W. 99. 9"* Jaar}anf. Dinsdag 6 September 1910. BUITENLAND. FEUILLETON. HA.NZEA. TEN. AMERSFOORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post - 1.50 Afzonderlijke nummer? - 0.05. Couian verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Advortentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50 Elke regel meer - 0.10, Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents bij vooruitbetalinf Qroote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeolige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bjj abonnement. Eene ciroulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. SCHOUW. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter ken nis van belanghebbenden, dat op Woensdag, Don derdag en Zaterdag 21, 22 en 21 September 1910 door Watergraaf en Heemraden van het Heemraad schap „de Eem" een schouw over de beken en wa terleidingen zal gehouden worden. Schouwplichtigen worden uitdrukkelijk aange maand er voor te zorgen, dat zij alsdan voldaan hebben aan hunne verplichtingen in de desbetref fende verordening gesteld. Amersfoort, 5 September 1910. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. Politiek Overzicht De verkiezingen in Portugal. Het koninkrijk Portugal is, aan hel Zuid Westen van Europa, niet alleen geo- graphiscli, doch ook wat zijne politieke ze den betreft, het naast bij de Zuid-Amerikaan- sclie republieken gelegen. En daarom mag bij eene beschouwing der Kamerverkiezingen welke daar hebben plaats gehad, in de eer ste plaats als bijzonderheid worden gecon stateerd dat de kritieke dagen in betrekke lijke rust en orde zijn verloopen. Vóór de verkiezingen deden geruchten de ronde om trent revolutionaire plannen der conservatie ve partijen welke de regeering op den 2öen Augustus aanleiding ertoe gaven de land- en zeemacht te consigneeren; er gebeurde ech ter, misschien wel door de gewone maatrege len, niets, wat een optreden der troepen noo- dig maakte. Dc uitslag der verkiezingen ziet er uil als een overwinning der regeering. Van de 155 Kamerzetels worden 92 in beslag genomen door de aanhangers van het uit regeneradores gevormde kabinet Texeira de Souza, 49 door het conservatief-clericale blok dat in de op positie is en 14 door de republikeinen. Voor de toekomstige partijconstellatie vormen al leen de republikeinen een vast cijfer. Zij heb ben bij de verkiezingen een levendige agi tatie ontvouwd en zagen het aantal hunner kumerzetels verdubbeld. Voor de rest zijn de Portugeesche partijen zeer onberekenbaar cn vertoonen ze zulle een lossen samenhang, dat men uit de verlciezingsuislagen slechts ge deeltelijk conclusies kan trekken omtrent de partijverdeeling in het nieuwe parlement. Het volk is dan ook gewend om in de vele partijtwisten, kabinetscrisissen en ministers- verwisselingen niets anders te zien dan spie gelgevechten. De beide partijen der regenera dores en progressisten plachten elkaar gere geld aan de regeering af te wisselen, steeds dan, wanneer de honger der oppositie naai de staatsruif hevig genoeg geworden was om haar de voor omverwerping van het kabinet noodige la-acht te verleenen. De zakelijke eischen dezer partijen speelden daarbij gee- ne besüssende rol. De regeneradores golden vroeger voor conservatief, dc progressisten voor liberaal. In de laatste jaren hebben de beide partijen plaatsje verwisselen gespeeld en thans zoo schrijft de Frankfurter Zei- tung gaan de progressisten door voor de conservatieven en de regeneradores voor dc liberalen. Ook dc z.g. monarchistische par tijen zijn in groepen en groepjes verdeeld, die alleen hunne private belangen in het oog houden, zonder acht te slaan op de belangen des lands. Voor de eerste maal in