JS°. 2§3.
Donderdag 9 Maart 1911.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE NEDER-RIJNERS
9"' Jaargang
AMERSFO
H DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zendon.
Uitgevers: VALKHOFF ft C°.
Utrechtschestraat I. Intercomm. Telephoonnummcr 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1B regels f 0.5®.
Elke regel moer - 0.1Q.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cenls b\j vooruitbetaling.
Grootu lettors naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bestaan'zeer voordeollge bepalingen tot
het horhtudd adverteeren in dit Blad, b^ abonnement. Eene
eirculairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
Spanje en het Vaticaan.
De cortes zijn verleden Maandag bijeenge
komen tol eene nieuwe zitting. Een welvoor
zien programma wacht op afdoening. Daar
toe behoort een wetsontwerp op dien mili
tairen. dienstplicht en een ander tot het stel
len van regelen voor de gemeen lelijke belas
tingen. Verder liet ontwerp van eene nieuwe
vereenigingswet, diie de netelige kwestie van
de geestelijke orden moet regelen, ontwer
pen van eene nieuwe bankwet, eene orga
nieke Wet op het lager onderwijs, eene rege
ling van ihc?t bestuur op <le Ganarisohe eilain-
den, natuurlijk de begrooting voor 1912 en
verschillende bijzondere voordrachten tot
uitvoering van openbare verken.
liet gewichtigste punt van dit programma
is de vereenigingswet. Daarbij doet zich de
vraag gelden of een breuk met het Vaticaan
zal kunnen vermeden worden. Men schrijft
aan minister-president Canalejas de geneigd
heid toe zijne voordracht te kleeden in een
vorm, die zich uiterlijk aanpast aan zijne ver
zekeringen uit den lijd, toen hij dn de opposi
tie was, maar feitelijk de deur openlaat voor
een compromis. Inlusschen zijn er twee noo-
düg om tol'een compromis te komen, en of
de breuk is tc vermijden, hangt voornamelijk
af van het Vaticaan.
liet hoofdstuk van de vereenigingswet, dat
handelt over de geestelijke orden, sluit zich
aan aan de Fransche wet van 1901 en do
uit 1902 en 1901 dateerende ontwerpen-Gana-
lejas en Da villa. Het laat de geestelijke orden
toe, maar sluit geloften voor het leven uit.
Het tracht de gevaren der opeenstapeling
van bezit in de doode hand te keer en door
do congroganiisten te verbieden andere on
roerende goederen te bezitten dan dlie, wélke
strikt noodig zijn voor het ver rich ton van hun
w.erk, en hen te verplichten oan do overschot
ten te con ver toeren in roerende waarden, diie
niet voor overdracht vatbaar zijn.
Maar het zijn minder de bepalingen zelf
van het wetsontwerp, die de aandacht trek
ken, dan de vraag welken invloed het zal
uitoefenon op de betrekkingen tusschon
Spanje en den Heiligen Stoel. In Rome wordt
heftig geprotesteerd tegen de houding van
het kabinet- Canalejas. De Osservatore ro-
mano, het orgaan van het Vaticaan, spreekt
met veel nadruk. Het blad verzekert, dat de
Spaan sche regeering onlangs den wensch
heeft uitgedrukt de onderhandelingen te her
openen, dne waren gestaakt door de terug
roeping van den gezant Ojcda tengevolge van
de toepassing van de zoogenaamde „liang-
slot"-wct, die als voorloopige maatregel de
•oprichting van nieuwe kloosters moet tegen
gaan, en de uitlegging van de artikelen 29 en
30 van het concordaat. De onderhandelingen
zouden dus hervat worden over de vereeni
gingswet. Maar het verschil van standpunt
komt reeds aanstonds aan den dag. De Spaan-
sche regcering heeft, volgens, de Osservatore
romia.no, z&dh bereid verklaard tc luisteren
naar de ver to ogen van den Heiligen Stool na
de indiening van het wetsontwerp bij de Cor
tes. De Heifldige Stool echter is van oordeel,
dal, daar het concordaat steeds van kracht
is, de onderhandelingen zouden moeten voor
afgaan aan de wederindiieruing van het wots-
ontwerp.
