De toenemende vermeerdering der ont
vangsten uit de openbare schuld is echter
voldoende, om den aanleg van de gedeelten
van den spoorweg, die nog niet uitgevoerd
zijn, te waarborgen.
Verder worden nieuwe wetsontwerpen
aangekondigd oj£ het petroleuin-monopolie,
onderhandelingen over hel alcohol-monopolie
en een tabaksbelasting.
De geschillen welke bestonden tusschen
den generalissimus Mohamed Chefket Pacha
en den minister van iinanciën Djawid Bey,
welke op een moment een dreigend karakter
hebben aangenomen en de positie van het
geheele kabinet er bij betrokken zouuen heb
ben, zijn thans volkomen uit den weg ge
ruimd. Indertijd verklaarde incn zich bereid
tot een wapenstilstand tot het parlement
weer zou bijeen gekomen zijn. Door een
aanvullingsartikel zou de Kamer den minis
ter van de controle der Hekenkamer ont
heffen. llad de Kamer evenwel dit aanvul-
lingsartikel aangenomen, dan zou zeker
minister van financiën zijn ontslagaanvrage
hebben ingediend. Deze gebeurlijkheid is
cellier vermeden. De minister van oorlog
heeft afgezien van de instelling van dit arti
kel. Daarentegen zal een lui der Rekenka
mer permanent aan het ministerie van oor
log verbonden worden. Dit lid zal steeds on
middellijk dc bcgroolingsuitgaven bij het
departement van oorlog nagaan en ter plaat
se zijn „gezien" vcrleenen. De overeenstem
ming welke tusschen de beide voornaamste
leden van het Turksche kabinet is verkre
gen, is in Jong-Turksche kringen met groote
voldoening vernomen.
Griekenland.
l)e onderhandelingen tusschen Veniselos
en de Thessalische agrariërs hebben geen
resultaat gehad, omdat «ie agrariërs niet te
vreden zijn met een geleidelijke oplossing
der agrarische vraagstukken, doch van Veni
selos verlangden, dat hij in de grondwet een
artikel zou opnemen, krachtens hetwelk on
middellijk cene algemecnc onteigening der
groote landgoederen zal plaats hebben. Wan
neer Veniselos in Thessalië komt, zullen de
agrariërs betoogingen tegen hcni gaan hou
den.
Kreta.
De begrooting van Kreta wijst een tekort
van eenige millioenen aan. Het uitvoerend
bewind denkt hierin te voorzien door bezui
niging. Alle Kretensische partijen beschuldi
gen Veniselos dit tekort veroorzaakt te heb
ben, daar hij zijne gunstelingen te veel heeft
bevoordeeld.
Marokko.
Uit Fez wordt gemeld, dat Moeial Hafid
van plan is zijn leger geheel te hervormen.
Ilij wil in het bijzonder een einde maken aan
den wantoestand, waarin dc kaids het leger
hebben gebracht. Deze strijken nl. soldij op
niet alleen voor werkelijke soldaten, maar
zelfs voor oude mannen en kinderen. Ken
Fransch officier van gezondheid is nu belast
met de organisatie eener werving, die uit
sluitend voor den oorlog geschikte mannen
voor den tijd van vier jaar aanneemt. Verder
zullen krijgsartikelen opgesteld worden, die
insubordinatie, desertie, diefstal en verkoop
van uitrustingsstukken met strenge straffen
bedreigen.
Perzlë*
Teheran, 14 Nov. Men verneemt dat
de Keizerlijk Perzische Hank aan de regec-
ring een leening tegen 5 heeft aangeboden
van 1,250,000 pond sterling tegen den koers
van 874; deze financicclc operatie bedoelt de
conversie der tegenwoordige geconsolideerde
staatsschuld. Bovendien leende de bank aan
de regeering reeds 100,000 Tomans. Veron
dersteld wordt dat deze som onverwijld zal
worden besteed aan het herstel van ordelijke
tocslanueu in Zuid-Perzië.
China.
Te Hongkong is bericht ontvangen uit
Lienchouw Kwangsi, dat oproerlingen aldaar
een aantal gebouwen hebben verwoest, waar
onder ook de Amerikaansoh-Presbyteriaan-
sche kerk, het ziekenhuis en de school. Zij
vertrokken daarop naar Tsoi-Yen-Po met het
doel de zendelingen te vermoorden. Deze
wisten echter in booten te ontsnappen.
