KOLONIËN.
BINNENLAND.
Cling van de keizerlijke aanschrijvingen uit
do jaren 1905 ©n 1906 over de gewetensvrij
heid. De plaatselijke overheden moeten den
overgang van den orthodoxen tot een an
deren godsdienst niet belemmeren; de for
maliteiten bij eene geloofsverandering moe
ten binnen een» maand vervuld worden.
Orthodoxen mogen godsdienstige bijeen
komsten en andersgeioorigen bezoeken,
maar het verleenen van godsdienstonder
wijs aan orthodoxe kinderen door geeste
lijken van «ene andere gezindte is strafbaar.
De bepalingen van het doopen van Joden,
betgeen slechts met goedkeuring van den
minister van binnenlandschc zaken mag ge-
achteden. blijven onveranderd.
De zitting van den landdag van Finland
'li gesloten. De begrooting is aangenomen,
met uitzondering van de voor militaire
doeleinden verlangde credieten.
Uit Weenon wordt aan de hum. Ztg. ge
schreven. dat men daar nu er van overtuigd
la. dat Rusland tot zijn «tap in Konstantlnopel
enkel is overgegaan onder den indruk van
bet Montenegrijnsche alarmgeschreeuw en
daarmee slechts ten doel heeft gehad aan
zijn wensch tot behoud van den vrede eene
krachtige uitdrukking te geven. Blijkbaar
heeft men in Petersburg er geen voorstelling
van gehad, dat deze stap eene andere uitleg
ging had kunnen vinden; men heeft daarom
terstond gezorgd. dat de eigen volkomen
vreedzame bedoelingen terstond In een helder
Mcht werden gesteld. Volgens de te Weenon
becrschende opvatting had men rich In Pe
tersburg deze onaangename ondervinding
kunnen besparen, als men tegenover de Mon-
tenegriinsohe ophakkerij wat meer koelbloe
digheid had getoond. De uitwerking van dit
optreden, die door de voorafgegane aankon
diging ln de pers nog werd versterkt, is bltpo-
haar reoda verzwakt door het zachtere optre
den van den gezant Tscharikow; iirtusschen
heeft men ln Petersburg niet kunnen verhin
deren, dat de groote mogendheden, die zijn
oftgenoodigd om rleh hij den Russisehen stap
•an te «'uiten, zich mot het oog op deze uit
werking deels Soel, deels weigerend gedroe
gen. Wanneer thans Frankrijk, dat zoo lang
opvallend stil is geweest, aankondigt dat het
de Russische Handeling goedkeurt en zich er
bij zal aansluiten, dan geschiedt dit blijkbaar
•Heen om den slechten Indruk uit te wisschen.
dien het zou moeten maken als Rusland In
deze zaak ook door de belde andere entente-
mogendheden alleen werd gelaten. Overigens
beschouwt men hier het ceheele geval slechts
als een diplomatiek Incident zonder blijven-
den Invloed, omdat Rusland aan zijn diplo
mat lek en stap een met den oorspronKelijken
harden vorm overeehkomenden nadrnk even
min wil als kan geven. Eene heilzame uit
werking verwacht men er «aarentegen van
zoor de afwikkeling van de Alhjmeesche on
lusten. Men hoopt, dat de Turksche regeering
er de les aan zal ontkenen, dót zij de Atba-
neezen. die eens de voornaamste steun van
het rijk zijn geweest, zoo spoedig en afdoend
mogelijk moet terugwinnen, om er een elrnle
aan te maken, dat de tegenstanders van het
rijk van hen partij trekken en hen voor het
rijk terug te winnen.
Servië.
Koning Peter Is van zijne mislukte Fran-
ache reis te Belgrado teruggekeerd. Het on
geluk öp het vliegterrein te Issy, waardoor
twee leden van de Pransche regeering zon
droevig werden getroffen, was oorzaak, dat
de Koning ln Bazel zijne reis staakte, om
dat hij inzag, dat hij voor een officieel be
zoek aan Frankrijk een gunstiger tijdstip
moest kiezen.
De skoepschtlna heeft de npanagewet voor
de prinsen van het koninklijk huis aange
nomen en voorts aan de regeering een ge
heim crediet van 100,000 frs. toegestaan.
Turkije.
