KOLONIËN.
BINNENLAND.
tweedv lezing behandeld, den 25en bet
ontwerp van de hulpkazen wet. In de laat-
ste Noremberwcek zullen de voorstellen van
de begrootingseonumssie over de Marokko-
overeenkomst behandeld worden en daarna
zullen in derde lezing alle wetsontwerpen,
die men nog wil afdoen, behandeld worden.
België.
Brussel, 1 5 N o v. In de Kamer deel-
de de president van den ministerraad mede,
dat de regeering op 31 December a.s. de be-
schikking zal hebben over de resultaten der
1 volkstelling. Zij zal aan de Kamers een ont-
i werp voorleggen tot vergrooting van het aan
tal zetels en zij is besloten om voor het oogen-
blik aan den Koning een besluit ter goedkeu
ring voor te leggen, strekkende tot ontbinding
der beide Kamers.
De president van den ministerraad stipte
vervolgens aan dat de voornaamste kwestie,
welke moft worden opgelost: die der lands
verdediging is Men heeft behoefte aan een
stelsel van verdediging, dat naar verhouding
gelijk is aan dat van andere natiën. De vor
ming der soldaten moet gemoderniseerd wor
den en er moet een vollediger samenhang
bestaan tu sac hen officieren en soldaten.
De regeering zal in Januari een wetsontwerp
indienen tot wijziging van het verdedigings-
stelsel der Schelde.
Frankrijk.
In dc vergadering van de Fransche Kamer
commissie voor buitenlandsche aangelegen
heden hebben verscheidene sprekers er op
gewezen, dat volgens de Fransch-Duitsche
overeenkomst de verantwoordelijkheid van
Frankrijk zich over geheel Marokko zal uit
strekken, terwijl volgens het geheime
Spaansch-Fransche verdrag van 1901 een deel
van Marokko uitsluitend aan dc Spaansche
rcgecring moet onderworpen zijn. Men moest
zich afvragen of onder deze omstandigheden
een uitoefening van liet Fransche protecto
raat denkbaar was.
In dc Kamercommissie van buitenlandsche
zaken verlangde een Lid, <kit het nemen wan
©ene beslissing over de Duitsch-Fransche
overeenkomst nog zou worden uitgesteld, tot
dat de rijksdag zich er over zou hebben uit-
gespnuketh Minister de Selves bestreed d6t
voorstel met de opmerking, dat het belang
en de waardigheid van Frankrijk eischen,
ckrt het verdrag zoo spoedig mogelijk wordt
geratificeerd. Over de vraag of het raadzaam
was dc eindbeslissing over het verdrag te
nemen alvorens de toestemming van de
overige stalen was verkregen, liet de minis
ter zich aldus uit, dat de commissie het best
zou doen haar werk zoo spoedig mogelijk te
voltooien, omdat de nog ontbrekende toe
stemmingen vun de andere staten dagelijks
worden verwacht.
Sembiut, (socialist) kondigde aan, dat hij zou
voorstellen, dat in dc ratificatiewet een arti
kel zou worden opgenomen om uit te spre
ken, dut de Fransche Congo-Mnuischappijen,
die concessie hebben van land, dat in het
aan .DiuIkvIüwkI afgestane gebied ligt,
geene aanspraken tot schadevergoeding tegen
dm Franschen Staat mogen kitcn gokten.
