34»
3"e Jaargang.
Vrijdag 10 Maart 1905.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
AHERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.35.
Idem franco.per post1.75.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF 6 O.
Utrechtschestraat 1. lntercomm. Teïephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVEBTEMTIËK:
Tab 1-8 regelz0.75.
Elke regel meer - 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen: tèt
het herhaald advertëéren in dit Blad bg abonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt óp aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
Hat kabinet Balfour.
Twtti leden van het kabinet-Balfour zijn
kort ua elkaar afgetreden. Lord Selborne heeft
het ambt van minister van marine prijs gege
ven. om als commissaris des Konings naar
Zuid-Afrika te gaan als opvolger van lord
Milner, die voor zich den tijd van gaan geko
men achtte. Zijne plaats in het kabinet is
reeds weder vervuld. Graaf Cawdor is belast
met de portefeuille van marine. Wat zijne
speciale titels van aanbeveling zijn om aan het
hoofd van dit in Engeland zoo gewichtige dei-
partement geplaatst te worden, is niet recht
duidelijk. Tengevolge van zijne benoeming
tot minister van marine heeft hij ontslag go-
nomen als voorzitter van het bestuur van de
Great Westera spoorwegmaatschappij,. Die
functie heeft hij, gedurende tien jaren bekleed;
men mag dus aannemen, dat graaf Cawdor in
zijn nieuw ambt eene rijpe ervaring meebrengt
op.... spoorweggebied. In marinezaken is hij
echter geheel een nieuweling; hij heeft zich
daarop tot dusver volstrekt niet bewogen.
Wanneer giaaf Cawdor dus als minister van
marine zich onderscheidt,, dian zal van hem
met volle recht gezegd kunnen worden, dat
het ambt hem ook het verstand gebracht
heeft.
Hoe dit intusschen zij, de politieke strijd
heeft met deze verwisseling van personen aan
het hoofd va,n het marine-departement maar
weinig te maken gehad, al heeft de benoe
ming van lord Selborne tot 's Konings com
missaris in Zuid-Afrika het onderwerp van
een debat in liet Lagerhuis uitgemaakt,. Zoo
weinig is die benoeming een onderwerp van
partijstrijd geweest,, dat daaraan is voorafge
gaan eon overleg tusschen de leiders der re
geering en van de oppositie, waarbij: eene ver
bintenis is aangegaan, dat graaf Selborne, ak
de oppositie aan het bewind komt. op zijin poet,
aal blijven, mits bij. ooo spoedig dit hem doen
lijk voorkomt, uitvoering geeft aan de op
dracht, waarmee hij zich naar Zuid-Afrika zal
begeven, om in Transvaal en Orangia een ver
tegenwoordigend oestuursstelsel in te voeren.
Aan het aftreden van den andere kabinets
minister is opgedragen de politieke strijd
volstrekt niet vreemd gebleven. Toen de eer
ste minister Arthur Balfour in het lagerhuis
mededeelde, dat de minister voor Ierland, de
heer Wyndham, zijn verzoek om ontslag had
ingediend, voegde hiji daaraan toe, dat het
hoofdmotief, waarom deze staatsman wensch-
te a,f te treden, was dat de onlangs gevoerde
strijd grooten afbreuk gedaan had aan de waar
de van zijn werk als minister voor Ierland,
zoo niet die waarde geheel vernietigd had.
De strijd, waarvan de heer Balfour hier ge
waagde, was de aanval, die bij het adreedebat
dooa- de unionistische afgevaardigden uit Ion-
land waren gericht tegen die leden van de
regeeri'ng, die hebben meegewerkt aan het
plan van lord Dunraven tot hervorming van
liet Iersohe bestuur. Dat plan was den „man
nen uit Ulster" een doorn in het oog; hef
werd door hen veroordeeld als een vermomd
homerule-plan, en groot was hunne verbitte
ring over het feit, dat zulk een plan was op
gesteld met medeweten van eene unionistische
regeering. Huune verontwaardiging richtte
zich inzonderheid tegen den vioostaatssecre-
taris van het Iersche bestuur, Sir Antony Mac
Donnell, die tot do samenstelling van het
plaiu-Dunraven had medegewerktzij dron
gen onverholen aan op het ontslag van dien
bewindsman. Nu is het resultaat, dat Mac
Donnell, die invloedrijke beschermers schijnt
te hebben, gehandhaafd blijft, maar dat zijn
dhef, die aan het parlement verantwoordelijke
minister Wynidlhajn, tot het inzicht gekomen
is, dat zijne positie verder onhoudbaar is ge
worden.
