tie Ice politie. Het toont, dat de Czaar op dit
gebied over alie6 ingelicht is, alles weet tot
de kleinste bijzonderheden toe Arbeiders
beweging, bet/oogingen, stakingen, vervol
gingen, arrestaties, verbanningen, boeren-
oproeren. universiteits-onlusten, bewaking
van vluchtelingen en verbannenen, de ge
heime verklikker dienst, plannen vat» maat
regelen teg -n de revolutionnairen. alles wat
in verband staat met den veldtocht tegen
de revolutionairen wordt er in verteld.
Het is dus thans niet langer «neer moge
lijk «co besluit Boertsef zijn artikel te
beweren dat de politie haar daden voor den
Czaar verborgen houdt. De Czaar weet af
van lut bestaan der agents provocateurs.
Hij 1*. at de brieven, die aan de revolution
nairen d r de politie iu Rusland en in den
vreemde w rden ontstolen. Hij wiord* dn
kennis ges:.'ld met alle laagheden van zijn
politie Wi t de brieven 'betreft, gaat men
zoovcde particuliere correspondentie van
den grooteü Russischen schrijver, „Rus-
lards roe ai graaf Tolstoj, open te maken.
De strenge bewakingsdienst, die ten opzich
te van de Russilsrhe schrijvers wordt toege
past, neemt een zeer gewichtige plaats in
in het journaal van den Czaar. Dit alles
bon ik in staat met talrijke citaten te be
wijzen. Y<r de Russische regeering zijn
alle middelen in den strijd tegen de revo
lutie en tegen het volk goed, al zijn ze nog
zoo vreeselijk. En de Czaar weet "het en bil
lijkt het. Hij is ontegenzeggelijk de groote
chef der geheime Russische politie.
vUit goede bron vernemen wij (kat de
som tier inschrijvingen ten behoeve van die
prijsvraag Emmanuel Vaucbez nu reeds bij
na 470M francs bedraagt, e>n dat nog voort
durend gelden inkomen.
Deze prijsvraag bedoelt, zooals onze le
zers waarschijnlijk weten, het maken vam
gevoelige platen en wvn toestellen waarmee
iedereen zonder behulp van een medium de
zich in de ons omgevende ruimte bevinden
de weien© of uitstralingen, ten allen tijde
kan fotografeeren.
Van mededinging is niemand buiten-geslo
ten en financieel© bijdragen zijn van ieder
welkom Er zijn reeds enkele foto's inge
komen die, hoewel niet in alle oprichten
aan de 2 es tel de eisoben beantwoordend,
toch voor de toekomst veel beloven, en in
ieder geval en bclangwekkemden kijk geven
op de pogingen die worden in het werk ge
steld om de geheimen van ..gene zijde"
langs proefondervindelijken weg te ontslui
eren.
8ecrefaris win de NT-odor 1 andsche oommis-
sie is de heer F. Hesselink te Velp b*j Arn
hem.
vDe Franse he regoering wil munt
stuk ken van aluminium invoeren. Zij
heeft een technisch-wetenschappelijke com
missie benoemd om te onderzoeken of het
wc-nschelijk is. de nieuwe muntstukken van
zuner aluminium te maken dan wel van
oon vermenging van aluminium met een
ander metaal.
L>e nieuwe muntstukken zullen zijn van
5, 10 en 25 centimes en moeten de groote,
zware bronzen ,,sous" vervangen De stem
pel is gegraveerd door Henri Dubois.
vVolgens de Daily Mail gaat men eer
lang weer zoeken naar de schatten vam de
Lu u 11e, het Eagedsch© oorlogssohip dat
ruim honderd jaar geleden bij Terschelling
is vergaan. Hot heet, dat er voor een zes
mülioen gulden aan gouden en zilveren
uiuiuen eu staven aan boord was en er een
g^oue mülioen al van geborgen is. In
Aui.vika wordt oen duikerklok, van nieu-
we vinding gebouwd en daarmede zal Lloyd's
uatr don schat der Lutine laten zoeken.
v— iu IJsland is een wetsontwerp Loge.
du nu, waarin bepaald wordt, dat tie begin-
uei» me> 1 Januari 1912 alle invoer van
sterken drank verboden wordt. De bladen
brachten ons het bericht dat de beide afdee-
lingen va.i het Alting dat wetsontwerp heb
ben aangenomen.
