KOLONIËN.
BINNENLAND.
en die geen middel versmaadt om dit doel
te bereik n. Kerst door het onderzoek zal licli t
worden verspreid over don waren aaid van
do onlusten in Kroonstad en de bouwstof!» u
leveren zoowel voor het gerechtelijke von'Ji©
als voor hot onpartijdige oordeel van het pu
bhek over do schuldigen.
Moskou, 19 Nov. Het congres der zemstwo's
en doema's is heden' geopend. Voorzitter is
Petrunkewitsch. Vertegenwoordigers van 26
gouvernementen en 39 steden zijn versche
nen; ook ii<m 23 afgevaardigden uit Polen
opgekomen.
Verschillend© sprekers betoogden, dat men
ofschoon het manifest van 30 October niet
allo eischen vervult, tegen do anarchie moet
«rijden en Witte moet bijstaan om het land-
tot rust te brengen.
Verder werd opgemerkt, dat de regcerin?
geeno tegenstrijdige handelingen moet pie
ren. Men heeft do vrijheid verkoudigu en
tegelijk den staat van beleg afgekondigd.
Wel is er thans oen sterk machtsvertoon noo-
dig, maar dat. moet op de wet gegrond:
zijn. Men moet den burgers hunne rechten
waarborgen door de gewone justitie. Wette
<i vrijheid verwezenlijken, zijn van meer
gewicht dan kiesrecht-kwestiën.
1>3 vertegenwoordiger van Stawropal ver-
klaarde z:ch tegen eene bespreking met Witte,
ornd i het minfect van. 30 October opgehe
ven is, want de roering heeft oo den zelf Ion
dag aadcu van willekeur in geheel icusland
begaan. Een andere spreker meende, dat men
het volk over den toestand moet inlichten
w :.:i<xor men de regeering wil helpen, dan
moet zij eerst iets verrichten wat vertrou
wen in haar kan o>"-~©k'kcn.
Prtgrsburg19 Nov. (Petersburgsch telc-
graafagentschap). De boeren-on lusten nemen
too. In het district Stary-Oskol (oguverne-
mcut Koersk) zijn 17 landgoederen geplun
derd en in brand gestoken. Er zijn infan
terie en kozakken heengezonden. In de gou
vernementen Koersk en Pensa, waai ook
boeren-onlusten zijn voorgekomen, werd de
kleine staat van beleg afgeekondigd.
Ditrpof, 19 Nov. (Peteieburgsch telograaf-
agenfechap). Eene afdeeling van de Baltische
constitutioneele partij wordt hier opgericht.
In. haar heden in de RussischeDuitsche en
Fsfhische talen bekend gemaakt manifest
wekt de partij op tot de instandhouding van
een krachtig staatsgezag-, om hervormingen
uit te voeren em de burgerlijke vrijheid te
beschermen, verder tot. politieke en economi
sche hei-vormingen ten behoeve van de wer
kende klassen, tot armenverzorging, tct
een rechtvaardig belastingstelsel, tot zelf
standigheid van do stedelijke en la del ijk e
organen van zelfbestuur en tot toelating van
de landstalen in de autonome hoogeschr.ol
en bij de regeerings- en gemecnte-instellin
gen.
Tifli19 Nov(Petersburgsch telegraaf-
agent-schap). Op aandrang van den stad
houder, is aan soldaten, die voornamelijk om
politieke reaencn in de laatste jaren gedeser
teerd zijn-, volledige straffeloosheid toegezegd,
w.-uinei-r zij tijdiens hunne afwezigheid van
hun korps geeno misdrijven hebben begaan
en uiterlijk don 14 Januari 1906 terugkceren
Warschau, 18 Nov. Ongeveer 1000 arbei
ders van do met-aalfabriek te Starr.chowice,
die van het eindigen der staking niets wis
ten, hielden heden een spoortrein aan op de
lijn naar Astrowioo van het Weichseinet
Zij dwongen den machinist terug t© stoo-
men. De telegraaf werd vernield, een brug
beschadigd en het spoorwegverkeer is on
derbroken.
