N°. 160. Tweede Blad.
Jaargang.
Zaterdag 5 November 1910.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
:OORTSGH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
f l.OO.
- 1.50.
- 0.05.
Por 3 maanden voor Amersfoort
Idem franco por post
Afzonderlijke nummers
D07.0 Courant verschijnt dagolijk:
dagen.
Adverlentiënmededeelingon enz., gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
behalve op Zon- on Feest-
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f Q.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen £5 cents bij vooruitbetaling.
Qroote letters naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bestaan zoor voordoelige bepalingen tot
het herhaald adverleoren in dit Blad, bij abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST- IN DIE.
Kapitein Christoffel.
Volgens een berucht in de Deli Qt. "werd
aan kapitein Christoffel een verlof voor den
tijd van twee maanden geweigerd, omdat er
gebrek aan kapiteins was.
Met zekerheid kan de Ja va-Bode thans
mededeelen, dat de resident der Preanger-
Regentschappen, de heer \V. F. L. Boisse-
vain, het voornemen heeft, in de maand Maart
van het volgend jaar 's lands dienst met pen
sioen te verlaten.
-- Naar 'l „Onderwijs" vernam, zullen
nieuwe zeer vrijgevige bepalingen worden
afgekondigd omtrent de toelating van inlan
ders tot de Europeesche school.
De heer Waterman, chemisch ingenieur
van de fabriek van velproducten „De Ade
laar", op Bagong, Soerabaja, is dezer dagen
bijna levend verbrand, vertelt het Soer.
Nieuwsblad. Terwijl hij in het laboratorium
bezig was met een oplossing van was in spi
ritus, gleed hem een groole spiritustank uit
de hand; de inhoud ontplofte en zette de klee-
ren van den ingenieur in vlammen. Ilij had de
tegenwoordigheid van geest, onmiddellijk in
de rivier te springen, waardoor de vlammen
gebluscht werden.
In hol hospitaal opgenomen met zware
brandwonden aan de linkerzijde, handen, voe
ten en gelaat, heeft men vele dagen voor zijn
leven gevreesd. De toestand van den gewonde
is nu evenwel zoo, dat alle gevaar geweken
WEST-IND1E.
De bisschopwijding van Mgr.
Vuylsteke.
De wijding van den heer M. G. Vuylsteke
tot bisschop van Cliaradrus en apostolisch
vicaris van Curasao, had blijkens een ver
slag in de „Amigoe de Curasao" den 29en Sep
tember 1.1. op plechtige wijze plaats te San
Juan op Portorico.
Er waren bij de plechtigheid meer dan 70
priesters tegenwoordig, o. w. de pauselijke
legaat Aversa, terwijl ook van San Domingo
en Venezuela vertegenwoordigers der kerk
tot bijwoning der plechtigheid waren over
gekomen.
Bij den nieuwen bisschop assisteerden dc
geestelijken A. ter Maat, J. M. van Weerclt en
1'. Nielen.
De heer Vuylsteke werd den 17en Octobei
1.1. te Willemstad verwacht.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
In de gisteren gehouden vergadering wer
den na discussie zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen de burgerlijke pensioen
wet, het wetsontwerp omtrent de terugbren
ging van particuliere landerijen op Java tot
het Staatsdomein. Met 23 tegen 4 stemmen
werd aangenomen het wetsontwerp op de
banken van leening.
Berichten.
Bezoldiging van Indische officieren.
De bij nota van wijziging voorgestelde
regeling der traktementen van hier te lande
in het belang van den Indischen dienst te
werk gestelde subalterne officieren van hel
N.-I. leger is de. volgende:
Hel aunvangslraktement blijft voor alle ka
piteins, met uilzondering van die bij de kolo
niale reserve, die f 2200 's jaars zullen ont
vangen, gesteld op f 3000 en wordt na 17
jaren dienst verhoogd resp. tot 2500 en
f 3375.
