3de Jnargang.
Zaterdag 21 Januari 1905.
BUITENLAND.
FEUILLETON^
Speenhoff en zijn Vrije Tooneel.
1% SOI.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maandon voor Amersfoortf 1.25.
Idem franco per post- 1.75.
Afzonderlijke nummers- <>.05.
Ooze 'Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertcntiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADYERTENTIÉN:
Van 1—5 regelt 0.75.
Elke regel meerO.IS.
Groote letters naar plaatsruimte.
Yoor handel ea bedrijf bestaan voordeel!ge bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicbt
Italia eti Oostenrijk.
Italië en Oostenrijk leveren sints geruimen
tijd het schouwspel van twee natiën, die,
hoe wol samen verbonden, toch geenszins
vrienden zijn en welker regeeringen genood
zaakt zijn steeds hun best te doen oau moei-
vt.: .Lii ie voorkon t, die met hun politnek
bondgenootschap naet bestaanbaar zouden
zijin. Zoo maakt men zioh thans te Rome
ongerust over eene versterking van de Oos-
urijksche garnizoenen aan do Italiaansclie
grens. Het garnizoen van Triest zal belang
rijk vermeerderd worden. Tolmino en Mouter-
falcone zuilen een gurn<;x;u krijgen en men
zal de troepen versterken in het fort Predil
en in alle garnizoeneai van Tirol en Tréntino.
De Italianen stellen deze militaire maatrege-
K n oor als eene bedreiging aan hun adres,
en zij vragen welke plannen men te Ween&n
kan koesteren ten aanzien van de regeering
te Rome.
In antwoord op de-ze vragen verklaart het
Ween er dagblad die Zeit, dut, daar in de
laatste jaren de betrekkingen tusschen Oos-
tenrivk en ..usland belangrijk verbeter., zijn,
men het tijdstip gunstig heeft geacht om de
garnizoenen in Galicië te verminderen en
een deel van ue daar nu overto'lige troepen
over te brengen naar de zuidelijke provin
ciën. Het Oostenrriksohe blad voegt hieraan
toe, dat de betrekkingen tusschen Oostenrijk
en Italië goed znn, maar dat onmiskenbare
fe.len aanduiden, dat de aard van deze be
trekkingen correct is, maar meer niet. Wat
in Oostenrijk eene zekere ongerustheid heeft
verwekt, is het verschijnan van Italiaansche
torpedobooten 111 de buurt van belangrijke
strategische punten van de Oostenrij|ksohe
kust, de versterking van de garnizoenen in
Noord-Italië en niet het minst de irredentis-
ti&ahe beweging, drie zich zoowel in Oostenrijk
als in Italië uitbreidt. De regeering wil zich
niet laten verrassen door de gebeurtenissen,
die <kze verschillende aanwijzingen Laten
voorzien.
De ounten van wrijving tussciien Italië en
Oostenrijk ziiin zoowel binnen de grenzen van
de beide landen gelegen als daarbuiten. Her
haalde malen, en telkens op nieuw, komen in
Albanië, het beloofde land van het „G-ooter
Italië" de consuis en de agenten van de Ita
liaansche regeering in botsing met de ver
tegenwoordigers van Oortemi j k-Hongari je,
die uitgaan van het naburige Bosnië. Veal
meer nog wordt de openbare meening in Ita
lië in spanning gehouden door de beweging
van de Italia irredenta (d. i. heb onverloste
Italië), die streelt naar de vereenigmg van
alle streken waar Italiaanscih gesproken
wordt met net koninkrijk Italië. Die beweging
heeft hare vertakkingen in tot Oostenrijk he-
hoorende streken, zooals Triest en Trient,
en vinct nieuw voedsel in den strijd,
waarvan in de laatste maanden de uni
versiteit te Innsbruck het tooneel is
geweest.. De Italiaansche faculteit, die
krachtens een besluit van de Oostenrijksche
regeermg aan die hoogeschool was toegevoegd,
is gesleten moeten worden ten gevolge van
het verzet der Duitsdie studenten. Ei- valt
niet aan te denken, dat die faculteit kam
worden heropend, en de Italiaansche studen
ten zoude® zich daarbij wel willen neerleg
gen, mits eene Italiaansche universiteit wordt
geopend te Triest. De regeering aarzelt om
daartoe over te gaan zij zo i, liever dan in
die zuiver Italiaansche stad, den zetel van
de nieuwe universiteit te Rove ret o willen i
tagen. Maar dat zou eene oplossing zijn, die
niemand zou bevredigen en die zeker niet zou
beletten, de men in de straten van Rome,
onder de ramen van het Oostenrijksche ge-
zintschapsgebouw. den kreet doet weerklin
ken ..Abbas&o i Tederchi'" (Weg met de
Duitschers).