De heer Balfour heeft verklaard, dat hij.
hoewel met leedwezen, aan het verzoek van
dien heer Wyndham gevolg gegeven had. Er
is gieeu reden om aan die oprechtheid van. dit
leedwezen te twijfelen, wamt het aftreden van
den 'lieer Wyndham brengt de Iersche kwes
tie wederom op het, tapijt en onthult de Twee
spalt, die wat deze vraag betreft, in de unio
nistische partij hcerscht. Bij de verkiezing m
heb Sdbotsdhe district Buteshire, die in het
voordeel van de oppositie is uitgevallen, heeft
de heer Balfour getracht, invloed op die kie
zers uit te oefenen met een schrijven, waaun
h:verklaarde, dat met de komst van de libe
ralen aan het bewind de kwestie van home-
rule voor Ierland weer aan de orde zou koanen,
en dat het aan. die, unioniflten was de consti
tutie van liet Briteche rijk te verdedigen. In
het licht van de gebeurtenissen, die tot het
aftreden van den mimiser Wyndham geleid
hebben, maakt clie verklaring een eigenaar
diger indruk. Bijna zou mon zeggen, dat de
zaak van de homerule voor Ierland nog niet
zoo slecht moot staan, Wanneer onder eene
unionistische regeermg een plan tot hervor
ming van liet, Ierecbe bestuur, dat onnnsken-
bare punten van overeenkomst met homerule
heeft, onder de oogeu van de hoogste regee-
ringspersoaien van Ierland, wordt opgesteld,
en waaneer, als tegen dat plan verzet komt,
wel de verantwoordelijke minister heengaat,
maar de vice^ataatssecrebaris, die onimocieliijk
onder dein minister is geplaatst en die de
geestelijke vader van het plan is, op zijn poet
blijft.
Frankrijk.
Over de Dreyfus-zaak bericht de Dépêche
de Toulouse, een socialistisch-radicaal blad,
dat do conclusiën van den procureur-generaal
van het hof van cassatie in de revisie-proce
dure in een dag of veertien zullen worden
ingediend. De eere president zal dan den rap
porteur benoemen, die weder een ge ruimen
tijd zal noodig hebben voor zijn rapport, zeo.
dat de openbare behandeling van de zaak,
in vereenigde zitting van alle kamers, be
zwaarlijk vóór Juni zal kunnen plaats heb
ben. Door de instructie moet over een groot
aantal zaken, die tot dusver in 't donker wa
ren gebleven, licht verspreid zijn.
Rusland.
Petersburg, 10 Maart. Twee onbekenden
losten heden op kolonel Progoetbdtski, den
chef van het district Socchoem, op het oogen-
blik dat hij van de post kwam, zes revolver
schoten. Ito kolonel werd niet gewond. De
aanvallers wisten te ontkomen. De moordaan-
ig was van politieken aard.
De oorlog in Oost-Azië.
Van don oorlog zijn de volgende berichten
Moekden, 9 Maart, 11 uur voormiddags.
(Peteraburgsdh telegra af agentschap). De
strijd ten westen van Moekden houdt sedert
drie dagen aan. De Russische troepen trek
ken zich van hunne stellingen aan de Sjako
terug en van den linkervleugel op de linie
van versterkingen aan de Hoenho. De Moek
den naderende Japannens concentreeren ziah.
De noordwaarts van Moekden oprukkende
Japanners naderen den spoorweg tot op drie
werst afstand; kunne projectielen bereiken
den spoorweg.
