V. 237. Eerste «lad. 3de" Jaargang. Zaterdag 18 Februari 1905. JJUITENLAND. FEUILLETON. Een praatje over het onderwijs. AMERSFOORTSGH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS P»r 8 maanden roor Amersfoortf 1.35. Idem franco per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 nor 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF O. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 60. PRIJS DER ADYERTEHTEË» TM M.npli Elka regel meer - Groote letten naar plaat Toor handel en laatsrnimte. 4 0.15. bedrjjf bestaan voordeellge bepalingen;tèt het herhaald adverteéren in dit Blad bg abonnement. Bene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt Op toegezonden. aanvraag Politiek Overzicht De aanslag op grootvorst Sergius. Toen de vreedzame manifestatie der Pe- tersburgsche werklieden den 22en Januari door aanwending van ruw geweld werd onder drukt. was het voor ieder duidelijk, dat het morgenrood der liberale beweging >n Rus land, dat zich gedurende korte weken aan den horizont liad vertoond, was weggevaagd. Prins Swiatopolk-Mirsiky, wiens benoeming een oogenblik de harten van blijde verwach ting had doen kloppen, kreeg zijn ontslag en met den dictator Trepow, in wiens per soon de ganache regeeringsmacht zich ver- eenigde, kwam de reactie in haar afschrik- kendsten vorm weder aan het roer. Er werd toen reeds dadelijk voorspeld, dat de zegepraal van de reactie in de hoogste regeeringskringen eene terugwerking zou heb ben op de beweging in het land, waarvan niets goeds was to verwachten. Nu de gema tigde elementen in de hervormingsbeweging tot zwijjgen waren gebracht, zouden de tei- roristische elementen tie overhand krijgen. Voor die elementen zouden de maatregelen tot onderdrukking juist een prikkel zijn tot verhoogde werkzaamheid. Wie wind zaait, zal storm oogstenOp vrceselijike wijze wordt dit gezegde bewaar heid door het gisteren in Moskou gebeurde. Dfe reactie heeft het optreden van de terro risten uitgelokt, en als eerste slachtoffer is een lid van het keizerlijke huis, grootvorst Sergius, gevallen. Men vindt onder de telegrammen van gis teravond en heden morgen de afgrijselijke bij zonderheden van den aanslag, waardoor groot vorst Sergius uit het leven is weggerukt. Het- is dezelfde droevige geschiedenis, die men gelezen heeft, weinige maanden geleden, in het verhaal van den dood van minister Plehwe. Met dit verschil alleen, dat de plaats van de misdaad nu niet is Petersburg, maar Moskou, de wieg van het Czarenrijk. Sergius Alexandrowisch was de vierde zoon van Keizier Alexander II. Hij was ge boren den Hen Mei 1857. In 1891 was hij benoemd tot gouverneur-generaal van Mos kou, en in die functie is hij gebleven tot voor weinige weken, toen hij er van ontheven werd. Als bevelhebber van het militaire dis trict Moskou was hij echter in de stad geble ven uit voorzorg had hij zijne verblijfplaats naar het Kremlin overgebracht, want hij wist, dat de omwentelingBgezinden hem, den voorstander van het starre behoud, slecht ge zind waren. Hij is op diezelfde wijze uit liet leven ge gaan als zijn vader, Keizer Alexander II, die den 13en Maart 1881 is gestorven als slachtoffer van een bommen-aanslag, die te Petersburg op hem gepleegd werd, toen hij van eene parade huiswaarts keerde. Ook die aanslag was het werk van de terroristen. De dood van Alexander II was noodlottig voor de zaak der staatkundige vrijlheid in Rus land; daardoor werd een einde gemaakt aan de voorbereiding van uitgebreide binnenland- sche hervormingen en van de plannen tot invoering van eene constitutie, die dezen Czaar in den laatsten tijd van zijne regeering hadden bezig gehouden. Thans hebben de terroristen in den zoon van Alexander II de reactie willen treffen, die in dezen grootvorst ala 't ware belichaamd was. De uitwerking zal in beide gevallen wel dezelfde zijn. De dood van Alexander II heeft voor vele jaren de reactie in Rusland bevestigd in de heerschappij, die haar scheen te zullen ontgaan. De dooid van grootvorst Sergius zal voor de reactie