I belang van liet verkeer. Ook ten aanzien
van tarieven is de Staat niet vrij. Zoo
hebben wij b.v. noodig lage tarieven voor
arbeiders, die buiten de stad wonen en voer
schoolgaande kinderen, maar ook te dien
aanzien is de Staat volkomen machteloos
cn kan hij tegenover de Maatschappijen
staan met den hoed in de -hand. Ook wat
de regeling van den treinenloop aangaat is
de Staat weer volkomen machteloos. Ingrij
pende wijziging in de bestaande overeen -
1 komsten zal dus onvermijdelijk noodig zijn
ook met- het oog op het personeel waarvoor
dc Staat in 1903 de verantwoordelijkheid
beeft aanvaard. Ten aanzien van dat per-
I toneel moet de Staat volkomen vrij zijn.
Hoe is nu eene nieuwe regeling te ma-
i ken? Zonder nieuwe lasten zeker niet. Zulk
een nieuwe regeling zou zoo kunnen zijn,
dat de Maatschappij doet wat de Staat wil
t- onder garantie van den Staat wat de kosten
t betreft Moeiel ijk heden zullen ook daarbij
1 voor den Staat niet uitblijven en hoe eer-
j der dat men dus tot naasting overgaat hoe
i beter, want die moeielijlkheden zullen, ook
met het overnemen van het personeel, hoe
langer hoe grooter worden.
i En nu dc organisatie. Men zou een direc
teur kunnen benoemen, die niet direct on
der den Min., maar direct onder de Kroon
t staat. De minister geeft schriftelijk een be
vel, maar na de Kroon. Bovendien zou
a men die directie een eigen administratie
a kunnen geven onder verantwoordelijkheid
l van den minister. Op die manier zou men
een zelfstandig commercieel bedrijf kunnen
scheppen, waarbij de Staat meester in eigen
i hui? blijft. Uit volle overtuiging zal Spr.
dus voor de motie stemmen.
De heer Aalber'se zal waarschijnlijk
1 voor de motie stemmen, en zich niet laten
3 leiden noch door financieel©, noch door tech
nische overwegingen. Hij zal zich laten led-
i den door hetgeen hij meent dat de taak is
t van den Staat, nl. het 'bevorderen van het
algemeen welzijn. Onder algemeen welzijn
verstaat Spr. het geheel der voorwaarde waar.
onder ieder in staat wordt- gesteld zijn eigen
welzijn te bevorderen. Spr. erkent dus dé
bevoegdheid vau den Staat crm in te grijpen
wanneer het algemeen wélzijn dit vordert.
Wanneer het voor aller welzijn noodig is
dat de Staat de spoorwegen zelf exploiteert,
dan moet hij dit dbèn ook wanneer daaraan
zelfs geen voordellen zijn verbonden. De
vraag of de spoorwegen dienen ter bevor
dering van het algemeen belang beantwoordt
s Spr. bevestigend, en daarom moet d* Staat
do exploitatie op zich nemen. In alle lain-
l den ziet men reeds nu het spoorwegverkeer
concenbreeren, en wenschelijk aöht Spr. het
t dat Nederland dat voorbeeld volge. Dit zou
r niet alleen in het belang van het reizend!
o publ'ek zijn maar ook in het belang van
het personeel dat in 1903 in bet strafwet
boek crelijk is gesteld met Staatsambtenaren
Ook uit een defensieoogpunt verdedigt de
heer Aalberse staatsexploitatie van spoorwe
gen. Hiermede komt spreker tot de verhou
ding der particuliere maatschappijen tegen
over het buitenland en wijst nij er op dat
de sympathieën van het buitenland grootor
zouden zijn tegenover den staat als exploi
tant van spoorwegen dan tegenover particu
lier© maatschappijen. Ook met het oog op
onze handelspolitiek acht spreker staatsex
ploitatie gewenscht. Hierna bestrijdt hij de
beweringen dat de staat onbekwaam zóu :jn
om te ex pleite-eren, niet goed commercieel
zou kunnen exploiteeren en te duur zou ex-
ploiteeren. Wat de motie zelf betreft, Spr.
acht het zeer bezwaarlijk dat zij zal wor
den verworpen bij de vele tegenstanders die
hier nog tegen staatsexploitatie zijn. Dair-
om geeft hij de voorstellers in overweging
hun motie te wijzigen in dien zin dat er al
leen de beginselvraag in ligt.
