KOLONIËN.
BINNENLAND.
de Japanners van alle zijden omsingeld zoude
zijn. De Japanners staan voor de linie van
het Russische Zuiderfront, de Russen vlak
tegenover den vijand en houden het oog op
elke van zijne bewegingen
Allerlei
vVolgens een bericht uit Christiania
worden er met 1 Juli in Noorwegen geen
postzegels meer uitgegeven met den kop van
koning Oscar. De nieuwe postzegels dragen
het wapen van Noorwegen.
vEen ernstig ongeluk heeft plaats ge
vonden tijdens de Fransche manoeuvres in
het kamip van Valbonne. Er werden schiet
oefeningen gehouden, terwijl dragonders en
kurassier9 een schijngevecht leverden. Door
welke oorzaak is onbekend, doch plotseling
had een treffen plaats tussohen twee ©sca
rf rona Een onderofficier der dragonders
werd gedood, terwijl twintig man gewond
en twintig paarden gedood werden.
vTe Omagh, een stad van eenige l>etee
kenis in Ierland, heeft een geweldige brand
gewoed. Een heele straat is in de vlammen
opgegaano. a. verscheiden gemeentegebou
wen.
Kopenhagen26 Juni. Het Deensche parti-
culiere opleidingsvaartuig George Stage werd
heden nacht in het Hollandse!» diep bij
Kopenhagen door do Engelsche stoomboot.
Ancona uit Leith aangevaren. Het schip zonk
na anderhalvo minuut; 22 adelborsten ver
dronken, 57 werden gered.
vWeer een brand in Noorwegen, niet.
zoo groot, als te Aalesund, maar toch van be
lang. Te Porsgrund, aan de Zuidkust, dicht
bij Skiën, brak brand uit in een bewaarplaats
van hout. Het vuur greep ras om zich heen
en binnen eenige uren werden vijftig huizen
in d© asch gelegd. Vijfhonderd menscheen
zegt het telegram zijn dakloos.
Petersburg, 26 Juni. In den ver buiten de
residentie gelegen artillerie-poligoon is eer
gisteren «ene verschrikkelijke ontploffing
voorgekomen in de afdeeling voor het vullen
van de projectielen, waarin twee man onder
toezicht van een kolonel een drie duims pro
jectiel voor het nemen van proeven met een
nieuw uitgevonden ontplofbare stof vulden.
Alle drie ziju gedood; het lokaal, waar zij
werkten, is verwoest
OOST-INDIË.
Can gexian ambtenaar.
Aan het Vad. wordt bericht, dat do
resident Louis Christiaan Welsink, 25 jaar
onafgebroken werkzaam is geweest in Tapa
jioelie, te midden van de Batakkers, niet
alleen in het belang van liet Ned. en Ned
Ind. Gouvernement, maar tevens zéér in het
stoffelijk cn zedelijk welzijn van de Inland-
sche bevolking.
De berichtgever schrijft van deze verdien
stelijken ambtenaar.
„25 jaar geleden kwam deze bekwame
ambtenaar als jong controleur naar zijn eer
ste standplaats in deco residentie Taroo-
toeng, van waar juist na zéér kort verblijf
ziju eerste voorganger vergiftigd werd weg
gevoerd Aldaar nam hij van bot oudste
hoofd dier streek, Radja Pontas (thans reeds
dood), de valei van Seliadoeng uit naam
van het Ned.-Ind. gouvernement onder be
heer.
„Veel heeft hij daar mede gemaakt me-
nigp expeditie geleid; menig oproer gedempt,
iu de meeste gevallen door politiek beleid;
menigen tijdig voorzienen vijandigen inval
gekeerd, waardoor deze landstreken, die
langzamerhand aangegroeid zijn door hunne
vreedzame annexeering tot de thans uitge
strekte gebieden, nijvere streken werden met
een gezeten, arbeidzame, en in vrede
welstand levende bevolking.
„Een bevolking, die door zijn invloed op,
cn kennis van land en volk. zich gelukkig
gevoelt, zich onderdanen te noemen van de
Nederlandseh-Ind. regeering.
„Grooter eer, trots eu geluk kent geen
radja aldaar, dan wanneer de „Vader der
Bat aks'' bij zij no vele tournée's, een nacht
in zijn residentie doorbrengt, of aan zijn ta
fel to gast is.
