KOLONIËN.
BINNENLAND.
stapel to zetten. Op dit besluit is ook van in
vloed geweest de n. odz.vkelijkheid 0111 werk
te zoeken voor 't personeel, dat door de vol-
tooiingi-voo Zrlnyi vrij geworden is. Het
bouwen van de "beide schepen zal zoodanig
werden aangepakt, dat zij reeds in het vol
gende voorjaar van stapel kunnen worden
gelaten. Tegen dien tijd zal naar mensche-
lijk vooruitzicht ook het geld daarvoor door
he. psrlemeivt zijn toegedaan, en de staat
vindt dau, als nij de bestelling d<et, de
sc he peil gVreed om van stapel to worden ge
laten. Voor het onwaarschijnlijke geval ech
ter, dat het geld niet mocht w. rdeil toege
staan. heeft het Stabilimento zich \erzekerd
van de mogelijkheid om voor de schepen in
vreemde lauden buiten Europa koopers te
vinden. Op deze wijze zijn de grondwettige I
bepalingen niet geschonden en is toch oor
het staatsbelang voortreffei jk gezorgd
Het besturende comité van de regeerings-
partij heeft de lijst van de candidateu, die
zullen worden gesteld bij de aanstaande ver
kiezingen voor den rijksdag, vastgesteld.
In 34Ö districten zullen candidaten gesteld
wordenin 73 districten neemt de regee-
ringspartij geen deel aan den strijd.
Rutland.
Uit Petersburg wordt aan de Vossische
Ztg. eene bevestiging bericht van de sints
eenige dagen in omloop zijnde geruchten,
dat bij do regeering twijfel is opgekomen
aan de juistheid van liare politiek tegen
over Finland. Uit goede bron verluidt, dat
do Czaar tot den staatssecretaris voor Fin
land Landhof bij diens laatste audiëntie
over Finse he aangelegenheden zou hebben
gezegd: ,,Stolypin is op een dwaalweg; ik
vrees, dat hij eene heillooze verwarring zal
aanrichten." De minister van financiën Ko-
kowzew is tegen den tegenwoordigeu scher
pen koers.
Daartegenover wordt bericht, dat de gun
stige* stemming, die thans in zeer invloed
rijke kringen jegens Finland heerecht, den
bekenden Finlandhater Deitrich heeft be
wogen, den rijksraad tegen Finland te mo-
biliseeren. Hij dringt aan op bespoediging
van de behandeling van de wetsvoordracht,
opdat die zoo spoedig mogelijk wet zal wor
den. In den rijksraad heerscht weifeling
wat er zal worden gedaanmen gelooft
echter, dat die vergadering zich zal laten
meesleepen.
Bulgarijë.
Om grensincidenten te voorkomen, heeft
het Bvilgaarsche ministerie van oorlog de
volgende (instructie uitgevaardigdDe
schildwachts mogen bij eene eventueele
overtreding van de 'bepalingen tot bewaking
vau de grens niet vuren op de Turkscire
grensposten. Van ieder geval van overtre
ding moet aan den naastbij gelegen officier
rapport worden uitgebracht, die dan in
overleg met den Turksclieti officier het ge
val beeft te vereffenen.
De Ikdam bericht, dat de Bulgaarsche
regeering aan de Porte het ontwerp van een
grensreglement heeft doen toekomen. Het
komt neer op het voorstel om langs de zui
delijke grens van Bulgarije ©ene onzijdige
xdue te trekken, die door de wederzijdsche
soldaten slechts ongewapend mag worden,
gepasseerd.
Turkijs.
De minister van buitenlandsche zaken,
Rifaat^T'acha, heeft een rondschrijven ge
richt aan de bij de Kreta beschermende mo
gendheden geaccrediteerde gezanten, om
hunne bijzondere aandaobt te vestigen op
de kwestie van den eed, die men aan de mo-
hammedaansche afgevaardigden op Kreta
wil opleggenzij moeten gedwongen zijn
den eed af te leggen op den Koning vati
Griekenland. De minister ziet hierin eene
schending van den door de beschermende
mogendheden gewaarborgiden status quo en
wil de mogendheden waarschuwen, opdat
tijdig gepaste middelen zullen worden aan
gewend om deze schending te voorkomen.