Onder deze omstandigheden heeft de
curie, ,,om een nieuw bewijs te geven van
haren verzoenenden geest", laten weten on
der welke voorwaarden zij gezind zou zijn
de onderhandelingen te hervatten. Vooreerst
zouden deze onderhandelingen liet concor
daat tot grondslag moeten hebben, opdat
geen enkele wijziging in den rechtstoestand
van d© orden worde gebracht zonder voor
afgaand overleg met den Heiligen Stoel. Ver
volgens zouden de onderlia-ndeüngen zich uit
strekken toft het ontwerp van de vereeni-
gingswet. Eindelijk zou de Spaansohe regco
ring zich moeten verbinden, iln don loop
van dezo onderhandelingen, geen enkelen
maatregel te nemen waardoor zij doelloos
kooiden worden gemaakt. De Oöservaitore
roman© voegt hieraan nog toe„In de
kringen vap liet Vaticaan verwacht men, diat
deze voorstellen zullen worden verworpen,
en dan voorziet men eene nieuwe crisis in
de betrekkingen met Spanje. Inlusschen zaïl
de Heilige Stoel, in overeenstemming mot
zijne traditie, niet het initiatief nemen tot
eene diplomatieke breuk en dc verantwoor
delijkheid daarvoor aan Spanje laten."
Te Madrid heeft minister-president Canaile-
jas verklaard, dat bij meer dan. ooort besloten
is te volharden in zijne gedragslijn en de
macht niet prijs te geven voor een
voudige moeielijkheden en zonder gebie
dend. constitutioneel of parlementair motief,
dat voor 't oogenblik niet bestaat. De tijd zaf
inlusschen moeten lecren of dat niet wat
boud gesproken is. Men schijnt in den boe
zem van het ministerie wol geneigd te zijn
water in den wijn le doen. Drie leden van
het kabinet moeten bepaald tegen een breuk
met hel Vaticaan zijn, en de voorzitter van
den senaat Mocutero Rios heeft verklaard, dat
hij zijn ambt zou neerleggen, aès de regee-
ring tot den aanval overging. Hel is dus
twijfelachtig of hel tot een breuk zal ko
men. In. de politieke kringen tc Madrid be-
soho-uwt men het aanblijven van den minis
ter vatn financiën Cobian ails die toetsteen van
de betrekkingen met het Vaticaan. Zoolang
deze in het kabinet blijft, meent men, dat
de breuk niet is geschied; als hij •echter
mocht aftreden, dan houdt men dat voor het
'teeken, dat de breuk voltrokken is.
Duitschland.
B e r 1 ij n, 8 Maart. L>e Rijksdag is be
gonnen met de tweede lezing van de post-
begrooting. In den loop van het debat ver
klaarde de staatssecretaris Krfilk©, dat niet
alleen Duitschland een gereserveerd stand
punt inneemt tegenover het vraagstuk van
een uniform wereldporto, maar ook andere
landen wegens dc daarmede gepaard gaan
de vermindering van inkomsten.
B e r 1 ij n, 8 M aart. Bij de voortgezette
behandeling van de begroeting voor c-ere-
dienst zei de Porsch (Centrum), dat bij toe
gaf dat de geestelijke orden ón aantal zijn
toegenomen, maar daarvan komt liet leeu
wendeel toe aan de orden, die zich wijuen
aan ziekenverpleging. Daarin bestaat geen
gevaar voor den staat.
Hij verklaarde, diait het Gentrum wens ah L,
dail het Pruisische gezantschap bij het Va-
licaaoi gehandhaafd zai blijven. De verkla
ring vain dien minister-president, dat het on
derwijs in dc geschiedenis en Dudtsche taal
niet meer zai opgedragen worden aan leer
aren, die den modernisten-eed hebben afge
legd, achtte hij bevreemdend. (Levendige
ins lemming bij hot Gent ruin.) Daardoor
wordt ©en twistappel ondier het voftk gewor
pen, en verstoring van den confessioneel ?n
vrede uitgelokt. („Zeer juist" in het centrum.)