Heden om 11 uur voortzetting.
B«ri«h ten.
De Staatsoourant van Donderdag 21
Mei bevat o. m. de volgende'Kon. besluiten
benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Veenendaal S. Beumer,
thans te Winsum;
f nader Op 4 jaren en 5 maanden 'bepaalu
de detacheering bij de West-Indische land
macht vau dón len luit. der infanterie J-
0 Boertje;
j en op 3 jaar en 5 maanden de detachee
ring van den len luit. der infanterie U.
Dan ze;
benoemd
tot burgemeester der gemeente Ravenstein
7' A. A. C. T. van Claa ren beek
tot burgemeester der gemeente Leiderdorp
8 G. van der Valk Bouman, secretaris dier ge-
1 meen te
tot burgemeester der gemeente Avenhocn
C. Wijdenes Spaans
j tot burgemeester der gemeente Akersloot
J. Hennes, secretaris dier gemeente;
tot burgemeester der gemeente Biggekerke
L. Simonse;
tot burgemeester der gemeente Geleen F.
b Smeets, secretaris dier gemeente;
b tot burgemeester der gemeente Horn, Th. J.
H. Huyben, secretaris dier gemeente;
tot burgemeester dor gemeente Mansbracht
H. H. H. van de Venne;
tot burgemeestor der gemeente Melick cn
Herkenbosch, J. H. Claessen;
tot burgemeester der gemeente Bock, J. H.
Lommens, secretaris dier gemeente;
vergunning verleend tot het aannemen en
dragen der versierselen van ridder lo klasse in
de orde van het Zwaard, hem geschonken door
Z M. den Koning van Zweden, aan den luite
nant ter zee der le klasse, jhr. J. C. F. von
Miihlen, adjudant van H. M. de Koningin.
Een Reuter-telegram uit Ropenha-
1 gen bericht, dat H. M. de Koningin-moeder
-daar gisteren om kwart voor zeven 's avonds
jis aangekomen en haren intrek hoeft geno
men in het Ilotel d'Angleterre. Het op het
«t-aOion verzamelde pulbliek begroette H. M.
[met hoera-geroep.
De audiëntiën van den minister van
koloniën zullen (te beginnen meit den 29en
IMei a s.) des Vrijdags, om één uur des na-
jmiJdags, in hc-t gebouw van het departe-
1 ment van koloniën plaat© vinden.
- De Minister van Koloniën, de heer
lldeniburg, heeft gisterenochtend het beheer
van zijn departement overgenomen van
mr. t-'eeraskodk, minister van koloniën ad
interim.
1*Bij Kon. besluit is aan eene staats
commissie opgedragen voorstallen te doen
teneinde in de arbeidsvoorwaarden der
Rijkswerk lieden d© noodige overeenstemming
te brengen.
Verder is die staatscommissie opgedragen
een raming van kosten te geven, welke voor
elk departement van alge-meen bestuu-r het
gevolg zullen zijn van die voorstellen, te
overwegen de wenschelijkheid van het in
stellen van een permanente oommissie, wier
taak zal zijn de regeering te dienen van
advies alvorens wijziging wordt gebracht in
de arbeidsvoorwaarden van rijkswerklieden
en z >o noodig voorstellen te doen omtrent de
wijz© van instellen en de samenstelling van
zoodanige commissie en een ontwerp in te
dienen voor de haar te geven instructie.
Mr. J. W. S. A. Versteeg, secretaris
generaal van het department van Landbouw,
Nijverheid en Handel, tevens tot voorzit
ter der commissie A. P. Mol, inspecteur
van het gevangeniswezen bij het departe
ment van Justitie; H. C. van Woerden,
directeur der Algemeene Landsdrukkerij
J. S. van Veen, hoofdingenieur dor marine,
geplaatst bij het departement van Marine;
H. L. A. van den Wall Bake, muntmeester
vau 's Rijks munt; B. J. C. Top, kapitein,
adjudant van den directeur der artillerie-
inrichtingen; mr. L. M. Roll in Couquerque,
referendaris bij het departement van Water
staat; C. 0. Corporaal, referendaris bij het
departement van KoloniënW. Kuyper,
referendaris, eerstaanwezend ambtenaar bij
het koloniaal etablissement, te Amsterdam
H. W. Nicolaï. hoofdcommies bij het de
parlement van Landbouw. Nijverheid en
Handel, tevens tct secretaris dev commissie.