Marokko.
Madrid, 21 April. In den minis
terraad verklaarde Canalejas, dat hij met
de aridëre staten de kwestie van den weg
van Tetuan naar Ceuta zou regelen. Spanje
wpa begonnen met den aanleg van dezen
weg, hetgeen tot de tuaschenkorost van het
maghzen leidde. Inmiddels zijn de werk
zaamheden gestaakt.
AHarlsi.
Pau, 21 April. De Nederlandsche
leciitschipper van Maasdijk is ten gevolge
van het broken van een stang van zijn toe
stel uit eene hoogte van 15 Meter naar be
neden gekomen. Het toestel is vernield, de
luchtschipper bleef ongedeerd
MoVkou, 2 1 A p r i 1. In de Uspensky-
kat/h"draal in het Kremlin ie een koet-bare
bril jan tentooi van M oud beeld der Moe
der God©, tot een waande van eenige hon
derdduizenden roebel 8 geetolen.
Tweede telegram.
Nadere berichten hebben vastgesteld, dat
de in de Uspenskykathedraal geroofde kost
baarheden een waarde van ongeveer een mil-
lioen vertegenwoordigen. Alleen de be
kleeding van het heiligenbeeld wordt op
200,000 roebels geschat. De gestolen nim
bus wordt door een grooten smaragd ge
sierd Ook bij drie andere heiligenbeelden
zijn de edelgesteenten uitgebroken.
Belgrado, 21 April. Tengevolge
van de vernieling van de aardebaan van den
spoorweg is de treinloop gestremd op de lijn
Belgrado-Nisch. De Oriertt-express moest
van* La provo naar Belgrado terugkeeren.
O OST-INDIE.
De particuliere landen op Java.
De gasteren modegodeeüt© verklarin
gen van de Nederlandsche regeering heb
ben .aammrffkdSjlce opwinding teweeg ge
bracht in de City te Londen benevens d**
intrekking van tal van inschrijvingen voor
wandoelen aan de bureaux van de „Anglo-
Dutch Plantations Company".
De maatschappij heeft besloten de toewij
zing een week uit te stellen, teneinde aan
de inschrijvers gelegenheid te geven zich te
rug te trekken.
De directeuren hebben ©en verklaring uit
gegeven. dat hun vertrouwen in de vooruit
zichten van de maatschappij in geenen
deele geschokt is door de verklaringen, van
de pers, grootendeels ingegeven door Am
sterdam sche handelsbelangen
De maatschappij doet pogingen om de
misvatting uit den weg te ruimeu, die blijk
baar bij de Nederlandsche regeering hee recht
omtrent de bedoelingen van de maatschap
pij. Deze wil aan de wenschen van de regee
ring tegemoet komen op iedere wijze, die
over een te brengen is met de belangen der
aandeel-houders.
Een der ambtenaren van de maatschappij
verklaarde in een onderhoud, dat de maat
schappij volkomen bereid is te onderhande
len over den afstand der souvereiniteitsrech-
ten, alhoewel zij niet van plan is het vrije
bezit van het land op te geven en het in de j
plaats daarvan in pacht te krijgen, zonder
te strijden voor schadevergoeding.
Men is evenwel van meening, dat d? Ne
derlandsche regeering te dezer zake geen
moeilijkheden zal opwerpen. Een der direc
teuren van de maatschappij is naar Amster
dam vertrokken en men wacht nu de verdere
ontwikkeling der zaak af.
Aan de Staatscourant van heden oiitleenen
wij nog de volgende Koninklijke besluiten
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit
zijue betrekking van vice-consul der Nedei landen
te Thorshavn, aan den heer O. Finsen, en is als
zoodanig benoemd, buiten bezwaar van 'slands
schatkist, de lieer J Evensen.
Het ressort van het vico-consulaat omvat de
Faröer-eilanden.