v,r-> kort te gaan, al is de vernouding tus-
echon de beide regeeringen nog zoo correct,
d t b:*let niet, dat de beide natiën elkaar
wederkeerig de zwartst* rlannen toeschrijven.
Er is volstrekt c*?n dringend gevaar, dat
dreigt, maar zoowel te Weemen als te Rome
heersöht eene stemming, die als er verwik
kelingen mochten ontstaan, niet bevorderlijk
kr i zijn om ze op de minst schadelijke wijze
u i de i weg te ruimen.
Duitschland.
Berlijn20 Jan. De interpellatie betref
fende dé staking der mijnwerkers in den
rijksdag toelichtende v:rklaarde de socialist
Hue, sprekende namens de mijnwerkers, dat
de stakers er naar streven den strijd in alia
kalmte voort te zetten. De staking had ver
meden kunnen worden. Zij willen ook nu
nog den vrede, en zijn ook nu nog bereid
tot onderhandelingen.
Hue beschuldigt vervolgens minister Möl-
ler, maar al door de mijndirecties gesteund
te hebben. Sedert maanden wist hij wat er
broeide, doch hij deed niets om gegevens
te verzamelen. Sedert jaren hadden de lei
ders de massa terug gehouden, doch nu was
de maat overgeloopen. De arbeiders streden
voor de verkrijging van oen burgerlijke
rechtspositie. Ook de pers komt voor de ar
beiders op.
Berlijn, 20 Jan. De rijkskanselier ver
klaarde, in antwoord op de interpellatie van
sociaal-democratische zijde over de staking
in het Ruhrg&bied, dat de Regeering er voor
most zorgen, dat de orde onder alle omstan
digheden gehandhaafd blijft. Zij /al verder
haren invloed aanwenden, om de strijdende
partijen tot elkaar te brengen, opdat een
groot onheil voor het geheele economische
leven worde afgewend. Graaf Bülow spoorde
de arbeiders aan rustig te blijven; wie recht
heeft tot staken, heeft ook recht tot arbei
den. De autoriteiten zullen voortgaan be
middelend op te treden. „Wij staan hier
voor een van de moeilijkste vraagstukken,
dat in alle beschaafde staten nog op eene
oplossing wacht. De taak wordt ons verlicht
door onze uitnemende instellingen op sociaal-
politiek gebied, maar aan den anderen kant
wordt zij ons verzwaard door de omstandig
heid, dat de werklieden-organisatien niet
ontstaan zijn uit economische behoeften,
maar werktuigen zijn van politieke partijen.
Wanneer de Engelsche vakvereenigingon
groote dingen tot stand hebben gebracht,
dan hebben zij dit gedaan op economischen
grondslag, zonder partijbedoelingen. Wij
hebben noodig, dat de in vaikvereenigingen
georganiseerde arbeiders zich losmaken van
de politiek van eene partij, <i_e in de ellendo
van eene staking slechts een middel ziet
tot aanwakkering van den haat in het partij
belang. (Rumoer aan de linkerzijde).
Spr. hoopt met de groote meerderheid van
liet huis, dat de staking zich niet verder zal
uitbreiden, dat de misleide arbeiders hunne
jezinnen niet in nood en ellende laten ko
men, dat de beraadslagingen van den Rijks
dag zullen worden gevoerd in den geest van
bedachtzaamheid, dien hij nogmaals allen in
het Ruhr gebied op het hart drukte. (Toejui
chingen.)
