KOLONIËN.
BINNENLAND.
schatkist, volgens welk plan aan de Natio
nale Banken zal worden vergund biljetten
uil te geven, in verhouding tot hun kapi
taal, welke biljetten zoo hoog zullen worden
■belast, dat zo door do banken zelf 2ullen
worden ingetrokken, wanneer ze niet niee-
noodig zijn.
11c zeg niet. dat dit het juiste systeem is;
ik geef het alleen in overweging en leg er
nadruk op. dat ik geloof, dat het noodig is
een stelsel aan te nemen, dat van zelf open
staat voor gezonde banken en onderscheid
in <le Ixdiandeling en gunstbetoon vermijdt.
Na do hoop' te hebben uitgedrukt, dat
ceno wet zal worden aangenomen, waarbij
een lager tarief of absolute vrijhandel zal
worden ingevoerd voor producten van de
Phi lippijnen en waarbij aan bewoners van
Portórioo liet Amerikaansche burgerrecht
wordt toegekend, behandelt do president de
internationale moraliteit, vooral met het oog
op het ogenblikkelijke geschil met Japan.
IIij *®gt, dat alle immigranten, onverschillig
of zo uit Engeland, Duitschland, Rusland.
Japan of Italië komen, mot rechtvaardigheid
l»ehandeld moeten worden. IIij is genoopt dit
te zeggen door de vijandige houding, die
hier en daar in hot land togen Japan neezen
wordt aangenomen, welke houding de erns
tigste gisvoltgep voor den staat zoude kun
nen liefc/ben. Japan, is thans een der groot
ste. beschaafde staten, en de Japanners uit
te sluiten van de openbare scholen, zou zijn.
eon kwaadwillige ongerijmdheid, ,,Wij heb-
lien evenveel te loeren van de Japanners als
dozo van ons. Wij hopen een steeds belang
rijker rol in den Grooten Oceaan te spelen,
met groot© uitbreiding van onze handelsbe
trekkingen met Azië, hetgeen slechts bereikt
kan worden, als wij aan de ander© volkan
dezelfde be handeling verschaffen, die wij van
hen verwachten. Ik vraag dezelfde behande
ling voor Japanners als voor Europeanen en
ik beveel de aanneming eener wet aan, waar-
bij geregeld wordt de naturalisatie van Ja
panners. dio Amerikaansche burgers willen
worden. De bestaande bepalingen zijn be
slist ontoereikend, omdat ze do regeering
niet de noodige macht verleenen om vreem
delingen aan hun recht te helpen. Ik sted
daarom voor ze zoo Ce wijzigen, dat de pre
sident in staat zal zijn aan de vreemdelin
gen, burgers van staten, met wie we ver
dragen hebben .aangegaan, hunne rechten te
verzekeren. Maar zelfs thans kan de bonds
regeering iets doen en ik zal voor dit doel
binnen de perken der wet gebruik maken
van alle militaire en burgerlijke macht. Hc
is ondenkbaar, dat wij een politiek zouden
bestendigen, die toelaat, dat in de eene
of andere plaats een misdaad kan worden
gepleegd tegen een bevriende natie.
Wat Cuba betreft, wenschen wij niets lie
ver dan dat de Cubanen in staat, zullen zijn
do orde en de onafhankelijkheid te handha
ven Kunnen zij dat niet, dat kan hunne
onafhankelijkheid niet blijven bestaan.
De president zegt een uitvoerig rappoit
toe over het. Panama-kanaal. Hij geeft de
hoop te kennen, dat do conventie van Algeci-
ras spoedig bekrachtigd zal worden.
in zake de tweede Haagse he conferentie
drukt de president zijne ingenomenheid uit
over het feit, dat alle Amerikaansche repu
blieken tot deelneming zijn uitgenoodigd.
V order staat de boodschap uitvoerig
st.il bij do noodzakelijkheid van een
krachtig leger en eene sterke vloot. Hij
eindigt met te zeggen, dat Zwitserland oen
uitstekend voorbeeld oplevert voor de orga
nisatie der strijdkrachten.