Neurenberg, 27 Aug. De Zep
pelin 11J landde om 11.45 bij Ostheim,
dicht bij deze stad, om water in te nemen.
Bitter field, 27 Aug. De aan
komst van de Zeppelin III wordt hier niet
verwacht voor morgen vroeg.
B e r 1 ij n, 2 7 Aug. De Zeppelin III
is ue.rgodaald met hot doel water in te ne
men en van propellers te verwisselen.
Gnotzheim, 27 Aug. Het voorste
paar cylinders van de voorste motor der
Zeppelin III is defect geraakt. Daarom was
landing bij Neurenberg noodzakelijk.
Bé t h e n y, 2 7 Aug. Farman heeft het
record voor duur van de vlucht en afgeleg-
den afstand geslagen. Hij heeft 180 K.M.
afgelegd in 3 uren 52 minuten.
Neurenberg, 27 Aug. Het lucht
schip Z III is omstreeks kwart voor vijven
op een groote open plek in het bosch, 600
meter achter den Dutzendteich, voorspoedig
geland.
Tweede telegram. De Z III is
reeds om 4 uur 15 aan land gekomen. Heden
zal een nieuwe Daimlermotor aankomen ea
terstond in werking gesteld worden, zooda.
in den loop van den nacht, misschien zelfs
heden avond nog, de tocht naar Bitterfeld
kan worden voortgezet.
2 8 A u g. De Z. III is heden voormid
dag om 2.10 opgestegen en heeft in noord
oostelijke richting koers genomen naar Bay-
reutib. De nieuwe motor is vóór de opstij
ging ruim eeu uur beproefd en bleek zeer
good te voldoen. Het weer is droog.
P a r ij s, 2 7 Aug. De minister-presi
dent heeft den president der republiek ter
onderteekooing voorgelegd een besluit, op
gemaakt ingevolge de aanwijzingen van den
oppersten gezondheidsraad, voorschrijven
de de maatregelen, die aan de de grens en
in de stations genomen moeten worden om
het binnendringen van de cholera te belet
ten, waarvan sommige gevallen in Neder-,
land zijn voorgekomen
P a r ij s, 2 7 Aug. Maatregelen zijn
aan de grenzen genomen ten einde het
binnentreden der cholera te verhinderen.
vTe Toulouse is ©en© zigeunerin aan
gehouden, die met hare zwerfgenooten reis
de in een woonwagen en die beschuldigd
wordt kleine kinderen gemarteld te hebben,
om ze te misvormen, opdat ze dan me*
bedelen meer medelijden zouden inboezemen.
Een zevenjarige knaap heeft zijne vreese-
lijke geschiedenis verteld. Op zekeren nacht
heeft het onmensch hem handen en voeten
gebroken en hem toen aan den wand van
den woonwagen gebonden. Daarop bevestigde
rij een scherp gepunte stok voor zijne borst,
om hem te dwingen den rug in de hoogte
te «teken, teneinde zich de borst niet te
kwetsen. Op die wijze heeft het kind een.
misvormden rug gekregen.
vOnlangs deelden wij mede, dat de
Fransche onderwijzer der zonen van prins
Max-Egon van Fürstenberg, bij een boot
tochtje op het meer van Ueberlittgen, een
zijgedeelte van het meer van Constans, in 't
water gevallen en verdronken was.
Het parket van Constans heeft een on
derzoek bevolen ten laste der zonen van den
prins, wegens het veroorzaken van den dood
door onvoorzichtigheid. Het onderzoek moet
hebben bewezen, dat de onderwijzer in 't
water is geworpen door zijne leerlingen, die
hem er eens tusschen wilden nemen. De
ongelukkige kon niet zwemmen en verdronk,
niettegenstaande de moedige pogingen van
de onvoorzichtige knapen.
Cardiff, 27 Aug. Eeu bak met 31
man viel op den bod-etn van deu mijnput van
de Naval Colliery Company te Penicraif.
Vier zijn er levend afgekomen men gelooft
dat alle anderen gedood zijn.
Tweede telgram. Bij nader on
derzoek is gebleken, dat de bak 24 man be
vatte, van wie 5 zijn gedood en 15 gewond.