Moekden, 9 Maart. Gisteren grepen do Ja
panners onze stellingen ten noorden van Moek
den aan. Bij ket plaatsje Padjasai, noordwest
telijk van de Keizergraven, had een bardnek-
kigen strijd plaats. Onze voorhoede verliet het
dorp. Gedurende den nacht grepen de Japan
ners het dorp Santaits aan. Noordwestelijk
van de Keizergraven duurt het gevecht voort.
Op het zuideliïike front bereikte de voor
hoede van de Japanners Huantschau. Een
hevige kauonnade wordt gehoord.
Tokio, 8 Maart. (Regeeringsberickt.)
Maarschalk Oyama bericht, dat de Russen
in iedere richting verslagen zijn. Zij begon
nen heden, Woensdagmorgen, den terug
tocht. Het Japainsche leger vervolgt hen met
kracht.
9 Maart. De Japanners hebben den spoor-
we gten noorden van Moekden afgesneden.
Een© Japansche legerorder verbiedt- de troe
pen in massa Moekden binnen te gaan, ten
einde de Keizergraven te eerbiedigen en te
behouden en in het belang van het welzijn
van de bewoners.
Petersburg9 Maart. Koeropatkïn bericht
van 8 dezer; Op den rechteroever van de
Hoenho doet de vijand een aanval uit het
N.W. en ten deelo uit het N. Het centrum
en do linkerflank van onze legers gaan zon
der strijd terug en veschansten zich in stel
lingen op den rechter Hoenho-oever. De vij
and viel oais heden aan in ons noorderfront,
waarbij hij een klein voorposten detachement
van het dorp Padiasa tot op twee werst ten
N.W. van Faientoen terugdrong. De com
mandant van deze afdeeling, kolonel Sapols-
ki, die zich door buitengewone dapperheid
onderscheidde, werd gedood. De aanvallen
van den vijand op onze stellingen ten noor
don van Moekden werden met groote verlie
zen voor de Japanners afgeslagen. Op het
westelijke front viel de vijand onze stellin
gen bij het dorp Nioesitoen aanook hier
werd hij teruggeslagen. Bij den tegenaanval
maakten onze troepen een groot aantal ge
vangenen. Op alle overige stellingen bad in
den loop van den dag geen gevecht plaats.
Eni telegram van Sacharow aan den genera-
Ion staf van 9 Maart bericht, dat de vijand
verscheidene hevige aanvallen tegen het
Noorderfront deed gedurende den afgcloopen
nacht, die echter afgeslagen werden. Op de
overige stellingen heerschte dezen nacht rust.
Nioetsjwang, 9 Maart. Nogi, die in gefor
ceerde marschen van vijf en twintig Eng.
mijlen per dag oprukt en opereert iu ver
binding met den linkervleugel van Okoe, be
richt, dat hij eene groote Russische strijd
macht in de buurt van Tjeling heeft omsin
geld en de voorraden heeft afgesneden, die
in allerijl naar de Russische hoofdmacht
werden aangevoerd. Daaraan wordt nog toe
gevoegd, dat Nogi eene Russische voortmar-
cheerende divisie, die hij tegenkwam, onge
moeid liet voorbijtrekken, totdat hij met
zijne omtrekkende beweging geheel gereed
was; toen deed hij een verpletterenden aan
val van alle zijden. Koeropatkin heeft, vol
gens de verklaring van Nogi, sints den 3.
dezer maand geene versberkiugen uit Char-
bin gekregen.
Tokio, 9 Maart. De correspondent van Reu
ter bij Okoe's leger meldt; Het Japauscho
linkerleger liceft do spoorbaan tusschen
Moekden en Tjeling vernield cn afgesneden;
nadere bijzonderheden ontbreken. Do Rus
sen trekken terug langs de wegen naar het
Noorden; de linker colonne van het Japan-
sche leger geraakte te Likanpoe, zeven mijlen
ten noorden van de Hoenho en 5 mijlen ten
westen van den spoorweg iin een hevig go-
vecht met de Russen, die driemaal sterker
in aantal waren. Tienduizend man werd bui-
ten gevecht gesteld. Het Russische oentrum
trekt in groote verwarring terug.
