Hf*. 133 Tweede Blad.
4de Jaargang.
Zaterdag 11 November 1905.
KOLONIËN.
Ingezonden Stukken.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.25.
Idem franco per post1./5.
Afzonderlijke nummerso.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C».
Utrechtschestraat I. Intercomm. Telephoonnummer 66.
f 0.75.
- 0.19.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Yan 1—5 regelt
Elke regel meer
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad bij aboiraement Een»
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-INDlE.
De resident- der Zuider- en Oost-erafd. van
Borneo seinde van den 29n Sept.
Kapitein Dijkstra, door mij belast met do
actie in de Boven-Tevve, berichtte van 13 tot
27 September de Towe en die Montallat-ri-
vieren te hebben afgepatrouilleerdNergens
werd de troep beschoten; een met een ge
weer gewapenden vijand werd gedood. Zijn.
wapens werden buitgemaakt. De familie van
het vijandelijke bendehoofd Toemenggoeng
Lawas werd opgelicht. De bende is in de Bo-
ven-Tewo geheel verloopen. Haar schuilplaat
sen worden rusteloos gezocht. In het geheel
vielen in onze handen 17 voorladers, 1 pi
stool, munitie en blanke wapens.
In verband met de wensohelijkheid van
een voortgezet militair optreden in Midden-
Celebes is aan den resident van Men ado het
navolgende telegram geseind
„Aan bevelhebber Celebes-expeditie is
reeds geseind dat tocht, naar Posso en Sigi,
zoomede door Toradja, landvoogd gewenscht
toeschijnt.
„Optreden in Midden-Celebes moet ge
schieden door troepen van uit Makassar of
Boni-Loewoe. Landvoogd machtigt u daar
voor telegrafisch overleg te plegen met gou
verneur Makassar.
„Bevelhebber Celel>es-expeditie kan dan
noodige troepen zenden over land of per gou
verneme n tsstoo mer
Aan de Deli Ot. wordt dato 6 October uit
Batavia geseind
De vorstin van Sidenreng heeft de rijks-
sieraden ingeleverd, behalve een lans en een 1
kris. Zij had van den vorst volmacht om aan 1
alle eischeu van het gouvernement te vol
doen.
De correspondent te Batavia van de
N. R. Ct. seint
In Sopperig drie stellingen ontdekt, bezet
door 800 geweerdragendenwaarvan 80 beau-
mouts. Slechts een genomen door kleine
colonne, ten koste van 3 gewonden. Toen
geretireerd.
Het blad teekent hierbij aan
De imhouid van dit telegram schijnt zeer
ernstig. Wij herinneren er aan, dat Soppeng
aanvankelijk huilp aanbood tot opsporing van.
den vorst van Boni. Later was de houding
onvriendelijkdaarom werd in liet begin van
October tegen Soppeng opgerukt. Deze expe
ditie ontmoette geen verzetde radja tee-
kende dadelijk de Atjeh-verklarinig Reeds
waB er sprake van ontbinding der expeditie
een gedeelte der cavalerie keerde naar Java
terug.
Het telegram wijst op slechten spionnen-
dienst door weinige medewerking der bevol
king. Andera zou een sterke bezetting' van
drie stellingen met geweerdragenden, zonder
dat wij daarvan kennis droegen onmogelijk
geweest zijn
De in het telegram bedoelde kleine colonne
is vermoedelijk afkomstig- van öinskang in
Wadjo, waar kapitein Kooy commandant e.n
civiel gezaghebber ii9; het ligt dicht, bijl de
grens van Soppeng
Uit het belicht schijnt te moeten worden
opgemaakt, dat het cofonnetje bij verrassing
op de stellingen gestooten is, en een er vam
genomen heeft, zonder te weten dat. er nog
meer aanwezig waren. Door te zwakke sterkte
onmachtig om alle in te nemen, zal de colon
ne daarom met de drie gewonden geretour
neerd zij|n.
Een hernieuwd optreden tegen Soppeng is
nu noodzakelijk geworden- ue waarschuwing
van deskundigen tegen optimisme was blijk-
baar gegrond.
