze maatschappelijke ont
wikkeling, wanneer patroons en arbeiders
alles doen wat zij kunnen, om de organisatie
der arbeiders in vakvereenigingen te bevor
deren.
Dezo resoluties werden zonder stemming
goedgekeurd.
Vervolgens hield de beer P. van Vliet, lid
der Tweede Kamer, een referaat- over de
„vakorganisatie onder landarbeiders.
De inleider gaf een overzicht van betgeen
in verschillende Landen op het gebied van
de organisatie der landarbeiders valt op te
merken, om vervolgens rua te gaan, wat uil-
die algemeene beginselen practisch voor oDs
land is te gebruiken.
Omtrent andere landen kon Spr. geen cij
fers geven, maar uit hetgeen hem daarvan
bekend is, trok hij deze conclusies:
Xo. Nergens is de organisatie der land
bouwers blijvend gelukt.
2o. De hier en daar plotseling in het
leven geroepen beweging was steeds van kor
ten duur, omdat die beweging steeds haar
grond vond in plaatselijke en voorbijgaande
oorzaken.
3o. Verschil in bodem, werkwijze en on
derlinge veriioudting, zoowel als het zelf in
eigendom of gebruik hebben van grond, bob
ben overal, in onderscheiding van de indus-
tiriearbeidere, nationale organisatie van de
Landarbeiders verhinderd.
Het ligt voor de Land, dat, wat nergens ju
het buitenland gelukte, ook hier bij onge
veer gelijke omstandigheden neofc wil slagen.
Het resultaat is hier dan ook ongeveer het-
De busschen 18851890 ontstane organi
satie in „Broedertrouw" van de Bildtsohe
landarbeiders is alweer zoo goed als verdwe
nen en ©en dergelijke beweging, omstreeks
denzelfden tijd in Groningen op touw ge
zet, heeft tot gee resultaat geleid. Wel heb
ben in latere jaren Patrimonium, Chr.
Werkmansbond en 00 kde S. D. A P. af
deelingen op het platteland gesticht, maar
deze sloten rich meer aan. om het algemeene
doel, dan wel om een bepaalde vak actie op
het platteland.
Spr. meent met het oog op het verleden
er op te mogen wijzen, dat voor de toekomst
iedere ernstige poging tot meer algemeene,
zoo niet nationale organisatie, behalve met
de scheidingslijn van het christelijke en het
revolutioniiarire beginsel, rekening zal moe
ten houden met het groote verschil van toe
standen, dikwijls in dezelfde provincie; een
verschil dat veelal samenhangt met den
aard van den bodem, de regeling van het
grcmdiberit en gebruik en de onderlinge ver
houding tusschen boer en arbeider.
Verschillende prot. christelijke veree nigra*-
gem zouden zeer goed in die richting kun
nen samenwerken. Een bepaalde vak-actie
in streken van overeenkomende cultuur, tot
verkrijging van betere arbeidsvoorwaarden,
onderlinge hulp en steun, onderlinge voor
lichting en vorming, of Let houden van cur
sussen in verband met vakopleiding, in som
mige gevalkn ook van huisvlijt, zou, aldus
besluit Spr., groote aanbeveling verdienen,
al aal ook voor breeder© samenwerking steeds
rekening zijn te houden met het onderschei
den karakter van landbouw, veeteelt, tuin
derij, enz.
De heer J. van der Molen, schoolopziener
te Leeuwarden, was de tweede inleider van
dit onderwerp.
Ook deze spr. wees op het geringe succes
der vakorganisatie onder de landarbeiders.
Als oorzaak daarvan gaf hij op: de sterk
individualistische neiging der arbeiders, die
wortelt in onzen volksaardhet gebrek aan
inzicht, dat den arbeider, waar hij geen on
middellijk voordeel ziet, liever tot ziin isole
ment terugkeert. Maar vooral het eigenaar
dige karakter van het landbouwbedrijf en de
verhoudingen, die daaruit voortvloeien, ma
ken vakorganisaties onder de landarbeiders
onmogelijk en onnoodig. De loonvraag, die
dj kern der arbridsvragen uitmaakt, had
nooit voor de landarbeiders in 't algemeen
die dringende beteekems als voor de indu
strie-arbeiders, omdat door het gebruik van
een eigen stukje grond niet het geheele be
staan afhankelijk was van het om arbeid
verkregen geldloon. De tegenstelling tusschen
werkgevers en werknemers is op het platte
land niet zoo groot als in de centra der be
volking, wat ook een verklaring is voor het
feit, dat de groote arbeidersbeweging van
onzen tijd meestal buiten de landarbeiders is
omgegaan.