Aan den heer Evensen kan in het Nederlandsch
geschreven worden
op zijn verzoek, met mgaug van 20 April j-I-,
eervol ontslag verleend als kantoarechter-plaats-
vervanger .n het kanton -Sneek, aan mr. D. Ok-
ma onder dankbetuiging voor do als zoodanig
bewezen diensten
verlof verleend tot het aannemen van het kruis
Pro Ecclesia et Pontifice, aan J. M. SUnkert,
notaris te Rotterdam, hom door Z. H. den Paus
geschonken
bevorderd, met ingang van 1 Mei a.s., tot adel
borst der 1ste klasse, de buitengewone adelbor
sten H. L. Oudenhoven en A Groustra.
Prins Hendrik naar de
Waddeneilanden.
Z. K. H. Prins Hendrik verliet circa
half acht Donderdagmorgen Leeuwarden
per automobiel, op weg naar Oostmahorn
via Dokkum, waar door de burgerij door
het uitsteken van vlaggen hulde werd ge
bracht. Ongeveer te half negen te Oostma
horn aangekomen zijnde, werd Z. K. II.
door de jeugd toegezongen, begeleid door
twee muziekkorpsen uit Anjum, waanna de
burgemeester van Oostdongeradeel (waar
bij Oostmahorn behoort) den Prins toe
sprak.
Daarna liep de Prins over dan dijk langs
het oude kruithuis van Napoleon naar den
steiger, waar de motorboot Ameland 11"
een aardig vaartuig voor 120 personen,
voorzien van twee masten, een voor- en een
achter-kajuit netjes opgepoetst gereed
lag. Het gevolg van Prins Hendrik bestond
uit de beeren jhr. Vau Suchteleu van de
Haere, kapt.:adj. van Z. K. H.graaf
Bülow Stoller, kamerheer van den Groother
tog van Mecklenburg vice-admiraal A. G.
Ellis, oud-vice-voorzitter van de Staatscom
missie voor het Reddiingwezen baron Van
Asbeck, oud-secretaris der zelfde commis
sie jhr. C. A. Den Tex, vice-voorzitter
der Noord- en Zuid-Hol 1 Rfedidingimaait-
schappij jhr. Ten Bosch, oud-voorzitter der
Noord- en Zuid-Hollandsche Redddngmaat-
schappijden Commissaris der Koningin
in de pnov. Friesland, nSrP. A. V. baron
Van Harinxma tlhoe Slooien, en graaf
George van Bernstorff, eigenaar van
Schiermonnikoog, bij wien de Prins op bet
jachtslot Rijsbergen aldaar zal logeenen.
Pas had de Prins de boot betreden, of de
standaard werd geheschen aan den voorsten
mast. In de kajuit waren versieringen aan
gebracht van bloemen, welke Hulde aan
Z. K. H." te bezen gaven, terwijl door de
zorgen van den Commissaris der Koningin
eenige boekwerken, betrekking hebbende op
de eilanden, waren neergelegd.
Circa 9 uur verliet de boot den steiger,
nagejuicht door de langs den wal staanden.
Het eiland Schiermonnikoog vertoonde zich
in flauwe lijn, terwijl tijdens die vaart het
weer. dat vrij gunstig was, toch toeliet een
blik te werpen op de Groninger en Frie-
sche kust, waarover de Prins zich liet voor
lichten. Na een uur varen kwam de Ame
land II" op de reede voor Schiermonnikoog.
Kapitein Jongsma, geholpen dloor loods
Ritsma uit Zoutkamp, had de boot langs
allerlei bakens veilig gebracht naar het
eiland, waar de groene weiden, de vuurto
ren. het dorp en de hooge duinen een aar
dig schouwspel opleverden. In den regel
worden de passagiers in roeibooten naar in
bet water staande karren gebracht, welke
hen een gratis rit laten doen door het wa
ter en langs den strandweg naar het dorp
Oosterburen, waar aan een trapje kan wor
den uitgestegen. Prins Hendrik moest dit
ook zoo aanschouwen met dfit verschil, dat
de roeiboottocht verviel. Pas was Z. K. H.
in het dorp door een daar aanwezige eere
poort bij hot Gemeentehuis gekomen, of een
muziekkorps, begeleid door zang van de
jeugd, liet het Wien Neêrlandsch Bloed hoo-
*en, waarna de burgemeester en secretaris
H W. van den Berg, omgeven door de
Raadsleden, den Prins toesprak. Daarna
werd het Reddingboothuis bezocht en schip
per D. T. Visser voorgesteld.