Petersburg, 19 Nov. In een artikel van
den Regeeringsbode wordt het gerucht onge
grond verklaard, dat de door de regeering
met betrekking tot Polen genomen maat re
gelen door do naburige staten zijn ingegeven
en hot prijsgeven beteekenen van de begin
selen van het manifest van 30 October em
zelfs het doel beoogen tweedracht te zaaien
tusschen de Russou en de Polen. Het artikel
rechtvaardigt dan de genoemde maatregelen
niet een beroep op de moeielijkheid om de
grens te trekken tusschen de separatistische
neigingen in Polen en het denkbeeld der
J'oolsche autonomie, waarbij blijkbaar ge
dacht wordt aan volledige administratieve en
wetgevendo scheiding tusschen Polen en het
rijk. Een dergelijke wensch doelt ongetwij
feld, zooals overigens door de uiterste par
tijen reeds te kennen gegeven is, op het her-
stol van het. koninkrijk Polon en op volledig
ter zijde stellen van de Russische beginselen
in Polon
Het lot van Polen kan voor de vorming
van de rijksdoema niet beslist worden, want
het Russische volk moet bij de regeling van
de Pool-ehe kwestie gehoord worden.
De afkondiging vau den staat van beleg is
volstrekt niet ingegeven door den wensch
om don Polen de hun reeds toegestane rech
ton te ontnemen, maar alleen door de nood
zakelijkheid om gebeurtenissen te voorko
men, die van het standpunt der hoogere bet-
langen van den staat niet mogen worden ge
duld. De staat van beleg zal daarom in Po
len worden opgeheven, zoodra daar de rust
zal zijn teruggekeerd.
Hehingfort, 18 Nov. (Petersburgsch tele
graaf agentschap). In eene vergadering, die
werd bijgewoond door 2000 personen, voor
namelijk vertegenwoordigers der provincie,
werd besloten aan den minister voor Fin
land, Linder. een telegram te zenden, waarin
beslist zijn aftreden wordt geëischt, omdat
hij door zijne houding do wetten schendt en
het stelsel van geweld van Robrikow heeft
gesteund en nimmer het vertrouwen van het
Fmsche volk bezeten heeft.
Van den bekenden leider in den strijd
voor de vrijheid Miljoekow ontving een cor
respondent van de Vossische Zcitung het vol
gende beeld van den toestand: W.tte 'leeft
ca stroeks twee maanden den tijd, het alge
meen© kiesrecht door te zottendan zal een
uiouwo algcmee.no staking in geheel Rusland
do regceriug. die er nu is. geheel uit den
weg ruimen. Het is niet uitgesloten, dat er
ieder oogenblik in Petersburg of op andere
stakineen uitbreken een algemeen
karakter kunnen de«e echter niet aannemen
zij zullen om plaatselijke, aan het opperbe
stuur onbekende r.denen uitbreken, en kun
nen ook t'-jt bloedig verloopen. ®ooaln do
gebeurtenissen to Kroonstad. Rusland zal
wxrdoor echter -noot in riiine grondvesten ge-
schokt worden.
D© taktiek van de democratisch© constitu
tional isten is juist gebleken. Wanneer zij j
zich door de stem van de zemstwo's als re-
gcering geconstitueerd haddon, dan zouaen
zij allen grond verloren hebben, zoowel bij
de georganiseerde werklieden als bdj de boe
ren. Thans voegen de socialisten- zich naar
de burgerlijke partijen. Wanneer daarente
gen den opgegeven tiid Witte zich niet
openlijk verbindt met de burgerlijke demo
cratie, dau is den tijd van bandelen geko- j
men. Tot dien tijd zal de tucht van het leger
ook verder ondermijnd min. Het aanstaande
ze^ii». .vo-congres r.al aan de regeering een
d: ..-toe strekkend ultimatum stellen. Gevaar
lijk voor Rusland zal den toestand worden,
wanneer Witte mocht beproeven met zijn
ambtenaarskabinet te regeeron. Wanneer hij
algemeen kiesrecht geeft, dan. zal het kabinet i
opvliegengeeft hij het niet, dan zal de j
rijksdoema weggevaagd worden. Herhaalde
verkiezingen zullen eene grootero onrust dra
gen onder d© reeds in gisting zijnde boeren
wat. er dan gebeuren zal, kan niemand ver
moeden, misschien de reactie. Wanneer Witte
eerlijk is men kam het aannemen dan
moot hij den eenigeu weg, dio hem overblijft,
betreden.
