binnenland;"
f
©chiinen te zijn zicih te onderwerpen op
eenige voorwaarden van administratie ven en
financieelen aard. lntusschen wordt or niet
afgezien van het aenden van ©en expeditie-
kon» naar Yemen. Tot versterking van dat
korps heeft de m: nister van oorlog bevel
gegeven 16 bataillons van «het vierde korps
te Erzeroem er bij in te lijven. Er is voorts
besloten all© hulpbataillons van het leger
van Europeesch Turkije onder de wapenen
te roepen, ten getal© van 118, elk 600 man,
sterk, onder voorwendsel, dat oefeningen
moeten gehouden worden.
Griekenland,
Het kabinet heeft in cene, onder voorzit
terschap van den Koning gehouden zitting
besloten aan het bewind te blij\-en. Wie als
opvolger van den vermoorden Delyannis als
leider van de partij zal optreden, zal in oene
vergadering van de partijgenooten beslist
worden De moordenaar Ge rek aria was be
diende in een onlangs op bevel van De'y.'iniis
door de politie gesloten speelhuis; hij ver
klaart zonder medeplichtigen den moord uit
wraak wegens het verlies van zijn levenson
derhoud gepleegd te hebben De instructie
neemt medeplichtigen aan.
Marokko.
Parijs, 15 Juni. De Temps bericht uit
Berlijn, dat men daar in politieke kringen
verzekert, dat Duitschland cr in toe zal stem
men dat d© Marokkaansche quaestic het on
derwerp wordt van directe onderhandelin
gen tusscben Frankrijk en Duitschland.
Het Journal d© Maroc bevestigt een reeds
in de Times vermeld gerucht, dat van het
voorgenomen bezoek van de Fransche Mid
dellandse he-Zeevloot aan Tanger op het
laatst© oogenblik is afgezien, vermoedelijk
om do spanning over de Marokkaansche
quaestie niet te verergeren.
Zuid-Afrika
De Koning van Italië heeft uitspraak ge
daan in het grensgeschil tusschen Engeland
en Portugal over Barotsuland (in het binnen
land van Zuid-Afrika bij den bovenloop van
den Zambesi.) De uitspraak is in hoofdzaak
gunstig voor Portugal.
Sedert het Engelach-Portugueseh^ verdrag
van 28 Mei 1891 staat Barotsuland ondeT
protectoraat van Engeland, welk protecto
raat wordt uitgeoefend door de Britsch-3uid-
Afrikaansche Maatschappij.
De oorlog in Oost-Aziê.
Van den oorlog zijn de volgende berichten
Do correspondent van do Temps te Pe
tersburg bericht, dat ©r ernstige berichten
uit Mandsjoerije ontvangen zijn. Een kolonel
van den generalen staf zeide hem, dat men
naar all© waarschijnlijkheid getuige is van
de voorboden van een algemeen gevecht. Do
Japanners haasten zich van hunne strategi
sch© voordeeion partij te trekken, urn de
Russen t© omsingelen. Eenige voorhoede-
posten zijn reeds omgetrokken. Er is bericht
ontvangen, dat aanzienlijke strijdkrachten
zijn aangekomen te Omoso, die dreigen Ki-
rin om te trekken en Wladiwo6tok te isolee-
ren.
In de hooge regeeringskringen vraagt men
zich af. of de Japanners hunne aanvalsbewe-
ging zullen voortzetten, of wel alleen zullen
trachten voordeelige stellingen te bezetten
alvorens de vredesonderhandelingen te ope
nen.
De Petersburgskaja Gazeta bevat een in
terview van een zijner medewerkers mot den
tweeden secretaris van het Chineesche ge
zantschap te Petersburg. Deze diplomaat
heeft verklaard, dat Rusland gedwongen
was vred© te sluiten, ten gevolge van een
bericht, meldend© dat het leger van Lino
witsch door de Japanners omsingeld is.
Het Russisch© hospitaalschip Orel is ver
beurd verklaard, omoat het den kapitein en
vier matrozen van de door de Russen prijs
verklaarde Engelsche stoomboot Oldhamia
aan boord had. Het hospitaalschip Kostroma
mag vertrekken, ofschoon het zich niet altijd
strikt aan de regelen van de Haagsoh^ oon-
vontie heeft gehouden. Het hospitaalschip
Mongolia uit Port Arthur zal ook aan Rus
land teruggegeven worden.
