M°. 17S. Eerste Blad. 5~ JtmrgHfig. Zaterdag 22 December 1906. BUITENLAND. BINNENLAND. ORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden Toor Amersfoort 1.25. Jdem franoe per post- 1.75. Afzonderlijke nummers0.1)5. Deze Courant rerschjjnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 nor morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERlENTIEX: Van 1B regeltf 0.73. Elke regel meer- 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrjjf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald advorteoren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Aan fcendie mei I Janu ari a. s. op dit blad inteeke- nen, worden de nummers die gedurende de maand Decem ber nog zullen verschijnen KOSTELOOS toegezonden. Duitschland. I>e Brunswijksche Landeeeeitung bericht, dat de regentschapsraad na de ontvangst van het laatste schrijven van den hertog van Cumberland nu de troonsopvolgingskwestie voor den bondsraad zal brengen. Nu de herstemmingen zijn afgeloopen, blijkt, dat in den landdag van Wurtemberg gekozen zijn21 leden van het centrum, 20 van de volkspartij, 12 van den boerenbond, li van de Duitsche partij (nationaal-libe- ralen) en 11 van de sociaal-democraten. Den Oer Januari moeten nu nog gekozen worden de 17 leden, die door het gansche land naar het evenredigheidsstelsel zullen worden ge kozen. Frankrijk. Parijs21 December. De Kamer is do dis cussie over het wetsontwerp op de uitoefe ning van den openbaren eeredienst begon nen. Parijs, 21 December. Bij de behandeling van het wetsontwerp op de uitoefening van den openbaren eeredienst constateerde mi nister Briand, dat de wet van 1905 door Rome werd verworpen, tegen de bijna een stemmige bedoeling van de Fransche gees telijkheid in. Hij zeide„Ik ken geen hate lijker knechtschap, dan dat hetwelk Rome aan de Fransche katholieken heeft opge legd, terwijl de regeering hun de vrijheid van eeredienst wilde geven, die hunne or gaan en eisohten. De minister handhaafde de wettigheid der door de Kerk bestreden circulaire, hetgeen toch eigenlijk slechts een voorwendsel was. De minister toonde aan, dat de toestand uitstekend is, want terwijl men beweerd heeft dat de scheiding het land in beroe ring zou brengen, is het overal rustig, want het geheele land en zelfs de meerder heid der katholieken is met de regeering. Hij schetste de bijzondere omstandigheden, waaronder de aartsbisschop van Parijs zijn paleis heeft verlaten. Er was een bevel uit gevaardigd, om aan alle oude en zieke bis schoppen uitstel toe te staan, maar de bis schoppen, die vreesden den schijn op zich te laden, dat ze van do welwillendheid van de regeering gebruik hadden gemaakt, had den hem verzocht hen te verdrijven. De heer Denys Cochin roept: „Dat is infaam! hij wordt daarvoor tot de orde geroepen. Minister-president Clemenceau bevestigt, dat hij. onbepaald uitstel had toegestaan. Minister Briand zegt verder, dat de bis schoppen zich tot de regeering wendden, omdat zij bevreesd waren voor Rome. De regeering is er op voorbereid, dat het Va- ticaan ook de nieuwe wet zal verwerpen. De regeering ban in geenerlei onderhande lingen treden, zonder verraad te plegen dit zou het land tot een burgeroorlog oren- gen. De Heilige Stoel had verwacht, dat de republiek als vervolger zou optreden, maar de regeering heeft zijne plannen door zien en verijdeld. De minister somde daarna alle concession op. die aan de Kerk' zijn gedaan, en zeide ten slotte: „Wat de regeering thans brengt is noch definitief, notch absoluut, maar wij' kunnen niet in het tijdperk van uitstel ven." Hij verzocht om de broederlijke medewerking van alle republikeinen. De al gemeen© beraadslagingen werden daarop ge sloten. De urgentie voor de behandeling der artikelen werd aangenomen met i-11 t - gen 117 stemmen. Na