De Staatscourant van Zaterdag 28
Augustus bevat o. a. de volgende Konink
lijke besluiten
benoemd tot substituut-griffier bij de
rechtban kte Amsterdam nir. B. M. Taver
ne, officier van administratie 2e klasse bij
de zeemacht te 's Gravenhage
tot le luitenant der infanterie bij het 5e
regiment A. van Loon; bij het 9e regiment
P. C. Wilod Verspille, bij het pontonniers
korps J. H. de Koff, allen 2e luitenant van
het korps;
op verzoek eervol ontslagen wegens
lic'h-.iiusgcbreken de kapitein van het In
dische leger met verlof J. Rippe.
benoemd tot lid van deu voogdijraad te Zut.
phen, mr. J. Nieuwenhuisen, griffier bij het
kantongerecht te Groenlo;
benoemd tot leeraar aan de Rijkedioogere bur
gerschool te Goes, voor het tijdvak van 1 Sept.
1900 tot en met 31 Aug. 1910, A. W. Kloas jr.
en 1'. Hans Szu., beiden tijdelijk leeraar aan die
school
op zijn verzoek, met ingang van 1 Sept. 1909,
eervol ontslag verleend als burgemeester der ge
meente Krommenie, aan J. C. P. Mossel;
benoemd aan de Rijks-hoogere burgerschool te
Middelburg- lo. voor het tijdvak van 1 Sept.
1909 tot en met 31 Aug. 1910, D. Kruyder, M.
van Breen en dr. H. A. W. van der Vecht, allen
tijdelijk leeraar aan die school, en *2o. met in
gang van 1 Sept. 1909. dr. J. Wolff, thane tijde
lijk leeraar aan die school;
benoemd
tot burgemeester der gemeente NisteJrode, H.
van de Ven, secretaris dier gemeente;
tot burgemeester der gemeente Oosteriiout,
jhr. T. R. J. B. van Grotenhuis van Onstein
tot burgemeester der gemeente Zwolle, mr. I.
Avan Royen
tot burgemeester der gemeente Hunsel, L.
Staekeroborg
benoemd, voor het tijdvak van 1 Sept. 1909
tot en met 31 Aug. 191.0. tot leeraar aan de
Rijks,hoogere burgerschool te Winterswijk., F. J.
Hopman en dr. X. H. Hogervorst, beiden thans
tijclelyk leeraar aan die school
benoemd, met ingang van 1 Sept. 1909, tot
leeraar aan de Rijks-hoogere burgerschool te
Veendam A. H. Smith en J. Renier, beiden
thans tijdelijk leeraar aan die school
toestemming verleend om tot 1 Sept. 1910 te
Rotterdam te wonen, aan M. A. Zoeter, secreta
ris der gemeente Berkel en Rodenrijs;
benoemd, met ingang van 1 Sept. 1909, tot
leeraar aan de Rijks-hoogere burgerschool te
Zwolle. H W. R/utgers en L. Koning, beiden
thans tijdelijk leeraar aan die school
goedgekeurd, dat aan R. M van Empel, bur
gemeester der gemeente Varik, met ingang van
1 Sept. 1909. en aan mr. H, Th. 's Jacob, burge
meester der gemeente Loosdrecht, op hun ver
zoek, eervol ontslag is verleend als secretaris
hunner gemeente;
benoemd, voor het tijdvak van 1 Sept. 1900
tot en met 31 Aug. 1910, tot leeraar aan de
Ryks-hoogere burgerschool te Heerenveen, mr.
G. Felix, tijdelijk leeraar aan die school;
benoemd, voor het tijdvak van 1 Sept. 1909
tot en met 31 Aug. 1910, tot leeraar aan de
Rijks-hoogere burgerschool te Veendam, J. H.
van der Harst, tijdelijk leeraar aan die school;
benoemd, voor het tijdvak van 1 Sept. 1909
tot en met 31 Aug. 1910, tot leeraar aan de
Rijks-hoogere burgerschool te Alkmaar, D. Post.
ma. F H Masehhaupt, mr. D. Sluis, allen tijde
lijk leeraar aan die school
benoemd voor het tijdvak van 1 Sept. 1909
tot en met 3! Aug. 1910, aan de Rijks-hoogere
burgerschool te Groningen: tot leerares, mej.
