BP. 147. Tweede blad.
8"
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
fer 3 maanden voor Amersfoortf 1.00.
Idem franco per post - 1.50.
Afzonderlijke nummer: - 0.05.
[V j Couian verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen 9nz.gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF 6 C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bg vooruitbetalinfl
Qroote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
1
ei
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Vrijdag werden de algemeene beschouwin
gen over de Staatsbegrooting voortgezet.
De heer P a t- ij n beval in de eerste plaats
het denkbeeld aan om de machtiging aan den
Minister van Financiën om eene Ötaatslee-
ning aan te gaan niet te geven op het laat
ste oogeublik als het geld noodig is. De mi
nister moet de machtiging hebben om geld
te leenen, teneinde het ijzer te kunnen sme
den, terwijl het heet is. Het medezeggings-
schap der Kamer omtrent de voorwaarden
blijft onverkort.
Voorts gaf spreker in overweging de hef
fing van een evenredig zegelrecnt op effec
ten en wellicht ook op den verkoop van ter
mij ngoede(ren.
Daarna komt spr. tot het financieele be
leid. Hij staat niet aan de zijde van die V
den, die meenen dat de toestand goed is en
«lies wel van zelf terecht zal komen. Waar
verleden jaar ieder alles zwart inzag, was
spr. toen van een ander gevoelen, maar nu
'ziet hij de zaak minder optimistisch in. De
uitgaven stijgen snel en het accres der amor
tisation houdt daarmede geen gelijken tred.
8pr. is het met de regeering eens dat de
financieele toestand des lands is zorg-
eischend. Welnu, dan is meer dan ooit noo
dig een krachtig minister van financiën,
(iemand die naar zuinigheid streeft en een
verstandige belastingpolitiek voert_ Tot zijn
leedwezen vindt spr. dien persoon niet in
Idezen minister van financiën. Bijna alle be
groeiingen zijn veel hooger. Al die verhoo
gingen worden mot een gemak op het budget
gebracht alsof er geen wolkje aan de Lucht
is. Zoo wordt op hoofdstuk V, artikel 77
f 100,000 uitgetrokken voor terrein voor een.
nieuw rijksKrankzinnigengesticht, hoewel
mog niet eens vaststaat dat men dat terrein
noodog heeft. Ook de uitgaven voor defensie
zijn enorm gestegen,, gelijk spr. met eene
vergelijking van de cijfers aantoont. In twee
jaar tijds hebben wij eene verhooging van
militaoire uitgaven van 2 millioen. en de uit
voering van dure plannen ligt nog in bet
■verschiet, Aon dergelijk onverantwoordelijk
beheer doet spr. ruiet meê.
Zeer verkeerd, vinxii spr. het dat ,de Mi
nister 3/.4 wil hallen uit de inkoanetenbelas-
tang en uit de successie, waar de inkom
stenbelastingen al zoo hoog zijn.
En wat ie er nu van de ïnaoms-enibelasting
gekomen? Hij zou ingevoerd worden met 1
Januari 191U en in afwachting daarvan
deed de Minister voorloopig aistand van
aijne verhooging van accijns. Onvervijld
zou de successiebelasting komen, maar de
inkomstenlbelasung houdt de Minister voor
loopig in zijn zak. Kan dat nu wijs be
leid genoemd worden?
Zeeuen maanden geleden was de Minister
geheel op de hoogte met den fmancieeüen
toestand des lands en daar deze minister
aiie gegevens had voor de inkomstenbelas
ting door Minister de Meester gereed
gemaakt hoe kan de Minister aan zeggen
dat hem tijd ontbrak dat is een onverdiende
•blaam op zijn ambtenaren werpen. 'JS«en,
de eenige oplossing is, dat de Minister van
inzicht is veranderd en de inkoms-.enbe-
lasting op de lange baan schuift. De minis
ter kondigt nu aan eene verhooging van in
voerrechten met 30 pot., waar öpr. natuur
lijk tegen is. Een tarieisverhooging in twee
tempo s i« verderfelijk en Spr. begrijpt niet
hoe de minister tot zulk een stelsel kan
komen.