Konstantlnopel. 28 Mei. Volgens
de inlichtingen van de Porte hebben Enge
land en Italië hunne weigering om zich aan
te sluiten bij den stap van Rusland te Kon-
stantinopel. gemotiveerd door te zeggen, dat
een dergelijke stap eerder in Cettinje had
moeten gedaan zijn. Tot dusver gaf Frank
rijk geen definitief antwoord
Dc Porte heeft een voorstel van Montene
gro geweigerd om eene streek aan beide zij
den van de grens te neutraliseeren, omdat
dit dc oprichting van nieuwe posten hij de
grens noodlg zou maken.
Konstantlnopel, 27 Mei. De
grootvizier las ln de Kamer een irade voor,
waarbij de sluiting der zitting wordt be
paald op 3 Juni.
Het vertrek van den Sultan naaT Mace
donië is op 6 Juni bepaald.
Sofia, 27 Mei. Turksche soldaten van
den post I>evebair openden het vuur op Bul-
gaarsche aoldatcn. Er moeten drie Turken
gedood en een Bulgaar gewond zijn. De mi
nister van oorlog gaf bevel het vuur te sta
ken.
28 Mei. Heden morgen openden de Tur
ken op nieuw het vuur op Devebair en de
Bulgaarschc posten Bojidarna en Chopriva.
De Bulgaren beantwoordden het vuur. Een
Bulgaar werd gewond. De minister van oor
log herhaalde bel bevel om het vuur te sta
ken.
Konstantlnopel, 2 8 Mei. De com
mandant van bet Turksche legerkorps beeft
aan de troepen bevel gegeven op te houden
met het wisselen van schoten aan de grens
met Bulgaarschc posten. Er zal een gemeen
schappelijk onderzoek worden ingesteld door
de belde regeeringen.
Konstantlnopel, 29 Mei. De minister
van brntenl. taken heeft het Turksche ge
zantschap te Sofia opgedragen ernstige ver-
toogen t« richten tot Bulgarije wegens den
moord op den luitenant, die bij het wiren
>p den post te. Devebair b gedood, en de
beatrafflng van de «cbukhgeu te eischon.
Mexico.
Over de vlucht van den gewexen president
Diaz bevatten de New-Yorksohe bladen dra
matische verhalen. Nadat Dkrz vóór het aan
breken van den dag in een konden, regen-
achtigen nacht de stad Mexico had verlaten,
bracht een huurrijtuig h«u naar eene afge
ven voorstad, waar hij in den trein stapte-
Een met 150 soldaten bezette voortrein ging
Ut voortrein ward door ooataode-
Hngon, die vermoedden dat Diaz zich daarin
bevond, aangevallen, waarhij seven soldaten
werden gedood. Diaz is ongedeerd In Vera
cruz aangekomen, waar hij den len Jnnl zich
op eene Hamburgsche stoomboot denkt in te
schepen. Hij is van pflan zich in Spanje te
vestigen; eert» onlangs heeft hij den gene
raals rang in bet Spaansche leger verkregen.
In de stad Mexico is het nu rustig. De
socialisten in Neder-Californië besloten de
bestrijding van Madero cn de oprichting van
een zelfstandigen socialistenhaat. Figueroa
gedraagt zich daarentegen naar Madero's
raad om de la Barra als voorloopig president
te steunen. De verkiezingen voor het nieuwe
congres rullen in November gehouden wor
den. De Amcrlkaaneche troepen blijven tot
den winter in Texas
Alterlet.
Parij s—R o m e—T u r IJ ri.
Zondagmorgen zijn uit Ruc onder buiten
gewoon scherpe ordemaatregelen de deelne
mers aan de vlneht Parijs—Rome—Turijn
vertrokken. Zij kunnen landen, waar zij het
noodig vinden De weg is verdeeld in de
volgende gedeelten
lste gedeelte Parijs—Dijon (265 K.M.),
Dijon—Lvon (175 K.M.), Lyon—Avignon (205
K.MAvignon—Nlzza (220 K. M.)
2de gedeelte: Nkzzn—Genua (170 K.M.),
Genua—Plsn (170 K.M.), Pisa-Rome (260
K.M.)
3de gedeelte Rome—Florence (250 K. M.),
Florence-RoT-ogne (80 K.M.), en Bologne—
Turijn (300 K M.)