Over de vraag of Rusland in staat is zijn
crediet te bewaren bij het intreden van de
ruït cr> den hierboven, aangegeven grondslag,
kan geen twijfel bestaan. De vele vrij gewor
den krachten moeten een geweldige opleving
.-an alle doelen der samenleving' teweeg bren
gen. Er zijn lieden, die de afwijizrimg van alle
sedert 1904 gesloten leeningen voorstaan
Q.e hebben echter geen invloed, hunne voor
stellen ziin steeds met verontwaardiging af
gewezen. Hoe zwaar het Rusland ook aan
vankelijk moge vallen, den rentedienst te
dragen, in rijn eigen belang moet en zal het
de rentebetaling stipt, nakomen. Over 't al-
gtmeen ziet Miljoekow d© naaste toekomst
hoopvol tegemoet, omdat Witte als verstan
dig man zich aam zekere dingen, die noodig
riju, niet zal onttrekken-.
Het verdrag fua«ctien Engeland en
T-bet
Tokio, 19 Nov. (Daily Telegraph). Het
verdrag tusschen Engeland en Tibet is on-
derteeker.d en van zegels voorzien. Men ge
looft, dat Engeland in dit verdrag China's
souvereiniteit over Tibet erkent en dat
China in ruil daarvoor eene schadevergoe
ding betaalt.
Japan an Korea.
Tokio, 19 Nov. (Daily Telegraph). Korea
en Japan hebben eene overeenkomst onder
teekend, waarbij de Koreaanseho diplomatie
naar Tokio wordt overgebracht en een Ja-
panscbe gouverneur-generaal in Seoel wordt
ingesteld. Japan belooft, Korea in zijne
diplomatieke rechten te herstellen, wanneer
het voldoende ontwikkeld is.
Japan.
Nagasaki19 Nov. Russ'sche krijgsgevan
genen, 200 man sterk, bestemd voor Wla(£-
wo-stok, toonden aan boord van de transport
schepen Wladimir en Woron eh teekenen
van mu.tcrij. Do officieren verzochten <jo
Japanners troepen to zenden. Een politi^-
offic'er en honderd agenten gingen aapi
boord van de Woroncsch v"or Japanscne
torpedoboot-** omringden de beide scliepon.
.AJnrrval Rodjcriwenschy is aan booifd
vau de Woroncsch.
Allerlei
vDe gemeente Berlijn zal ©en nieuwen
ouderaardschen spoorweg van het Noorden
naar Let Zuiden van de stad aanleggen. De
lijn-wordt 8600 M. lang, welke afstand in
18 minuten tijds zal afgelegd worden. De
spoorweg zal 51 miilioen mk. kosten en moet
in vier jaar tijds klaar zijn.
Saiut-Servan, 19 Nov. De Engelsche stoom
boot Hilda, komende van Southampton., ia
heden morgen gesfcooten op de rotsen in de
buiirt van Cezamibre. 123 passagiers en de
bemanning zijn omgekomen; slechts 5 per
sonen rijn gered.
Tweede telegram. De passagiers op
de Hilda waren uien-kooplieden, die huis
waarts keerden. Van de vijf geredden zijn
vier uien-kooplieden en een matroos 17 lij
ken zijn teruggevonden
Londen, 19 Nov. Te Glasgow rijn bij een
brand in oen modelpensioninrichting 39 per
sonen omgekomen. Nog 32 zijn naai- het
hospitaal gebracht.
vIn de metaalfabriek van Uthingbo-
rough, zoo wordt uit Londen berioht, is een
ontploffing geschied op het oogenblik, dat
een gloeiende metaalmassa in de vormen ge
goten zou worden.
De glooieude massa vloog in de lucht en
viel als een vuurregen neder op de zeven
tien arbeiders, die daar bezig waren.
Allen bekwamen een groot aantal meer of
minder ernstige brandwonden. Twee verkee-
ren in a»cr bedenkelijken toestand.
vTe Midvale, in Pennsylvania, zal een
blok staal van 4000 kilogram plechtig be
graven worden.
Dat blok bevat nl. het stoffelijk overschot
van twee arbeiders, die bij het schoonmaken
van een hoogoven, door een vloed gesmolten
metaal werden overvallen.