verwerping van verschillende amen dementen werd de eerste paragraaf van art. 1 en daarna eveneens art. 2 aangenomen met 400 tegen 178 stemmen. Tweede telegram. Na aanneming van alle artikelen afzonderlijk, nam do Kamer het wetsontwerp aan met 413 tegen 166 stemmen. De volgende vergadering zal Vrijdag na Kerstmis plaats hebben Parijs, 21 December. Het protest, dat de Paus aan de mogendheden heeft gericht, legen de inbeslagneming van het archief der voormalige pauselijke nuntiatuur, noemt dergelijke praktijken ongehoord en zonder voorbeeld bij beschaafde volken, want zelfs wanneer do diplomatiek© be trekkingen tusschen twee landen afgebro ken waren, bleef men den Heiligen Stoel eerbiedigen en bovenal de archieven van do buitenlandsohe vertegenwoordigers. De Heilige Stoel protesteert eveneens tegen de schending van het onbetwistbare recht van den Paus-souverein, onafscheidelijk verbon den aan zijn verheven ambt, om zich direct of door bepaalde tusschenpersonen in ver binding te stellen met de katholieken, bis schoppen, zoowel als leeken. De kardinaal staatssecretaris voegt daaraan toe, dat er zelfs geen sohijn van waarheid is in het geen de Fransche regeering heeft beweerd om hare daden te rechtvaardigen. De vertegenwoordigers van den Heiligen Stoei hebben bovendien eene circulaire ont vangen, waarin de redenen worden aange geven voor de houding, die de H. Stoel lieeft aangenomen tegenover de Fransche regee ring, in zake de toepassing van de wet van 1905. Deze circulaire eindigt met do verkla ring, dat de Heilige Stoel slechts zijn plicht vervulde bij 't geven van de bekende in- structiën aan do Fransche geestelijkheid. Wanneer de regeering, bezield van billijker gevoelens, voor de Kerk een toestand in 't leven riep, die hare essentieele rechten niet zou krenken, dan zou de Heilige Stoel zonder nog het beginsel der scheiding te aanvaarden, zulk een toestand kunnen toelaten, om erger kwaad te verhoeden, zoo als hij ook. reeds in andere landen heeft gedaan. De kanton rechters te r pinal en Chatel- sr.r-Moselle hebben Roomsche geestelijken, die zonder de vereischte aangifte in de kerk dienst gedaan hebben na 11 December, ver oordeeld tot boeten van 1 tot 5 frs. Engeland. Londen, 21 Dec. De troonrede tot verda ging van het parlement, begint met eene herinnering aan 't huwelijk van de nicht des Konings met Koning Alfonso en hun geluk kige redding bij den tegen hen gepleegden aanslag, en verder aan het bezoek van den Koning en de Koningin van Noorwegen, waardoor de vriendschappelijke betrekkin gen met deze beide landen zeker bevorderd zullen worden. De betrekkingen met bui tenlandsohe mogendheden blijven voortdu rend van vriendschappelijken aard. Verder vermeldt de troonrede het sluiten van het verdrag van Algeciras, de merkbare verbe tering in den toestand van Kreta, de voort durende aandacht, die door de mogendheden wordt gewijd aan eene trapsgewijze invoe ring van hervormingen in Macedonië, het sluiten van het Abessynische verdrag, de verschillende overeenkomsten over grensrege lingen in Afrika, die over den handel in dranken in Afrika, het op handen zijnde bezoek van den emir van Afghanistan in Indië, dat een onmiskenbaar bewijs voor zijn vriendschappelijke gezindheid jegens Groot- Brittannië isvoorts de instelling van eene verantwoordelijke regeering in de Transvaal en de spoedige invoering daarvan in de Oranje-kolonie, waarvan gehoopt wordt, dat de nieuwe regeeringsvorm van grooten in vloed zal zijn, niet alleen tot verzekering van den vrede en den voorspoed in beide koloniën, maar ook van de eenheid en de kracht der Zuid-Afrikaansche bezittingen. Er wordt verder nog gewezen op de verbe tering van den toestand in Ierland en bij een terugblik op den in deze zitting verrich ten arbeid leedwezen