Er zijn 21 deelnemers ingeschreven, on
der wie Védrines, Garros, de prins van
Nlssole en Weyman.
Rovend len zijn 9 vHegers ufo t leger aan
gewezen, om over den afstand Parijs—Nlzza
meê te vliegen, die echter niet meedingen
naar den prijs.
De nieuwbenoemde minister van oorlog
Goiren en de onderstaatssecretaris Constant
waren bij het vertrek tegenwoordig. Antwme
Monfs was voor zijn vader tegenwoodrig.
Per vliegt n 1 g naar een bal!
In den Kon Botanlschen tuin te Londen
zal np 18 Juni een gemaskerd bal gehouden
worden.
Graham White zal in zijn vliegtuig van
Hendon naar het bal vliegen om daar te
gaan dansen
Doodenlijst.
- Reuter seint ons uit Rome, dat de
bladen aldaar den dood vermeiden van den
ai\4atcur CIro Cirri, die in het aerodrome
Camerl van 200 M. hoogte een doodeiijken
val deed.
Brussel, 27 Mei. De bemanning van
het stoomschip Kroonland, van de Red Star
Line, dat heden met ballast van Antwerpen
naar Southampton zou vertrekken, weiger
de de monsterrol te teekenen. Als verkla
ring gaf zij op, dat rij niet wist of de Inter
nationale staking niet verklaard zou zijn
als zij terug moest keeren.
Het schip is vertrokken met plaatsver
vangers.
In een socialistische weverij te Gent
staken op het oogenblik 200 arbeiders, die
betere behandeling en korteren arbeidsduur
verlangen.
De Fransche schilderes Amélle Lher-
mitte, die in de laatste tien jaren geregeld
in de Salon werken tentoonstelde en ver
scheidene medailles en andere onderschei
dingen verwierf, is te Angers door haren
broeder vermoord.
De moordenaar werd in hechtenis geno
men. Hij zeitfe dat hij gebrek leed, dat hij
zijn zuster had verzocht, met hem te ster
ven en dat hij, toen zij weigerde, haar ge
dood had.
P a r ij s, 2 9 Mei. Volgens de Excelsior
zijn bij een gevecht dat gisteren bij het aero-
droom te Lyon heeft plaats gehad tusschen
de menigte en de troepen, twee vrouwen en
een soldaat gedood.
Vermoedelijk door onvoorzichtigheid
van den chauffeur reed gisteren een auto
mobiel te Yerstedt aan den voet van het
Hnrzgebergte in volle vaart tegen een zwaar
heiaden wagen.
De beide inzittenden en de chauffeur wer
den uit de machine geslingerd, een van de
eersten werd gedood, de ander zwaar en de
chauffeur licht gewond.
Naar uit St. Petersburg wordt bericht,
Is het plaatsje Orosjor op de Parimhoog-
vlakte ln Midden-Azië door een aardbeving
en een daardoor veroorzaakte lawine ge
heel vernield. In vier andere dorpen zijn veel
huizen vernield. Er zijn in het geheel f28
menschen omgekomen
Op het Japansohc eiland Jcddo is een
ontzaglijke brand uitgebroken, die zich uit
strekt over honderden vierkante meters. De
steden Otoroe, Sachatro cn de omgelegen
bosschen staftn in lichtelaaie en de stad Sa-
kodatai wordt door de vlammen bedreigd.
In de provincie Roemamoto is een vulka
nische kloof in den grond ontstaan, waarin
honderden huizen met hunne bewoners zijn
verzwolgen.
N e w-Y o r k, 2 7 Mei. Heden morgen is
brand uitgebroken in Coney Island. De
groote uitspanningsplaats tyreamland Is ver
nield. De brand breidt zich nu onbeteugeld
In de vier richtingen uit. Het verlies wordt
op 2 millioen dollars geschat. Er worden
eenige sterfgevallen bericht; o.a. zijn zos
kleine kinderen omgekomen ln de kinder-
bewaarplaats van Dreamland.
N e w-Y ork, 2 7 Mei. Er is eene schade
van 3 millioen dollars aangericht, voordat
de brand op Coney-eiland was bedwongen.
De kleine kinderen werden gered.
OOST-INDIE.
De pest op Java.
Regceringsherichten, 26 Mei.