Dc commissie schijnt eenstemmig van mee-
ning te zijn, dat het Fransch-Duitsche ver
drag aan Frankrijk het protectoraat over gc-
heefl Matnakko toekent en dat, afgezien van
fingen iti Nocrd..Marokko, geen ander deel
ram dit protectoraat uitgezonderd mag btij-
Dc chef van de afdceling Schepenbouw in
het departement van marine Lcgasse, van
wien onder meer de bouwplannen van alle
Fransche Dreadnoughts afkomstig zijn, heeft
2ijn ontslag gevraagd, omdat hij met het oog
op den ontredderden toestand in het marine-
bestuur en den voor td uren den, eiken nutti
gen arbeid verlammende twisten tusschen de
hoofden van de verschillende afdeelingcn in
het departement de verantwoordelijkheid
voor den schepenbouw niet langer wil dragen
Dc minister van financiën heeft een wets
ontwerp ingediend over de vernieuwing van
de concessie van de bank van Frankrijk De
bank wordt hierbij gemachtigd het maximum
bedrag van hare uitgifte van banknoten, dat
nu 5,800,090,000 bedraagt, te verhoogen tot
6,800,000,000. De bank zal verder, in plaats
van, gelijk tot dusver, 180 millioen, .voor
schotten tot een bedrag van 200 millioen ren
teloos ter beschikking van den staat moeten
stellen
F a r ij s, 16 Nov. Gisterenavond heeft
minister-president Caillaux het woord ge
voerd op een feestmaal, aangeboden door
het republikeinsche comité van handel en
nijverheid, dat werd bijgewoond door de mi
nisters en onderstaatssecretarissen en door
meer dan 300 senatoren, afgevaardigden,
prefecten en hooge ambtenaren. Hij consta
teerde dc volledige overeenstemming tus
schen de regeering en de republikeinsche
partij. Het kabinet wil volharden in de ver
dediging van de hervormingen, die door de
democratie worden verlangd.
Wij hebben niet opgehouden te denken
aan de republiek en aan Frankrijk geduren
de de laatste maanden, waarin de onder
handelingen met Duitschland worden ge
voerd. Wij hebben aanhoudend in de zaken
en in de discussiên de eer en de waardig
heid van Frankrijk voor oogen gehad. Wan
neer ik den trots zal hebben van de tribune
van het parlement het verrichte werk te
verdedigen en openlijk de verantwoordelijk
heid, die wij hebben aanvaard, op mij te
nemen, dan zal het mij niet mocielijk zijn
vast te stellen, dat de regeling, die verkre
gen is en waarbij de vrede is bevestigd, eene
oplossing inhoudt, waarvan ik kan zeggen,
dat zij voordcelig is voor de beide partijen
en waarvan de laatstelijk in het buitelnad
voorgekomen gebeurtenissen bewijzen, dat zij
nu juist niet onvoordeelig is voor Frankrijk,
ik zal dan het recht hebben het land er op
te wijzen, dal dc driekleur thans wappert op
de oude Atlantische kust en dat op den Afri-
kaanschcn bodem Frankrijk in volle veilig
heid een onbetwistbaar gezag zal kunnen
uilbreiden.
Engeland.
Londen. 15 Nov. In het lagerhuis
stelde dc unionist Goldman eene reeks vra
gen betreffende de verklaring vun den rijks
kanselier in de zitting van den rijksdag van
9 November en de actie van de Engclsche
en Duitsche regeeringen in verband met de
rede van Lloyd George vau 21 Juli.
De eerste minister Asquith antwoordde,
dat de vragen van Goldman een aantal zaken
raken van zoodanige ernst en teerheid, dat
het onmogelijk is ze behoorlijk te behande
len in eene beantwoording van deze vragen.
Ilet Foreign Office zal volledige mededec-
lingen doen over de geheele zaak in een
debat dat binnen kort zal plaats hebben,
naar de minister hoopt reeds in de volgen
de week.
Londen, 15 Nov. Nadat twee dagen
lang te Londen beraadslaagd was over de
vraag, of, ter verzekering van een minimum
loon voor mijnwerkers, een ulgemeene sta
king zou worden gelast, heeft de ltaad van
den mijnwerkerslxxid vun Groot-firifanuiè
oen communiqué uitgegeven, waarin wordt
gezegd, dut aim de afdeelingen, die aangc.
sloten zijii Lij dep Lngeischen verzoening»-
raad, is medegedeeld, dat ran de werkge
vers lil beginsel is verkregen de erkenning
van een nmruiutn-loon voor arbeiders onder
den grond.
De Raad heeft de beslissing voor eenige
dagen uitgesteld ten einde de pogingen
voort te zeiten om te komen lot een bevredi
gende regeling.
Rutland.
1' etersburg, 16 Nov. In de avond
zitting van gisteren beantwoordde de minis
ter-president de interpellation over het mis
gewas. Hij constateerde, dal het door mis
gewas getroffen gebied zich uitstrekt over 20
gouvernementen. Daar zijn van eene bevol
king van 12i millioen 8 millioen hulpbehoe
venden. Het hulpbetoon eischt 120 millioen
waai van de helft reeds aan de bevolking is
uitgekeerd. De gelden tot ondersteuning die
nen voor zaaizaad, voor het opkoopen van
koren en veevoeder, openbare werken, op
richting van gaarkeukens, geneeskundige
hulp. Nergens boezemde de sanitaire toestand
van de bevolking ongerustheid in. De regee
ring helpt verder door vrachtverlagingen,
vergemakkelijking van crediet en uitstel van
de directe belastingen.
