KOLONIËN.
binnInland.
en over de schade, die de opstand het
rokkent, waardoor zijne binnenlandschc ont
wikkeling wordt belemmerd. Montenegro
beeft dertig Jaren lang vriendschappelijke be
trekkingen met Turkije onderhouden en zal
(tipte onzijdigheid in acht nrnien om de
vriendschapsbetrekkingen In stand te houden.
Het hqppt, dat hetze fde verlangen de Turk-
scbe regeering-.mannen bezielt.
Marokko.
Uit Tanger wordt aan de Kölu. Ztg. be
richt, dat met de aankomst van de mehalla
van majoor Brémond te Fez op 26 April
naar de meening van de Europeanen eik
gevaar voor de hoofdstad is verdwenen. De
sultan beschikt nu over 7000 soldaten. Hoe
sterk het gevaar, waaraan Brémond's troe
pen blootgesteld zijn geweest, overdreven
was, blijkt hieruit, dat zij slechts heel ge
ringe verliezen hadden. Terwijl majoor
Brémond Fez binnentrok, voerden de troe
pen van Fez met hulptroepen van de Hiai-
na's en de Boni Waraln schermutselingen
met dc Boni Mtir, om dezen af te leiden. Op
de Oeled Djama en andere stammen heeft
de vcxeeniging van de troepen van Brémond
«net die van den sultan een grooten indruk
gemaakt. In Fez ziet men vol vertrouwen
de toekomst tegemoet; de verzorging met
leeftocht is verzekerd, omdat de omstreken
du van marodeurs gezuiverd kunnen worden.
Nu blijft nog over den weg naar Tanger te
openen. Dat ook het maghzon vol vertrou
wen is, blijkt hieruit, dat het voor den 29en
April eene expeditie tegen de Beni Mtir
voorbereidde. Kenners van het land zien het
«enige gevaar in ccne Europeesche expedi
tie naar Fes.
Dc Temps is in staat Iets naders mede te
deelen over het plan van actie der regee
ring in Marokko. De hulpcolonne, die naar
Fez oprukt, omvat de harka uit de Chauja,
de goems onder aanvoering van majoor
Simon en de Fransche vliegende colonne
onder kolonel Brulard. Als het land rustig
is en men reeds na de eerste etappen weet,
dat Fez zonder strijd kan worden bereikt,
tal dc colonnc-Brulard niet Fez binnenruk
ken, maar zich er toe blijven bepalen als
steun op te treden van de uit inboorlingen
gevormde troepen. Steeds in de onderstel
ling, dat er geen strijd zal plaats hebben,
zou het punt, waar de vliegende colonne
halt houdt, zijn op het kruispunt van dc
weger. FezKenitza, Fez—Mekines en Fez—
Tanger, niet ver van Nsalet el Udain.
Vandaar zullen dc goems en dc harka al
leen naar Fez marcheeren met de verlangde
hulpmiddelen. Wanneer zij behouden zijn
aangekomen in dc hoofdstad, kunnen zij
terstond worden aangewend tot bevrediging
van do omstreken, terwijl de Fransche co
lonne zich naar Mekines zou begeven en de
tuchtiging van de Zaërs voor het overval
len van cene Fransche patrouille ter hand
zou nemen. Indien er «chter gevaar mocht
blijken, dan zou de regeering generaal Moi-
nier voorschrijven alleen de militaire
elschcn ln het oog te houden om Fez tot ei
ken prijs met alle beschikbare krachten te
bereiken.
Oost-AzIS.
Uit Wladiwoatok wordt aan dc Frankf.
Ztg. bericht, dat de betrekkingen tusschen
Jwpan en de Koreanen steeds meer gespan
nen worden. Er worden telkens nieuwe sa-
menrweringen ontdekt, straiexpeditiën trek
ken dientengevolge door het land en de ge
heel e bevolking is ran haat tegen Japan ver
vuld. Het Jwpansche regceringszkgentsdhap
bericht uit Diedju, dat eene bende Korea-
i>en met graan bevrachte Jatpamche troe
pen hebben otvervaWende troepen, die
werden gerdcwlrecrd, hebben het oproer
meedoogenioos onderdrukt.
Over den opstand ln Zuid-China wordt be
richt. dat de opstandelingen in Fatsohau. bij
Canton, vier regeringsgebouwen hebben tn
•ach gelegd.