Zuid-Afrika»
landen, Dec. Aan het, Londensche kan
toor van Do Beers Company is niets bekend
van een bericht betreffende de voorgenomen
vestiging van eene diamantslijpersindustrie
in Zuid-Afrika.
Allerlei.
vMen is nog niet geheel zeker, dat
hot gevaar voor een nieuwe ontploffing in
do puinhoopen dor re bur iet fabriek te Witten
geweken is; waarschijnlijk is er geen gevaar
meer, daar do n de kisten aanwezige robu-
riet, zooveel mogelijk is weggebracht, maar
het terrein wordt toch nog streng bewaakt
en do bevolking is nog niet. volkomen gerust.
Do stad Annan ziet er uit als half ver
woest; er is geen ruit heel gebleven, en in
de nabijheid der fafbriek zijn vele muren
ingestort, liet politietoezicht is zeer streug,
want men vreest voor dieven, zoodat de poli
tie ieder naar zijne woning moet geleiden
om zich to overtuigen of het niet zijn be
doeling is in eens andera huis binnen te
dringen. De gemeentelijke overheid gaf tot
leniging van den nood '20.000 mark. terwijl
van part iculiere zijde reeds 7500 mark kwam.
OOST-INDIÊ.
Bali,
De correspondent van do N. R. Ct. te
Batavia seint:
..Uit het, onderzoek in de Bergdessa Hon-
gaja is gebleken, dat het doel van den aan
val in Ta ban an was de omverwerping van
het gezag met het oogmerk om de halfzuster
van den vorigen radja tot vorstin uit te roe
pen. Deze halfzuster en de hoofdaanlegger
zijn gevankelijk meegevoerd. Voorname hoof
den zijn niet bij de zaak betrokken.
Het. verlies van tien vijand op 28 Nov.
bedroeg 30 dooden en evenveel gewonden.".
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
In de Dinsdag voortgezette vergadering
der Tweede Kamer doelde do Minister van
Landbouw, Handel en Nijverheid (de heer
Veegens) mede. dat. hij Zaterdag j.l.
een telegram heeft ontvangen van den waar
nemend districts-veearts te Roermond waar
in deze mededeelt dat in twee aan elkander
grenzende stallen mond- en klauwzeer is uit
gebroken. De ziedde is vermoedelijk overge
bracht door zakken zaad uit Antwerpen. Al
le mogelijke maatregelen zijn genomen om
de ziekte tot staan te brengen en te locali-
seeren.
Daarna kwain er een naspel van de
quaestie der vervalsching der Han
delingen.
(Beschuldiging van den heer Vielioff door
den hoer De Stuers) aan de orde.
De Minister van Koloniën (de
heer Fock) nam het voor zijn ambtenaar op.
Do heer Do Stuers kon weten dat de mi
nister Zaterdag niet aanwezig kon zijn en
a us de beschuldiging tegen dien hoofd-amb-
tenaar niet dadelijk kon weerleggen. Daar
om beschouwde de minister dit als een per
soonlijk feit. Hij kon niet aannemen dat, de
heer De Stuers dit heeft gedaan om eene on-
middelijko verdediging te ontgaan. In elk
geval constateerde de minister dat de be
schuldiging ten eenen male on
gegrond is en dat de lieer Vie
lioff niet tegen boter weten in
het stenogram van den minis
ter heeft vervalscht. Aan den
zin waarop het aankwam is
niets veranderd. Allerminst had de
heer Do Stuers dus het recht hier te spre
ken van opzettelijke vervalsching. Er is oen
verandering aangebracht zooals door alle
Kamerleden wol eens geschiedt en die vol
komen toelaatbaar is. De minister heeft,
daar hij daarvoor geen tijd heeft, de cor
rectie van zijm stenogrammen opgedragen
aan een vertrouwd ambtenaar (den heer
Viehoff) gelijk zijm ambtigenooten dat. oo-lc
doen.
Ondanks deze verdediging van den minis
ter handhaafde de heer De Stuers zijn be
schuldiging.
Na dit incident werd de discussie over de
uitgave van het analytisch verslag der Ka
merzittingen voortgezet.