betuigd over de moei lijkheden, voortvloeiende uit de onderwijs- quaestie. die onopgelost gebleven is. Italië. Rome, 21 Dec. De Heilige Stoel heeft aan de mogendheden een nota gericht, waarin hij protesteert tegen de schending der ar- cliievon van de voormalige nunciatuur te Parijs. Spanje. De Kamer zal nog vóór de vacantie het wetsontwerp behandelen om het graan te belasten met 2,50 en het meel met 4 peseta's pe 100 K.G. Dit recht zal verschuldigd zijn boven en behalve de bestaande rechten. Men wil deze extra-belasting heffen ten behoeve van den binnenlandschen landbouw, ondanks dr bezwaren wegens de verzwaring van het 1< vensonderhoud der werkende klassen en o: danks de diplomatieke bezwaren, die ver wacht worden inzonderheid van de Vereenig - de Staten, op grond dat de heffing in strijd is met de verdragen. Oostenrijk. Het heerenhuis is geheel terug gekomen van zijn verzet tegen de kiesrechthervorming. Voor de veertien leden van de commissie, die als tegenstanders van deze hervorming hun ontslag hadden genomen, werden voor standers in de plaats gekozen. Aan de aldus gewijzigde commissie is het numerus clau- sus-ontwerp gezonden, de nader door de regeering ingediende voordracht tot bepa ling van een maximum- en minimum-geta1 voor de door de Kroon te benoemen leden van het heerenhuis, met opdracht daarover rapport uit te brengen binnen 24 uren. Om trent den gang van zaken is overeengeko men, dat deze voordracht het eerst zal wor den behandeld en aangenomen en in de zelfde zitting ook het gedeelte der kiesrecht hervorming, dat op de districtsindeeling be trekking heeft, zal worden afgedaan. Dan zal het huis van afgevaardigden het nume rus clausus-ontwerp moeten afdoen en eerst daarna za! het heerenhuis een besluit ne men over do rest van de regeling, het ge deelte dat.de nieuwe regeling van het kies recht bevat. De regeering heeft zich hier voor ook vergewist van do toestemming der leiders van de groote partijen in het huis van afgevaardigden. Rusland. De Czaar van Rusland heeft bij gelegen heid van zijn verjaardag co ministers Sto- lypin en Iswolsky, die tot dusverre aan het hof den rang van kamerheeren bekleedden, verheven tot hofintendant maitre de la court. Minister Stolypin kreeg bovendion het grootkruis in de St.-Anna-ordo met de bij voeging, dat deze onderscheiding hem ver leend werd wegens zijn voorbeeldigen ijver en zijn belangelooze diensten. Vioe-admiraal Do&bassow is als pleister op den tweeden aa_slag, die op hem werd gepleegd, tot admiraal bevorderd. De prefect te Petersburg heeft de betrok ken organen der politie gelast, tegen de le den van het verkiezingscomité van de kadet- ter terstond eene strafvervolging in te stel len, omdat de partij niet wettelijk erkend is en dus geene verkieeingscomités mag be zitten. De ontdekking van eene militaire orga nisatie der sociaal-democratische partij te Petersburg leidde tot het doen van een hon derdtal arrestatiën. Te Slonim (provincie Grodno) is met een transport van 21 gevangenen, die in een spoortrein vervoerd werden, het geval voor gekomen dat zij gedurende de reis met re volvers schoten op hunne geleiders, van wie twee gedood en zes gewond werden. Zes van de gevangenen sprongen uit den trein. De vluchtelingen worden vervolgd. Als verkla ring hoe dit mogelijk was, wordt bericht, dat bij het transport van de gevangenen naar bet station door voorbijgangers brooden aan de gevangenen gereikt werden, waarin vier geladen revolvers verborgen waren. De ge vangenen namen de gelegenheid waar, toen va- de zes soldaten, die hen geleidden, twee den waggon hadden verlaten, omdat zij voor een zieken gevangene hadden te zorgen. Zij schoten gelijktijdig op de vier soldaten, die waren achtergebleven, en sprongen daarna ui het portier, terwijl de trein in gang