De Britsche kmdingsxkhriaie, dte de vreem-
delingenwijk van Canton bewaakt, heeft aan
het kanaal Sohomtan kanonnen opgï-
«Itkl. In den nacht van Zondag op Muanda-g
hebben de oproerlingen eene vrunhtelooz
pc ging beproefd otn het poftUiostation aan
den nr.deren oever van het kanaal tegenover
Schaminn in bezit te nemen.
Vereenlgde Staten.
In tegenwoordigheid van den president
wijn in het kabinet te Washington verschil
lende ontwerpen van een Engctech-Ameri-
kaansoh nrbitrogeverdnag besproken. Later
Botten staatssecretaris Knox en de ambtena
ren van zijn departement de beraadslaging
voort over dc vaststelling vnn Óen tekst van
het verdrag. Des avonds verklaarde presi
dent Tnft, dat er nog geen ontwerp defini
tief was «nngenomen en dat er weken kon
den verkxtpen. voordot het verdrag aan den
Senaat of aan Groot-Brittonniè ter ratifica
tie kan worden voorgelegd.
Mexico.
Ne w-Y ork, 4 Mei. Ondanks het voort
duren der vredesonderhandelingen brengen
de telegrammen, welke uit Mexico hier ont
vangen worden, groote bezorgdheid teweeg
ten aanzien van den algemcenen toestand, in
het bijzonder betreffende dien ten Zuiden
Van dc stad Mexico. Men vreest dat de hoofd
stad spoedig ernstig zal bedreigd wordcu. De
klaarblijkelijke zwakheid der regcering van
president Diaz op militair gebied, doet in
sommige kringen de vrees rijzen dat de Ver
eenlgde Staten mogelijk genoodzaakt zullen
worden tusschenbeidc te komen. President
Taft koestert nog de hoop dat die mogelijk
heid zal kunnen vermeden worden. Hij her
haalde dat hij niet daadwerkelijk zal optre
den. tenzij het congres daartoe den stoot
geeft.
Een telegram uit Presido (Texas) meldt,
dat vijftig man bondstroepen gedood zijn in
een gevecht op gisteren bij El Gato. De op
standelingen leden na ces uur vechten dc ne
derlaag. Hunne verliezen zijn onbekend.
N e w-Y ork, 4 Mei. De Western Union
Telegraph Company heeft officieel bericht
ontvangen, dat de telegrafische gemeen
schap gestoord Is met dc volgende Mexi-
caanschc staten: Sinaloa, Sonora, Guerrero.
Twco steden ln laatstgenoemden staat ma-
kon hleroo on*» uitzondering.
Allerlei.
Het bestuur van dc werf Vulkan, te
Hamburg, heeft aan haar personeel mede ge-
deeld. ebt alle 1-Mei vierders ontslagen zijn
en hun loon, waarop zij nog recht liadden,
kunnen komen halen. Van de 2700 arbeiders
waren er Maandag slechts 700 aanwezig, zoo
dat 2000 man zijn uitgesloten.
In de Boheemschc stad Kremsler wor
den omvangrijke verduisteringen van gelden
uit de gemeentekas ontdekt. Bij een inspec
tie van de gemeentekas ontbraken er
403,000 kronen.
Lilas, de vriendin van Warjé. de hekl
uit het beruchte Parijsche politic-schandaal,
is voorioopig in vrijheid gestold, daar men
haar niet voldoende kon ten laste leggen.
Te Erfurt zijn twintig personen vergif
tigd door vieesch. Een onderzoek wordt inge
steld.
Lissabon, 4 M c i. Bij de ontploffing
in de kruitfabriek te Capaprica zijn tieu per
sonen gewond, doch niemand gedood.
W e e n e n, 4 M e L Bij eene botsing tus
schen twee goederentreinen tusschen de
stations Brandsadlcr en Windenschwert zijn
vier personen gedood en drie gewond.
OOST-IN Dl E.
Peat op Java.
Regeering s-telegra ra.
3 MeL Afdeelir.g Malang: twee koortsge-
vallcn van 29 en 30 April bleken pest te zijn
en vijf koortsgevallen van eergisteren (1 Mei)
eveneens.
Gisteren (2 Mei) zes en twintig gevallen,
waaronder twee longenpest; vijftien dooden.
Van de pestlijders van vorige dagen zijn er
nog 12 overleden.
Te Kediri eergisteren (1 Mei) geen gevallen;
gisteren een geval dat doodelijk was.
Pest vaccin is naar Kediri gezonden.
4 Mei. Afdeeling Making: twee koorts-
gevallen op één dezer bleken pest te zijn.
Gisteren (3 Mei) dertien gevallen, waaron
der een longenpest. Negen dooden. Van dc
pestlijders van vorige dagen zijn er nog tien
overleden.