„Duizenden zijn de voorbeelden, de vei'ha-
leo. de anecdotes, die gaan omtrent den
heer Welsink en zijn invloed of omgang met
de bevolking, en haar gehechtheid aan hem.
„Ieder, die dezen voortreffelijken ambte
naar in zijn arbeid, in zijn land, te midden
van zijr volk, aan hetwelk hij óók Jiatuurlijk
gehecht is, heeft gekend en nog waarneemt
voelt bewondering voor zijn tact, zijn werk
kracht en uiacht. Gelukkig is dat al niet
alleen door de Regeering beloond door de
.Militaire Willemsorde, en den Nederland-
schen Leeuw, maar vooral door de oprechte
ge-hechtheid en liefde van een geheel volk.
(Do Batakbevolking kent iu hem den man,
aan wien zij te gehoorzamen heeft, maar
ook haar weldoener, en weet dit te waardee-
ren.
.Al boort men betrekkelijk weinig van
de&n buitengewonen ambtenaar, die een
kwart eeuw van zijn leven heeft gewijd aan
de opkomst van zulk een reusachtig, vrij
dicht bevolkt gewest., oen gevolg van zijn
voorbeeldigen eenvoud en haat aan reclame,
en ophef, toch zal ieder met ons instemmen,
als wif 't Ned.-Ind. Gouvernement toewen-
gchen, dat hij nog vele jaren moge behouden
blijven als Staatsdienaar in het welbegrepen
belang van Land en Volk."
De moordaanslag op Wielinga.
De Getuige beva^ een omstandig ver
haal van het vreeselijke bloedbad, door een
krankzinnigen slaaf aangericht in de woning
van den missionaris I). K. Wielinga. die op
het. eiland Soemba het evangelie onder de
heidenen brengt Wij ontleenen er het vol
gende aan
Een paar dagen na het vertrek van me
vrouw Wielinga naar Java, kwam een. van
Memboro gevluchte slaaf aan het huis van
den zendeling, om bescherming vragen tegen
zijn meest ir, een broeder van den radja van
Memboro. Die ltescheming werd den slaaf
beloofd en deze bleef, in afwachting van zijn
vertrek naar Waingapoe, waar onze posthou
der gevestigd in het huis van ds. Wielinga
verscholen Kort daarop kwam de radja van
Memboro met eenige zieken bij den zende
lingen bleef een paar uren praten, zonder dat
hij den slaaf opmerkte. Doze schijnt echter,
gedurende dat bezoek, in zoodanigen angst te
iiobben verkeerd, dat hij zijn zinnen verloor.
Want toen, kort na het vertrek van den
adja, de heer Wielinga bezig was. een ziek
kind te verplegen, schoot de slaaf, gewapend
met een klewang, uit zijn schuilhoek en sloeg
daarmee achtereenvolgens Adriaan, Lippus
en Thomas, dsicipelen van den zendeling, op
hoofd en in den nek en hieuw den laatste, toen
deze op het geraas kwam toeschieten, over
het gezicht. De zendeling vluchtte bloedende,
achtervolgd door den k rankzinnige. Toen deze
zag, dat hij zijn slachtoffer niet kon inhalen,
stak hij de woning van den zendeling in
brand, na nog in de binnengalerij twee vrou
wen en een man zwaar te hebben verwond.
Van bluMchen kwam ouder deze omstan
digheden niet %*eel. Ieder was ontzet. Een
ouderling Ame Oedji. waagde ecu poging om
nog iets te redden. Die poging kostte hem
het leven. De slaaf gaf hem een houw in den
nek, tengevolge waarvan hij 10 minuten later
overleed.
Intussclien brandden het huis en ook de
daar neven staande kerk tot .1 grond af. De
zeven gewonden zijn gelukkig beterende. Ds.
Wielinga bevindt zich te Djokja, de andere
gewonden liggeu in het hospitaal te Makas
sar. De materieele schade, door de ramp te
weeggebracht. bedraagt ongeveer tienduizend
gulden
De Staatscourant van Dinsdag 27 Juni
1905, bevat de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot griffier bij de rechtbank te
Groningen mr. W. W. van Haaften, thans
griffier kantongerecht aldaar
benoemd tot leeraar R. H. B. S. te Assen
dr. C. L. v. d. Broek, thans leeraar R. II.