Bij het reddingboothuis, waar de Prins
eenigen tijd verwijlde, werd hij herhaalde
lijk op hartelijke wijze begroet met: Leve
de Prins. Een korte -wandeling door de
met vlaggen en guirlandes versierde straten,
geleid dloor den burgervader, volgde, waarna
de vuurtoren aan de binnenzijde van het
eiland gelegen, werd bezocht. De Prins ge
noot van het prachtig uitzichtde werking
van het licht, dat 4 schitteringen in de 20
seconden heeft, werd uitgelegd door den
opzichter van d© kustwacht den heer P. C.
Gits.
De Prins zette zijn ban (Reckoning in het
register der bezoekers, wandelde daarna
door het duin naa>- het Badhuis, waar even
yerpoosd werd.
Inmiddels was de reddingboot gebracht
aan het strand bij het Hotel. Onder luide
toejuichingen ging de wagen, waarop de
hoot stond, in zee. De bespanning van 8
paarden ging tot ver aan het middel in het
schuimende nat. zwenkte, waarna de schip
per de pal los trok en de boot op sierlijke
wijze in zee gleed.
Het was een mooi gezicht de 8 roeiers
zich op de riemen te zien werpen, de voor
man met zijn haak in den boeg te zien;
boomen. Vlot gaf de schipper zijn comman
do's en goed werd de te waterlating vol
bracht.
Langs den reddingweg aan het strand be
gaf de Prins, gezeten in een open rijtuig,
bespannen met 2 paarden gevolgd door 2
wagens, zich naar de landingplaats, welke
4 palen Oostwaarts is gelegen. Bij den
Prins hadden plaats genomen graaf Bern
storff en adjudant Van Suchlelen van den
Haere.
De tocht werd daarna voortgezet naar
de burcht Rijsbergen, waar de lunch werd
gebruikt. Daarna werd het vuurpijltoestel
bezocht en de Zeevaartschool.
Hedenochtend 7 uur vertrok de prins
naar Ameland
Prins Hendrik in Fries-
la n d. De correspondent der N. C. geeft om
de stemming te doen kennen, waarmede Z.
K. H. Prins Hendrik in Friesland ontvan
gen wordt, het volgende citaat uit een ge
dicht in een der Friesche bladen versche
nen
Oan Prins Hindrik!
Prins Hindrik yn Fryslan, dat jowt
bliidskip
Prins Hindrik, de gemael fen üs ljeave
Willemke-moei l
Prins Hindrik, de heit (vader) fen lytsc
Juliaentsje
Prins Hindrik, dc held, as stoarmen bylje
en skippen forgean I
Prins Hindrik, de üntginner fen woeste
fjilden, de
biskermer fen lanbou, de stipe fen niverheit!
Prins Hindrik yn Fryslan, dat jowt
bliidskip
Friezen lit wapperje de Oranjewimpels, de
Nederlandske flaggen, de skeane Fryek©
banen, de Meklenburgske kleuren 1
De Japansehe Prins Foeshimi en
zijne gemalin zullen Zondag 24 April te 2.27
's nam. Keulen verlaten en 's avonds 7.6
uur te Amsterdam aankomen. Van daar zul
len zij Dinsdag 26 April, 'snani. 4.15, naar
Dei: Haag vertrekken om ten 5.9 uur al
daar aan te komen.
Bij enkede c an didaat stelling i6 giste
ren tot lid van de Provinciale Staten van
Zuid-Holland in het kiesdistrict 's Graven
Ib.-age gekozen de heer A. H. Bongerbman te
'6 Gravenlhage.
Deze verkiezing was noodig door het over
lijden van den heer H. M. de Vries, wiens
mandaat in Juni a. e. zou geëindigd zijn
aoodat de tihans gekozene op dlat tijdstip
weclier nnoet aftreden.
Gelijk men zich herinnert, was bij gemeen
schappelijk overleg dbor de verschillend©
kiesvereenigingen overeengekomen dat de af
dealing Den Haag van den Bond van Vrij-
Liberalen een candidaat zou stellen.