De Russische hulpkruisers Koebau, is, na
eerst te Kam-Ranh te zijn geweest, aan de
kaap Saint-Jacquce aangekomen en is daar
voor anker gegaan. De gouverneur van
Cochinchina heeft cr terstond Franscho oor
logsschepen heen gezonden, om de uitvoe
ring vau do ministerieel© voorschriften te
verzekeren.
De mijnen, die do Russisch© oorlogssche
pen hebben losgelaten, drijven thans in de
Japansche zee en leveren cr een gevaar voor
de scheepvaart op.
Het gemis van berichten van het oorlogs-
tooneel mag. zooals de Japanoclie medewer
ker van do Morning Post deed uitkomen,
geenszins worden opgevat alsof er een wa
penstilstand bestaat. Rusland heeft nog niet
den stap gedaan, dien het alleen kan doen,
wanneer bet de staking van de vijandelijk
heden wenschte. Rusland moet ondubbel
zinnig verklaren, dat het een duurzame vrede
wenscht. Tien jaren geleden zond China on
derhandelaars naar Japan, zonder voldoen
de volmachtenzij moesten slechts aanhoo-
ren wat Japan als voorwaarden stelde; dan
wilde de Chineesche regeering ze overwe-
jgon. Japan weigerde destijds deze onder
handelaars en Oyama voerde den oorlog ge-
ruimen tijd verder. Toen zond China Lihung-
tejang Wanneer Rusland thans China's
toenmalige manoeuvre ging navolgen, dan
®ou het veel kostbaren tijd verliezen.
Flensburg, 15 Juni. Volgens eon bij de
Flemiburgsch© stoomvaartmaatschapp'j van
1869 ontvangen telegram, is de ijzeren
schroefstoomboot Tetartai, groot 1812 regis-
tertonnen. don 30en Mei door den Russischen
hulpkruiser Don op de reis van Japan naar
Tientsin in de Noord-t3iineesche zee in den
grond geboord. De bemanning is gered en
gisteren te Batavia aan land gebracht. Het
schip had geen oorlogscontrabande aan boord,
maar was met hout en dwarsliggers beladen
en bestemd naar een onzijdige Chineesche
haven.
honden, 15 Juni. Volgens een bericht van
Lloyds heeft de Russische kruiser Don den
30en Mei de ijzeren schroefstoomboot Tetar
tai in den grond geboord. Het schip was op
reis van Otaroe naar Tientsin en was ge- i
ladcu met houten dwarsliggers.
Do wensch om t© Washington de voorbe
reidende maatregelen voor het bijeenkomen
van de Russische en Japansche gemachtig-
den tot bespreking van de vredesvoorwaar-
den bijeen te brengen, heeft president Roo
sevelt bewogen zijn vertrek naar zijne zo-
merresideutio uit te stellen. De president j
zal nu eerst den C9en Juni zich daarheen
begeven.
Parijs, 15 Juni De Temps verneemt uit
Petersburg. dat Rusland "sGravenliage aan
neemt als plaats voor de onderhandelingen.
Washington, 15 Juni. Officieel wordt me
degedeeld, dat Washington gekozen is als
plaats voor de vredesconferentie.
Allerlei
vNauwelijks hebben de Parijsche Roth
schild's een hunner verloren, of de Weensche
tak heeft ook een verlies te betreuren. Op
7O-jarigen leeftijd is overleden baron Natha
niel Rothschild. De overledene was een klein
zoon van den stichter der Weensche bankiers-
raak. en de oudste en oenige broeder van het
hoofd der Weensche zaak S. M. von Roth
schild.
Baron Nathaniel was een zeer bekende per
soonlijkheid te Weenen en had zich als kunst
vriend en -beschermer grooten naam gemaakt.
Den meesten tijd des jaars bracht de over
ledene wegens zijn zwakke gezondheid niet te
Weenen, maar in het zuiden door.
vHet laatste bedrijf van de zaak-Bon
martini te Turijn is begonnen. Zest-en-twintig
pleidooien zullen u;tgesproken worden, alvo
rens de gezworenen uitspraak zullen doen.