Do fout ligt er dik op, gelijk de minister
verleden jaar zelf toegai. Uit alles blijkt,
meent Spr., dat het deze Keg. geen ernst is
met sociale hervormingen, waar meet het
geld van daan komen f Had de minister
zijn standpunt van het vorige jaar gehand
haafd. Spr. zou hem gesteund heb oen. Nu
kan hij dat niet; hij kan nu zijn stem aan
de wet op het gedistilleerd niet geveuhij
kan zich met net financieel beleid dezer
regeering niet vereenigen.
De heer D r u c k e r constateerde o.a.
dat de regeeriug hare beginselen allerminst
heeft duidelijk gemaakt en ook in het afge-
loopen jaar is gebleken, dat die christelijke
beginselen geen richtsnoer en geen bouwvast
geven.. Niet lang geleden hebben wij
gezien, dat een groot deel van de
xechtschë pers zeer geboLgen was over
de zendiugsparagraaf van den minister van
Koloniën. Men dacht dat een liberaal amb
tenaar die geschreven had, terwijl de minis
ter hier zelf verklaard heeft, dat hij haar
zelf heeft geschreven. De afgevaardigde van
Breda wilde geld in de koloniale kas bren
gen door een soort Staatsloterij. Tal van
voorbeelden zijn nog aan te halen om dui-
idielijk aan te toonen diat die Christelijke
rechtsbeginselen geen houvast bieden.
Ook bij de opvatting omtrent afschaffing
van de doodstraf en omtrent de echtschei
ding bestaat rechts groot verschil van in
zicht, zoodat ook daaruit weer blijkt, dat de
christelijke rechtsbeginselen geen richtsnoer
of houvast geven. Daarom is het woord
81 r e v e n naar de toepassing van christe
lijke rechtsbeginselen een gelukkig gekozen
uitdrukking, maar hij vreest, dat met dat
streven naar de toepassing dier beginselen
weinig in het belang des lands zal tot stand
gebracht worden.. De Mem. van Antw. is
sober, prikkelt niemand, maar geeft in geen
enkel opzicht aan welke groote vraagstuk
ken wij door deze regeering zullen zien op
gelost, terwijl die oplossing voor haar, met
hare groote meerderheid hier en aan de
overzijde zoo gemakkelijk zou zijn.
De algemeene herziening den- Ongevallen
wet laat op zich wachten. De voorziening
tegen de ouderdomsvoorziening is in een ver
verwijderd verschiet geplaatst.
Een hooge plicht der regeering is
het eindlelijk met een voorstel te ko
men. Met leedwezen constateert Spr. ech
ter, dat bij deze regeer in g alle warmte en
plichtsgevoel voor sociale nooden ontbreekt.
Wat de Grondwetsherziening aangaat, uit
iederen regel der Mem. van Antw. spreekt
verschuiving op de lange baan van het kies
recht-vraagstuk. Hetgeen de Mem. van
Antw. bieot kan niet gezegd worden te zijn
een krachtig hervormingsprogram. Wij heb
ben hier niet anders dan een conservatief
zaken-kabinet, welk kabinet niettemin dien
sten kan bewijzen. Gaarne zullen de Vrijz.-
Dem. samenwerken waar dat mogelijk is,
maar zeker is het dat bij de verkiezingen
heel wat meer werd beloofd, dan nu door
dit zakenkabinet in uitzicht werd gesteld.
Ten slotte komt spreker tot hetgeen gis
teren in de tweede helft der vergadering
voorviel. Men heeft dat teruggegeven in de
woorden; de mise en scène was prachtig.
Hetgeen echter gesproken is, heeft de twij
felingen niet opgeheven. Er zijn feiten, die
vaststaan, niet tegengesproken kunnen wor
den en gisteren ook niet tegengesproken
zijn. Er is gehandeld in strijd met onze
wet'op de ridderorden. Mede staat vast dat
een minister geld voor zijn partijkas heeft
aaugenomen van iemand, die op zijn voor
dracht was geridderd en dat daarbij hare
tusschenkomst heeft verleend een R.-C.
jonge dame en dat correspondentie is ge
voerd over staatszaken met niet ambtelijke
personen. Spr. leest een briefje voor aan
mej. Westmeijer van dezen inhoud: Mejuf
frouw, alleen voor de Utrechtsche Univer
siteit zou 43.500 noodig zijn. Er kan al-
zoo geen sprake van zijn. Reeds voor één
Universiteit is de som te groot.
