AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 1 October 1S32
31e Jaargang No. 80
NIEUWE PAUSELIJKE
ENCYCLIEK
STOOMSCHIP VERGAAN
Lijstenmakerij en Kunsthandel
BOWLSTELLEN
BOWLGLAZEN
NIEUW PARIJS
Langestraat 35
Nieuwe Hoeden
Nieuwe Prijzen
B. KRAAL
DE WERELDVLUCHT VAN
VON GR0NAU
REBELLEN IN BRAZILIË
VECHTENSMOEDE
JAPANSCH DREIGEMENT
DE HERVORMING VAN 'T
ENGELSCHE KABINET
MANDSJOERIJE NIET DOOR
RUSLAND ERKEND
'T NETELIG VRAAGSTUK
DER ONTWAPENING
Over den toestand der katholieken
in Mexico
Rome, 30 September. (V.D.) De encycliek
van den Paus over den toestand der Ka
tholieken in Mexico begint met de woor
den „Acerbo Anomi" en is gedateerd 29
September, St. Michielsdag.
Het eerste deel geeft een overzicht van
de ontwikkeling der verhouding tusschen
de Katholieke kerk cn de regeering van
Mexico, waarbij Z.H. ook do werkzaamhe
den van zijn voorganger ten aanzien van
de pacificatie van Mexico tegenover de re-
volutionnaire maatregelen der regcering
releveert.
Nadat in de encycliek gewezen wordt op
de oprechte houding der priesters en gp-
loovigen wordt verklaard dat de Heilige
Stoel, hoewel deze zich geen illusies heeft
gemaakt, niettemin de huidige modus vi-
vendi met de regeering van Mexico heeft
goedgekeurd om de zoo lang ontbeerde
uitoefening van den godsdienst mogelijk
te maken. Do Mexicaansche regeerin'g
daarentegen heeft zich verplicht de wetten
in hun practische toepassing nopens de
kerk te verzachten.
EEN KLEINE KANS VOOR EX-BURGE-
MEESTER WALKER.
Nieuwe beslissing over de
a.s. burgcmecstersverkiczing
te New-York.
N e w-Y o r k, 30 Sept. (V.D.) De kansen
voor den afgetreden burgemeester van
New-York, James Walker, om als zoodanig
in November a.s. te worden herkozen, zijn
iets gestegen door een nieuwe rechterlijke
uitspraak. Men zal zicli herinneren, dat de
waarnemende burgemeester Joseph Mac-
Kce een rechterlijke uitspraak wist uit te
lokken, waarbij bepaald werd, dat de in
November a.s. te houden burgemeesters
verkiezingen tot 1934 uitgesteld konden
worden. Tammany Hall ging tegen deze
uitspraak in beroep cn het democratische
hoofdkwartier smaakt thans het genoegen,
dat de Kamer van Beroep heeft bepaald,
dat de verkiezingen op 8 November a.s. ge
houden moeten worden. Tegen deze uit
spraak is wederom beroep aangeteekend,
zoodat de eindbeslissing thans in handen
ligt van het Hof van Appèl.
Twee en dertig dooden
New York Sept. (H.N.). Volgens een be
richt uit San Francisco is het stoomschip
Nevada in de Behringzee vergaan. Het
stoomschip President Madison, dat naar
Seattle onderweg is, heeft drie leden van de
bemanning opgepikt. De overige leden, in
totaal 32 man, zijn verdronken.
TSALDARIS GRIEKSCH KABINETS
FORMATEUR?
Athene, 30 Sept. (V.D.) Na de verkie
zingen in Griekenland van Zondag j.l.,
waarbij noch Venizbivs, noch Tsaldaris de
absolute meerderheid Deuaaldcn, werden
terstond onderhandelingen '.usschen de bei
de partijen geopend, waarbij pi^ident Zai
nes een belangrijke rol speelde
Naar wordt medegedeeld ichdnt thans
overeenstemming tusschen beide paiuljen te
zijn bereikt, waarbij Tsalduris de leider dei
popularisten, het nieuwe Hebniet zal sa
menstellen en Venizelos zal inbuigen als
minister-president. Venizelos zol. acht deze
oplossing eveneens de beste. Verwacht
wordt, dat Tsaldaris een nationaal of een
coalitie-kabinet zal vormen. In het laatste
geval zou hij tegenovër de oppositiepartijen
dè toezegging doen, dat hij in d« komende
i-imaanden' niet' de vertrouwenskwestie
tai stellen.