Er was geen spoor meer vau de ongeluk-
kigen te ontdekken. En daarom wordt nu
het geheole blok staal met de gebruikelijke
plechtigheden ter aarde besteld.
vSmokkelaars, ten getale van zes man,
die over de Oostenrijksche Alpen naar het
Ala-dal en Yerna trokken met smokkelwa
ren, zijn door een lawine overvallen. Vijf
brachten er het leven afeen jonge man
kwam cun. De smokkelaars moesten de doua
niers te hulp roepen om het lij|k van him
kameraad uit de sneeuw op te delven. Voor
al nu wordt het een boozc tijd voor de con
traband iers, nagenoeg nog de ee-nige Alpen-
beroep ..reizigers" in deze dagen. Op den
St. Bernard bcpaa't het reddingswerk der
beroemde handen zich tegenwoordig dan ook
bijna uitsluitend tot licdou van dat slag in
de winierma-anden.
OOST:IN Dl
Een officieel telegram bij de regeering
ontvangen, luidt;
In Seppeng rijn de stellingen Saring en
Matjapjac op weg naar La-wal genomen. On
zerzijds gesneuveld één en gewond zes in-
landsch© militairen. De vijand liet 41 dooden
en 4 gewonden liggen. Lieden van Barroe
steunden het verzet in Loewal.
Te Lotoe vond verzot plaats bij don eisch
om tusschemkomst van don rijksbestuurder.
Lid pabetjara na tegenstand met 35 volge
lingen gesneuveld. Onzerzijds twee gewon
den. Do houding der vorstin en overige le
den van Pabetjara is goed.
Van den resident van Amboina is in
onder dagteekening van 30 September jl. het
volgende telegram ontvangen
Mobiele colonne Ceram op 14 dezer van
Kairatoe over Waisama naar Roemberoe ver
trokken on van daar zonder gidsen dwars
door terrein opgerukt in richting Honitetoe.
Op 21 September aldaar aangekomen en
hoofdplaats Honitetoe met bijbehoorende
kampong stormenderhand genomen. Toen
bleek het Talagebied vooral dicht bevolkt.
Verscheidene kampongs, waaronder eenige
met een honderdtal huizien, werden aange
troffen. Tijdens excursie aan onze rijde 12
gewonden, waarvan 3 overleden. Verliezen
aan Alfoersche rijde naar bloedplassen te
oordeelen zeer groot. Vier dooden bleven in
onze handen, waarvan een met wapens. Ho
nitetoe zal bezet blijden ten einde omliggen
de kampongs af te patrouilleoren vijand
gevlucht. Intusschen wordt monding Tala-
rivier door detachement van hier vastgebon
den, ten einde het uitwijken daarheen van
vijand te voorkomen. Andere aanraking dan
vijandelijke is niet verkregen, van toenade
ring alsnog geen sprake. Java Ct.
Marine. Het Bat. Nbld. schrijf b:
„Naar wij uit de meest onverdachte bron ver
nemen, hebben sommige hoofdofficieren van
de marine, onder wie er zijn die kort geledon
nit Indië naar Nederland rijn teruggekeerd,
oen aanschrijving ontvangen, waarin hun op
het hart gedrukt wordt, om verandering te
brengen in hun optreden tegenover onderge
schikte officieren en schepelingen. Er rijn
onder hen aan wier kunde en liefhebberij
voor hun vak niet getwijfeld wordt, maar
die aan boord van het schip, waarop rij ge
plaatst rijn, een ontevreden en slechten geest
verwekken.
Hun ia medegedeeld dat de inhoud van de
aanschrijving vooralsnog geen verandering
zal brengen in de omtrent hen uitgebrachte
gunstig luidende conduitebeoordeeling, doch
dat zij ongeschikt voor bevordering ziullen
worden verklaard, wanneer rij er niet in
slagen verandering in hun omgang met min
deren te brengen.
Waar aan boord alles afhangt van den
goeden geest- onder het volk, kan or niet ge
noeg gedaan worden om dien geest te be
houden en aan te kweeken.
De trein-compagnie en pro
moties. Naar wij vernemen heeft de gou
verneur-generaal thans toch besloten, na af
loop der Boni-expedjtie en de daarop aanslui
tende expeditie naar Bali, de trein-compag-
nie op fe heffen. In verband hiermede zal
de commandant der oompagnie, de kapitein
der artillerie A. van den Bovenkamp, bij zijn
wapen worden teruggevoerd.