S. te Tilburg met toekenning va» gelijktij
dig eervol ontslag uit laatstgenoemde betrek
king;
bevorderd tot kapitein ter zee de kapi
tein-luitenant ter zee P. F. v. d. Velden
Erdbrink, tot kapitein-luitenant ter zee de
luitenant ter zee 1 klasse J. Th. Slooten.
tot luitenant ter zee le klassg de luitenant
ter zee 2e klasse F. K. Weber;
op verzoek eervol ontslag uk den dienst
bij de Koninklijke Marine-reserve de luite
nant ter zee 2e klasse bij die reserve J. Steen
hoven
op verzoek uit hoofde van een benoeming
tot ontvanger bij de directe belastingen en
accijnzen te Gieten eervol ontslagen als ad
junct-commies bij het departement van Finan
ciën J. G. Oosterbaan
benoemd bij het personeel der militaire
administratie tot luitenant-kolonel intendant
de majoors-intendanten S. C. Holland, inten
dant in de Nieuwe Holl. Waterlinie en J
F. de Meester, hoofd dei zesde afdeeling van
het departement van oorlog tot maj.-inten
dant, onderscheidenlijk met bestemming voor
de betrekking van intendant bij de le en 4e
divisie infanterie de kapiteins-intendan
ten J. v. d. Werff, belast met de betrek
king vaoi intendant der '1© divisie infanterie
en W. P. van Leeuwen van die divisie, leer
aar bij de Hoogere Krijgsschool, tot luite-
nant-kolonel-kwartiermeester de majoor-kwar
tiermeester W. Mulder, hooi J der 8ste afdee
ling bij het departement- van oorlog, tot
majoor-kwartiermeester bij zijn tegen
woordig korps d© kapitein-kwartiermees
ter J. Brunt, van het 9e regiment inf., tot
tot kapitein-kwartiermeester bij het 1© reg.
huzaren d© le luitenant kwartiermeester N.
Feis van het 3e reg. huzaren, gedetacheerd
bii de Kon. Milit. Academie, bij het 3e
res veld-artillerie de le luit.-kwartiermees-
tei S. J Koster, van het 6© reg. infanterie
bii het 2e reg. huzaren de le luit.-kwartier
meester R. Kramer, werkzaam bij het deip.
van oorlog en is toegekend de titulaire rang
van majoor aan den kap-'tein-kwartiermees-
te» G. van Stijn bij de Kon. Mil. Academie;
op verzoek eervol ontslagen uit den mili
tairen dienst de kapitein A. Promp van het
2e re£. infanterie, en is hij benoemd tot
reserve kapitein bij het 4e reg infanterie;
benoemd tot gedelegeerde der Nederland-
9che regeering voor het in dit jaar te Luik
te houden Congres International des mines,
d«-< lx metallurgie, de la métallique en de la
géologic appliquée mr. A. Loidon, admini
strateur aan het departement van koloniën.
Zaterdagmidag omstreeks half een
kwam Z. K H. de Prins der Nederlanden
per automobiel op het kasteel Middachten
aan en gebruikte bij de grafelijke familie
Bentinck het déjeuner. Te ruim drie uur ver-
tiok Z. K. H. weder over Dieren naar Het
Loo. De meeste bewoners langs den straat
weg hadden gevlagd.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de
Prins zullen Dinsdag 11 Juli as. het con-
oours hippique te 's Gravenhage met Hunne
tegen woord igheid vereeren
De gewon© audiënties van den minis
ters van financiën, marine en koloniën zul
len deze week niet plaats hebben.
- De minister van Financiën maakt be
kend, dat op 21 Juni jl. bij de betaalmeesters
in kas was f 2,562.158.77, en dat op denzelf
den dag door d© Nederlandsch© Bank, inge
volge art. 11 bis van haar octrooi, aan 's lands
kas een voorschot was verstrekt ton bedrage
van f 7,091,659.20^.