M r. J. K. H. Turk. Gisterennacht
is plotseling overleden mr. J. K. H. Turk,
substituut-officier bij de rechtbank te Mid
delburg, in den ouderdom van 47
Gemeante*ambtenar«n.
Uit het zeer uitvoerig jaarverslag van
den Nederlandscbon bond van gemeente
ambtenaren over 1907 blijkt, dat het leden
tal vooruitging van 2925 op ongeveer 3100.
Het verslag -maakt maast de provinciale af-
deelingen melding van reeds een 14-tal on
derafdelingen, meerendeels in 1907 opge
richt, terwijl verscheidene in wording wa
ren. De rekening 1907 wijst een batig slot
aan van f 409.47i, waaronder een saldo van
de in 1906 gehouden tentoonstelling ge
meente-administratie.
Met dankbaarheid wiordt gewaagd van do
hartelijke ontvangst der -bondsleden bij de
algemeen© vergadering i.n Den Bosch, inzon
derheid door het gemeentebestuur en den
burgemeester, jhr. van der Does de Wil'le-
bois. die reeds zooveel voor de belangen dor
gemeenteambtenaren deed.
Pensionneering.
Herinnerd wordt aan de schitterend ge
slaagde propag-andameeting te 's Graven
hage ter bevordering van het groote en ge
rechtvaardigde doel van den bond: Rijks-
pensionneering van gemeente-ambtenaren
hunne weduwen en weezen, waarbij de Ka
merleden Limburg, Ruys de Beerenbrouck,
van Vliet en Ter Laan spraken voor ,plhm.
600 gemeente-ambtenaren en hunne vrouwen
uit alle oorden van het land en voor afge
vaardigden van 52 vereenigingen met 13000
leden. Van tal v,au Kamerleden -mocht het
bestuur voo-r e-n na, instemming ontvangen
met -zijin streven in deze zaak en vertrou
wend- en hoopvol ziet het ten deze de daden
ook van het tegenwoordig ministerie tege
moet.
Jaarwedden ge m eent e-a mbte-
uaren.
Vooral voor de secretarie-ambtenaren laat
volgens het verslag de bezoldiging nog zeer
veel te wenschen over en werd weinig ver
betering verkregen. De oorzaak daarvan in
helaas maar al te vaak gelegen in die om
standigheid, dat de gemeenteraadsleden, die
over het- wel en wee van de -ambtenaren ter
secretarie geheel zelfstandig hebben te be
slissen, ten oenenmale buiten Staat zijn de
kunde en werkkracht die van -hen gevorderd
worden naar waarde te schatten. Mocht het
gelukken de door de betrekkelijke bondsoom-
missie ontworpen salarisregelangen in de wet
opgenomen 'te krijgen, dan zul'len onkunde
en conservatieve zuinigheidsmaatregelen moe
ten wijken voor het gebiedend voorschrift
der wet.
De jaarwedden der burgemeesters, secre
tarissen en ontvangers zijn thans in -bijna
alle provinciën opnieuw geregeld, zoodat
over het gjeheele land in totaal eene ver
hoog ing werd verkregen van ruim f 300.000.
Alleen in Zuid-Holland is deze aangelegen
heid nog hangende, terwijl in Noord-Hol
land en Noord-Brabant nog niet de bezol-
d'iging der gemeente-ontvangers werd' her
zien, Niet te ontkennen valt intuseohen, dat
de getroffen regeling niet in alle provin
ciën met -bililijlke wenschen in elk opzidlvt
overeenstemt en dat bepaalde klassen van
ambtenaren in het geheel niet of niet vol
doende in de verhooigiiijgen zijn betrokken.
Overtuigend geeft overigens 'het versfliag
blijk van de omvangrijke en gewichtige werk
zaamheid van den bond, in het belang zoo
wel van de gemeenten zelf als van hare
ambtenaren.