een prikkel zijn tot verdubbelde krachtsinspanning, om zich te handhaven in liet bezit van de macht waarin zij pas weer gehandhaafd is. Maar veel moeielijker dan in 1881 zijn thans de omstandigheden, waaronder zij moet strijden voor het behoud van het gezag. Dee per dan ooit tc voren gaat de gisting, die woelt onder de bevolking. En zwaarder dan ooit ondervinden d© machthebbenden in Rus land den druk van de misslagen, die zij heb ben begaan. Tegelijk strijd te moeten voeren tegen een tot dusver zegevierenden buiten- landschen vijand, die aan Ruslaud's prestige een onherstelbareu slag dreigt toe te bren gen, en tegen eene binnenlandsche beweging, die nog nooit zoo ver om zich gegrepen heeft als ditmaal, dat is eene taak, waaronder reuzenkrachten zouden kunnen bezwijken. En de handen, waarin die taak is gelegd, heb ben sints ruim een jaar naar buiten het schouwspel geleverd van eene onbekwaamheid zonder weerga 1 Het gaat in Rusland van kwaad tot erger. Dultschland. De jonge hertog Kaael Eduard van Saksen- Koburg en Got ha, wiens verloving werd be richt, wordt den 21en Juli 1905 meerderjarig en zal dan de regeeritig aanvaarden. Hij is de zoon van den overleden hertog van Al bany en prinses Helena van Waldeok-Pyr- moait-, zuster van onze Koningin-Moeder. De overleden moeder van de bruid was eene zuster van de Duitscihe Keizerin. Berlijn, 17 Febr. De commissie van den rijksdag, die rapport moet uitbrengen over de handelsverdragen, heeft alle zeven verdrar gen achtereen volger s met groote meerderlieid aangenomen. Tegen stemden de sociaal-de mocraten en de afgevaardigde Gothein van de vrijzinnige vereeniging, Kaempf van de vrijzinnige volkspartij, en Wolff van de eco nomische vereeniging stemden voor de ver dragen. Sommige ledien van heit centrum stemden bij enkele verdragen gedeeltelijk voor en gedeeltelijk tegen. De commissie beraadslaagde over een voor stel va.» Heyl zu Herrashedn (naitionaal-libe- raai) om den rijkskanselier te -eraoeken de verhouding van behandeling op den voet der meest begunstigde natie op te heffen bij die landen, waarbij deze verhouding blij^- ken- de ondervinding nadeelig geweest is voor de Duitsche belangen, en zijn invloed aan te wenden, opdat met zulke landen geen verdragen op dien voet meer worden geslo ten. De voorsteller besprak in zijne toelichting de betrekkingen van Duitschland met Euro- peesohe landen en met Argentinië en den ongunstigen toestand van den Duitsohen handel met de Vereeniigde Staten. Hij ver klaarde, dat het voorstel geen betrekking had met do verhouding tot Engeland en zijne koloniën, die afzonderlijk moeten wor den behandeld. Staatssecretaris Richthof en deed uitvoerige mededeelingen van vertrouwelijk en aard. Daarop volgde oene discussie in geheime zit ting, waarvan het resultaat was, dat het voorstel werd ingetrokken. Frankrijk. De Senaat is thans gereed met. de behan deling van de wet op den tweejarigen dienst- tijd bij het leger. Voordat de eindstemming gehouden werd, motiveerden verschillende leden hunne stean. Generaal Billot drukte daarbij, onder levendig protest van de lin kerzijde, de hoop uit, dat de president der republiek zijn veto zou doen. gelden, voor dal cle wet in toepassing kwam De voorzit ter van de oommissie, die de behandeling van het wetsontwerp in den Senaat heeft voorbereid, Freycinet, verklaarde, dat de commissie eerst haren steun aan de wet heeft verleend, nadat zij de zekerheid had gekre gen, dat de nationale verdediging er niet door in gevaar zou worden gebracht; hij somde vervolgens de belangrijke voordeelen op, die de wet biedt in moreel en sociaal opzicht, en verklaarde ten slotte, dat de Senaat de wet kan aannemen met. volkomen gerustheid en met het. bewustzijn, zijn plicht te hebben ver vuld. De minister van oorlog zette ook zijner- zijds de voordeelen van de nieuwe regeling uiteen en verklaarde bij de Kamer zijn in vloed te zullen aanwenden ten gunste van de onveranderde aanneming van het wets ontwerp. Bij de eindstemming nam de Sen iar het wetsontwerp