De herstemmingen. In verschil
lende plaatsen zijn met. het oog op de herstem
mingen nog weer politieke bijeenkomsten ge
houden, om de lauwen zoo die er nog zijn
in dez© dagen, waarin ook de lauwen warm
moeten loopen op te wekken hun kiezers
plicht te doen.
Iu Den Haag sprak mr. Treub, in Rotter
dam traden op de heeren Van Raait© en Mar-
chant, terwijl iu de hoofdstad prof. Van
Hamel, mr. Levy, dr. Blooker en mr. Van
den Bergh het woord voerden Allen natuur
lijk d© kiezers onder het oog brengende uafc
een krachtig partij kiezen tegen den Kuvper-
koers plicht van alle vrijzinnigen is.
De nieuwe vrijzinnige kiesvoreoniging
s Gravenhage heeft nog een vergadering uit
geschreven tegen heden avond, waarin als
spreker zal optreden de heer A Roodhuyzen.
5Om een denkbeeld to geven van den
;ver der liberalen tot steun van de candi-
datuur van jlir. mr. Van Doorn in het dis
trict Gouda, wordt gemeld, dat Zaterdag
den 24en optraden te Moordrecht de heer
Reyne, te Capelle de heer Roessingh, te
Krimpen aan de Lek de heer v. Doorn, te
Nieuwerkerk aan den IJsel de heer Nijpels,
te Ouderkerk aan den IJssel de heer Haus.
Ondertusschen wordt ook van de andere
zijde met kracht gewerkt, zoodat- het voor
komt dat op een zelfden avond in eene zelfde
gemeente twee sprekers van verschillende
richting aandacht vragen.
Leeuwarden. Men schrijft uit
dit district aan het Hbld., dat v<nj uit
's Gravenhage gezaghebbende militairen de
verkiezing van den kapitein Thomson tegen
werken. Ben kapitein-adjudant heeft- in de
katholieke kiesvereeniging te Leeuwarden
een gloeiende pleitrede gehouden, teneinde
do verkiezing van den heer Thomson zoo
mogelijk te voorkomen, en met de „militaire
gegevensuit Den Haag zullen nu enkele
katholieken den boer opgaan, teneinde ook
daar te prediken, hoe noodlottig een men-
schelijkc behandeling in de kazerne voor het
leger zal wezen, en aldus de verkiezing te be
vorderen van den socialist
Onder do vrijzinnigen on vooral ook onder
de militairen bestaat over dezen steun do
sociaal-democraat- gegeven, groot© veront
waardiging
Franeker. Men schrijft uit het
district
De heer Lieftinck geeft den socialisten do
schuld van zijn val. Dit. is voor een deel naar
ons oordeel waar. De schuld zit hem dan voor
dat deel zeker hoofdzakelijk bij vele jonge
hervormde predikanten in het. district, die
de candidatuur-Tak krachtdadig hebben ge
steund.
Deze christen-socialisten-predikers, wier
aantal zioli in 1901 in ons district no,
slechts tot een enkele bepaalde naast ds. v. c
Heide, t© Engelum, zijn sedert aanmerkelijk
in getalsterkte toegenomen stellig is er, om
van anderer meerdere of mindere socialisti
sche neigingen nu maar niet te spreken, een
vijftal bijgekomen.
Overigens heeft ook zeker de meer gevor
derde leeftijd van den heer Lieftinck er toe
bijgedragen, dat niet. meer met denzelfden
ijver als voorheen op hem is gestemd.
Het comité van leiding dor Friesch
Chr. Hist. Kiesvoreenigingen in Holland, be
staande uit. de heeren dr. II. Schokking, dr.
P. J. Kromsigt en mr. J. Schokking, beveelt
in de bij hot comité aangesloten districten
aanin Sliedrecht mr. Th. Heemskerk en
in Dordrecht ds. A. S. Talma, en beveelt ook
in andere districten, waar herstemming is,
de candidaten van rechts aan.
Voor Amsterdam III beveelt het den heer
Eland aan.
