"stadsnieuws.
Uit den omtrek.
tal leveranciers van bouwmaterialen aldaar
besloten hebben geen artikelen meer te le
veren, totdat de uitsluiting ia opgeheven.
Voor u&tkeering hebben zich ruim zeshon
derd personen aangemeld, waaronder 112
heiers, 210 metselaars, 273 opperlieden en 7
vervoerders van materialen.
In het geheel zijn ongeveer 1500 werklie
den bij de staking betrokken.
Iets eigenaardigs bij deze staking en uit-
sluitiny is, dat de Ainsterdamsohe Bestuur-
dersbona de stakers niet steunt, wat hem
natuurlijk van de zijde der werkstakers en
ook van meer revolutionaire elementen in
de hoofdstad geducht kwalijk wordt geno
men. De Bestuuirdersbond verantwoordt zijn
houding ongeveer als volgt
Hoewel liet oorspronkelijk in de bedoe
ling van den Amsterdamschen Bestuurders-
boijd heeft gelegen cm eerst na afloop van
den strijd in de bouwvakken de motieven
mee te deelen, die er zijne algemeene ver
gadering toe leidden allen steun aan de
staken eu de uitgestotenen uit het bouw
vak te ontzeggen, is hij thans op die mee
ning teruggekomen, nu men van alle kanten
naar de beweegredenen is gaan vragen.
't Ware misschien niet onmogelijk geweest
dat d» Bestuuirdersbond de heiers alleen zou
gesteund hebben, doch schrijft het be
stuur we staan hier voor geen heiers-sta-
king, maar voor een stuk practijk van het
in de vakbeweging verderf brengend anar
chisme dat hier door de bouwvakfederatie
op die arme bouwvakproletariërs wordt toe
gepast. Dat anarchisme predikt de alge
meene werkstaking ook bij ontslag van een
havenarbeider, een timmerman, een pakhuis
knecht- zander na te gaan of de orgainisatiën
sterk genoeg rijn, en deze methode brengt
verderf voor de arbeiders waarop ze wordt
toegepast.
Het moreel en financieel steunen dier
methode beteekent steun aan de pogingen
tot bederf in het organisatiekamp. Op 23
Senten- ber werd er besloten binnen 3 maal
24 uren een commissie van patroons en
arbeiders te benoemen om een regeling van
den arbeid in het- grond- en heiersbedrijf te
ontwerpen. Opperlieden en metselaars moes
ten dar aan den arbeid gaan. De heiers
konden doorstaken. Hier was d>us nog volle
gelegenheid om de besraettings- en solidari
teitsst8king ongedaan te maken. Maar de
metselaars en opperlieden verkozen dat niet
eu volle recht heeft dau ook, volgens het
bestuur, J. van deu Tempel, om te spreken
van ,,een anarchistisch avontuur."
Dat het dit is eu niets anders, wordt dan
nader dooi- het bestuur uiteengezet.
Ook het bestuur van den grooten Dia-
mantbe werkersbond veigert steun te verlee-
nen, en in het Weekblad van den A. N. D.
B herhaalt de heer Henri Polak, de bonds
voorzitter, nadrukkelijk tegenover de leden,
dat de stakers en uitgeslotenen door de
diamantbewerkers niet moeten worden ge
steund
„In do eerste plaats, omdat wij reeds lang
geleden besloten hebben, geen steun te ver
leenen aan vakvereenigingen, die niet zelf
hebben gezorgd een kas te bezitten, voldoen
de om althans gedurende eenigen tijd haar
strijdenden leden eenige uitkeerlng te ver
strekken
„In de tweede plaats, omdat ons bonds-
beet-uu'- en onze bondsraad besloten hebben
in geeL geval steun te verleenen aan bij
bet N. A. S. aangesloten organisaties.
„In de derde plaats, omdat het, in het
belang van de toekomst der Nederlandsche
vakbeweging noodig is, niet alleen in woor
den, doch ook (en vooral) in daden front
te maken tegen de krankzinnige en heil-
looze tactiek der „directe actie", der onbe
kookte solidariteits-staking, der „besmet
ting®' -manie, der werkstaking om de werk
staking, zooals die door de anarchistische
aanstekers in een deel der vaikbeweging
wordt doorgedreven.
Ook Het Volk keurde aanvankelijk de
staking der heiers ai, maar pleit niettemin
thans om steun aan de stalkers en uitgeslo
tenen te verleenen. Enkele af deelingen van
de S. D. A. P. te Amsterdam zijn tegen
dat advies in verzet gekomen.