Als voorstanders daarvan deden zich thans
nog kennen de heeren Tak, Van Was
sen a e r van C a t w ij c k ©u Do Beau
fort, terwijl het voorstel bestreden werd
door de heeren v. d. Zwaag, Drucker,
Goeman Borgesius en Lieftinck,
welke laatste mededeelde een voorstel te zul
len doen tot verlaging van den prijs der
„Handelingen".
De Min. van Financiën verklaarde,
dat de regeering in deze zaak onzijdig bleef.
Na replieken van de heeren Van Vuu-
ren, Brum mei kamp en Tak, werd
het voorstel in stemming gebracht en aan
genomen met 37 tegen. 35 stemmen.
Aan de orde was daarna Hoofdstuk III
(Buitenlandsche zaken.)
De Voorzitter maande nog eenmaal
aan tot kortheid, daar het anders, zelfs met
groote inspanning, niet mogelijk zal zijn
voor Kerstmis gereed te komen.
De heer van A s c h van W ij c k, de
verhouding van het departement van buiten-
landsche zaken tot het Duitsohe tarief be
sprekende, betoogde dat zijns inziens de be
langen der boomkweekerij niet voldoende
worden behartigd. De kleine man in Bos
koop zal door het Duitsohe tarief het loodje
leggen.
Wordt er door Buitenlandsche Zaken wel
voldoende gezorgd voor de belangen van onze
kweekers en zou er niet iets alsnog voor hen
kunnen worden gedaan?
Waar hier weldra de tweede Vredes
conferentie zal gehouden worden, vraagt
Spieker of de tijd niet gekomen is om aan
te dringen om verschillende punten op het
program dier conferentie te brengen. Spr.
herinnert er aan hoe de vereeniging Vrede
door Recht er op hooft aangedrongen de ge-
leidelijke ontwapening op het programma te
brengen. Een ander punt is de neutraalver
klaring van Nederland, waartegen geen be
zwaar zal bestaan, waar wij jaar op jaar in
de Troonrede kunnen lezen, dat onze betrek
king met buitenlandsche mogendheden van
den meest vriondsckappolijken aard zijn. De
neutraalverklaring zal aan ons internationaal
bestaan een hechten grondslag geven. Zwit
serland, België en Luxemburg gaven ons in.
deze een goed voorbeeld. De plek, waardoor
onpartijdige se' eidslieden geschillen moeten
worden beslecht, moet ziju heilige grond.
Nederland moet zijn het gebied van den
Vrede.
Mocht de minister de neutraliteisverkla-
ring niet. wenschen, dan lieeft. hij nu de ge
legenheid zich daaromtrent te verklaren.
Do heeren Van den Bercli van
Heemstede, Van Vuuren en Pas-
stoor s bepleiten de belangen der boom-
k weekers.
De heer Tak drong aan op meer
dere inlichtingen door het departement
van buitenlandsche zaken aan de Kamer,
speciaal had dit kunnen geschieden bij de
wetsontwerpen tot goedkeuring van het trak
taat van Algeciras en de instelling van een
nieuw gezantschap te Marokko. Beter ware
het geweest, dat Nederland het voorbeeld
had gevolgd van Denemarken en Rumenië,
die niet aan de conferentie hebben deelge
nomen Vervolgens bepleitte Spr. de belan
gen van het personeel dor Zuid-Afrikaan-
sche spoor wogen.
Do heer Plate had eenig bezwaar te
gen het geneesmiddel, dat do pleiters voor
de kweekerijen hier aangaven, nl. wijziging
van 't tarief. Ook Spr. betreurde de sober
heid der mededeelingen van het departement
van buitenl. zaken, o. a. ten aanzien van de
wijziging in de uitgavo der consulaire ver
slagen.
Nadat nog enkele andere opmerkingen
gemaakt waren, zei de do lieer Tal ma
de bezwaren te doelen, welke waren
ingebracht tegen bekendmakingen in de
Staatscourant. omtrent liet verkrijgen
van werk in Duitschland door tusschenkomat
van do consuls. Het departement van buiten
landsche zaken moet niet optreden als in
ternationale arbeidsbeurs. De aanschrijvin
gen hebben ergernis en verontwaardiging bij
de arbeiders gewekt en daarom verzoekt spr
die kennisgevingen na te laten.
