BINNENLAND.
Portugal.
Li is a bon, 2 9 Mei. In de Kamer was
heden een va or stel aan de orde tot het hou
den van eenv •„•nqyêie. naar de houding van
de recb'.crJjkc m cht in de tegen samen
zweerders aanhang14 gbniakte processen. Kr
vielen vechtpartijen voor; de zilt ng moest
worden geschorst. Nadat de fitting vu her
vat. werd eeue mot e van \crtr ouwen n de
regeering aangenomen met 66 tegen 26 stem
men.
Hongarije.
B u d a p c s t, 2 9 M e i. De Kamer hield
zich heden bezig met dc algemeene li r.aj'l ia-
gingen over het ontwerp van dc lcgcrwcl. Men
hoopt, dat deze debatten tot het einde toe op
normale wijze kunnen worden gevoerd.
Het standpunt, dat de oppositie in den Hon-
gaar se hen rijksdag inneemt ten aanzien van
de legerwet, wordt door den afgevaardigd
Kgry aldus uekeosclietstAls de regeering er
aan vasthoudt de tegenwoordige legerwet
door te zetten, dan moeten alle bepalingen,
waartegen u t staatsrechtelijk oogpunt bc-
zjvanii zijn iiutebracht. daaruit verdwijnen-
Als «Ie regcering daartoe niet gezind mocht
zijn. zou dc oplossing ook kunnen geschic-
den in den vorm van eene voorloopige rege
ling. die echter niet langer dan voor vier
jaren zou mogen gelden. In deze vier jaren
zou dc tweejarige diensttijd volledig tot haar
recht moeten koinen. Wat de verhoog.ng van
het aantal manschappen hetrelt, zouden niet
nieir recruteu gevoteerd worden, dan tot
aanvulling van de kaders onvermijdelijk noo-
A.f is.
Drie van de bij <lc laatste straatgevechten
te Budapest gevajlen slachtoffers zijn door
hpt sociaal-democratische partijbestuur, ver
tegenwoordigers van dc J usth-partij In het
parlement cn ocne reusachtige menigte verle
den Maandag grafwaarts gebracht. Op den
weg naaf het kerkhof en aan de open groeve
werden dc kisten met roodc anjelieren be
strooid. De orde werd niet gestoord.
De politic hoeft nog 31 personen gevangen
genomen, die beschuldigd worden van brand
stichting cn vernieling bij dit oproer.
Turkije.
Konstaniinopel. 2 9 Mei. De ge
ruchten van eene min.s.crlcele krisis wor
den tegengesproken.
Tweede telegram. De ministerraad
is in groole beroering. Na eene heftige dis
cussie verlieten de meeste ministers dc zaal
cn hielden cenc afzonder ijk - bijeenkomst. De
grootvizier, dc ajeik-ul-is'.am cn dc minister
van oorlog bleven alleen achter. Kort daarna
ging de minister van marine heen. De mi
nisterraad werd daarna hervat De oorzaak
van deze voorvallen is onbekend-
S a 1 o n i k i, 2 9 Mei. Eene sterke bende
Arnautcn heeft den gendarmeriepost te V* spat
(vilajet Skutari) aangevallen, maar .erd met
verlies van twee man teruggeslagen. De gen
darmes ontruimden den post, hoewel zij ver
sterkingen kregen.
S a 1 o n i k i2 9 M c i. Dc minister van
binnenlandsche zaken liecft aan de rctfccring
de volgende maatregelen voorgesteld 'ol ver
mijding van vreemde verwikkelingen in Al
banië: terugroeping van den mutcssarf te
als hoofdredacteur van het Jong-Turksche
blad Hak werkzaam was naar Mytilene (Les
bo gezonden, om de leiding van het bur
gerlijke bestuur der archipel-eilanden op
zlob te nemen. De vorige vali i*. zooals be
kend is, op Hhodos door dc Italianen gevan
gen genomen.
D,» Tuffeorhi tr< openmr.cht op Mytilene is,
volgens oen bericht van de Temps, als men
de vrijwilligers meetelt, ruim 5000 man
sterk. Dtze strijdmacht is in het binnenland
hijeengel nokken op 3 i\ 1 uren afstand van
de stad Mytilene.
Kreta.
Athene, 29 M e i. De Krctcnsische af
gevaardigden h.bb n b. oten zich niet naar
j dc zitting van dc i\ mer tc begeven.
Marokko.