De advocaten der burgerlijke partij hebben
reeds gesproken in naam van het slachtoffer
en in naam van de kinderen. Zij hebben op
al de aanwezigen een zeer diepen indruk ge
maakt. Allee bewijst dat de misdaad wel dege-
lijg is gepleegd ten half zeven 's avonds, toen
de graaf thuis kwam en niet te middernacht
dat de moord met voorbedachten rade is vol
trokken door verschillende personen eu niet
in een twist, door Tullio alleen.
Daarna begon het open/baar ministerie zijni
rekwisitorium, 't welk hij gisteren voortzette.
Hij hield zich in het tweede gedeelte vooral
•bezig met Linda, de gravin, die hij voorstelde
als de kwade geest van al de personen in dit
drama. Hare hoofdkaraktertrekken zijn valsch
heid en veinzerij. Overal m het drama be
merkt men hare hand, die het van 't begin tot
het einde geleid heeft.
vEen hevig© ontploffing van flessehen
met other heeft, te Brussel in het gebouw
der Neder la ndsch-Belgisch Licht- en Warmte-
Maatsciiappij „de Auerbek", op den Boule
vard du Hainant", groot© verwoesting ver
oorzaakt.
Al de ruiten werden stukgeslagen ©n in
huis word allerlei Vernield en overhoop ge
worpen.
Een werkman, aan wiens onvoorzichtig
heid de ontploffing was te wijten, kwam om
het leven. Drie voorbijgangers en een aan
tal bedienden, die zich in het gebouw be
vonden, werden moer of minder ernstig ge
wond. Een begin van brand, door de ont
ploffing ontstaan, was spoedig gebluscht.
vHet onderzoek naar de ramp van de
onderze©9che boot A 8 schijnt aan 't licht
gebracht te hebben, dat de hefboomen ver
keerd stonden en daaraan het zinken van
de boot toegeschreven moot worden. Een
van do geredden is bootsman Waller, die een
verwonderlijk geluk bij ongelukken heeft
gehad. Hij was aan boord van het pantser
schip Victoria, toon dit in de Midd'elland-
sche Zee door de Camperdown in den grond
werd gebodrden er honderden menschen
verdronken, en ook op de onderzeesche boot
A 5, toen er een gasontploffing voorviel.
vHet ambtelijk onderzoek, door de
Natalsche regeering geopend, heeft uitge
bracht, dat er in Durban bij het springen
van het waterreservoir 500 Britsch-Indiërs
zijn omgekomen. In andere gedeelten van
Natal heeft de orkaan nog den dood van
100 Indiërs veroorzaakt. Blanken zijn er
slechts enkele omgekohien. Van de inboor
lingen gewaagt het telegram niet.
vDinsdagochtend is er te Kaapstad iu
do Adderleystraat een geweldige gasontplof
fing geweest, waardoor, naar een Engelsch
blad verneemt, de straat over een afstand
vau vijf minuten gaans opgebroken werd.
Tramsporen, gas- en waterpijpen enz. werden
vernield. Er zijn verscheiden menschen ge
wond en twee gedood.
De Staatscourant van Vrijdag 16 Juni
1905, bevalt de volgende Kon. besluiten.
de eere-mcdaille der Oranje-Nassau-orde in
zilver toegekend aan W. Een schoten, meester
knecht bij de firma W. G. Boele Sr. te
Kampen
benoemd tot burgemeester van Heesbeen,
Heten en Genderen D. F. Brune, secretaris
dier gemeenten, en tot burgemeester van
Drongelen, Hangoort, Gansoijen en Doeveren,
J. Oerlemans;
op verzoek eervol ontslagen als leeraar
aan de R. H. B. S. te den Helder, C. J. J.
Wcstermann
op verzoek eervol ontslagen als leeraar aan
de R. H. B. S. te Leeuwarden, mr. P. C.
Andreae
toegekend de bronzen eerepenning voor
rnenschlievend hulpbetoon en een loffelijk ge
tuigschrift aan M. J. van Doom, schoepstim
merman te Utrecht, wegens de met levens
gevaar verrichtte rodding van twee kinderen
uit de Oudegracht aldaar op 26 Febr. 1905.
toegekend de eere-medaille der Oranje-
Nassau-ordc in brons aan P. Vonk, werk
zaam in dienst van I. A Aalders, te Gen-
dringen, J Weijers, werkzaam bij de firma
P. Stoffel en Co houthandel en houtzagerij
te Devent H Kleijn balt ink. werkzaam bij
de firma E. A_ Müller en Co., sigarenfabri
kanten te Deventer en J. Noot, pakhuis
knecht bi» de firma C. en C. J. Pluijgers, in
chemicaliën en drogerijen te Rotterdam
benoemd tot liohtwachtsmachinist aan
boord van 's Rijks lichtschip „Noord-Hinder''
de machinist ter koopvaardij Th. A. Konings
op verzoek eervol ontslagen u't s lands
dienst de O.-I. ambtenaar met verlof W. P.