Do heer Van Kof drong aan op het
opruimen van drijvende wrakken op zee,
waarop hij reeds 3 jaren heeft aangedrongen.
Men zou internationaal kunnen bepalen,
dat hij, die een drijvend wrak tegenkomt,
dit moot laten zinken.
Om half zee werd de vergadering ver
daagd tot. heden tien uur.
Staats begrootiug.
Buitenlandsche Zaken.
Door de heeren an Karnebeek, Van Gijn,
Ketelaar, Van Nispen tot Sevenaer, Van Asch
van Wijck, Van Wassenaer van Catwijck en
Hubrecht is op Hoofdstuk III een amendement
voorgesteld, om art. 7 (Jaarwedden en toelagen
van Consulaten) te verminderen met f 24,000.
De bedoeling van het amendement is, dat de-
organisatie van onze bezoldigde consulaten in
Zuid-Afrika voorloopig nog blijve zooals zij op
do begrooting van 1906 geregeld is. Hoe men
ook denke, zeggen de voorstellers in hunne toe
lichting, over tie vraag of etui consulaat te Pre
toria dan wel te Johannesburg gevestigd be-
hoort te worden, een zeer gewichtige factor voor
do te nomen beslissing zal ongetwijfeld zijn de
plaats waar de zetel zal gevestigd worden van
de weldra te verwachten reorganisatie van het
bestuur van Transvaal.
üp de begroot ing voor 1907 is uitgetrokken
voor een consulaat-generaal te Johannesburg
50,000 voor een consulaat te Pretoria
f 12.000 voor een idem 1e Kaapstad 12,000
terwijl op de begroot,ing voor 1906 was uitge
trokken voor een consulaat-generaal te Pre-
toria f 15,000 en voor een idem te Kaapstad
f 15,000.
R ij k s-P ensioe n fonds van mili
tairen beneden den rang van offi
cier. Door den Minister van Koloniën is met
verwijzing naar zijne Mem. van Antw. on het
Voorl. Verslag betreffende de Ind. begrooting
mede namens zijne ambtgenooten van Marine en
van Oorlog uitsluitend ter kennisneming van de
leden der Kamer overgelegd twee exemplaren
van het ..Verslag van de commissie, belast met
het ontwerpen van grondslagen voor een Rijks-
pensioenfonds van militairen beneden den rang
van officier."
Berichten.
De Staatscourant van Woensdag 5 De
cember 190Ï3 bevat de volgende Konink
lijke besluiten
op verzoek eervol ontslagen met dankbe
tuiging Harer Majesteits adjudant in b. d.
J. W. Boellaardt, als kol o nel - coram aindant
der d.d. schutterij te Amsterdam;
de rang verleend van gene raai-majoor aan
kolonel Boellaardt voornoemd, gepensioneerd
kolonel der infanterie
eervol ontslagen met tijdelijk pensioen de
2e luit. op non-activiteit W. F. de Jongh,
van de infanterie;
alsnog bevorderd tot ridder 4e klasse
Militaire Willemsorde, met intrekking van
zijne een'olie vermelding, de sedert tot se-
geant bevorderde Amboinoesche korporaal K.
Wanej (47390), wegens zijn gedrag bij den
tocht in de Gajo- en Alaslanden in 1904;
alsnog eervol vermeld ter zake van de
krijgsverrichtingen in Korintji in 1903 de ge-
gageerde kanonnier 2e klasse K. Homma, ge
diend. hebbende onder stam boek nummer
48629
ingetrokken de gedane benoeming van. C. G.