Parijs, 29 Mei. De heden morgen aan
het ministerie van buitenlandsche zaken ont
vangen telegrammen, waarvan dc laatste door
generaal Lyautey g sterenavond om half
acht is verzonden, bevatten geenc enkele me-
dcd.v hl di zou kunnen strekken tot ver
klaring van h t gerucht van ccn vermoor
ding der Euro] men. Aan den anderen kant
heft I.yauuy i.i en weten, dat dc onder de
stammen h.crschende opgewondenheid de
vre«s kon doen opkomen, dat een nieuwe
aanval op Fez zou worden ondernomen. Se
dert is geen enkel officieel bericht ontvan
gen. dat dc/.. aanval werkelijk is voorgeko
men
Fez, 28 M i. Ken m hiel© troep, die den
buitenrand van de stad bewaakte, had gis
terenavond een v ebt m.t ccn vijandelijken
I troep, di van den borg Talagh, in het noord
westen van de stad. was afgedaald.
Sa ff i. 25 M e i. De streek verkeert in on
rust. Dc meerderheid van de Abberslammen
is opgestaan tegm de kaids.
Vereenigde Staten.
Newark. 2 9 Mei. Roosevelt heeft gis
teren de grootste overwinning behaald in
I zijn veldlodbt om candidnat te wonden ge-
stcld voor het residentschap. In New-Jer*
soy heeft Hj 't overwonnen in alle 28 con-
i gri t-districten; in 't he 1 heeft hij 28 ge-
deh geerden gewonnen, d. w. z. allen die
New-Jersev naar de republikeinsche convcn-
li» afvaardigt.
I Wilson schijnt als democratisch candidnat
zijn mededingers tc hebben geslagen; hij
i won 21 van de 28 gedelegeerden voor de
democratische conventie.
Cuba.
Fit Washington wordt aan de Koln. Zlg.
bericht, dat er eene grootc onzekerheid be-
staat in de beoordeeling van den toestand
op Cuba en van de vraag der uilzending van
cent vloot door dc Vereenigde State». Men
lioudt oen tussohen 1> idc komen voorloopig
I voor uilgesloten cn eveneens de inlijving.
Daarentegen beschouwt men een ingrijpen
van Amerikaansche troepen lot bescherming
van de belangen van vreemdelingen als van
j zelf sprekend op grond van wal bij de vast
stelling van de Gubaaneohc grondwet is
overeengekomen. President Gomez heeft
J blijkbaar bezwaren ingebracht tegen een op
treden vah de Vereenigde State». Al zwijgt
de regeering, de stemming op Cuba is zicht-
Ipck. uitvoering van u.ie werken. '<>e/ rg i baar uit de In Havana verschijnende Pen sa,
"igc uudte- die schrijft: De nota van Gomez aan Taft is
aan de Aibaneezen van eene spoedige
ling van gronden van het staatsdomein, lu t
iieincu van de noodige maatregelen om eik
conflict aan de Turksch-Moiitcnegrijnscbe
grens te voorkomen, schorsing van «lk-i inning
van belastingen.
Uit Fskub heeft de K&fo. Ztg. vernomen,
dat berichten uit ipek den toestand in som
bere kleuren eobetsen. De stad is door Al-
baneesebo benden ingesloten, die bcgeerig
zijn naar tuit; reads doet rich dc duurte
van de levensmiddelen voelen. Men heeft,
daar den indruk, dat het land in een wijden
omtrok ill vlammen staat cn (Tat dc troepen
tot dusver weinig hebben kunnen uitrichten,
wfelke indruk intttsschen mede moet worden
toegeschreven aan den invloed van de inslui
ting. Br werd reeds lang gemompeld van
eene insluiting, en dc autoriteiten hebben,
met het oog daarop, voorzorgsmaatregelen
gebomen. De wachten werden versterkt cn
op eene de stad beheerstbendc hoogte werd
bèrggcbchut opgesteld. Den 5cn Mei. op de
in AJbanie algemeen gevierden Sl. Jorisdag,
begon in den vroegen morg n een gevecht,
dat tot in den voormiddag duurde. De AJr
tRiueezen trokken zich toen terug, om een
nieuwen aanval voor te bereiden. De «laat
van beleg wend afgekondigd; niettemin werd
een nachtelijk.-n aanval beproefd, die echter
op dc waakzaamheid van de bezetting schip-
bunk leed.
(#ficie©le kringen, die er nadruk op leg-
go». dat de toegezegde hervormingen reeds
met allerlei openbare werken waren begon
nen, bowcren, dat de beweging van buiten
is Aangestookt. In ieder geval spelen de lei
ders een gevaarlijk spel. want als de pogin
gen tot bemiddeling mislukken, zul aan de
regeeriivg niets ar.ders overblijven dan mei
gewéld op tc treden.