Opheffing der barisan. Een be
langrijke aangelegenheid wordt, naar aan
het Soer, Hbld. „van goede zijde" bericht
1 wordt, door den gouverneur-generaal over-
Iwogen, nl. de opheffing dier barisan op Ma-
doera. Deze troepen, die zich in den loop der
(tijden herhaaldelijk onderscheiden hebben
V— in den Java-, den Atjeh- en den Lombok
Sorlog acht de landvoogd niet meer noo-
lig. Zij tellen 8 compagniën, waarvan 4 ge-
egerd zijn te Bangkalan, 2 te Pamekasan en
i te Soemenep totaal circa 1400 man, die on
geveer 31 ton per jaar kosten. Met de leus
er bezuiniging heeft geen enkele der door
on gouvern,.-generaal gehoorde autoriteiten
ïgestemd, maar het- wordt niet onwaar-
ihijnlijk geacht dat de landvoogd zijn wil
il doorzetten.
Sumatraspoorweg en Ombilin-
ijnen. Het verslag der exploitatie over
)04 meldt o.m.
De totale ontvangsten van de spoorweg-
cploitatie bedroegen f 1,379,681.22, de t-ot-a-
uitgaven f 1,066,264.25, en het overschot
323,416.97, of respectievelijk f 17.95, f 13.74
f 4.21 per dagkilometer. Hot saldo be-
"oeg dus 1,537 pCt. van het aanlegkapitaal
gen 2.21 pCt. over 1903.
De ontvangsten van het reizigersverkeer
aren ruim f 19,500 lager dan het vorige
-ar, gedeeltelijk toe te schrijven aan mis-
ikking vam den padioogst gedurende twee
ren en anderdeels aan het niet meer aan
een van de Emmahaven door de schepen
M- maatschappij Nederland. Daarentegen
nam het goederenvervoer toe, terwijl ook
niet mogen vergeten worden de uitgaven,
veroorzaakt door beschadigingen in den
avond van 6 Januari 1904.
De Ombilin-ontginningen gaven een winst
van 3.5 pCt. van het aanlegkapitaal
Het voordeelig overschot van beide onder
nemingen samen hóeft bedragen
f 693,451.51^ of ruim- 1.71 pöt. van het er in
gestoken kapitaal van f 22,986,763.81.
Hetzelfde cijfer bedroeg over 1903 3.11
pCt. en over 1902 3.26 pCt.
Bat Nbld.
Vrijstelling van havengelden.
Door de Regeering is het advies gevraagd
van den directeur van O. E. en N. over een
v< t o] van den NederlandSchen consul te
Melbourne, om aan de tusscliou Java en
Australië in geregelden ciienst varende sche
pen vrijstelling van havengelden in Neder-
landsch-Indië te verleenden, waartegenover
door de Australische ceders de vrachten van
Java naar Australië verlaagd zouden wor
den. Bat. Nbld.
De handel op Australië. Wij le
zen i.i het Bat. Nbld.me heer N. Paling,
vice-consul der Nederlanden to Sidney, was
dezer dagen op audiëntie u.j den gouver
neur-generaal, die zich zeer iivteresseer-
voor de plannen, co den handel tusschen
Indië en Australië 'itbreiding te geven en
da'rvoor een afzonderlijke stoomvaartlijn in
het leven te roepen. De gouverneur-generaal
zegde den heer Paling allen mogelijken
steun toe en dit is van belang, nu juist bij
de Regeering ter behandeling ontvangen is
een schrijven van den minister van Kolo
niën, met verzoek om usideratie ea advies
nopens de wenschelijkheid eener stoom-
vaartverbinding tusscneu ..ederlano, Indië
tn Austalië.
Banka.
De Semarang Ot. ontving een correspon
dentie uit Singapore, waarin men leest, dat 1
een minder aangename, nschrijving door 1
den gouverneur van de Straits gezonden is
aan do Nederlandsch-Indiscke Regeering.