Turklf*.
Konslantinopel, 15 Nov. De Ka
nier heeft met 79 tegen 30 stemmen een voor
stel aangenomen om den termijn van -Ie
voorbereidende studiën voor dc universate.it
te bepalen op één jaar, hoewel dc minister
van onderwijs had aangedrongen op eene
tweejarige stage. De minister verklaarde, dat
hij dit votum niet kon aanvaarden; hij zou
Zaterdag de kwestie van vertrouwen stellen.
Marokko.
Melitta, 15 Nov. De Spanjaarden heb
ben eene nieuwe stelling bij Rixdar bezet.
China.
Peking, 15 Nov. Het regeeringsblad
bevat de mededeeling, dat Joeansjikai den
troon dankt voor zijne benoeming tot eersten
minister. Dit komt parkitsch neer op de aan
vaarding van het ambt.
Tweede telegram. Joeansjikai heeft
medegedeeld, dat hij van plan is een kabinet
te vormen.
Vereenlgde Staten.
Londen, 16 N o v. De Daily Mail be
richt uit New-York: Dc Standard Oil Com
pany heeft haar splitsingsplan aangekondigd.
Daaruit blijkt, dat zij zal worden gesplitst in
34 maatschappijen en dat dienovereenkom
stig het tegenwoordige aandcelenkapitaal zai
worden gewijzigd.
Zuld-Amarlka.
La Paz (Bolivia), 15 Nov De Kamers
hebben het arbitrageverdrag met Brazilië aan
genomen.
Allerlei.
Een ii e u" w slachtoffer.
G'Ntorenflnoff'gen is op het vliegveld in
JahaBiiiLst'haA de vlieger Pietschker doodgc-
railen. Hij was eerst 25 jaar oud, bezat se
dert Angus*» zijn igeluigsclvrift en ha<l reeds
naam gemaakt door moe*je tochten. Hij won
verse héllende prijeen. GiMlcrenmorgen nog
was hij met zijn Albotros-eendekker in enkele
nritnuten 300 M. hoog. Piotseïtag helde de
machine over «i viel naar beneden. Te.-
het toestel nog ongeveer 30 M. van den grond
was. werd P?etschllcer van zijn zetel geslin
gerd. Een geneesheer, die onmiddellijk I
de liand was, koti alleen den dtood en
teeiren ten gevolge van een bnouik Wan de
nuggOgraat. Waarschijnlijk was een motor
defect oorzaak van het ongeluk.
OOST-INDIE
Theefabriek afgebrand.
Naar het Hdbl. verneemt, is gisteren te
Amsterdam telegrafisch bericht ontvangen
van Java. dat dc theefabriek van de plantage
Santosa (nabij Bandoeng) door brand is ver
nield.
Kameroverzicht
Tweed. Kam.r
Woensdag werd het kiesrechtdcbat voort
gezet.
De heer Borgcsius (U.-L.) zegt, dat
de regecring Grondwetsherziening wil er dan
v*»or het einde dozer kfljswÉèove pertiode niet
veel tijd meer overblijft.
Dc tegenwoordige kiesrecht formule is zoo
onduidelijk dat eigenlijk niemand weet wat
zij beduidt.
Dc liberale Unie zal gaarne voorstellen
om het algemeen kiesrecht in de Grondwet
vast te leggen steunen. Een vijandig wapen
tegen dc regeering wil de linkerzijde niet
van bet kiesrecht. Zij beschouwt deze her
vorming als een groot volksbelang, men zal
het algemeen kiesrecht toch niet kunnen te
genhouden.
De consequentie der historische ontwikke
ling stoort zich niet aan partijgckibbcl. Hoe
langer men het poogt tegen te houden des Ie
erger wordt de toestand. Zelfs bij de vrij
liberalen begint het thans te dagen. Het in
zicht dringt tot alle partijen door.