De heer Troelstra verklaart in een inge-
zonden stuik in Het Volk niets van de hou
ding der partij te Amsterdam te begrijpen
en zog', o.a.
..De redactie had ra. i. dit oonflict met
onze eigen organisatie niet mogen aanvaar
den, zonder te trachten het besluit dier or
ganisatie door onze partijgenooten in de fe-
dteratic- en door het P B. nader te doen
toetsen aan het belang der partij en der
arbeiders. Nu ware het oogenblik daar ge
veest. om het P.B. in de kwestie te betrek
ken. Het P.B. had nu de partijgenooten
in Amsterdam moeten doen oproepen, liet rij
door het federatiebestuur, hetzij bij weige
ring van dat bestuur, door het P.B. zelf,
om he* besluit van den A. B. B. door de
partij te doen beoordeelen. Bleek de partij
er tegen, dan had rij daarmede een opdracht
gegevei aan onze mannen in den A. B. B.,
om de kwestie daarin nogmaals ter sprake
te brengen en een andier besluit te nemen.
„Dat het P.B. nota bene gedurende het
conflio'. bijeengekomen, deze belangrijke,
dringende kwestie, blijkens het verslag dei-
laatste P.B.-vergadering, niet heeft behan
deld. ia m. i. een grove naJatigheid geweest.''
Het conflict in de bouw
vakken te Amsterdam. De heiwer-
kers-organiaatie besloot in een gisteren ge
houden vergadering aan de patroons te be
richten, dat rij op het jongste schrijven der
werkgevers (inhoudende de mededeeling van
ontbinding der commissie) alleen dit hebben
te antwoorden, dat zij de onderhandelingen
slechts willen voortzetten met de motie van
23 September jl. als grondslag, waarin de
zesde man als punt van onderhandeling
wordt genoemd.
Het bedrijf voortgezet? Naar
het Handelsblad van verschillende zijden ter
oore kwam, zal de „Amstel-suikerraffinade-
rij, die dezer dagen door Hellingman's Bouw
maatschappij gekocht werd, niet aan haar
bestemming worden onttrokken. De bedoe
ling zou zijn de fabriek geheel met nieuwe
machinerieën uaar de eisehen des tijds in to
richten. De nieuwe combinatie die de ex
ploitatie in handen zal nemen, zal, zoo werd
ons verder verteld, het beheer opdragen aan
de directie, die vroeger de zaken geleid heeft.
Hoewel gisterenavond een definitief besluit
in den boven gegeven zin nog niet was ge
vallen, schijnt er alle kans te bestaan dat
dezè plannen eerstdaags werkelijkheid wor
den.
Het is, met name voor de tallooze werk
lieden der fabriek, die werkloos werden, te
hopen dat deze zegslieden juist .ngelicbt zijn
geweest.
Rustige lotingsdagen. Men
meldt uit Haarlem aan de N. R. Ct.
Gedurende de lotingsdagen zijn de café's
in een grooten kring om het lctingalokaal
gesloten. In het lokaal ontvangt een dames
comité de aanstaande landsverdedigers. Voor
2 cent is een kop goede koffie, voor 3 cent
een gesmeerd en belegd broodje te krijgen.
De dames geven voordrachten en liederen
ten beste, muziek wordt op orgel en viool
voorgedragen en zelfs de goochelaar piofes-
sor Baseo geeft séances. Van de gelegenheid
wordt enorm druk gebruik gemaakt en de
politie heeft tot nu toe niets te dioen gehad.
Ook op straat wordt geen getier vernomen.
Het rekensommetje. De keer
Leysen heeft appèl aangefeekend tegen het
vonnis der Arnhemsche rechtbank, waarbij
hij wegens smaadschrift veroordeeld werd.
Misbruik van vertrouwen.
Voor de- Groningsche rechtbank stond giste
ren de magazijnmeester van het academisch
ziekenhuis, G. J. St. aldaar, terecht, wegens
verduistering van geld ten nadeel© van een
patiënt
Op een dag in Juni heeft beklaagde udt
een gesloten kast, die hij opende met eon
sleutel uit een der lessenaars, een bedrag
van f 80 weggenomen, naar Ikij beweerde
met. het doel om daarvan zijn schulden te
betalen.
Beklaagde, die f 700 'sjaare verdiende,
bekende den diefstal te hébben gepleegd.