Reeds kan gewezen worden op: het week
blad, naast vak- ook a.diminrttratiefblad
het bureau voor tijdelijke plaatsing van ge
meente-ambtenaren ingeval van ziekte, ver
lof als anderszinsde bondebiiotheek, waar
voor de gemeente Utrecht een lokaal af
stond cn waarvan steeds meer gebruik wordt
genaaktde in 'behandeling zijnde proeven
van wijziging der gemeentewet, indertijd door
ona medegedeeld, betreffende wijze van be
noemiu-g van burgemeester, secretaris, ont
vanger, secretarie- en ont va ngersambtena-
iren, eisohen -van benoembaarheid, schorsing,
ontslag, minimum jaar wedden, invoering
van staats-examens gemeente-administratie,
minimum-aantal ambtenaren ter secretarie,
enz.
In voorbereiding zijn voorts o.m.d© op
richting van een museum gemeente-admini
stratie, in den geest van het Nederlandsch
schoolmuseumhet uitschrijven van een
prijsvraag op gemeentelijk- administratief
gebied regeling van het 'leerlingwezen in
verband met het exameninrichting van
een inlichtingiendienst, van een ondersteu
ningsfonds en van een spaar- en voorschot
bank voor bondsleden vacant ieoorden en
aanstelling van reiscorrespondenten
Internationaal congres
Voor Geschiedkundige Weten
schappen. Blijkens bij de regeering ont
vangen mededeel ing .zal van 6 tot 12 Augus
tus a.s 'te Berlijn een Internaitionaal Con
gres voor Geschiedkundige Wetenschappen
"worden gehouden.
Nader© inlichtingen omtrent dit Congres
zijn te Verkrijgen bij de Letterkundig© Af
deel ing, der Koninklijke Akademi© van We
tenschappen (adres Jr. H. T. Karsten,
secretaris) te Amsterdam en bij curatoren
der Rijksuniversiteiten te Leiden, Utrecht
en Groningen, der Gemeentelijke en der
Vrije Universiteit te Amsterdam. 9t.-Ct-
Ned. Zu~ d-Af r:kaansche
Vereen ig'ing. Verschenen ;s het ver
slag van het hoofdbestuur der Nederlandsch
Zuid-Afrikaansche Vereeniging over 1907,
dat den 30en dezer op de algemeene verga
dering te Amsterdam zal uitgebracht wor
den. Het volgende is daiaraan ontleend
E'venals in het Vorige jaar is in 1907 het
aan'tal leden gedaaldin 1907 van 3668 bot
3108. De af deelingen Doetinöhem, Gorin-
c-hem en Haarlem werden opgeheven.
Van wat de afdeelingen te melden heb
ben, is iheb Voornaamste al, in verslagen
vau liaar vergaderingen, bekend geworden.
Aan het verslag van de afdeeling Amster
dam ontleenen wij alleen, dat zij nog geen
f loOO aan vier Transvaalsche scholen heeft
gegeven en samen met het Christelijk Natio
naal Boeren comité voor de scholen in Trans-
oitanje ruim f 3200 inzamelde. Met dat
ge I'd en wat zij verder kan missen, zou de
afdeel ing nog zooveel mogelijk het vrije on
derwijs in Transoranje steunen. De af dee
ling gaf ook f 200 voor het studiefonds voor
Z.-A. studenten. Amsterdam had op 1 Jan.
11. 387 leden en 3 begunstigers; in 1907
kreeg zij 2 leden er bij en verloor zij er 49.
De studentenaifdeeling 'Delft kon als op
geheven worden beschouwd'.
De studcntenafdeeling Leiden daarente
gen mag ook op 1907 met voldoening terug
zien. Weer kon zij o.a. f 500 voor het. Stu
diefonds geven. Hoeveel van die afdeo-
ling uitgaat ten bate van de studie van
Afrikaanders hier te lande, is overigens be
kend.
Voor de verkiezing van zes leden van het
hoofdbestuur, vacatures, ontstaan door po-
riodiek aftreden en door bedanken, beveelt
het 'hoofdbestuur de volgende dubbeltalion
aan: 1. jhr. mr. F. Beelaerts vlan Blokland,
's Graven ha ge; F. A. Hoefer, Hattem; 2.
G. A. A. Mi'dklelberg, Loenersl'oot-A. G.
A. van Eielde, Amsterdam; 3. dr. H. P.
N. Muller, 's Gravenhage; mej. M. Berde-
nis van Berlekom, Middelburg; 4. dr. W.
H. Nolens, Rolduc; jhr. mr. O. F. A. M.
Van Nispen tot Sevenaer, Nijmegen; 5.