Voor een le-luitenanl, leeraar aan de hoo-
gere krijgsschool, wordt het traktement, na
12 jaren dienst, vastgesteld op f 2300; vooi
le luitenants, leerlingen der hoogere krijgs
school, of gedetacheerd bij de rij- en hoef-
smidschool, zal hel traktement bij benoeming,
na 6, 9 cn 12 jaren dienst resp. bedragen
2200, f 2200, f 2400 en f 2700; voor idem
gedetacheerd bij de. Kon. Mil. Academie, den
hoofdcursus en de normaal schietschool resp.
als voren 2000, f 2000, f 2400, f 2800; en
voor idem bij de Kol. reserve resp. f 1400,
1550, 1850 en f 2200.
Wat de toelagen betreft, zijn deze onveran
derd uit de bestaande regeling overgenomen,
behalve die van de lukenants-lecraren aan
de Kon. Mil. Academie en aan den hoofdcur
sus, die zijn vastgesteld op f 400 's jaars.
Afgifte nation a lite itsbewij-
ze n. l)c Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft naar aanleiding van een nvedcdeeling
van een Nederlandschen consul in Duitsch-
land, dat verschillende burgemeesters zouden
geweigerd hebben een bewijs van Nederlan
derschap bij den Commissaris der Koningin
aan le vragen, omdat de betrokkene zijn Ne
derlanderschap ingevolge art. 75o der wet
van 12 December 1892 (Stbl. no. 208) verloren
had, terwijl deze zijn nationaliteit toch inge
volge de overgangsbepaling der wet van 15
Juli 1910 („Stbl." no. 216) herkreeg, door tus-
schenkomst van de Commissarissen der Ko
ningin de burgemeesters uitgenoodigd, alsnog
spoedig een national!teilsbewijs aan te vra
gen, wanneer zulks ten onrechte mocht zijn
nagelaten.
Bevordering van Zondags
rust.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft een brief gericht tot eenige col
leges, van den volgenden inhoud:
„Door den minister van Waterstaat wordt
mijne aandacht er op gevestigd, dat het ter
post bezorgen van dienststukken des Zater-
gs in den namiddag of avond voor de
postambtenaren niet onomvangrijke werk
zaamheden op Zondag tengevolge heeft.
Ten einde te handelen in den geest van het
algemeen streven om de Zondagsrust van het
personeel in Staatsdienst zooveel mogelijk te
bevorderen, verzoekt genoemde minister
mijne medewerking, om er toe te geraken,
<iat des Zaterdags na 12 uur 's middags,
dienststukken, welke geen spoed vereischen,
niet ter post zullen worden bezorgd.
Aangezien ik mij met de strekking van dit
verzoek geheel kan vereenigen, heb ik de
eer u uit te noodigen voor het vervolg te
handelen overeenkomstig den wensch van
den minister van Waterstaat."
Nachtvaart op de kanalen.
Bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken
tet 's Gravenhage is ingekomen een schrijven
van den minister van Landbouyr, berichten
de dat door den minister van "Waterstaat is
afgezien van het denkbeeld om uitbreidling
te geven aan de beperking der nachlvaart op
de kanalen.
S. van V e 1 z e n. Blijkens bij de Eerste
Kamer ingekomen schrijven, heeft de heer S.
van Velzen, lid dief Kamer voor Zuid-Hol
land, wegens ouderdomszwakte als zoodanig
ontslag genomen.
De heer Van Velzen werd 2 Nov. 1835 te
Drogeham (gemeente Achtkarspclen( gebo
ren. In 1888 door het district Bodegraven
naar de Tweede Kamer afgevaardigd, werd
zijn mandaat in 1891 hernieuwd, maar na de
Kamerontbinding in 1894 stelde hij zich niet
verkiesbaar.
Van 1S80—1901 had hij voor het district
Allen zitting in de Prov. Stalen van Zuid-
HöHand. In zijn vroegere woonplaatsen Kam
pen en Allen was hij lid van den gemeen
teraad.
Toen jhr. hir. J. Röell in 1901 als lid der
Eerste Kamer ontslag nam wegens zijn ver
kiezing tot lid der Tweede Kamer, werd de
heer Van Velzen in zijn plaats door dc Sta
ten van Zuid-Holland naar de Eerste Kamer
afgevaardigd en bij de Kamerontbinding van
1904 herkozen.
De heer Van Velzen behoorde tot de anti-
rev. partij. Avp.