Veel uitgaan en misbruik maken van ster
ken drank schijnen oorzaak van rijn misdrijf
te zijn
Het O M. vorderde een jaar gevangenis
straf tegen beklaagde. Uitspraak Donderdag
aanstaande.
Misdaad? Te Velp is Donderdag
onder verdachte omstandigheden een vrouw
dood in een kelder gevonden.
De officier van justitie te Arnhem begaf
rich gisteren met een paar doktoren naar
Velp, cm een onderzoek in te stellen.
Een moordaanslag! Gisteren
avond even, over tienen heeft zich in de Fran
cois, Valentijnstraat te 's Gra venrage een too-
neeltie afgespeeld, dat naar den opzet deed
denken aan een groot liefdesdrama, doch naar
de uitkomst- eer thuishoorde in eeu „opéra
bouffe". Een verstooten minnaar wachtte nl.
zijn geliefde op, die dienst boete was en bood
schappen deed, op de stoep barer woning.
Onder voorwendsel dat hij haar nog even
spreken wilde, sloop hij mee naar binnen en,
loste daar vier 9choten met een revolver oj
haar, echter zonder haar te raken. Vervolgen^
richtte hij het vuurwapen op zichzelf, doch
verschrikt door het sckrammel 'o aan de on
derlip. dat liet eerste schot hem toebracht,
bedacht hij zich, zette het- op eeuu loopen
en eindigde met zichzelf te gaan aan«cvvu
aan het politiebureau Nieuwe Haven. Wit
liet geurtje der „opéra bouffe" aan het he?le
geval geeft, is intusschen het feit, dat
net- wapen, waarmee de aanslag gepleegd
werd een zóó kledn, onschuldig revol-vert ie
was, dat het wel leek uit de 30-cents baza*.
en dat het geladen wtas met zes flaubertpa-
ti rontjes als hagelkorrels
De dader, zekere M„ is eeu kantoorbedien
de daar ter stede, die eenigen tijld geleden
verkeering had met het slachtoffer, meêuf.'r.
R., thans doenstbodle bij de dames V. Daar
zij echter niet van rijn liefde wilde weten,
verbrak rij de verkeering. Hij vertrok daarop
naar Parijs en Lyon, vanwaar hij schijnt te
zijn teruggekeerd om den aanslag- te plegen.
Gelijk gemeld bevindt, het slachtoffer zich
in blakenden welstand. De dader is natuur
lijk in hechtenis. (Nieuwe Ct.)
De arrestaties te Amster
dam. Donderdagmiddag is die Twentsche
Bank door deu heer Vas Dias sohadeloos ge
steld voor het door haar geleden nadeel,
waartoe laatstgenoemde door de Bank werd
uitgenoodigd. Het totaal bedrag, waarvoor
de heer Vas Dias werd opgelicht, lied raagt
ruim f 108. Wel werd door een der arrestan
ten na de aanhouding horlogeketting en
ring, beide van goud, gedeponeerd ter be
schikking van den heer Dias, doch de daar
van geschatte waarde beloopt circa f 70. Nog
vernamen wij, dat door de vreemdelingen per
soonlijk bij een bekende bankinstelling te
dezer stede een ohèque van groot bedrag
werd aangeboden ter verzilvering doch toen
werd meegedeeld, dat geen onmiddellijke be
taling kon geschieden, gingen zij heen, zon
der op den afgesproken dag terug te komen
om het antwoord op hun verzoek te verne
men. De vreemdeLingen gingen blijkbaar vol
gens een te voren beraamd plan te werk,
want vóórdat zij hun inkoopen bij den heer
Dias betaalden met- de bewuste cheques, koch
ten zij herhaaldelijk de duurste merken siga
ren tegen contant geld. Niet zelden werden
bijv. „afterdinners" gekocht van 75 cents,
waardoor de indruk gevestigd werd, dat zij
buitengewoon goed bij kas waren. Tusschen
het aanbieden van de eerste cheque en de
laatste op Maandag j.l., werden de inkoopen
a contant wel voortgezet, maar kwam dit
toch lang zoo vaak niet meer voor. Ten
6lotte zij nog medegedeeld, dat, hoewel bui-
tenshuie goede sier werd «©maakt, zij kamers
hadden genomen op de bovenste verdieping
van het hotel en daar dus, in tegenstelling
met hun levenswijze, veel comfort moesten
ontberen. Hbld.