de parlementaire geschiedenis van Portugal heeft ditmaal de regeering weinig of geen invloed uitgeoefend op den gang der verkiezingen. Deze zijn „be trekkelijk vrij" geweest. Vandaar dan ook dat haar partij een naar verhouding zeer ge ringe meerderheid heeft behaald. Immers tot dusver hield men het voor noodig dat na den verkiezingsdag een parlementaire meerder heid minstens 40 stemmen moest vertegen woordigen, wilde er voor het parlementaire werk nog iets van haar overblijven. De misstanden in Portugal's binnenland- schen toestand, hierboven terloops ge schetst, beginnen zich dus al te wreken. Op den 23en September a.s. komen de Cor tes te zamen. Het heet dat de minister-presi dent Texeira de Souza voornemens is gehjke maatregelen tegen de katholieke orden te nemen als minister Canalejas in Spanje. Toen gedurende den verkiezingsstrijd in eene te Oporto verschijnend blad uitingen voorkwa men van den pauselijken nuntius in Lissabon, Mgr. Tonti, over den binnenlandschen toe stand van Portugal droeg de Portugeesche regeering haren vertegenwoordiger bij den Pauselijken stoel op hierover vertoogen in te dienen. Verder heeft de minister van justitie een wetsontwerp voorbereid hetwelk eischt dat alle geboorten, sterfgevallen en huwelij ken voortaan op de bureaux van den burger lijken stand zullen worden ingeschreven waardoor aan de katholieke kerk de bijdra gen worden onttrokken welke haar tot dus ver voor de inschrijving dezer familie ge beurtenissen moesten worden betaald. Voorts is minister Texeira de Souza, naar hij voor eenigen tijd verklaard heeft, voor nemens verschillende gewichtige hervormin gen in te voeren. Hij wil een gemengden se naat scheppen welke gedeeltelijk door verkie zingen zal worden aangevuld en verder het procesrecht benevens de kieswet hervormen. Het is de vraag of niet de oppositie in de Cortes de verwezenlijking dezer plannen door obstructie zal verijdelen. In verband hierme de zij aangehaald hetgeen de Lissabonsche correspondent van de Temps over den poli- tieken toestand schrijft, dien hij .ernstig noemt: „Het liberale ministerie Texeira de Souza hoopt dal de republikeinen het geen sterke opposiue zullen bereiden, gelet op eenige ra dicale wetsontwerpen welke het in voorbe reiding heeft, doch het vergist zich daarin. De republikeinen zullen de eersten zijn alle mogelijke partij te trekken van den toestand en de ontwerpen der regeering zullen slechts dienstig zijn, om deze -de vijandschap van het conservatieve blok zich op den hals te doen halen, zonder haar de welwillendheijd der radicalen te verschaffen. Wat de regeering behoorde te doen om den steun van het land te hebben, dat zijn geen politieke maatregelen die bestemd zijn om met de eene of andere parlementaire groep goede vrindjes te worden, doch goede be stuursmaatregelen waarom reeds lang wordt gevraagd en welke de openbare meening, de onvruchtbaarheid op regeerings- en wetge vend gebied moede, eischt. Men zou willen zien dat de regeering zich bezig hield met de versterking der levende, economische en fi- nancicele la-achten des lands en de politiek welke verdeeldheid brengt, ter zijde liet. De regeering zoekt eene afleiding door zich in de godsdienstige agitatie Ie werpen. Dit is een grooic dwaling, welke het voorbeeld van Spanje haar had moeten doen vermijden. In Portugal is nog geen godsdienstige kwes tie, ondanks alle pogingen om haar te doen ontstaan. De invloed der godsdienstige orden is gelijk nul." Portugal bevindt zich op het oogenblik in een crisis van politicken en economischcn aard. Zoolang de toestand zoo duister en ver ward is als thans laat een voorspelling om trent de definitieve oplossing dier crisis zich niet