Paul den Tex, AmsterdamO. Kamerlingh
Onnes. Amsterdam6. prof. dr. Joh. W.
Pont, BussumE. Bruchner, Amsterdam.
Nederl. Tooaeel verbond.
Zaterdag is te Groningen, onder presidium
van den heer Marccllus Emants van 's Gra-
venkage, de 38e algemoone vergadering van
bet Noderlandsche Tooneelveibond gehou
den.
In zijn openingsrede sprak de voorzitter
uitvoerig over werkelijkheid in de drama
tische kunst, over welke kwestie 9preker het
ook heeft gehad in zijn voorrede van „Dom
heidsmacht" en bestreden is geworden door
den heer Van Hall in „De Gids" en door
den heer Van Nouhuys in „Groot Neder
land". De lieer Emants -wilde aantoonen,
dat er op den duur maar een middel is, otn
onware kunst van welken aard ook verban
nen te houden en ware kunst niet te doen
verdrogen en versteenen in willekeurige vor
men cn vaststaande tooneelfiguren, en dat
is: het putten uit en het toetsen aan de
werkelijkheid. Daar alleen is het leven, het
leven, dat niet verdroogt, niet versteent,
maar eeuwig waar blijft.
Het jaarverslag, reeds door ous vermeld,
werd goedgekeurd.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
herkozen de lieereu mr. R. Fentener van
Vlissingen, mr. P. W, de Koning, beiden te
Amsterdam, en J. Milders te Rotterdam.
Besloten werd ter versterking van de geld
middelen van 'het Verbond het schoolgeld
voor de Tooneebckool voor .het eerste jaar
vast te stel'en op f 100, voor bet tweede
jaar op f 75 en vervolgens op f 50 per
jaar. Tot patrones der Tooneolschool werden
gekozen mevr. A. Tartoud-Klein in de plaat©
van jonkvr. Bicker. Tot leden der oommissie
van ibeheer en toedicht over de Too nee!-
school werd herkozen de heer A. van der
Horst en gekozen de heer II. Rinse te Am
sterdam.
Do quaestie over het doen voortbestaan
van de afdeeling Delft werd .aangehouden.
Bepaald werld dat d-i volgende algemeene
vergadering zal wordm gehouden te Rot
terdam.
Noderlandsche Bank. In d©
Dinsdag t© Amsterdam gehouden jaarver
gadering van aandeelhouders in de Neder-
landsche Bank, werden balans en rekening
goedgekeurd en de uitkeering op f 136 per
aajjdeel van f 1000 bepaald. Mr. Quack
werd als directeur en <1© heeren Mollerus
Huyleooper on Pier9on als commissarissen
herkozen
In d© vacature-wijlen den heer P. vau
Eeghen werd gekozen de lieer S. P. van
Eetgkon.
Contraal-bond van Chris-
telijk Pkila u tropische inrich
tingen. Onder voorzitterschap van dr. J.
Th. de Visser hield Maandag j.l. bovenge
noemde bond zijn jaarliiksche algemeene ver
gadering in Eensgezindheid te Amsterdam.
Uit liet jaarverslag, uitgebracht door den
secretaris, deu heer A. J. da Costa, teeke
nen wij op, dat ook in deze kringen met in
genomenheid is kennis genomen van de wij
zigingen. welke de Regeering in de Kinder
wetten heeft gobrackt. ten gunste der bij
zondere inrichtingen. De goede gevolgen
kondigen zich reeds aan. In het afgeloopen
jaar heeft zioli ook Beth-San aangesloten bij
den bond. Thans is het aantal der aange
sloten vereenigingen 28.
Uit liet verslag van den penningmeester,
mr. W. H. J. baron van Heemstra, vermin
derd© het batig saldo, te vorigen jare» groot
f 2466, tot f .1759.
Onder de uitgaven ad f 1460 komt voor
f 625 voor kosten van opleiding. D© ont
vangsten bedragen f 752.
Als bestuursleden werden herbenoemd d©
heeren mr. W. 11J. baron vau Heemstra
en A. J. da Costa en als lid van de commis
sie van advies de heer M. van Wijhe Ezn.
Daarna deed de nieuwbenoemd© inspec
teur mr. A. de Graaf niede-deelingen in ver
band met de motieven zijner benoeming en
de aanvaarding door hem van dee© betrek
king. Spr. deelde daarbij o. a. medo, dat
zijn plan is dit jaar te bezoeken de huizen
van barmhartigheid, waarin zwakzinnigen,
minderwaardigen e. d. worden verpleegd.