Feu gevaarlijke familie. Wij
lezen in het Handelsblad
„Toen de gebroeders Wagen aar uit de
Driekhoekstraat te Amsterdam de vorige
week voor de rechtbank aldaar terecht ston
den. bleek udt het requisitoir van den offi-
ci°<r var. justitie, dat de lie klaagden, onge
acht den moord op de weduwe Oerlijn, nog
onder ernstige verdenking stonden van een
ander misdrijf, destijds te Amsterdam ge
pleegd
Na«r we vernemen, we<rd hiermede be
doeld de belangrijke diefstal bij den beer M.
Noaoh in de Amstelstraat, bij wien, naar
men zich herinneren zal, een groot aantal
gouden en zilveren voorwerpen werd ont
vreemd
Bij een der vele huiszoekingen in de wo
ning der Wagenaars de politie onderzocht
iederen dag één étage, om zoo nauwkeurig
mogelijk te werk te ga«%n werden belee-
ningsbriefjes gevonden, waarop voorwerpen
waren beleend, afkomstig uit den winkel van
de<n heer Noach. Zoodoeude kwam men op
het goede spoor. Het onderzoek in deze zaak
moet reeds zóó ver gevorderd rijn. dat ver
moeden ik binnenkort de beide broeders op-
nieu zullen worden gedagvaard.
Naar we vernemen, is daarmede hun re
kening denkelijk nog niet afgeloope». Er
staan nog genoteerd een rijwieldiefstal en
eeu diefstal van manufacturen, in welke za
ken he* onderzoek eveneens nog gaande is.
Nader meldt het Handelsblad, dat de ont
dekking van de daders, die de inbraak bij
den heer Noach in de Amstelstraat pleeg
den voor dezen winkelier nog dit voordeel
had, dat hierdoor geheel en al werd wegige-
nomen de verdenking die aanvankelijk be
stond, als zou de inbraak den heer Noach
niet verrast hebben. Zoowel politie als justi
tie gaven, nadat de diefstal was aangegeven,
van zulk een vermoeden blijk. Veel droeg
hiertoe zeker bij een rapport van deskundi
gen, die het voor onmogelijk verklaarden,
dat het nachtslot van deu winkel des heeren
Noaca (een z.g. Fraai sck licht-veerslot) door
middel van loopers of valsche sleutels was ge
opend, od welk rapport de verzekeringsmaat
schappij aanvankelijk weigerde de schadever
goeding van pl. m. f 9000 uit te kecren.
Toen later bleek, dat de diefstal werkelijk
door inbrekers was gepleegd, werd dit bedrag
uitbetaald.
Voorts kwam aan liet licht, dab de winkel
deur wel degelijk was ontsloten geworden
niet valsche sleutels, die zeer waarschijnlijk
werden nagemaakt op sloten, die de gebroe
ders Wagenaar ontvreemdden in bet magar
riiln var den heer Elsenburg aan het Rokin,
voor welke Inbraak de daders onlangs te
recht stonden. Bij een dei' huiszoekingen in
de Driekhoekstraat vond men nl. sleutels,
die volkomen pasten op liet Fransche veer-
slot van den heer Noach, en op slotein, buit
gemaakt bij den heer Ëlsenburg.
Bovendien bevatte de geheime bergplaats
onder het Luik in deu vloei' der woning in
de Driekhoekstraat voorwerpen, die de heer
Noaoh onmiddellijk als rijn eigendom her
kende, o. a. eenige ringen met diamanten.
Als hoogstwaarschijnlijk mag dan ook
worden aangenomen, dat de inbraak hij den
heer Eisen burg opzettelijk geschiedde met
het doe1 sloten te bemachtigen, die den da
ders de ge legen lie id zouden verschaffen om
den diefstal in de Amstelstraat te plegen.
De aanhouding van deze familie blijkt hoe
langer hoe meer eene van zeer groot belang
geweest te rijn.
Er in gevlogen. Een paar be
kende stroopeis uit Amerongen, C. O. en
G B., die met lichtbak en geweer gewapend
den berg waren overgetrokken en in het
iacihtveld van den heer J. B. de Beaufort,
te Woudenberg, een konijn geschoten had
den, zijn door den rijksveldwachter R, van
Woudenberg, den jachtopziener G. Kirpe-
stein en den buitengewoon gemeente-veld
wachter T. Lokhorst, die zich verdekt had
den opgesteld, onverhoeds aaaigehouden.