Drie bataljons zijn uit Kanton vertrokken,
ten einde den opstand te onderdrukken. Ook
is de Britsche kanonneerboot „Sandpiper"
naar het tooneel van den opstand gezondcu.
De krachtige maatregelen ter voorkoming
van de pest hebben geleid tot rustverstoring
op verscheidene plaatsen, waarbij zes Euro
peanen zijn mishandeld, in het district Han-
kou hecrscht een zeer vijandige stemming.
De winkels blijven gesloten.
Mexico.
Washington, 1-1 No v. De stand van
zaken tusschen Mexico en Noord-Auierika,
welke reeds ernstig was, is nog verergerd,
doordat de Amerikaan Carothens door een
geweerschot een Mexicaan te Agradelafara
vermoordde en de Mexicaan Oscar Opet een
moord heeft gepleegd op den hoofdcommis
saris van politie Temple te Anardarho in den
Anierikaanschen staal Oklahoma. De autori
teiten in beide landen trachten verdere ge
welddadigheden te voorkomen. Met speur
honden wordt naar Opet gezocht. De gouver
neur van Oklahoma gaf bevel om, indien Opet
gevangen wordt genomen, zorgvuldig er voor
te waken, dat hij niet wordt gelyncht.
Volgens een bericht uit Mexico heeft Vrij
dagnacht in Guadalajara een Amerikaanse!»
grondbezitter geschoten op een aantal per
sonen die betoogingen tegen Amerika hiel
den en op zijn huis losstormden. De Ameri
kaan doodde een jongen cn verwondde een
politic-agent. Hij is gevangen genomen.
Brazilië.
R i o dc Janeiro, 14 Nov. Het regee-
ringsverslag dat door de dagbladen wordt
gepubliceerd constateert dat de circulatie
van papieren geld met meer dan 700.000 pond
sterling is verminderd. Handel, in- en uit
voer zijn buitengewoon toegenomen. De ont
vangsten over het kwartaal Juli tot October
1910 zijn met 2 millioen toegenomen. De kas-
deposite's en dc verlaging van de rente der
staatsschuld bereikten het bedrag van 19 mil
lioen. Brazilië heeft alle grenskwesties op
gelost en leekende 19 arbitrageverdragen. 1
Voorts kwam het tusschenbeide ten bate van
een aannemelijke oplossing van het geschil
tusschen Chili en Noord-Amerika.
Zuid- Amsriki.
Montevideo, 14 Nov. De vrede is
gesloten op de eenige voorwaarde, dat de i
opstandelingen zich in hunne woonplaatsen
terugtrekken
Montevideo, 14 Nov. De revolution-
nairen hebben zich onvoorwaardelijk over
gegeven.
Allerlei.
S I o r k h o I m, 14 No v. De Zweedsche
academie heeft don Nobelprijs voor letter
kunde toegekend aan Paul Heyse.
- De Nobelprijs voor de chemie is dit jaar
toegekend aan prof. Otto Wallach, directeur
van liet scheikundig instituut te Göttingen, j
voor zijn studiën met betrekking tot de orga
nische chemie en ter bevordering van de
chemische industrie.
Kaloega, 14 Nov. Volgens de laatste
betrouwbare berichten is Tolstoï op 11 No
vember in gezelschap van zijn geneesheer
met den nachttrein aan het Optinklooster
aangekomen. Den volgenden morgen heeft
Tolstoï zijn zuster in het op twaalf werst af
sta nds gelegen nonnenklooster bezocht. Tol
stoï beloofde naar het Optinklooster terug te
keeren.
Petersburg, 14 Nov. Bij zijn berzoek
aan het Sjamordii«klooster was Tolstoï behal
ve door zijn geneesheer vergezeld vam zijn
dochter Alexandra. Na zijn bezoek aan zijn,
in hel Sjamordinklooster wonende zuster is
Tolstoï gisteren naar Koselsk vertrokken,
van waar hij zich naar Moskou zal 'begeven.
Toe ia. Tolstoï is, daar hij onderweg
ziek geworden is, met zijn arts en zijn doch
ter Alexandra afgestapt in Astapowo, in hèt
gouvernement Rjaesan. Hij ligt op het oogen-
blik in het stationsgebouw. Z ij n tempe
ratuur is 40 graden.