De wethoudersbenoeming
te Amsterdam. Naar het Hbld. ver
neemt, ligt de voornaamste reden van het
aanhouden der beslissing door den heer Ser
rurier omtrent zijn benoeming tot wethou
der in de omstandigheid, dat 'hij eerst ze
kerheid wenscht te hebben betreffende de
verdeeling der functies van de leden vau
'het dagelijksch bestuur. Er waren geruch
ten, die wezen op de mogelijkheid, dat de
tegenwoordige wethouders vóór de Publieke
Werken, mr. Z. van den Bergh, zijn wethou
derschap tegen dat voor de financiën en de
gemeentebedrijven zou verwisselen. De heer
Serrurier is evenwel niet bereid opnieuw het
beheer van de afdeel ing Publieke Werken op
zich te nemen, maar maakt de aanvaarding
van zijn benoeming tot wethouder afhanke
lijk van een zoodanige verdeeling der func
ties, dat hem, evenals den heer Delprat, in
wiens plaats hij gekozen werd, het wethou
derschap voor de financiën en de bedrijven
zal worden opgedragen. Dit kan heden,
wanneer B. en W. vergaderen, eerst worden
beslist-.
De zaak der Gem. Electriciteitswerken
zal dan ook ter sprake komen, evenals de
vraag of de heer Serrurier, die lid der en
quête-commissie is, di^ lidmaatschap bij
aanvaarding van zijn wethoudersbenoeming
al dan niet kan bandhaven.
Huldeblijk aan mr. Van
Leeuwen. Zooals men zich herinnert
heeft zich te Amsterdam een commissie ge
vormd, om mr. Van Leeuwen een huldeblijk
aan te bieden. Naar men verneemt stroom
den de bijdrageu overvloedig toe.
Besloten werd mr. Van Leeuwen een ge
schilderd portret aan te bieden van me
vrouw Van Leeuwen, vervaardigd door Jan
Veth. Verleden week keerden de beer en me
vrouw Van Leeuwen uit St. Petersburg te
rug, en reeds had tusscheu mevr. Van
Leeuwen en den schilder een voorloopig on
derhoud plaats.
De namen der gevers zullen door calli-
grafen Grevenstuk in een album worden ge
plaatst, dat met het schilderstuk zal wor
den aangeboden.
Naar men verneemt zal het overschot van
de ingekomen gelden aan mevrouw Van
Leeuwen worden ter hand gesteld voor een
door haar te kiezen liefdadig doel. Hbld.
Gisteren vierde generaal-majoor J. W.
Boéllaard tot Herwijnen, oud-commandant
der dd schutterij te Amsterdam, zijn 80en
verjaardag. De lieer Boéllaard werd bij de
opheffing der schutterij gepensionneerd met
den rang van generaal-majoor. Hij is adju
dant in buitengewonen dienst van H. M. de
Koningin, en wijdt als arrondis6©ments-
schoolopzioner nog steedë zijn© zorgen aan
het onderwijs.
In den loop van den dag ontving de tach
tigjarige, die zich nog in krachtige, onge
stoorde gezondiheid mag verheugen, vele ge-
lukwenechen en gewerden hem fraaie bloem
stukken, o. a. ten van het óffieierskorp6
der voormalige schutterijVerschillende mi
litaire autoriteiten, o. a. de steldingcomman-
dant, generaal-majoor Van Nóotengaven
schriftelijk blijk van hun belangstelling. De
directeur en commandant der marine, baron
Sweerte de Landas Wyborgh, kwam den ju
bilaris persoonlijk geliikwenschen. Gisteren-
namiddag ontving generaal-majoor BoeJaerdt
een deputatie van den Bond van oud-onder
officieren, waarvan hij eere-voorzitter is.
Voorschriften zijn gegeven aan de
autoriteiten der Landmacht, en chefs der
korpsen om de lichamelijke oefening vóór
den dienstplichtigen leeftijd verkregen, bij
de miliciens te doen onderhouden geduren
de den tijd dat zij onder de wapenen ver
toeven.
Bepalingen zijn gemaakt omtrent de
inlevering van de wapenen, de kleeding en
uitrustingstukkeu en het ledergoed, zoo
mede van de reglementen of dienstvoor
schriften in geval eene lichting landweer in
haar geheel wordt ontslagen.