I. Afdeeling Malang: een koortsgeval op
drie en twintig dezer bleek pest te «ijn. Eer
gisteren (24 ckser) twaalf gevallen, waar
van vijf dooden. Van de lijders van Yorigo
dagen overleden er nog twee,
Soerabftja, Kediri en Madioen: geen ge
Vervolg op mijn telegram van 23 dezer:
het verdachte sterfgeval te Madioen bleek
pest te zijn geweest
II. Afdeeling Malang: gisteren (25 dezer)
twintig gevallen, waarvan negen dooden.
Van de lijders van vorige dagen overleden er
nog tien, waaronder eenige gevallen buiten
het cordon, dat daarom wordt uitgebreid.
Soerabaja, Kediri en Madioen: geen ge
vallen.
De besmetverklaring van Soerabaja is op
geheven
Zeshonderd gevangenen zijn van Soerabaja
heden naar het eiland Onrust vervoerd.
Rcgeeringstelegram d.d. 27 dezer:
Afdeeling Malang: Eergisteren 25 dezer
niet 20 maar 17 gevallen. Gisteren 2(5 dezer
14 gevallen, waarvan 5 dooden, -waaronder
1 Europeaan. Van de lijders van vorige dagen
overleden er nog 4. Kediri: 1 koortsgeval op
eergisteren bleek pest te zijn. Soerabaya en
Madioen geen gevallen
Staten-Generaal.
Landstormwet.
Het aangekondigde wetsontwerp betreffende den
landstorm is bij de Tweede Kamer ingediend.
De bedoeling vnn het wetsontwerp is om utt de
personen, die niet behooren tot de militie of de
landweer, noch uit anderen hoofde reeds tot dienst
bij de zee- of de ilandmocht gehouden zijn, een land
storm op te richten.
De dienst hij den landstorm eindigt met 31 Juli
van het jaar, waarin de dienstplichtige liet 40c
levensjaar volbrengt.
De landstorm kan uitsluitend in geval van oorlog,
oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandig
heden, tot werkelijkeu dienst gewapenden en
ongewapenden worden opgeroepen.
In de magazijnen van oorlog zullen de noodigo
voorraden behooren aanwezig te zijn, ten einde de
landstormmannen bij opkomst zonder uitstel van het
noodige te kunnen voorzien. Wat onder dit noodig©
moet worden verstaan, is afhankelijk van den aard
der te vorderen diensten. Worden die diensten mei
de wapenen verricht, dan zal voor de infanteristen
onder het noodige begrepen moeten worden een
geweer met toebchooren, en in het algemeen een
tot een minimum teruggebrachte monteeringwer
kers en helpers buiten de gelederen, niet bestemd
om op het gevcchtveld op te treden, zollen alleen
een onderscheidingsteeken behoeven, hetwelk inter
nationaal op voldoende wijze vaststelt, dat zij tot
do Nederlandsche wapenmacht behooren.
In haar Memorie van Toelichting tot het wets
ontwerp herinnert de Regeering aan de toelichting
tot het miHtiewetsontwerp, waarin werd uiteenge
zet, dnt volgens haar oordeel de tegenwoordige
sterkte op oorlogsvoet van leger en landweer, mits
voldoende geoefend en uitgerust, toereikend is. om
Nederland in stant te stellen aan zijn internationale
verpKchtingen. met name de handhaving zijner neu
traliteit, te voldoen en zijn onafhankelijkheid naar
dsch te verdedigen, indien een doelmatig ingerichte
Landstormwet aan den legeraanvoerder bovendien
dc beschikking verzekert over een aanvullingsreeerve
van vroeger gedlenden cn over de arbeidskrachten,
die in tijd van oorfog naast en ten behoeve van de
gemobiliseerde strijdkrachten onontbeerlijk zijn te
achten.