Lagerwey tot plaatsvervangend lid van den
militieraad in het 2de militiedistrict van Gel
derland. voor de lichting der nationale militie
van 1907, wegens zijne afwezigheid in de eerst
komende maanden
benoemd voor de lichting der nationale mili
tie van 1907 tot plaatsvervangend lid van den
militieraad in het 2de militie-district van Gel
derland. P. G. Gallée, lid van den gemeenteraad
van Vorden
op zijn verzoek, verlengd met den tijd van
één jaar, het aan den ingenieur van den Rijks
waterstaat der 2de klasse H. L. van Hooff ver
leende verlof
vergunning verleend tot liet aannemen van
do onderscheiding van commandeur in de orde
van Cambodia, hem door Zijne Excellentie den
President van do Fransche Republiek verleend,
aan den kapitein der infanterie van het leger in
Ned.-Indië A. J. Gooszen.
H. M. de Koningin-Moeder maakte
gisterenmiddag met Haar zuster, de Vorstin
van Bëntheim, een rijtoer naar Schevenin-
gen. Langs den boulevard werd stapvoets ge
reden.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden,
vergezeld van zijn adjudant van dienst, baron
van Heemstra, alsmede van den heer von
Biilow Stolk, beheerder van de bezittingen
van den Prins te Dobbin, vertrok gisteren
morgen te half negen per automobiel naar
het kasteel Middachten, eigendom van graaf
Btentinck, teneinde aldaar een tweetal jacli
(ten mede te maken.
Z. K. H. bleef lieden nacht op het kasteel
Middachten logeeren.
Naar men verneemt lig de voormalige
gezant rar. Von Weckhcrldn in Duitschland
gevaarlijk ziek en verkeert hij in zorgwek-
kenden toestand.
Do minister van financiën maakt be
kend
a. dat op 1 December jl. bij de betaal
meesters in kas was f 2.923.646,88£
b. dat op denzelfden dag door de Neder-
landsehe Bank, ingevolge art. llbis van haar
octrooi, aan 's lands kas een voorschot was
verstrekt ten bedrage van f 10.482.4-90.97^
c. dat op den genoemden datum geen
schatkistpromessen in omloop waren.
Oude muntjes. De minister van
financiën maakt bekend, ter voldoening aan
het voorschrift van art. 4 der wet van 31
December 1903 (Staatsblad no. 336), dat in
de maand November jl. bij de Algemeene
Rekenkamer zijn overgebracht honderddui
zend ingetrokken muntbiljetten van f 10,
model 1894.
In afzonderlijke bijvoegsels tot num
mer 284 der St. Ct. wordt medegedeeld het
Kon. besluit van 9 November 1906, no. 52,
en de beschikking tot uitvoering daarvan,
houdende gewijzigde bepalingen nopens het
Reservekader bij de bereden korpsen.
De kapitein der infanterie van het
Ned.-Ind. leger E. A. A. van Heekeren, met
verlof in Europa, is door de geneeskundige
commissie afgtejeeurd voor den militairen
dienst in de tropen en zal derhalve op pen
sioen worden gesteld.
Staatsspoorwegen in Ned-
I n d i Do St.-Ct. no. 283 bevat een Kon.
besluit tot vaststelling van bijzondere voor-
waardon voor benoembaarheid: tot adjunct-
incenieur en de hoogere rangen bij den dienst
der Staatsspoorwegen in Nodorlandscli-Indië
en regelen betreffende de uitzending van
degelijk personeel uit Nederland.
Op ruim 50-jarigen leeftijd is over
leden de heer P. Kolff, oud-lnofdrulm'nistra-
teur der Deli-Maatschappij
Te Amsterdam is overleden in den
ouderdom van 77 jaar de heer A. A. H. Key-
ser, een in de financieel© wereld zeer geziene
persoonlijkheid. De heer Keyser was oudste
lid der firma A. H. Keyser Zonen en be
zocht ruim 50 jaar de beurs
Staatsexploitatie der spoorwegen-
„In de ledenvergadering van liet departe
ment 's Gravenhage der Mij. van Nijverheid,
te houden op Dinsdag 11 December a. s.,
's avonds te 8 uur in het Zuidhollandsche
Koffiehuis, waarin de heer J. Th. Gorlings
zal inleiden het onderwerp „Staatsexploitatie
der Nederiandsohe Spoorwegen'zullen door
dezen spreker d© volgende stellingen worden
verdedigd
T. Het algemeen belang eisch t do exploi
tatie der Nederlandschje hoofdspoorwegen als
één bedrijf.