Burgemeester Röell. Uit het
Raadsoverzichl van de „Telegraaf":
Als mr. Van Leeuwen de sociaal-demokra-
ten te lijf ging, dan knoopte hij zijn jas dicht,
ging goed zillen en, .pats, pats, vielen de
slagen, als in een bokspartij, en wat na twin
tig minuten nog niet plat lag, nam hij tus-
schen zijn tanden en trok het uit elkaar.
Deze burgemeester doet anders. Hij wikkelt
de heeren stevig, doch hoffelijk in, eerst de
beentjes, vervolgens de armpjes; in den mond
krijgen ze een prop en als ze dan niets meer
kunnen zeggen, legt ie ze op de bovenste
treè van dc trap en geeft ze een zetje. Alleen
voor den heer Oudegeest maakte hij een
uitzondering, die kreeg een potigen schop.
Bond van Nederl. O n d e r w ij-
z c r s. Ter behandeling op de algemeene ver
gadering van den Bond van Nederlandsche
Onderwijzers, welke op 29 en 30 December
te Utrecht zal worden gehouden, is van de
afdeeling 's Gravenhage nog het volgende
voorstel ingekomen:
,,'t Hoofdbestuur onderzockc of 't mogelijk
is de arbeidersvakpers geregeld te voorzien
van onderwijsartikelen".
De afdeeling Dordrecht stelt voor het slot
van dc motie der afd. Amsterdam in zake de
rechten en vrijheden van den onderwijzer,
luidende: „cn vertrouwt, dat de Bond met
dezelfde kracht als vroeger zal blijven wer
ken voor dc verwezenlijking van zijn pro
gram", aldus te lezen:
„cn roept de Nederlandsche arbeidersklasse
op om den strijd tegen de reactie op onder
wijsgebied krachtig mede te voeren", terwijl
het hoofdbestuur voorstelt deze slotalinea al
dus le wijzigen:
„en besluit, dat de Bond met alle gepaste
middelen, gelijk tot heden, zal blijven strij
den voor de verwezenlijking van zijn pro
gram".
Hel Genootschap Justitia
et A m i c i t i a viert Dinsdag 8 November
a.s. haar honderdjarig beslaan met een feest
maal in de „Witte Sociëteit" te Den Haag.
Ned. G y m n a s t i e kvV e r b o n d.
De door de Regeeringscommissie voorgestel
de data van hel in 1911 te houden Bondsfeesl
van het Nederlandsch Gymnasliekverbond,
zijn in een gecombineerde vergadering van
hel Rondsbestuur cn de Technische Commis
sie, goedgekeurd, zoodat thans vaststaat dat
Wat zal plaats hebben op 3, 4, 5 en 6 Juni
1911 te 's Gravenhage op het Sportterrein
„Iloutrust".
In genoemde vergadering zijn tevens be-
noemd tot leider der mannenoefeningen, de
heer W. Bückert, turnleeraar te 's Graven- j
hage, en tot leidster der vrouwenoefeningen j
mej. A. C. P. Bolland, turnleerares te Am
sterdam
Buitenlandsche klooster
orde n i n o n s 1 a n d. In eene op Vrijdag
avond 11 November a.s. door de afd. 's Gra
venhage en omstreken aan de Evangelische
Maatschappij te houden vergadering zal o.a.
behandeld worden een voorstel om aan het
hoofdbestuur dringend te verzoeken zoo
spoedig mogelijk tot II. M. de Koningin een
gemotiveerd adres te richten, waarin ge
vraagd wordt:
a. Maatregelen te nemen ten einde in ons
land te beletten de verdere vestiging van
buitenlandsche kloosterorden.
b. De indiening van een wetsontwerp tot
heffing van een zoo noodzakelijke belasting
van goederen in dc doodehand.