De anti-revolutionaire
het „roode spook". De N. Gt. schrijft
Ons kwam een ernstig gerucht ter ooie,
volgens hetwelk thans officieuze onderhan
delingen gaande zouden zijn tusschen sociaal
democraten en anti-revolutionairen, met het
doel de verkiezing van mr. Troelstra in Am
sterdam III met anti-revolutionaire hulp te
verzekeren en daartegenover sociaal-democra
tische onthouding in een of meer ander© dis
tricten waar herstemd wordt te bewerken
met liet gevolg dat daar de candidaat van
rechts de overwinning behalen zou.
Een aanklacht tegen d i D
Visser. Men meldt uit Rotterdam aan
Het Vad.
Eei groep leden van de Ned. Harv. ke:
alh'er dienden gisteren een klacht iu bij h
classicaal bestuur te Amsterdam, n zak'
bet optreden van dr. De Visser tegen ds. Van
Leeuwen en wegens zijn candidaatstelliiq
voor de Tweed© Karnor door katholieken.
De Amsterdamsche gemeenteraad
Zaterdagmiddag met de behandeling dor
Bouwverordening gereed gekomen. De eind
stemming zal plaats hebben in een vergade
ring op Woensdag 5 Juli k.
De heer G. van Arkei, aftredend lid
van den gemeenteraad van Amsterdam
heeft ten behoeve van de candidaatstelling
door de Vrijzinnig Democratische Vereeni-
ging in district 9 van den heer L. Simons,
voor de hem aangeboden voorloopige candi-
datuur bedankt.
Naar aanleiding van het adres van den
Bond der gemeentewerklieden aan den
meenteraad to s Gravenhage, hebben de
raadsleden Van der Kemp, Vas Dias, Dolk,
Van Pijlen, Van der Toorn, Van Gils en De
Wilde aan den Raad voorgesteld den dag
van invoering van het werklieden-reglement
te.bepalen op 1 October a s. eu inmiddels aan
artikel 22, betreffende de verloven der werk
lieden, uitvoering te geven, voor zoover de
eischen van den dienst dit toelaten.
verblijven, om alsdan op non-act'v'teit te
orden gesteld, zal in den loop (kv. jaars
Rijk* zeedienst verlaten.
Het gedeelte der Indische neutrali
teitsvloot, dat 17 dezer naar Nederland is
teruggekeerd, wordt eerst tegen 28 Aug.
ter reed© van Vlissingen verwacht, al
waar, zooals vroeger gemeld, H. M. de Ko
ningin voornemens is het eskader een bezoek
te brengen.
Mejuffrouw R. v. Langelaar is met
Augustus e. k. benoemd tot directrice van
de nieuw op te richten Huishoud- en In
dustrieschool te Culemborg.
Mej. W. Loovele is met September aange
steld te Hilversum voor het geven van kook
lessen en wasch- en
In d© Zateidag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Delft werd op
v. orstel van den heer N. Wildeboer besloten
een© nieuw© oproeping te doen voor een lee
aar in de scheikunde aan de H. B. S. en wel
op een jaarwedde van f 1800. De heer Wilde
boer kon zich niet vercenigen met een jaar
wedde van f 1000, zooals was voorgesteld
mee non de dat men daarvoor geen geschikte
leeraar zou krijgen.
Alvorens de voorstellen der commissie voor
de versieringen bij het a, s. koninklijke be
zoek te behandelen, ging de Raad in geheime
vergadering, waarna in de weder openbare
zitting bedoelde commissie een blanco crediet
werd toegestaan.
D© plannen der commissie bevatten» o. m,
een© uitnemende fraaie versiering dej Markt,
(waarop weder evenals in 1898 een fontem
komt t© staen), en het Stadhuis, verder 2
volksconcerten, 's avonds geheele verlichting
van het Raadhuis en van den nieuwen Kerks-
toren. Het carillon van de nieuwe kerk za!
zich doen hooren, terwijl de bevort van -le
Oude Kerk haren zwaren. toon zal doen weer
klinken.
De plannen voor de versiering, ontworpen
door den heer J. H. Tonuaer, lid der raads-
connniAcre, moeten zeer fraai zijin.
Eone subsidie aan de commiss-e. welke zien
voor versiering uit de burgerij vormde, achtte
de voorzitter niet noodig, omdat door de ge
meonte het noodige zal worden gedaan. (Hbl.)