Uw dw. dr., enz.
Volgens spreker heeft dr. Kuyper gehan
deld op een wijze, welke de positie der re
geering in gevaar bracht. Het aantrekken
van het boetekleed op het laatste oogenblik
kan den indruk, welke gedurende jaren is
gemaakt-, niet wegnemen. Hij heeft de on
gereptheid van onze politieke zeden in ge
vaar gebracht. Bij alles wat ons in Neder
land verdeelt, is het toch gelukkig dat wij
op een punt samengaande ongereptheia
van onze politieke zeden.
Ook Spr. protesteert tegen het standpunt
in deze door de regeering aangenomen.
Ten slotte betoogt Spr. dat met te streng
voor onze goede politieke zeden kan wor
den gezorgd. Gaarne har spreker ook onom
wonden antwoord ontvamgen omtrent het
aannemen, van geschenken van spoorweg
maatschappijen. (vrijkaarten). Gaarne zou
Spr. ingelicht wonden, wat aanleiding gaf
t-ot de keuze van den heer Staalman in zake
het onderzoek naar de gedwongen winkelne-
ring.
De heer Tydeman zail over den uit
slag der verkiezingen weinig' zeggen.
De uitslag dezer verkiezing tot haar
eenvoudigsten vorm terug brengende, kan
kan men zeggen dat de coalitie, de aaneen
gesloten groepen, gezegenvierd heeft over
de verspreide elkaar nu en dan bestokende
groepen. n,r heeft volstrekt geen ommakeer
tegen het liberal isme plaats gehad.
Spr. verdedigde het standpunt der vrij
liberalen en toonde aan dat deze wel dege
lijk aan sociale maatregelen hebben mede
gewerkt. Doch zij wenscht het verslinden
van millioen door de Rijksverzekeringsbank
tegen te gaan en de Ongevallenwet ,te ver
beteren.
De liberale partij kan de door haar in uit
zicht gestelde verwachtingen niet meer ver
vullen,'zeide de heer Troelstra. Maar sedert
wanneer deden de socialisten dat? Gij en uw
orgaan Komt alleen op voor de werkgevers,
beweerde de heer Troelstra, maar de feiten
weerspreken het. Spr. en de rijnen komen
o<p èn voor de werkgevers èn voor de ar
beiders, hetgeen de -soc.-dem. niet doen. Die
komen alleen op voor de arbeiders.
De Memorie van Antwoord is heel
mooi van stijl, verraadt den bekwa
men pleitbezorger, maar overigens blijkt
het, dat de Begeering haar oud standpunt
blijft innemen. De antithese heeft blijkbaar
alleen gediend als propagandamiddel voor de
verkiezingen. Ten slotte toont spreker aan,
dat dit kabinet zich moet bewe
gen in het gebied der neutrale zóne, waarop
echter zooveel verscheidenheid van inzicht
is, dat het kabinet een politiek zal moeten
volgen van ontzeiling der gevaarlijke klip
pen. Spr. komt nu tot de sociale wetten eD
constateert, dat de Regeering bij ver
schillende dier wetten geen homogene coali
tie-meerderheid achter zich heeft, daar er
kentering is gekomen in de inzichten der
rechterzijde op verschillende punten.
De financieele toestand acht Spr. volstrekt
nog zorgei schend. Het accres der middelen
ia voldoende en tot 1908 was de toestand ge
zond. In het tekort van 12 millioen ziet Spr.
nog niets zorgwekkends bij de stijging der
middelen en bij de verkeerde wijze waarop
z. i. geraamd is. Ook Spr. kan het finan
cieel beleid van deze regeering niet goedkeu
ren. Hij wil eerst de inkomsten 1909 en
1910 afwachten en zal alleen voor verhoo
ging van accijns stemmen bij verlaging van
den suikeracoijns. Andere belastingen wil
Spr. in petto 'houden tot zij noodig zijn.
Wanneer overigens dit kabinet blijk geeft
van lust tot samenwerking, zal er veel goeds
mede tob stand gebracht kunnen worden.