Daarna werden door den voorzitter eenige
mededeelingen gedaan over de oprichting
van een „Centraal-Bureau tot inzameling
van geleien", gevestigd te Utrecht. Het be
ginsel van dit Centraal-Bureau is, dat de
loden zich door toetreding verbinden o'm
gedurende hun lidmaatschap niet, buiten
het Bureau om, door betaalde collectanten
te doen collectcercn. Daar de Centraal-Bond
er geen betaaldhe oollectanten op na houdt,
besloot de vergadering zioli niet te laten
afvaardigen op de stichtingsvergadering
van het Centraal-Bureau, 25 Mei te Utrecht
te houden.
De heer Van Wijk deed vervolgens mede-
doolingen over dc oprichting van de Noder
landsche Veroen. voor Armenzorg en Wel
dadigheid. De vergadering besloot sympa
thie nit te spreken met de oprichting dezer
vereeniging en zal zich op de stichtingsver
gadering door bestuursleden doen vertegen
woordigen.
Ned,erl Vereeniging tot
afschaffing van alcoholhouden
de dranken. Op Hemelvaartsdag zal te
Assen vanwege do provinciale propaganda-
commissie van de Noderlandsche Veroeniging
tct afschaffing van alcoholhoudende dran
ken een provinciale betooging worden ge
houden. Als sprekers zullen optreden de hee
ren F. Mol, te 's Gravenhage, en ds. J. A.
Bruins, te Stiens, en mevrouw R. VosStel,
te Westeremdon.
De jaarvergadering van de Nationale
Christen Geb.-onth.-vereeniging zal dit jaar
worden gehouden op 27 en 28 Augustus t©
Schiedam.
Bestrijding van den woe
lt e r. De voorzitter en de secretaris der Na
tionale Vereeniging tot bestrijding van don
woeker, mr. Joh. J. Bolinfante en J. M.
Maury, hebben gisteren den Minister van
Justi ie een adres aangeboden, zich aanslui
tende bij dat, hetwelk den minister van
Binnenlandsche Zaken reeds vroeger was
overhandigd. Hot adres zet het groote be-
1ang van wettelijke bepalingen tegen den
woeker uiteen, woeker opgevat in den zin
van opzettelijk misbruik van iemands oner
varenheid, lichtvaardigheid of nood, om bij,
een, overeenkomst vermogensvoordeelen to
bedingen, wolke in opmerkelijke wanverliou-
ding staan tot dagene wat bij dergelijke
overeenkomsten in normale gevallen regel is.
Minister NeÜissen ericende, dat do be
strijding van het geschetste kwaad strekt
tot bescherming van de oeaonomisdh zwak
ken, geheel liggende op de lijn van den wet
gever. gelijik men dit ook in het buitenland
heeft begrepen. De minister ontveinsde zich
niet de juridische moeielijkheden aan een
behoorlijke regeling van deze zaak verbon
den. Maar hij beloofde zeer ernstige over
weging van do tot de regeering gericht©
wensrhon.
Het 45© jaarfeest en de viering daar
van van de weesinrichting te Neerb«3ch zal
gehouden werden den 17en Juni a.
De feestrede zal worden uitgesproken in
de weezenkapel door ds. B. ten Kate, pred.
te Rotterdam, terwijl de bidstand 's avonds
te voren in die kapel zal geleid worden door
ds. Voorhoeve, prod, te Ajnsterdam.
Talitha Kumi. Volgens het 51o
jaarverslag van Talitha Kumi te Zetten over
1907 blijkt, dat-er dat jaar 35 kinderen zijn
opgenomen, waaronder 18 voogdij- en 3
regeeringskinderen. Uit de inrichting zijn
31 meisjes vertrokken, waarvan 17 in d.'en-
sten geplaatst werden.
De rekening sloot met ©en saldo van
f 540.88.