PAUS PIUS XV
Helaas, **t u. he
van de j.c.jches {e»egd, ziiii <ie -erwueh I
tingen «iel -woord en (r. plaats van»
vrede ia -or. ocstand van verscherpte ver- j
volgint ngetreden. Niet alle bisschoppen
2»ofcïu«.n .«aar hun diocesscn terugkeeren
die. ahc kerken zijn teruggegeven en bo
vendien is een door leden der regcering gc-
leunde perscampagne tegen de kerk inge
leid. Vervolgens wordt in de encycliek mel
ding gemaakt van een aantal indrukwek
kende bizonderheden over kerkvervolging
cn onderdrukking. De houding en de me
thodes van den Mexicaanschen slaat wor
den vergeleken met de toestanden in de
Sovjet Unie.
Ten slotte worden in de encycliek dc
richtlijnon aangegeven voor de Mexicaan
sche geestelijkheid cn de geloovigen, om
dat er niet eensgezind is opgetreden. Voor
alles wordt vastgesteld dat de gedwongen
onderwerping waarbij men ten minste heeft
getracht den godsdienst te redden, noch
een erkenning van leze onrechtvaardige
wet is, noch een formeele samenwerking
met dc regeering beteekent.
DE BOMAANSLAG OP HET
OFFICIERENCASINO TE BELGRADO.
Belgrado, 30 Sept. (V. D.) Het onder
zoek inzake den bomaanslag in het officie
rencasino te Belgrado heeft aan het licht
gebracht, dat een nog onbekend gebleven
man een kruier opdracht heeft gegeven een
handkoffer af te geven in het officieren-
casino. Bij aankomst in de vestibule van het
casino ontplofte een bom, welke in het kof
fertje was geborgen. Beide armen werden
den kruier afgerukt, terwijl dc juffrouw van
dc vestiaire ernstig werd gewond. Zij werden
beiden naar het ziekenhuis overgebracht,
waar de kruier enkele uren later is over
leden. Voor zijn dood kon hij nog enkele
mededeelingen betreffende zijn opdrachtge
ver verstrekken.
Het avondblad „Prawda"' wijst er op dat
generaal Peter Radivojevi door een toeval
aan den dood is ontsnapt. Kort nadat hij
het casino had verlaten, was de lielsche
machine geëxplodeerd.
VOOR EEN STAKING IN DE
ZICVISSCHEMJ?
Hamburg, 30 September (V.D.) Zooals
bekend is de arbeidsovereenkomst voor dc
zcevisscherij door de werkgevers per 30
September opgezegd. Tot nu toe hebben
geen onderhandelingen tusschen de par
tijen plaats gehad. Van werkgeverszijde is
aan de zeelicdenorganisaties voorgesteld de
oude loönovercenkomst allereerst tot 31 Oc
tober te verlengen. De werknemers hebben
evenwel besloten dit voorsfcl van de hand
te wijzen. Hunnerzijds hebben zij reeds
voorgesteld de opzegging nietig te verkla
ren. Dc zeeliedenorganisaties hebben hun
'leden bevel gegeven voor het geval dat de
reeders niet zullen toegeven, den len Oc
tober het werk neer te leggen.
REORGANISATIE VAN HET VOL-
KENBONDSSECRETARIAAT.
G e n v e, 29 Sept. (II.N.) Dc commissie
voor de reorganisatie van den Volkenbond
heeft vandaag beraadslaagd over de verla
ging der salarissen van de ambten iren van
het secretariaat. Vooral Engeland en
Duitschland drongen op bezuiniging aan,
terwijl Frankrijk en crschillende andere
staten met den secretaris-generaal 6ir Eric
Drummond zich tegen een verlaging ver
klaarden. Italië-drong aan op een beperking
van het aantal ambtenaren.
TERUG AAN DE KARTHUIZER ORDE.
P a v i a, 30 Sept. (V. D.) De Ccrtosa di
Pavia (het Karthuizer Klooster), waaraan
van 1390 lot 1500 gebouwd werd en dat tot
le schoonste bouwwerken van Italic be
hoort, is vóór korten tijd, door toedoen van
de fascistische regcering met medewerking
van den bisschop van Pavia, weer het bezit
geworden van de Karthuizer Orde, nadat
het gedurende vijftig jaar staatseigendom
is geweest
AANVAL OP EEN BELASTING
ONTVANGER.
Madrid, 30 Sept. (V. D.) In het dorp
Carboncras in dc provincie Almeria tVacht
ten ."00 bewoners onder leiding van eenige
leden van den gemeenteraad het raadhuis
te bestormen, teneinde den in het raadhuis
gcvluchtcn belasting-ontvanger in hun
macht te krijgen. Slechts dank zij het op
treden van dc gendarmerie wisten dc ont
vanger cn zijn helpers te ontkomen.
INVOERING, VAN DE VïJFDAGEN-WEEK
RIJ DE GENERAL MOTORS.
New-York, 30 Sept. (V. D.) Met ingang
van 1 October zal bij de fabrieken te New
York cn te Chicago van dc General Motors
Corporation de vijfdag-week worden inge
voord.