„Een aantal Chineezen, die behooren tot
een van Banka naar hun vaderland terug1* 1
gezonden troepje, waren daar ter plaatse van 1
boord weggeloopen. Zij lieten hun makkers
zonder hen de reis vervolgen. De Smgapoor- 1
sche politie ontdekte "p den linkerschouder
der achtergeblevenen een brandmerk, en in
de veronderstelling met t ntvluchte boeven
te doen te hebben, werden de luitjes, bij- I
wijze van voorzorgsmaatregel, opgepakt en
j verzekerde bewaring Oehoudcn, waarna J
hun herkomst werd nagegaan.
„Dit onderzoek en dus hun gevangenhou
ding eveneens duurde drie weken, waarna
op order van den gouverneur, hun als scha
deloosstelling voor hun gevangenschap twee
en een halve dollar reispenning werd ver
strekt, alvorens zij naar China werden door
gezonden.
„Het schijnt, blijkens dat ondezoek, dat
do autoriteiten op Banka de gewoonte heb-
b n, de in de tinmijnen werkende koelies
van een brandmerk op den linkerschouder
1c voorzien, indien de kerels finaal worden
afgekeurd ter vergemakkelijking der con
trols op nieuw aangenomen koelies Eerst
na op den linker schouder getjapt te zijn,
worden zij tegelijk met andere koelies, wier
diensttijd om is en die zich niet wenschen te
reëngageeren, naar China teruggebracht.
„Tot dusver schijnt niemand tegen die
da-.d geprotesteerd te hebben en men zou
misschien dait misbruik, onbekend aan de
o'-erige wereld, nog jaren ongehinderd ge
handhaafd hebben, indien van de laatste,
naar China terugkeerende bezending koelies
niet een aantal dier gebrandmerkten te Sin
gapore van boord waren weggeloopen en
I achtergebleven, toen de overigen hun reis
vervolgden.
„Een alles behalve malsche brief van do
autoriteiten tc Singapore aau onze Regee-
ring te Batavia was er het gevolg van. In
dien brief werd tevens de verwachting uitge-
s oken, dat de Hollandsch© negeer in g ge
negen zou bevonden worden de door het be
stuur der Straits Settlements gemaakte on
kosten logies, reispenning en reiskosten te
restitueeren, daar het in die onkosten ver
vallen was ten gevolge van een vergissing
veroorzaakt door in onze koloniën bestaande
misbruiken, nader aangeduid door het woord
„afschuwelijk!" (In tien brief staat o. a.
„they were branded on the left shoulder like
criminals" welk feit als „atrocious worat
gequalificeerd.
Bet opnemen van ingezonden stukken beteekeni
geenszins dat de Redactie met den inhoud
instemt.
De copie tcordt aan den inzender nis*
teruggegeven.
zijn gelukkig voorbij, en nu heeft de „Bonid! ouderdomsverzorging van nu!
voor Staatspeneioneering" een ernstig woord' Alleen zóóveel meetr als noodig is om de
aam u allen te zeg'gen
Die Bond heeft ien doelvoor alle Neder
landen onderdomsellende weg te nemen door
en wot iu het- leven te roepen, waarbijl recht
op ouderdomspensioen wordt verzekerd, zon
der premiebetaling, dó kostem te vinden uit
de bestaande of nog te heffen- belastingen,
maar móó, dat ieder Nederlander naar draag-
kracht zal hebbem te betalen.
Alzoo Wie veel heeft, betale veel, wie
weinig heeft, betale weinig, en wie niets heeft,
week in week uit te kort komt, betale ook
niets, maar allen op nader vaiït te stellen
leeftijd Staatspensioen.
Ziedaar wat dei 'Bond wil
En niu erkennen wij) dankbaar de ervaring
in ons vijf jarig bestaan, dat ieder weldenkend
Nederlander 'teen schromelijk onrecht noemt
dat er oude men&chen zijn, die
gebrek moeten liiden, of de eenmaal krach
tige arm moeten uitstrekken om een aalmoes
te ontvangen
weggestopt worden in gestichten, waar 't
meestal wel niet aan liefdevolle behandeling
ontbreekt, maar dat toch een verlbanning is
uit de maatschappij, die nog alleen rekening
met hen houdt voor wat zij kosten aan lief
dadigheid
een last zijn geworden voqr volwassen kin
deren, die hun kinderplicht met liefde, maar
meergogoeden oveneens te verzekeren, wat
geen bezwaar is, omdat zij zelf dit pensioen
betalen.