Oude Noderlandsche ka stee-
Ion in gevaar. Nauwelijks is door
den aankoop van het bekende kasteel „de
Doorwerth" door den eigenaar van den
„Duno" dit historische Geldei-sche kasteel
■wellicht voor het geheel in ruïne overgaan
bewaard en bohoed voor het treurige lot,
dat het prachtige landgoed „de Wilden-
bordh" bij Lochein heeft getroffen, of de
mare dringt in de bladeu door, dat een
ander kasteel, ook van groote historisch©
bcteekenis, gevaar loopt onder den sloo-
pitigsmbker te vallen. Dit is hot kasteel
„Moermoud" nabij Renesse op het Zeeuw-
scho eiland Schouwen, dat eens de zetel was
van het beroemde geslacht der Renesse'e,
waarvan een Jan van Renesse in den tijd
van den overgang van het graafschap Hol
land aan het Henegouwsche huis zulk ecu
belangrijke rol heeft gespeeld. Iu de N. R.
Ct. vinden wij het volgende ingezonden stuk
van den (heer H. J. Schotlte uit Breda,
In de nabijheid van bet dorp Renesse, op
het eiland Sdhouwen, bevindt zich het
kasteel Moermoud, in eigendom todbehoo-
rend aan mr. F. van der Lek de Clercq te
's Gravenhage.
Als zetel van het machtige geslacht der
Reuesscs zijn er hooi wat historische bijzon
derheden aan verbonden.
Dit overblijfsel uit een ver verleden nu
lcopt ernstig gevaar van te verdwijnen.
Niet alleen door den staat van vergaand©
rerwaarloozing, waarin het zich bevindt; nog
heel wat jaren zullen noodig zijn om er een
„interessante" ruin© va»: te maken.
Moderner gevaar bedreigt het slot.
Eertijds zetel van een der machtigste ge
slachten van die tijden, is het met ingang
van 1 Mei, krachtens d© Woningwet, on
geschikt verklaard voor den er thans in ge-
huisvesten arbeider!
De Maecénassen der huisjes- en buizen-
bezitters behooven nog niet dadelijk heele-
maal van huu stokje t© vallen door deze
mededeeling; voor wie ©r een kijkje nam is
die zeker eigenaardige loop van het lot niet
geheel onbegrijpelijk.
Daar ter plaatse schijnt een arbeider te
moeten wonenoen nieuwe arbeiderswoning
kost wel f 1300 en nu is het kasteel ge
taxeerd moeten worden om te zien hoever
de afbraak gebruikt kan worden voor de t©
bouwon arbeiderswoning.
De duinstreek van het eiland Schouwen
wordt betrekkelijk weinig bezocht, de slech
ting van dit historische monument heeft
daardoor ook weinig ruchtbaarheid verkre
gen; toch vind ik de kwestie belangrijk ge
noeg om langs dezen weg belangstellenden
en belanghebbenden te vragen: „Is daar
niets aau t© doen, dat dit slot behouden,
zoo mogelijk gerestaureerd wordt? We zijn
in Nederland al zoo arm aan monumenten
moet ook dit weer verdwijnen?"
Do 1 ustrumfeesten te Delft.
Maandag werd een aanvang gemaakt met
den bouw der tribune om bet tournooiveld
op de Markt. In het midden der lange
zijde zal een loge voor de Koninklijke fa
milie worden gebouwd, waartegenover de
scheidsrechters bij het gevecht zullen plaat©
nemen
Lucretia Donati met haar hofhouding aal
zich begeven naar een aparte loge, tegen
over een der drie zware toegangspoorten ge
legen. Hoog hierboven uit verheft zich een
toren, op welks terras een groep bazuinen»
de krijgssignalen en fanfares, die in het
strijdperk worden geblazen, overnemen.
Gesierd met tallooze kleurig© wapenschil
den van Floxentijnsche geslachten en hun
vlaggen en wimpels, zal deze in etijl gehou
den tribune oen v rooi ijken en toCh groot-
echen indruk maken.
In do nabij beid worden voor de paarden
der ridders en page© hulpstallen opgesla
gen.
Ned. Gymnastiek verbond.
Bondsfeesi 1908 te Amsterdam.
Zwemwedstrijd op 6 Juni a.s. aan de Bad
en Zweminrichting van Heemstede Obeli
aan de Ruy ter kade.
A. Persoonlijke wedstrijd voor heeren:
1. Buikzwemmen, afstand 80 M. met 3
keerpunten; 2. rugzwemmen, afstand 40 M.
met 1 keerpunt; 3. duikeai, te watergaan,
10 M. zwemmen „pop opduiken (diepte 3 M
en met de pop circa 10 M. zwemmen; 4.