De minister van eeredienst von Trolt von
Sols zesde ..Als wij ons grootere terughou
ding opleggen bij de aanstelling van Room
se he geestelijken in den staatsdienst, dan is
de reden daarvoor, dat wij willen zongen
voor hel behoud van den vrede onder de
verschillende gezindten. (Zeer juist.) De er
varing uit den laaLsten tijd leent, dat de mo
gelijkheid van conflicten bestaat, als Room-
sche geestelijken tevens in staatsdienst zijn.
„Wij zulllen die terughouding im acht blij
ven nemen, tol wij zekerheid hebben, diait
ook de Kerk liet tusschetnliigg-ende grensge
bied in hel vervolg zal betreden met de
voorzichtigheid on de reserve, dlie onmis
baar zijn voor 't behoud van den vrede on
het vermijden van conflicten." (Toejuiohiin-
gon.)
Friiedberg (natiiouaal-luberaal) wees er op,
dat d© Rijkskanselier met aften nadruk had
erkend, dat de Curie onbehoorlijk was op
getreden legen den Pruisischen staat. Hij j
verklaarde, dat het vraagstuk dor scheiding
vain Kerk on Staat door den modemistoneel
op don voorgrond wordt gebracht
Inzak© de opheffing vatn het gezantschap
bij het Vaticaan wilde hij afwachten hoe
de zaken verder zullen loopen on hij gaf der
Curie den raad bij onderhandelingen ge
bruik te maken van de tusschonkounsl van
den gezant en niet door ©en officieus or
gaan spottende opmerkingen te doen mak on,
alsof er go-ene concession waren gedaan. Dat
achtte hij eene onwaardige behandeling vaat
de Pruisische regcering.
Pachnicke (vrijzinnige volkspartij) betoog
de, dat het gebeurde heeft bewezen, dat bet
gezantschap bij hel Vaticaan overbodig is.
De handelwijze ram de Curie was in strijd
met de diplomatieke gebruiken.
De staatsecretaris van buitenlandscib» za
ken v. Kiderlcn-Waohter kwam op togen dc
verwijten aan hot adres vam den gezant
Mühlberg.
Dezen was opgedragen de Curi© te wijzen
op de opgewondenheid, die de verschillende
dekreten in Duitsohlamd haddon gewekt.
Daarop had de kardinaal-staabssecretari»
hem medegedeeld,, dat hij den bniief aan kar
dinaal Kopp zou publiceeren.
De handelwijze van den gezant was diplo
matiek correct. De regeering verlangt vam
geen harer vertegenwoordigers im het bui
tenland, dat hij de plannen kent der regoe-
riug, waarbij hij geaccrediteerd is. (Hila
riteit.)
Had de gezant, na dart het plan vam het
Yatikaam bekend was, ingegrepen, dan zou
hij verkeerd hebben gedaan.
Het debat werd daarop gesloten en het
traktement vam den minister goedgekeurd.
Frankrijk.
De Kamer heeft bij de behandeling vam
het, regeerimgsvoorstel om de «voor dit jaar
moedige cj-ediieten boe te staaui voor het bou
wen vam twee ixintserschepen van de Dan-
tonklassc, ook aangenomen, met 299 tegen
202 stemmen, een voorstel om van elke leve
rantie voor hert bo-uwen of inrichten van
deze beide pantserschepen uit be sluiten on
dernemers of maatschappijion, die ouder faun
bestuur of als rechtsgeleerde raadslieden
een of meer leden vam de Kamer of vam den
Senaat teUem. Minister Delcassé bad ver
zocht duil^YOorstd te verzenden maar de com
missie, omdat (hij vreesde, dat de aanneming
het begun Vam don aanbouw -der pantser-
schepen zou vertragen, waarop ikern echter
geantwoord werd, dat d© parlementsleden, j
op wie het worstel doelde, door vader-
landliefde gedreven, hun ontslag kooiden
nemen. Daarna mam -de Kamer bet voorstel
aan.