Teneinde echter de promotie bij de ca var
lerie niet langer tegen te honden de oudste
eerste-luitenants loopen reeds tien en elf jaar
in dien rang mee heeft de gouverneur-
generaal bepaald, dat de kapitein Van den
Bovenkamp reeds nu bij zijn wapen zal wor
den teruggevoerd en in zijn plaats wordt be
noemd de ccrste-luitenant der cavalerie P.
Sorgdrager. die dan onmiddellijk tot ritmees
ter bevorderd wordt.
In aansluiting hiermee kunnen wij tevens
mededeelendat de gouverneur-generaal
voornemens i.s de vele „baantjes", die thans
aan artillerie-officieren zijn opgedragen,
meer over de verschillende wapens te ver
doelen en vooral de infanteristen daarvan
profijt to laten trekken.
Bat. Nbld.
De Staatscourant van Zondag 19 en
Maandag 20 November 1905 bevat de vol
gende Koninklijke besluiten:
benoemd tot predikant brij de protestant-
sche gemeenten in Ned.-Indië, de predikant
bij de NedJerduitech-Hervormde gemeente te
Vollenl'ove D. Boss van Ch ararat©; tot
militair apotheker eerst© klasse de milit.
apotheker tweede klasse C. Leusden
benoemd tot notaris te Rotterdam G.
Vlug, candidaat-notaris aldaar;
benoemd tot commissaris van wege Neder
land om met de door België benoemde com
missarissen 1. een onderzoek in te stellen
naar den tegenwoordigen toestand der afwa
tering van Vlaanderen en een voorstel te
doen hetzij, tot- wijziging van de bestaande,
hetzij tot sluiten van eeno nieuwe overeen
komst tot regeling van de afwatering der
betrokken landstreek; 2. een regeling te ont
werpen voor het beheer der in Nederland en
België gelegen polders mr. J. C. de Marez
Oyens.
Zaterdagavond arriveerde H. M. de
Koningin-Moeder, met gevolg, per extra trein
op den bepaalden tijd op het Loo.,
H. M. do Koningin en Z. K. H. do Prins
waren met het gevolg, van het pal »is naar
het Loo gewandeld, alwaar zich de burge
meester mede ter ontvangst bevond.
Na aankomst en een hartelijke begroetirg
begaf men zich per rijtuig naar het paleis.
Het Kon Echtpaar en H. M. de Ko
ningin-Moeder, benevens het gevolg, waren
gisteren, morgen tegenwoordig bij de gods-
dionsboefeningen in de berv. kerk, onderge-
hoor van den predikant de. M. A. van Rhijn.
Het K o n i n k 1 ij k e E c h t p a r
i ti Du i t s c h 1 a n d. Gedurende het bezoek
van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik
heeft de koning van Wur tem burg de navol
gende onderscheidingen verleend
aan den opper-oeremon ©meester baron
Sirtema van Grovestin1» hot grootkruis der
Fnedrichsonde
aan den kamerheer graaf Van Bylahdt het
Kruis 2e klasse dier orde;
aan den majoor Von BillowHollo hot
ridderkruis der kroonorde met do leeuwen
aan den vleugel-adjudant kapitein graaf
Dumonoeau en den luitcnant-ter-zec jhr.
Hooft Graafland het ridderkruis der Kroon
orde.
De minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel, mr. Veogens, vertrok Zator
dagochtend naar Rotterdam, ten open"&g der
internationale tentoonstelling van pluimge
dierte en konijnen en bracht vervolgens een
bezoek aan de Ri jksseru minrichtirag te Rot
terdam.
Bij beide bezoeken was de mi uister verge
zeld van den referendaris der afdeeling
Landbouw, mr. Roest-.
Reuter bericht uit Potersburg, dat de
raad van legatie bij het Chineesche gezant
schap aldaar Loetsjengtojan benoemd is tot
gevolmachtigd minister te 's Graven ha go
V r ij z.-D e m. Kamerclub. De
Vrijzinnig-democratische Kamerclub heeft
zich geconstitueerd als volgt:
Mr. Z. van den Bengh, dr. D. Bos, mr.