Hillen, laatstelijk onderwijzer 1© klasse bij
het Openb. Europeesch Lager onderwijs in
Ned.-Indië
op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag
verleend als lid van het college van regenten
over de gevangenissen te Amsterdam, onder
dankbetuiging voor do als zoodanig bewezen
diensten, aan jhr. mr. J. W. M. Bosch van Oud-
Amelisweerd
benoemd tot lid van het college van regenten
over de gevangenissen te Amsterdam mr. Th.
I. B. Hiltermann, kantonrechter in het 3de
kanton aldaar
als blijk van goedkeuring en tevredenheid,
de bronzen eerepenning voor rnenschlievend
hulpbetoon en een loffelijk getuigschrift toege
kend aan
8. Kikkert, matroos der le klasse, wegens
de met levensgevaar verrichte redding van een
drenkeling uit het. water aan den O. Z. Voor
burgwal te Amsterdam, in den nacht van 29 op
30 April 1905
N. A. 1>. J. van Nieuwenhuizen, smid te
Breda, wegens de met levensgevaar verrichte
redding van een drenkeling uit het water aan
den Nieuwen weg aldaar op 19 April 1905
W. Dikmans, uandenmaker te Ammerzoden,
wegens de met groot gevaar verrichte redding
van een meisje dat in een waterput gevallen
was op 3 Jan. 1905
H. B. Spijkers, agent van politie 2e klasse
(rechercheur) te Rotterdam, wegens de met
levensgevaar verrichte redding van eene dren
kelinge uit de Delftatrhe Vaart aldaar op 17
Maart 1905
J. Eysten, le luit. der artillerie, te 's-Gra-
venhage, wegens de met levensgevaar verrichte
redding van een knaap uit de Buiten-Singel
gracht te Amsterdam op 13 April 1894
C. Harrewijn, gasfitter te Giessendam, we
gens de met levensgevaar verrichte redding van
een kind uit het Giessengat aldaar op 5 April
1905;
A. van der Lingen, loopknecht te 's Graven-
hage. wegens de redding van een kind uit het
water langs de Nassaulaan aldaar op 13 April
1905;
P. Oudshoorn, agent van Dolitie te 's-Graven-
hage, wegens de pogingen tot redding van een
drenkeling uit een sloot aan den Noord-West-
Buitensingel aldaar in den avond van 16 April
1905
H. F. Buring, pakhuisknecht te Amsterdam,
wegens de met levensgevaar verrichte redding
van een drenkeling uit de Prinsegracht aldaar
op 21 Maart 1905
Oh. M. Vereecken te Sas van Gent, wegens
de met levensgevaar verrichte redding van eene
drenkelinge uit het kanaal Gent-Neuzen op 27
Februari 1905
P. J. Durand, loodsleerling bij het Belgisch
loodswezen te Vlissingen, wegens de met levens
gevaar verrichte redding van een knaap uit het
Marinedok aldaar op 26 Mei 1905
J. C. Luijens, matroos bij het Belgisch loods
wezen te Vlissingen, wegens de met levensge
vaar verrichte redding van een kind uit de ge
meentehaven aldaar op 22 Mei 1905
M. J. van Doorn, scheepstimmerman te
Utrecht, wegens de met levensgevaar verrichte
redding van twee kinderen uit de Oude Gracht
aldaar op 26 Februari 1905
H. J. Mulder, milicien-stukrijder van het le
regiment veld-artillerie te Amersfoort, wegens
de redding van een knaapje uit de Vlierbeek
aldaar oj> 28 Maart 1905
H. Meijer, arbeider te Scheemda, wegens ver
schillende met levensgevaar verrichte reddin
gen, laatstelijk van een drenkeling uit het Win-
schoterdiep aldaar in Januari 1905
vergunning verleend tot het geven van mid
delbaar onderwijs hier te lande, mits zij overi
gens aan de daartoe bij de wet gestelde eischen
voldoe, aan mej. M. L. Boccard. geboren te
Versoix in Zwitserland.