Een thans tc Wo«ncn vertoevend Al-ba nee-
zenhoofd hi^ft, naar aanleiding van het be
richt, dat de Porte de beweging in Albanië
wil onderdrukken, omdat dc cischen van dc
Albuncezeti onaannemelijk zijn, aan de Neuc
Freie Pro*e medegedeeld, dat de Porte geen
reden hooft met geweld van wapenen op te
treden. Hij «egt: ..Onz© «ischen zijn niet on
wettig en niet overdreven. Hoever wjj de
Porto tegemoet komen, blijkt hieruit, dat wij
tegenwoordig geen© ©ietben van ©eonomi-
©chen aard stellen; wij streven slechts naar
een rechtvaardig bestuur cn naar de Alba-
«uesche onderwijstaal in dc sriiolen cn
voorLs naar de terugroeping van cenigc amb-
tciMiien, die de ontevredenheid van de bc-
velking hebben gaande gemaakt. Van eene
algemeen© beweging in Albanië is geen spra
ke en hel zal thans ook niet daartoe komen,
want wij willen in dezen oorlogstijd dc moei
lijkheden, waarmee de Turksohe regcering
heeft te strijden, niet vermeerderen. Dc
maehthebbenden in Kon«tar.tinopel weten
zeer goed, dat wij trouw gehecht zijn aan
hel (ijk en bij herhaling zeer nadrukkelijk
voor' de voortzetting van den oorlog tegen
Italië tot don laatsten druppel bloeds zijn
opgekomen.
De Port»- heeft den gewezen vali van Tri
categorisch en sluit elk misverstand uit. Het
Üubadnsöhe volk is hl't moeide, onder het
zwaard van DamocUe te leven. Het acht
zich vernederd en b.hvdigd door het bin
nendringen van vreemdelingen in zijn land
en zal cone landing van groepen op den Cu-
bnanschcn grond al* eene verklaring van vij
andigheid beschouwen.
Allerlei
Lissabon, 29 Mei. Het personeel van
dc eleclrische tram is in staking gegaan; het
verlangt dc wederaanstelling van eenige ont
slagen beambten. De dienst is geheel ver
lamd.
Lissabon. 29 Mc i. De bladen berich
ten, dal in H»(Tras os Manie») ccn bom
i'.- in) i.e.! n de buurt vin het stadhuis.
Het übouw eed daardoor schade; drie per-
so.-.vii, die de bom hadden vervaardigd, wer
den gewond.
Hudapest. 29 Mei. fn den afgeloopen
nacht is een dynamietpatroon ontploft op de
trap in hel parjementsgebouw. Eenige ruiten
zijn gesprongen. De schade is onbeduidend-
Men onderstelt, dat de dynamietpatroon
daar is neergelegd tij lens de onlusten.
De Titanic.
Aan het Amerikaansche rapport der com
missie voor onderzoek is nog '1 volgende ont
leend
Kapitein Smith heeft grooten moed,
mensen .cvendheid cn toewijd.ng aan beman-
n.ng en passagiers geloond, maar tevens roe-
keiooshe.d, een overdreven vertrouwen en
na.atie;K.i. De oli.CRr van da wacht heeft
op oog 'j x \ü.r de bots ng het hoofd
vcfloren i a h»t schip een verkeerde beweg.ng
ten mak o. W ird oi het zUn kw.schaarste
p.»A aan j.s .ig b.oot gaf. De water
dichte schotten s.oten niet vo.komen. Kr
werd geen a.arm gemaakt. De officieren hiel
den geen scheepsnaad. Kr werd zcifs geen po-
ging gvfio m o.n redding stelselmatig voor
tc bereiden. Men rende op goed geluk de
trappen op cn de gangen i De mannen,
die ïrtm koelbiiK tl gheid bewaarden, hoopten
z eh t: r cn -Viar lij.' n, zagen elkaar aan
i :i s. n. ,c:cn. Ieder
een kr* '.g.ordei. De reddingsboo-
len verwij-ier.:i n z eh. hoewel ze niet goed
gevu d w ren. Zij hadden geen kompas aan
boord. Sieclits drie hadden een lantaarn. Ze
werden i o s'.cch: uurd, dat allen omge
komen zou len zijn, als er n et snel hulp was
op. iaa.. Sommigen van dc bemanning
ha a no i een r.etu n dc handen gehad
en w .cn zfs niet, waartoe een dol dien
de De booten w.rdon zoo schielijk tc wa
ter gi .ten cn /oo weinig gevuld, dat 500 men-
schen ht r geva en zijn van gebrek
aan tueh: Aan passagiers, die karakter
hadden cn -woon waren te bevelen, werd
grof i t zw .j li opgelegd door jonge officie
ren van de T tanie, van wie enkele zich haast
ten om zoo gauw mogelijk hel schip Ie verla
ten Sommige mcnschen aan boord, aan
w ie do zorg voor de passagieds was opgedra
gen, borgen snel het lijf cn bekommerden
pesunt Suleiman Na*if, die sinds ecnigen tijd. rich, veilig in hun reddingsboot, niet om de
kreten der drenkelingen. Daartegenover
steekt de heidhaft gheid van mannen en vrou
wen. d e hun plicht betrachtten, schitterend
af. De twee telegrafisten hebben zich. schit
terend gedragen. -- De White Star Line had
in den nacht van Zondag op Mandag om 2 30
van de Virginian heat bericht van de ramp
ontvangen, maar Maandagavond om 7.51
maakte men van het kantoor dier maatschap
pij officieel bekend, dat allen gered waren.