Engeland.
Londen, 8 Maart. Bij de behandeling
van een voorloopig krediet van 19 millioea
p. st. bracht Balfour do kwestie van dn»
Uagdadspoorwcg en zijn zijlijnen ter sprake.
Sir Edrward Grey betoogd© met aiadruk,
dat id© liagdwdspoorweg eene Duatscho con
cessie is op Turksch gebied, waartegen En
geland geen bezwaren kan inbrengen. Wat
de commercieel© overwegingen betreft, ver
klaarde do mdrndster, dat voor zoover de
iBri'Lsche handel op deze spoorwegen be
schermd kan .worden door waarborging Man
gelijke r-ccbtiem, zulks zal geschieden. Wan
neer deze waarborgen ariet voldoende moch
ten zijn, zou Engeland toch mog niet hulpe
loos sta am. Dc spoorwegen zouden ml. geld
kosten cm Turkije kam <be voorgestelde ver-
hooging van die tolrechten niet heffen zonder
Engeland's goedkeuring.
Hoewel hij tem volle bereid was le bovor-
dieren, dat En gelaaid zijme toestemming
geefr, zou zuüks oranogcMjk zijn als de regee
ring niet do zekerheid heeft, dat de behan
gen van den Britschem handel voldoende ge
waarborgd zijn. Wait de politieke zijd© win
<1© uitbreiding van dern spoorweg buiten het
Turksohe grondgebied belieft., verklaarde de
mauist<er: „Wij deaiken er «iet aan den sta
tus quo in Penzië te wijzigen cm ook aiiet om
daar grondgebied to verwerven; wanneer
anderen echter dien status quo wijzigen,
dan zouden wij ongetwijfeld gebruik moe
rt cm maken van onze macht om onze positie
in Porznë te handhaven." (Toejuichingen).
iiel lageiiiuis üesioedt (leze weck ai zijn
lijd aan de behandeling van de begrooting.
De „parliament bill" komt eerst over veer
tien dagen of drie weken aan de orde, om
in comité le worden behandeld, het aan dc
derde lezing voorafgaande stadium, dat be
stemd is voor de behandeling van dc artike
len en van de daarop voorgestelde amen
dementen. Do door de oppositie en door de
radicalen voorgestelde amendementen be
slaan reeds 2-1 bladzijden van het „par ia-
mentary paper". En dit is nog maar een be
gin. De unionist Douglas Hall heeft den eer
sten minister gewaagd of hij er in kan toe
stemmen de behandeling van den conside
rans, die handelt over de benoeming van
liet hoogerhuis, uit te stellen tot den dag
waarop hert door lord Lai.sdowne aangekon
digde wetsontwerp het lagerhuis zal berei
ken. De premier heeft daarop ontkennend
geantwoord.
Aan den parlcmentairein strijd, die in 't
vooruitzicht is, wordt overigens afbreuk ge
daan door dat verscheidene van de leiders
door ziekten getroffen zijn. Lord Lansdow-
iic is ziek en dat zal mogelijk de indiening
van het door hem aangekondigde wetsont
werp tot hervorming van het hoogerhuis
vertragen. Het ongeval, dat lord Crewc heeft
getroffen, veroorzaakt eene leegte op dc re-
geeringsbank in het hoogerhuis, die zeer
wordt gevoeld. Men spreekt er van, dat de
minister van Oorlog Haldane lot pair zal
worden verheven om lord Morley te steu
nen, die voorloopig de taak op zich heeft
genomen om als woordvoerder van de re
geering op te treden. Eindelijk is de kan
selier der schatkist Lloyd George steeds ge
noodzaakt is rust te houden, hetgeen nieu
wen arbeid en verantwoordelijkheid op dc
schouders van den premier laadt.
Portugal
Lissabon, 8 Maart. Ilel bericht, dat j
een oproer was pilgebroken te Arcos Valdc-
vos, is onjuist.
Oosten rijk-Hongarije.