A. van Wering, tijdelijk leerares aan die school;
tot leeraar W. A Wanting on J. Daarna, beidon
tijdelijk leeraar aan die school;
goedgekeurd, dat K. Buiten Azn., burgemees
ter der gemeente RuinerwokJ, voor den tyd van
drie jaren is benoemd tot secretaris dier ge
meente
goedgekeurd, dat J. A. M. van de Mortel, bur
gemeester van de gemeente Ouyk en St. Agatha,
is benoemd tot secretaris dier gemeente
vergunning verleend tot het aannemen en het
dragen van het ordet«eken dor 5e klasse van het
Borstbeeld van den Bevrijder, hem door den
President der Vereenigde Staten van Venezuela
geschonken, aan den kapitein J. C. Lens, van
het 4e regt vesting-artillerie;
verlof verleend tot het aannemen van de ver
sierselen van commandeur in de Koninklijke mili
taire orde van de Heilige Maagd of der Ontvan
genis van Villa Vifosa, hem door Z. M. den
Korring van Portugal geschonken., aan den ge-
pensionneerden Oost-Iinlischen ambtenaar J.
Poelen, gewezen waarnemend referendaris bij het
Departement van Koloniën.
De opening Per Staten fleneraal.
Voor bet geval H. M. de Koningin
de ritting der Staten-Generaal in Septem/ber
a s. niet mocht openen, waarvan ernstig
sprake is, doch waaromtrent tot dusver nog
niets beslist is, zal de beeediging van de
leden der nieuw gekozen Tweede Kamer,
met machtiging van H. M. geschieden door
het oudste lid m jaren, aangewezen voor
het tijdelijk voorzitterschap, die vooraf do
gevorderde eeden in handen van H. M. zal
hébben afgelegd.
De Staatsbegrooting. Naar
men verneemt rullen de ontwerpen der
Staatsbegrooting voor 1910 eerstdaags den
Raad van State, bij welk collegie zij nog
in overweging rijn. verlaten.
De gouverneur van Cura
sao. Behalve de candidatuur-Nuyens
schijnt, naar "den Haagschen medewerker
van de Midd Ot. van welingelichte zijde
medegedeeld is, ook ernstig als candidaat
in aaumerking te komen jhr. mr. E. B.
Wittert van Hoogland, commies-griflier van
de Eerste Kamer. Verder wordt ,de naam
genoemxl van jiir. mr. G. Miehiels van Kes-
senich, advocaat te Roermond, een echte
Limburger, eeu eigen neef van de R.-K.
Kamerleden Van W ijnbergeu en R- Rcgout.
Aan ,cut lijstje, ontleend aau „Het Vader
land Kan ue Tijd nog toevoegen den naam
van jhr. J. A. van Geen. Laatstgenoemde
oud zeeofficier is sinds een paar jaar burge
meester van Valkenburg. Hoewel van pro-
tesluuische familie (zijn vader Baron Van
Geen, is waterschout te Amsterdam, zijn
broeuer particulier secretaris van H. M. de
Koningin) is de heer J. A. Van Geen sinds
zijn huwelijk met freule Van der Miesen,
dochter van den oud-minister van dien
naam, katholiek. Is de Tijd wel ingelicht,
dan bracht de heer Van Geen als zee-offi
cier reeds ©enigen tijd op Curasao door.
De grond kwestie in Den
Haag. De Nieuwe Vrijzinnige Kies ver eeni-
ging ,,'s Gravenhage"' hield Donderdagavond
in een der zalen van het Z. H. Koffiehuis te
's Gravenhage, de omlangs aangekondigde
algemeen e vergadering, belegd ter behande
ling van de door het hoofdbestuur voorge
stelde motie betreffende die gemeenteraads
leden W. B. Liefland en B. Janse Joh.zn.,
zulks naar aanleiding van de wenschen, ge
uit in de algemeen© vergadering van 26
Juni jl.om de desbetreffend© zaak in de
kies ver een iging aan de orde te stellen.