W.e de leugenaar is geweest, bleef onbekend.
Kon der beide daders van dc auto-
handiclcnslrcek in het bosch van Clamurt is
gevangen gei.- nun. Zijn naam is Souchottc.
Na een 1 i scherp wrhoor heeft Suu-
cholte d n n m \.m z;jn mcdepliclUige ge-
t.o.-u. i. 1... z.jn een zekere l'ui-
lipp Hcs-.i de z:- i van een c'afëhou-
d.die lev r.s ci gr uil-voorste.iingen
geofL
Bisante;, i een j - gmensch van 18 jaar,
div a'.ii; i lm o; .i-it. Kenigen tijd
geleden besloot hu d.- woning van zijn va
der te i r om alleen te gaan w onen en
tc leven van het loon, dat luj als monteur
verdiende '/.y bestuurde hij dc. electri-
sche motcr van de c.nematograaf van zijn
vader.
Ken paar dagen geleden had hij^ met Sou
chottc ken e is goinaakt. Hij was toen in hel
h z.t vai. een p ar '.onderd frs., waarmede
hij mei S-uchotte en n-'g ccn paar andere
jongelieden k Parijs pieizier ging maken.
Ten slotte kocht Besai ion een niouw stel
klecrei en Üct zijn snor afscheren om er
„chic" uit te zien. zooals hij aan zijn kam-e
raden verklaarde» Ton slotte verdwenen Sou
chottc en B-vnieo zonder dat de beide an
deren wiste», waarheen zij gingen.
Later vertoefde zij in gezelschap van een
jonge vrouw, die de vriendin van Began^on
was, in een logement.
De vader van B san^on, die natuurlijk da
delijk do< r de Matin geïnterviewd is, bleek
zeer vcrw i'.crd over luU cn men zijn zoon
ten laste I e.
Besan.on r tl nu waarschijnlijk wel spoe-
dig worden gevangen
Kameroverzicht
Tw«e<l« Kamer.
Minister Talma, zijn Vrijdag j.l. aange
vangen redevoering over de ■zickteverzekc-
ring Woensdag voortzettende, trad in een
breedvoerige weerlegging van de bezwaren,
geopperd tegen zijn werkwijze; tegen den
rechtsgrond waarop het ontwerp is ge
bouwd; tegen dc uitschakeling van staats
hulp en tegen de gevolgen van de ziektewet
voor de bestaande ongevallenverzekering.
Den rechtsgrond van het ontwerp verdedig
de de Minister niet de stelling, dat de over
heid moet zorgen, dat de maatschappelijke
verhoudingen in hare gevolgen het rechtsbe
sef van de bevolking niet ondermijnen. En
hier is een misstand, die ingrijpen door dc
overheid wettigt. Die misstand is, dat een
arbeider, die werkt zoolang hij kan, is aan
gewezen op hulp van derden. Gezorgd moet
worden, dat de arbeider "zijn eigen brood
eet. In dc allereerste plaats is daarvoor niet
noodig een hoog loon, maar wel een andere
loonregeling, vandaar dat de verplichte
verzekering alleen geldt ten aanzien van
loontrekkende arbeiders. Ook dc mi
nister achtte een regeling, van de .ziektebe-
1 handeling noodig. Dit zal echter geen arbei
dersverzekering, maar een volksverzekering
moeten zijn. <De minister bestreed het denk
beeld van een vrije, gesubsidieerde verzeke-
j ring, omdat daarbij de armste arbeiders in
het gedrang komen. iDc minister verdedigde
1 de samenstelling der arbeidsraden en de
overbrenging van kleine ongevallen naar de
ziekenkas, waarvan dc risico overdracht
geen schade zal Jijden.