Norfolk (Virginia), 14 Nov. Er is in
dc Chcsepeake-baai een eersbe proef gedaan
niet een aeroplane ten dienste van de vloot.
Eugene Ely deed nl. met een Cuntiss-machitie
een korte proefvlucht van het dek v&n den
kruiser „Birmingham" naar de landingplaats
bij Willoughby's Pit.
Tijdens de vlucht raakte de biplane het
water, een schroefblad brak en Ely was ge
noodzaakt, nadat hij ongeveer twee mijlen
had afgelegd, bij Sandy Beach op eenige we
ten afstands van den oever te landen.
Engelsche bladen bevatten een Reuter-
telcgram uit Winnipeg, meldend dat-Woens
dag te Alix (Alberta) een vrouw is aangeko
men, die volkomen beantwoordt aan het sig
nalement van Belle Elmore. De politie houdt
haar scherp in hel oog, omdat haar gedrag
zeer zonderling is. Tweemalen viel zij flauw,
toen in haar bijzijn over dr. Crippen cn zijn
aanstaande terechtstelling werd gesproken.
In het hoofdtelegraafkantoor te Mar
seille is een paniek uitgebroken. Een kabel
van de electrische tram was met een aantal
telefoondraden in aanraking gekomener
ontstond korstsluiting en uit de toestellen
op het telefoonbureau sloegen dientengevolge
meterhooge vlammen op. Zes telefoonjuffrou
wen kregen zware brandwonden, zoodat
twee harer op sterven liggen.
De Preussen, hel bij Dover gestrande
schip is ten slotte bij den steeds heviger wor-
der.den storm door alle manschappen ver
laten.
Men hoopt de lading nog door middel van
lichten te kunnen bergen.
P a r ij s, 14 Nov. Dc Kanier behandelde
heden de interpellabie-Borry over den was
van de Seine. In antwoord op de sprekers
diie zicli er over beklaagden, dat geen maat
regelen genomen werden, om Parijs tegen
overstrooming te beveiligen, verklaarde
Puech de minister van openbare werken,
dat er door de hoogcre administratie geen.
enkel verzuim was gepleegd en dlat de ka
den in Parijs zooveel verhoogd waren, dat
de stad beveiligd zou zijn tegen een was,
die 50 c. M. liooger ging, dan die van de
jongste overstrooming. Op andere plaatsen
zijn eveneens alle mogelijke maatregelen ge
nomen. In cle voorsteden zal mot alle snel
heid gewerkt worden, die de ernst van dein
toestand eischt. De verbreeding van de Sei
ne tusschen Parijs cn Suresmess zal snel ten
uitvoer worden gebracht. Hot afleidiugska-
naal zal langere studie eischen.
Met opsteken dor handen werd een motie
Berry en Coutant aangenomen, waarin ver
trouwen in de rogcering wordt uitgesproken.
De Staatscourant van Dinsdag 15 No
vember bevat o. a. de volgende Koninklijke
besluiten:
benoemd tot lid en plaatsvervangend secre
taris der Staatscommissie inzake reorganisa
tie van het miiilair onderwijs bij de land
macht de kapitein van den staf der artillerie
G. G. van Everdingen, adjudant van den gou
verneur der Koninklijke Militaire Academie;
benoemd tot commissaris van politie te
's Hertogenbosch F. H. C. C. van Bunge,
thans idem te Bergen op Zoom;
benoemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau J. W. Schülinck, schoolopziener in
het arrondissement Breda;
opgeheven het kantoor van aanneming der
marine te Nijmegen en de gepensionneerde
kapitein-luitenant ter zee J. M. Noorduijn
eervol ontheven als commies van aanneming
aldaar;
op verzoek eervol ontslagen wegens phy-
sieke ongeschiktheid dc Indische ambtenaar
met verlof mr. W. de Veer, laatstelijk voor
zitter van de landraden te Cheribon en Koc-
ningan; idem J. Aalfs, laatstelijk onderwijzer
3e klasse in Indië;
op verzoek eervol ontslagen met pensioen
A. II. II. S. Hermens, laatstelijk adsistent-
resident van Anjer.
benoemd tot plaatsvervangend voorzitter van den
raad van beroep (ongevallenverzekering) te Arnhem,
mr. G. A. J. M. van Dit/huyzen, thans plaatsver
vangend griffier bij gemeld college, advocaat en
procureur te Arnhem, met gelijktijdige toekenning
van eervol ontslag uit zijne betrekking van plaats
vervangend griffier bij dat college
vergunning verleend tot het geven van middelbaar
en lager onderwijs, mits zij overigens aan de daar
toe bij de wet gevorderde vercischten voldoe, aan
mejuffrouw L. C. E. Lesur, geboren te Noircourt
(Frankrijk).