Geschenken. Door den heer P-
Buitendijk, arts te Leiden, is aan 's Rijks Mu
seum van natuurlijke historie te Leiden we
der eene aanzienlijke collectie dieren ten ge
schenke gegeven, bestaande uit:
51 visschen uit dc Javazce;
4 slangen van de reede van Semarang;
1 slang van Malang;
4 slangen en 7 hagedissen van Poeloeh-
Weh;
1 hagedis van Semarang;
1 jonge vorsch van Madoera;
eene verzameling krabben van Poeloeh-
Weh, waaronder 3 exemplaren gecarcoidea
lalandei, var. intermedia de Mau;
1 buis met palaemoniden van de reede van
Semarang;
1 exemplaar van limulus moluccanus met
gevorkten staartstekcl;
5 buizen met inktvisschen van de reeden
van Panaroekan, Semarang en Poeloeh-
Weh;
6 buizen met aardwormen uit de Preanger,
Malang en Poeloeh-Weh;
1 buisje parasitische tricladen van limulus
moluccanus;
14 buizen plankton uil Javazee, Straat Ban-
ka, Straat Malacca, Indische Oceaan, Golf
van Bengalen, Roode Zee, Golf van Aden,
Middellandsche Zee. Spaansche Zee, Golf van
Biscaye en Engelsch Kanaal. (St.ct.)
Een belangrijk werk te
Groningen. Er hebben tusschen het ge
westelijk en gemeentelijk bestuur van Gro
ningen onderhandelingen plaats gehad over
een belangrijk werk in de stad Groningen.
Het plan bestaat over te gaan tot demping
der binnenhaven van het Boterdiep en tot
den aanleg van een nieuwe haven door ver
breeding van het Vcrbindingskanaal Dam-
ster-Boterdiep. Bovendien hebben curatoren
der Rijksuniversiteit in t belang van 't aca
demisch ziekenhuis voorstellen gedaan tot
verbetering der verkeerswegen aldaar, om
dat de wegens langs en toegang gevende tot
deze belangrijke rijksgebouwen zoo gebrek
kig zijn, dal een algeheele verbetering vol
strekt noodzakelijk moet worden geacht. Er
zal dus, wordt het plan aangenomen, een
hoofdweg met verschillende rijwegen en zij
straten worden aangelegd. Het Rijk zal voor
deze werken ook eenige terreinen moeten af
staan. De kosten van het werk worden ge
raamd op f 175.000, die van de verbrceding
van genoemd verbindingskanaal op f 30.000
E e in e nieuwe Nederland
sche industrie. Men schrijft aan de
N. R. Cl:
Hel Kon. besluit van 15 Maart 1910 St. no.
86 doel eene nieuwe industrie ontstaan.
Bij art. 1 van dat besluit is bepaald, dat
bij uitvoer van samengestelde gedistilleer
de dranken enz., teruggaaf van accijns
wordt verleend voor den daarin vervatten
alcohol. Zijn de dranken met suiker bereid
dan wordt bovendien teruggaaf van suiker
accijns verleend. Dat is de theorie.
Nu de praktijk. Iemand voert uit 500 li
ter „boerenjongens" met een gehalte van
25 pCt., dan krijgt hij terug aan gedistil
leerd accijns f 225; mogelijk ook nog wat
suikeraccijns. Dezelfde „boerenjongens", na
over dc grens te zijn geweest, worden we
der ingevoerd en worden dan belast als
„vruchten ingemaakt in brandewijn" met
MfpCt. van de waarde. Stelt deze op f 300
(zeker niet te laag) dan moet er betaald
worden f 30.
Een harddraver. In een dorp
je nabij Bergum werd dezer dagen een hard
draverij gehouden; toen het afgeloopen was
spotte een van de toeschouwers: „Nou, tegen
het paard zou ik nog wel durven loopen om
twee rijksdaalders".
„Top! zei de gelukkige eigenaar van den
renner.
De grap werd ernst. Het paard werd naar
de streep gebracht, de wedder trok jas, vest
en broek uit, endaar" ging het los! 't
Publiek was heel den dag niet zóó vol be
langstelling geweest als bij dezen wedloop.
En wie won? De viervoeter moest het
smadelijk tegen den tweevoeter afleggen.
Deze werd 's avonds bij de prijsuitdeeling
met de „andere" winnende paarden betoost.
„Deze draver, mijne hoeren, deze draver
heeft feitelijk meer verdiend dan twee rijks
daalders, mijne heeren, en daarom zullen
we de vrijheid nemen met de pet bij u rond
le gaan. Niet allemaal centen en knoopen
alsjeblieft; laat maar* gerust eenige vinken
tusschen de musschen vliegen."