De Minister eindigde zijn redevoering met
de verzekering, bereid te zijn tot samenwer
king met de Kamer, echter critiseerende, dal
thans weder verschillende geheel nieuwe
denkbeelden zijn geopperd als bijv. in de
motie van den heer de Kanter, .welke niet
besproken zijn bij het gepleegd mondeling
1 overleg tussohen den Minister cn de com
missie van voorbereiding. Dc minister ver
klaarde, dat hij staat of valt met dc basis
■van zijn ontwerp.
Hierna werden de replieken aangevangen.
De heer T r e u b (V. D.) handhaafde zijn be-
zwaren tegen de beperking der verzekering
tot loonarbeiders en tegen dc samenstelling
der arbeidsraden.
i
Berichten.
Dc Staatscourant van Donderdag 30 Mei
bevat o.a. de volgende Kou. besluiton:
in rang overgeplaatst bij de grenadiers «it
jagers J. A. Wcsthoff, van het 7e reg. inf.;
op aanvrage eervol ontslagen uit den mili
tairen dienst niet pensioen de kapitein der
infanterie 1'. C. A. Krugers, oommandant van
hol 28e landweerdistrict cn is hi) benoemd
tol reserve majoor in dat district;
benoemd bij dc infanterie tot majoor de
kapitein op non-activiteit F. II. A. M. Latour;
bij het 3o reg. inf. tot majoor do kapitein W.
Weellink, van het te reg.; bij het Ge reg.
tot luitenant-kolonel de majoor G. Snellen,
van liet korps; bij het 9e reg. tot majoor de
i kapitein IJ. W. L. Holdijk van de grenadiers
en jagers;
op verzoek eervol ontslagen uit den militai
ren dienst niet pensioen de reserve-kapitein
L. F. van Mourik, van het 2e bat. landweer-
in fan terie.
..p zijn verzoek, eervol onUlag verleend uit z\jne
betrekking van l".d van het college van regenten
over het huis van bewaring te Zurikzec. aan mr.
J. de Vries van Doesburgh. onder dankbetuiging
voor de daarin bewezen diensten, en
i* benoemd tot lid van gemeld' college, mr. S. J.
M. van (jeans, officier van justitie bij de arrond.-
rechtbank te Zierikzee
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
der versierselen van ridder 3de klasse in de orde
van het Zwaard, hem geschonken door Z. M. den
Koning van Zweden, aan den luitenant ter zee der
2.1e klasse C. baron de Vos van Steen wijk
ontheven van de functie, beta opgedragen btf Kon.
besluit van 9 Mei j.l.. de majoor K. C. Kctner, van
bet 3de regiment vesting-artillerie;
benoemd tot plaatsverrangend-voorz.tter van den
tweeden keuringsrand in het 4de militie-district in
ile provincie Zuid-Holland, dc luitenant-kolonel L. C
van Kuyk. van bet 3de regimrnt vesting-artillerie.
Het Kon. bezoek aan Parijs.
Naar aanleiding ecner nadere uitnoodiging
van bet gemeentebestuur van Parijs, zullen
de wethouders van 1 Gravcnhagc, de hoeren
Jansen en Lely, den burgemeester der resi
dentie, jlir. mr. dr. van Kurnebeck, vergezel
len naar de Fransche hoofdstad, om tegen
woordig te zijiu hij de ontvangst van Koningin
cti Prins ten Kaadhuize aldaar.
Het Koninklijk b c z o e k aan
P a r ij s. Ook bij het gemeentebestuur van
Amsterdam is een nadere uitnoodiging inge
komen van het Parijsche gemeentebestuur om,
behalve den burgemeester, een tweetal an
dere leden van het bestuur der gemeente te
genwoordig te doen zijn bij dc ontvangst van
II. M. de Koningin en 'L K. II. den Prins op
het stadhuis te Parijs.
Koningin Wilhehnina zal Zaterdag, wan
neer zij met Prins Hendrik op weg is naar
Parijs, tc Yisé namens den koning dor Belgen
•begroet worden door den heer Dclvaux. gou
verneur der provincie Luik, cn door generaal
Ilcimhurger, gouverneur van de versterkte
stelling van Luik.
De Parijsche correspondent van de N. H-
Ct. seint:
De inrichting van de koninklijke vertrek
ken aan het ministerie van buitenlandsche
zaken is heden bijna geheel gereed gekomen.