Het denkbeeld van het voorsteJ-Troelstra is
spreke^ en zijne partijgenootcn sympathiek.
Dc vorm is echter niet gelukkig. Deze is om
slachtig en biedt bovendien gevaar voor een
onzuivere stemming bij de uitwerking. Spre
ker geeft de voorkeur aan eene motie en stelt
als motie voor:
Dc Kamer, van oordeel, dat invoering van
algemeen kiesrecht en evenredige vertegen
woordiging vvenschelijk is, doch zonder
voorafgaande Grondwetsherziening onmoge
lijk acht in "s lands belang beperkte Grond
wetsherziening zoo moedig mogelijk aan
hangig te maken, zoodat nog voor de ver
kiezingen van 1913 de eerste lezing kan wor
den afgedaan.
De heer Kuyper (a.-r wijst er op dat
de heer Troelstra erkende dat het anti-revo
lutionaire petitionnement een spontaan ka
rakter droeg. Tegenover het voorstel-Troel-
Stftt staat hij viüenklsdhappelijk sympathiek,
doch wijst er met nadruk op, dat er van
algemeen kiesrecht niet in gewaagd Wordt.
Het gaat echter niet aan thans de Koningin
te adviseeren tot beperkte Grondwetsherzie
ning waar de regeering eenmaal tot generale
herziening besloot. Dit zou te kort doen aan
den eerbied de vrouw verschuldigd.
De heer Limburg (V.-D.) herinnert het
standpunt van de Yrijz.-Dem. t. o. van
Grondwetsherziening en kiesrecht in de
jongste 10 jaren. T. a. van het kiesrecht Is
hij homogeen met de Liberale Unie. Ook wat
vrouwen-, niet dameskiesrecht betreft.
De grondwetsherziening en het kiesrecht
zijn de elementen waarop andere hervor
mingen moeten worden gebouwd.
Hij geeft de vrees te kennen, dat de voor
stellen der Grondwets-eommissie in 1913 niet
in staat van wijze zullen zijn. Eventueel be-
perke men het arbeidsveld der commissie.
De heer DeSavornin Lobman (C,
II.) bestreed het voorstel, dat z. i. was in
gediend, om aan het volk te toonen, dal de
leiding der kiesrechtkwestie bij één partij be
rust. Voor het voorstel of voor de motie is
eerst aanleiding als de grondwetscommissie
gereed is. En om daartoe te komen, zal men
wat minder tijd moeten vermorsen.
Dc heer T y d e in a n (v.-l.) vond ook geen
aanleiding tot het zenden van een adres nu
er een grondwetscommissie is. Bovendien is
het doel van het adres verkrijging van be
perkte grondwetsherziening, terwijl spr. een
generale herziening wil. Hij voelt in belang
rijk mindere mate dan anderen thans de ur
gentie van liet kiesrechtvraagstuk. Intusschen
v-eoilüüaaint hij zich wiet telgen dc vemiiiuning
van art. 80 der grondwet.
De heer Nolens (r.-k.) oordeelde, dat
't niet op den weg van de Kamer ligt om aan
dc Koningin een adres te zenden, zooals rar.
Troelstra wcnscht, aangezien een staatscom
missie werkzaam is. Spreker heeft zich ver
baasd over mr. Limburg s betoog, dat de ie-
gcering blijk geeft weinig warmte voor grond
wetsherziening te gevoelen, immers de mi
nister zou zich daarmede zelf een slag 'n
het gezicht geven. Op grond van een en an
der achtte spreker het zenden van een adres
ontijdig en verklaarde hij zich tegen Troel
stra's voorstel.
De heer Schaper (s.-d.) betoogde nu dr
Kuyper het ironisch bedoelde beloog van
Troelstra over de spontaniteit voor het
schoolwetpetitionnement van 1878 blijkbaar
als ernstig gemeend heeft opgevat, dal er
aan bedoelde spontaniteit heel wal ontbro
ken heeft. In de .Standaard" van dat jaar
is het volk maandenlang stelselmatig opge
wonden en opgestookt. Ook is in die dagen
door sommige predikanten het petitionne
ment lasterlijk en onwaar geoordeeld. Ook is
het aantal handteekeningen er van betwist.