C. T. van Deventer, mr. II. L. Drucker, T.
M. Ktelaar, mr. J. Limburg, mr. H. P. Mar-
chant. P. R. Mees, P. Noltring; mr. E. A.
Smidt, mr. M. W. F. Troub.
Voorzitter is mr. Drucker, secretaris mr.
Smidt. V. D.
De minister van oorlog is voornemens
de sterkte van het blijvend gedeelte der mi
litie inzonderheid tuseclien ultimo Nov.
en 1 Maart in de verschillende garnizoe
nen te beperken, zoodat niet meer man
schappen onder de wapenen worden gehou
den dan strikt noodig zijn voor het vervul
len van de hoogst noodige wachten, employ e-
mentcn enz., en het voorzien in den dienst
der kaderopleiding. De korpscommandanten
zijn reeds uitgenoodigd in verband daarmede
de vereischte gegevens te verstrekken. Ten
opzichte van het garnizoen Amsterdam
blijft de bepaalde sterkte gehandhaafd.
De Ingenieur bevat de volgende be
richten Do heer D. L. Graadt van. Roggen
w. i. en c. i., hoofdingenieur in dienst van
Z. M. den Sliah van Perzië, vertrekt 18 No
vember 1905 van Marseille over Batoem naar
Teheran, in verband met de irrigatiewerken
van Ahwaz.
„De Ingenieur" deelt mede, dat de
Nederlandsche ingenieur J. de Rijke, van
de Chineesche regeering de opdracht heeft
ontvangen zich te belasten met de verbete
ring der Shaughai-rivier of Whangpoo. Deze
benoeming is geschied op grond een er over
eenkomst, welke den 27en September 1905
te Peking werd gesloten tusschen China en
versohillende mogendheden, waarbij gewij
zigd werden de bepalingen van het eindpro-
tocol der Pekingoonventie van 7 September
1901, nopens de verbetering van het vaar
water van Whangpoo. Bij de nieuwe over
eenkomst van Peking van 1905 is o. a. be
paald, dat drie maanden na onderteekening
van deze overeenkomst China zelve de keuze
zal deen van eon ingenieur, bekwaam in
vraagstukken van rivierwerken, etn als de
meerderheid van de vertegenwoordigers der
mogendheden, onderteekonaars van het eind-
pr<>tccol, vermeent dat de aldus gekozen inge
nieur de vereischte hoedanigheden bezit,
China hom ©ogenblikkelijk zal aanwijzen
om de werken te ondernemen, hetgeen thans
is geschied.
De heer De Rijke was vroeger hoofdinge
nieur bij de publieke werken in Japan en
onder de cantracteerende mogendheden,
welke belang hebben bij de verbetering der
rivier van Shanghai neemt Japan een eerste
plaats in, hetgeen ongetwijfeld van invloed
is geweest op deze voor den ingenieur De
Rijke eervolle benoeming.
Zaterdag is te Delft 't stoffelijk over
schot van prof. dr. G. K. Niemann ter aard©
besteld. Aan de groeve waren o. a*. de wet
houder van onderwijs als vertegenwoordiger
van het dagelijksch bestuur van Delft, de
oud hoogleeraren der voormalige Indische In
stalling C. Poensen en mr. J. E. Heeres, de
directeur van het Zendelingshuis te Rotter
dam Roskes.
Prof. Poensen, sprekende mede uit naam
van het best-uur van het Zendelinggenoot
schap, herdacht als oud-leerling en vriend
den overledene en maakte gewag van diens
fijn gevoel voor onze taal, waardoor zijn
wetenschappelijke ontwikkeling tob zoo hoog
j>eil werd opgevoerd. Een familielid dankte
de aanwezigen voor de betoonde deelneming.
Twee bloemstukken dekten de kist.
A. E. L a c o m b 1 In den ouder
dom van 77 jaar is Vrijdag f Arnhem ovei-
loden de beeldhouwer A. E. Laoomblé, ou-l-
leeraar aan de Polytechnische school en oud
hoogleeraar aan de Academie-van Beelden
de Kunsten te 's Gravenhags.
Ook te Breda is een comité tot leni
ging van den nood der Russische Joden op
gericht.
Pluimveetentoonstelling.