II. Het is, onder de bestaande omstandig
heden, onvermijdelijk de uitoefening van dit
bedrijf op te dragen aam den Staat, om de
volgende redenen
a. Het Ncderlandsche spoorwegnet eischt
een stelselmatige uitbreiding en verbetering
op ruime schaal. Ajleen de Staat kan dezen
arbeid .naar den eisch volbrengen
b. eene gezonde regeling der spoorweg
fin a-nciën is niet- bereikbaar bij exploitatie
der Staatsspoorwegen door eene of meer
maatschappijen
c. de noodzakelijk gebleken inmenging van
dem Staat in de personeel© aangelegenheden
der spoorwegmaatschappijen heeft een ou-
natu'urlijken toestand in het leven geroepen,
die alleen door Staatsexploitatie is te ver
beteren
III. De exploitatie der hoofdspoorwegen
als één bedrijf hetzij door den Staat of
door een Maatschappij - zal tot gevolgen
hebben
lo. voor het vervoer van personen:
a. eene algemeene tariefsverlaging op een-
vormigen grondslag, met beperking der be
st, aando uitaonderingsvraclitprijzenb. op
heffing van alle invloeden der concurrentie
op verdeeling der treinen, doorgaande rij
tuigen, aansluitingen enz., on inrichting van
de personen-dienst naar de behoeften van
het verkeer
2o. voor het vervoer van goederen
a. behoud der bestaande lage tarieven, be
nevens verdere tariefsverlaging, naarmate de
ontwikkeling van het verkeer het vordert
en de te verwachten besparing op de uitga
ven het veroorlooft;
b. bestendiging van het stelsel van ver
laagde vrachtprijzen voor het vervoer van
groote hoeveelhedem goederen, indien dit
noodig is ter bevordering vam het verkeer
c. staking van het verleenen van vrachtsver
lagingen of bijzondere tegemoetkomingen
aan groote vervoerders, alleen ter wille der
concurrentie.
IV. De overgang van het bestuur der
spoorwegen aan den Staat zal niet van be
teekenenden invloed zijn op de dagelijksche
dienstuitvoering en derhalve geene gevolgen
hebben voor de algemeene veiligheid en de
zekerheid van verkeer."
Vrouwenkiesrecht. Tot leden
van het hoofdbestuur van de Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht zijn gekozen mevr.
S. Tilma Schaaff, te Wapserveenmevr. dr.
Aletta- H. Jacobs, te Amsterdam en mej.
Mart. G. Kramers te Rotterdam.
Herstemming moet plaats hebben tusschen
mej. Marie van Dijk en mej. J. Egel ing.
Tegen de accijusverhooging
op sterken drank. Het bestuur der
afd. Den Haag II der Ned. Vereeniging tot
afschaffing van Alcoholhoudende Dranken
heeft besloten de agitatie tegen de voorge
stelde verhooging van den accijns op heb ge
distilleerd krachtig tea* hand te nemen en
te trachten een plaatselijk comité op te rich
ten.
De ontvangsten van de Nederlandsöhe
Zendingsvereeniging liebben volgens het Or-
g)aa nno. 12 van 16 October tot 15 Novem
ber 1906 bedragen de som vam f 3253.00£,
waaronder begrepen is f803.36 van de op
brengst dei* studverscolleote, vam de afd.
Bolsward aan collecten en contributie
f 104.04; van de kinderzemding voor Indra-
majoe f i00, en gecollecteerd 'in de Zen
dingskapel te Rotterdam f 100.
Het Neder 1. Operette En
semble van Amsterdam.
Door bovengenoemd Ensemble is gedu
rende de maand November j.l. eemo succes
volle tournee door ons land gemaakt met 'Je
operette„Rooie Anne," waarin mevrouw
M. BudermanVan Dijk de titelrol ver
vulde.