Nadat hun de lichtbak, het geweer en het
konijn waren ontnomen, is tegen hen proces
verbaal opgemaakt.
Er van door. Onder de huzaren in
de Doelenkaeerne te Leiden heerschte rteds
gedurende eenigen tijd ontevredenheid. l(j
huzaren besloten in den nacht van Woens
dag op Donderdag ervan door te gaan. Op
het avondappèl waren allen nog present,,
maar toen des morgens nogmaals appèl word1
gehouden, bleken er 16 man te ontbreken.
Vier van de bedoelde huzaren hebben zich.
gisteren im i loop van den dag wesr aan'
de kazerne vervoegd en zijn t-oen in voorloo-
pig arrest gesteld, maar daarentegen hebben
hedennacht weer vijf andere remonterijders,
die gisterenavc 1 nog op het appèl waren,
gelegenheid gevonden te ontsnappen, naar
men vermoedt aan de achterzijde der ka
zerne bij den Witten Singel.
Er zijn er thans 17 vandoor.
Zooals men weet, bestaat li.-t te Leiden
gevestigde 2da remonte-depot alleen uit vrij
willigers. L.°D.
Gelukkig teruggevonden.
Een groothandelaar te Mill, verleden Zater
dag van een .reis thuis komende, miste bij zijn
thuiskomst een portefeuille. inhoudende
f 1400 aan Nederlandsch eu Duitech bank
papier. Aanstonds werden nasporingen in
alle richtingen gedaan en advertenties ge
plaatst in de te 's Bosch en Eindhoven ver
schijnende bladen. Zondag werd uit s Bosch
telegrafisch bericht, dat de portefeuille was
teruggevonden.
Een vrek. Te Deurne (N.-Br.) ver
miste men sedert eenige dagen een ouden
bodelaar.
Onraad vermoedende, begaf de veldwach
ter zich in het verblijf van den 80-jar:gcu
maneen soort van varkenshok
Hier vond hij het lijk van den man, waa'
van reeds liet ongedierte zich had meeste'
gemaakt. Men vond ook bij nader onde
zoek een steenen piot, inhoudende ongevcci
f 7000 aan specie.
Het hok van den armen vrek is verbrand
op last- van den burgemeester.
Gesmeerd. Beurtschipper Moraal
had voor de firma L. I Frank, handelaars
in bakkersartikelen te Meppel, een vat met
kokos\et medegebrcht uit Amsterdam. De
heer F weigerde dit vat te accepteeren en
liet hot door zijin knecht op do stoep bij
Moraal zetten M. verkoos dit niet en zette
het weer buiten de stoep op straat. Toen
de sra at jeugd er de lucht van kreeg, duurde
liet maar een oogenblikje of het vat rolde
over ne steenen heen en terug, vooruit n
achteruit dat het een aard had. De duigen
b'eken tegen deze rosserij niet bestand en
blaken zoodat al heel spoedig de inhoud
in één prachtige, ronde klomp op straat lag.
Dat was koren op den molen der lieve jeugd.
De jongens begonnen den vetten klomp te
bewerken, hij zeilde over de steenen, zoo
dat in korten tijd de straat een en al kdkes-
vet was, en de klomp natuiu'lijk weinig waar
de mee bad. Daar kwam de politie, de ben
gels aa.n den haaL Nu werd het vet overge
bracht. naar de mestbelt, waar het voor 'Lu
rechtmatigen eigenaar ter beschikking blijft.
Yolgenti zeggen had het, vat met den inhoud
eene waarde van wel f 80.
Wie zal dat betalen? vraagt het N. v. N
Zij lekker! In het Academisch Zie
kenhuis te Groningen is de vrouw van den
papiermaker Bert us. die bij het eten van
een broodje een speld had ingeslikt-, zonder
operatie daarvan bevrijd geworden.
Door een automobiel over
reden. Woensdag heeft er op den weg naar
Mcerssen een automobielongeluk plaats ge
had. Een fabrieksjongeu, die voor oen rijwiel
wilde uitwijken, kwam daardoor onder een
aankomende automobiel, met het. ongeluik-
kig gevolg, dat de dood onmiddellijk volgde.
Drijfzand? Uit Goedereede (Z.-H.)
schrijf', men aan het N. v. d. D.
Tea-wijl de gemeente-veldwachter P. A.
de Moor aan liet havenhoofd op surveillance
v.-as en hij langs het Noorderstrandi rijn weg
vervolgde, zakte hij plotseling tot aan de
knieën in het oeverzand.