De uiterste zorg is geconcentreerd op de
slaapkamer van de Koningin, die inderdaad
Ce» juweel van edele, verfijnde, tegelijk vor
stelijke schoonheid i« g worden. Aan de mu
ren hangen de schoonste Beauvois-tnpisec-
rieën uit de tweede helft van dc achttiende
eeuw; bed, tafel, commodes, schrijftafel, pen
dule, alles van het fijnst elegantste authen
tiek Louis XVI; moubelboklcedlng, vuur
scherm en zelfs he.t kussen op den stoel voor
het bureautje is authentiek Brauvais. In het
boudoir van de Koningin ook een schoon e
Beauvals-tapisseri©; zelfs i» dc badkamer, die
in wit en goud is uitgevoerd, luingén twee
sclioone, omlijste tapisserie-stukken.
In dc meer «frenge, maar ook zeer srhoone
slaapvertrekken van den Prins, die in em-
pirc*tijl is, b vindt zich een prachtig authen
tiek bureau van Napoleon I.
Uit Brussel wordt 'ons geseind, dat de
Eloile Beïge bericht, dat dc Koning een on
derhoud zal hebben met II M. Koningin
Wiihelmina bij hare terugkomst uit Parijs.
L o t c r ij - b c d r ij f. Naar het Dbld.
verneemt, heeft de minister van justitie aan
de officieren van justitie en dezen weer aan
de commissarissen van poli':? opgedragen
een onderzoek in tc stellen i ar e» tv mort
uit t: h.'i i -.1 over dea omvang die loterij-
bedrijven Loli'ico, Tijde est e. a. nods
hebben genomen, en tevens mee te deelen of
cn zoo ja w tkc m i..iregelen eventueel tegen
deze bedrijven reeds werdén cf thans wor
den genomen.
De Duilsche Keizer heeft verleend: dc
orde van den Rooden Adelaar 2e kt. met dc
ster aan mr. C. G. Gecrlscma. commissaris
der Koningin in de provincie Groningen; dc
orde van den Rooden Adelaar te kl. aan den
i' Bouma. hoofdingenieur der stad Gronin
gen; up Kon. Kroonorde le kl aan den heer
G. i las, burgemeester van Nieuwe Schans,
te Winschoten en aan den heer Van der
Vecht, vervener te Luiten aan de Dedcras-
vaart.
Bestuur van d c S. D. A. P. Bij ile
verkiezing van 6 leden van het bestuur van
dc S. D. A. P., wonende buiten Amsterdam,
zijn naar Hel Volk meedeelt, uitgebracht 5599
geldige stemmen, waarvan op de hecren
mr. 1'. J. Troclstia 5138, J. II. Schaper 5158,
mr. M. Mendels 1758, F. v. d. Goes 181, H.
Spiekman 41 IS, L. M. Hermans 3930, mr. u.
\Y. Sannes 1232, nu j Suze Groeneweg 1230,
J. A. Bergmijcr 9G1. J. v. Leeuwen 913, L.
Hoejcnbos 703, W. Wolda 198 en W. C. de
Jonge 190 stemmen; zoodat de eerste zes ge
kozen.
Het partijbestuur voor 1912-T3 ...at nu
uit de lueren W. H- Vliegen, voorzitter; J. G.
v. Kuykhof, seerctaris-pennigmeester; F. M.
W'ibaut, alle drie te Amsterdam cn vormende
liet dagelijksch bestuur, en verder de hec
ren F. v .cl. Goes en mr. M. Mendels, beiden
t.' Hilversum; L. H. Hermans, le Arnhem,
J. H. Schaper, tc Rijswijk (Z.-II.); II. Spiek
man, tc Rotterdam, en mr. P. J. Troelslra,
tc Scheveningen.
Maatschappij iot Nut van 't Algemeen.
De 126e algemeene vergadering der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen werd gister
morgen tc 10 uur in hel gebouw der Vrije Gc-*
meente te Amsterdam geopend met vol
gende rede van den heer mr. II. A. E. Mod
derman waarin deze o. a. zei de:
Dal het Nut niet nu er zoo n overwegenden
invloed uitoefent als vroeger wel hel cval is
geweest, ligt voor een deel aan de wande
ring van omstandigheden, buiten onze macat.
Intusschen, hieruit mag allerminst worden
afgeleid, dal het Nul thans zijne taak als vol
bracht, zijne roeping als vervuld mag beschou
wen, noch op het gebied van volksopvoeding
en onderwijs, waarop het van ouds zijne spo
ren lieeft verdiend.