Te Pasoeroean op dertig April een geval
dat doodelijk was. Voorzorgsmaatregelen zijn
genomen. Te Soerabaja een geval. Te Kediri
geen gevallen.
De correspondent te Batavia van de N.
R. Ct.:
Soerabaja is door pest besmet verklaard.
En:
(Officieel). In Pasoeroean is een geval van
pest voorgekomen. In Sitocbondo worden
verdachte gevallen waargenomen. Dr. De-
Vogel is derwaarts vertrokken.
WEST-INDIE.
De zaak Killinger.
Naar gemeld wordt, is door den gou
verneur van Suriname de slraf voor Killin
ger, die gelijk bekend, ter dood veroordeeld
werd, veranderd ln 5 jaar gevangenisstraf.
Staten-Generaal.
Wijziging von de Landweerwet.
Een wetsontwerp is Ingediend tot nadere aan
voeg en wijsging van de Landweerwet
Omtrent den hoofdinhoud wordt in de Memorie
van Toditilling medegedeeld, dat reeds meermalen
gedachten wisseling (usaohen dc Regeciing en de
Volksvertegenwoordiging deed uitkomen, dat, wan
neer het jaarlijksohe militie-contingent zou worden
uitgebreid, ook voor de landweer zou kunnen volgen
inperking van het aantal dienstjaren en van het
aantal herhalingsoefeningen.
Artikel I win toet aangeboden wetsontwerp nu
houdt o. m. het voorstel in tot wijziging van de
artikelen 7 en 11 der Landweerwet in dien zin, dat
het aantal landweer-dienstjaren wordt teruggebracht
van «even tot vijf en het aantal hcrhaliiigsodeningen
van twee tot een.
Evenzeer echter als voor dc soortgelijke vc. min
dering hij de militie, bestaat ook hier behoefte aan
een overgangsmaatregel. Deze wordt aangetroffen
in de artikelen 2 en 4 vnn het ontwerp. Volgens her.
eerste dezer artikelen zal voor de landweerplichu-
gen van 1907 en vroeger de tegenwoordige dienst
tijd hij de landweer Wijven gelden en aai voor <lc
vólgende, jongere, vier liabtmgen deze diensttijd
worden ingekort met één jaar.
Voorts zullen, in gelijken zin als voor de militie
is geregeld in de overgangsbepalingen van de ont-
werp-Mihticwet, in eik der jaren 1914 en 1917 niet
één, maar twee landwcertlflhtingen worden ontsla
gen. Volgens het andere dier artikelen wordt hel
bestaande aantal oefeningen bij de landweer gehand
haafd voor hen, te wier aanzien ook in den thans
bcstaanden diensttijd geen verandering wordt ge
bracht. De vraag afeoo of de dienstplicWlgen. wie:
diensttijd volgens genoemd artikel 2 wordt vermin
derd tot zes jaren, met betrekking tot de te volbren
gen herhalingsoefeningen bohoo: en te worden ge
lijkgesteld met hen, wier diensttijd zeven jaren leK,
dan wel met hen, die vijf jaren zullen dienen, is
door den minister van Oorlog in Liatstbedodden zin
beantwoord.
Ook artikel S van het wetsontwerp bevat een
overgangsbepaling. Zij is een noodwendig uitvloei-
•el van het bepaalde in artikel 109, eemte hd, onder
a en b, van de ontwerp-Militicwct en voorkomt, dat
dienstplichtigen, die naar de landweer zijn overg?
gaan na een wettelijk vastgestelden diensttijd van
8 of van 7 jaren bij de militie te hebben verrokt.
«Is gevolg van de nieuwe lezing van art. 7 der
Landweerwet reeds na 3 of 4 jaren dus ontijdv
aanspraak rooden verkrijgen op ontslag uit defi
De R^cering heeft echter gemeend, dat dit out-
wer pricvi niet behoorde te bepalen tot de wijzigin
gen cn overgangsmaatregelen, hierboven bedoeld
maar dat het aanbeveling verdiende deze gelegen
heid aan te grijpen om tevens in ander opricht
enkele veranderingen en aenvu'lingen in de Land
weerwet aan tc brengen. Onderscheidene bepalingen
dezer wet toch zijn daarin opgenomen op het voor
beeld van de beslaande MiMtiewet en vertoonen met
de soortgelijke in die wet voorkomende bepalingen
dan ook weinig of geen afwijking. Nu echter van
laatstbedoelde bepalingen «wmmige in gewijri^vlt-n
vorm in de ontwerp-MiKtiwot worden aangetroffen,
kwwzn het weozchelijk voor, san ccnige bepalingen
der Landweerwet van overeenkomstige strekking
eveneens een gewijsrigd« lering to geven, terwijl ook
nog uit anderen hoofde erécde veranderingen raad
zaam wonden geacht.