De heer Vliegen wenscht ook de fi
nancieele politiek te behandelen. De toestand
der financiën wordt zorgwekkend genoemd:
en zou dit zijn wanneer de dringende social©
hervormingen tot stand werden gebracht.
Spr. wijst er op, dat van 1897 af, op één
jaar na, de inkomsten gestegen zijn.
Verder gaat hij na waaraan groote be
dragen zijn uitgegeven, o.a. aan het onder
wijs, waartegen hij geen bezwaar zou heb
ben, als- het onderwijs maar voldeed aan de
eischen voor de volksklasseaan militaire
uitgaven; aan waterstaat enz-, terwijl aan
sociale verbeteringen weinig werd ten koste
gelegd.
Let men nu op onze belastingen, dan ziet
men dat er nog altijd te veel van den klei
nen man en te weinig van de kapitalisten
gehaald werd. Had men tijdig de successie
belasting hooger opgevoerd, dan zou men
nu niet voor te korten staan.
Heeft het vorige anti-revol. kabinet met
geld gegooid als peperneuten, van dit kabi
net verwacht Spr. geen verbetering. Spr.
komt er tegen op, dat weer alleen wordt
voorgesteld den jeneveraccijns te verhoogen,
zonder den suikeraccijns te verlagen, die in
ons land nog altijd buitengewoon hoog is.
Hij moet zich verzetten tegen die z.g.
tijdelijke versterking van middelen, die van
tijdelijk steeds blijvend wordt. De voorge
stelde progressie van de successiebelasting
noemt hij geen progressie: Wat is nu 1 mil
lioen 1 ton op zulk een belasting, die veel
meer aangeschroefd moest worden om te
kunnen voldoen aan sociale nooden. Die
heele progressie is schijn en niets anders.
De voorloopige tariefsverhooging met 30
verscherpt slechts de bestaande onbillijk
heid. Al dat lapwerk beteekent niets en op
die manier komt men niet aan geld voor
sociale hervormingen. Al die belastingver -
hoogingen als die van de drankaccijns enz.
hebben eenvoudig de strekking, nog meer
van de niet-bezittende klasse te halen, om
de bezittende, waar het beter gehaald kon
worden en waar het gehaald moest worden,
te sparen. De verhooging van de jenever
accijns zal niet tot vermindering van het
alcoholgebruik leiden, maar alleen de ge
zinnen van de hartstochtelijke jenever-drin
kers nog ongelukkiger maken.
De venhooging van de dramkaccijns zal de
smokkelarij doen toenemen, zoodat ook uit
<Lt oogpunt de verhooging te veroordee-
len :s. De soc.-dem. fractie zal dian ook tegen
de verhooging 6temmen.
De heer L o h m a n bespreekt aller
eerst de zaak-Kuyper. Dat een minis
ter een dame, die een ridderorde kwam vra
gen, niei dadelijk de deur gewezen heeft,
daarin steekt niets, want ais ieder, die dat
kwam doen, verwijderd moest worden, had
nun weJ een afzonderlijken portier noodig.
Maar Spr. meent, dat een minister zich niet
ti-gelijk als partijleider mag gedragen, en
geen gelden mag ontvangen voor de partij
kas. De wijze, waarop dr. Kuypber zich
verdedigt, heeft sprekers sympa
thie n i e Het gaat niet aan, de-
coratien toe te zeggen voor bepaalde
diensten. Het is adat geweest nim
mer een ridlderorde te geven aan iemand,
diie zijn diensten kwam aanbieden, en Spr.
hoopt, dat die adat gehandhaafd zal blijven.
Onjuist is het, dat dr. Kuyper van het te-
gendoel een sleisel heeft gemaakt. Als men
voor partijdiensten een ridderorde voorspie
gelt, heeft men te doen met corruptie. Heeft
dr. Kuyper zich daaraan schuldig gemaakt?
Naar sprekers overtuiging beslist niet. Nu
is er geld gegeven na de decoratie. Voor de
partijkas .n 1903 werd veel gegeven omdat
men toen zeer ingenomen was met- het be
wind, en spreker houdt zioh wat dat betreft,
aan de verdediging van dr. Kuypei". Juist
in het afstaan der brieven van juffrouw
Weslmeyer ziet spreker een bewijs voor de
onschuld van dr. Kuyper, want anders zou
zij het briefje in quaestie hebben achterge
houden. Gaarne geeft spreker toe, diat dr.