De minister van koophandel, Möller, ver
klaarde, dat zijne middelen nog niet zijn uit
geput, maar dat zij op het dooide punt zijn
gekomen. Hij betreurde, dat de werkgevers
de contradictoire bespreking met de arbei
ders weigerden. Den leiders der mijnwerkers
is het niet gelukt de massa's tot red© te
brengen. De regeering houdt zich naar beide
zijden onzijdig; slechts zoo kan zij bemidde
lend optreden.
De minister gaf toe, dat de berichten over
ongeregeldheden in het gebied van de star
king overdreven zijn. De regeering deed haar
plichtSpr. verwachtte, dat allen, die ern
stig den vrede willen, den arbeid van de
regeering in het belang van den vrede niet
zullen bemoeilijken, door de eene partij te
gen de andere op te hitsen.
Frankrijk.
Het geval-Peigné is klaarblijkelijk besteand
tot een politiek zeer gewichtig incident van
den nationalistisohen veldtocht tegen de ver
klikkers aan te groeien. Het uitgangspunt is
een brief, dien de generaal, die commandant
is van het 9e legerkorps, den 29en Augustus
op officieel papier met- het hoofd„9e leger
korps. Kabinet van den commandeerenden
generaal aan den heer Vadécard gezonden
heefthij luidt ald-s
„Mijn w br.-. Vadécard.
Ik schrijf een maanbrief aan generaal Brun
om hem er aan te herinneren, dat de plaats
waarnaar kapitein Brun solliciteert, den 30en
December vrij wordt, en kom nogmaals zoo.
nadrukkelijk als ik kan voor hun op.
Gij weet, dat generaal Brun mij geant
woord heeft, dat c.e sollicitatie van kapitein
Brun hem bekend is en dat hij haar ernstig
in aanmerking neemt. Ik stel mij daarmede
niet tevreden en oefen den grootst mogelijk
ken druk uit.
Ik zet in het negende legerkorps een hevi-
gen striil tegen de clericalen voort. In de
laatste dagen heb ik een majoor en vier kapi
teins van het infanterie-regiment van Poitiers
(no. 12j) naar het oosten laten overplaatsen.
Ik geloof, dat dit eene goede uitwerking heeft
gehad. Ik heb ook nog met anderen korte
metten gemaakt, en de geestelijken durven
zich niet meer te vertooneu.
Dank zij onzen uitmuntenden br.*. Che-
vallier en de verschillende brs.*. van het
negende legerkoris, ben ik nauwkeurig inge
licht en kan met zekerheid treffen.
De vrijmetselarij is zoo vriendelijk, mi}
bij den zoo ou. ankfcaren arbeid van het demo-
cratiseeren en aan de pij onttrekken van
mijne officieren, die ons zoo vijandig gezind
zijn en aan Sarto onderdanig zijn. de hand
te reiken.
Aan u allen dank, inzonderheid aan u.
br.*, Vadécard. Van ganschet harte
dank
Uw toegenegen „br.*.
Peigné.
D:- Petite Répuhliquc verneemt, dat de
nationalisten na generaal Peigné nog tegen
acht republikeinsche generaals, waaronder
twee commandanten van legerkorpsen, te
velde zullen trekken. Generaal Zurlinden
heeft den kanselier van de orde van het Le
gioen van eer geschreven, dat hij den gewe
zen minister van oorlog, generaal Arrdré,
moet aanpakken als de schuldigste van allen
Het teekent den toestand, dat zulke man
nen het hoog? woord voeren, om op te k*>
men voor de geschonden eer van het Fran-
scbe leger. Generaal Zurlinden is de man.
die kolonel Picquart in de gevangenis liet
zetten en door vervalschte brieven en tele
grammen trachtte te belasten.
Rusland.
Petersburg, 20 Jan. De eerste batterij der
gaide-artillerie-brigade, wedke gisteren bij de
plechtigheid der wijding van de Newa saluut
schoten loste, werd gecommandeerd door ka
pitein Davvydav. Verder deden bij deze bat
terij dienst de stafkapitein Karzetw, en de
luitenants graaf Kontaissow, Perebinocow,
Miller, Rot 1 en Rot 2. De batterij bestond1
uit oude voorladen».