uitspreken. Duitschland. De Russische generaal Tatiisjef, die als aide de camp is toegevoegd aan den Keizer van Duitschland, is te Homburg aange komen, vanwaar hij zich naar Friedberg be geven zal. Ziju bezoek aan den Czaar heeft waarschijnlijk ten doel een ontmoeting tus- schen Nicolaas en Wilhelm voor te bereiden. Volgens een bericht van een te Kiel ver schijnend blad zou anderzijds de Czaar ge durende zijn reis over Pruisisch grondge bied aan den Keizer van Duitschland een vriendschappelijk telegram hebben gezon den, waarin hij gezinspeeld heeft op de goede betrekkingen die, krachtens een on veranderlijke traditie tussohen Rusland en Duitschland bestaan. Bovendien zou de Czaar daarin het verlangen hebben uitge sproken een onderhoud met Keizer Wilhelm te hebben. De betoogingen tegen de aanwezigheid van deu Czaar in Duitschland, vermenigvuldigen zich en nemen een bijzonder heftig karakter aan. In de. hoofdstad vap Hessen zelf, in Darm stad, heeft een liberaal gemeenteraadelid den burgemeester geïnterpelleerd over de kost bare politiemaatregelen, welke door het ver blijf van den Czaar noodig geworden zijn. De burgemeester heeft geantwoord, dat de Russische eouvereinen de kosten van sur veillance zelf op zich hebben genomen. Te Offenbach hebben de socialisten de Hessische regeering aangevallen, wijl deze gastvrijheid verleent aan ,,den bloeddorsti- gen Czaar, den gek hoonden beul van St. Petersburg". Om nog meer kracht aan hunne protesten te verleen©o, hebben zij het voor nemen opgevat op deu llen September een groote tegen den Czaar gerichte volksver gadering te beleggen in Friedberg zelf of m de onmiddellijke omgeving van het stadje. Zij rekenen op een toevloed van duizenden socialisten uit alle deelen van Hessen. Een andere vergadering zal a.s. Zondag to Langen plaats hebben in Opper-Hessen, waar de afgevaardigde H ffmann het onder werp zal behandelen,,De Russische Czaar en het Czarisme in Duitschland". De ge meente Langen bevindt zich nabij het jacht- paviljoen van Wolfsgarten, waar de Russi sche souvereiuen zullen gaan vertoeven na hun vertrek van het kasteel Friedberg en waar misschien ook de oumoeting tus6chen Keizer Wilhelm en Czaar Nicolaas zal plaats hebben. B e r 1 ij n5 S e p t. De Nordd. Allg. Ztg. noemt de persberichten over een aanstaand bezoek van den Duitschcn Keizer aan het slot l-'riedrichshof en een ontmoeting daar met Czaar Nikolaas en vermoedelijk met den Koning van Engeland niets beteekenende praatjes, evenals vroegere berichten over een Duitsch-Russisehe monarchenontmoeting te Wiesbaden. Wel is juist dal de Czaar bij zijn komst op Duitschen bodem een hartelijk tele gram aan den Keizer heelt gericht, dat dooi dezen even hartelijk is beantwoord. B e r 1 ij n, 5 S e p t. Lord Roberts is heden- namiddag naar Dresden vertrokken. Frankrijk. Volgens een bericht aan de bladen heeft de minister van Oorlog 30 vliegmachines, waaronder 10 eendekkers en 20 tweedekkers besteld, die nog voor het einde van het jaar moeten worden afgeleverd. Deze toestellen moeten een minimum-gewicht van 300 K.G. dragen en een minimum-snelheid van 60 KM. in het uur hebben en in één vlucht op zijn minst 300 KM. afleggen. Voor iedere vliegma chine, waarvan de snelheid meer dan 60 KM. bedraagt, zullen de samenstellers bijzon dere premiën krijgen. Zeven van de tweedek kers moeten zoo gebouwd zijn, dat zij den be stuurder en twee man kunnen dragen. Tegen het einde van hel jaar zal het Fransche leger 60 vliegmachines bezitten. Oosten rij k-H ongartye. In geheel Zuid-Tirol baart groot opzien, de uitwijzing van den Italiaan Guieeppe de Marlin-Cabeni, die drie jaar lang te Ala woonde. Over de redenen bewaart de overheid het stilzwijgen. Te