De opper-ceremoniemeester maakt be
kend, dat het bof, ingevolge de bevelen van
Hare Majesteit de Koningin, den lichten
rouw zal aannemen voor den tijd van 3 da
gen, ingaande op Vrijdag 16 dezer, wegens
het overlijden van Zijne Koninklijke Hoog
heid den vorst Leopold van Hohenzollern.
Stct.
De audiëntie van den minister van
binnenlandsche raken zal op Zaterdag 17
Juni e. k. niet plaats hebben
De Russische gezant is gisterenavond
per Staatsspoor van 7 u. 3 min. naar het
buitenland vertrokken, en zal het laatst- dezer
maand met zijne familie uit Constantinopel
in de residentie terugkeeren, om dan tot 1
Augustus in het Hotel den Ouden -Joelen te
gaan wonen.
Hij zal daarna het woonhuis in het Lange
Voorhout betrekken.
Behalve mr. Eugine Huiber, lid van
den Zwitserschen NationaJen Raad, profes
sor in het Privaatrecht aan de universiteit
te Bern, wiens benoeming voor Zwitserland
reeds gemeld werd, zijn nog benoemd als
nieuwe arbiters in het Permanent© Hof van
Arbitrage, door Frankrijk mr. Decrais, lid
van den Senaat, oud-gezant en oud-minister
van koloniën; door Portugal mr. de Veiga
Beirao, lid van den Raad van Staat, pair
van het koninkrijk en oud-minister van ju
stitie en van buitenlandsche zaken.
De heer L. van Riet, benoemd tot mi
nister-resident te Buenos-Aires, is in die hoe
danigheid door de Argentijnsche regeering
erkend. St.-Ct.
De heer J. Zimaen, benoemd tot vice-
consul der Nederlanden te Reykjavik, is in
die hoedanigheid door de Deensche regee
ring erkend.
Aan den heer Zimsen kan in de Engelsche
taal worden geschreven.
St.-Ct.
De afdeeling van den Read van State
voor de geschillen van bestuur, behandelde
gisteren o. a. het beroep van J. von Linderen
te 's Gravenhage, tegen het besluit van Ge
deputeerde Staten van Utrecht, houdende
goedkeuring van de suppletoire Legrootdng
van het waterschap „de Eerste Bedijking der
Mijdrechtsche Droogmakerij" voor 1904 en
van de begrooting van dat waterschap voor
1905.
De koninklijke beslissing volgt later.
Bijl de Woensdag te Haarlem gehouden
verkiezing van eon lid der Prov. Staten
(vacature Van Merlen) werd gekozen de heer
mr. W. A. 't Hooft, lib., met 2681 stem
men, tegen 2026 ©p den heer G. L. Buve,
r.-k.
In de Woensdag gehouden raadszitting
te Enschedé was ingekomen een mededeel mg
van den heer E. Vinoent, dat hij wegens zijn
aanstaand vertrek uit de gemeente bedankt
als wethouder en lid van den Raad.
De vice-admiraal Tadoma, laatstelijk
commandant der zeemacht in Ned.-Indië, is
te Marseille aangekomen, en wordt weldra
hier te lande verwacht.
Naar men verneemt bestaat er waar
schijnlijkheid, dat de divisie, die den 17en
dezer onder bevel van schout bij nacht
Snethlage de terugreis uit Indië naar Neder
land zal aanvaarden, in het laatst van
Augustus ter reede van Vlissingen een bezoek
zal ontvangen van H. M. de Koningin.
Tot directeur van het tijdschrift
„Eigen Haard", in de plaats van den heer
K. A. van der Weide, die wegens drukke
werkzaamheden bedankt heeft, is met alge-
meene stemmen benoemd de heer Go9. de
Voogt, te Amsterdam.
Kolonel de Bruijne. f
Te 's Gravenhage is bericht ontvan
gen, dat de kapitein ter zee W. J. de Bruyne
commandant van en directeur van het on
derwijs aan het Kon. Instituut voor de
marine te Willemsoord, gisteren plotseli ïg te
Nieuwediep overleden is.
Dit bericht zal ini marinekringen met groot
leedwezen worden vernomen, daar kolonel De
Bruijne stond aangeschreven als een sieraad
vau het korps zeeofficieren.