Springen, bestaande uit 3 verplichtte- en 2
vrije sprongen. De verplichte sprongen zijn
a. Zweefsprong, afzet 2 beenen (z.g. dluik).
b. Kciaersprongzweefsprong met kruisen
der armen onder het zweven; c. Snoek
sprong: loodrecht opspringen, liet boven
lichaam neerbuigen, waarbij de beenen ge
strekt blijvende handen aan de voeten
brengen, daarna de beenen achterwaarts op
heffen, waardoor het lichaam 'n halve draai
om de breedte-as heeft gemaakt en met het
hoofd nederwaarts, gestrekt loodrecht neer
gaat
De 2 vrije sprongen moeten bij aanmelding
voor den wedstrijd schriftelijk (duidelijk om
schreven) worden opgegeven.
b. Persoonlijke wedstrijd) voor dames.
1. Zwemmen, afstand 40 M. met 1 keer-
punt; 2. Rugzwemmen, afstand 20 M. zon
der keerpunt; 3. Sohoonzwemimen, bestaan
de uit: a. Sprong, b. zwemmen, c. rugzwem
men, d. Vrije oefeningen.
Aan deze persoonlijke wedstrijden zal zoo
mogelijk nog een vereenigingswedstrijd ver
bonden w orden
De Nederlandsch© Zwembond is zoo vrien
delijk de regeling dezer wedstrijden op zioli
te nemen.
Retrospectieve Rijwiel-
tentoonstel 1 in g tijdens de fees
ten van den A. N. W. B. te Haar
lem. Overeenkomstig den wensoh van hot
Dagelijksch bestuur van den A. N. W. B.,
Toeristenbond voor Nederland, is te Haar
lem een commissie gevormd om ter gelegen
heid van do a s. Bondsfeeeten aldaar een
tentoonstelling te organiseeren, waarop men
niet alleen zal kunnen zien wat do Bond in
de 25 jaren van zijn bestaan heeft tot stand
gebracht, maar waar men ook zal trachten
bijeen te brengen de oude rijwielmodellen.
die vooral aan de jongeren een denkbeeld
kunnen geven van deu oniwikkoIing3ga:ig
van het rijwiel.
Zij die iu het bezit zijn van rijwielen uit
vroeger jaren, worden verzocht die eenige
dagen in Juli voor bovengemeld doel i:i
bruikleen af te staan. Voor verzekering bij
brand en inbraak zal worden zorg gedrvgon.
Men wordt verzocht liefst spoedig daarvan
mededeeling te doen aan den secretaris der
tentoonstel]ings-commisei© C. L. F. Sar'cc
te Haarlem. (Z.B.-Spaarno 76A.).
„Salon culinaire". Tor gelegen
heid van de 18e algemeen© vergadering van
den Ned. Ilotelhoudersbond, had de koks-
vereeniging La Residence gisteren in de
feestzaal van restaurant De Twee Steden
te 's Gravenhage een „salon culinaire"
een expositie van opgemaakt© schotels in
gericht, waaraan een wedstrijd in tafelver
siering door Haagsche bloemisten verhou
den was
Voor zoover ons bekend, is het d© eerste,
die in ons land wordt gehouden. In andere,
groote landen worden dexo soort van ten
toonstellingen in het klein vaker ingericht,
in Frankrijk in sommige steden zelfs twee
maal per jaar.
De salon omvatte de volgende afdeelin
gen 1. Kookkunst, waarvoor waren uitge
loofd 2 gouden, 6 verguld zilveren en 4 zil
veren medailles2. Patisserie, met 1 gou
den, 3 verguld zilveren en 2 zilveren medail
les; 3. Bloemisterij, met 2 verguld zilve
ren, 2 zilveren en 4 bronzen medailles.
Er waren heel wat inzendingen, de een
al schitterender dan de ander, en het was
voor d© jury mot recht een moeilijke taak
de prijzen toe te kennen.
Ook op het gebied van tafelversiering
viel er heel wat te bewonderen. Hier wer
den de eerste prijzen toegekend aan twee
tafels, opgemaakt door den heer G. Hart-
grink, Weimarstraat 63 to 'sGravenhage,
de ©en rijk getooid met rood© rooaen, do
ander ©cn uiterst smaakvolle combinatie van