Deze motie luidt
„De Nieuwe Vrijzinnige Kiesvereeniging
's Gravenhage, in algeaneene ledenvergade
ring den 26en Augustus bijeen,
kennis genomen hebbende van de beraad
slagingen in den gemeenteraad, naar aan
leiding van het rapport der commissie tot
behartiging der belangen van ohligatiehou-
ders van de Haagsohe Maatschappij van
Onroerende Goederen, gevoerd in de raads
vergadering van 5, 6 en 26 Juli jl., over
wegende, dat de heeren W. B. van Liefland
en B. Janse Joh.zn. bij hun periodieke af
treding, respectievelijk in 1905 en 1907
candidaat zijn gesteld door deze kiesvereeni-
ging en daardoor hun herkiezing dezerzijds
bevorderd is geworden
overwegende dat in de zittingen van den
gemeenteraad van 5, 6 en 26 Juli feiten be
vestigd, althans door niemand weersproken
of weerlegd zijn, waaruit blijkt, dat genoem
de raadsleden met hun eigen belang afhan
kelijk waren van gemeentelijke transacties
met bouwgrondmaatschappijen, waarbij zij
financieel in sterke mate waren betrokken,
hetzij als onderhandelaars, hetzij krachtens
bewezen andere diensten,
van oordeel, dat door deze feiten gedra
gingen aan het licht zijn gekomen, die aan
het openbare leven bederf hebben gebracht
en dat hier onduldbare gemeentelijke ver
houdingen bekend zijn geworden, die door
deze kieavereeniging in 1907 werden be
vroed en die zij toen reeds door haar actie
bij de stembus getracht heeft, voor zoover
bereikbaar, onmogelijk te maken
betreurt^ dat de gemeenteraad van 's Gra
venhage geweigerd heeft, daarover zijn af
keuring uit te spreken
verlangt van de raadsleden W. B. van
Liefland en B Janse Joh.zn., dat zij thans
ten spoedigste hun mandaat ter beschikking
van de kiezers zullen stedlen;
en besluit het hoofdbestuur uit te noodi-
gen, van deze motie afschrift te zenden aan
de besturen van alle kiesvereenigingen hier
ter stede met verzoek om instemming."
Na ampele bespreking werd de motie aan
genomen met 81 tegen 4 ©temmen.
Knoeier ij en bij verkie
zingen In de Donderdagmiddag gehou
den raadsvergadering der gemeente Sas van
Gent, werd met 4 tegen 3 stemmen besloten
het gekozen lid, Edm. Buysse, niet toe te
laten. Bij het onderzoek der geloofsbrieven
was door den niet-herkozen wethouder Van
den Berg tegen de toelating geprotesteerd.
Volgens de heer v. d. B. zou het nieuwe lid
in café'6 bons hebben uitgegeven, welke
geldwaardig waren. Aanvankelijk werd tot
niet-toelating besloten. Door den wethouder,
v. d. B. moet bovendien een klacht wegens
omkooperij bij den officier van justitie zijn
ingeleverd.
Wageningen, 27 Juli. De raads
leden A. H. van Lonkbuyzen en C. F. W.
Koon hebben thans aan Gedeputeerde Staten
het verzoek gericht den heer Cd. Bergacher,
wethouder, vervallen te verklaren van het
lidmaatschap van den Raad, nu de Raad
dit verzoek verwierp. Adressanten zeggen,
dat de heer Bergaoher, lid is van de fa.
Bergacher en Renken, apothekers, welke
firma in 1907 en 1908 geneesmiddelen ge
leverd heeft aan het Burgerlijk Armbestuur.
Bij beschikking van den minister van
Marine zijn
1. op non-acitiviteiit gesteld:
met 27 Augustus 1909 de kapitein ter zee
W. J. Cohen Stuart, in activiteit geplaatst
in de directie der marine te Willemsoord
met 30 Augustus 1909 de officier van ad
ministratie der 2de klasse J. J. de Kruyff,
geplaatst aan boord van Hr. Ms. „Zee
hond"
met 16 September 1909 de officier-machi
nist der 2de klasse J. H. Voorthuyzen, ge
plaatst aan boord Hr. Ms, „Bellona";
en 2. de volgende overplaatsingen gelast:
adjunct-administrateur M. J. Kruys, 30
Augustus 1909, aan boord Hr. Ms. „Zee
hond"
luitenant ter zee 2de klasse G. E. le
Rütte, 13 September 1909 aan boord wacht
schip Amsterdam, en
officier-machinist 2de klasse A. W. van
Doorn, 16 September 1909 aan boord Hr.
Ms. „Bellona".
De oorlogsschepen t© Am
sterdam. Een tot nu toe ongekende be
langstelling heersc'ht er te Amsterdam voor
onze oorlogsvloot.