De verlofgangers van de Landweer wor
den in het laatste jaar van hun diensttijd
opgeroepen om in de maand Juli van dat
jaar de hun van Rijkswege verstrekte wa
penen, kleeding en uitrustingstukken, voor*
werpen \hii ledergoed en reglementen en
dienstvoorschriften in te leveren. De Com
missaris der Koningin bepaalt de plaatsen,
«lagen en uren waarop de bedoelde inleve
ring meet geschieden. Burg. en Weth. ge
ven minstens tien dagen van te voren door
aanplakking of op andere gebruikelijke wijze
kennis aan de landweerplichtigen in hunne
gemeente van den datum eiïz. der inleve
ring.
Bepaald is dat wanneer reserve ..onder
officieren bij de Landweer worden/geplaatst
zij alle niet tot de Landweer .beïuorende
kleeding- en uitrustingstukken moeien in
leveren.
Voor de militairen beneden den rang
van officier van de landmacht in Suriname
en Curasao zijn toepasselijk verklaard de be
palingen betreffende de toekenning van on
derscheid ingsteekenen voor langdurigen
trouwen militairen dienst, vastgesteld of
nader vast te stellen voor jle militairen 'be
nedfn den rang van officier van de land
macht in Xederl.-Indië.
Een nieuw voorschrift is verschenen
betreffende het toestaan van reëngagemen-
ten in Nederland voor den kolortialeti mili
tairen dienst voor termijnen, korter dan
drie en van ten minste drie jaren.
Een reèngagement voor één of voor twee
jaren, kan alleen worden toegestaan, wan
neer de betrokkene voor niet meer dan één
of twee jaren is goedgekeurd, terwijl boven
dien ©en reëngagement voor twee jaren kan
worden toegestaan, wanneer de betrokkene
nog slechts twee jaren of minder heeft te
dienen om wegens volbrachten diensttijd in
het genot van gagement of pensioen te wor
den gesteld.
Een reëngagement van tenminste drie ja
ren, kan met verbreking van het loopend
verband en onder terugbetaling van de even
tueel te veel genoten premie, worden toe
gestaan aan
a. de reconvalescenten op het tijdstip,
waarop zij geschikt worden bevonden voor
den actieven militairen dienst;
b. de vóór 1 October 1909 bij de Kolo
niale Reserve in dienst, getreden militair©»
op het tijdstip, waarop zij voor uitzending
naar de koloniën in aanmerking zouden
kunnen komen;
indien zij op dat tijdstip korter dan één
jaar hebben te dienen.
Wenschen de in de vorige alinea be
doelde militairen zoodanig reëngagément
niet aan te gaan, dan worden zij, na afloop
van hun hopend verband niet meer tot een
reëngagement toegelaten, maar alsdan ge-
pasporteerd, gegageerd of gepensionneerd.
Alphaibetiscihe aanbevelingslijst voor
raadfeiheer in het gerechtshof te Leeuwarden
mrs. F. J. Oamplbuds, C. L. baron van
Harinxma tlhoe Slooten en. jhr. W. H.
Hoeufft, allen rechters resp. in de recht
bank te Assen, Leeuwarden en Middelburg.
De Nederlandsche A d e 1 s-
vereeniging heeft hare jaarlijksche al
gemeen© vergadering gehouden
Volgers het jaarverslag over 1909 is het
ledental wederom toegenomen en bedraagt
dit thans 341 en tengevolge van eene aan
zienlijke bijdrage van de Daanespenning'
kon er f 4060 worden uitgekeerd.
Herkozen werden de periodiek aftredende
bestuursleden baron Sirtema van Grovestins,
jonkheer Schade van Westrum.eu baron Van
Aeheck.
Een protest van letter
kundigen tegen de taaiver
eenvoudiging. Het volgend adres is
gericht aan den minister van Binnenland-
sche Zaken
Geven met den meesten eerbied te ken
nen, de ondergeteekenden, dr. P. C. Bou-
tens, Frans Coenen, Frans Mijn.ssen en Ary
Prins, mede uit naam van
C. S. Ad am a van Scheltema, K. J. L.
Alberdingk Thijm, dr. A. Aletrino, Seerp
Anema, Frans Bastiaanse, dr. H. J. Boe
ken, P. A. M. Boele van Hensbroek, Henri
van Booven, Ina BoudierBakker, Eduard
Brom, Carry van Bruggen, M. J. Brusse,
M. H. van Campen, Suze la ChapelleRoo-
bol, A. van Collem, Dirk Coster, Henri
Dekking, dr. Frederik van Eeden, mr.