aan met 239 tegen 37 stemmen. De lege rooi lira issie van de Kanier heeft zich reeds officieus met de voordracht, zoo al? zij door den Senaat gewijzigd is, bezig gehouden en is tot het- besluit gekomen tot de aan neming en b 1 o c te adviseeren. Oostenrijk. Weenen, 11 Febr. De Kamer van afgevaar digden nam een wetsontwerp aan, waarbij de regeering wordt gemachtigd tot uitgifte van eene leening van 51 millioen florijnen, om de voorschotten, door de staatskassen ge daan, terug te betalen. Daar de Kamer den afgevaardigde Stern berg vergunning gaf te spreken, niettegen staande de voorzitter dezen het woord had ontnomen, heeft de voorzitter zijn ontslag genomen. Het huis van afgevaardigden van den rijksraad heeft de algemeene beraadslagingeu over de begroot ing ten einde gebracht. Sints verscheidene jaren is dit de eerste maal. dat men zoo ver gevorderd is. Hongarije. Budapest, 17 Febr. In t.e eerste zitting van de nieuwe Kamer werden heden Apponyi en Koesuth warm toegejuicht. De president verklaarde het besluit der vorige Kaaner betreffende het Reglement vaD Orde, onwettig. Hij zal de debatten volgens het oude regle ment leiden. Rusland. Zarskoje Selo, 17 Febr. Prins Friedrich Leopold van Pruisen is hier aangekomen. Hij werd door den Czaar, verschillende groot vorsten en hooge autoriteiten ontvangen. De ontmoeting tusschen den Czaar en den Prins was uiterst- hartelijk. De prins overhan digde den Czaar een schrijven. Petersburg17 Febr. De bladen berichten ui'. Zarskoje Selo, dat daar gisteren de kwes tie van de Semski Sebor behandeld is. Uit vertrouwbare bron wordt bericht, dat gisteren in de vergadering van ministers, on der voorzitterschap van den Keizer en waar aan ook Witte en Moerawjew deelnamen, de vraag besproken is der verandering van het slechts nu en dan bijeenkomende minister comité in eene permanent lichaam, zonder dat intusschen daarmee den grondslag zou worden gelegd voor een verantwoordelijk mi nisterie. Als voorzitter zou óf de Keizer óf een minister-president fungeeren. Petersburg, 17 Febr. Oostenrijk-Hongarije heeft het handelsverdrag ract Rusland opge- ,cgd Petersburg, 17 Febr. 4 uur 5 min. Uit Mos kou wordt liet volgende getelefoneerd1: „Op den rit vhn grootvorst. Sergi us van het historische museum naar het Kremlin, wercl het rijtuig bij het paleis van justitie door twee personen in een huurrijtuig opgewacht. Toen de grootvorst het paleis van justitie gepasseerd was, volgden zij diens rij tuig en wierpen een bom daaronder, waarop een sterke ontploffing volgde. Het rijtuig werd verbrijzeld. De grootvorst werd gedood. De moordenaars werden gearresteerd. Eén van hen is zwaar gewond'. Verder werden ver scheidene studenten gevangen genomen. Petersburg, 17 Febr., half zes Js namiddags. Heden namiddag drie uur reed grootvorst Sergius te Móskou in een rijtuig, komende van het Ni kol aaspaleis, over het Senaats plein. Achter het vorstelijk rijtuig reden twee huurkoetsen. Toen het rijtuig het Paleis van Justitie .naderde kwam een slede, met twee mannen in burgerkleeding, het tegemoet. Een van deze mannen was als werkman gekleed. Bij het Paleis van Justitie liet de slede het rijtuig voorbijgaan en op dat oogenblik wer.. een bom onder cle equipage geworpen. De ontploffing was zoo hevig, dat alle ruiten in het Paleis van Justitie verbrijzeld werden. Het rijtuig werd geheel vernield, de paarden sloegen op hol. De menigte op het plein ver zamelde de stukkeu van het rijtuig. De grootvorst was terstond doodhet hoofd en de beenen waren van het lichaam gescheidende kleeren waren in flarden ge scheurd. De koetsier, die zware brandwonden had bekomen, stierf tijdens het vervoer naar het hospitaal. Op het plein liggen de raderen van het rijtuige. De ontploffing werd op ver ren afstand gehoo; .1. De moordenaars zijn gevangen genomen. Een van hen zeideHet kan mij niet schelen mijn werk is verricht De namen der daders zijn onbekend. Na eenige oogenblikken stroomde een groote menigte op de plaats van het gebeur de samen. De poort van het Kremlin