Langs de Prime Hendrikkade en aan de
overzijde ziet het zwart van toeschouwers,
die het voor hier ongewone sobouwspel
gadeslaandrie onzer oorlogsbodems, de
„Heemskerck", de „Eventeen" en de „Piet
Hein", die zoo vreedzaam en onbeweeglijk
naast elkaar liggen, ads hadden zij steeds
de meest vredelievende bedoelingen. Te 5.13
gaster an den vroegen unorgen zijn de Evert-
6en" en de „Piet Hein" de Oosterdoksluis
doorgegaan, gevolgd door zeven torpedo
booten. Te 6.15 kwam de „Heemskerck".
1 Zes torpedobooten liggen nu vóór het paleis
van den schout-hij-nacht, de andere bij de
marinewerf, binnen de remming,
j De torpedobooten zijn door den toegang
tot <ie marinewerf te bereiken, en kunnen
door het publiek vrij bezichtigd worden.
Daarvan werd gister reeds :een .druk gebruik
gemaakt. Ook de „Everteen", „Piet Hedn"
J en „Heemskerck" zijn voor het publiek vrij
toegankelijk. Zij liggen echter in het mid-
I den van het Oosterdok, en zijn van de Prins
Hendrikkade af slechts per tmot te bereiken.
Belangstellenden moeten zich op eigen ge
legenheid van en naar den wal laten bren
gen, daar de vaartuigen voor het publiek
geen communicatie met den wal onderhou
den.
De Jantjes zijn nog steeds lustig aan het
passagieren. Bij groepjes ontmoet men hen
in de stad. Een honderdtal mariniers maak
te gistermorgen gebruik van de bereidwil
ligheid van het bestuur van „Artis", en be
zichtigde den fraaien tuin. Ook de Mildden-
standstentoonstelling vond veel belangstel
ling.
En gisteravond waren de Jantjes de gasten
van ,,Onze VLoot", en waren rij in „Flora"
'hun eigen manoeuvres op het doek gebracht
zagen, d^'or de bioscoop-opnamen van den
heer F. A. Nöggerath. Reeds Donderdag
avond zagen wij een gedeelte dezer opnamen
bij Carré, ,zoo o. a. het werken «met 'de ou-
derzeesche bóót, het duiken en boven water
komen, het uitvaren der sohepen. Een en
ander gaf een zeer duidelijk beeld van deze
zoo welgeslaagde manoeuvres. Voor de
Jantjes werd deze fiLm gisterenavond in haar
geheel vertoond. Tel.
*-Verlengd tot 1 Januari 1910 ,de non-
activiteit van den len luitenant der infan
terie C. W. ten Brink.
Ter audiëntie van den minister van
oorlog hebben de heeren A. Hoogenraad en
M. de Mos Donderdag uiteen gezet, welke
belemmeringen <Le Scheveningsc'he vissoliers-
vloot ondervindt door de geriuge diepte van
de buitenhaven, voornamelijk aan en. voor
den havenmond. Hierdoor blijven de vaar
tuigen óf vastzitten óf worden belet de ha
ven binnen te komen, zeer ten nadeele van
het bedrijf en zijn zij onderhevig aan ernstig
gevaar. De beide heeren drongen aan op
krachtiger uitdieping, welke daar ter plaat
se ter beoordeeling staat aan 's Ministers
Departement. Het op wettelijk peil houden
van de buitenhaven, wordt door den toe
stand vóór d© haven doelloos gemaakt.
De Minister gaf den heeren te kennen,
dat naar zijne gegevens de diepte volgens
de wet aanwezig is.
Toegevoegd aan den directeur-gene
raal van den arbeid de arbeidsinspecteur J.
P. de Yooijs.
Bestemd voor twee jaar tot 3e genees
heer aan het krankzinnigengesticht te Bui
tenzorg in Ned.-Indié A. R. van Braam
Houckgeest, 3e geneesheer aan het krank
zinnigengesticht ,,Het Groot .Gaffel" te
Warnsveld.
Varesniging van Leeraren bij Hat.
Middelbaar Onderwijs.
Te Leeuwarden is Woensdag geopend
de jaarlijksche algemeen© vergadering van
de Vereeniging van leeraren bij het middel
baar onderwijs.
De voorzitter, de heer Herm. Snijders, uit
Middelburg, heette de aanwezigen welkom.