Petersburg, 20 Jan. De „Westnik" be
richt, dat eene commissie is benoemd om
onderzoek te doen naar het ongeluk, dat
gisteren bij het lossen der saluutschoten
plaats had. Deze commissie, die generaal
Tsjitrovo, commandant van de garde-artille
rie, tot voorzitter heeft, staat onder leiding
van grootvorst Sergius Miohailovitsoh, in
specteur van de artillerie.
Petersburg, 20 Jan. Het Telegraaf-agent-
schap verklaart, dat de geruchten ongegrond
zijn, volgens welke kapitein Davidow, wiens
batterij gisteren het noodlottige schot af
vuurde, zou zijn gevangen genomen en zelf
moord zou hebben gepleegd.
De wijding van het voor het verrichten
van den doop bestemde Newawafcer op den
Epihaniadag (6/19 Januari) is in de Gnekscb
orthodoxe kerk een van de grootste feeste-,
lijkheden De plechtigheid heeft plaats vo».:
het winterpaleis aan de Newa, die op dien.
tijd altijd dichtgevroren is; een groot ga»
wordt in het ijs geslagen en voor liet Kei
zerpaar wordt een prachtige baldakijn opge
richt.
Voor saluutschoten kartetskogels te gebnji
ken. gaat natuurlijk niet aan, en de ifn~
cieelc verklaring, dio van hei ongeval van
eergisteren gegeven is, is dan ook, dat m eer
der kanonnen van de batterij, die de saluut
schoten moest afvuren, een kartetspatroon
van eene den vorigen dag gehouden oefening
bij vergissing was blijven zitten. Aan mis-,
dadige bedoelingen wordt niet gelooid tn>
den grooten afstand tusschen de plek, waar
de batterij was opgesteld, en het winter
paleis. De beurs, -aarvoor de batterij stond,
ligt op de andere zijde van de Newa. tegen
over het winterpaleis; de zoogenaamde Rol-
scbaja (groote) Newa heeft op deze plek hare
grootste breedte (650 meter) Do groote Ni co-
laaszaal, waar de kogel is ingeslagen, ziet
met zestien ramen op de Newa uit.
De correspondent van de Matin deelt over
het geval mede
Men verdrong zich aan de vensters va
h t, Paleis om de ceremonie der zegening goed
te kunnen waarnemen. Op dat opgenbük
weerklonk het eerste kanonschoteen tweodr
volgt en plotseling is het een ontzettend ge
raas van vallende glasscherveneen zware
kandelaber stort omlaag en valt in stukxen
op den vloer. Wij worden letterlijk bescho
ten boven mijn hoofd fluiten dc kogels, dip
duidelijk sporen in de dubbele glasruiten
hebben achtergelaten. Er ontstaat een kleine
paniek, die echter spoedig weer voorbij is, ep
ieder zoekt zich rekenschap te geven van hqt
gebeurde. De geheele voorgevel van het pa
leia is door de kogels getroffen. Op de be
nedenverdieping zijn do ruiten verbrijzeld.
Onderweg hebben de kogels een slacntoffer
gemaakt Op nauwelijks twintig pas afstaoids
van den Czaar is een politieagent zwaar gt-
troffen neergestort.
Petersburg, 20 Jan. Heden staakten de
werklieden in de katoenspinnerij van de fir
ma San Galli en Kaluikin den arbeid.
De ministers van financiën en van binnen-
landsche zaken hebben definitief geweigerd
eone deputatie van de werklieden te ontvan
gen.
Heden morgen, even na acht uur, drong
eene uit werklieden van verschillende fabrie
ken bestaande menigte de drukkerij van de
academie van wetenschappen binnen, om de
daar aanwezige letterzetters en andere werk
lieden te dwingen zich bij de algemeene sta
king aan te sluiten. Daar op straat eene me
nigte van duizenden arbeiders wachtte hoo
de zaak zouj loopen, beval de politie, om bui
tensporigheden te voorkomen, dat de arbeid
op de drukkerij moest worden gestaakt.