De aftredend© commandant der zee
macht in Ned.-Indië, vice-admiraal Tadema,
die na zijn aankomst in Marseille, nog tot
het laatst van Juli in het buitenland zal
De heer H. D. Ouwerkerk, onderchef en
adsistent aan het station te Haarlem, vierde
gisteren zijn 2ö-jarig jubileum. De heer De
Bruyn, stationschef, bood hem oen buffet en
oen pendule aande heer Westerouen van
Meetoren namens de abonnees een envoloppe
met inhoudhetzelfde deed de heer J. J.
Beynes namens industrieelen te Haarlem.
Hbd.
Het jubileum van den li ee r
Van Lier. De correspondent van de N. Ct.
te Parijs seint
Het fe«.st ter eere van den heer M. J. H
van Lier, consul-generaal der Nederlanden
alhier, is uitstekend geslaagd
Aan het banquet in het. Palace-hotel on
der voorzitterschap van den Nederlandschen
gezant werd door ongeveer honderd personen
deelgenomen. Ook onze gezant te Washing
ton en verschillende consuls uit Nederland
en Frankrijk waren tegenwoordig.
Het banquet was voorafgegaan door een
korte rede van jhr. De St-uers, die een brief
van gelukwensch namens H M dc Koningin
voorlas, terwijl ook door Rouvier een schrij
ven was gezonden, waarbij deze den jubilaris
een sèvre-theeservies aanbood De heer
Schroder schonk namens de Hollandsclie ko
lonie te Parijs een album met de handteeke
ningen der deelnemers aan een geschenk.
Na afloop van het diner volgden een reeks
toespraken elkander op, waarna men nog tot
middernacht bijeen bleef.
(De heer Van Lier herdacht zijn 50-jarij
ambtsfeest).
Benoemd is tot leerares in den zang
aan de Muziekschool te Deventer mevr. M
Unia Steijn Parvévan Maanen te Brum-
men.
Omdat hij te veel ander werk heeft, ook
in verband met een verblijf in het buiten
land, heeft Toorop bedankt als lid van de
commissie voor de in September te Amster
dam te houden tentoonstelling van Architec
ture et Amicitia. Theo Molkenboer zal hem
vervangen. N. R. Ct.
Te Zevenaar is overleden jhr. O. O.
Clir. L. M. van Nispen van Pannerden, Wet
houder van Zevenaar, lid der Provinciale
Staten van Gelderland, en Ridder der Orde
van den Nederlandschen Leeuw.
Maatschappij van Nijverheid.
De algemecne vergadering werd Zater
dag voortgezet. Besloten werd de beraadsla
gingen over het adres in zake de Arbeidswee
eerst later te hervatten, daar er nog verschei
dene af ge vaardigdeai op het appel ontbraken
Aan de orde werd gesteld een voorstel van
het departemeait Dordrecht, tot verbete
ring der practisohe vakopleiding. Het depar
tement gaf echter te kennen bij monde van
don heer Yan Drooge, meegaande met het
praeadvies van het hoofdbestuur, dat het
neigd was het voorstel terug te zenden ter
nadere overweging naar de departementen en
in het adres aan de Tweede Kamer, zoo dit
gezonden wordt, aan te dringen om het hoofd
stuk leerlingwezen uiit de Arbeidswet te lich
ten-. Dienovereenkomstig wordt besloten.
Daarna werd behandeld een voorstel van
het departement Arnhem in zake de invoe
ring van rechtbanken van koophandel. Het
voorstel luidt..De aJgemeene vergaderin;
spreekt de wen&chelijkheid uit van de invoe
ring eener exceptioncele rechtsmacht in han
delszaken in Nederland onder den naam van
rechtbanken van koophandel, en noodigib het
hoofdbestuur uit hiertoe de noodige stappen
te doen."
Het hoofdbestuur praeadviseerde de beslis
sing aan te houden en het- voorstel tot ee
punt van overweging aan de departement© i
aan le be velen.
Tegen dit praeadvies in wilde Arnhem,
gesteund door Kampen, de zaak ter onder
zoek opdragen niet volgende den gebruik3-
1 ijken weg aan eene commissie, bestaande
uit juristen, koopbeden en fabrikanten. De'.e
commissie kan het hoofdbestuur van advies
dienen en het resultaat dan gezonden worden
ter overweging aan de departementen.