Kr blijft nog veel tc doen over. Noodig daar
voor is in de allereerste plaats eene behoor
lijke samenwerking tussohen het hoofdbestuur
cn de departementen, waaraan vaak maar al
te veel ontbreekt.
In dit laatste opzicht valt gelukkig reed3
v betering te boekstaven door de ver. eniging
van departementen tot districten.
In den aanvang scheen aan het nieuwe in
stituut geen geluk beschoren; er verrezen een
paar districten, die een kwijnend bestaan
voerden en weder verdwenen, hdoch, later
is verbetering gekomen en zoo beslaan er
thans 6 districten, die te zamen 61 departe
menten omvatten.
Van harte hoopt Spr. dat er meer districten
zullen worden opgericht, ten volle overtuigd,
dat de districtsvorming een uitnemend mid
del is om de levenskracht van het ut tc
verhoogen, den onderlingcn band tc verster
ken, elkander beter loeren kennen en waar-
decrcn en meer contact cn samenwerking met
het hoofdbestuur te verkrijgen.
Men geve zich niet over aan pessimisme!
Er zijn cr nog altoos, die apodictisch bewe
ren, dat het Nul zijn tijd heeft gehad. ,.Hct is
tc ouderwetsch voor de XXe eeuw. Het Nut
heeft stellig vroeger veel verdienstelijks voor
het volk gedaan, doch dit alles is thal0^n' mitV^C
hij het Nut kan gaan" zóó ho >aUng€'i
«stellen en lot
1913 uil tc
1000.
Ule hoofdbest
j lomen.
lij de rondvra
departement
voor de mas
uit hun mond.
Die zóó spreken, kennen het Nut i
non niet de kracht, die nog van ons
zeide spreker, v. et minder de latent
die in ons schuilt en slechts opwel
aandrift behoeft, om tot het volle
komen.
Ook 50 jaar geleden heeft men het'. n
tijden van lauwheid, dood willen veP'ft| L
- 4d in de pogi
ook toen heette het: ,.het Nut heeft
gehad, het kan gaan". Kn ziet, juist
rden om de
gi-iuiu, iici i\.iii v.i.in i.ii zit-», ju.». rl'inff
is een periode van krachtige opwek 1 (>P^oe
ontwikkeling gevolgd en kwam het )e
grooter bloei dan ooit te voren. Nioi
partemcnti-n ontstonden, het ledental 'ielitc n,a<
stadig, om iu 1880 zijn zenith le gcnon
17,653 het hoogste cijfer' dat onzi ,"a|, Z^nSnen
schappij ooit heeft gekend eerst loei l0C Ctfrf»r
weder reactie. al e.
Met vertrouwen gaat Spr. de toekoarna tc
gemoet. i_ Een
Hij c onstateert het gelukkige verso r. Naar v;
dat het ledental sedert 1905 met twee aecld, was
is vooruitgegaan en thans weder rv^(is voor e
vijftiêndui/nid overschrijdt. Is dit lout izend guide
val? Neen, want 1905 is het jaar van èj dan op 1
derwijs-novelle, en 1906 dat van de 'ns
van het Nieuwenhuyzen-fonds en va- De m<
Nutseomm ie voor onderwijs. Kn ge Ik m- De m
begrijpelijk is dat de belangstelling i, naar 11c
Nutswerk verflauwde in tijden, waant en tc nem
beginselen van volksopvoeding door (le irden van
heid op ruimen schaal werden lOcA^ en niet
evenzoo is het te verwachten dat wij hc egen te n
nas zullen 'aangespen en in kracht ver se hun wil
deren, nu dc openbare volksschool, zooa f de wia
die wenschen, in gevaar wordt gobracl tieten, eve
De Volksschool, zooals wij die wens t besloten
goed onderwijs, toegankelijk voor ieder, ieve melk
der standsverschil, onafhankelijk van rpen dier
dienstige gezindheid, van kerkgenools hitect Z.
doch geen godsdienstlooze school; dit li »t eenige
ste e. uitdrukkelijk vast. rtrokken,
\V >vc:i in d kracht d r ïkinrichli
mr b. ».kn van d n
lijken gcds iicnst, die, hoven geloofsverd - De s
heid uit, i» ons gansche maatschappelin m. Daar
moreelê teren zqn doorgedrongen, die aai lading ks
m i i n nsportarl
v 1 j c c ar, liebbe
ren. tatschapp
'J y n vo'k in |rt Cy", h
Inden vo<
:i, R' t h 'tj
v tI vt arL Ue
v i v 'dh( t a r i n e
0 :n i t a c tre nhage:
1 i Naar aa
1- ii I - tretfend
de
de
dit i
id ven ons vei:;, r n i
ivoor i
n w tsi:-n.
r Hijks ni
med<
tdcnoch'
ister va
eun d
- he
;:n krir
.aats gi
porloop
lomen c
v een gev
•eidend
- Mo
istercni
'ilhelm
d(
- Maj
\y pa cogog sche be
vad de eiding
hl Igcloop
a oer gc!