Men zegge niet, dat dit onnoodig is, want
juist doordat iedereen verzekerd wordt tegen
broodsgebrek, wordt tot een recht wat an
ders het karakter van bedeeling zou hebben,
en worden tevens de kasten van onderzoek
en administratie vermeden, waarmede mil-
lioenen gemoeid zijnhet. vele geld, dat
bij de Ongevallenwet voor het. eigenlijke doel
verloren gaat, is hiervoor wel 't beste bewijs.
Op grond nul daarvan achten wij do vrees
voor de millioenen, een, ongegronde vree» en
.mag niemand, wiens rechtsgevoel zegt, dat
die ouderdomsellen.de een breede schaduw
werpt op het rijke Nederland, er door weer
houden worden, om met ons, in onzen Bond,
te strijden voor dé arme ouden
Een ernstig woord aan u voor die oudo
tobl>ers
't Zijn omzet vaders en moeders, die in ver
twijfeling rondloopen, vaak smachtend naar
liet- oogenblik, dat de dood' hun redding zal
brengen, en dat dikwijls, omdat zij zich
voor ons, hunne kinderen, hebben opgeof
ferd.
In zoo menig gezin zou welvaart heershen,
ware 't niet dat een oude vader of moeder
J*. T i verzorgd meet worden' En wij prijzen die
'.Sf 20 "lkOTnen 200 1,ard kinderliefde hoog, maar spreek g^en kwaad
P l g? J "°g lietol w** Swwt niet hoe hard zij
SSti w PIoetCTVn' °mda* ,do SO- 't hunne noodig hebben, om op hunne beurt
stichten geen echtparen opnemen, dan op 1 „„.iix_.
voorwaarde van een vreeselijke scheiding,
in stille armoede, honger lijden, omdat eer
gevoel hen belet tc bedelen, of zich moeten
aanmelden voor bedoeling van bij Kerkelijk
of Burgerlijk Armbestuur.
En wij bedoelen wiet alléén- of in 't. bijzon
der de oude armen uit dien werkana-neistand
doch de arme ouden- uit alle rangen en stan
den der maatschappij.
Opdat niemand vergeten: worde en opdat
geen onderzoek naar meerdere of mindere ar- - t
«I behoeven «e worfen ^eld, I
Staatspenmoen voor mdereon,. Meent go ook niet. dat de gemeenschap
ook voor hunne kindereu te zorgen.
Tienduizenden oude vaders en moedors
lijtjen gebrek en leven van bedeeling
Tinduizendon Nederlanders, in de laatst©
periode van hun leven, zien met angst- en
vreeee liet oogenblik naderen, waarop het ge
reedschap hunne handen zal ontvallen en
dat ook zijl moeten aankloppen aan der lief
dadigheids deur!
Tienduizenden arme öude tobbe rs I
Zeg. mannen en vrouwen, meent ge ook
daarom Staatspensioen
Waarlijk, wiens hart nog maar ©enig me
delijden kent, zal instemmen met onzen
eisohweg met de owderdbmsellende, die
voortkoimt uit gebrek aan geld
En nu wordt het doel van den Bond ook
allerweg© toegejuicht, maarde vele mil-
vragen óók lid van onzen Bond te worden,
met ons te strijden tegen de al-lervreosclijk-
ste kwaalouderdomsellende.
Pensisenbe weging.
Oud en arm!treuriger
toestand is niet denkbaar!
Aait de mannen en vrouwen van Neder
land.
De verkiezingsdagen, waarin over zooveel
ook aver ouderdomspensioen werd gesproken.
(dat zijt gij, en wij allen te zamen) hier
moet doen, wat- de kinderen van die ouden
alleen niet. kunnen doen?