Aangemoedigd door den grooten bijval, zal
nu ook in December en Januari a.s. eene
tweede tournee ondernomen worden
Voor het aanstaand seizoen ziju nu in
studie genomen de volgende operettemEr-
minie, Clairette, Manuel Nitoucke, de Vrouw
van Papa, en zijn door den heer Heinrich
Keiler, directeur van de Wiener operette,
welwillend afgestaan, met 't uitsluitend recht
van opvoering door het Neder lan deche O po
ret-te-Ensemble, de operettenMadame
Sherry, Het vroolijke Weeuwtje (Die lustige
Wittwe), Jung Heidelberg (Original), Die
Geisha-, Hij en zijn. Zuster (Er umd seine
Sch wester).
In deze opereltm zai mevrouw M. Buder
manVan Dijk de hoofdrollen vervullen en
voor de zomer kermis-tournée zijn eenige der
in het buitenland vertoevende eerste ope
rette krachten geëngageerd.
Als kajx>lmeestor is thans geëngageerd -le
heer II G. J. v. d. Naaten, voorheen kapel
meester in den Frascati schouwburg te Am
sterdam.
Museum van K u n s t n ij v e r-
li e i d te Haarlem. Gedurende de maand
November werd net Museum van Kunstnij
verheid te Haarlem bezocht door 344 belang
stellendenterwijl uit de aan het Museum
verbonden boekerij 17? boek- en plaatwer
ken naar verschillo'ide plaatsen van ons land
verzonden werden.
Feest t e B r i e 11 e. Men schrijft uit
Priel le d.d. 1 December aan de N. Ct.
„Van den Brielschen herimieringsdag, 1
December, waarophel feit herdacht wordt,
dat de Eerstelinge der Vrijheid zie li in het
jaar 1813 zonder eenige hulp van buiten
van de Fransche overheersching verloste,
heeft nu sinds enkele jaren de luit.-kol. A.
N. J- Fabius, commandant van het. korps
torpedisten, voor he+- garnizoen een feestdag
gemaakt. Dan wappert uationale vlag van
alle eigendommen der „Torpedo," terwijl
door een tractatie als anderszins do torpe
disten ook langs andere .organen dan liet oog
en het oor alleen ie veten komen, wat den
len December tot een inwoner van Den
BlnM te vertellen heeft Ook werd op dezen
dag, in tegenwoordigneid van de feestcom
missie, die in het voorjaar het huldeblijk
aan het corps ton geschenke heeft aangebo
den, welke huldeblijk in een uitgezochte col
lectie boeken bestond, een door de-n com
mandant ten geschenke gegeven en op de
Brielsehe Ambachtsschool vervaardigde boe
kenkast ter berging van het huldeblijk, op
plechtige wijze in de kazerne Den Dooie aan
het korps in eigendom afgestaan.
De dag was ingeluid door het vroolijke
spel der klokjes van het carillon der St.
Catharina."
Legaat. Door wijlen den heer J. G.
Moorrees, overleden 3 October jl. te 's Gra
venhage, is aan de Maatschappijl van Welda
digheid te Frederiksoord onder den last van
vruchtgebruik gelegateerd eene som groot
f 12,000, vrij van successierecht.
De minister van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat,
blijkens mededeel ing van den consul-gene
ra al der Nederlanden te Antwerpenhet
college van burgemeester en schepenen dier
stad, op Vrijdag 21 December a.s., te 12 L
uren, ten stadhuize aldaar, bij gezegelde in
schrijvingen, zal overgaan tot de openbare
aanbesteding van het bouwen van metalen
loodsen op no. 11 en 12 aan de Ledeganck-
kade, en van het verlengen in Zuidelijke
richting van loods 13 A aan de Stationskade.
De begrooting bedraagt frs. 207,500, de
waarborgsom frs. 20.000.