Spr. besloot met te concludeeren, dat er
nog een uitgebreid arbeidsveld open ligt voor
do vakorganisatie in de kleinstreken en el
ders, waar de loonarbeid ter plaatse hoofd
bron van bestaan is, en voor vereenigingen
van boeren en arbeiders op het zand, waar
de levensgewoonten samenwerking dezer ele
menten mogelijk maken.
Na een kort debat sloot jhr. mr. de
Geer de conferentie met een woord van dank
aan de sprekers. Hij sprak verder de hoop
uit, dat weldra weder eene christelijk-sociale
conferentie zal kunnen worden gehouden.
Ook de heer P. van Vliet uitte dezen wensch.
ei hii stelde voor dit bireau der conferentie
diligent te verklaren.
De heer W. Hovy getuigde, als voorzitter
der vereeniging van christelijke patroons
Boaz. dat zij met veel instemming deze con
ferentie heeft begroet-, en hij verwachtte veel
van hare resultaten.
Dinsdagavond werd nog eene drukbezochte
algemeene vergadering gehouden, waarin ds.
A S. Talma en dr. F. van Gheel Gildemees-
ter, predikant te 's Gravenhage, als sprekers
optraden.
Tot lid van het hoofdbestuur van het
Nederlandsche Onderwijzers-genootschap is
verkozen verklaard de eenige candidaat, do
heer C. M. Soeters, te Amsterdam, tegen
wiens candidaatstelling geen bezwaren rijn
ingekomen.
Het hoofdbestuur heeft zich voor 1905 ge
constitueerd als volgt: L. C. T. Bigot, voor
zitter, tevens gedelegeerde in het bestuur
van het Nederlandsche school-museumM.
Mieras Jr., vicc-voorritterK. Andricese, le
secretaris, tevens gedelegeerde in de hoofd
commissie van het Ondersteuningsfonds en
in de commissie voor kinderstudieH. Dou-
ma, 2e secretaris, commissaris der paedago-
gische bibliotheek en lid van de commissie
voor kinderlectuur; H. W. J. A. Schook, le
penningmeester en lid van de commissie van
beheer voor het herstellingsoordF. H.
Klenke, 2e penningmeesterR. Staal, 3e
penningmeester en C. M. Soeters, archivaris.
In eene op 19 dezer te houden vergade
ring van de Haagsche kiesvereen'ging „Va
derland en Koning," zal worden behandeld
een bestuursvoorstel tot aansluiting bij de
Nationaal Historische Partij.
Leestafel.
Ditmaal zijn, het eenige tijdschriften, die
in de eerste plaats onze aandacht vragen,
t. w.; Uit de Remonstrantsche
Broederschap, ondur redactie van Dr.
J. A. Beijermaa, uitgever A. JEL Adriani te
Leideu. De voor mij liggend© aflevering be
vat de toespraak, door den redacteur gehou-
d.n Ut herinnering aan P. A. d© Genestet.
Een mooi stuk, dat beteekems en verdiensten
van den te vroeg ontslapen dichter in het
volle licht stelt. In één© zaak ben ik het niet
met den schrijver eens, waar hij u.1. zegt, dat
het goed is, dat men niet is ingegaan op eoD
inuertijd gedaan voorstel om voor de Gene>tet
een getLnkteeken op te richten, omdat rijn
liederen voortleven in zooveler hart. Maar
als het waar is, dat deze verzen, zoogoed als
Luther s liederen meer hebban uitgewerkt dan
sch er alle godgeleerde vertoogen, dan mocht
men dunkt mij den zanger wel een zichtbare
hulde brengen! Voorts bevat deze afleve
ring een stuk over de Leid&cke Remonstran
ten vóór 1G18 door Dr. Rogge, dat alleszins
de aandacht verdient.