Berichten.
Dc Staatscourant van Vrijdag 6 Mei
bevat o.» de volgende Kon. beskuiten:
in rang overgeplant»* bii de «neiuadierB cn
jagers de kapitein W. S. A. A. H. M. ran
Rijswijk de Jong, van het lie reg. inf.;
benoemd tot rijks havenmeester bij bet Ned.
gestoelte ven het konaal Terne azen—Gent
met z ijle a naai Axelsche Sassbxg, ter stantö-
ploate Tcrneuzen, A. J. M. NoJet, te Deven
ter
bcaoeiml tot directeur ran het post- en
telegraafkantoor te Dórkskuul E. Boschloo,
oommies-titulair der posterijen en telegra
fie
benoemd tot ridder in de orde van den
Noderiandsctben Leeuw S. E. Toens, gewe
zen president van de factorij BaUuvia der
Nederiandsahe Handelsmaatschappij
op verzoek eervol ontslagen wegens phy-
«eke ongeschiktheid P. II. Wolf, laatstelijk
onderwijzer 3e ki. bij het openbaar Euro-
peesch lager onderwijs in Ncdorkmdsch In
dië iii verband met zijne benoeming tot
befasting-ontvanger te Westervoort J. J. Be
koor. Ui at stol ijk inspeateur wan financiën in
de 3e afdeeling in Nedcrlandsch-lndië, bei
den met verlof;
benoemd tot onderdirecteur van het Kon.
Kabinet van Munten, Penningen en gegra
veerde stocnen te s Gravenhoge dr. M. A.
Evclein, thans conservator aan het Rijks
museum van oudheden te Leiden, met eer
vol ontslag ui* deze betrekking.
Aan het diner ten Hove van gisteren
waren genoodigdjhr. van Geen, kamer
heer en particulier secretaris van llare
Majesteit en mevrouw; mr. van Roosmale
Ncpvcu, burgemeester van Apeldoorn en me
vrouw; de heer Tutein Nollhcnius, opper
houtvester van H. M. en mevrouw cn jhr.
van Reigersberg Verslui]s, orde-officier van
II. XI. en mevrouw.
H. M. de Koningin-Moeder heeft door
bet zenden van een bloemkrans naar hel
Paleis te Bucckcburg doen blijken van Hare
deelneming in het overlijden van den vorst
van Schaumburg-Lippe.
Hunne Hooglieden Johan Albrecht Her
tog van Mecklenburg, regent van Brunswijk,
en de hertogin, die thans ten paleize het Loo
de gasten zijn van II. M. de Koningin, zullen
van 9 lot 11 Mei a.s. komen logeer en bij Hare
Majesteit de Koningin-Moeder, ten Haren pn-
lcize in het L. Voorhout.
Hel Hertogelijk echtpaar komt Dinsda
den 9en legen 's middags 5 uur in dc resi
dentie aan en zal Donderdag den lien in
het ochtenduur weder vertrekken.
De Minister van Waterstaat, mr Re-
gout, bracht gisteren met den administrateur
hoofd der afdeeling spoorwegen, mr. dr.
G. van der Meulen, en de directeuren der
IIoMaiidsch-Eleclrische Spoorwegmaatschap
pij een bezoek aan de in aanleg zijnde spoor-
wegwerken in de Haarlemmermeer.
Eerste Kamer-verkiezing.
De Stoten van Zuid-Holland hebben
gistcreh geboeen lot Eerste Kamerlid mr. L.
van den Berg, burgemeester van Del lit,
met 51 stemmen tegen 23 op den lieer a'.
Plaite, oud-.lid dei' Tweedie Kalmer.
Verder was een stem uitgebracht op mr.
S. van Houten en een op mr. A. R. Zim
merman burgemeester van Rotterdam.
Provinciale Staten van
Z ui tl -H o 11 a n d. In een gisteren middag
gehouden buitengewone vergadering van
de Provinciale Staten van Zuid-Holland,
heeft de heer Sweerts de Landas Wyborgh
zijne waardigheid aanvaard met eene toe
spraak. waarin hij een woord van eerbie
dige erkentelijkheid wijdde aan de Ko
ningin en de Regeering en voorts een woord
van „weemoedige hulde" aan de nagedach
tenis van zijn voorganger. De Commissaris
gaf een opsomming van het voornaamste,
dat onder Patijn's elfjarig bestuur was tot
stand gekomen op 't gebied van waterstaat,
publieke werken, krankzinnigenwezen, vak
onderwijs. In hetgeen .tot stand werd ge
bracht waren Patijn's leiding en krachtige
medewerking machtige factoren. Groote in
spanning en toewijding zijn noodig voor
het verlies, dat de provincie in den over
leden Commissaris onderging, te vergoeden.