Men meldt uit Apeldoorn:
II. M. de Koningin-Moeder arriveerde giste
ren niet den D-trein van 3,3-1, die met een
kwartier vertraging aankwam aan het tweede
perron. Het salonrijtuig werd naar het
eerste perron gereden, waar H. M. ontvangen
wérd door II. M. de Koningin en Z. K. 11.
den Prins. Een hartelijke begroeting volgde.
De burgemeester van Apeldoorn, op het
perren aanwezig, ontving een handdruk.
In het gevolg bevonden zich generaal graaf
Dunionceau, den adjudant jhr. Hooft Graaf
land en freule Taets van Amerongen, en in
hot gevolg van II. M. de Koningin-Moeder de
kamerheer graaf Van Limburg Stiruni en
frcu.c Van de Poll. Dc beide orstinnen be
gaven zich per koninklijke auto naar Het
Loo, gegroet door een talrijk publiek op het
Stationsplein en den weg.
De minister van waterstaat, dc heer
Rcgout, is Zaterdag j.l. voor enkele dagen
naar Engeland vertrokken.
Heden is Z.Exc. weder te Den Haag terug
gekeerd.
De Minister va.n landbouw, nijverheid
en handel, de heer Talma, is gisteren door dc
Koningin in conferentie ontvangen.
De Zweedsche gezant bij ons Hof,
graaf Ehrensvard, is te Den Haag aange
komen.
De 40 millioen. In verhand niet
het ingediende wetsontwerp tot instelling van
een fonds van 40 millioen voor de verbete
ring van onze kustverdediging, is, naar (le
Tel. verneemt, hij Koninklijk besluit een com
missie benoemd tot bestudeering van zwaar
geschut en de opstelling daarvan in de ge-
schutfabrieken te Le Creuzot, St. diamond,
Pilsen, Maagdenburg, Essen, e. a. De com
missie, die hare werkzaamheden reeds deze
maand begint, bestaat uit de heeren J. Z. Stu-
ten, luitenant-kolonel der genie; L. Tiellnius
Kruythoff, majoor der artillerie, Oost-Indi
sche leger; J. G. ten Noever de Brauw, kapi
tein der artillerie; A. 1). J. Berkhout, kapi
tein der genie, en F. W. J. Groeneboom, lui
tenant ter zee le klasse.
De oorlogsbegrooting. 't Ligt
dn het voornemen de oorlogsbegrooting voor
1911 dit jaar vroeger in dc Tweede Kamer
te behandelen dan ten vorigen male, toen,
de beraadslaging zeer kort vóór het Kcrst-
recès kon gehouden worden.
Afscheid vice-adniiraal Van
den Bosch. Men schrijft uit Den Helder
aan de N. R. Ct.:
Zaterdagavond, 12 November, werd door
de commandanten der schepen te Nieuwe-
diep, en andere autoriteiten van zee- en land
macht beide, een diner aangeboden aan den
vice-admiraal S. van den Bosch, welke bin
nenkort Willemsoord gaat verlaten.
Niet minder dan deze hulde, zal het den
vertrekkenden admiraal getroffen hebben,
dal het officieele diner, waarbij de overgroo-
te meerderheid der officieren niet tegenwoor
dig kon zijn, hen niet bevredigen kon, maar
dat zij allen bijna, zich vereenigden, om den
admiraal op het ondubbelzinnigst te toonen,
hoezeer hij aller sympathie heeft. Een groot
deel der officieren der landmacht sloten zich
bij hen aan, zoodat hel diner door hen allen
aan den admiraal aangeboden, een aanblik
vertoonde, als bijna nooit te voren in dc Ma-
rine-Glub gezien werd.