Omtrent de beginselen, die aan deze Landstormwet
ten grondslag liggen, schrijft de Regeering verder,
dal tot den landstorm worden gebracht tot zekeren
leeftijd de vroeger gedlenden van militie en land
weer. «oomede de gewezen vrijwilligersvoorts
degenen, die van den dienst bij de mDMe zijn vrij
gesteld. hetzij wegens broederdleust, hetzij wegens
aanwezigheid van in hetzelfde jaar geboren broe
ders of halfbroeders, dan wel wegens kostwinner
schap, en hen, die deelgenomen hebben aan de
loting voor de militie en niet zijn aangewezen om
daarbij te worden ingelijfd de genoemde cate
gorieën van niet gediend hebbenden en hen, die
wd lwbben gediend, doch dit hebben gedaan in
een functie, die hun geen of onvoldoende geoefend
heid in den wapenhandel bijbracht., uitsluitend voor
ongewapenden dienst. Het wetsontwerp gaat voorts
van de beginselen uitdat de aldus samengestelde
landstorm op goeden grond voor de hem toegedachte
bestemming berekend mag worden geacht ook zon
der In vredestijd tot werkelijken diens! verplicht te
zijndat de landstorm moet kunnen worden opge
roepen wanneer, waar en naarmate het belang der
landsverdediging dit vorderen mocht en die oproe
ping dus niet, als regel, bij jaarklassen over het
geheelc Rijk behoeft te geschieden, en dat ter wille
van dc vervulling van landstormdienst aan de maat
schappij geen krachten behooren te worden onttrok
ken, die voor haar behoeften, voor haar bestaar en
voor het sociale leven als onontbeerlijk zijn te be
schouwen.
Berichten.
De Staatscourant van Zondag 28 en
Maandag 29 Mei bevat o.a. de volgende Ko-
nmk.-.xc besluiten:
benoemd tot 1 eer-aar aan de R. H B. S. te
Sappemecr mr. F. J. Tjabbes, te Veendam;
tot idem te Coevorden J. de Koning, thans
onderwijzer aan eene openbare lagere school
te Amsterdam;
op verzoek eervol ontslagen de 2e klerk bij
bel hoofdbestuur -der posterijen en telegrafie
D. Allart en de onderwijzer le klasse in Ned.-
Indië met verlof J. B Wouda, wegens phy-
sieke ongesteldheid en met pensioen;
benoemd tot officier-machinist 2e klasse bij
den marine-stoomvaartdienst de hoofdntachi-
nisten H. Snijder. A. C. v. d. Haagen, E. Maas
en J. Zeilstra.
benoemd tot vice-consul der Nederlanden te Toco-
pilla (Chili) buiten bezwaar van 's Lands schatkist,
de heer E. E. M. Haensgen.
Het ressort van het vice-consulaat omvat het de
partement Tocopilia.
Aan den heer Haensgen moet in het Du'lsch, En-
gekch of Fransch geschreven worden
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne
betrekking van lid van het college van regentjn
over de gevangenissen Ie Rotterdam, aan B. van
Stoft, onder dankbetuiging voor de daarin bewezen
diensten, en
Is benoemd tot lid van gemeld college, mr J. van
den Hoek, advocaat cn procureur, wonende t« Rot
terdam
benoemd tot lid van het college van regenten over
het huis van bewaring te Heerenveen, jh S. W.
H. A. van Beyma thnc Kingma. notaris te Heeren-
veen (Aingworden).
Z K. H. dc Prins der Nederlanden
heeft aangenomen bet eere-voorz it Iers chap
van het comité dat zich gevormd heelt met
het doel om gelden in te zamelen lot stichting
van het Trcub-fonds. dat beoogt hol steunen
van het Ncd. Aardrijkskundig Genootschap in
de kosten van een wetenschappelijk onder
zoek omtrent dc flora en fauna in hel sneeuw
gebergte van Nicnw-Guineo.
Het bezoek van president
Fsllièrss. Naar men verneemt beslaat
bet voornemen bü de komst van den Presi
dent der Fransche Republiek tie Amsterdam
ter reede aldaar aanwezig te doen zijn Hr.
Ms. oorlogsschepen Heemskerk", „Korte-
naer" en .JEverteen".
Te IJxnuiden zal gestationneerd worden
Hr. Ms. „Gelderland".
Verder bestaat het plan dat bij de nadering
van de Fransche oorlogsschepen een flottielje
van onze marine den President ter begroeting
tegemoet zal stoomen, welke flottielje zal be
staan uit de torpedojagers „Wolf' en „Fret
en uit 2 groepen torpedobooten.
De begroetingsflottielje zal achter de Fran
sche schepen mede naar Amsterdam opstoo-
men en eveneens ligplaats nemen op het Y.