Sedert 1901 was kapitein ter zee De Bruijne
kommandant van het Kon. Instituut voor de
marine te Willetnsord, aan welke onderwijs
inrichting de thans ontslapene reeds vroeger
van 18851889, geplaatst was als officier-in
structeur, om onderricht te geven in de
stoomwerktuigkunde. In 1897 was de toenma
lige kapitein-luitenant ter zee De Bruijme ge
detacheerd te Vlissingen bij het gereed mar
ken van Hr. Ms. pantserdekschip Zeeland,
aan boord van welken oorlogsbodem hij het
volgende jaar als officier geplaatst werd. In
1899 werd hij belast met het bevel over de
korvet Sommelsdiik te Curayao, doch reeds
één jaar daarna repatrieerde hij uit West-
Indië, om op te treden als directeur van
het Marine-instituut.
Kapitein ter zeer De Bruijne was o. a. ge
durende eenige jaren voorzitter van de com
missie tot onderzoek van voeding aan boord
aan schepelingen in Nederland en in de kolo
niën. Ook maakte hij deel uit van de com
missie tot reorganisatie van het onderwijs bijl
het Instituut der marine. Aan den. arbeid de
zer commissie nam hij een zeer werkzaam
aandeel.
De verdiensten van deni nu overleden zee
officier werden o. a. beloond door de toeken
ning van het ridderkruis der orde van den
Nederlandsche Leeuw en van het officiers
kruis in de Oranje-Nassau-orde.
De Haagsche afdeeling van de veree-
niging voor Vrouwenkiesrecht heeft do vol
gend© vragenlijst toegezonden aan alle can-
did'aten voor de Tweede Kamer in deze ge
meente.
lo. Meent u, dat grondwetsherziening, om
te komen tot een andere regeling van het
kiesrecht, een vraagstuk is van zoo ingrij
penden aard, dat hierop moet worden aan
gedrongen vóór alle andere hervormingen?
2o. Welke waarde kent u daarbij toé aan
het kiesrecht voor de wouw?
3o. Meent u dat algemeen mannenkiesrecht
aan vrouwenkiesrecht moet voorafgaan?, of
dat vrouwenkiesrecht op dezelfde voorwaar
den waarop dit aan mannen is verleend, van
meer dringenden aard is?
4o. Meent u dat de volgende artikelen der
Grondwet herziening noodig hebben, met het
oog op het kiesrecht en de verkiesbaarheid
der vrouw? Beleefd verzoeken wij u dit te
specifioeeren voor art. 80, art. 127, art. 143
en art. 84.
De volgende candidaten zonden schrifte
lijk antwoordde heeren Bergmeyer, Valcke-
nier Kips, Six, Jansen, Kielstra, van Mun
ster, Troelstra en van Vredenburch.
De heer Bergmeyer (S.-D.) betuigt zich
een beslist voorstander van de gelijkstelling
van mannen en vrouwen; hij acht het een
schande dat onze wetten d« vrouw in tal
van zaken als minderwaardige beschouwen
en behandelen en verklaart dat, daartoe in
de gelegenheid zijnde, hij alles zal doen om
deze partijdigheid ten opzichte van de vrouw
te doen eindigen.
Mr. Valckenier Kips (L.) acht grondwets
herziening een vraagstuk van zóó ingrijpen
den aard, dat hij zich beslist verklaart tegen
het aandringen op de oplossing daarvan vóór
alle andere hervormingen.
Jhr. Six (L.), wil niet meewerken voor
uitbreiding van mannenkiesrecht. Eer hij
zijn steun wil verleenen om bij eventueele
uitbreiding van dat kiesrecht ook zekere
groepen van vrouwen tevens tot de uitoefe
ning van het kiesrecht toe te laten, wenscht
hij in eoncreten vorm een wetsontwerp voor
zich te zien liggen.
De heer Janssen (L. U.) acht een betere
regeling van het kiesrecht noodzakelijk en
wenscht in het volgend 4-jarig tijdperk
grondwetsherzienii./ voor te bereiden en
daarbij aan den gewonen wetgever over te
laten ook aan vrouwen het kiesrecht toe te
kennen. Ondanks zijn vrees dat dit de con
servatieve elementen zal versterken, zal hij
persoonlijk zich toch verheugen, iudien de
vrouw dit recht wordt verleend. Voorloopig
wenscht hij hare verkiesbaarheid door bij
zondere bepalingen te beperken.