Zaterdagmorgen is te Rotterdam met eenige
plechtigheid, in tegenwoordigheid van den
minister vam Landbouw, Handel en Nijver
heid, mr. J. D. Veegens, den burgemeester
van Rotterdam, den referendaris van 's mi
nisters Kabinet, mr. Roest, enkele andere
genoodigden, een tentoonstelling geopend
van pluimgedierte en konijnen, ingericht
door de onderafdeeling Rotterdam en Om
streken van de Vereemiging tot bevordering
van pluimveehouding en tamme konijnen
teelt in Nederland.
De voorzitter der tentoonstelling, levens
voorzitter der vereemiging, mr. J. M. J. van
der Minne, wees er op dat- de bedoeling der
vereeniging en van deze tentoonstelling is, er
de aandacht op te vestigen dat Nederland op
dit gebied nog veel meer kaai doen. Als men
de millioenen stuks eieren nagaat, d;e jaar
lijks uit Rusland, Denemarken en België wor
den geïmporteerd, dan is het duidelijk dat
ook Nederland uit dezen belangrijken tak
van bedrijf nog meer voordeel kan putten.
De minister wees ook zijnerzijds op Dene
marken, dat trouwens over het geheel op
landbouwgebied aan ons land nog veel te
leeren geeft, wat men bemerken kan door
een onlangs van wege heb departement uit
gegeven geschrift, samengesteld door een der
rijks landbouw! eer aren. Ook wat de boender
teelt betreft, dient in ons land nog veel te
veranderen, waar men zieb dat daar de im
port van eieren den export overtreft. De
minister zag dan ook do pogingen in di©
richting op deze vereeniging met belang
stelling tegemoet en. ten blijk© daarvan had'
hij zich gaarne boreid verklaard de tentoon
stelling te openen. Dit deed hij en waarna
een ommegang volgde.
Naar wij vernemen, wordt het vervolg
van „De Kleine Johannes" van Frederifc
van Beden in het Duitsch vertaald door
Fraulein Else Otten, Het tweede deel is
reeds gereed.
- Niet Noorweegsch maar
N o o r s c h Men leest telkens in kranten
e?i boeken van Noorweegsch in plaats van
Noorsch. En nu zagen wij dezer dagen nog
wel do Staatscourant, in een mededeeling
van het departement van buitenlandsche za
ken, die fout het regeeriugsstempel opzet
ten „Door de Noorweegsch© regeering wor
den tot op 17 dezer, des voormiddags te 10
uren, aanbiedingen ingewacht-enz.
Hoe komt men er aan? Dat d© Duitschera
van norwegisch spreken, is toch voor ons
•geen reden om 't ook te doen. Of meent
men, dat bij Noorwegen Noorweegsch hoort?
Maar dan zou men ook moeten spreken van
Denemarkensche boter, Engelandsche manie
ren, het Duitsch landsche leger; en van Zee-
landsche oesters, zooals in een vaderlandsche
stad op een oesterhuis te lezen staat.
Als er reden was den goeden Hollandschen
vorm Noorsch naar vreemd mod 1 te ver
anderen, dan zou men nog eer de Noren
zelt moeten volgen dan de Duitschers; maar
de Noren zeggen norsk, en dat is, in hun
uitspraak, hetzelfde als ons Noorsoh. Er is
natuurlijk geen roden om een goeden ge-
ijkten Hollandschen eigennaam aldus te wij
zigen. Niet het barbaarsche Noorweegsch
dus, maar het eigen Noorsch!
Neerlandia.
De Hofvijver. Men meldt ons u<t
Den Haag:
De afgevaardigden der adresseerende be
sturen en ingezetenen in zake d© Hofvijver-
quaestie, hebben dezer dagen een particu-
liever audiëntie zoowel bij den minister van
financiën als bij den minister van waterstaat
de rechten van den Staat op den Hofvijver
-bepleit en er op aangedrongen, dat de Staat
die rechten tegenover de gemeente zou doen
gelden voor het geval het voorstel tot gedeel
telijke demping van dien Vijver mocht blij
ven gehandhaafd. D© minister van finan
ciën verklaard© te dezer zake een onderzoek
te hebben bevolen, terwijl beide ministers
dc verzekering gaven dat, mocht inderdaad
bet recht van den Staat op den Hofvijver
blijken vast te staan, de gemeente niet zon
der meer tot demping zou mogen overgaan.