werd ge sloten. Op het Roodo Plein hield de menigte een manifestatie tegen de studenten, die zoo geducht klop kregen, dat een bij het Paleis van Justitie aangestelde beambte tusschen- beide kwam en verschillende lieden deed ar resteeren. Een strooibiljet werd onder de me nigte verspreid. Toen Grootvorstin Elizabeth mededeeling kreeg van het gebeurde, begaf ziji zich onmid dellijk naar -de plaats van den aanslag. De overblijfselen van den grootvorst werden ver zameld en naar het Nikolaaspaleis gebracht. Moskou, 17 Febr. Grootvorstin Sergius be vond zich, toen de aanslag op haren geniaal gepleegd werd, in hare werkkamer 'n het Kremlin, bezig met het in orde brengen van liefdegaven voor de slachtoffers van den oor log. Haar rijtuig stond reeds voor, omdat de grootvorstin zich naar de woning van de-J gouverneur-generaal wilde begeven om daar haren gemaal, die daar eveneens zou komen, te ontmoeten. Terstond na de ontploffing zag een politie beambte iemand wegloopen; hij slaagde er in den vluchteling, ofschoon deze met n revolver gewapend was, te arresteeren. De gearresteerde, die verschillende door bom- splinters veroorzaakte verwondingen had, ontkende niet de moordenaar te zijphij gaf zelfs toe. dat de revolver, dien liijl bij zich had, moest dienen om te schieten op ieder, die hem wilde te Lijf gaan. Hij drukte zijne vol doening er over uit, dat de grootvorstin ha- reu gemaal niet had vergezeld. Hij weigerde zijn naam op te geven, maar verklaarde lid te zijn van de revolutionair-socialistische pwtij. Het hoofd van den grootvorst is geheel verbrijzeld; de hersenen werden uiteenge spat op Het plaveisel gevonden. Zij werden bijeen verzameld en den commissaris van po litie ter hand gesteld. Een politie-beambte vond de portefeuille van den grootvorst, waar in zich geld en een aantal brieven bevonden. In het bezit van den moordenaar werd ge vonden een portemonnaie met ongeveer tien roebels. Om 4 uur 's namiddags werd in tegenwoor digheid van groot,vorstin Sergius en alle mili taire en civiele autoriteiten een eerste rouw dienst gehoudenom acht uur volgde een tweede rouwdienst. Door de ontploffing zijn 64 ruiten in liet paleis van justitie verbrijzeld. De daad maakte te Moskou een verplette renden indruk. Petersburg, 17. Febr. De keizerlijke schouw burg is gesloten. In de particuliere schouw burgen wordt gespeeld. Petersburg, 17 Febr. Een uit Zarskoje Selo gedagteekend Keizerlijk manifest luidt: Het heeft de Voorzieningheid behaagd ons door zwaar leed te treffen, doordat onze gelief de oom, grootvorst Sergius Alexandrowitsoh, den 17en dezer in het 48e levensjaar ons ontrukt i9, gevallen door de hand van roese- looze moordenaars, die zijn ons dierbaar loven belaagden. Wij beweenen in hem een oom en vriend, wiens geheelen arbeid en zorg steeds aan onzen dienst en aan het vaderland wa ren gewijd. Wij vertrouwen er vast op, lat al onze trouwe onderdanen de warmste do neming zullen hebben voor het Jeed, dat net keizerlijke huis heeft getroffen, en hunne innige gebeden voor de zielsmst van den over ledene met de onzen zullen vereenigen. De procureur-generaal van de heilige syno de Pobjedonoszew. die sinto den 21en Januari ziek is, is nog niet herstellende. De toestand is eerder verergerd, en zelfs voor het geval van beterschap zal hij ge ruimen tijd zijne bezigheden moeten laten rusten. Het bezwaarschrift, dat mevrouw Gorki bij het d partement van politie heeft ingediend tegen de wijze waarop haar man in de Peter en Paulsvesting als een veroordeelde misda diger behandeld wordt, luidt aldus: „Sedert den 12en Jauuari zit m n echt genoot, de schrijver Alexei Maximowitsch Pjesehkow, in de Peter Paulsvesting gevan gen. Men vergunt hem met zijne gewone kleeren te dragenmen heeft hem gedwon gen arrestanten-ondergoed en het arrestan- tenbuis aan te trekkenmen weigert hem papier en inkt en belet hem daardoor zijn letterkundigen arbeid. Bij zijn verzwakten gez ndheidstoestand kan het dragen van ar- reistantenkleeren m een vertrek mot stoenen vloer een meuwen