Hij trachtte met geweld zijne voeten uit
het zanci te rukiken. doch zonder gevolg;
integendeel, zakte hij nog dieper. Eindelijk,
wist hi* door voorover op den grond te gaan
liggen en met groote krachtsinspanning rijno
beeuen langzaam uit het zand te trekken,
richae'f uit zijn gevaarlijken toestand te be
vrijden.
Reddingsboot omgeslagen.
Bij de inspectietocht- der Zuidhollandsche
Maatschappij tot redding van Schipbreuke
lingen is de reddingboot- van Monster giste
ren bij het terugkomen uit zee iif de bran
ding omgeslagen. Alle opvarenden, twaalf
in getal, hebben zich weten te redden, met
uitzondering van éénWillem Voois, die
vermoedelijk in een der lijnen verward »a
geraakt en nagenoeg levenloos aan wal werd
gebracht, waar alle pogingen om hem in het
leven terug te roepen vruchteloos bleken. Hij
laat een vrouw en twee kinderen na.
W e g g e s 1 a g e li. Achter Ulrum
(Gr.) is 125 meter steenen beschoeiing door
het zeewater weggeslagen.
Een dood paard aange
spoeld. Aan den Schenkel dijk te Stellen
dam (Z.-H.) is een dood paard uit zee aange
spoeld.
Ter voorkoming van de mogelijkheid van
besmetting, is het- paard niet begraven in
een wei- of bouwland, maar bij eb aan den
voet van den dijk in het zeezand.
Driebergen. De „Harmonie" alhier
zal ter gelegenheid van haar 10-jarig be
staan in Augustus van het volgend jaar een
na-tionalen wedstrijd! uitschrijven voor har
monie- eu fanfarcgezelschappen.
Het tijdelijk bijpost- en telegraafkan
toor te Soest dijk wordt op 17 dezer, na af
loop van den dienst, gesloten.
De burgemeester van Hilversum heeft
de tappers in de gemeente Hilversum uitge
noodigd om op 26 October on 27 October
a.s., de beide lotingsdagen voor de nationale
militie hunne tapperijlen gesloten te hou
den van 's morgens 10 uur tot 's namiddags
4 uur, ter voorkoming van drankmisbruik.
Huizen. In de zaak van deai Huizer
visscher G. Schaap, die geen aangifte deed
voor de ongevallenwet, besliste de vijfde ka
mer der rechtbank te Amsterdam, dat het
onderzoek zal worden hervat ter terechtzit
ting van 27 October en dat alsdan nog een
getuige zal worden gehoord.
Barneveld. De heer J. Duisdeiker, al
hier, is niet benoemd- tob onderwijzer aan de
school van de Vereen, tot oprichting en in
standhouding van scholen met den Bijbel,
Reguliersdwarsstraat 66 Amsterdam, doch
aan het Instituut-Van Oeveren.
Amerongcn. Ds. J. C. Sohuller is be
roepen bij de Ned. herv. gemeente te Goes.
De le luitenant-kwartiermeester L. J.
H. Heijman, die de lessen aan den Inten
dance-cursus heeft, gevolgd en die thans
werkzaam gesteld wordt op heb bureel van
den majoor-intendant der 4e divisie infan
terie, is in het garnizoen aangekomen.
Het. plaatselijk comité voor de Rem-
braaidt-hulde heeft zich thans geconstitueerd
en besbaat udt de heeren: Jhr. J. W. A.
Baachman Wuijjtiers, eere-voorrittermajoor
A. L. Klerk de Reus, voorzitter; J. G. Fon
tein, secr.-pemiingmeesterJ. Bolk, A. H.
van Kalken, prof. F. Kcnninck, J. W. Mid
delburg, M. S. de Pool, A. P. van Weezei
Errens.
Met het oog op de voordracht vau
den heer Van Manen, te houden op Donder
dag 19 October a. s. (zie ons nummer van
12 October), verzoekt men ons het volgende
te willen opnemen:
Theosotie.
Tegenwoordig is de theosofie voor velen
niet zoo onbekend en vreemd moer als eenige
jaren geleden. Toch is het misschien ge-
wenscht nog eens zeer korti uiteen te zetten
wat zij voornamelijk inhoudt. De theosofie is
geen nieuwe godsdienst, wel bevat zij een
godsdienstige levensbeschouwing. Zij leert dat
er een algemeen goddelijk leven is, dat in
ieder meusch als de ziel leeft. Deze ziel
maakt eene ontwikkeling door, waardoor zij
gaandeweg bot hooger volkomenheid stijgt.