Boedapest, 8 Maart. De Kaïoer
heeft heden het ontwerp aangenomen be
treffende de verlenging tot 1917 van het pri
vilegie der gemeenschappelijke emisaie- en
commissie-bank.
Rumenië.
De Koning is siurts ©enige dagen ziek. Vol
gens ©en au 4e Staatscourant opgenomen
bericht omwent zijn -toestand Kijm de catar
rhal© en' k o or l3V©4's©hijiLS©ten afgenomen;
maar do Koning zal genoixltzaakt zijn het
bed He houden, totdat iluij geheel genezen is.
Bij de verkiezingen voor den Senaat zijn
31 aanhangen» van 4© regeeringspartij geko-|
zen 18 Joden van 4© <v«r«enigde oppositie.!
Er moeten 11 Jierstenuuingen plaats hebben.
D© meerderheid .ran 4c regcering is in dit
lichaam dus niet zoo overwegend «Is in do
Kamer.
De volledige uitslag van dc verkiczin
voor dc Kamer is, dart gekozen zijn118
conservatieven ©n 19 leden, van dc opposi
tie (liberalen en conservarticvo democraten).
Er moeten IC herstenuiungcm plaats heb
ben
Bulgarije.
Koning Ferdinand van Bulgarije, die zijn
5Uen verjaardag buitenslands haid gevierd,
is inans weder naar zijn land teruggekeerd.
Hij heeft op de terugreis een korte poos
te Weenen vertoefd en beeft daarvan ge
bruik gemaakt om in tret slot te Sohón-
brumn een bezoek te brengen aan keizer
Frans Jozef. Dut bezoek had een zeer Jta.r-
tenjk karakter ©n diuurde bijna een uur.
Uit Weenen wordt aan d© Vossuscbe Ztg.
bericht, dat daar geen politieke beleekenis
aan dit bezoek wordt gebeohl. Het was een
voudig een incognito-bezoek. Dit ineogudto-
bezoek verdient inlusschen wel de aan-
dacnt, waal koning Ferdanamd is sedert
Augustus 19U8 niet meer ontvangen aan het
hort- te Weenen. Kort na de annexatie, mid
den i« den strijd van de üosrtcnrijksah-Hon-
gaarsche d.piomatie met don heer is wolski,
jwaalste de üiHgaarsciic politiek zich aan de
zijd© van Rus.ajid. Dc b«jtrckkingen vatn
Oosrtenrïjk-iiongarije met koning Ferdinand
werden nog slecbter, toen hij op uitnoodi-
gutg van Iswoiski zijne reis naar Peters-
burg deed. Sedert hte>d©n de Weencr hof
kringen zich zeer terug tegenover Koning
berdinand. Hierin is nu oene omk-eerlng
gekomen. Biji het bezoek, dat koning Fer
dinand aan don keizer heeft gebracht,
schijnt het hein gelukt tc zijn de ontstem
ming die bij dezen trgc.n hem Iwstond, uit
den weg te ruimen. Welke gevolgen dirt be
zoek voor de Bulgaarsch© politiek zal lt©b-
ben, is nog niet na t© gaan. Dc politick van
Rusland op de Itavkan beweegt zich thans
parallel met de richting vnn de Oosten-:
rij ksch-H o agar ijsch© Ba Ika np olit iek.
Rusland.
Tegenover de overdireven geruchten van
©ene ziekt© ran den minister ran buiten-
landsch© zaken Sasoivow constateert iliet Pe
ters burgsc he tclcgraafagealschap, dat dc
mindster lijdft aan angina, maar Ktet zijn toe
stond niet tot bezorgdheid aaoèeidlrkg geeft.
VAN
RUDOLF HERZOG.