Op aller hartelijke samenwerking en voor
lichting deed de Commissaris een beroep.
Het oudste lid der Staten, mr. Kcrstens,
beantwoordde de toespraak van den Com
missaris, met een zeer hartelijk woord van
hulde aan de nagedachtenis van mr. Patijn
en een zeer welwillend welkomstwoord tot
den nieuwen titularis, wiens antecedenten
volkomen vertrouwen wettigen op zijn kun
dig en onpartijdig beleid.
Naar aanleiding der ingekomen kennisge
ving van den heer Krap 'omtrent zijne
benoeming tot lid der Rekenkamer, sprak
de voorzitter een woord van gelukwensching,
die gepaard gaat met een dankbare herin
nering aan hetgeen de heer Krap als lid
van Provinciale en vooral als lid van Gede
puteerde Staten heeft gedaan.
Voorts bracht de voorzitter hulde aan de
nagedachtenis van wijlen het lid Vreeburg.
De nieuwbenoemde leden Van Rij, Schier
en Van Swaay werden toegelaten na beëe-
diging.
I Tot lid van Geden. Staten in plaats van
den heer Krap werd gekozen de heer H. C.
Vegtel met 40 stemmen, tegen 24 op mr. C.
P. Zaayer. De overige stemmen waren vcr-
I deeld.
Bouw van arbeiderswonin
gen. Door de coöperatieve bouwvcrceni-
ging Rochdale k aan B. en W. van Amster
dam hol verzoek gericht te wi'len bevorde
ren. dat aan baar voor den bouw van ar-
becderswon:ngcn een rentedragend voorschot
van f 400.000 wordt verleend.
In dc buurt, waar de Vereeniging wil bou
wen, beslaat behoefte aan arbeiderswo
ningen. De woningen zullen een gemiddelden
huurprijs hebben van ongeveer f 3.25 per
week.
B. en W. stcHcn den Raad voor aan dft
serrov* te voldoen en aan te vragen en
te aanvaarden uit 's Rijks kas een voorschot
(9clijk aan de kosten der door de coöpe
ratieve bowwvereeniging Roahdake uit te
voeren bouwplannen, to* een maximum van
460,000 (en beboeve van dc verstrakking
aan deze Vereeniging vun een «ven groot
yoorxrihot.
I De heer van der Poatrw, consulair-
apjnt van Divifschlond te Iloek van Holland,
is door den Duitechen Keizer benoemd tot
ridder 4c klasse in de Pruisische kroon
orde.
Gesteld ter beschikking van den gou
verneur van Nederlar.dsch-Indië om te wor
den benoemd tot adspirant-technisch amb
tenaar bij den radio-telegrafischen dienst bij
den post-, telegraaf- en telefoondienst daar
te lande G. Boele Wieling te Beneder.-Knij
Per-
Naar uit Zwolle wordt gemeld, zal de
heer T. Meyervroeger -aldaar woonachtig,
thans tijdelijk werkzaam bij het hoofdbe
stuur van posterijen en telegrafie, ter be
schikking worden gesteld van den gouver
neur-generaal ran Indië, om te worden be
noemd tot referendaris bij het departement
van gmivernements-bedrijven in Ned. Indië,
afd. posterijen, telegrafie en telefonie, ter
standplaats Batavia.
Een attentie van Keizer
Wilhelm. Men schrijft ons
De scheepskapitein Thi. Rijkers, te Den Hel
der, die reeds eenmaal voor zijn aan den
dag gelegd en moed en zelfopoffering van den
Duitschen Keizer een bedrag aan igeid, bene
vens een gouden zaflanirwerk met het naam
cijfer des Keizers heeft gekregen nadat hij
in December 1887 zeer veel had bijgedragen
tot de redding van de bemanning van bet
in de Hollandsche wateren gestrande schip
de Renown u>it Bremen, toen Bijkers de"
reddingsboot viermaal door woeste zeeën
naar het wrak had weten te sturen -en de be
manning behouden aan wal wist te bren
gen, heeft thans een hernieuwd bewijs ont
vangen von de belangstelling van Keizer
ilhebn en van diens bewondering voor
den sedert meermalen gebleken moed en vol
harding ran sdhipper Rijkdrs. Dc Keizer
heeft hem thans namelijk doen toekomen
een zeer kostbare doekspeld met brill-a-nten
omzet en vertoonende het door de Keizer
lijke kroon gedekte naamcijfer des Keiizers.