Dr. Kielstra (L.) is van meening dat het
kiesrecht behoort te worden toegekend aan
allen, die zonder steun van anderen in hun
onderhoud en in dat van hun oezin voorzien.
Hij verklaart zich tegen het „blanoo-artikel
80", doch zou gaarne dezelfde eischen die hij
voor mannen noodig acht, ook op de vrou
wen toegepast zien.
De heer van Munster (C.-D.) is beslist
voorstander van het geheole volk aan de
stembus en vraagt evenals zijn partij invoe
ring van kiesrecht voor gezinshoofden bij
ontstentenis of dood van den man voor
wouwen en daarmee gelijkgesteldenalleen
wonende mannen of vrouwen w.rden als ge
zinshoofden beschouwdwetsgelijk te stellen
personen de inwonende mannen en vrouwen
lioven de 23 jaren, die door arbeid of an
derszins in hunne behoeften voorzien. Hij
acht zich verplicht bij eventueele verkiezing
met all© kracht hiervoor te ijveren. De her
ziening van art. 84 wordt niet door hem ge
wen scht.
Mr. Troelstra verwijst de afdeeling naar
het voorstel tot Grondwetsherziening der S.
D. A. P. en naar zijn rede in Diligentia in
October 1.1. gehouden. Hij is dus voorstander
van het blanco artikel voor de vrouw.
Dr. van Vredenburch verwijst naar het
program der Nationaal Hist-orisdhe Partij,
dat alleen aan mannelijke gezinshoofden kies
recht toe wil kennen.
Door hot bestuur van den Nederland-
schen Bond van Handels- en Kantoorbedien
den „Mercurius" werd de vorige week on-
dorstaande circulaire verzonden aan alle can-
d'daten voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer:
„Aangenaam zou het ons zijn, van u te
mogen vernemen, of door u als lid van de
Tweed© Kamer bijt het tot slandkomen van
sociale wetgev'ng het standpunt zal worden
ingenomen, dat handels- en kantoorbedien
den op gelijke lijn moeten gesteld worden
met- handarbeiders.
Waar omtrent dit punt de gevoelens zeer
veid'eeld zijn en het echter voor de handels-
e.i kantoorbedienden van groote beteekenis
is te weten, of ziji bij de invoering van eene
regeling der arbeidstoestanden al of niet on
der die regeling zullen worden begrepen,
daar zouden wij het op prijs stellen uw ant
woord zoo spoedig mogelijk in ons bezit t©
mogen hebben."
Bovenstaand© circulaire werd, blijkens de
ingekomen antwoorden, door het meerendeel
der candidaten met belangstelling ontvan
gen.
De ingekomen antwoorden laten zich als
volgt onder rubrieken brengen
I. Geheel of gedeeltelijk bevestigend luid
de het antwoord van de heerenMr. L.
van Andel, mr. J. baron d'Aulnis de Bou-
rcuill, J. Brinkhuis, dr. D. Broer, A. Brum-
melkamp, dr. J. v. d. Brink, J. M. P. Broe
der, A. H. J. Engels, G. C. A. Fabius, mr.
D. Fock, J. A. Fortuyn, J. Gerritsen, M. C.
M. de Groot, J. L. Hermans, J. Huizinga,
J. C Jansen, H. H. van Kol, Kuykhof, dr.
J. van Leeuwen, mr. C. Luoasse, J. v. d.
Molen, F. C. J. Netscher, jhr. mr. J. J.
Pompe van Meerdervoort, T. van der Pers,
ds. G. Postma, mr. P. Rink, H. Snijders, J.
H. Schaper, jhr. mr. H. Smissaert, mr. P. J.
Troelstra, ds. H. Thoden van Yelzen, mr.
M. W. F. Treub, mr. J. H. Valckenier Kips,
J H. Vostermann van Oye, T. Westra, F.
W. Wibaut, Zelvelder.
II Toestemmend, doch met een voorbe
houd voor de booger gesalarieerd en, antwoor
den de heerenmr. O. J. E. baron Van
Wassenaer van Catwijck, J. B. Verhey en
mr A. R. Zimmerman.
III. Dait de economische toestand van de
handels- en kantoorbedienden bescherming
behoeft, zonder dat zij omtrent de wijze,
waarop die bescherming moet worden ver
leend, vooralsnog vermeenen uitspraak te
kunnen doen, meenden de heeren -. mr. H. L.