Ook moet men rekening houden met de ont
zettende drijverij in die dagen.
Heden voortzetting van het debat.
Berichten
De Staatscourant van Dondetdag 16 No
vember bevat o.a. de volgende Koninklijke be
sluiten:
op verzoek eervol ontslagen J. Noë als
rijksbelasting ontvanger te den Helder, jhr.
A. Verheijen als notaris te Groningen, jhr. F.
A. van Suchtelen als officier van gezondheid
le klasse met benoeming tot reserve-officier;
de kapitein A. B. F. Feickens, commandant
van het 8e Ja-mhv eerdistrict, met benoeming
tot reserve-majoor;
de aidspirant vice-consul Dr. C. Bunige wordt
gedetacheerd eerst aan liet consulaat-generaal
te Havüjnnah, daarna aan dat te Mexico;
op non-activiteit gesteld de kolonel A. d'Ha-
mecourt, commandant van 't 3e reg. vesting
artillerie en dc luitenant-kolonel W. H. Pie
pers van het le regiment huzaren wegens tij
delijke ongesteldheid;
benoemd bij hel departement van landbouw
tot hoofdcommies Mr. Dr. J. Boasson, com
mies bij het departement van koloniën: voor
1 jaar tot adjunct-commies Mr. E. J. Thomas
sen Thuessink van der Hoop te Amster
dam;
wegens zijn gedrag in Atjeh in 1908/1909
benoemd tot ridder 4e klasse der Militaire
Willemsorde J. Ritter, sergeant der infanterie
van het Indische leger.
H. M. de Groothertogin van Mecklen
burg vertrok heden morgen te 9.32 uur van
Apeldoorn cn werd uitgeleide gedaan door
H. M. dc Koningin met prinses Juliana.
Tot graant van Cuba te 's Gravcnhage
is, naar u t Brussel wordt gemeld, benoemd
de heer Garcia Kohly. laatstelijk minister
van Openbaar Onderwijs in genoemd Hand,
cn tot tijdelijk zaakgelastigde bij hel gezant-
schep te 's Gravcnhage de heer A. Praido.
Blijkens <ie gisteren gehouden verkie
zing ten Randhuitzc te 's Gravcnhage, zijn of
ficiéél randidoatgesteld voor het lidmaat
schap der Prov. Sinten (vacature-prof. Kra>us)
de heeren: n*r. dr. A. van Gijn (Hb.), K. ter
Loan (soc-dem.) en C. D. Wesseling (kath.)
De onlangs opgetreden gemeente-secre
taris van Den Haag, jhr. mr. Van Reenen,
behoeft, wegens der overspennenden arbeid
der jongste weken zes weken verlof. De ge
nnepen terand zal hieromtrent beslSsffen en in
middels is de tijdelijke waarneming ran het
secretariaat opgedragen aan den refer en-
daris mr. graaf Van Randwijk.
De duurt c-k weslie in den
A m s t e r d a m s c h e n raad. In de gis
teren gehouden gemeenteraadszitting van
Amsterdam kwam o. m. aan de orde de
voordracht van B. en W. om met het oog
op de duurte van sommige der eerste levens
behoeften een toeslag te geven aan gemeen
teambtenaren enz., wier s&laris f 1200 niet
te boven gaat, waarbij in behandeling kwa
men de moties W i b a u t om levensmidde
len van gemeentewege in te koopen en voor
den kostenden prijs te verkoopen en om aan
de Tweede Kamer te verzoeken de heffing
van accijnzen op suiker, geslacht en zout
tijdelijk te schorsen.
Het voorstel van B. en \V. werd bestreden
door den heer F a b i u s, die sprak van een
armzalig voordraebtje en van een poovere
toelichting. De zaak was, volgens spreker,
slecht voorbereid en hij wees er op dat tus
schen 1893 en 1910 de 29 voornaamste ver-
bruiksartikelen 13 pet. zijn gestegen, d. i.
minder dan de looncn. Verder betoogde hij,
dat de prijzen thans niet stijgende zijn, dat
de pessimistische voorspellingen niet zijn
uitgekomen en dat verwacht wordl dat de
prijzen voor het komende jaar niet hooger
zullen zijn dan dit jaar. liet best achtte prof.
Fabius het, dat de menschen de tering naar
de nering zetten.