I Meent ge ook niet, dat 'tons licht aal
vallen, out ieder naar ven-mogen, naar draag
Koenen: die "een zeer matig pensioen voor 1 k™,ht Wj I® draS*n. om in ouderdomsellen-
alle oudjes zou kosten, schrikt velen af, om voormen
als openlijke medestanders op te treden. I .Meent dat het oen verade-
Wij wild, daarom trachten die millioo 1 "»"«-.«•« vorhchUng van ons gansche volk
nenvrees voor u weg te nemem, en u daarna ,als. ^at '^er menscb gc-
- vrijwaard is tegen broodsgebrek op den
ouden, dag? en dit brood niet zal worden
gegeven, als bedeeling, maar als een redht.
Gij zegt. jawant zóó is niet één mensch,
of hij voelt deernis met het lot der arme
ouden.
i En daarom roepen wij u op, mannen cn
i vrouwen van Nederland, om voor dat recht
i op ouderdomspensioen voor allen, voor man-
i nen en vrouwen, mede te strijden
Ge kunt dat, door lid te worden van onzen
I Bond
t De Bond voor Staatspemsionneetring telt
198 af deelingen met meer dan 16000 (zestien
duizend) leden, terwijl een 40-tal bonden en
vei-eenigingen met pl.m. 15000 leden als do-
I nateurs of donatrices zijn aangesloten. Men-
schen van alle geloofs- en politieke richtin-
Ja, wij erkennen, een pensioen, waarvan
niemand zal buitengesloten zijn, kost vele
millioenen; als we aannemen, dat ieder
mensch van 65 jaar en ouder zou ontvangen
f 3.per wéék, word 'teen totaal bedrag
van- 48 millioen gulden per jaar.
Maar die 48 millioen gulden jagen ons
geen vrees aan, en dat niet,, omdat wij dat
bedrag niet groot, kolossaal groot vinden,
maar eenvoudig omdat dat bedrag voor het
grootste gedeelte aanwezig is.
Want wij redeneeren zóó: Al de oude
menscheu van 65 jaren en daarboven, die
niet meer in hunne
kunnen voorzien, leven nu toch ook.
Al die oude menscken leven nu ook, en
dat leven, een aaneenschakeling van ver
driet en bedelarij, kost immers ook niet te
berekenen millioenen?
Het. geval is niet zóó: Daar zijn zóóveel
duizenden ouden van dagen, die geen geld
meer kunnen verdienen, daardoor niet meer
kunnen leven en voor wie dus, als hun- recht
op het leven, geld bijeengebracht moet wor
den.
Maar het geval is zóóDaar zijn zóóveel
duizenden ouden van dagen, wier kommer
vol bestaan aan de liefdadigheid vele mil
lioenen guldens per jaar kostimmers, in
allerlei vorm wordt voor ouderdomsvorzor-
«OTto levensbehoeften f1 ,pn vereenigd door deze «ne leuze
Recht op Staatspensioen voor allen, gedragen
I naar draagkracht door allen 1
i Door middel van onzen Bond moet die
i leuze klinken door heel Nederland.
I Onze Regeeringsmannen moeten door de
stem van het geheel© volk gedrongen worden
om genoegdoening te geven aan ons gevoel
voor dat recht 1
i
i Uw lidmaatschap wordt ingewacht bij
j onze afdeelingö-Bosturen of bij den Alge-
I mieenen Secretaris, den heer A. Voorbrood,
te Arnhem.
i Algemeene leden betalen minstens 50
i cents contributie, waarvoor het maandblad
„Do Nedcrlandsche PensLoenpartij" Wordt
giMOTM-ting'si»»™; men 1 t<^«OTdc.r Op pletsen, waar afdeoliugm
00 0 .71111 cwi70<rf 1 erf 1 Krttnnlf. irik»n /Tö rlaav (v»monrl<i
aan wat vereiseht wordt voor de burgerlijke
etn kerkelijke Armbesturen, gestichten voor
oude lieden, aan wat in alle stilte wordt ge- 1
daan, en vooral aan de zware offers, door 1
kinderen gebracht, om in het onderhoud 1
van een vader of moeder, soms van beiden t©
voorzien. Bovendien telle men daarbij het 1
bedrag dat jaarijlks noodig ia voor arm© 1
ouden, die thans in bedelaarskoloniën onder- I
houden worden, of wel iu de gevangenis op 1
algemeen© kosten leven.