De gewone audiëntie van den minister
van Landbouw, Nijverheid en HandeJ op
Woensdag 31 Mei en dfie van den Minister
van Oorlog op Donderdag 1 Juni zuilen
niet plaats hebben.
De directeur-generaal van -den Land
bouw brengt ter kennis dat, ingeaande 5 Juni,
van Rijkswege serum tegen de uierziekte
van het rund kosteloos en portvrij op aan
vrage wordt verstrekt aan in Nederland ge
vestigde veeartsen.
Voorts brengt de directeur-generaal van
den Landbouw ter kennis dat, ingaande 2
Juni, van Rijkswege serum "tegen de baar
moederontsteking van het rund en van het
paard kosteloos en portvrij op aanvraag
wordt verstrekt aan in Nederland gevestig
de veeartsen.
Ten behoeve van dè paarden van het Ne
derlandsche leger wordt het laatstgenoemde
serum, eveneens kosteloos en portvrij, ver
strekt aan de militaire paardenartsen.
De aanvragen behooren als regel schrif
telijk te gesehiedch en zijn te richten tot de
Rijks-seruminrichting, Vinkendwnrsstraat
15, te Rotterdam.
In spoedeischende gevallen kunnen de
aanvragen telegrafisch gericht worden tot
„Seruminrichting Rotterdam".
Dcbietrecht op tabak. Door
de Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Amsterdam is aan de Tweede Kamer der
Staten-Generaal inzake het ingediende ont
werp tot heffing van een debietrecht op ta
bak, een adres gericht, waarbij verschil
lende bezwaren worden opgestomd.
Tegen het debietrecht op
tabak. Men meldt ons tilt 's Gravenhage
d.d. 28 Mei.
Eene vrij talrijk bezochte protestverga de-
ring tegen het wetsontwerp tot heffing van
een debietrecht op tabak, werd heden (Zon
dag) voormiddag gehouden in „Dillgentia"
alhier. Zij ging uit van de Nederlandsche
Federatie en van den Ned. Bond van Sigaren
makers en Tabakbewerkers. Respectievelijk
namens deze twee organisaties (van welke
behalve de afd. Den Haag ook enkele afdee-
lmgen uit de omstreken vertegenwoordigd
waren) traden ate sprekers op: Van den Berg
en Eichelshcim, beiden uit Amsterdam. De
eerste bestreed het wetsontwerp op grond
van algemeene beschouwingen, de tweede op
grond van eenige cijfers, waarmede hij
trachtte duidelijk te maken hoe nadeelig een
debietrecht op tabak zou zijn voor den ar
beider in het tabaksbedrijf
De Minister van Financiën tracht het geld
te halen waar het niet is, zoo werd betoogd.
Werd bet onderhavige ontwerp tot wet ver
heven, dan zou reeds een zeer beduidende
som gelds te loor gaan, welke noodig zou
zijn voor ambtenaren, belast met de contróle
op de uitvoering van de wet. En waar de
Minister zegt, dat de belasting het bedrijf niet
zal schaden, daar toonde hij volgens spreker
niet op de hoogte te zijn van de zaak.' Met
cijfers ontleend aan Duitschland trachtte men
aan te toonen, dat door het debietrecht het
fabakgebruik zal verminderen en dientenge
volge veie arbeiders buiten werk zullen ge
raken. De kwaliteit der sigaren zal voorts
slechter worden en de loonen der arbeiders,
wier toestand toch al niet rooskeurig is. zul
len verminderen. En het gevolg hiervan zal
•vezen uitbreiding van de zoo ellendige huis
industrie, daar de tabaksbewerker, als hij
ontslagen wordt, in geen ander vak wer'
kan vinden
Zeer betreurd werd de houding der chris
telijke werklieden in deze, die zich vóór de
invoering van het debietrecht verklaarden
En hiertegenover werd gewezen op de Chr
patroons, die tegen de wet zijn. Waar de
christelijke werklieden beweerden, dat de
Federatie en de Bond uit politieke bedoelin
gen tegen de wet te velde trekken, moch'
veeleer worden aangenomen, dat politieke
bedoelingen voorzitten bij de christelijke
werklieden.
Ten slotte werd met algemeene stemmen
eene motie aangenomen, waarin tegen he
aanhangig wetsontwerp wordt geprotesteerd
en er op aangedrongen wordt dat het niet
tot wet worde verheven.