Londen, 9 Maart. De Russische gezant
heeft aan lord Lansdowne 65,000 pond ter
hand gesteld als schadevergoeding voor de
Noordzee-vissohers.
Moekden, 9 Maart10 uur voormnddags.
i Een krachtig kanonvuur wordt thans uit de
buurt van de oude noordelijke graven gericht
op de Japansöhe strijidkraahten., die in massa
aankomen op den spoorweg, waar nieuwe
Russische troepen zijn verzameld om ze
to ontvangen. De nauwe terreinstrook ten
westen van den spoorweg is letterlijk be
dekt met soldaten en militaire voor
werpen. Het geheele zuidelijke front gaat
terug; die Japanners haasten zich naar het
noorden, den rechtervleugel van de Russen
omtrekkende. Gisterenavond voor den terug
tocht werd een sterk vuur gehoord over het
geheele front, dat den geheel en naoht voort
duurde. Voor het- eerst kon men dit van
Moekden uit hooren. Bij het aanbreken va/u
den dag naan het ramoer toe, naarmate cte
beschieting het- noorden en westen bereikte.
De ontruiming van de stellingen ^an de
Sjaho noodzaakte de Russen verscheidene
honderden mijlen materieel voor den spoor
weg en voor dc veldtelegraaf prijs te geven,
voorts materieel voor militaire wegen, voor
een© uitgestrektheid van 500 vierkante mijden,
reusachtige hoeveelheden verctiedlignigsmate-
rieel en materieel van het Roode Kruis.
Groote voorraden brandstof en levensmidde
len zijn verbrand. De hospitalen zijn propvol,
maar die dienst is nog voldoende.
Granaten vallen op eene oppervlakte van
15 mijilen ten westen van Mokden.
8 Maart, des middags. Het kanonvuur
op het zuidelijke front begon gister n avond
con tien uur. De ontruiming van alle stellin
gen aan de Sjaho en in Machantoen begon
te middernacht. Remnenkampf, de bevelheb
ber in het oosten, diie gedurende acht achter
eenvolgende dagen met sucoes alle aanvallen
doorstond, vroeg versterking, evenals andere
bevelhebbers, die in hunne stellingen geble
ven warenhun verzoek werd geweigerd.. De
Japanners rukken snel op naar de Hoenho,
wiaar de Russen meenen zondier bezwaar stand
te kunnen houden. De telegraaflijn, is aan
houdend bedreigdheden morgen liep het ge
rucht, dat zij doorgesneden was.
Tokio, 9 Maart. (Daily telegraph). Het
geloof, dat de centrale stelling van dc Russen
omsingeld is, werd bevestigd door een tele
gram. Later werd met officieel gezag bericht,
dat 200.000 Russen omsingeld zijn.
Do strijd, die in den omtrek van Moekden
gevoerd wordt, is ooi-zaak. dat de groote oor
logsraad, die door den Czaar moet worden
gepresideerd, is uitgesteld totdat men vol
ledig den uitslag van den veldslag en zijne
gevolgen zal kunnen overzien. Dat is nu nog
niet doenlijk; wel is het zeker, dat de Rus
sen eene nieuwe nederlaag zullen hebben te
boekstaven in de geschiedenis van dezen
rampspoedigen ooa-log, maar over den om
vang van die nederlaag is men nog in 't on
zekere.
De strijdmacht der Japanners, die tot
taak heeft Moekden van alle kanten in to
sluiten, bestaat uit vijf legers, die in vier
groepen zijn verdeeld. Aan de rechter of
oostelijke zijde is generaal Koeroki, die aan
zijn uitersten rechtervleugel heeft generaal
Ka.wamoera met het leger, dat door Korea
is gemarcheerd. In het rechter centrum is
generaal Nodzoe, in het linker oentrum ge
neraal Okoe. Aan den linker of westelijken
vleugel is generaal Nogi.
Do veldslag, die nu zijne beslissing tege
moet gaat, was begonnen den 28en Februari,
doe", de troejenlxwegingen vingen negen
dagen eerder aan. De val, die gelegd werd
met het dool Koeropatkin en het Russisohc
leger te vangen, werd opgezet den 19en Fe
bruari. Dien dag begon Nodzoe eenige dor
pen te nemen, terwijl Koeroki aan den rech
ter vleugel zijne beweging begon.