Hij zette uiteen, hoe meer dan ooit er
voor de Vereeniging te doen is. De belang
stelling voor het middelbaar onderwijs is
toenemende. De bevolking neemt toe. In
steeds ruimeren kring worden d© resultaten
van het M. O. gewaardeerd. Toch dient veel
grondig te werden hervormd en verbeterd
wil die uitwendige groei van het middelbaar
onderwijs op den duur blijken tot innige
gezondheid en ware Levenskracht te voeren.
Trouwens, ons geheele onderwijs in al zijn
vertakkingen wacht reeds zoo lang op voor
ziening. Zeven magere jaren liggen achter
ons, waarin d© eisdhen tot hervorming zich
opstapeldon, en weinig werd verkregen. Laat
ons nopen, dat die periode thans achter
ons ligt.
De rede van den lieer Snijders weid door
de aanwezigen luide toegejuiéht.
Eonigen gasten werd daarna welkom ge-
heeten. In de eerste plaats een tweetal afge
vaardigden uit België van de Instruction
Moyenne Publique. Verder waren er ver
tegenwoordigers van het Genootschap vam.
Onderwijzers en de Vereeniging van Leer
aren in lndië. Tegenwoordig waren ook d©
heeren De Vries en De Jong namens d©
Vereeniging van Teekenonderwijzersdan
de eere-leden Bevers en Knappert, wier ver
melding met algemeen applaus begroet werd.
De heer Van Leeuwen, Belgisch afge
vaardigde, sprak daarna e»en woord van
dank voor de vriendelijke woorden van den
voorzitter.
De secretaris brengt daarna het jaarver
slag uit. Het aantal leden bedraagt thans
1234.
De penningmeester, de heer dr. Stoel,
daarna verslag uitbrengend, begint den fi-
nancieelen toestand gunstig t© noemen. In
het geheel bedroeg het bedrag der contri
butie» ruim f 5000. f 700 werden in het
reservefonds gestort, dat thans f 1300 groot
is. Uitgaven uit het reservefonds kwamen
niet voor. Uitbreiding van het ledental is
noodzakelijk, wanneer de financieel© toe
stand gunstig zal blijven.
Hierna kwamen aan de orde de verslagen
der verschillende commissies.
Uit het verslag van den persconunissaris
■bleek, dat diens taak dit jaar al zeer een
voudig was geweeat.
Uit het jaarverslag van de redactie van
het Weekblad bleek, dat naar een betere
regeling gezocht wordt betreffende d© vear-
deeling der kosten van het Weekblad tus
schen het genootschap van leeraren aan
gvmnasia en de Ver. van leeraren bij het
M. O.
Uit het jaarverslag van de commissie van
■bijstand voor pensioenzaken bleek, dat daar
in gedurende het afgeloopen vereenigings-
jaar tal van mutaties hebben plaats gehad.
De commissie bestaat thans uit de heeren
B. J. T. Varenhorst, voorzitter; J. W.
Kuiper, W. Th. Lindner, G. J. vam de Well
en H. Boersina,secretaris.
Het jaarverslag van de commissie van ad-
vies voor schoolbibliotheken aan Gymnasia
en IIB. S. was kort, daar de commissie
j zich in hoofdzaak bepaald had tot het op
stellen en uitgeven vam een „Lijst van aam-
bevelenswaardige boeken" voor de leerlin-
gen.
Dr. De Boei-, uit Amsterdam, vraagt hoe
I de commissie denkt den catalogus uit te
geven. Vooral het gedeelte geschiedenis
brengt Spr. tot nadenken. Veel dient er nog
op te komen, ook veel verwijderd.
De heer Heyligers, uit Den Haag, ant
woordt, dat aanmerkingen van de leden zijn
overwogen, ook wat den catalogus betreft.
Wat betreft de vragen ten opzichte van de
geschiedenis diene: Men heeft verschillen
de subcommissies. In pleno vergadert de
commissie zelden. De verslagen der depar
tementen waren opgenomen in het Week
blad der Vereeniging.
De penningmeester, dr. Stoel, bracht
daarna verslag uit van de voorloopige be
grooting van het volgende jaar. Het totaal
bedrag der inkomsten en uitgaven werd be
raamd op ruim f 5400. Ook dit verslag werd
goeidgekeurd.