Het afscheid, dat den admiraal te beurt
viel, was bizonder treffend. Het spontaan en
thousiasme uitte zich in niet eindigende, da
verende hoezee's, welke de vertolking waren,
niet alléén van het gevoel van eerbied en
liefde voor hun chef, maar tevens van het
respect voor hun kameraad, voor wien allen
vervuld waren met bewondering en hoog
achting.
En werkelijk, zoo ooit, dan was hier dit
gevoel van bewondering en hoogachting te
verklaren.
Want het is algemeen bekend, in welke
mate het den admiraal ter harte gaat, dat de
omstandigheden zoodanige zijn, dat zij hém,
den onvermoeiden werker, den rusteloozen
strever voor het weerbaar maken van de aan
hem toevertrouwde strijdmacht, dat zij hém
noopten om heen te gaan.
Welke die omstandigheden zijn, men mag
de hoop en verwachting uitspreken, dal hier
over volledige klaarheid zal komen.
Maar allen, die den admiraal kennen, zul
len de onwrikbare overtuiging hebben, dat
het hier een diepe, principieele zaak geldt,
dat een dergelijk besluit als de admiraal ge
nomen heeft, niet gebaseerd is op ecne be
trekkelijke kleinigheid.
De admiraal gaat heen, doch hij gaat, ver
gezeld door de sympathie, het respect, dc be
wondering van bijna allen, die het voorrecht
hadden hem te kennen.
Het offer, dat deze admiraal bracht, zijn
carrière prijs gevende, waar hij meende te
moeten gaan, dit offer heeft bijna alle offi
cieren vervuld van een gevoel van bewonde
ring en hoogachting, waaraan zij moesten
uiting geven.
De kapitein van den staf der artillerie
G. G. van Everdingen, adjudant van den gou
verneur der Kon. Milit. Academie, is benoemd
tot lid en plaatsvervangend secretaris der
Staatscommissie in zake dc reorganisatie van
het militair onderwijs bij de landmacht.
Gesteld ter beschikking van den gou
verneur-generaal van Nederlandsch-Indië
voor ingenieur bij het mijnwezen L. Löb.
Gisteren is te Buitenzorg het huwe
lijk voltrokken van mej. IdoHburg, dochter
van den gouv.-gen. van Nod.-Imdië en den
heer Rutgers, werkzaam aan 's Lands plan-
entuin te Buitenzorg.
J u b i 1 e u m-d s. J. II. B o e k e. Ds. J.
II. Roeke, predikant bij de Doopsgezinde ge
meente te Amsterdam, herdacht gisteren on
der veel belangstelling zijn veertigjarige
ambtsbediening.
Uit de gemeentenaren tc Amsterdam ook
Zijldijk, Hengelo, Wormerveer cn Hilversum,
de standplaatsen van ds. Boeke vóór hij in
1893 naar Amsterdam werd beroepen, gaven
van hun belangstelling blijk had zich een
commissie gevormd, uit welker naam de heer
I). Blooker gisterenmiddag den jubilaris aan
bood een Rembrar.dt-bijbel, vergezeld van een
gesloten enveloppe en een album. Ds. W. J.
Lcenderls voerde vervolgens liet woord na
mens den kerkcraad, terwijl ds." P. Feenslra
de gevoelens vertolkte van dc ambtgenooten.
Kloosters in ons land. De zui
delijke provinciën zijn niet uitsluitend ue
streken, waar voortdurend kloosters gesticht
worden, zoo schrijft de „Kerk. Ct.". Ook in
't Oostelijk deel van Overijssel komen zij
gaandeweg meer voor. Tijdens den Kultur-
kanipf in Dui'tsdïland werden Duitsche non
nenkloosters gevestigd te Noord-Ncurningen
in dc gem. Denekamp en te Oldenzaal en la
ter ook le Zenderen, gem. Borne, terwijl een
klooster van Duitsche paters werd gesticiu
te Glanerbrug, gcm. Lonneker. Thans verrijst
een klooster der zusters van St. Josepn uit
Frankrijk te Glane, in de gem. Losser. In
diezelfde gemeente zal, niet ver van genoemd
klooster, een klooster van de i-uitsche paters
Trappisten uit Würzburg in 't volgend jaar
gebouwd worden 0111 missionarissen te vor
men voor 't zendingswerk onder de heidenen
in Zuid-Afrika.
VLIEGEN.
W ij n malen voor den kanton
rechter.