Mr. A. M. P 1 e y t e. -j- Zaterdag is
Ie 's Gravenhage op 56-jarigen leeftijd over
leden de heeT mr. A. M. Pleyte, raadsheer
in den Hoogen Raad der Nederlanden.
De overledene had eerst sedert Juli van
het vorige jaar in dit college zitting, na van
1899 het ambt van advocaat-genera al bij het
gerechtshof te Amsterdam te hebben bekleed.
Hij was gepromoveerd in 1879 op een
proefschrift: „Over den Regtstoestand der
Marken in Nederland" aan dc universiteit
te Leiden, werd ruim een jaar daarna amb
tenaar van het O. M. bij het kantongerecht
te Heerenveen: in het begin van het jaar
1887 volgde zijn Heuoeming tot substituut-
officier van justitie te Amsterdam, om in
1R90 in gelijk ambt te worden benoemd bij
de rechtbank te 's Gravenhage. Zeven jaar
later zag mr. Pleyfe zich geplaatst aan het
hoofd van het parket te Roermond.
In 1882 bracht mr. Pleyte met prof. De
Geer van Jutfaas aan de Maatschappij van
Nijverheid een rapport uit over den rechts
toestand der Veluwsche bosschen bewijs
dat hij bli de beslommeringen van zijn
ambt nog tijd en gelegenheid wist tc vinden
tot, bestudeering van vraagstukken, die hem
bij het kiezen van zijn proefschrift reeds
hadden aangetrokken.
Den 5d®n Augustus 1910 werd mr. Pleyte
eindelijk als raadsheer in den Hoogen Rai
geïnstalleerd.
Een kortstondig lijden, gevolg van
gevatte koude, maakte een ©inde aan d
werkzame leven, waarvan nog zooveel we»
verwacht.
Het stoffelijk overschot zal a.s. Woensdt
op Oud-Eik ©n Duinen ter aarde worde
besteld. De stoet verlaat te 12 uur het ster
huis aan de Laan van Meerdervoort.
D e V.-D. Bond en de F r i e s c ft
v r ij z. concentratie. In de vergadt
ring van het hoofdbestuur van den Vrijz.
Deun. Bond is o. m. de z.g.n. Vrijzinnige con
centratie in Friesland besproken.
Het hoofdbestuur doet ernstig protest hoo
ren tegen het feit. dat door eenige lndivl
dueele leden van de partij, te zamen me
leden van andere partijen, is opgesteld eex
provinciale „algemeene beginselveriüa
ring" en dito „program van actie."
Met nadruk ontkent het Hoofdbestuur ver.
der. dat over de houding bij de stembus aan
te nemen ten opzichte van vragen van alge
meen politiek beleid, ten opzichte van begin
selen van rijkswetgeving provincies-
ge w ij z e afspraken kunnen worden ge
maakt, die voor leden der partij eenige for-I
meel- of moreelbindcnde kracht zouden heb-l
ben.
Te meer, wanneer in een dergelijk afzon-1
derlijk program een hoofdbeginsel Yan het al-j
gemeen partijprogram, tevens een punt vanl
dagelijksche propaganda en van onafgebro-|
ken actie van de partij zoo volkomen wordt 1
ter zijde geschoven en verzwegen als dit in
het Friesche concentratieprogram het gevat isl
met den strijd voor het algemeen kiesrecht!
Het meedoen aan een dergelijke taktiek be-1
teekent voor vrijzinnig-democraten n i e 11
„concentratie", maar abdicatie, d.i. het I
prijsgeven van eigen standpunt en capitu-
lat ie d.i. het hoofd buigen, zonder meer, I
voor den eisch van een andere partij.
Zulk een program van actie „voor de eerst I
komende vier jaar" is onaannemelijk
voor eenig lid of eenige afdeeling van den
Vrijz.-Dem. Bond, die bij de verkiezingen van
1913 het algemeen kiesrecht, zooals dat in het
bekende Adres van den Vrijz.-Dem. Bond
en het Alg. Ned. Werkl. Verbond is omschre
ven. tot inzet van den stembusstrijd zal heb-
ben te maken.