Juffro
ndervi aar dc
ordt i
■vAerom
i-^pgewa
an bei
en in
De r
;ceds 1
ha
lot v
(1? '.c
dcrl ook hel
h 'i
pn I
sck -
onderwr-'
ner_ m; e j -ille. \V:..it van
'boven; r.g uilgaan. Nog
tijd g».1: l - woord: „Dc
zer ma t d V P
Men strove 1 ideaal na. Voer de ver
zenlijking ven ch.i r '.ear.'.: de verhoogin
algemeen vcki; k en vlksontwikkeli
kan nooit g j w n gedaan.
De rede van mr. Modderman verwierf
welverdiend warm applaus.
Blijkens het jaarverslag gedurende het jai
1911—12 bedroeg het ledental op 1 Octobefceelen
1911 13872, verdeeld over 284 departement hui
ten, hehalve 10 vereenigingsleden, 162 ecreperi»
leden en 20 algemeene leden. P ^Ü1
I Volgens de laatst ontvangen opgaven bePaar.|
draagt het aantal gewone leden en begunstwat Zi-
gers in 289 departementen met 1 Maart ].Iren ei
14626; het aantal vereenigingsleden is 10, daPe m
der eereleden 161 en dat der algemeene lcdeiwuilei
21.
i liet aantal bij het hoofdbestuur opgegevei
buitengewone leden bedraagt 624, d. i. 97 mecr^'ocs
I dan in Maart 1911. Telt men deze ,uitenge lwcrt'
wone leden bij hei gewone ledental, dan blijkt.
dit, samen genomen, 15250, 871 hooger te zijnr-cr'J
dan op 1 Maart 1911.
Nieuwe departementen werden in het leven 1
geroepen te Beekbergen, Beetgum, 's Grave
land. Nieuw-Amsterdam, Nieuw-Buinen en Idc
Smilde, leeni
De voorzitter deelde onder applaus mede, |om(
dat door wijlen freule van Brakel te «meien- Iger
rijn aan dc Maatschappij een legaat van leen
f 10.0(H), vrij van kosten is vermaakt. Dc 1
voorzatter bracht eerbiedige hulde aan dc na- |dei
gedachtenis van deze edele Nutsvriendin.
\'oorts werd medegedeeld dat thans 22
Nutsspaarbanken -bij den accountantsdienst
zijn aangesloten.
Nadat een groot aantal subsidies op het ge
bied van toyubcc-wcrk .onderwijs enz. waren
goedgekeurd, kwamen in behandeling de vol
gende voorstellen van het hoofdbestuur:
l 1. De vergadering machtigt het hoo.-be
stuur dc renten van de nalatonschap-dr. Teer
link, tol den lijd dat de algemeene vergade
ring anders mocht besluiten, uit tc keeren aan
de Nutscommissie voor onderwijs bepaaldelijk
ten behoeve van hare bemoeiingen inzake
lager en voorbereidend lager onderwijs.
2. Aan het hoofdbestuur op te dragen:
lo. de uitgave van een vervolgbundel van
het in 1896 uitgegeven Nedcrlandsch Volks
liederenboek;
2o. dezen vervolgbundel tegen matigen
prijs algemeen verkrijgbaar tc stellen;
3o. tot dat doel op dc begrooting 1912—
1913 uit tc trekken een bedrag van f 3000.
3. Te besluiten: Onder voorwaarden, door
i het hoofdbestuur was te stellen, voor de kos
ten van inrichting van dc aanvankelijk in het
Nedcrlandsch Schoolmuseum tc Amsterdam
tc vestigen model-verzameling van leermid
delen voor het vakonderwijs in koken en huis
houden, een subsidie te vcrlcenen van 500
4. Te besluiten:
lo. het hoofdbestuur te machtigen jaarlijks
op dc begrooting der Maatschappij uit te trek
ken een bedrag, om daaruit aan departemen-
1 ten, voor welke de noodzakelijkheid zal zijn
gebleken een bijdrage te kunnen geven in de
kosten van verzekering van een pensioen aan
de directrices van departementale bewaar-
*1