Nu weder eene nieuwe uitgave vam het
bekende ..Adresboek van alle in Europa \er-
Wijfhoodende Oost- en West-Indische ambte
naren en officieren" in bewerking is geno
men. zulten bef antrfh ebbend en goed doen
met de veranderingen, welke sedert 1909
in hun adres zijn voorgekomen of binnen
kort zullen plaats bpbben aam hot departe
ment van koloniën (afd. Pensioenen) mede
te deelen.
Eene motie. De afd. Apeldoorn der
S. D. A. P. nam de volgende motie aan:
„De afdeeling Apeldoorn spreekt hare af
keuring uit over Joh. de Vries, eenige maan
den voorzitter der afdeeling, op grond daar
van, dat genoemde De Vries de eischen der
democratie met voeten treedt door zich niet
te onderwerpen aan besluiten der afdeeling,
dat hij als leider -der afdeeling het werk
voor het petitionnement schandelijk in den
steek liet en al-zoo heeft verraden, ©n gaat
over tot de orde van den dag."
De Voü'ksbond tegen dranikmls-
brulkaalop5 September a. s. te Atoielo de 38ste
ölgemeene vergadering houden.
Op den beschrijvingsbrief komen o. m. voor voor-
stollen van het hoofdbestuur omtrent de plannen der
Rogeering in zake dwangverpleging van alcoholisten,
omtrent benoeming van eene commissie ten einde
de vraag te onderzoeiken of de invoering van het
stelsel van local option ln de Nederlandsche wet
geving tot bestrijding van het drankmisbruik al dan
niet aanbeveling verdient en zoo ja. onder welcen
vorm en met inachtneming van weflre eischen, als
mede omtrent het instellen van een onderzoek naar
de beteekenis en de werking van de Verlof-inrich
tingen in den strijd tegen het drankmisbruik en,
voor 't geval daarbij van ernstige misstanden blijkt,
zooveel mogelijk de middelen aan te wijzen welke
tot verbetering kunnen leiden.
Verder voorstellen van de afdeeling Utrecht om
de aandacht van de afdeelingen op de stichting van
arbeiderstuinen te vestigen, vooral in de nabijheid
van groote steden, van de afdeeling Sneek tot het
vormen van een „Volksbond-reis-bnreau" en van
de afdeeling Purmerend om bij de Regeering me'
kracht aan te dringen op het voorsteilen van een
wettelijke verbodsbepaling op het vertoeven van per
sonen beneden 16-jarigcn leeftijd zonder geleide van
ouderen in de Verloflokaien
Herstel van drankzuchtigen.
Op 18 dezer zal te '6-Gravenhage de joariijksche al-
gemeene vergadering van de Nederlandsche Ver-
eemging voor herstel van drarikzuchrigen plaats
hebben. Het voornemen bestaat, daarop behalve de
vertegenwoordigers der efdeelingen en aangesloten
vereenigingen ook vertegenwoordigers van verschil
lende medische en juridische colleges uit te noodi-
gen, ter bespreking van een rapport van de com
missie voor onderzoek in zake de drankzuchtigen-
verpleging (J. van Den-enter, jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck, mr. J. W. Bolinfante, dr. P. "Wïc-
ringa en dr. G. J. E. Ruys oh). Vermoedelijk zullen
ook meerdere andere vereenigingen, die dit vraag
stuk ln studie namen, ultgenoodigd worden vertegen
woordigers ter vergadering af te vaardigen.
Het
hnls in
eerste gegote
Nederland. Èen gebeurtenis van zeer groote
beteekenis heeft Woensdag te Santpoort plaats gehad.
Daar heeft men het eerste huis .gegoten", dat op
de gohecle wereld op deze wijze wordt gemaakt.
Men herinnert zich. dat indertijd het berioht de
ronde deed. dat Edison een methode had gevonden
om huizen te .gieten." Hij maakte daartoe een
voudig ijzeren vormen, deze werden op de geweasebte
wijze op en In elkaar gezet, en de ruimte die bleef
tusschen binnen- en buitenvormen, werd volgestort
met een specie waarvan de samenstelling zijn ge-
helm was. Na een dag of vijf was deze specie ge
hard, de voitnen werden weggenomen en het huls
was klaar.