Drucker. J. A. van Gilse, S. M. H. van Gijn,
dr. Th. G. den. Houter, J. Oudegeest, E. E.
,van Raalte en Van Roggen.
IV. Voorts waren er een vijftal candida
ten, die berichtten dat zij dit speciale onder
werp nog niet voldoende onder de oogen had
den gezien, om de circulaire t© kunnen beant
woorden. nl. de heeren mr. W. H. de Beau
fort, dr. H. P. Kapteijm, dr. E. B. Kielstra,
P. Nolting en D. Schut.
De heeren mr. J. A. Levy en C. v. d. Voort
van Zijp achtten de oeccmomische positie der
handels- en kantoorbeidienden geheel ver
schillend van die der handarbeiders. Princi
pieel bezwaar tegen het geven van antwoord
op vragen, als de in de circulaire gestelde,
hadden de heerenJ. van Alpthen, mr. J. G.
van Deinse, mr. Th. Heemskerk, en J. M.
Voorhoeve. De heer A. Plate gaf te kennen dat
hij de vraag niet volkomen begrepen had.
Ook hij maakt bezwaar tegen het stellen
van zoo pertinente vragen, meent, dat in vele
opzichten de poritie van de handels- en kan
toorbedienden bescherming behoeft en refe
reert overigens naar zijn verleden. De heer
mr. A. Ferf achtte het doelloos de vraag te
beantwoorden, met het oog op de kansen
voor zijn© verkiezing.
De heer H. Spiekman meent, dat in hoofd
zaak de handels- en kantoorbedienden behoo-
ren gelijk behandeld te worden als de hand
arbeiders, doch dat hunne positie in enkele
opzichten zoodanig afwijkt, dat de wet eenig
onderscheid behoort te maken. Uit het schrij-
v.n van den heer R. A. Warmenihovem Jr.
kou geene conclusie worden gemaakt. Deze
heer refereerde naar zijn verleden.
Van de overige candidaten was bij het slui
ten dezer lijst nog geen antwoord ingekomen.
Verkiezingsoptochten, De
burgemeester van 'sGravenliage heeft gemeend
geen toestemming te kunnen geven aan de
vereeniging van Jonge Liberalen, tot het hou
den van een rijwielen-optocht, bedoelende
een reclame voor de vrijzinnige candidaten
aldaar.
Woensdagavond nu kwam de commissaris
van politie in de 2e afdeeling, de heer Dietz,
op het Binnenhof een wagen tegen, door een
paard getrokken, welk voertuig aan alle zij
den beplakt was met verkiezihgsreclame-bil-
jetten. Achter het voertuig volgde een groot
aantal personen, gezeten op rijwielen, allen
voorzien van dergelijke reclameplakkaten.
De commissaris stak toen de hand in de
hoogte, den koetsier beduidende te stoppen,
aan welk bevel onmiddellijk voldaan werd,
terwijl de wielrijders afstapten, waarna de
heer Dietz te kennen gaf, dat het rijden in
zulk een volmaakt geordenden stoet be
schouwd moest wordèn als liet vormen van
een optocht, door den burgemeester verboden.
Hij gaf den wielrijders den raad zich te ver
spreiden door de stad.
Na een korte bespreking, waarbij een der
wielrijdende jongelieden meende, dat het. hier
geen optocht gold, werd aan den raad der
politie gevolg gegeven.
Een verkiezingskoor. Er is een
grappenmaker aan het werk geweest.
Nauwelijks waren gisteren de papegaaien
buiten gehangen in de hoofdlaan van den
Dierentuin te 'sGravenhage, of het bleek dat
ze, zes aan zes, voor electorale doeleinden
waren afgericht.
Kiest LIMBURG!
Kiest DOLK!
Kiest JANSEN
schreeuwden d© Lorre's en de Polley's tegen
elkander in.
t Leek een pajxgaaien-meeting, vol opge
wondenheid.
De tegenstanders zullen op dit soort van
strijdmiddel niet bedacht zijn geweest, zegt
Jj. en V. Vernuftig is het in elk geval. Bij
ons, .rijzinnigen, zijn er zóó weinig pape
gaaien op twee bcencn, dat we wel onze toe
vlucht tot beusche exemplaren van bet ge
slacht nemen moeten