Petersburg, 20 Jan. De arbeddersmemgte,
die zich voor de drukkerij der Academie ver
zameld had, trok van daar naar vereohilien-
de fabrieken in het stadsgedeelte Wasaih-
Ostrow, en dwong daar de arbeiders het werk
neer t© leggen. De politie onthield zich van
inmenging.
Petersburg, 20 Jan. Eene deputatie van
den adel in het gouvernement Minsk begaf
zich naar den minister van binnenlandsche
zaken en overhandigde hem, naimena ibet ge
heele noordwestelijke district, een verzoek
schrift. waarin gelijkheid van rechten voor
alle nationaliteiten en standen in het rijk
verlangd wordt. De minister antwoordde, dat
deze vraag niet alleen ter hand genomen,
maar reeds beslist is.
Petersburg, 21 Jan. De burgemeester vaar
digde eene kennisgeving uit, waarin ge?ngd
wordt Ten gevolge van de staking vau het
werk in vele fabrieken en werkplaasseo be
schouwt hij 't als zijn plicht er op u wijzen,
dat noch samenscholingen, noch optochten
op de straat toegelaten worden en dat om
wanordelijkheden van groote menigten te
verhinderen, de bij de wet voorgeschreven
krachtige maatregelen zullen worden geno
men. Hij noodigt de werklieden en de niet
bij de zaak betrokkenen uit, zich van elke
deelneming aan samenscholingen :d de ïtva
ten te onthouden.
Petersburg20 Jan. De „Westnik" bericht,
dat eene uit tweehonderd arieid r» bestaan
de deputatie ach hedenmiddag naar alle
werkplaatsen, fabrieken eu drukkerijen begaf
om de daar werkende arbeiders aan te spo
ren den arbe.a neder te leggen, onder be
dreiging ingeval van weigering geweld te
zullen gebruiken.
Alle kleinere induvtrieele inrichtingen en
bedrijven te Petersburg bevinden zich reeds
i staking; de drukkerijen worden gesloten.
Hedenavond zal i-, n vergadering van ar
beiders worden gehouden, waarin oen bo-
sdluit zal worden genr.men over de te stellen
eischen.
Petersburg'20 Jou. De werklieden hebben
op allo werken en fabrieken der stad den
arbeid gestaakt. Morgen zullen de onder-
teekeningen voor de petitie aan den Czaar
worden verzameld. r worden vele vergade
ringen gehouden. De priester Gapon houdt
toespraken tot de arbeiders. Men is overal
b. sloten Zondagmiddag naar het plein voor
het paleis van den Czaar te gaan om eeno
bstooging te houden ondanks alle pogingen
tot. verzet, zelfs indien de troepen van hunne
wapenen zouden gebruik maken. Men zal
echter geen wapens meenemen en zich niet.
tegen bet geweld verzetten. De arbeiders
Het ware wellicht niet ondienstig eenige
woorden te wijden aan den heer Speenhoff
en zijn „Vrije Tooneel", als een inleiding op
ziju wederkomst in deze. stad.
Dat, toen hij ten vorigen male in „De
Arend'' optrad, die zaal geheel bezet was,
za.l niemand verwondering gebaard hebben
immers de populariteit van den dichter-zan-
ger is door geheel Nederland doorgedrongen,
■sommigen zijner liederen zijp. reeds grooten-
dec-ls gemeengoed der natie geworden. In
het verschijnsel dezer populariteit moge® we
ons verheugenzo bewijst dat ook in Neder
land kunst gewaardeerd kan. worden niet
alleen door enkelen, maar ook door de meer
derheid, zelfs door de groote mar=sa. Over deze
kunst van den heer Speenhoff en z'n klei
nen troep wenschen wij in de navolgende
regels het oen en ander te zeggen.
Do 'beweging in deze lichting vindt haar
oorsprong in Frankrij|k. Daar begon men
het eerst ontwassen te raken aan den meest
trivialen, in geenen deele verheffen den
vorm van het liedendnagsche café-chantant.