Men schrijft uit Eist aan de N. R. Ct.:
De thans gevierde vlieger Wijnmalen zal
waarschijnlijk spoedig voor het kantonge
recht alhier moeten terecht staan ter zake
van het in deze gemeente met een motor
rijtuig rijden op zoodanige wijze, dat de vei
ligheid in gevaar werd gebracht. Dit ge
schiedde voor eenige weken, toen een span
paarden van den landbouwer P. te Elden,
tengevolge van voormeld feit schichtig wer
den en op hol sloegen. In Eist hoopt men,
dat Wijnmalen naar de zitting vam het kan
tongerecht komt vliegen.
Opleiding van Ned. officieren
in de vliegkunst.
De Belgische Maatschappij Aviator heeft
aan de Nederlandsche regeering het aanbod
gedaan om een zestal officieren gratis op te
leiden tot vliegenier. Deze opleiding zou
plaats hebben te St. Job in het Goor, op het
landgoed van Baron de Caters.
Naar verluidt zal de minister van oorlog,
die veel voor de aviatiek gevoelt, eenige offi
cieren de gelegenheid schenken, zich in de
vliegkunst te bekwamen. Reeds hebben zich
officieren van het leger daartoe aangemeld.
Of evenwel die opleiding in België zal plaats
hebben, is niet bekend. Nu wij ook hier tc
lande uitstekende vliegterreinen en uitmun
tende leermeesters hebben, zou de bedoelde
opleiding gevoegelijk binnen onze landpalen
kunnen geschieden. Maar de kosten
(De Luchtv.)
Volgens het verslag van den penningmees
ter van hel waarborgfonds voor de vlieg-
week te Leeuwarden, bedragen de ontvang
sten f 13,894,02i en de uitgaven f 11,126,804,
alzoo met een batig saldo van f 2767,22, welk
bedrag zal worden verdeeld als volgt: 10 pet.
aan het bestuur van de Wilhelminabaan
f 268,78, 20pet. uitkeering op 118 aandee-
len f 2419 en een onverdeeld saldo voor nog
te voorziene onkosten van f 79.44.
*- Een arend. Te Egmond werd door
den jachtopziener De Vries in de duinen een
arend geschoten. Het dier is van de gewone
grootte en is nog in leven.
Het dure leven. Het Maandblad
voor het Centraal bureau voor de Statistiek
toont in een lijstje hoe sterk de stijging der
prijzen van levensmiddelen is in de laatste
paar jaren.
In hei tijdvak 1902—1910 zijn de voornaam
ste levensproducten, zooals aardappelen,
vleesch, erwten, boonen en brood, in de rijks
gestichten en gevangenissen gemiddeld ge
stegen met 23,3 Uit de prijsopgaven van
„Eigen Hulp" over het tijdperk 1905—1910
blijkt eveneens, dat deze eerste levensbehoef
ten sterk zijn gestegen en wel met 22
De meeste stijging vertoonen erwten met
47 raapolie met 40 boonen met 44
en tarwebrood met 30
Textielindustrie. De wevers
der Twentsche honlweverij te Hengelo heb
ben met de hoofdbesturen der verschillende
arbeidersorganisaties vergaderd. Een schrij
ven van de directie werd voorgelezen, waar
in deze haar standipunit uiteenzette en mede-
deeling deed van haar houding ten opzichte
der arbeiderseischen.
De organisatiebesturen confereerden toen
nog eens met de directie en konden daarna
•mededeel-en, dat de directie zich betreid ver
klaarde, in ruil voor intrekking van het pre
mies leisel, een loonsverhooging van 10
Ln te voeren. Verder deed zij nog een toezeg
ging betreffende den wekelijkschen arbeids
duur, die dezen met een kwartier verminder
de, waarop de arbeiders verklaarden de
voorwaarden aan te nemen en het stakings-
besluit werd ingetrokken.
De Papendrechtsche strafzaak.
Van liet getuigenverhoor op Zaterdag
zij nog het volgende gemeld:
Get. Herman van Duyvendijk verklaarde,
dat G. niet ongeschikt is voor werktuigelijk
werk, al is het dan iets ingewikkelder. G.
komt altijd recht voor de dingen uit, liij heeft
ze niet achter de ellebogen. Get. heeft met G.
wel over de zaak gesproken, hij gelooft zeker,
dat G. mishandeld is, hoewel v. Elk de zaak
flink opgeblazen heeft.