Na eenige discussie diende het departement
Arnhem daarop een gewijzigd voorstel in
waarbij de wen&ohelij-kheid werd uitgespro
ken van een onderzoek naar de evenituee e
invoering van rechtbanken van koophandel
en de wijze waarop dit onderzoek geschieden
zal, overgelaten wordt aan het hoofdbestuur.
Het gewijzigde voorstel Arnhem werd aan
genomen met 150 tegen 61 stemmen.
Hierna werden de beraadslagingen voort
gezet over het ontwerp-arboidswet.
De lieer Fokker diende de volgende motie
iu „De algemeene vergadering, gelet op de
motie in de 127e algemeene vergadering aan
genomen in zake hot ontwerp-A rbeidswet
overwegende dat slechts 12 van de stemge
rechtigde departementen hun meening heb
ben uitgesproken over de zaak; dat daarmee
niet geacht kan worden dat de meerderheid
zich heeft uitgesprokenoverwegende dat ten
opzichte van de punten van het adres geen
voldoende eenstemm igheid heersoint ten aan
zien van d© hoofdpunten, wat ook blijkens de
authentiek© interpretatie van hot hoofdbe
stuur van d© discussies van verleden jaar door
het hoofdbestuur wordt noodig geoordeeld
besluit liet. door liet hoofdbestuur ontworpen
adres tegen het ontwerp-Arbeidswet niet te
aanvaarden."
De heer Enschede deelde namens het hoofd
bestuur mede, dat dit aanraadt de motie te
verwerpen. Verder is het hoofdbestuur ©r
voor, zoo het- adres gezonden wordt, dit ie
doen geschieden zonder de toelichting, omdat
jeblcken is, dat deze toelichting verwarring
tan stichten.
Het departement Arnhem diende een
de motie in, strekkende het adres-Ar
beidswet te behandelen in een buitengewone
algemeen© vergadering. Deze qunestie is een i
oor de Maatschappij zeer belangrijke. D©
discussien zijn langdurig.
Het hoofdbestuur adviseerde ook deze mo
tie niet aan te nemen.
De niotie-Focker werd verworpen met 108
tegen 55 stemmen.
Het hoofdbestuur gaf daarop ia overwe
ging het adres verder te behandelen na de
afdoening van de andere punten. Is er dan
tijd te kort, dan komt vanzelf de motie-
Arnhem op den voorgrond. Dienovereenkom
stig wordt besloten.
Vervolgens kwam aan de orde de mede-
deeling van het hoofdbestuur naar aanlei
ding van de.i uitslag der stemming over het
voorstel tot het verleenen van f1000 aan
het hoofdbestuur ten behoeve der commis
sie van advies in zake een algemeene natio
nale nijverheidstentoonstelling Op de vorige
algemmeene vergadering werd een commissie
benoemd voor het onderzoek van de tentoon
stelling. Deze commissie kan niet werken
zonder een toelage van f 1000. Het hoofd
bestuur heeft de departementen gevraagd
of zij hiervoor hun toestemming gaven. Met
103 tegen 67 stemmen werd deze gegeven
(het bedrag moest betaald wonden uit het
kapitaal der Maatschappij.)
Bij zijn a.itwoord doelde Den Haag echter
mede, dat het zelf oeus een onderzoek had'
ingesteld in dezen geest en dat. de wen-
sehelijkheid van een tentoonstelling van in
ternationale nijverheid bevestigend moet
worden beantv urd. Het departement stel
de thans de volgende vragen lo. Acht gij
door het onderzoek van Den Haag een on
derzoek der centrale commissie thans over
bodig; 2o. Zijt gij van meening met het de
partement 's Gravenhage, dat in de aller
eerste plaats als plaats van de exploitatie
's Gravenhage in aanmerking komt; 3o.
Wordt de tweed© vraag bevestigend beant
woord, moet dan het departement 's Gra
venhage liet onderzoek voortzetten4o.
Zoudt gij wenschen dat inzendingen van bui-
tenlandsche fabrieken door hier te lande ge
vestigde agenten op deze tentoonstelling van
„nationale nijverheid" werden uitgesloten?
De eerste drie vragen werden bevestigeanl
beantwoord.