was. De ontvluchten waren revolutionairen, die wegens het werpen van bommen tot dwangarbeid waren veroordeeld. In den nacht van 18 op 19 December ont plofte eene helsohe machine op het stoom schip Keizer Nicolaas in de haven van Odessa. Het- voorste gedeelte van het schip verd geheel en al vernield. Nader wordt omtrent deze ontploffing medegedeeld, dat. de bemanning, uit soli dariteit met de stakende zeelieden daar ter stede, hare gage hadden opgeeischt en het schip had verlaten. Tot hare vervanging varen personen aangenomen, aanbevolen door den bond van ware Russische mannen. D'e ontploffing had plaats toen de nieuw geworven bemanning nog aan wal was. Turkije. De Porte heeft, den deken van het corps diplomatique den tekst overhandigd van de tusschen haar en de Dette publique getrof fen regeling betreffende het Macedonische budget. Dit zal in de volgende week aan de conferentie der gezanten ter aanneming voorgelegd worden. Op aandrang van Perzië werd de vali van de provincie Wan, Tahir pacha, afgezet. China. Uit Tientsin wordt aan de Frankf. Ztg. bericht, dat de toestand als ernstig be schouwd wordt, Overal zijn geheime-arsena- le ontdekt, nog pas een nieuw in Tientsin. De aankoop van wapenen door particulieren is groot De drijvende krachten zijn Zuid- Chineezenbijloopers zijn broodeloos ge worden opiumverkoopers, hazardspel houders en dergelijkeu. In Kiangsi en Honan te eene sekte ont dekt, die overeenkomt met de taipings en v.-aarbij zich ook soldaten aangesloten heli ben. De Japannors hebben in het gezantschaps gebouw te Peking 700 geweren en 50 kisten patronen gedeponeerd tot aanvulling van den d<ar reeds aanwezigen voorraad. Zuid-Afrika. Sir W. Kidgeway, de voorzitter van de commissie, die ;n Zuid-Afrika het verlee- nen van zelfbestuur aan Transvaal en Trans- oranje heeft voorbereid, heeft gezegd, dat de grondwet van Transvaal geheel overeen komstig den raad dier commissie, en zelfs, met enkele wijzigingen, naar haar ontwerp opgesteld is. Allerlei. vDe Duitsche „Reichsanz." bevat een statistiek van de in het derde kwartaal van dat jaar in de voornaamste Pruisische mijn- districten betaalde mijnwerkersloonen, waar uit blijkt dat deze loonen aanzienlijk geste gen zijn tegenover het voorgaande kwar taal en tegenover het vorige jaar. In het Rijn Westfaalsche koleugebiod steeg het loon der mijnwerkers tegenover het vorige jaar met 1U proc. en het in dit gebeid aan de arbeider.; in de kolenmijnen betaalde loon, na aftrek van onkosten en verzekeringsbij dragen (98.5 millioen mark) was 13.2 mil- lioen mark hooger dan in hetzelfde kwartaal van 1905 en 10 millioen mark hooger dan in het tweede kwartaal van dat jaar. vDe verhooging van het disconto bij de Duitsche Rijksbank heeft Dinsdagochtend te Berlijn tot een grappig toonoel aanleiding gegeven. In het Bankgebouw stonden be dienden van verschillende banken te wach ten op de beslissing die men voorzien had, ten einde die ijlings aan buitenlandsche vrienden te kunnen seinen. Een der bedien den holde zoo hard hij kon, met' den overjas over don arm naar den uitgangmaar werd naar aangehouden door den wachthoudenden politie-agent, die hem voor een vluchtenden b.inkdicf aanzag. Andere bedienden, ook van de bank, die hem kenden, kwamen toeschie ten en wisten te bewerken dat hij weer in vrijheid werd gesteld. vEen wetgever kan bij verbodsbepaling niet aan alle middelen tegen ontduiking den ken. Dit heeft men in den Unie-staat Kan sas thans ondervonden, waar de verkoop van alle alcoholische dranken is verboden, ook van bier. Een slimme kop heeft nu het. mid del gevonden om bier in vasten vorm te be reiden, een soort van extract, dat er uitziet als saamgeperste tabak. Een dobbelsteen van dit extract zou voldoende zijn om ongeveer 35 Liter „best" lagerbier van