Kuyper met het schrijven van dat briefje
onvoorzichtig heeft gehandeld, maar aller
minst is bewezen, hetgeen dr. Kuyper is ten
laste gelegd, en wij hebben 'het recht niet,
het eerewoord van dr. Kuyper twijfel te
trokken
Hot is ondenkbaar, dat dr. Kuyper Donder
dag niet de waarheid: heeft gesproken, en
Spr. is tot de overtuiging gekomen, diat de
aan dr. Kuyper ten laste gelegde feiten
niet alleen niet bewezen zijn,
maar dat hij ze ook niet heeft
gepleegd. Daarna komt spreker tot de
rede van den heer Troelstra, en hetgeen deze
gezegd heeft over het openbaar onderwijs.
De openbare school, aldu6 betoogt spreker,
wordt bedreigd door de sociaal-democraten,
en de liberalen zijn met krachtig genoeg,
om dit tegen te gaan. De heer Troelstra
heeft voorts getracht, verdeeldheid te zaaien
tusschen de anti-re v., de katholieken, en de
chrietelijk-historischen, waar hij de laatst en
voor. telde, als conservatief en het meest in
vloed uitoefenende op de regeering. Spr.
wijst op hetgeen 'hij in den loop der jaren
hier heeft helpen tot stand -brengen, waaruit
blijken kan, dat hij allerminst conservatief
is in verkeerden zin, en in den zin. welke
de heer Troelstra daaraan geeft. Iedere ver
standige regeering is conservatief, omdat
iedere verstandige regeering moet gaan staan
op den bodem van het bestaande. Daarvan
daan zou het verkeerd zijn, nieuwe dingen
in de grondwet te zetten.
De anti-revol. p&ruj steunt iedere regee
ring, waar het geldt het maatschappelijk be
lang te bevoordeelen, en waarbij de chrisite
lijke beginselen niet uit het oog verloren
worden. De middenstof behoort in den regel
tot den middenstand, die geen tijd heeft,
zich veel met de politiek te bemoeien, en
voor het grootste deel slechts rekening houdt
met het belastingbiljet. Welnu, als de hee-
ren van de overzijde dit te hoog opvoeren,
dan zegt die middenklasse zeer verklaarbaar
,,ik dank ui"
Ten slotte betoogt spreker, dat de begin
selen, welke de christelijke kerk heeft ver
dedigd, en nog verdedigt, verre staan boven
de menechelijke inzichten. Dat er verschil
over die inrichten bestaat, ontstaat daar
door, dat zij zoo hoog staan, om dadelijk
door een ieder begrepen te worden, en de
groote fout is, -at men het volk heeft wil
len opvoeden z o n die r die beginselen, wel
ke het fundbment rijn. In plaats van een
evangelie van liefde verkondigen de socia
listen ©en evangelie van haat. Al wat de
kapitalist doet, wordt verdacht gemaakt.
Met opzet wordt haat gezaaid.
(Stemmen: neen 1 neen 1)
De heer Lobman: Gij predikt aanhou
dend den geweldigen oorlog tegen het- kapi
taal en verdedigt de afschuwelijkst© sabota
ge aan de christelijke arbeiders. Kunt gij
hen wel wijsmaken, dat gij hun welzijn wilt?
Zoo gauw als zij met u in aanraiking komen,
voelen -zij het tegendeel en wenden zich van
u af. Spreker betoogt voorts, dat
de regeering zeer terecht geweigerd heeft te
antwoorden op de -haar gestelde vragen om
trent zijn ambtsvoorganger. Zeer unfair zou
het zijn, door een minister het gedrag te
laten heoordeelen van rijn voorganger, die
zich wellicht niet verdedigen kon, gelijk dr.
Kuyper, die toevallig Kamerlid is.
Maandag ten ure voortzetting.
Berichten.
De Ridderorde n-k w e s t i e.
Bij de behandeling van Hoofdstuk II der
Staatsbegrooting zal de heer Duys, namens
de sociaal-democratische Kamerfractie, een
voorstel, verdedigen, om den post voor aan
koop van nieuwe ridder-orden 8000), ie
schrappen.