En nu willen wij, dat de Regeetting, in
deze regelend ingrijpt, niet langer die belas
ting voor het levensonderhoud der ouden van
dagen zij 'tdan ook een vrijwillige belas
ting doet drukken op één gedeelte van
het Nederlandsche volk, maar hieraan laat
betalen alle Nederlanders naar vermogen,
naar draagkracht, zooals dat geschiedt voor
alles wat dioor den Staat wordt geroepen of
iu stand gehouden.
De Rogeeriug aoheppe dus slechts orde
waar wanorde heerscht!
Eu dat zal niet zooveel méér millioenen
kosten dan de gebrekkige en vernederende"^
zijn gevestigd, betaalt men de daar geldend©
contributie, terwijl eon hooger bedrag voor
propaganda., waarvoor voel noodig is, gaarne
wordt ingewacht.
Namens het Hoofdbestuur,
G. WIER INGA, Voorzitter.
A. VOORKROOD. Secretaris.
Arnhem, Hovenierstraat 37.
Hst Groene Kruia.
Nu het jaar ten einde spoedt en. weldra dc
ve<re«niging Groeno Kruis" op het eerste
jaar van haar bestaan-zal kunnen terugzien, in
welken tijd het aantal leden (nog voortdurend
stijgend) tot ruim 950 is geklommen, ie het wel
licht voor velen van belang nog eens te wijzen
op eene bepaling ven het Reglement volgens
welke zij, die vóór 31 December 1905 lid wor
den, dadelijk na toetreding kunnen genieten
van tie voordeelen, aan het lidmaatschap ver
bonden, tcrwgl degenen, die na dien. datum
zich als lid opgeven, dat niet kunnen doen daai
na 3 maanden lid te zijn geweest.
Deze bepaling is niet toe-passelyk on hen, die
zich na genoemden datum "binnen den kring der
Gemeente Amersfoort vestigen en zich binnen
drie maanden na die vestiging als lid aanmel
den. Hiermede worden dus zij die iu. don loop
van het. eerst© jaar toetreden, feitelijk als mede-
I oprichters beschouwd, die door deze bepaling
I vrij wat voor hebben boven later toetredenden.
I Het is waar, zoolang men iu de gelukkigo
I omstandigheid is, de hulp van „Het Groene
Kruis''' te kunnen ontberen, stelt men, zoo licht
uit, lid te worden van deze nuttige instelling
maar toch, al treedt men toe, zonder er per-
soonlijk direct voordeel van te hebben men
steunt or de vereeniging door ©n helpt zoodoen-
i de mede het lijden van anderen tc verzachten.
I Daarenboven is men door toetreding vóór hot
I eind van liet jaar in dc gelegenheid, zoo de
j omstandigheden zulks onverhoopt- noodig ma
ken, dadelijk volle aanspraak op de hulp der
j vereeniging te doen gelden.
En de inderdlaadi lage contributie (minsten*
I 50 cent voor een geheel gezin) kan voor de
meesten toch geen bezwaar zijn, vooral waar
de voordeelen zoo vele zijn. Dagcljjks immers
leggen do verpleegsters een groot aantal be
zoeken af ,hulp verleenend in de gezinnen waar
ze komen hebben uit het magazijn uitleenin-
gen plaats van voorwerpen, die de verpleging
I van zoo menigen zieke gemakkelijker maken.
J Het magazijn, reeds ruim voorzien van aller-
I lei artikelen, zal' aanmerkelijk wordeni uitge-
breid, zoodat in nog ruimer kring kan woruen
hulp verleend'binnenkort zal een cureus wor
den gehouden (waartoe het Bestuur reeds stap
pen doet) ter opleiding van bakers, die op haar
beurt weer zooveel goeds zullen kunnen doen
de vereeniging vond de Amersfoortsche Bad
en Zweminrichting bereid' tot het tegen zeer
matig tarief van tien cent verstrekken van
baden aan werklieden-leden van „Het Groene
Kruis"de vareeniging wil nog zooveel meer
doen, hoopt dat t© kunnen doen, en kan dat,
mits ieder toetrede als lid,, waartoe men zich
kan aanmelden bij den .Secretaris, den heer
H. Tromp van' Holst.
Al moge het aantal nu toegetreden leden
groot schijnen, in eone Gemeente als Amers
foort, met ruim 20,000 inwoners kan het zeker
het dubbele zijn van thans.