Frans Erens, Emile Erens, J. Eigenhuis,
Gerard van Eckeren, J. Esser, J. Everts
Jr., P. N. van Eijck, Anna van Gogh
Kaulbach, Samuel Goudsmit, mr. J. N.
van Hall, G. F. Haspels, Herman Heijer-
mans Jr., Frits Hopman, J. Hora Adem a,
Jan Kalf, C. R de Klerk, Willem Kloos,
Jeanne KloosReyneke van Stuwe, Marie
Koenen, dr Edw. B. Koster, Jac. van
Looy, mr. M. G. L van Loghem, dr. P.
H. van Moerkerken Jr., Johan de Meester,
Jos. M. van Mens, Th. van Merwede, Ma
rie MetzKoning, Fenna de Meijier, Cor-
nélie Noordwal, Adriaan van Oordt, E.
ten
A
dat
zou
ker
I
Bi
cot
lin
op«
dij
Ja
de
bi
OverduijnHeijligers. \Y L. Penning Jr.
Is. Querido, Joannes Reddingius, Top van
RhijnNaeff, mr. P H. Ritter Jr., jkvr.
Anna de Savornin Lohman, Carel Schar
ten, M. SchartenAntink, Arthur van
Schendel, dr. M. H. J. Schoenmaekers, L.j con
Simons, J. A. SimonsMees, Alb .Steen-i een
hofiSmulders, J. Steijnen, Nico van! ges
Suchtelen, Maria Viola, Augusta de Wit.
allen Nederlandsche letterkundigen,
dat zij meenen zich open en gezamenlijk
te moeten verklaren, tegen de door de Ver
eeniging tot vereenvoudiging van on zo
schrijftaal voorgestelde ingrijpende veran
deringen der Nederlandsche Taal, de offi-l
eieele invoering óf de algemeene toepassing
waarvan zij als een ramp voor hun volk
zouden beschouwen.
Ofschoon ten volle overtuigd, dat een
taal is als een steeds veranderend organis
me en allerminst gehecht aan de spellings
wijze en het taalsysteem van De Vries en
Te Winkel, meenen zij echter, dat een po
ging tot verandering die practiseh de schrijf
taal aan de spreektaal onderschikt bij ons
te lande van een verkeerd beginsel uitgaat.J
Het „Beschaafd Nederlands" toch is een
abstractie en als norm onbruikbaar. Boven4
dien zal niemand durven volhouden, dat in
ons vaderland door het gesproken
woord meer dan door het geschreven
beschaving en ontwikkeling gediend worden.
Het „Beschaafd Nederlands" is over het
geheel een zeer beperkte, arme taal, groo
tendeels op de stoffelijke behoeften van het
dagelijksch leven gericht, waar gauw euj
gemakkelijk de voornaamste eischen zijn. 1
Aldus verschijnt het streven naar taalver-
eenvoudiging en practische beknoptheid,]
vooral als het utiliteitsbegrip van een lang
zaam ver-amerikaniscerend zakenleven, dat
met beschaving waarlijk niets gemeen heeft.'
Daarom dient, wie nog iets anders voor
zijn landgenooten noodig acht dan een taal,
die bijna enkel voertuig is voor laag-bij-denl
grondsche nuttigheid, zich te kanten tegen
een streven als het „Kollewijnsche", dat
regelrecht op geestesverarming en daarmede
vermindering van beschaving uitloopt.
Maar bovendien meenen de ondergetee
kenden zich ook te moeten verzetten als
letterkundigen.
Litteraire kunstenaars zullen er in het al
gemeen niets tegen hebben zich uit te druk
ken in de gangbar© taal en naar de gang
bare schrijfwijze, oud of nieuw, welke deze
ook zij, mits die beide hun genoeg ruimte
laten tot uiting hunner uiteraard meer o(
min niet-alledaagsche gedachten en gevoel
lens.