Bozen zijn twee reeds lanig gezochte Italiaansohe spionnen, plotseling gearres teerd. Bulgarije. Sofia, 5 Sept. Koning Ferdinand kwam onverwacht hier terug, teneinde niet zijne ministers te confereeren. Rusland. Op de Russische begrooting voor het dienst jaar 1911 worden dc gewone inkomsten 115 miüiocn roebel hooger geraamd dan de ge wone uitgaven. Daartegenover staan naast 140 millioen roebel buitengewone uitgaven slechts 12 millioen aan buitengewone inkomsten, maar gedurende de eerste zeven maanden van 1910 leverden de rijksmiddelen 110 millioen meer op dan de raming bedroeg. Montenegro. Cettinje, 5 Sept. Aan een gala diner ter eere van grootvorst Nico laas Nicolavitsj verklaarde de koning van Montenegro, dut de Czaar als vriend des vredeo gelukkig zal zijn te weten, dat liet nieuw» koninkrijk onder bescherming van Rusland den. weg van vreedzame ontwik keling zal volgen. De grootvorst bracht hulde aan het krijgshaftige heroïsme des Konings en aan krijgsroem van Montene gro. Turkije. Volgens den Matin heeft Pichon aan Hakki Pacha, die Zaterdag reeds naar Parijs is te ruggekeerd, verklaard, dat de sluiting van de nieuwe leening aan de Beurs te Parijs niet mogelijk is. Het Journal des Débats bevat eveneens een artikel tegen de leening. Konstantimopel, 5 Sopt. De beschermende mogendheden hernieuwden hunne stappen bij de Porte, opdat deze den toestand niet ingewikkelder zal maken door nieuwe eischen in de kwestie der gel digverklaring van de verkiezing der Kre- tensers in de Griekfiche nationale vergade ring. Het Turkeche ministerie van buitenland- sche zaken, moet bij de Turkeche gezant schappen in 'het buitenland navraag heb ben gedaan, of er op 't oogenblik nog er gens oorlogschepen voorhanden zijn! De „Turguie" verneemt, dat liet minis terie van marine onderhandelt over den aankoop van twee Engelsche pantsersche pen van 14000ton. Konstantinopel, 6 Sept. De Griek sche gezant heeft aan de Porte een geschreven nota overhandigd, waarin opnieuw gevraagd wordt om 20 millioen francs schadevergoe ding in verband met den anti-Griekschen boycot. S a 1 o n i k i, 5 Sept. Bij Narta had een gevecht plaats met Grieksche soldaten, waar van er drie gedood werden. De overigen vluchtten. Een Turksche soldaat werd gedood, twee werden gewond. Griekenland Men verwacht deze week den terugkeer van Theotokis uit Korfoe. Daarna zal er beraadslaging van de verschillende partijen met Veniseloe plaat» vinden, zoo wordt aan de Voesisclie Ztg. geméld. De vroegere premier Mavromichalis en de voormalige minister van financiën Eutaxias zijn voor eene constituantewanneer ze met dezen wensch in de minderheid blijven, zullen hunne aanhangers hunne mandaten neer- Ook de agrarische kwestie in Thessalië, zal in de toekomstige nationale vergadering eene belangrijke rol spelen. De regeering heeft een Engelsch aanbod gehad 'oi aankoop van twee pantserechepen. Zij stond echter reeds in onderhandeling- met liet buitenland voor de aanbouw van twee pantserschepen van het nieuwe Griek sche typo „Averof". Veniselos 'heeft geweigerd de vertegen woordigers van de binnen- en 'buitenland - echo pers te woord te staan. Oott-Axlê. De Japansche minister van Binnenl. Zaken heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin hij er aan herinnert, dat sedert 2000 jaar be trekkingen van goede nabuurschap lusschen Japanners en Koreanen bestaan, en dat thans beide volken één enkel volk vormen. Dienten gevolge behooren de Japanners hun nieuwe medeburgers oprechte vriendschap te toonen, zij moeten vermijden hun meerderheid te doen uitkomen, en het beginsel van volko men gelijkheid moet hun verhouding tot de Koreanen beheerschen. Een telegram uit Manilla meldt, dat