te bereiden. De woorden der wet worden niet toepasse lijk geacht op dit kunstproduct, zoodat er reeds sprake van is de wet aan te vullen. vVolgens een telegram uit Resina daalt uit den Vesuvius een aschregen op het ge bied in het zuidwesten. Do bevolking is 'kalm. Donderdagavond is een deel van den krater aan den zuidoostkant ingestort, groot© aschwolken opwerpende, die ook als dichte regen neervielen op do aan deu Vesuvius gelegen landerijen. Aardschokken zijn gevoeld in Sdena en den omtrek. vEr heerscht groote hongersnood in de Chinoesohe provincie Kiang Pé, die voort durend ernstiger wordt. Te Tsing-Eaan-Pou zijn thans 50.000 Chineetzen gekampeerd en ook naar Nankin begeven de ongelukikigen zich in groote scharen. vTe Feodosia is op het stoomschip „Novoroasyk" een hevige brand uitgebroken. Er ontstond een hevige paniek onder de 60 passagiers. Door het energieke optreden van den kapitein echter, die het schip naar den wal stuurde, werden de passagiers en de 50 man sterke bemanning gered Het schip is bijna geheel en al verbrand. vIn de golf van Petsjili zijn door een hevigen storm groote verwoestingen aange richt. Te Chifoe is de golfbreker zwaar be schadigd vele mensch en levens en heel wat goederen zijn verloren gegaan. Te Dalny zijn twintig schepen veronge lukt; do geleden schade is aanzienlijk. Kameroverzicht. Tweede Kamer. Vergadering van Vrijdag 21 December. Geopend 10J ure. Staatsbegrooting 190 7. Voortzetting der algemeene beschouwin gen over Hoofdstuk VIII (Oorlog). De heer De Stuers (repliek) verdedigt zich tegen het verwijt van overdrijving en inconsequentie door den minister van Oor log tot hem gericht. Spr. ontkent in zijn afkeurende critiek over ons leger te ver te zijn gegaan met het oo^ op het buitenland. Daar is zeer goed bekend hoe do toestand van ons leger is. De heer Van K a r n e b e e k (repliek) zegt a tout seigneur tout lionneur, maar toch heeft de houding van den minister van financiën hem ©enigszins verwonderd omdat Spr. daartoe geen aanleiding had gegeven. Met geen enkel woord heeft hij he(j kabinet in dit debat betrokken en dus bestond er voor den tijdelijk voorzitter van den ministerraad geen aanleiding een aan val tot Spr- te richten. Zijn critiek betrof de houding van den minister van Oorlog wiens houding sedert verleden jaar opmer kelijk is veranderd. Als een parel van hoogen prijs neemt Spr. uit de rede van den minister De Meester de verklaring dat het gansche kabinet zich aan het con centratieplan niet gebonden acht. Aan de eerlijkheid van het kabinet wil Spr. dan ook niet twijfelen. Spr. meent dat de mi nister van Oorlog niet bekeerd is tot het program van 21 Januari, doch dat hij wensoht dat tegenstanders van dat pro gram zich tot zijne meening zullen bekee ren. Ten aanzien van het blijvend gedeelte is Spr. nog niet van meening veranderd )c geschiedenis van 1903 is daar om ons te loeren hoe gevaarlijk het is geen beschik king to hebben over voldoende troepen. Spr. komt nu tot 's ministers plannen, die hem doen denken aan de geestverschij ningen uit de Vliegende Hollander. Als Spr. het goed begrepen heeft verdwijnt het blijvende gedeelte bij de cavalerie niet. De dekking der mobilisatie wil de minister aan de landweer opdragen. Maar is hem dat nu werkelijk ernst? Waar zal hij dan toch het kader van daan halen? Ook met het oog op on lusten blijft Spr het naar huis zenden van het blijvende gedeelte bestrijden. Het argu ment oau. de geweren aan de Landweerman- nen mee naar huis te geven vond Spr. uiterst zwak. Dé minister heeft zich beroepen op een nota van generaal Smeding, volgens weiKe een cavalerist in 4 maanden zou kunnen leeren rijden. Ja, maar juist vol doende am met den velddienst te beginnen. Generaal Smeding heeft trouwens juist, om dat hij het met den