Wetenschappelijk Nieuws vooi
Iedereen, onder red. van H. J. Bartels,
uitgave van Busé te Rardinxveld. Elke afle
vering van dit tijdschrift geeft keur van kor
tere en langere artikelen tal van wetens
waardigheden en belangrijke mededeelingen,
b.v. deze ail. handelt over Korea, nieuwe
wereld ;aal, kust en rivieren van Suriname,
methode van dr. Finseu, vondsten uit den
steentijd, enz. enz., eigenlijk te veel om hier
te noemen. Het best doet ieder, die voor
stander is van algemeene ontwikkeling, met
zich het tijdschrift aan te schaffen!
Het Groene en Witte Kruis, on
der red. van F. C. Fleischer te Makkum,
gewijd aan de belangen van ziekenverple
ging, hygiëne en wat dies meer rij. Er wordt
h.er een art. gewijd aan don door 't W. Kr.
bekroonden arbeid van d_n h-er Schoo ovet
de malaria, voorts een art. aan het irLt ge
noeg te waardeeren werk van Fiusen, deq
bestrijder van lupus. Verder tal van bijzon
dorheden worden hier besproken en vele
goede wenken gegeven. Ook dit tijdschrift
dat hoe eer hoe beter maandblad worde,
tevens band tusschen de afdeelingen der bei
de vereenigingen dient hoe langer hoe
meer bekend en gelezen te worden.
Cosmos, i©vue alustrée, menauelio, polyg
lotte, red. Dr. Leviticus, édit So..eiteus et
Giltay, Amsterdam. Deze 1ste afl. van den
8. jaargang bevat bijdragen in de drie talen
van verschillend© hand. Z.o gee.t dit tijd-
schr.ft gelegenheid voor ied.r, die over niet
genoeg tijd beschikt om juist boeken te le
zen, de moderne talan te onderhouden. Voorts
hebben de uitgevers voor hun abonné's een
aardigen wedstrijd met flinke prijzen uitge
schreven, hetgeen zeker voor velen een aan-
&poring te meer zal zijn het tijdschrift te le
zen zijn rijn talen bij te houden.
Our Magazine, edited! by the publi
cation committee of the Scotch Church, Rot
terdam, Lon. Seer. Mr. J. A. Schenk, van der
Sluysstraat. E.n gei'.lustreerd maandblad voor
jong en oud, goed uitgevoerd, met zorg be
werkt en zonder goedkoop f 1.25 per annum.)
Voor 't jonge volkje, do Kinder
wereld ©n Voor de Kinderkamer,
drie geïlustreerde tijdschriften voor de jeugd,
waarvan de redactie aan de goode zorgen
van den in deze zeker alleszins zaakkundige
schrijver P. Louwerse is toevertrouwd. Uitge
ver is P. van Belkum Azn., tc Zutphen. Dat
bij de keuze der verschillende stukken en
stukjes in proza en poeze, ook bij d© keuze
der platen en plaatjes rekening is gehouden
met den Leeftijd der jpngelui voor wie elk
dezer tijdschriften bestemd is, behoeft weJ
geen betoog. Zoo bieden alle drie een aange.
name afwisseling bij het vele huiswerk, waar
mee onze jongens en meisjes helaas nog altijd
en reeds zoo vroeg overstelpt worden.
Levensrecht, maandschrift ter ver
breiding van vooruitstrevend© ideeën, onder
red. van dr. Schoenmaekers, uitg. van L. de
Boer te Amsterdam. De J an uari-al levering
bevat art. van Cornelissen, Staalduynen, Bak-,
ker en Mierop, en van E. v. E., wiens art.
„Het nationaal Arbeids-Secretariaat en rijn
vijanden duidelijk laat zien dat elke hervor
ming, die van buiten af komt, den ge wensch*
ten heilstaat niet zal brengen, 't Is nog ver
ran alles pais en vree!
Ten slotte een drietal geïllustreerde prijs
couranten van zaden enz., n.l.
C. G. v. Tuber gen, Haarlem, J. B.
W ijs, Amsterdam en Pannevis, Delft.
Die van Tubergen, die naast naam en
prijs ook menigen wenk voor den tuinman
geeft heeft een mooie plaat in kleuren
druk, een bouquet Chrysanthen, Violieren
en Asters. Ieder, d:e een grooter of kleiner
tuin heeft, verzuimo niet dozo catalogi aan
te vragen, bevattende zoowel moes- als bloem
zaden.
F. W. DRIJVER.