Het bestek en plan, hetwelk genoemde
consul-generaal op aanvrage gaarne aan be
langhebbenden zal toezenden, ligt ter inzage
aan het 4de bureau teu stadhuize en ter se
cretarie van Antwerpen.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, heeft goedgevonden:
a. met ingang van 4 December 1906, het
vei-voeren of doen vervoeren van herkauwen
de dieren en varkens te verbieden uit, naar
of binnen een kring, omvattende de ge
meente Helden;
b. te bepalen, dat, wanneer bijzondere
redenen afwijking van liet sub a bedoelde
verbod noodzakelijk maken, zoodanige afwij
king kaai worden toegestaan -door den burge
meester va.n Helden onder de door den dis
trictsveearts te Roermond aan te geven voor
waarden
*-Met 1 stem gekozen. Als een
bijzonderheid wordt gemeld, dat bij de de
zer dagen te Zaandijk plaats gehad hebbende
verkiezing voor een lid van de Kanier van
Koophandel het aftredend lid met 1 stem ge
kozen is.
De werkstaking te Rijssen.
Uit Rijssen wordt nog aan het Hbld. ge
meld, dat van de 200 werklieden, die giste
renmorgen de fabriek van de firma Ter
Horst waren binnengegaan, na het schaft
uur slechts 20 terugkwamen, waarop de
firma besloot de geheel© fabriek te sluiten,
de machines stop te zetten en de zaak voor
loopig te doen stilstaan. Vam gisterenmid
dag af staan, te Rijssen dus 1022 arbeiders
en arbeidstere op straat. De staking is nu
algemeen
Te half drie trokken de werklieden, vrou
wen en kinderen in optocht naar het fabrieks
gebouw om hun loon uitbetaald te krijgen.
Wanordelijkheden hadden niet plaats. Ook
's avonds was het rustig.
De rijksveldwachters en maréohaussée's
patrouill-eenem twee aan twee in de straten.
Uit de mededeelingen, die de correspon
dent van het Hbld. hoeft ontvangen van den
voorzitter van den Ned. Chr. Textiel-Arbei
dersbond Unitas, den heer H. Verveld,
blijkt, dat de actie voor loonsverliooging
wordt geleid door de besturen der beide ver-
©enigingen „Unitas" en „De Eendracht".
Aanvankelijk werd een loonsverhooging ge
vraagd van 20 pet. voor alle categorieën, doch
later liet men dien eisch vallen en werd alleen
voor de laagste loonen een verhooging van
20 pet. gevraagd. Daar hierop van. de di
rectie geen antwoord is ontvangen, werd de
arbeid neergelegd.
Van do 1022 werklieden zijn er 640 geor
ganiseerd, of bij „Unitas" of bij „De Een-
drecht", Er zijn dus een kleine 400 man on
georganiseerd-.
Het personeel der fabriek is als volgt in. i
te deeilen588 mannen, 278 vrouwen, 156
kinderen beneden de 16 jaar.
Door de firma werd nog aan den carrés-
pondent medegedeeld, dat het bedi*ijf niet
toelaat dc loonen te verhoogen, zonder dat
meer arbeid wordt geleverd. Bovendien kan
niet worden aanvaard de loonsverhooging,
zooals die van werkliedenzijde is voorgesteld, 1
omdat er categorieën zijn in de fabriek wier
arbeidspraestatie meer dan voldoende wordt
beloond.
De wevers bijv. verdienen oen loon van
f 9 k f 11 hun hulpen, knechten van 16 tot
18 jaar, van f 5 tot f 6. Op die grootere ar
beidspraestatie is meermalen aangedrongen,
maar de werklieden bleken er niet toe ge
neigd, al bewees het bedrijf in Engeland de
mogelijkheid daarvan
Waar loonen aan de fabriek te Rijssen wor
den betaald, dio nergens andara eenzelfde
hoogte bereikt hebben, daar meende de firma
de voorgestelde regeling niet te kunnen in
voeren. Het bedrijf heeft roods aanmerkelijk
schade ondervonden door het telkens aan
kondigen van stakingen, waarvan het tijd
stip van aanvang steeds aan de bondsleden
werd overgelaten, door welke herhaalde aan
kondigingen de orders voor leveringen uit
bleven
Verklaart de firma zich dus niet in staat
de van werklieden zijd© gewenschte loonen in
te voeren, zij moent tevens te moeten blijven
volharden bij baar standpunt, niet met de
Ixmdsbesturen te onderhandelen. Alleen met
haar eigen personeel wil de firma de zaak