aanval van zijne ziekte teweegbrengen. Het verbod om te schrijven, maakt, den indruk van een geheel onverklaar baar harden maatregel. Daar mijn man zich in preventieve hechtenis bevindt, houd ik de totpassing van maatregelen, die het ka rakter van eene straf hebben, voor geheel onwettig. Daarom acht ik mij gerechtigd te XV HL Wie tegenwoordig trouw de couranten na gaat zal telkens in de dagbladen artikelen mogen lezen over de Hooger Onderwijswet. Ik beken eerlijk-, dat ik te oud en te ouder- wetsch alias dom bemi, oan mij veel voor het Hooger Onderwijs te interesseeiron, dl. w. z. ik vind hoogescholen en gymnasia daoQ' krijgt men immers ook hooger ondier- wijjN? zeer nuttige eai noodzakelijke» instel lingen, maar ails de ltcgeering noodüg vindt daarvoor speciale wetten in elkaar te zetten, dan zou ik met m'n domme verstand willen zeggen, w'aarom begint zij 'boven en niet ondéuaan Waarom maakte zij niet eerst oen goede wet op het. lager onderwijs Laat ons eens do vraag stellen waarom is het veranderen van scholen voor een kind v.oo nadeelig? Antwoord omdat het kind daardoor achteruit komt. En waarom komt liet kind dan achteruit? Antwoord: Wijl verschillende scholen ver schillende leerplannen hebben, wijl de 3e klasse van een school te U. veel moeielijjker i-» dan diezelfde klasse te IJ. en hot kind, dat van U. naar IJ verhuist, dus oen klasse teruggezet wordt, een jaar ten achter komt. Gebeurt dit meer dan eenmaal tijdens de schooljaren van zulk een kind', en dat k a n voorkomen als zijn vadier een ambtelijke be trekking bekleedt, dan scheelt dit voor het carrière-maken van den zoon dikwijls twee jaar, en meea Ook hoort men van eigeuaar- digc gevallen, dat een jongen examen doet voor een Hoogerc Burgerschool en zakt nu doet hij datzelfde examen voor een H. B. S eener naburige stad en hij slaagt. Ra, ra, wat is dat Heeft de caiididaat twee uit een loopende examens afgelegd, het eerste slecht, het- tweede goed? Of meten die beide scholen met twee maten Zoo hoort men ook. dat de lessen aan de H. B. S. in de eene stad veel makkelijker te volgen zijn dam die van eene andere. Waar wringt de schoen? Ik denk dat hier heerscht gebrek aan een heid, wat ook gezegd kan wordiem van de lagere scholen ik bedoel hoofdzakelijk de openbare scholen, waar trouwens tegenwoor dig de groote beweging naai* toe gaat. Par ticuliere scholen hebben een leerplan op hun eigen houtje en zijn, wat die voor de jongens betreft, groote condensators voor cxamen- wijsheid', waarvan ze in het werkelijke leven minstens ecu derde kunnen missen. Maar de openbare scholen, van alle klas sen, in allo steden moesten geregeld zijn vol gens één vastgesteld plan en program, zoodat de school in de ééne stad niet noemenswaard kon afwijken van die in de andere, en ge- lij|ke klassen in verschillende steden dus ook niet. dusdanig van elkaar konden verschillen, dat het voor een leerling bezwaar maakte om van de klasse, die hij volgde in zijn oude woonplaats, over te gaan in diezelfde van zijn nieuwe woonplaats. Deze aaneensluiting van het openbaar onderwijs zou bovendien tengevolge hebben, dat dé toevloed van leer lingen grooter werd, terwijl nu menige leer ling naar een particuliere school wordt ge stuurd om bijigeipompt te worden voor een. volgende klasse. Er zijn meer bezwaren. Het verschil van boekengebruik.. In A wordt in de 3c klasse het leesboekje van Jansen gebruikt, in D voor dezelfde klasse dat van Pietersen met rekenboekjes dito, zoodat een jongen, die ge leerd heeft volgens methode A. opkijkt of hij 't te Keulen hoort onweren;, als men liem van methode B. vertelt. Zoo kan het ge beuren, dat een kind, komende van de eene school, voor de andere bijv. achter is in reke nen en met talen de klasse vooruit, of om gekeerd. En toch lijikt 't. mij zoo gemakkelijk en eenvoudig om dit alles samen te stellen tot één leerplan, voorgeschreven aan a L1 e scho len. Er zijn immers schoolopzienersEn wij veronderstellen dat die gekozen worden uit dé mannen, die „hcrVorrageiuH" wie geeft mij