Spr. wees op liet nadeel, dat de gezinnen
r.:ch zullen moeten bekrimpen als de toeslag
weer ophoudt.
Dc heer W o 1 r i n g zeide, dat de raad
„de tering naar de nering te zetten" heel
goed is als kan worden aangetoond, dat de
gemeente een behoorlijk loon geeft aan hare
werklieden. Spr. deed opmerken, dat in 1907
tot 1910 de looncn zijn gestegen met 8i en
de prijzen der levensmiddelen met 16 en
18 pet.
De heer Ter Haar merkte op, dat zij,
die in gemeentedienst zijn, in gunstiger om
standigheden verbeeren, ook doordat zij
recht hebben op pensioen, dan vele anderen
en nu gaat hel z. i. niet aan een toeslag,te
geven uit de gemeentekas, dus uit de zakken
ook van die belastingbetalervden, die een in
komen hebben van minder dan f 1200.
Prof Diepenhorst sprak ten gunste
van de voordracht.
Er bestaan thans inderdaad buitengewone
omstandigheden.
Weinig sympathie gevoelde hij voor de
voorstellen-Wibaut. De Tweede Kamer mist
de bevoegdheid om de accijnzen te schorsen
en in het koopen en verkoopen van levens
middelen door de gemeente zag Spr. bezwa
ren van allerlei aard.
Ook de heer Ketelaar beval de voor
dracht aan, doch bestreed de molie-Wibaut.
Hij stelde in het licht, dat het geld niet
komt uit de zakken der belastingbetalers,
doch uit de gemeentekas. Even goed zou
men kunnen zeggen, dat menschen zonder
kinderen betalen voor hel onderwijs.
Schorsing van de accijnzen zou beteeke-
nen 31 millioen gulden vermindering van in
komsten per jaar of voor de vier maanden
van Dec. lot Maart 10 millioen 600,000 gul
den, dat is '/o van het totaal der inkom
sten van het Rijk. Welk aequivalent ver
meent dc heer Wibaut hiervoor te kunnen
vinden?
De beraadslagingen werden geschorst tot
gisterenavond 8 uur.
De heeren Noltin g, Pothuis en
Zwart spraken 's avonds voor de voor
dracht. De laatste meende dat de gemeente
a!s werkgeefster haar werklieden inoct bij
staan in tijden van nood, zooals thans.
Hij keurt evenwel af eeni manifest van
den Federatieven Bond van Gemeentewerk
lieden, waarin wordt geschreven, dat de
Raad hen te kort zou doen in hun rechten,
wanneer hij dezen toeslag nie tzou geven.
Ilot betreft, merkt de heer Zwart op, 'hier
geen recht, maar slechts een vriendelijkheid,
een helpen in dezen duren tijd.
M r. A s s c h e r bestreed ook, evenals de
andere sprekers, den hoer Fabius, terwijl de
heer Wibaut uitvoerig verdedigde zijn
vroeger reeds gereleveerd voorstel. Het doel
van zijn motie is, om de volksvertegenwoor
diging er op te wijzen, dat zij in deze voor
den werkman nijpende tijden wat kan doen
door oen tijdelijke opheffing van accijns
betaling, als zij bijv. voorloopig achterwege
laai de inning van 2.07 cent belasting op
ieder ons suiker, dat door den werkman
wordt gekocht. Men heeft gezegd, dat een
dergelijke schorsing bij de wet moet wor
den geregeld, en dat het lang zal duren voor
zulk een wet is tot stand gekomen. Och,
als men wil kan men wel eens wat spoedig
tot stand brengen. Spr. herinnert aan, 1903,
toen in 5 weken tijds de stakingswetten wa
ren aangenomen, aan het wetsontwerp ter
bestrijding van de schildluis, dat binnen
eenige dagen tot wet werd.
Hij verdedigde verder zijn tweede motie
betreffende den aan- en verkoop van levens
middelen door de gemeente.
De heer S c h o c h had de grief legen de
voordracht, dat zij eigenlijk niet van B. en
W. is gekomen, dat zij een uitvloeisel is van
adressen bij den raad ingekomen.
Hij zou bovendien geen tijdelijke verhoo
ging willen. Als meer inkomen hoodig is,
dan moet men de looncn verhoogen; een
tijdelijke verhooging baart moeilijkheden.