En ze vlogen er inderdaad. De dravende
mensch kreeg bij zijn twee rijksdaalders nog
een faveurtje van ruim vijf gulden en had
vrije vertering bovendien. Zoodat het voor
hem wel uit kon, dat hij paardenwerk had
gedaan. (L. en V.)
School- en Kerknieuws.
's-G ravenhage, 4 Nov. Examens M. O.
Staatsinrichting (K XI). Geëx. 2 cand.; beiden
afgewezen.
Schoonschrijven (N.). Opgeroepen en geëxami
neerd 6 cand. Toegelaten de heeren: B. C. J. Bra
sem, Kampen; A. F. L. Troll, Utrecht; J. Veenbaas,
Amsterdam; W. J. Wegerif, Utrecht.
- Examen Middelbaar Onderwijs. Aardrijks
kunde (K IX) geëx. 2 cand. Toegelaten de heer A.
Janssen, Hilversum.
Staatsinrichting (K XI) geëx. 4 cand. Toegelaten
de heer J. A. Ncderbragt, 's-Gravenhagc.
Schoonschrijven (N.): Opgeroepen en geëx. 6
cand. Toegelaten de heeren G. Blanken, Zwager
veen; I'. J. H. W'edersboven, Maastricht; Chr. II.
D. Witte Jr., Rotterdam; P. J. Wijnakker, Maas
tricht; II. Zonen, Amsterdam.
Examen Wiskunde K I. Opgeroepen 3, opgeko
men 3 candidaten.
Geslaagd de heeren: F. L. Alberts, te Prinsenhage;
J. Graver, Nieuw Weerdinge en mejuffrouw A. P.
van der Rest, Arnhem.
Ned. H e r v. Kerk.
- Als candidaten tot den H. Dienst bij de Ned.
Herv. Gemeente zijn toegelaten de heeren G. de
Wijk, te Groningen en A. de Voogd, te Amster
dam,candidaten in de Godgeleerdheid aan de Uni-
■ersiteit resp. te Groningen en te Utrecht.
A 1 g. Syn. Commissie. De opening van
de najaarsvergadering der Algemeene Synodale Com
missie van de Ned. Herv. Kerk is bepaald op Dins-
15 November a. s.
- De predikant der gemeente Hei- en Boeikop,
ds. M. M. de Lint L.Czn., heeft na 40-jarigen dienst
emeritaat aangevraagd.
In de plaats van den heer mr. A. baron
Schiinmclpenninck van der Oye, die, wegens zijne
vele werkzaamheden, zich genoodzaakt heelt gezien
als penningmeester van het Bestuur van het Opvoe
dingsgesticht van wege de Ned. Herv. Kerk te be
danken, is als zoodanig opgetreden de heer mr. J.
jfi. A. Lisman, Sweelinckplein 71, te 's-Gravenhagc.
De Nederlandsche afgevaardigden ter wereld-
zendinsgconferentie te Edinburg hebben alle Pro-
tcstantsche kerkbesturen in Nede,Hand verzocht de
boodschap aan de Christelijke kerken, door genoem
de conferentie opgesteld, a. s. Zondag in alle gods
dienstoefeningen aan de gemeente te laten voor
lezen.
Boekbeoordeeling.
Een week als vlieg mensch, door
Jan Feith, uitg. Schellens en Giltay te Amsterdam.
Toen in 't jaar 1607 Leeghwater op de Wetering
huiten de Heilige Wegs Poort te Amsterdam zijn
kunst van waterduiken vertoonen zou ten aanzien
van honderden menschen, was er één, die het niet
geloofde en zei„het zal wezen gelijk die man,
die vliegen zoude wie is maller, de man, die
vliegen zal, of diegene, die het zien zullen Als
die ongeloovige de oogen eens kon opslaan en lezen
het zoo juist verschenen boekje van Jan Feith en
bekijken kon al de foto's er in opgenomen, die ons
Wijnmalen laten zien, vliegend om de kathedraal
van Reims, en Chavez zwevend over den Simplou,
enz., hij zou zijn eigen oogen niet gelooven Wij
verbazen er ons minder over, wij zijn aan dit won
der der twintigste eeuw al gewoon geraakt in de
laatste maanden. Toch willen wij die aviators
liefst in onze kamer zittend wel eens vergezellen
op hun vlucht, en dat doen wij door dit boekje
ter hand te nemen, hetwelk dan voor al het ove
rige zorgt.