Moge het eerste Jaarverslag melding kunnen
«maken van een getal leden, dat de duizend
verre overschrijdt.
Word «fakkor, humaniteit 1
Onder het opschrift „Wordt wakker,
humaniteit plaats dr. Ritter, opperarab-
bijn te Rotterdam, den volgenden oproep in
de N. R. C.
„Een© gelieele week eeda vloeit bloed in
stroomen monsclienbloed niet in den
oorlog, waar de man staat tegenover den
man, het zwaard tegen het zwaard opgehe
ven wordt het bloed van vreedzame bur
gers, die door benden in hunne woningen
worden aangevallen, uit hunne huizen, win
kels, werkplaats© worden gejaagduit hunne
schuilhoeken worden getrokken mannen
en vrouwen, grijsaards en zuigelingen ge
dood verminkt onteerd! De straten
vol van lijken, de ziekenhuizen van sterven
den, de kerkhoven van vluchtenden^ Ten
hemel schreit het bloed duizenden zijn
gedood, tienduizenden gewond of voor hun
gansche leven verminkt, honderdduizenden
beroof van hunne have
„Wederom, gelijk herhaaldelijk in de laat
ste 25 jaren in het donkere Rusland geschied
is, moet de anno Jood heit gelag betalen, is
hij de „Prügelknabe", wordt, hij als buit ge
worpen voor wilde dieren in menschenge-
daante, die aangevoerd worden door ver
momde dienaren van stad en staat. En dan
nog de schaamteloosheid ten top gedreven
door een hooger geplaatste, die verhooging
van soldij dien trouwen dienaren der ge
rechtigheid wil toekennen! Zal die ver-
hoogiug uit den buit moeten komen of zul
len do Joden de eer genieten hunne bescher
mers to mogen beloonen?!
En dat alles leest, men dag' aan dag, leest
de geheel© beschaafde wereld doch niets
leeet men van interventie van mogendheden,
zeer weinig van protest en: van hulp of steun!
Mogelijk dat voor interventi© geen gelegen
heid bestaat, protest tegenover een land dat
in een staat van ontbinding verkeest, niet
baten zou maar hulp moet er niet aan
worden gedacht, of juister er voor worden
gewerkt., dat de ellende gelenigd worde, aón
ongelukkigen overlevenden steun worde ge
bracht Als die dagen van bloedvergieten
voorbij zullen zijn en liet aangerichte onlheil
eerst in zijnen goheclen omvang zal kunnen
worden ovenzien wat zal dan uit da© on
gelukkige mensohen moeten worden Het land
verlaten? Afgezien daarvan, dat ook da ai too
geld, zeer veel geld noodig is, blijft de vraag
welk land zal of wil hen opnemen En dc
grijsaards en do weduwen cn de weezen en
de vormiiiiktcn Voor alles zal geld, zeer voel
geld noodig zijn. Nooit heeft Nederland zich
onttrokken aan werken van liefde eu barm
hartigheid en het mag en aal zich ook aan
dit groot© liefdewerk niet onttrekken. Waar
zoo véél noodig zal zijn over de wijze van
gebruikmaking' vam het: geld zal later moeten
warden beraaadslaagd moeten allen tot-
bijdragen bereid zijn. Hier moeten op dein
voorgrond treden mannen hooggeplaatst in
de maatschappij, wier invloed groot is. Mogen
zij tot een groot Lands-Camité zich vereeni
gen, hunne stem doen vernemen, die zeker
weerklank zal vinden bii allen, voor wie hu
maniteit. geen leegc klank sleahts is!"
Dr. BITTER,
Opperrabbijn.
Rotterdam, 8 Nov. 1905.