Met grorte voldoening vernam het Hoofd
bestuur reeds dat verschillende Friesche af-
deelingen en leden van den Vrijz.-Dem. Bond
en het Alg. Ned. Werkl. Verbond bovenstaand
inzicht in de zaak deelen en niet voornemens
zijn, zich bij bedoelde „concentratie" aan te
sluiten.
Nationale Vrouwenraad.
Men deelt mede, dat mej-. E. Baelde den Na-
Honalen Vrouwenraad zal vertegenwoordigen
op het Congres voor Vrouwenkiesrecht te
Stockholm en dat zich te Middelburg de eer
ste Plaatselijke Raad van den Nationalen
Vrouwenraad gevormd heeft.
De algemeene vergadering der Holiand-
sohe Maatschappij van Landbouw zal gehou
den worden op Woensdag 13 September a.s.
in de gehoorzaal te Leiden van 11—2 uur.
Tot lid van het bestuur van het Botercontrole-
station ZuidhoTland, in de plaats van den
heer Herm. A. Nebben Sterling, niet herkies
baar, is gekozen de heer J. M. Vas Visser.
Gemeentetram tc Amster
dam. De Tel. meldt dat er plannen in
voorbereiding zijn voor den aanleg van twee
nieuwe tramlijnen tc Amsterdam.
De eerste lijn zal vermoedelijk loopen vai
het Concertgebouw door de Moreelsestraat
de Albert Cuypstraat, de Ferdinand Bol
straat, de Vijzelstraat en de Reguliers-
dwarsstraat naar bet Rembrandtplein; de
tweede van het Concertgebouw door de P.
C. Hooftstraat langs de Stadhouderskade,
de brug over tegenover het Rijksmuseum,
langs de Weteringschans, door de Sarplta-
tirtraat naar Artis.
De bedoeling is, dat deze tramlijnon ge
reed zullen zijn tegen den tijd. dat ook dc
nieuwe tramremise aan den Schinkel gereed
is, zoodat de ruimte daar onmiddellijk zoo
productief mogelijk kan worden gemaakt.
Dit kan gemakkelijk, daar men rekent, dat
het nog wel H jaar zal duren, alvorens de
remise geheel klaar is.
De watervoorziening van
Amsterdam. Naar het Hbld. verneemt,
wordt ten Stadhuize de onteigening voorbe
reid van meer dam 1809 hectaren duin-
gronden. welke deel uitmaken van de win*
plaats der Amsterda msohe duinwaterlei
ding.
Reeds in zijn rapport van 1907 is door
den directeur der waterleidingen de wen*
schelij'loheid betoogd voor Amsterdam, om
de volle beschikking te hébben over deze
gronden, en ook wethouder Delprat achtte
in zijn nota van Januari 1910 aan de Bij
sta' isoommissiie gericht, het bezit er van
noodig. Amsterdam kan dan dc eventueel
noodig geachte werken doen uitvoeren, ter
wijl tegen het nadeel toebrengen aan het
groote gebied der wlnplaats, b.v. door ver
ontreiniging. afdoende gewaakt kan wor
den.
De grootste complexen dulug ronden,
waarvan de onteigening ten algemeen en
nutte voorbereid wordt, zijn die van de er
ven Favauge 1329 H. A., van de famine van
Lennep 240 H. A., van jhr. Boreel 234 H. A.,
van jhr. Dedel 71 H. A., te zamen 1874 H.A.
Voorts verneemt het blad, dat den Raad
binnenkort een voordracht bereiken zal,
houdende een crediet-aanvraag onge
veer f 450.000. teneinde het wïngebied der
waterleiding te verrijken met eten nieuvf
kanaal en bijbehoorende werken. Een on
ander aan te leggen in het ZuWerduin.
waarvan het bezit onlangs door een aan
koop van 740 H .A. van graaf vort Lim
burg Slirum belangrijk is uitgebreid.
Waterleiding op Tholen,
Op het eiland Tholen is dezer dagen in bij
na alle gemeenten, op initiatief van de ate
deeling Tholen der Zeeuwsche I^ndbouw-
maatschappij, opgetreden dr. Jenny Weij-
ejman tc Utrecht, om de oprichting van
een waterleiding te bespreken, naar het
voorbeeld van Zuid-Bevcland, waar weldra
24 gemeenten zullen voorzien ziju van zuïycé,
drinkwater, waaraan het hier met het jw