Nu op hel oogenblik kan men in P. zeer
goed zien liet verschil in optreden tusschen
de rijksveldwachters en de niaréchaussées,
deze zijn kalmer en beter ontwikkeld en ge
schoold. Kwakernaat houdt zich ook niet met
draaierij op.
Get. behoort tot geen van dc beide stroo
mingen in P., er is een strooming vóór Bon
ten cn een tegen hem, uit het feit, dat hij
herkozen is, mag men nog niet afleiden, dat
hij het vertrouwen heeft.
Get. Dr. E. Brandts verklaart, dat in de
kwestie slag of val de lieeren psychiaters met
zijn verklaring veel te ver zijn gegaan. Zijn
vroegere verklaring omtrent de verwonding
van den neus van G. licht hij nog eens toe. gespro
Uitdrukkelijk verklaart hij volstrekt nie in Musi
mee le gaan met wat over zijn woorden i r. van II
het rapport staat, dal is een misverstand. D» na bij
wor.d kon wel ontstaan zijn door een val rapport
maar niet tegen den deurpost. ten na.
De Pres.: Er zijn verschillende verklarin ;t. verkls
gen van dr. B.; men kan er moeilijk ééijteArnh
vasthouden. alve in
Een val als verwonding van den neus zegerder ge
dr. B. te kunnen aanvaarden, maar niet vai vroege!
een neusverwonding als in dit geval werd ge oen hij
cor.stateerd. i hij nog
Dr. Kip wil liet woord. d te zeg
Mr. v. II.: Dan moet u eerst de andere des
kundigen ook ontbieden. ij heeft
Get. Jacob Kwakernaat, machinedrijver, ten geh
vertelt thans, dat hij niet juist weet doorat nie
welke veldwachters hij is mishandeld. wel val-
Op de vragen van mr. Van Hamel verklaart |S"» 'J*1
hij, dat G. en hij 's morgens van het gemeen
tehuis saam zijn opgewandeld, het was om-1
streeks 12 uur. Ze hebben elkaar gesproken Als
over liet feit, dat ze slaag gehad hadden. Ilij er ^va
verklaart tegen z'n patroon gezegd te heb- v"
hen, al kwamen er 10 polities, zoo blijf ik het "en'
'res.: I!
Ir. van
toch volhouden.
G. had tegen get. gezegd, dal de burge
meester had gezegd, dat ze hem (G.) wel een
maandje of vier zouden geven,
i Get. heeft er nooit meer met de veldwach-
j Iers over gesproken. Ze kijken je niet aan en
als ze je aankijken is het leelijk. Van Elk ken-
res.' Zi
i met i
Ir. v. d
ondei
ckc cn
:ts tUS5
de hij voor dien lijd niet, hij had hem nooit C1
gesproken. joe t
Waarom men mei zijn klachten naar van ^„..7
Elk ging en niet naar een advocaat, kan Kwa-E
keruaat niet zoo juist zeggen, men vertrouw
de van Elk. Deze laatste had hem bij de be
handeling der zaak zeer op liet hart gebon
den, in alles de zuivere waarheid te spre
ken.
Na de pauze verzocht mr. van Hamel aan
v. Elk te mogen vragen, of deze een brief
van Kwakernaat heeft ontvangen en dien
doorgezonden aan den Officier van Justitie le
Dordl, cn of het afschrift ter tafel aanwezig
juist is.
Getuige van Elk, geroepen van de publieke
tribune, bevestigt deze vraag direct. Getuige
heeft den brief meegebracht en get. heeft hem
doorgezonden aan den Officier.
Getuige dr. Th. Hoekstra, als nu gehoord,
verklaart dat beklaagde geen lidmaat der
Ned. ilerv. kerk is, 15 September 1907, den
Zondag na de mishandeling van G. heeft hij
te P. zijn intrede gedaan. Hij vertelt van zijn
connectie met (1e faniiliVisser,
Get. is lid der Christ. Hist, partij en liad
gehoord, dat de heer Bonten van liberaal,
rechtsch was geworden. Het bleek, dat men
zich van die zijde zeer interesseerde voor
diens benoeming tot burgemeester en die be
noeming stak de liberalen.