do leider van den opstand op de Philippine®, Mandac, die opereerde te Nuevo-Vizeaga door de bevolking is aaugehouden en aan de overheid overgeleverd. Verscheidene "zij ner aanhangers zijn eveneens gearresteerd. De poging tot opstand is daardoor de kop ingedrukt. Vereenigde Staten. Roosevelt heeft te Sioux Falls een rede voering uitgesproken over de tariefkwestie. Hij verklaarde daarin, dat het tegenwoor dige tarief, ofschoon heter dan het vorige, geen volledige tevredenheid heeft gegeven. Hij bepleitte de instelling van een tarief commissie, welke successievelijk de voor waarden voor verschillende artikelen zal onderzoeken en over elk daarvan rapport aan het Congres -zal uitbrengen. Dit Zou- dau, na deze onderzoekingen te hehben ge combineerd, onverwijld besluiten kunnen 38 DOOR RUDOLF HERZOG. Martin Vjanjheiü el iep. Zijn gelaatstrek ken waren vermoeid, maar rij® ademhaling was rustig als die van een kind. De familie met haax gasten deelde zich nu in twee groepen, om bet geeprek minder luidruch tig te doen zijn. Mevrouw Vanheil ging met haar schoonzoon en haar dochter Erica naar die kleine ontvangkamer, terwijl Marga met haar jongen vriend en den ouden boekhou der in de eetkamer haar toevlucht zocht. ,,Hij wordt tegenwoordig zoo gauw moe", fluisterde Marga den ouden Rochus toe, wat de vertrouwde van huis en firma vol bezorgdheid toestaande. Robert Twen»ten was inmiddels met een plaatwerk in de vensterbank gaan zitten. Hij voelde, dat hij nu niet mocht storen, en sloeg i zond er godruisch bladzijde na blad- izijdle om. Marga ke-ök naar hem. Zij waardeerde rijn kiesche handelwijze, die bewtees hoezeer hij zich hier thuis voel de, waarvoor zij hém in haar hart recht dankbaar was. Zij boog zich over de tafel naar den ouden boekhouder en begon fluis terend mjet hem te spreken. Robert Twersten wierp 6teelsgewijze een blik op zijn vriendin. Hij bemerkte, dat haar gezicht een ernstige, 'bezorgde uit drukking had. Dit maakt liem ongerust) en hij sloeg de bladzijden van het plaat werk om, zonder iets l z zien van de mooie gravures Marga had op een stukje papier eenige becijferingen gemaakt, die de oude Rochus had verbeterd. Dit was reeds meermalen gebeurd. Toen hoorde men bet slaan van een klok. Marga stak het papa er in haar zak en reikte den ouden man haar hand. „T is laat voor u geworden, meneer Ro chus, u hebt uw slaap ook wel noodig." ,,0 neen, juffrouw, op mijn leeftijd heeft men zoo weinig behoefte aan slaap.'' „Dat ziet u aan mijn vader. En die is tien jaar jonger dan u." „Juffrouw Vanheil," hernam de oude man gemoedelijk, „zoo moet u niet reke nen. Uw vader is de chef, en op liem komt al de zorg neer. En ik, ik steek elke maand mijn mooi salaris in den zak, onverschillig of de tijden slecht of goed rijn." „Alsof u niet deelnam in al de zorgen van de firma Martin Vanheil, alsof het uw eigen firma was I" „Dat is zoo, juffrouw, maar bij mij is het liefhebberij, en ik heb geen gezin." ,'t Is bij u alleen toewijding en toege negenheid," antwoordde Marga met warm te. „U hebt geen andere woorden te ge bruiken. De oude man veegde ziju brilleglazeu af. „Nu, dat is ook niet te verwonderen bij een ouden man, die al sinds twintig jaar zoo goed behaudeld wordt. Men zou wel een hart van steen moeten hebben om bij het aanhoudend verkeer in Martin Vanheil's huis niet van de familie te gaan houden." Hij schoof den bril achter 'zijn ooren en keek het jonge meisje met vaderlijke trouw hartigheid aan. - „En bovendien heb ik nu in juffrouw Marga een uitmuntende leerling in de han delswetenschappen gekregen. Dat is toch ook een eer voor mij." „Zeker," antwoordde Marga, „in de kan toorzaken ben en blijf ik uw trouwe leer ling, maar