Er .was hier van allerlei slag bijeen: ar
beiders in hun Zon-dagscho kl&cren, .gezeten
burgerlui, en prachtexemplaren van Dussel-
dorfsch© kunstenaars, vol humor <m -geest,
die heel d© herberg dirigeerden
Hans' begeleider scheen hiier een raste
klant en door allen -hooggeechatl» bakende
te zijn. De oudere schilders begroetken Jucm
mei een kracihtügen handdruk, en ©on schert
send woord. Enkaïêm d©r jongeren, .dlie an
ders meenden, dat het .echt© kuwsbeflVaars-
schap spreken moest uit onbeleefde, ruwe
manieren, verwaardigden zich een soort bui
ging tc maken.
Hans kon zijn oogen niet geloo.ven. D©
kuipers jongen .braoht een flesch cliampagne
m©t twee glazen; zijn metgezel schonk z©
vol ©n klonk roet hem.
„Neemt u mij noet kwalijk," stotterde
Hans, „ik heb mij nog nid voorgesteld..."
„Ben je een fatsoenlijke kerel? Nu, ik ben
hot ook, hoop ik. Proost!"
Maar Hans vond heit tocdi gepaster, zijn
naam te noemen.
,,Zoo zoo Steinherr. Hm. Nu, ah
u zooyeel waande hecht aan hot etiket-op
schrift von Springe. Maar vertol me e©ns,
jonge vriend, ,bent u een zoon ran .de hoog-
dele firma Steinherr, Grafenbergerchaussee?
En wilt ge schilder .wonden?"
„Ik heb daar nog fniet o^*er gedacht," ant
woordde Hans een wt-inig veuilegen. Eerst
moet ik met Paso hen mijn ©iindexamen g)in-
nasium doen."
Von Spring© sprong verbaasd? met zijn
stool op.
„Walt Hoor ik goed! Een gymnasiast! En
ik hield u voor ©en wakkeren leerling van
den heiligen Lucas en sleep uw teore jeugd
in dit rookhol! Ik zal uw moiider morgen
een bezoek brengen, on em vergeving vra
gen. Duizendmaal vergeving!"
Hans gelaat word vuurrood, maar ,met
alle macht zijn drift bedwingend, zei hij
zoo kalm mogelijk: „Zooeveu hoopte u, ook
zonder etikertnaam ite noemen, een fatsoen
lijk man te schijnen. Na dezen uitval moet
ik ©chtar aannemen, dat schijn bedViegt.
Goeden avond."
Miaar zijn woorden hadden niet die uit
werking, welke hij verwachtte.
Von Springe lachte, dat de andere gastfln
van hun stoelen opsprongen.
„Bravo bra ra .goed gebruld, leeuw I
Zoo mag ik het wed. Dat is ras! Hier ge
bleven, beste jongen, geen Java ad gezicht
meer; je hebt volkomen gelijk; ik ben
schuldig en hierbij hersrtel .Tk ,u plechtig in
uw eer."
Hij hield hem het glas .voor, en half met
tegenzin, maar onweerstaanbaar aangetrok
ken door de persoonGjkhoid van dien lachen
den man voor hem, klonk de jong© heet
hoofd met hem.
Nog vóór een uur verloopen was, had
Hans dezen vreemden man aile wonderlijke
gebeurtenissen en indrukken ran idien dag
verteld, die zijn leven kt beroering gebracht
hadden, zooals niets nog ooit fgedaan had.
Zelfs zei hij stotterend zijn gedicht op en
von Springe lachte nie't. Mot. stralend©
oogen keek hij hem -aan, ©n heel zijn gelaat
sprak van dc vreugde, die deze onverdor
ven jeugdige ziel hem gaf.
„Ge zijt oen dichter, mijn zoon."
„Ik zou graag een kunstenaar woikteit,
mijnheer von Springe. U u bont bepaald
een groot kunstenaar!''
„Mijn liartelijkcn danlk vóór de goede be
doeling."
„U moeit mij niet uitlachen. Maar wie als
roenscli zoo boven de Jovenst'oos'tamden ver
heven is..."
„Jongen wat .weel jij daarvan!"
Zwijgend .keek hij in zijn glas.
„De hoofdzaak voor kunstenaars en mein-
schen is, dein humor niet te verliezen."
„Mag ik eens bij u komen?" vroeg -Hans.