Dat wil zeggenzoo waren Edison's plan
nen maar tot een resultaat is het nooit
gekomen. Wel werden onder zijn leiding proeven
genomen met stukken muur en kleine voorwerpen,
maar een huis werd nog niet gemaakt. Intusschcn
had ach de heer H. Hana, te Amsterdam, sterk voor
hot geval geïnteresseerd. Hij stelde rich in verbin
ding mot een van Edison's medewerkers, den heer
Henri J. Harms Jr., van geboorte een Hollander,
die hem genoeg gegevens verschafte om hem in
staat te stellen in enkele tijdschriften een uiteen
zetting te geven van' dc nieuwe bouwwijze. Deze
stukken van den heer Hana trokken dc aandacht
yan eenige takenmenschen, er werd gedaan cn ge
praat, en een consortium ontstond, waarin de heer
Hana een zeer werkzaam aandeel had.
i Dit consortium strfde zich in verbinding nirt den
Jieor Rcrlige, die wel de csJhetisrtie leiding on
zich wilde nemendo heer Harms werd uaar Hol
land gebaald, er werd weer gepraat, maar mi nog
meer gedaan, en 't slot was dat men zou gaan
bouwen. Berlagc maakte een ontwerp, Harms
maakte de teekenhigen voor de vormen, die door
een Brigische gieterij werden uitgevoerd, en roe
stond dan nu d?ar in Santpoort dc griicele vorm
in eikaar om volgegoten te worden, een zwart ijze
ren blok, dat denken deed aan een Zuid-Afrikoaiuvch
blokhuis, dat uitgebrand ie. Gaten er ia, waar ramen
en deuren zouden komen.
Er boven op vee* planken om op te loopen en ie
het midden een bouten bak met vier gaten. Ondet
deze gaten goten, die straks de specie zouden voeren
naar de vormen, en die versrihoven konden worden
naarmate het noodig was. Aan de achterzijde een
faooge steking met Nederlandsche en Amerikaanschz
vlaggen er op. Daaraan werden de bakken me'
specie opgcheschen, die uitgestort werden in den
bak met gaten, den „trechter."
Achter het „huis" een groote loods met de mate
rialen en machinerién, daarbij een reusachtige
mcngmolen, riectrisoh gedreven, die de gemengde
specie uitstortte in de hijsafcfcakken.
Al vroeg Woensdagmorgen waren velen aanwezig
om het „gieten" bij te wonen, o.a. de hecren W.
van Boven, architect, Inspecteur van de volcage-
rondhekl voor Zuid-HoUand en Zeeland en H. P.
Berlagc Wzn., de ontwerper van het eerste gego
ten huis.
Toen alles gereed was, «prak de heer Ha ruis de
werklieden toe om hen er op te wijzen dat dk een
dag zou kunneu worden van gew4cht wanneer ieder
met Nefde en opgewektheid deed de taak die hem
aancewezen was.
Toen begon het. De motoren draaiden, de man
nen reden materiaal aan. de mengmoien draaide,
de Ker draaide en hecsch de bakken naar boren,
het gieten was aan den gang. Wd was er wat ptch,
doordat dc machines wat scheef trokken en dc
nieuwe drijfriemen nog al veel rekten, maar d
was gauw verholpen.
Alleen kon men nu niet predes nagaan hoe lang
het gieten duurde, zes, of zeven of acht uur of nog
iels langer.
En over een dag of zes zullen de vormen wegge
nomen worden en zien wij he* eerste gegoten huis
ter werefd, gemaakt door Hollanders, die Hollanders
blijven, al heet hun consortium ook The Monogram
Construction Company.
Boerenpijpavonden. Door de hecren
Ar mand Crommelin te Okkcnbioek, J. A. Beyers,
rijksveearts te Raalte, cn J. H. Memeiink, hoofd
opzichter der Ned. Heidemaatschappij te Deventer,
werden den afgeloopen winter ln dc gemeente Die
penveen z.g. „pijpavonden" georganiseerd. Op deze
pijpavonden werden onder het genot van een pijp
tabak en een sigaar eenvoudige voordrachten ge
houden over den landbouw.
Alleen voor de betrokken streek belangrijke onder
werpen werden behandeld en vooral werd er naar
gestreefd, deze zoo bevattelijk mogelijk in te leiden.
Het doel, dat met deze avonden werd beoogd, hel
verspreiden van nuttige kennis onder eenvoudig -
landbouwers, is volkomen bereikt.