De minister van waterstaat voegde hieraan
toe voor adressanten te hopen, dat de Raad
zich met hunne argumenten zou vereenigen
en niet tot demping zou besluiten. Dan zou
de Staat in deze quaestie niet behoeven te
worden betrokken.
Een erfstelling. Wij vernemen
nader omtrent d© nalatenschap van d© te
Brussel ©en dag na elkander overleden dames
Van Itereon, dat niet een legaat, maar de
g heele nalatenschap aam- de gemeente Gouda
is vermaakt. De uiterste wil houdt daarom
trent in, dat te Gouda een gasbuis zal ge
sticht worden met een tuin er voor en in
't midden van den gevel het borstbeeld vau
don vader der erflaatsters, den heer A. G.
van Hereon, in leven oud-directeur en stich
ter van de Goudsche kaarsenfabriek. Onder
het borstbeeld, dat door een' onzer beste beeld
houwers, nader door de gemeente Goud-a aan
te wijlzen, zal moeten worden vervaardigd,
zal een steen het volgende inschrift moetan
bevatten
,,Aan A A O w", Tterson. stichter van
de Goudsche kaarsenfabriek, door zijne doch
ters Everdina Johanna Lambert-a en Johan
na Alberta van Ttarson".
Daar de erflaatsters geen legaten hebben
gemaakt en ook ten aanzien van haar juwee-
len enz. geen bijzondere beschikkingen heb
ben, getroffen, valt het kapitaal, dat ald-us
der gemeente Gouda ten goede komt, voors
hands nog niet precies te ramen, maar zeker
zal het ruim vier ton bedragen.
Aan den bouw van het gasthuis mag
f 150.000 besteed worden, en tevens is de
bepaling gemaakt, dat de aandeelen, Kaar
senfabriek. die tot den boedel 'behooren, niet
vervreemd mogen worden, maar de rente aan
oe stichting ten goede zal komen. (N. C.)
Het landgoed H©t Walien,
ouder Winterswijk, bekend als kindervacan-
tie-kolonie, is sedert eenigeu. tijd door parti
culieren betrokken en geiheel gerestaureerd.
Met behulp der Ned. Heidemaatschappij zijn
de omliggende gronden ontgonnen. Reeds 25
H.A. bosch zijn aangelegd, gedeeltelijk als
park met- wandelpaden. Meer dan een mii
lioen dennen rijn nu al uitgeput, en 15
H.A. rijn nog onderhanden. Verder rijn er
15 H.A. nieuwe weide aangelegd.
De minister van Buiten landsche Zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
op 16 December e. k., des namiddags t© 1
uur, ten overstaan van het' hoofdbestuur der
openbare werken, in het gebouw van het
ministerie van Landbouw, Industrie, Han
del en Openbare werken te Madrid, de open
bare aanbesteding zal plaats vinden van den
bouw van kaden en voltociingsworken van
den beschuitingsdijk (dique de abrigo) in de
haven van Iviza, Balearische provincie.
De aanbiedingen kunnen tot 11 Decem
ber e. k., des namiddags 5 uren, worden in
gediend bij het hoofdbestuur voornoemd, als
mede bij alle civiele gouverneurs in Spanje.
De raming bedraagt, een miilioen twee on
veertig duizend pesetas.
Nadere mondelinge inlichtingen rijn te
verkrijgen aan het- departement van Buiten-
landsche Zaken te 's Gravenhage.
De vraag wat met 't oude Beursterrein
aan bet Damrak zal geschieden, is than3 de
finitief opgelost. De stadseditie van het Han
delsblad bracht Zaterdagavond 't berioht, dat
binnonkort in hot gemeenteblad de voor
dracht aan den Raad is te wachten, waarbij
sanctie wordt gevraagd, om aan het ltljk
voor de som van 8 ton het terrein af to
staan, dat alsdan zal worden gebruikt voer
den bouw van een nieuw telegraafkanto
waarin tevens de rijkstelefoon onderdak iet 1
verkrijgen.
Do vrijkomende rechterhelft in het te/*:*.-,
woordig^ gebouw, zal dan benut worden voer
de zoo dringend noodige uitbreiding van hei