Rijksweg Vel se nIJ mui
den. Ingediend is een wetsontwerp tot
intrekking van de wet van 25 Mei 1908, tot
overbrenging van den rijksweg van Velsen
naar IJmuiiden in beheer en onderhoud bij
de gemeente Velsen.
Kamerdist riet Gulpen.
Naar aan de Tijd uit betrouwbare bron
wordit medegedeeld, zal de heer Paul Brou
wers uit Meerssen, bij de aanstaande ver
kiezing voor lid der Kamer in het district
Gulpen, geen candidatuur meer aannemen.
Mr. van Groenend-aal heeft bedankt voor
de candidatuur.
Het hoofdbestuur der Central© R. K.
kiesvereeniging, district. Gulpen zal Dins
dagnamiddag te Gulpen eene vergadering
houden. Daaruit zou men mogen afleiden,
dat jhr. Ruys niet bij enkele candidaat6lel-
ling zal gekozen worden.
Naar verluidt zal de socialist van Kol
zich doen candideeren.
Arasterdarasche Gemeente
raad. Ia de Woensdag gehouden gemeente
raadszitting werd eerst de tot raadslid gekozen
heer J. Polak op de gebruikelijke wijze geïn
stalleerd.
Goedgekeurd werd de voordracht van B. en
W. tot wijziging van de verordening in zake de
Universite.t. naar aanleiding der laatste wijzi
gingen van do Hooger Onderwijswet. Wij ver
melden hieruit: eervol onUdagen hoogleeraren
behouden den titel van hoogleeraar. Dezen heb
ben 't recht senaa-tsvergaderingen bij te wonen on
een adviseerende stem nut te brengen.
De examens worden mede gelijk gesteld met
die der bijzondere universiteiten
I Omtrent bijzondere leerstoelen wordt voorge
steld dat instellingen, stichtingen of vereenigin-
gen, na. goedkeuring door den gemeenteraad, een
of meer leerstoelen in bepaalde leervakken kun
nen vestigen.
De voordracht van B. en W. om op het terrein
van het Wilheltnina-gasthuïs twee barakken te
bouwen, één voor besmettelijke ziekten en één
voor observatie, en daartoe f 103,340.crediefc
te verleenen. werd goedgekeurd.
Daarna kwam aan <le orde de voordracht van
B. en W. ten geleide van een eonoept-adree aan
de Tweede Kamer in zake het wetsontwerp tot
herziening der belastingbevoegidheid der ge
meenten.
Zo ook i lekend, is de strekking van dit adies,
dat de gemeenteraad betreurt dat de voorge
stelde herziening geen beteren toestand der ge-
meente-financiën van, Amsterdam, zal schrap
pen.
De heer Sutorius zegt dat men in Den Haag
niet voldoende op de hoogte is met de nooden
en de plaatselijke toestanden van Amsterdam.
De heer Boissevain acht het tgdstip der adree-
zending goed gekozen, daar op onze laatste
gemeeirtebegrooting slechts een klein bedrag aan
„onvoorziene uitgaven" is gelaten. Gaarne zag
Spr. aan dat adres een zinsnede over de pro-
g-i essie toegevoegd, opdat men daarmede zoo
vrij mogelijk blijve. Dienaangaande hebben dan
ook de boeren Wibaut en Vliegen een voorstel
ingediend, dat Spr. gaarne zal steunen.
Spreker eindigde: ,,er moet eindelijk hulp
komen van de Regeering, anders loopen we vast.
De Regeering moet toonen dat haar hart nog.
klopt voor ons dierbaar Amsterdam." (Ironisch
bravogeroep en hilariteit).
De hoer Fahius protesteert tegen het feit, dat
dc stad het slachtoffer wordt van de slechte
financieele regeling. Wel heeft de gemeenteraad
zelf door vroegere groote uitgaven schuld aan
den slechten toestand, maar zoolang het Rijk
geen gemeentezaken, zooals onderwijs, armen
zorg cm politie overneemt, verwacht spreker geen
heil van maatregelen die geen primcipdeele wij
zigingen brengen.