Hoe moet ik mijn goederen ver
zenden? De tijd is misschien niet verre meer
dat daarop geantwoord zal worden „per lucht
schip." Zoolang het echter zóó ver nog niet is, doen
allen, die bij deze zaak belang hebben, het best met
dit boekje te raadplegen, geschreven door J. Riddc-
ring cn uitgegeven bij L. J. Veen te Amsterdam.
Zij zullen er de gewenschte inlichtingen in vinden.
Internationale Scheurkalender,
uitgave van W. J. Thleme en Co. te Zutphen. De
vraag is gedaan of het luchtschip dc volkeren nader
tot elkander zal brengen of misschien, als het
hoofdzakelijk voor militaire doeleinden dienen moet,
veeleer van elkander vervreemden zal? Het ant
woord is alsnog moeilijk te geven. Maar zooveel is
zeker, daar is één ding, dat de grenzen uitwischt,
d. i. de geestverwantschap der natiën. Die ver
wantschap worden wij ons bewust waar wij naast
elkaar plaatsen dc groote gedachten van dichters
en denkers der verschillende volken. De internatio
nale scheurkalender laat Laurillard, Grant, Allen,
Victor Hugo, Milton, Schiller en zooveel anderen
getuigen, hoe daar één geest is, die allen bindt. bet
streven naar het ideale.
Van meer prozaïscben, maar niet minder nutti
gen aard zijn de pennevruchten, die de uitgever
P. Noordhoff van Groningen door de pers liet ver-
menigvulden, n.L: Het eerste onderwijs
in de Aardrijkskunde door R. Bos. De
schrijver tracht hier bij de leerlingen de kennis der
aarde op te bouwen uit de in eigen kring verworven
voorstellingen en begrippen. Die metbóde is de
beste. Van dezelfde gedachte gaa nde samenstellers
uit van een Cpurs de Langue Franpaise,
de heeren Royer en Seket. 't Is eigenlijk een pren
tenboek met Fransche bijschriften. De eerstbegin-
nenden zien de voorwerpen en lezen de Fransche
benamingen heel wat prettiger en praktischer
dan die vervelende woordenlijsten uit de dagen
in Olim.
Praktisch lijkt mij ook de inrichting van A. de
F roe's Oefeningen tot het aanlee-
ren van de Engelsche Grammatica.
Geen reusachtige thema's zonder verband, maar
telkens bij eiken taalregel de toepassing, alles zoo
eenvoudig mogelijk en zoo duidelijk mogelijk inge
licht.
Dat ook G. Gram berg's Deutsche II a n-
delskorrcspondcnz aan die eisc^en vol
doet, blijkt op zichzelf reeds uit het feit, dat van
dit boek een derde druk verscheen. Die het boek
met ernst heeft doorgewerkt, zal voor de taak, die
hij zich stelde, berekend zijn.
Nog verscheen bij den Uitg. P. Noordhoff een
Nieuwe Schoolatlas der gchcele aarde, ten
behoeve van scholen in de Grens-Gemeenten des
Rijks, door R. Bos, in 44 hoofdkaarten en vele
bijkaarten. Door aan den geheel op nieuw bewerk
ten 8sten druk van Bos' Atlas een viertal kaarten
toe te voegen, inzonderheid voor de grens-gemeeu-
ten bestemd, won het geheel in bruikbaarheid en
werd in een door velen gevoelde behoefte voorzien.
Eindelijk verscheen bij denzelfden uitgever een
Stigmografisch Schetsboek, ten ge-
bruike bij de Wandplaten van Bos en Steenbeek.
Het zal hel tcckenonderwijs zeker ten goede komen
en den leerling niet alleen de taak vergemakkelijken,
maar ook het werk beter tot zijn recht doen komen.
De Natuur, populair geïllustreerd maandblad,
gewijd aan de natuurkundige wetenschappen en
hare toepassingen, red. dr. Z. Bouman, uitg. J. G.