De eeuwig terugkeerendo oude moppen van
zoovee lste-raugskojniekers, bot geschreeuw
van een! tiugeltangel -dhan teuse, de geeste-
iooze aardigheden, van komieken (zoogenaam
de karaikterkouiieken) dio voor hun effect
vooral steun zoeken in een overdreven, dwaze
grime, is afgezaagd geworden, geeft alleen
nog maar een matig genot aan menschen, in1
een kermiststemming. Het cabaret artistique
in Frankrijk dankt zijn ontstaan, aan een
meuwo behoefte van de uitgaande menschen
In zoo'n ca,rbaret zit men rustig aan. tafletjes
alleen con klein tooneel, meest tuin- of ka
merschermen,, verraadt dbor het branden
van boven- en voetlichten, dat het hier meer
is dan een gewoon oafé. Af en toe treedt eon
der cabaret-art isten op en zi ngt een liedje,
een gemoedelijk, een grappig, een geestig of
oen satariek liedje, speelt een stukje op de
piano, guitaar, viool, en geen banaal tingel
tangelmopje., maar een geestig, pikant of
zwaarmoedig ding, een kunststukje, ecu
stukje zuivere lyriek. Dat is 'het: kunst
voor het variététheater, voor het café-chan
tant.
De beweging, in Frankrijk begonnen,
sloag over naar Duitschland. Ernst van Wol-
zogeu richtte zijfn „Buntes Theater" op en
bracht daarmee ten deel van Duitschlands
beste lyriek op de planken voor Jan en alle
man. In 'het geleerde, meer deftige Duitsch
land ging een huilende wind op van spot
ternij lyriek voor 't volk, in een kro?g, op
do planken, dat was het heilige voor de hon-
dsw rpet iNiet tegenstaande dit gesöhre eu w,
ging Van Wolzogen rustig voort en bracht
onversaagd die lyriek op de planken van
een tingeltangel, en geau surrogaat, geen
tv code- of derde-rangs lyriek, neen echte,
deugdelijke; Otto Julius Rierbaum, Frank
Wedfekind, Detler von Liliëncron, Arno
Holz. Gustav Faloke, Richaird Dekmel zet
ten hun gedachten midden in de mensohen-
woreld, lieten z? zingen., neuriën, gaven al
hun geestigheid, hun zwaarmoedigheid, hun
gevoel.
In het kader van wat wij bier in 't kort
beschreven, willen, wij ook Speenhoff aettep.
Hij is do eerste en tot. nog toe de eenige
geweest,, die kunst durfde brengen op onge
wijde plaatsen, die kunst populair durfde ma
ken. Geheel zonder eenige pretenties geeft
hij zijn kunst, die daaxoan ook als zoodanig is
te genieten. Zijn liederen hebben niet noo
dig effect te maken door kostuum, grime of
«verdreven voordrachtwat er mooi aan
is spreekt voor zioh zelf, om hun eigen wilde
worden ze geliofd, toegejuicht. En daarin
ligt juist het bewijs er voor, dat wat hij
geeft kunst i s.
Geestigheid is ook kunst, roert even gotxl
als ernst, als weemoed, innige snaren in een
menschengemoed. Dit mag nog wiel eens ge
zegd worden. De algemeen© menschongedadli-
t3 over lyriek is de gedachte «aan iets wee
moedig-?. iets droefgeestigs, klachten over
verloren geluk, liefdede dichters zijn zelf
de schuld daarvan, door iu hun lyrische
stukken, aldoor maar te strijken „de mor
rende snaren van Melpomene.s grove viool,
zingendé 'het krank, geluk den pinoe weder
varen."
Zij die Speciihoffs oerste uitvoering hier
in „De Arend" bijwoonden, herinneren zich
zeker nog dien „Afscheidsbrief van een l©e-
lijke meid" Laat één van die hoorders eens
ontkennen dat. hij diep geroerd was door
de gewe'dige tragiek v«an het liedje dat. was
dezelfde gr c ite tragische gedachte als er is
in Rostand's Cyrano de Bergerac. Dat was
kunst, waarachtige kunst'
Een ander, het liedie van de twes jongo
gezonde mensaheu, eveneens diep tragisch,
eveneens een kunstuiting van groot gevoel.