Maar wij gaan meestal zoo weinig vooruit
in zieleontwikkeling niet waar? nu, de theo
sofie leert dan ook dat de ziel herhaalde
keeren. in menschenliobamen leeft, m. a. w.
dat er een wedergeboorte (in andere beteeke-
nis dan de Christelijke) of herbelichaniing
(reïncarnatie) bestaat. Dus, elk menschelijk
leven op aarde is eeni doel van liet geheel©
leven eener ziel, in ieder daarvan doet dlo
ziel ervaring op van wtab smartelijk is of ge
not- geeft en, hierdoor verrijkt, groent do ziel
in kennis en ontwikkeling. Door herhaalde
lijk te vallen eni zich te stooten leert de
mensch teil1 slotte wat hij mijden moot. eu
wendt zich naar het goede, hij leert er dóór
inzien dat hij niet- zijn tijdelijke en wisse
lende lichamen Ï9, maar: dat- de nicnsoh eeu
ziel i9, die een lichaam heeft. De theosofie
leert in bijzonderheden hoe dit alles in zijn
werk gaat, maar wtij, kunnen hierin niet tre
den. Alleen kunnen wij hier zeggen dat de
theosofie ons leert, dat het bewustzijn niet
aan het stoffelijk lichaam verbondon be
hoeft. te wezen, doch dat het hiorvan onaf
hankelijk kan werken. Dat is te zeggen, het
bc-wustzijn. heeft wel stof, heeft wel eert
lichaam noodig, maar dit kan wel ieta an
ders dan ons zichtbaar en tastbaar lichaam
rijn. Er bestaat dan namelijk ook stof in
anderen toestand dan dio welke men gewoon
lijk waarneemt. De theosofie leert ons an
dere werelden kennen dan onze zichtbare en
't is uit stof vau die fijnere, ijlere werelden,
dat- 's mensahen, o-verigo lichamen gevormd
zijn; deze doordringen liet gewone lichaam!
en zijn do zetel van minder bekende zielkun
dige verschijnselen. Na den dood verlaat de
ziel- in die lichamen het stoffelijk lichaam,
dat als lijk achter blijft, en gaat in andere
werelden over (het is geen verandering van
plaats, doch van toestand en van lxrwust-
zijn). Als de ondervindingen van het afge-
loopen leven, uitgeput zijn: als de verkre
gen denkgewoonten, karaktereigenschappen
enz. in de ziel ingeweven zijn, keert zij tot)
een nieuwe geboorte terug, en er begint ecu
nieuw levetn. Gaat dat. willekeurig? Noen,
uit het voorafgaande ml gebleken zijn, d.atl
de ziel door elk loven groeit in hoedanighe
den. en nu wordt- bij een nieuwe geboorte de
ziel tot zulk een ouderpaar aangetrokken
dat zij, door do erfelijkheid), zoodanige eigen
schappen verkrijgt., welke passen bij de ont
wikkeling, dio zij reeds bereikt heeft. Hier
uit volgt dus niet dat een mensch in elk vol
gend leven een aangenamer lot krijgt clan
in een vorig, maar diat hij dat lot krijgt watl
hij verdient, en tevens dat hij een nieuw©
gelegenheid tot ontwikkeling verkrijgt. De
wet., die dit tot stand brengt, heet dé Wet
vaai Oorzaak en Gevolg of Karma. Zod
schenkt de theosofie ons een geheel anderen
blik op het leven, en leeren wij inzien dat
de een niet onrechtvaardig een beter lot
heeft dan de ander, doch dab genoemde wet,
aan ieder geeft wat hem toekomt. Door de
vele levens goed te besteden maken sommi
gen meer vooruitgang dan do meerderheid,
zij verkrijgen kennis van de andere genoem
de werelden, krijgen machti over hun ver
schillende lichamen en die krachten en. ver
schijnselen, welke daarmede verbonden zijn,
en zijn zoo de overige menschheidl vooruit.
Evenals de dieren onder de menschen staan,
evenals in de m-eaischhedd tallooze trappen
van ontwikkeling zijn aan te wijzen, zoo
staan dergelijke bedoelde personen op die
grens der menschlieid, en de hoogste» van
hen staan boven het menschdom. Als zoo
danig beschouwen de theosofen o. a. Jezus.