Broese te Utrecht. De October aflevering bevat o.a.
artikelen over dc Rolegge, de Superlosfaatlabriek
te Amsterdam, de Bouw van het heelal, de Ciné-
pliote (apparaat om beweegbare portretten op te
nemen), de "Woning der Eskimo's, de Tele-Stereo-
graaf, dc Oppervlakte-spanning bij vloeistoffen, Iets
over onze Cokes en een art. over Reproductie
techniek. Bij deze all. is een plaat gevoegd, waar
van men een thaumatroop kan maken, een toestelle
tje, dat een duidelijk beeld geeft van den vertraag
den gang van een vallenden druppel. „De Natuur"
geeft altijd tal van bizonderheden cn zorgt steeds
actueel te zijn.
Den Gulden Winckel, maandschrift voor
de boekenvrienden in Groot-Nederland, red. Ge
rard van Eckcren, uitg. Hollandia Drukkerij tc
Baarn. De laatstverschenen afl. bevat o.a. stukken
over de Literatuur-beweging van '80, met portret
ten van Kloos, V. Deyssel, Boeken, over Victor de
Meijere, met portret, over Russische Letteren,
voorts de gewone rubrieken.
De Holla ndsche Lelie, red. Anna de
Savornin Lobman, uitg. L. J. Veen te Amsterdam.
In de 16de afl. van den 24sten jaarg. als hoofdart.
Hervorming en Verdraagzaamheid, een stuk, waar
uit godsdienstzin spreekt en dat van christenziQ
getuigt; 't verdient gelezen en betracht te worden
door velen, die zich Christenen noemen. Voorts
een Parijsche Brief over de staking, terwijl de
Redactrice schrijft naar aanleiding van dc houding
van De Nieuwe Courant in zake den kloosterlingen-
moord in Portugal. Haar ergernis lijkt mij ge
rechtvaardigd, alleen jammer dat ook die zinsnede
haar uit de pen vloeide, waarin zij lacht om andercr
leed t Wat zou Senda daar van zeggen
Buitenleven, weekblad voor huis en hof,
red. K. SiJerius, uitg. M. Olivier te Amsterdam.
De laatstverschenen afl. heelt kortere of langere
stukken over Balkonplanten, Rozen, Kippen in- en
na den ruitijd, Ademhaling der planten, Vlasberei
ding enz. Als altijd geeft ook deze afl. tal van
nuttige wenken.
Nog juist voor het ter perse gaan van dit „Boe
kennieuws" ontving ik twee boekjes, op welke ik
mij gaarne haast de aandacht tc vestigen, nL:
Leeuwerik oftewel de nieuwe Leeuwerik van
1910. Op de Tentoonstelling ter gelegenheid van het
Taal- en Letterkundig Congres te Maastricht ont
brak natuurlijk dc Leeuwerik nietZijn kleinere
voorganger vloog in één jaar tijds, ten getale van
40,000 exemplaren, naar alle windstreken yan Groot
Nederland. Welkom, handig liederenbundéltjc, dat
de bedoeling heeft den volkszang te verbeteren, het
Nederlandsche lied te verbreiden. Waarlijk, er was
behoefte aan zoo'n verzameling, goed en goedkoop.
Men bestelt aan dc Vereeniging Dc Stuers te Maas
tricht, men bestcllc tot er meer dan 40 duizend af
geleverd zijn cn dan verschijnt er weêr een nieuwe
Leeuwerik Dat zij zoo l
Het tweede boekje, dat ik nog noemen wil, heet
Intellectualisme en Opvoeding. Het
werd geschreven door den Districts-Schoolopziener
W. Jansen en uitgegeven door de Hollandia-Druk-
kerij te Baarn. De schrijver begint met er op tc
wijzen dat zijn onderwerp inderdaad actueel is.
Hel Intellectualisme, d. i. de richting, die alleen
datgene voor waar wil erkennen, hetwelk door het
verstand kan worden begrepen, ls nog altijd een
daemonischc macht, die zich doet gelden. Nog
altijd wordt nan hot intellect grootcr waarde toege
kend dan waarop het aansprak kan maken. Dc
schrijver wil legen die overschatting waarschuwen,
en 't is in naam van het intellect dat hij met alle
kracht protesteert tegen datgene, wat er de carica-
tuur van is, n.l. het intellectualisme
Naarden.
F. W. DRIJVER.