minister niet eens was, zijn carrière opgeofferd. Persoonlijk kent Spr. den generaal Smeding niet, doch er ging iets trillen in zijn borst, en kennis nam van de omstandigheden, waar onder generaal Smeding zijn ontslag nam. Spr. meende dat generaal Smeding eerst in November 1907 aanspraak had op pen sioen De Minister van Oorlog. Als gene raal De heer Van Kar nebeek. J uist, dus die heeft hij opgeofferd. Het schrijven van generaal Smeding, dat de minister van oor log opruiend noemt heeft Spr. niet gezien en pour croine il faut voir. Do heer Duymar van Twist (re pliek) verklaart niet. mede te kunnen gaan met den minister waar deze verklaarde dat de gevechtswaarde en slagvaardigheid van ons leger door zijne maatregelen niet zal ver minderen. Door den minister is niet weer legd, hetgeen gezgd is over het inferieure go- halte van ons kader. Spr. handhaaft zijno bewering, dat de persoonlijke lasten grootor worden. Spreker wijst- op oen arti kel in de Militaire Gids, waarin een inzender betoogt dat 's ministers plannen zullen leiden tot ontreddering der cavalerie, terwijl in een stuk in do Nieuwe Courant wordt uiteengezet dat de Rijdende Artillerie niet 33 man per batterij overhoudt, maar slechts 11. Uit drieërlei overweging kan spre ker niet met 's ministers beleid mee gaan. Ie. omdat de maatregelen het. leger desorganiseeren2e. omdat zij de per soonlijke lasten der militie zal schaden en 3e. omdat zij van de schatkist groote offers zullen eischen. De heer Ter Laan (repliek) komt er tegen op dat men aan generaal Smeding met betrekking tot zijn pensioen heeft toege staan, wat men aan mindere militairen wei gert. Generaal Smeding heeft in elk geval iets gedaan wat men opruien van ondergeschik ten kan noemen. Tegenover den heer Duyma-er van Twist ontkent Spr., dat de maatregelen van den minister verzwaring van lasten zullen bren gen. De heer Van Twist is in gebreke go- bleven zijn bewering te bewijzen. Spreker dringt er op aan om toch eindelijk eens te breken met de dwaze gewoonte, om bij elke boodsdhap een "korporaal als geleider mee te geven. A3 heeft men het den minister, ook aan do linkerzijde, kwalijk genomen dat hij het contingent wil verhoogen, Spr. stelt het op prijs dat de minister klaren wijn heeft geschonken. De heer Tydeman (repliek) verklaart uitdrukkelijk voor zijn persoon en niet na mens zijne partij te spreken. Spr. consta teert dat aan dit debat een behoorlijke grondslag ontbreekt. Er is geen behoorlijke gedachtenwisseling geweest over de hoofd punten welke men eerst nu bij het monde linge debat heeft gehoord. De minister er kent dat er maatregelen moeten genomen worden voor afschaffing van het blijvende gedeelte. Wat is nu gebleken van het com plex van maatregelen. Spr. elimeneert do rustverstoringen. Daarin gaat hij moe met hetgeen de minister gezegd heeft. De spoorwegstakingen zijn inderdaad niet be dwongen door het. blijvende gedeelte, maar door de lichtingen. Ook ten aanzien van de. Landweer is Spr. bevredigd, maar niet ten aanzien van de cavalerie. Bij dekking van mobilisatie moeten de klein verlofgan gers worden opgeroepen en daarmede gaat dan minstens 24 uren heen, dat voor eene mobilisatie zeer gevaarlijk kan zijn. Nog een belangrijke factor is voor Spr, do oefeningen. Voor daarop verder in te gaan, vraagt Sipr. den ministeris uw maatregel af. Hij kan daar zelf he'. ant woord wel op geven, want de minister 'rv-ft zelf gezegd: ik heb nog vier mdanden 'ijl. Alles is nog in voorbereiding. Dat keurt spreker af. Spr. meent, dat de minister een gewaag den stap doet, die ten nadeele moet komen van de slagvaardigheid der bereden wapens. Ol hier een stap gedaan wordt in de rich ting van het Volksleger, is gisteren niet

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1906 | | pagina 1