De landstreek ten oosten van de spoor
weg. van Liaojang naar Moekden, is berg
achtig. Het was daardoor moedelijk voor ge
neraal Koeropatkin de sterkte gewaar te
worden van de macht, die uit die richting
oprukte. Het schijnt, dat bij verwachtte, dat
de Japanners voornemens waren bij Moek
den de taktiek te herhalen, die zij tegen
Liaojang hadden aangewend. Maar dit was
slechts schijn van de zijde der Japanners.
Terwijl Koeroki met kracht noordwaarts
opdrong aan den rechtervleugel, opende
Nodzoe een hevig bombardement in het cen
trum. Dit plan heeft blijkbaar do uitwer
king gehad, die er van werd verwacht. Koe
ropatkin schijnt het grootste gedeelte van
zijjiio strijdmacht uit het. westen te hebben
teruggeroepen om Koeroki in schaak te hou
den. Maar inmiddels trok Nogi in hot westen
om de Russische stellingen heen.
Den len Maart versterkte Koeropatkin
zijn oentrum en zijn linkervleugel. Nodzoe
hield hem bezig met aanvallen cn con zwaar
bombardement. De uitslag was, dat den 2en
Maart de Russen door Okoe werden verdre
ven uit de sterke linie van verschansingen,
die zij hadden opgelicht bij Sjangtau, en dat
negen mijjlen Russische versterkingen den
Japanners in handen vielen.
Den volgenden dag veraam Koeropatkin,
da.t Nogi te Sinmiting was en van het
noordwesten op Moekden aanrukte. Daar
mede kwam het dreigende gevaar der afsnij
ding van de linie van terugtocht voor het
Russische leger in 't gezioht. Die terugtocht
is eergisteren in de vroegte begonnen. De
groote vraag is nu, of het Russische centrum
in staat zal zijn den aftocht te volbrengen
in het gezicht van het leger van Nodzoe, dat
betrekkelijk versoh is, omdat het nog weinig
zwaar gevecht heeft doorgestaan, en dat vlug
kan worden versterkt door hulptroepen van
Okoe. Anders zal deze veldslag eindigen
met eene ontzettende ramp vcor het Russi
sche leger, dat dan in de vlakte van Moek
den zijn Sedan zal vinden.
Gisteren berichte maarschalk Oyama., de
Japansöhe opperbevelhebber, dat de vier
legers, die hij onder zijne bevelen heeft, met
kracht aan de vervolging van de Russen
deelnemen. Is dat waar, dan zou men niet
een 3 herhaling te wachten hebben van het in
't vorige jaar aan de Sjaho gebeurde, toen
de strijd eindigde zonder een beslissend re
sultaat ten gevolge van de uitputting van
beide partijen door den langdurigen strijd.
De correspondent van de Echo de Paris te
Petersburg seint, dat generaal Soechpoclinow
bestemd is om generaal Koeropatkin op te
volgen, indien men besluiten mocht, dezen
terug te roepen.
Volgens den correspondent van de Matin
echter zal Soechpoelinow naar Mandsjoerije
gaan als ohef van Koeropatkin's staf, omdat
Sacharow in ongenade gevallen is.
Uit Tananarive wordt aan de Temps be
richt, dat de geheele Russische vloot de war
teren van Madagascar heeft verlaten, om
zich naar Djiboeti te begeven. Dat kan twee
erlei beteekenen óf dat de Russen er aan
denke r terug te keeren naar Europa, óf dat
zij het onlangs van Libau uitgeloopen eska
der iu Djiboeti willen opwachten.
Volgens een bericht uit Tanger werd het
derde eskader van de Russische vloot door
voorbijvarende schepen bij de Spaansche Zaf-
farinas-eilanden gezien.