Dezen zijn het die ons leeren wat boven
aangaande don inhoud der theosofie gezegd
werd. Hoe hebben zij zulk een hoogte be
reikt en hoe weten zij zulke diugen aan
gaande het zieleleven, dio hier medegedeeld!
zijn en neg vele andere, dat. zij er met be
slistheid. over spreken kunnen? Door eesi be
paalde oefenmethode, welke het bewustzijn
afvoert van de stoffelijke wereldi en op de
hoogere werelden richt. Door een rein leven
te leiden, door zijn gedachten in bedwang
te krijgen (waardoor ook de begeerten onder
drukt. worden en de gezindheid van den
mensch veranderd) en gelouterdi wolrdt) kan
iemand!, die zich gedurende vele levens1 daar
op toelegt., rijn eigen zielontwïkkeling ver
snellen. en geestelijke, hoogere vermogens
aankweek oiv en oefenen, zooals een sport
man zijn lichamelijke vermogens oefent.
Het- spreekt, van. zelf dat er nog veel bijzon
derheden in het spel komen, welke onbe
sproken moeten blijvenmaar het gevolg is
dat een hoogte bereikt wordt waarop do
mensch de gemiddelde meerderheid verre
vooruit is en zeggen kanik ken uit eigen
aanschouwing de bovenstoffelijke werelden,
ik lieb bewuste kennis van het zieleleven. en
weet dat die wedlergeboorto werkelijk be
staat. Zoo iemand kan zich zijn vorige levens
herinneren, hetgeen wij niet kunnen, daar
ons bewustzijn door de hersenen werkt, welke
immers bij elke geboorte vernieuwd wordeu.
met het nieuwe lichaam, zoodat Ons liersen-
bewustzijn zich niet herinneren kan wat het
niet. doorleefd! heeft, want de ziel is eeuwig
maar de lichamen zijn. tijdelijk on sterven
eiken maal af.
Duidelijk zal wel nu geworden zijn, dat do
theosofie de onsterfelkheid der ziel leert en
zelfs nog verder gaat, daar rij niet alleen
een voortleven na den dood maar ook een
voorbestaan voor de geboorte leert.
Slechts zeer in het bokopt en onvolledig
hebben wij enkele punten der theosofie kun
nen aanstippen eu vermelden. Het was hier
toch ook niet te doen om- haar inhoud te
leeren, maar meer hoofdzakelijk om te zog
gen, aan wie het nog ïr'et wisten, dat zij
bestaat. en om de aandacht op haar te vesti
gen. Wie belang in deze leer stelt en zich
er in weii9cht- te verdiepen- of haar meer of
minder uitvoerig wil gaan beetudèeren, kan
inlichtingen verkrijgen over de rijke theoso
fische letterkunde l>ij de Theosofische Ver-
eeniging. gevestigd te Amsterdam, Amstel-
dijk 76, welke verceniging sinds een 15 ja
ren de theosofische beweging in Nederland-
behartigt eu bevordert».
Gisterenavond vergaderde in het. ho
tel „die Zwaan" do plaatselijke af deeling van
het Utrcohtsoh Genootschap voor Landbouw
en Kruidkunde, met do sub-coramissiën,
welke gevormd zijn voor de in liet volgend©
jaar te houden Laiid bouw ten toonstelling.
Deze ton toonstolling zal plaats hebben ter
gelegenheid van bet. te dca?r plaatse t© hou
den Landbouwkundig congres eu tevens bij
gelegenheid van het vijftigjarig bestaan, der
af deeding.
De vooratter, de heer J. B. de Beaufort
van Woudenberg, tkankte de heeren, die uit-
genèodigd zijn om de tentoonstelling voor
te bereiden, voor hun welwillendheid, om
aan dezo uitnoodiging gevolg te gewen.
't. Bestuur van de afdieeling heeft gemeend,
bereids een programma en voorwaarden te
moeten opstellen, welke thans aan de ver
gadering worden voorgelegd.
De voorwaarden worden door den secreta
ris voorgelezen
Voorts hoeft het. bestuur gemeend de sub-
commissiën in afdeeL'ugen tic moeten verdoe
len, die ieder hun vasten werkkring hebben.
Zoo zijn voor de regeling van het terrein
aangewezen de heeren A Ml Tromp van
Holst., G. J. A. A. baron van Heemstra, J,
K Knottenbelt en Hasselman.