Ook de heer Worst zegt absoluut niet bevre
digd! te zijn door de voorgestelde gemeente-wets
wijziging Spreker wijst op de ontneming aan
die gemeenten van het recht van accijnsheffing
door het Rijk, dat nu zelf die baten trekt. De
heer Vliegen oordeelt, dat de ideeën van den
heer Fahius geheel uit den tijd zijn.
Spr. berekent uit de cijfers van 1906, dat
Amsterdam vergoed kreeg voor zijn onderwijs
kosten van het Rijk 34.4 overig Noord-Hol
land 47 Friesland 53.6 en Groningen 59
De armen17.org kositte Amsterdam 2 millaoen. in-
dat jaar alle andere Noord-Hollaiudsche ge
meenten samen, van: nagenoeg gelijke bevolking
als Amsterdam 7 ton. De vier grootste ste
den vain ons larad, met 23 dier bevolking, be
taalden samen 46 van alles wat de. Nederlandt-
sche gemeenten in totaal aan armenzorg uitge
ven. Daar blijkt dus meteen uit, dat het praatje
alsof hier een zekere politieke richting de uit
gaven zoo opdrijft, niet onjuist is.
Resumeerend, constateert Spr. dat het wets
ontwerp absoluut onvoldoende is. Hem komt,
al kost dat dan ook de gemeente een deel van
haar autonomie, 't meest wenschelijk voor, dat
het Rijk een deel van de verplichtingen der ge
meenten overneemt.
De heer Simon, maakt nog enkele opmerkin
gen. In de eerste plaats, dat er verschillende
gewone werken zijn uitgesteld. In de tweede
plaats, dat het jaadijksch accres van 3 a 4 ton
niet is te ontgaan. En eindelijk, dat verschil
lende dringende verbeteringen moeten worden
aangebracht.
De heer Wibaut constateert bij de verdediging
van zijn amendement, dat hem en zijn vrienden
dw autonomie der gemeenten niet onverschillig
laat. Als men liaar te veel zou wille» besnoeien,
dan zou dat trouwens duidelijk aan het licht
komen. En een bewijs van dae bewering noemt
Spr. liet voorgestelde amendement, dat een be
langrijk stuk vrijheid voor de gemeente vertegen
woordigt.
De Voorzitter zegt, dat het er bij hem niet in.
wil, dat de voorgestelde maatregel den nood
der gemeente zou lenigen. Spr. gelooft dan ook
niet. dat de Rijksregoermg er ooren naar zou
hebben
Bovendien, deze quaestie behoort in Den Haag
thuis. En de heer Wibaut moge niet vergeten,
dat practisch de progessie-quaestie voor onze
stad met zoo veel beteekent. Door hem is een
andere schaal van progressie indertijd voorge
steld. die, naar Spr. met voorbeelden aangeeft,
practisch niet uitvoerbaar is.
De heer Wibaut zegt, dat wanneer het onuio-
gelijK is, een belasting naar draagkracht in te
voeren met een Gemeentewet ak de tegenwoor
dige. dan behoeft dat nog riet te bewyzen, dat
zulk een regeling onmogelijk zou zijn by een
w ijziging dei Gemeentewet, waardoor men wel
de rijken het hoogst zou belasten, maar den mid
denstand zou kunnen ontlasten.
Het amendement-Wibaut wordt verworpen
I met 28 tegen 13 stemmen.
De voordracht wordt zonder stemming goed-
gekeurd.
i Het laatste punt op de agenda werd aange-
l houden
Gemeenteraad s ver k. ie*
Iziug Amsterdam II. Tusschen de
besturen van de kiesvereniging: der drie
kerkelijke partijen moeten samensprekingen
hebben plaats gehad, die er toe hebben ge-
leid, dat als candidaat in district II (vaca-
ture Sleef) zal worden voorgesteld aan de
J drie kies vereenig ingen het oud-raadslid de
I heer Jan te Haar (chr.-hist.).
Gedenkteeken voor dr.
I Schaepman. Het bericht omtrent het
oprichten van een gedenkteeken voor dr.
Schaepman te Tubbergen, is voorbarig, ook
dat de R.-K. Prop. Club ,,de Jonge Garde"
te Almelo reeds nu een plan zou hebben ont-
worpen om dit te verwezenlijken.
Centr.