De gehouden voordrachten riolen zeer in de
smaak. Zij werden steeds gevolgd door een leven
dig debat, terwijl (evens een lange reeks van vragen
wend gesteld. De vergaderingen kenmerkten rich
door een zeer prettigen toon't was een geaellig
samenzijn.
Het aantal bezoekers bedroeg steeds meer dan
tweehonderd. Van heinde en verre, per wagen e:
per fiels kwamen de belangstellenden opdagen om
op hun pijpavond tegenwoordig te zijn.
En hot was bepaald een genot, hen in de week tc
hooren spreiken over deze praatavonden, w«ar ze
zich thuis gevoelden en waarop ieder vrijuit rijn
meening over een of andere landbouwaangolegen-
heid uitte.
Met de pijpavonden is de hist tot organisatie or!
staan, een zeer gelukkig verschijnsel. Op de la&B
bijeenkomst werd dan ook besloten eene afdeelii
der Overijssolsche Maatschappij van Landbouw o
Ic richten. Staande de vergadering meldden ricl
ruim 40 leden aan. Deze «fdrehng zal op uitdruk
kol ijk verzoek van velen een volgende winter hes
aandacht weder schenken aan de pijpavonden,
voortbouwen op het fundament, dat thans is gele
Teneinde het op de avonden behandelde aan
praktijk te toetsen, zal in de maand Mei een excr
sie worden gehouden naar bet landgoed Johan
Hoeve te Oosterbeek. Voor deze reis gaven zie:,
een bijcouder groot aantal deelnemers op.
Het Kgt in de bedoeling den volgenden winter on
tol van plaatsen dergelijke avonden te orgaitiseerer:
waarop verschalende onderwerpen op 't gebied va
ontginning, landbouw, boschcultuur enz. zulten wor
den behandeld.
Wij hopen, dat ook deze zullen slagen en in ruime
mate mogen medewerken lot verheffing van 't land
bouwbedrijf.
(Tijdschr. der Ned. Hoide-Mij.)
LUCHTVAART.
De Parseval V.
Gisteren is het luchtschip verscheidene,
malen de hoogte ingetgaan. De eerste tocht
ging in de richting van de stad, de volgen
de bleven boven en om het terrein, waar du
zwenkingen te zien werden gegeven.
Bij den dorden tocht gingen twee «bo«t;i
van De Echo mede. door het lot a.
gewezen gratis een tochtje mee te mo-
maken.
De vrouw ran een hunner stond angstig
te turen naar het luchtschip, dat vrijwel in
het gezicht Keef van hen, die op het terrein
.waren. Er was overiigens weinig belang
stelling. Naar de N. Ct. vernam, heeft toft nog
toe slechts één betalende passagier een tocht
meegemaakt
Het luchtschip zal heden tusschen 3 en 4.
bij gunstig weder, den tooht naar dc
Residentie ondernemen, waar het te half 0
wordt verwacht, na eerst nog eenige op
stijgingen te hebben volbracht boven Oud-
Roosenburch.
Het luchrtschip zal op het terrein Duir.digt
neêrdalen.
Vliegen.
Terwijl het luchtschip gisteren zich her
haaldelijk in de lucht vertoonde, lieten oolc
de vliegers te Amsterdam zich niet onbetuigd
en zag men hen dikwijls te zamen met de
Parseval V zweven.
Te 4 uur 12 steeg Legagneux op bij ftinken
wind en Meef 12 minuten in de lucht.
Hanriot vloog van 4 uur 34 tot 4 uur 43.
Gedurende al dien tijd was ook de bolton in
de lucht
Alweer tegelijk met het luchtschip steeg
Legagneux te 5 uur 30 op en vloog toen ver
voorbij Ouderkerk, voorbij den Schinkel en
over de hoofdstad. Hij daalde te 5 uur 45.
Hierop \4oog Hanriot van 5 uur 55 to* 6
uur 4.
Vervolgens Legagneux weer en maakte
hij een uitstapje naar Zaandam op een enor
me hoogte. Te 6 uur 37 opgestegen kwam
hij in vol plané om 6 uur 53 neer vkik voor
zijn hangar. Middelerwijl was Ilanriot te 6
uur 47 de lucht ingetrokken. Hij landde te
7 uur.
Even voor en kort na 7 uur vertoonde
Koolhoven zijn kunst door drie korte vtedhr
ten te maken, respectievelijk van 4, 6 CO t
minuten.
Lcgagneu ©n Hanriot n»»#
Socsterberg.
Naar de Tel. meldt, hebben Legagneux**
Hanriot een contract afgesloten, om op Z#
dag 14 M©i ln Soesterberg te gaan viie^f