Dit zijn maar liedjesdoch zeggen en dqen
deze liedjes niet. evenveel als een lang uitge
sponnen. met tooi van scènerie, kostuum,
mooie verzen en woorden, met sieraad) van
handeling omhangen drama's?
Do andère dingen die je doen schudden
van lachen, waarom? Heeft de zanger zich
dwaselijk verkleed, rolt hij met de oogep.
trekt hij gezichten, draait hii zingende rond
op zijn grooten teem, heeft bij, een malle jas
aan of een idiote broek? Een eenvoudig
man, in een eenvoudige gekleed© jas zingt
een simpel liedje met zachte, welluidende
stem en begeleidt zijn zang met een enkelen
tokkel op d)e guitaar.
Hos dan zii,n succes?
Wat 'hij geeft, dat is kunst, dat is geest
die om zich zelf bemind- wil worden. En dimt
die kunst bemind wórdt, hot is ons gebleken
uit daverende toejuichingen, uit warme ova
ties, uit 'smans populariteit door het ge
heele land. We leven tegenwoordig in een
tijd, waarin de kunst gaat doordringen in
het leven, en gemeengoed1 gaat worden van
de meerderheid. E n kunstenaar teekent de
forsche lijn van oen stoel, die uw woonver
trek zal sierenaan den wand hangen kunst
vaardig uitgevoerde reproducties v,an schilde
rijen, van teekeningen van groote meesters,
dc ets stijgt meer aanmerkelijk in waarde
en waardeer in g. Kunst aan allen, ook aan 't
volk, zoo getuigde een vStoitilen-tctitoonstel
ling in Amsterdam. De kunst dringt ook
door tot op do planken van den tingeltan
gel. Wij zien daarin een bsschaivlngsfactor.
Zoo is Speenhoff een besohiavingsfoctor
voor Nederland De uitgaande menscbheid
wil wat hebben in plaatst van, banaliteit,
geef haar kuns.t, dat zal verheffend werken.
Het bow!jr. daarvoor is de populariteit van
Speenhoff, d:ic al zijn lagere tingeltangD'.-
brosders met pruik en narrenpak doet
borsten van nijd. Speonhoff's succes bewijpt,
dlat cwize tijd het gevoel voor versjes, liedjes
en gedichten weergevonden heeft.
Go wilt lachen? 9oeenhoff zal u laten
lachen door een eenvoudig liedje, niet. om
flauwe onzin, of banaliteit, maar om heer
lijke, pure geestigheid. Ge wilt een droevig
liedje Speomhoff zail u een traan uat het oog
lokken door een eenvoudig liedje, maar zoo
roerend in al zijn eenvoud van woorden en
wijze en uiterlijk, dat het, is alsof go een
roerend moment, met uw eigen woordón in
uw eigen gemoxl overdacht, hadt.
Ik zeide reeds: Speenhoff geeft kunst
Nog oen enkel woord over zijn getrouwe
medewerkers, die de portee van hun taak
juist begrijpen. Ze vullen den hoofdman aan,
ze houden het puibliek in de stemming.
Weer hetzelfdedo voordracht van een
lief of geestig gedichtje; de zwaarmoedig©
toon van een harmonica zingt een aria, een
fragment van een opera-ouverturemandola-,
mandoline- of guitaar-quartetAlles kunst,
reëel© kunst.
Napoleon de la Mar b oen ge: 4 ge snaak,
zoo geestig als oen. zonnestraal, die een kari
katuur in vol licht zet.
Speenhoff komt weder in Amersfoort.
Wij hopen dat wij hiermee zijn komst con
weinig hebben ingeleid, een weinig mee bij
dragen tot juistere waardeoring van zijn
werk en kunst en tevens oen opwekking ge-
guvcm om te gaan zien on hooren, in een
gewoon dage lijk -oh kleo.i' ware, pure kunst,
die zóó dicht bij u kan komen en blijven.
p i.