Verschillende leden voerden verder over
de voordracht het woord.
Ten slotte werd eerst het amendement der
soc.-dem. om de termijnen van de uitkeering
van vier op vijf te brengen, in stemming ge
bracht.
De amendementen der socialisten werden
verworpen en daarop de voordracht van B.
«en W. aangenomen. De motie-Wibaut om
schorsing van de heffing van accijns aan de
Tweede Kamer tc verzoeken, werd verwor
pen, evenals de motie-Wibaut tot aan- en
verkoop van levensmiddelen door de ge
meente.
Benoemd is tot ridder in die Orde van
Oranjc-Nassau de heer Seibt, Koninklijk Sak
sisch houtvester.
N e d. Bank. Naar het Hbld. verneemt,
hebben dc heeren mr. N. P. van den Berg en
nv\ II. P. G. Quack, onderscheidenlijk presi
dent en directeur van de Nederlandsche Bank.
het voornemen ontslag uit hunne betrekkin-
gei tc vragen.
Stoomvaart Mij. „Nedcrland".
Naar het Hbld. verneemt, bestaat bij den heer
II*
jhr. L P. D. Op ten Noort, directeur van d
Stoomvaart maatschappij „Nederland" he m
voornemen als zoodanig af te troelen. tei
cht
Bestemd voor Nederlandsch-Indië to ,jel
klerk bij tien post-, telegraaf- en telefoon eri
dienst M. Wijsenheek te Oldenzaal, II. Oost t ais
Alfei: a/d. Rijn, C. J. V. ten Brink te Amster n
dam, C. J. Dekker te Emmerik, C. de Rong
te Amsterdam, W. J. Wal te den Hang, F. Cl he*
M. Mattern te den Haag, G. W. Haartman t oni
Utrecht. J. II. de Ruijtcr te "Weenden, M. vajrst*
Achterberg te Leiden, C. J. Knip te Utrecht,
Het feest van mevr. Mann-
Bouwmeester. M
Uit de verschillende gebouwen 0| s I
hei Leidscheplcin te Amsterdam, wappei un
de gisteren de vlag ter gelegenheid va ^al
het jubileum van mevrouw Mann—Bouvj 1('1
meester. Een vitrine bij de firma Iiirsch troi an»
de aandacht. Daar was tentoongesteld de rob e
welke gisteren avond door de jubilaresse i D^c
de 4e acte van „de Demimonde" zou worde 1
gedragen en haar door dc firma Iiirsch aan1'.,
geboden. Bgz
Ifet is eon quasi empire robe van wiit satiji
liberty, waarop parelen zijn geborduurd, nu
rose gaas ondercostuiun. Hot costuum is out
worpen en get eekend door de firma Drecoj
te Parijs cn door Maison Hirsch in haar ate1
lier vervaardigd.
i v
Gisteren middag is in tegenwoordigheid vat '8
de jubilaresse en tal van genoodigden d
Maun-Bou w meest er-ten toon tselli ng geop end
georganiseerd door den Ned. Kunstenaars
krir-j in zijn vereenigingslokaal aan hel Leid
scheplein. Op deze tentoonstelling vind mei
ruim 2U0 portretten van mevr. Manm-
Bcuwmcester en verschillende leeftijden ei
in haar onderscheiden rollen. Verder portret
ten en afbeeldingen op haar familieleven be
trekking Jiebbende.
Interessant zijn eenige oude programmal
ran het eerste optreden van Doortje Bouw
meester. Zoo een van 10 Januari 1863 van do jt
schouwburg le Groningen, waaruit blijkt, da ej
„jongejuffrouw Bouwmeester, oud. 10 jaar ii
,,'ic Oudoom en zijn Niohtje" onderscheiden
karakters zal vervullen".
Verder viindt men er de gouden medaill tolt
haar door koning Willem III den 31 Januai )nd>
1886 geschonken; tal van boekwerken en tijd !en
schriften met critiekon, levensbesohrijvingei lan
enz. enz.