Aan de orde was thans de vaststelling
vaa het werkprogram voor het volgend jaar
voortzetting van de salaris-actie, rechtspo
sitie van de leeraren, bibliotheken van leer
aren middelbare scholen voor meisjes, in
zonderheid organisatie en subsidieering,
rapport van de inechakelingsoommissie, han
denarbeid bij het middelbaar onderwijs in
verband met de verschillende vakken, d©
hoogere burgerschool, en sport, invaliditeits
pensioen
De heer Hoogstra vraagt of 't wenschelijk
is, dat ook op het werkprogram kwam de
bespreking van een brochure van één der in
specteurs op het middelbaar onderwijs over
beperking van de eindexamens. De voor
zitter voelt niet veel voor die bespreking.
Titans is het alweer wachten op de inscha
kelingscommissie. De heer Hoogstra meent,
dat men die brochure kan écarteeren. Wel
kau men de vraag van de eind-examens ter
sprake brengen. Alzoo geschiedt en wordt
de bestudeering van den omvang der eind
examens op het werkprogram gebracht. De
heer Meder (Utrecht) dringt aan op het ter
tafel brengen van de quaestie van de rechts
positie.
Als plaats voor de volgende algemeen©
vergadering werd aangewezen Utrecht.
Aan de orde kwam een voorstel, inge
diend door de heeren Hoogstra en Varen-
liorst, om een commissie te benoemen om
de mogelijkheid te onderzoeken van de op
richting eener uitkeeringskas voor een uit-
keering ia ééns bij overlijden van de leden
der Vereeniging van Leeraren bij het Mid
delbaar Onderwijs.
Het hoofdbestuur achtte het onderzoek
zeer sympathiek en geeft een gunstig prae-
advies.
Het voorstel, in s Lemming gebracht, werd
met overgroot© meerderheid aangenomen.
De benoeming der commissie werd over
gelaten aan het hoofdbestuur, dat als leden
benoemde de heeren Varenhorst, Hoogstra
en Stoel, met het recht zich enkel© perso
nen te assume ere 11. Op wensch der vergade
ring werd de commissie uitgebreid met den
heer De Vos
Daarna kwam aan de orde de behandeling
van bet rapport van de salariscomimissie.
Dit geschiedde in besloten vergadering. Het
essentieel e zal later in het Weekblad mee
gedeeld worden.
Bij de ontvangst ten stadihuize werd den
leden der Vereeniging welkom geheeten door
den wethouder Schoondermark.
De heer Snijders dankte voor de welwil
lende woorden
Do vergadering van de Vereeniging van
Leeraren van het Middelbaar Onderwijs
werd Donderdag voortgezet.
Aan de orde was het bespreken van het
werk en d© plannen van de commissie voor
wandversiering, in t© leiden door den heer
M. A. P. G. Poelhekke, directeur van de
H. B. S. te Nijmegen, en dr. A. van de
Water, leeraar H. B. S. te Arnhem.
De heer Poelhekke begon met een theo
retische beschouwing.
Hij betoogde, dat men den leerlingen
moet. inbrengen, dat onze volkskracht stijgt
met de kunst. Men moet de leerlingen na
der tot de kunst brengen," dit is t© berei
ken in aansluiting bii andere vakken, bij
teek enen, bij historie, bij letterkunde.
Een langdurig applaus dankt© den heer
Poelhekke voor zijn rede.
Daarna herinnerde de beer De Water aan
de tentoonstelling te Arnhem. Thans stelt
de commissie voor een handleiding samen te
stellen voor wandversiering, welke kan
worden een leiddraad voor velen. In de
handleiding dienen te staan opgaven van
geschikte platen met prijsopgaven. Dan dient
de Vereeniging een wandelcollectie bijeen
te brengen, een soort permanente tentoon
stelling, die rond gaat als een portefeuille
van een leesgezelschap. En duur betboeft dit
niet te zijn, waar uitgevers en autoriteiten
medewerken. Architectura et Amicitia be
studeert deze vraag thans ook op verzoek
van de commissie. Een rapport cal hiervan
het gevolg zijn
De heer Poelhekke antwoordt op eenige
vragen, dat men in de eerste plaats belang
stelling heeft willen wekkenlater zal de
commissie voorstellen in het weekblad plaat
sen.
Na een pauze werd te twee uur de verga
dering geopend.
Aan de orde was nu de plaats van de
commissie van toezicht in de organisatie van
het middelbaar onderwijs. Dit onderwerp
was ingediend door het centraal departement
en namens dit departement verdedigde de
heer mr. dr. De Visser de volgende stellin
gen a. De werkkring van de commiesie van