Eerst dacht get. dat er niet mishandeld
werd, later wijzigde zich die mcening. Hij
verklaart, door de politie te zijn gevolgd en
gepost. De onaangenaamheden met den bur
gemeester hebben geen invloed gehad op de
zonderlinge verhouding, dit verklaart getuige
oi.der eede. Als Radema verklaart, dal hij
dr. Hoekstra niet meer vertrouwt, dan komt
dal, doordat R. bang is voor zijn positie.
R. gevoelde zich als Fries op P. in zekeren
zin een vreemdeling en ds. II. voelde zich als
Fries tol hem aangetrokken.
Volgens getuige deed de politie ook de
oogen dicht bij het sluiten van de herberg
van Middelkoop.
De Pres.: U gaat wel wat veel op gezegden
af.
Ds. II.: Ik ga niet over één nacht ijs.
De Pres.: U moest als zicleherder u niet met
die wereldsche zaken bemoeien. U hebt in de
getuigenkamer tegen Radema gezegd: lieg
niet.
Ds. II.: Ik heb gezegd: B. spreek de waar
heid. Als ethicus geloof ik dit tegenover hem
te mogen doen.
De Pres.: Ik constateer, dat u er niets van
weet.
De advocaat-generaal: U gaat wel over één
nacht ijs. U hebt de maréchaussée te P. be
schuldigd van misbruik van sterken drank.
Dat is onwaar gebleken, u als predikant
moogt zulke verdachtmakingen niet gebrui
ken.
Ds. II. verdedigt zijn houding, maar de le
den van het Hof blijven zijn optreden af
keuren.
Op de vragen van mr. Van Hamel, ant
woordt getuige dat Radema hem verzekerd
had te gelooven, dat G. was mishandeld. De
communis opinio in P. is, dat dc politie mis
handelt, van de 100 menschen gelooven daar
99 aan.
Get. wil wegnemen de gèdaclite, dat hij
over de politie -heen Bonten wil treilen.
Zelfs de groots-te vrienden van burgemees
ter Bonten verklaren te gelooven aan de mis
handelingen door de politie.
Toen get. pas op P. kwam, geloofde hij
niet aan die mishandelingen, nadat hij Rade
ma en anderen gesproken heeft, is zijn opinie
gewijzigd.
Mr. v. d. Does vermaant get. voortaan an
ders op te treden, het onderzoeken is niet
zijn taak en ook niet het opschrijven van
getuigenverklaringen. Is uw mcening, dat de
burgem. den dienst verzet heeft, opdat Rade
ma niet meer bij u in de kerk kon komen,
is dat naastenliefde, vraagt mr. v. Schaik,
Ja, dat is naastenliefde, zegt dr. H.: naas
tenliefde is ook de waarheid te dienen.
Get. Haibe Radema, gemeenteveldwachter
te Papendrecht blijft in hoofdzaak bij zijn
vorige verklaringen, hij blijft er ook bij, dat
hij den morgen 11a de mishandeling er een
gesprek over heeft gehad met le Grand.
De verslandhouding tusschen get. en de
overige veldwachters was gewoon.
Kwakernaat heeft get. niet over dc mis
handeling gesproken, hij zei alleen: R., je
hadt me ook kunnen helpen. Get. heeft dit
opgevat als handelende over de mishande
ling.
Kwakernaat voorgeroepen, vertelt, dat H.
hem verteld heeft, niets gezien te hebben
van de mishandeling; dit kan wel zijn, maar
hij heeft het wel gehoord.
Get. zegt, dal dit absoluut onjuist is, hij is
weggegaan en K. weet absoluut niet waar
heen.
Kwakernaat 1 lijft bij zijn mededeelingen.
Get. W. L. le Grand, ambtenaar ter secre
tarie te Rotterdam antwoordt op vragen van
mr. Van Hamel, dal hij nooit over deze zaak
Iet.: II
mog
•ten v
Mr. v.
nken?
Mr.
sprob
De vei
•en hi
m rcc
De ad
oor vj
de
t g<
loest
Mr.
en vo
Get.
en ve
mg
•ft
larin
m<\
eren
laag'
oord
rief
jersc'
lagei
al
lad.
Op
vee
an
wd,
mrg
a Ier
lat
E<
jen
:ijn
»tan
le
daa
kW:
ver
hai
dc
ide
op
he
st»
01