„Dat mag je. Maar nu naar bod, jonge»,
het -is allang bedtijd voor je."
Toen scheidden ze.
Zoo eindigde de meest belangwekkende
dag ran Hans levon.
HOOFDSTUK II.
De oude PbiLip Stetmihrjrr, fabrikant en
gemeenteraadslid, was in hert klein begon
nen. Grijdiarige Düsseldorlers herinnerden
zich nog zeer goed die kleine smederij bui
ten bij het dorpje Blik, waar hij als joifgc
man zelf het ambacht uitgeoefend had. Met
omembare eerzucht had hij zijn hamer ge
zwaaid. Zijn ontwikkeling had hij met taaien
ijver voltooid door avwndhcnhaLfmgschok»
en onafgebroken eigen studie. Geen gdbied
ran de nog in hert duister opbloeiende .tech
niek mocht htm vreemd faiijven; zijn scherpe
geest voorzag d© komst van de gulden eeuw,
waarin techniek tot wetenschap, en deze
wetenschap macht worden zou; reeds zag
hij het nieuwe morgenrood ©n Ixreddd© hij
zich -voor dat te verwelkomen, toen aHcs
oin hem heen nog voortsukkelde in do slour
ran den goeden, ouden tijd; mot «flut Rijn-
sch© lichtzinnigheid de dagen nam zeoah
z© kwamen en alls l>oofdzactk ran diirt
aardsch bestaan toestem vierde, zooveel
z© zich maar voondiedon. Plhilip Steiihherr
had weinig feesten gevierd. Zijn gedachten
wared zijn teven lang on :ijst verdiensge-
riclit geweest, en op alle middelen, die hij
voor zijn d»©l noodig achtte. En dat doel
was concurrentiestrijd, hert omhoog wtijgen
uit dien kring der kleinen tol die hoogte der
beaattendc kiasse. Het-woord van den maar
schalk ran Danzig, die op de (Hoogmoedig©
vraag van een jonker, of hij zich -mot hem
meten kon, wat betrof Inert aantal voorva
deren, slagvaardig antwoordde: „Neen,
maar ik ben een voorvader," l*ad hem
nooit meer losgelaten, nadat hij liet eefis
in oen boek gevonden bad. Do voorvader
ran zijn Rtslacht wilde hij wanden, die bij
zijn werk peinzende en zinnende blikslager,
ofschoon hij toen nog geringschattend glim
lachte bij die gedachte aan een huwelijk.
Maar éón ding wist hij: c\n nieuw wapen
ontstaat het gemakkelijkst op e«i oud, dat
in verval geraakt is, -in den strijd d©r ge
slachten <wen goed als in den srtrijd der in
dustrie. En vooral geen overgevoeligheid
tn zaken! Men kon over lijken treden en
toch een achtenswaardig man iWijven!
Dit had I'hilip Stehuhcmr zijn leven lang
Ikavczoh. Als jonge, d<iriig-jar.igc met«tcr-
sniid vond hij een goodktooper fabrieks-«y-
titoem uit. Hij wertóte zoolang onder d«n
marktprijs, t>o.t hij -den kloinhnivdel uit dein
omtrok er onder gewerkt of van zich afhan-
kelijk gemaakt had.. Hij zoog de werkkracht
zijner -werklieden tot den Ia aks ten bloed
druppel uit, ontsloeg zonder plichtplegingen
zijn opgebruikt© krachten, zonder -zich maar
in het minst te bekommeren om hert verder©
lot va-n zijn afgejakkerde ulde werklui, en
werkte, om de kwade tongen te bedwingen,
en tegelijkertijd zijn anenschon aan tc spo
ren, hun .uitorsto krachten te doen inspan
nen, met ©idembaren ijver rte msdldbn van
hen. Wanneer hij op Zon- en .feestdagen
naar dc ntis geweest was ©n gebiodït had,
sloot hij zich voor het verdere van den idag
op in zijn iklein laboratorium, 'om proef na
proef te nemen, en zat 's avonds over zijn
boeken gebogen of nam taallessen.
Wordt verrótgd.