Maar tegen een vereenvoudiging in naam
der nuttigheid een nuttigheid die tot
verai'ming der taal leidt moeten zij op
kernenwaar zij juist behoefte hebben aan
verrijking en .zoo veel mogelijk verschei
deuheid van taalvormen tot uiting van hud
geestesleven.
Zij willen dei;V&lvepi-otesteeren tegen eed
willens-en-wetens verarmen en vulgarisee-
ren van hun werkmateriaal, niet omdat zij
zelf het in dieuverbasterden staat zouden
behoeven te gebruiken, maar wijl het ver-!
band met hun lezers aldus steeds meer té
loor gaat. Immers dezen eindigen met niet
meer te begrijpen, ten minste niet meer t«
voelen, die vollere, rijker geschakeerd© taal
der' litteVdtuur.' waar zij zelf aan een armeJ
kleurlooze, öhbuigzame gewoon geraakten.
Het geestesleven der natie verarmd, de
letterkundige kunstenaars al verder buiten
de gemeenschap huns volks gesteld, zia
daar het kwaad, dat, naar overtuiging van
ondergeteekenden, het stelsel-Kollewijq
brengen zal, wordt het «enigszins
ingevoerd
En als Nederlandsche burgers en als let
terkundigo kunstenaars meenen zij dus ver-
plicht te zijn Uwe Excellentie hun ziens
wijze te doen kennen, om te pogen het op
handen gevaar alsnog te keeren, dat den
vormrijkdom onzer taal met onvermijde-j
lijke verarming bedreigt.
Hetwelk doende enz.
Amsterdam, den 20en April 1910.
D e 'b a n k e t b a k k e r. In de af-j
deeling Amsterdam der Nederlandsch© Ban-
ketibakkenevereenwerd dloor de beer J. S.
Meuwsen, voorzitter van den Middenstands-I
bond, een voordracht over vakorganisatie'
gehouden, in verband met de prijsverhoo-j
ging van banketbakkersartikelen.
De toestand van den banketbakker wordt
gedrukt door de algemeene stijging van de
prijzen der grondstoffen. Van de boter was
in 1898 de laagste'prijs 17 per 20 K.G.
en in 1909 23.50; in 1898 was de hoogste;
prijs 24 en iri 1909 29. Van eieren was!
iu 1898 2.30 -per 100 stuks en in 19013
3.50, terwijl de 'hoogste prijs in 1898 4.10
was en in 1909 6. Amandelen waren in de|
laatste acht jaren van 2 tot 20 hooger
dan de gemiddelde prijs pea- 50 K.G. Suiker
was in de laatste vijf jaren 10 meel 20
duurder. Zoo ook is de sucade in prijs ge
stegen. Behalve de algemeene stijging van.
de prijzen der grondstoffen hebben de ver-
hoog'ug der loonen en der winkelhuurprij-1
zen, de eischen der arbeidswet, de kost
baarder inrichting der banketbakkerijenen
de hcogere eischen voor den levensstand
aard van den patroon de bedrijfskosten zoo
hoog gemaakt, dat het evenwicht tusschen
den kostende» en den verkoopprijs totaal
verstoord is. De minder strenge eischen stel
lende banketbakker zal wellicht dat even
wicht trachten te herstellen door slechtere
qualiteiten te gaan gebruiken, of te gaan
knoeien. Doch de gevolgen van dit geknoei
zullen niet 'uitblijven.
Er 'blijven echter nog middelen genoeg
over om de rekening goed sluitend te ma
kend. In de eerste plaats door organisatie,
waarbij alle broodnijd en concurrentie-haat
meet verdwijnen, om het terrein te kunnen
betreden waarop de groot-industrie zulke
gr cuts overwinningen behaalde. Vervolgens
moeten dc vakgenooten door hun organisa
tie ervan overtuigd worden, dat in den te
gen woordigeu tijd zelfs de kleinste bedrij
ven zaakkundig moeten bestuurd worden.
Een feit is het dat nog zeer vele kleinin- I
dust rieden in alle takken van bedrijf van
administratie of boekhouden weinig weten. I
Blijkt het. mogelijk dat belangrijke voor-
deelen te behalen zijn door coöperatief in te
koopen, laat uien dan ten spoedigste beslui-