De heer S. J. Bouberg Wilson, voorzitten
van den Nederlandsehen Kunstenaarskring
opende de tentoonstelling in tcgenwoordighek e'
van de jubilaresse die diep onder den indrri riei
was van de enthousiaste ontvangst. In dx?sc
zaal waren talrijke genoodigden uit de art» tel
ten wereld bijeen. Mr. P. W. de Koning, voor t*
zifter van het Nod. Tooneelverbond, herinner
dc aan het 50-jarig jubileum, 23 Novembalede
1910, van Louis Bouwmeester. Daarop volgt ni bela
het 40-jarig jubileum van mevrouw Mann. Oj g<
dezen dag wil Nederland toonen wat het voor
haar voelt en voor haar wil doen.
Wij willen zeide spr. de jubilaresse bewij bek'
zeil hoezeer wij haar hoogachten, hoezeer \vi rit
haar liefhebben en spr. hoopte over 10 jaa: lei
hier weer een Bouwmeester-feest te mogci t'
vieren
Hierna verklaarde spreker de tentoonstel
ling geopend.
Goeroerd antwoordde mevrouw Mann-Bouw
meester, daarbij haar innigen damk uitspre
kend voor de haar gebrachte hukle.
Een stampvolle zaal heeft gisteren avonc
•het feest van mevr. Mann—Bouwmeester mee
gevièrd. Bij haar eerste opkomst in „de Demi
Monde" met hartelijk applaus en bloemstuk
ken begroet, werden haar na elk bedrijf op
nieuw bloemen aangeboden.
Aan het slot vam het stuk kwam de eigen
lijke ovatie. De salon van Suzanne d'Ange
was in een bloemensalon herschapen.
De eerste spreker, dr. Kielstra, voorzitter
van den Raad van Beheer van hel Ned. Too-
neel huldigde haar-en bood haar een gouden
gedenkpenning aan.
Mr. P. W. de Koning, voorzitter van hc!
Tooneelverbond, sprak namens de feestcom
missie en bood haar een afbeelding aan vac
den nog niet voltooiden Mann—Bouwmeester-
ring
De regisseur De Leur voerde hierop liet
woord Namens de collega's deelde hij mede,
dat het geschenk zal bestaan dn een salon
ameublement.
Mevr. Holtrop bood bloemen aan namens
de antisten en Hendrik Wertheim namens d<
afdeefing Amsterdam van het Tooneelver
bond
Jhr A. W. G. van Riemsdijk schonk een
oorkonde namens de Noord!- en Zuid-Neder-
laisdsche acteurs, geteekend door Hahn.
De heer De Leur Las een (telegram voor van
Sara Bernhardt met gclukwenschen.
Er spraken nog mevr. De Boer—Van Rijk
vooi de Ned. Tooneelvereeniiging en de heer
Bouberg Wilson voor den Kunstenaarskring.
Tad van hloemen werden nog aangedragen,
waarvoor de jubilaresse dankte met een gees
tig speech je, waarin zie o.a. dien Raad van
Beheer dank zegde ervoor dat deze haar ver
zoek had ingev*ilMigd om oill'e collega's in
Amsterdam te ïaiten blijven. (In verband hier
mede was gisterenavond een voorstelling ran
Kleine Dotra" in Nijmegen afgelost)
Op Zaterdag 18 dezer zal de Neder-;
laudschc Accountants Vcreeniging haar vier.
den Accountantsdag houden te Amsterdam,
in eon zaal van het Gebouw der Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen, N. Z. Voorburg
wal 212.
's Morgens zal de heer mr. J. Limburg,
Lid van dc Tweede Kamer der Staten Gene-
raai en van Gedeputeerde Staten van Zuid-
IIolland te 's Gravcnhage, een voordracht
houden over het Ontwerp van Wet op de
Naomlooze Vennootschappen.
's Middags zal de heer prof. J. G. Ch. Vol-
mer, Buitengewoon Iloogleeraar aan dé
Technische Hoogëschool te Delft, te 's Gra
ven hage spreken over het Wetsontwerp tot
regeling van de begrootingen en rekeningen
van Staatsbedrijven.
Belangstellenden, die dc vergadering wen-
schen bij te wonen cn geen uitnoodiging heb
ben ontvangen, worden verzocht zich tc
wenden tot hel Secretariaat der N. A. V.
Kiczersgracht 482, Amsterdam.
Di
•icli
Cg3
le 1
lijdi
nin
ree
gar
per
n
I
ges