in huiselijke dingen moet u, niettegenstaande u ongetrouwd is, een vrou welijk wezen gehoorzamen. En die zegt u nu Oom Rochus, je hadt al lang te bed moeten liggen. Aan vader zal ik zeggen, dat u en niet hij in slaap is gevallen. Dan zal hij u daar morgenochtend .zeker duchtig moe plagen. Dus, goedenuacht, meneer Rochus, morgen kom ik weer bij u in de leer." „Nu, juffrouw Vanheil, ik weet er niet beter op dan u gehoorzaam te zijn. Goeden- nacht, meneer Twersten, aangenaam in uw gezelschap geweest te rijn. Goeden nacht, juffrouw Vanheil, hartelijk dank voor den prettigen avond." Zij geleidde liem de kamer uit om hem behulpzaam te zijn bij het aantrekken van zijn overjas en kwam na eenige minuten weer terug. „Je meet 't niet kwalijk nemen, Bob. Je hebt je goed gehouden, dat je je niet ver veeld hebt." „Verveeld heb ik me zeker niet, maar ik hdb me ongerust gemaakt." „Maar, beste jongen, daar heb jij toch heelemaal geen reden toe! Wat maakt je ongerust? Biecht eens op." „Ik heb me niet over mijzelf ongerust gemaakt, Marga, maar over jou." „Wel, Bob, hoe kom je daar toe? Daar is niet de minste reden voor. Kijk me eens aan, ben ik niet gezond?" Het slanke meisje ging voor hem staan, wierp 'hét hoofd in den nek en boog de schouders achterwaarts. „Je bent bijzonder mooi, Marga," zeide Robert Twersten met een zijdelingschen blik van bewondering naar haar gestalte. Zij ging dadelijk ritten. „Dat heb ik je niet gevraagd, Bob. Je moet geen dwaas beden zeggen, hoor!" „Dwaasheden? Ik geloof^ dat ik in mijn heele leven nog nooit zóó iets verstandigs heb gezegd." „Bob," hernam zij lachend, „je bent toch niet van plan mij een declaratie te doen? Dan moet ik je zeggen, dat je er be ter aan zou doen een ander te -kiezen om je te oefenen. Ik voel me vandaag op en .top een oude jongejuffrouw." „Van tijd tot tijd," zeide Robert Twers ten, terwijl een trek van ergernis om zijn mond speelde, „komt de lu6t bij mij op je een rammeling te géven, omdat je zoo kinderachtig met mij omspringt. En soms, zio je, Marga, krijg ik een gevoel, alsof je toch wel van mij houdt en 't maar een be et jé aanstellerij' van je is." „Dat is wel mogelijk," antwoordde zij, terwijl zij hem vast in de oogen keek. „Maar waarom stel je je dan zoo aan?" „Dat weet ik zelf niet. Misschien denk ik dan welhoe jam nier, dat hij niet der tig jaar ouder is." „God bewaiax me! Dan zou ik al 200 oud zijn als mijn vader 1" „Maar ook zulk een groot- man „Men kan ook wel langs een anderen weg zoo'n groot man worden." „Zeg, Bob," hernam zij ernstig, „tracht het te worden; lange welken weg doet er voor mij niet toe." Hij zweeg en mompelde iets, terwijl zij hem nauwkeurig gadesloeg en zich verheug de over -een energieken trek, dien zij in zijn gezicht meende te ontdekken. Die trek was echt Twei'stensch. „Je zou toch wel wat meer vertrouwen inmij kunnen stellen," begon hij eindelijk. „Dat- wil ik gaarne doen, maar ik heb mijn verouwen ook geenszins in je verlo ren." „Ik heb meenen op te merken, dat je ge heime zorgen hebt en ik heb gezien, dat je met den boekhouder hebt zitten fluisteren en rekenen. Wat is er." „Ik leer het koopmansrekenen, en de oude Rochu6 is daarbij mijn leermeester. Dat is alles." „Neen, dat is niet alles. En als je een -beetje van me hieldt, zou je mij je vertrou wen schonken. Ik wil niet beweren, dat ik je met mijn kennis zou kunnen hel pen „Neen, dat zou je Diet kunnen. Ieder moet voor zichzelf leeren. Wat den -een groot en gewichtig toeschijnt, lijkt den an der klein en onbeteekenend. En omgekeerd „Nu, dan -zou je mij 't juist kunnen zeg gen, zoodat ik er ook iets van zou kunnen leeren." Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1910 | | pagina 1