Allerlei
De staking ouder het stad-spoorwegper-
soneel te New-York blijft voortduren en tot
veel ongerief en soms ook tot ernstige onge
regeldheden aanleiding geven. De directie ver
klaart aan het einde te zijn van de inwilliging
der eischen om meer loon en minder werk
uren, daar zij reeds de hoogste 1 oenen voor
den kortsten werktijd in de geheele Unie
betaalt.
Dank zij die omstandigheid, hebben de
werklieden dan ook een welgevulde stakings
kas, die hen in staat stelt patroons en publiek
nog lang te plagen.
De stadsspoor is een onontbeerlijk vervoer
middel geworden, zoodat alle verkeer nage
noeg stilstaat. De weinige treinen, die kunnen
loo|jeut, meest met ongeoefend personeel, wor
den beschermd door de politie en bij het uit
stappen wordt gevochten om eene plaats, ter
wijl het personeel door metalen netten tegen
steenworpen wordt gevrijwaard.
Men schat het aantal stakers op 6000 man.
Onder hunne plaatsvervangers zijn vele
studenten der Columbia Universiteit.
Doordien vele beursmannen te laat kwa
men, wraron de zaken daar bij de opening
trager dan anders.
Bii het station der 23e straat is oen aan
komende trein in botsing gekomen met oen
stilstaanden.
Vier menschen werden gedood en dertig
gewond.
Het nachtelijke verkeer is geheel gestremd.
Op den luchtspoorweg moesten vijf treinen
worden verlaten, omdat de stakers het perso
neel verjoegen en de remmen onbruikbaar
maakten.
vHet proces van de baanwachtersvrouw
Meyer tegen gravin Kwiloeka over den kleinen
graaf Joseph Kwilecka, die door dc baan
wachtersvrouw als haar kind wordt opge-
eischt. is Woensdag te Berlijn opnieuw voor
het „Landgericht" gekomen. Het werd echter
verdaagd, omdat de vertegenwoordigers van
beide partijen nieuw bewijsmateriaal hebben
aan te voeren.
vTe Oporto brak een paar maanden ge
leden in het ziekenhuis „do Terjo" longen-
pest uit, welke ziekte daar door een' zeeman
werd gebracht.
Er stierven daar 36 menschen aan die ziek
te, onder welke ook een zeer geacht genees
heer, dr. Agostinko de Faria. Negen andere
patiënten, die aan builenpest leden, herstel
den..
Voorts kwamen te Oporto nog enkele ge
vallen van builenpest voor -, maar door doel
treffende voorzorgsmaatregelen, door strenge
afzondering van de patiënten, ontsmetten.,
enz., heeft men het verder verspreiden van
de ziekte voorkomen.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Vergadering vaoi Donderdag 9 Maart.
Geopend Il| ure.
Ouderwijjspenaioen wetten.
Aan de orde is de voortzetting der beraad
slaging over ontwerp A (Wijziging en aan
vulling der wet tot regeling van het lager
ouderwijs en der burgerlijke pensioenwet) en
wel over art. 1.
Op paragraaf 1 van art. I bepalende: het
zelve van art. 38 der wet tot regeling van
het L. O. wordt gelezen als volgt: „Pen
sioen wordt ingelijks verleend aan den on
derwijzer, die na .tieujarigeu diensttijd uit
hoofde van ziels- of lichaamsgebreken voor
de waarneming zijner betrekking ongeschikt
is en ontslag heeft bekomen."
Door den hoer Ter Laan o.s. is een
amendement voorgesteld strekkende om den
oisch van tien jaren te doen vervallen.
Vioorts stelt hij voor om aan het tweede
lid van art. 38 eene bepaling toe te voegen,
waardoor het invaliditeitspensioen, wordt op
genomen.
Zeer veelvuldig zegt de voorsteller
zal invaliditeit niet voorkomen, maar het ge
val is niet ondenkbaar. Een vertoornd vader
kan een onderwijzer mishandelen. Er kan
brand in de school komen, waarbij de on
derwijzer handelend optreedt in het belang
der kinderen. Op sohoolwandelingen kan een
ongeluk gebeuren, enz. enz.