hiervoor het goede Hollandschc wotord zijn op onderwijsgebied Welnu, uit die mannen moet, benoemd' worden een commissie tot jaariij'ksche vast stelling van een leerplan en text- boekenkeu- ring Die commissie maakt dus ieder jaar een leerplan cup, geldig voor alle openbare scho len, keurt- de boeken, die door de uitgevers ter ïecensie zijn toegezonden en door de hce len zijn doorgewerkt en geoordeeld. De beste boeken worden gekozen en tot gebruik noo- dig geacht of verplichtend' gesteld. Men voor komt dan tevens dat boeken, door prulondor- wijzers de wereld ingeschopt, hun weg vin den naar de schoolbanken Ieder jaar heeft deze keuring opnieuw plaats, zoodat de mo gelijkheid bestaat dat een beter boek over een of ander leervak, in dien tijd uitgeko men, 't zijpe er toe bij|drage om het onderwijs te verbeteren. Dé oom missie van schooltoe zicht, die ham vertakkingen in alle distric ten heeft, kan, onderricht, van dit. leerplan, enz., nauwlettend, toezien bij een „onver- wlacht" bezoek, of de hoofden dér scholen handelen volgens het besluit der keurings commissie. Waar van iedere school oen direkteur bot hoofd is, en het individu, altijd invloed uit oefent op zijp werk en. wat in zijne omgeving en onder zijn toezicht, werkzaam is, zoo zal noodzakelijkerwijze altijd eenig verschil blij ven bestaan tusschen do scholen onderling, doch dat verschil zal slechts bestaan in klei nigheden. Groote afwijkingen in den gang van onderwijs zijn onmogelijk, en dat is juist wat ik bedoel. Het moet niet mogen gebeu ren, dat men op de céne school zes. <>p do andere school zeven klassen moeit dioorloopeu, oer men toelatingsexamen mag doen voor H. B. 'S. of gymnasium. Het moest niet bestaan, dat men op de eene school met Fransoh be gint in de 3e klasse en op de andere in do 4e klasse In sommige scholen leert men eerst Engelsch en dan Duitsch, op anderen juist andersom. Zoo iets mag niet voorkomen, want van deze inconsequentie worden ge woonlijk de leerlingen hot slachtoffer. Ik heb onlangs in de N R. Courant eenige dagen lang een redekaveling gevolgd tusschen on- dei wijzers, diie 't niet eens waren welke vreemde taal het eerst, moest worden geleerd op de lagere school. Er waren er die liet En gelsch in do plnatrt wildon stellen van het Fransoh, en een ander, die de vreemde talen wilde verbannen tot <le leerling het Nedèr- landsch goed machtig was. Die laatste mijnheer scheen me een ver standig mensohik ben helaas 's mans naam vergeten. Hij vond, dat kinderen, die op hun achtste of negende jaar Fransoh leerden, nog te weinig van hun eigen taal kenden, ja die dikwijls nog zeer ondiuidelijik spraken, d'at wil zeggen, soms woorden gebruikten, waarvan ze zelf de beteekeoüs niet eens wis ten, en do meest, alledangsche woorden nog niet zonder fout konden schrijven. Hij meen de dat. het. beter zou zijn, wanneer de uren, nu aan Fransch besteed, gebruikt werden om de kinderen de Neaerlandsche taal grondig te doen kennen, d. w. z. de schrijftaal en de spraakkunst. Ze begonnen dan wel oen jaar later met het. Fransch, doch dit verzuim zou door hun meerdere elementaire ontwik keling spoedig genoeg zijp ingehaald. Ik geloof dat deze onderwijzer oen zeer goed inzicht heeft; en nu moet ik weer met den goeden ouden tijd voor den dag komen en keer ik even terug tot de jaren, mijner jeugd, waarin we op die lagere school alleen maar Framsch leenden, en het Duitsch en Engelsch slechts op enkele scholen, en dan nog zeer gebrekkig werd1 onderwezen. Mijn eigenlijke talenkennis dood ik op kostschool op, doch ik leerde eerst Fransoh op mijn tiende jaar, maar toen. ook op eene wijze zoo degelijk en grondig, dat ik mij nog lesjes uit mijn grammatica kan herinneren, die wij van buiten moesten leeren, en die i.^ tot heden toe niet. meer uit het hoofd zijn gegaan. Zoo lierinner ik me nog zóo goed do spreekoefeningen we moesten dan moeie- lijke woorden leeren uitspreken door gym nastiek van tong en lippen. Zoo moesten we

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1905 | | pagina 1