Het departement Den Haagstelde voor
de beantwoording van vraag 4 thans niet te
doen plaats vinden. De quaüesti© van een na
tional© of een internationale tentoonstelling
is te ingewikkeld om haar thans uit te ma
ken.
Het hoofdbestuur gaf to kennen, dat er
hier alleen sprake was van oen nationale ten
toonstelling.
Vraag 4 werd daarna bevestigend beant
woord.
Na de pauze werd het hoofdbestuursvoor-
stel goedgekeurd om op d© begrooting voor
1906 een post van f 100 te brengen als sub
sidie aan de vereeniging ter veredeling van
het Ambacht.
Daarna kwam aan de orde een voorstel
van het departement Amsterdam in zake
waardeering van eigen nijverheid: „d© alge
meen© vergadering, overtuigd dat het op den,
weg der Maatschappij ligt waardeering van
eigen nijverheid zooveel mogelijk te bevorde
ren, draagt het hoofdbestuuur op d© Ned er-
la ndsohe pers te verzoeken tot dat doel me
de te werken, door iai hare verslagen over
tentoonstellingen het Nederlandsch© fabri
kaat het eerst ou zoo mogelijk met eenige
waardeering te behandelen."
Het voorstel werd na een korte discussie
ingetrokken.
Het departement Haarlem stelde voor
..De 128e vergadering draagt het hoofdbe
stuur op, in overleg met- de subafdeeling
voor electro-techniek van het Koninklijk In
stituut van Ingenieurs, hare medewerking
te verleenen tot de tentoonstelling voor na-
t.onale electro-technische industrie in Sep
tember 1905 te Delft te houden. Zij ver
leent daartoe aan het hoofdbestuur een kre
diet van f 10Ö. te vinden uit de gewon©
middelen''.
Dit voorstel werd aangenomen.
De rekening over 1904 werd vastgesteld en
goedgekeurd, de algemeene secretaris-pen
ningmeester gedechargeerd. De rekening
wijst in ontvangst een bedrag aan van
f 14.132, in uitgaaf f 13,246, een batig slot
dus van f 886. De begrooting over 1906,
groot f 13,126 met een post onvoorzien van
f 715, werd goedgekeurd. Op voorstel dei'
commissie wordt liet batig slot van f 886 ge
voegd bij den post onvoorziene uitgaven.
Hierna werd in stemming gebracht d©
motie-Arnhem in zake het adres-arbeidswet
om de beraadslagingen te schorsen tot een
'buitengewone algemeene vergadering.
De motie-Arnhem werd verworpen.
Ten slotte ik wam weer aan de orde liet
aflres-Arbeidswet, en de behandeling van de
serie amendementen.
Rotterdam stelde voor den aanhef als
volgt te lezen
..De Maatschappij van Nijverheid", krach
tens besluit, genomen op haar 128e alge
meene vergadering, geeft naar aanleiding
van de indiening bij Koninklijke Boodschap
van 6 Jan. 1904 van het ontwerp-Arbeids
wet 1904, eerbiedig het navolgend© t© ken
nen. dat zijl van meening is; 1. enz." Dit
werd aangenomen.
Groningen stelde voor in lo. te laten ver
vallen de woorden„Door den wetgever".
Aangenomen.
Punt 3. Groningen amendeerde het slot
te lezen„terwijl dan voor de eerst bedoel
den de arbeidsduur op ten hoogste elf uur
beoaalci zal blijven." Ook dit amendement
werd aangenomen.
Puoit 4. Groningen stelde voor punt 4 te
laten vervallen, wat verworpen werd.
Rotterdam stelde voor om daarin te lezen
i.i plaats van „mede aangesprakelijk dient
gesteld mede aansprakelijk kan worden ge
steld.'
D'it, amendement werd aangenomen.
Hierna werd stemming gehouden over de
gewijzigde eerst© vier punten. Punt I werd
aangenomen met 135 tegen 53 stemmen;
munt II met 136 tegen 52 stommen, punt
TH met 134 tegen 54 stemmen, punt IV
met 14S tegen 37 stemmen.
Punt, V werd verworpen met 94 tegen 90
«temmen.
Het voorstel-Rotterdam tot afzonderlijke