Dooa- den heer Smeengo wordt een
amjendement voorgesteld om aan art. 38
2e lid toe te voegen do woordena. aan den
onderwijzer die benoemd wordt tot arrondis
sementsschoolopziener; b. die benoemd
wordt tot lid der Staten-Generaal (m. a. w.
die onderwijzers blijven hun recht op pen
sioen behouden en de jaren, in die funotiën
doorgebracht, tellen mede voor pensioen).
De V oorzitter verzoekt dringend geen
amendementen rauwelijks in debat te bren-
fen. De behandeling wordt daardoor moeie-
jk. Tijdige indiening opdat de amende
menten gedrukt kunnen worden is drin
gend noodig.
De Min. van Bin non 1. Zaken (d!r.
Kuyper) ziet geen reden om dc onderwijzers
exceptioneel te behandelen. De regeering
kan dus niet meegaan met het aaneudement-
Ter Laan o. s.
Wat het amcndement-Smeenge aangaat, dat
maakt de pensionneerilig der door hem bedoel
de onderwijzers slechts facultatief, hetgeen
waarschijnlijk wel niet de bedoeling van den
voorsteller zal zijn. Het tweede amendement-
Ter Laan zou den indruk naar buiten maken
als of het onderwijsvak al een zeer geweldda
dig vak is. Invaliditeitspensioen is meer voor
personen die voortdurend aan gevaar bloot
staan, hetgeen men toch zeker niet van oen
onderwijzer kan zeggen. Tegelijkertijd wordt
nu behandeld het amendement-Ter Laan c\ s.
om aan art. 40 der L. O. wet een nieuw lid
toe te voegen, luidende: „Met afwijking van
het bepaalde bij het vorig lid wordt het pen
sioen van de onderwijzers, die zielsi- of lichaamg
gebreken bekomen, die hen voor de verdere
waarneming van bun ambt ongeschikt maken,
bepaald op 5 gedeelte dier jaaa-wedde mits
die gebreken het gevolg zijjn, hetzij van tegen
hen in de uitoefening hunner dienstverrich
tingen, of ter zake van die uitoefening ge
pleegde gewelddadigheden
hetzij van het volvoeren van diensten, waar
bij gevaar te voorzien was
hetzij van ongevallen bij het verrichten van
diensten waarbij geen gevaar te voorzien was.
indien het ongeval dat do gebreken veroor
zaakte, niet aan do schuld of aan, de onvoor
zichtigheid van den ambtenaar te wijten is".
De lieer S m e e n g o trekt zijn amendement
thans in, en zal dit op eene andere plaats
voorstellen.
In de eerste plaats worden daarna z. h. s.
aangenomen de twee amendementen Tor Laan,
betreffende liet' imvaliditeitssysiteem, nadat do
heer Ter Laan zijn eerste amendement (doen
vervallen den eisch van 10 jaren) heeft, inge
trokken.
Art. 1 paragraaf 1 wordt daarna goedge
keurd.
Door de heeren Ketelaar em Yerhcy is voor
gesteld om aan art. I paragraaf 2 een nieuwe
alinea toe te voegen, luidende
,,Een gewezen onderwijzer die minstens 10
jaren heeft gediend als onderwijzer of minstens
10 jaren als zoodanig in eene der overige
betrekkingen, die krachtens de Burg. Pens.-
wet bij de berekening van een burgerlijk pen
sioen in aanmerking komen, heeft, indien zijn,
laatste betrekking die van onderwijzer was,
mede recht <q> pensioen zoodra hij den ouder
dom van 65 iaren heeft vervuld, en voorts
wanneer hij ziels- of lichaamsgebreken bekomt
die hem ongeschikt maken voor do waarne
ming van de betrekking van onderwijzer."
Ito heer Do W a a. 1 M a 1 e f ij. t ontraadt
namons do C v. R. de aauneming van dit
amen dement.
Do heer Heemskerk geeft in overwe
ging de laatste woorden van net amendement
ito doen luideu indien, ziin laatste betrekking
gedurende de laatste 10 jaren die van onder
wijzer was."
Hierna komt aan do orde de stemming
over de Hooger Onderwijswet, wel-