Naar wordt medegedeeld, zou door deze
vermindering van den werktijd het loon
niet aangetast worden.
OOK EEN AARDBEVING IN NIEUW-
ZEELAND.
Wellington, 29 September (V.D.) Op
het Noord-eiland (Nieuw Zeeland) heeft op
nieuw een aardbeving plaats gehad.
In do binnenlanden zijn op verschillende
plaatsen de huizen ernstig beschadigd. In
de stad Wairca vluchtten dc bewoners door
een paniek bevangen dc straat op, daar zij
vreesden, dat hun huizen zouden instorten.
DE WERKLOOSHEID IN PRUISEN.
Berlijn, 29 September (V.D) ln den
staat Pruisen waren, volgens officieelc
medcdeelingen. per 31 Augustus 1.662.575
wcrkloozcn die 6teun ontvingen, tegenov.er
1.612.801 per uit. Juli. In de maand Augus
tus is het aantal werkloozen dus met 49.774
toegenomen, d.i. 3,1%,
Arnh. weg 32 Tel. 1G59
HET adres voor cadeaux.
Steeds iets aparts tegen
billijke prijzen.
BI.J
B e r 1 ij n, 29 Sept. (II:N.) De Duitsche vlie
ger von Gronau is tq,. Manilla buitengewoon
hartelijk ontvangen, zdöfhit hij besloten
heeft zijn verblijf aldaar een dag te verlen
gen. Hij is o.a tot cereburger van de stad
Manilla benoemd. Vrijdag zal hij zijn reis
voortzetten met als eeretvolgend doel Oost-
Borneo:
Manilla, 29 Sept. (V.D.) Von Gronau
verwacht Vrijdag gunstige weersomstandig
heden voor het verdere deci van zijn reis.
De hooge temperatuur bereidt de Dornier
Wal bij den start wel is-.vaar eenige moei
lijkheden, doch deze zijn voor hem wel te
overwinnen.
De Duitsche radiozenders zullen trachten
von Gronau direct na zijn aankomst te Ba
tavia voor de microfoon te krijgen. Dit ge
sprek zou dan door alle Duitsche zenders
worden verspreid.
Londen, 30 Sept. (V.D.) Uit Rio de Ja
neiro wordt gemeld, dat de Braziliaanschc
opstandelingen dc regcering zouden hebben
verzocht om onmiddellijke staking der vij
andelijkheden en dat zij zich tol overgave
bereid zouden hebben verklaard. Zij willen
voorstellen doen om tot bijlcgging van het
conflict te komen. De Braziliaansche regec-
ring heeft de opstandelingen verwezen naar
clcn opperbevelhebber der regecringstroepen
en zich overigens haar beslissing voorbe
houden
GESLAAGDE AANVAL OP EEN GELD
TRANSPORT.
B e r 1 ij n, 30 Sept. (II.N.). Vanmorgen is
te Schwarzenberg in Saksen een geld
transport \an dc Allgemeine Deutsche
Creditanstalt overvallen. Twee gemaskor
de mannen sprongen uit een auto cn hiel
den de twee kantoorloopci'6, die het geld
in een gesloten wagen vervoerden, met hun
revolvers in bedwang, terwijl een derde
niet gemaskerde man met een beitel en
hamer het slot van den wagen vernield»?
cn daaruit een bedrag van 39.000 Mk. roof
dc. Daarop spronger. de roove.o in den
auto, die snel uit het gezicht verdween.
OPGRAVINGEN IN TARRAGONA.
Madrid, 30 Sept. (V.D.) Uit Tarragona
wordt gemeld, dat dc bekende professor
Schuiten aldaar in den binnensten ring
van de Falsa Braga," belangrijke opgravin
gen verricht met het doel, den ouderdom
van de muren vin Tarragona vast te stel
len. De Duitsche archaeoloog is reeds met de
kerkelijke autoriteiten in contact om toe
stemming to krijgen om ook in den tuin
van de kathedraal, waaronder zich ver
moedelijk de overblijfselen van een tempel
voor Jupiter bevinden, te mogen,g>xi ven.
HONGERSTAKING VAN POLITIEKE
GEVANGENEN.
Katto-witz, 30 Sept. (V.D.) De politieke
gevangenen in de gevangenis te KattowiU?
zijn in hongerstaking gegaan, aangezien
allo hun tot nog toe toegestane gunsten
zijn ingetrokken. Zij weigeren niet alleen
voedsel, doch ook om voor de dagelijksche
wandeling op de gevangenis-binnenplaats
hun cel te verlaten.
De eventueele bezetting van
Peking en Tientsin aange*
kondigd
Nanking, 30 Sept. (V.D.) Het dreige
ment van den Japanschen minister van oor
log, Araki, dat hij Peking en Tientsin zal
laten bezetten, indien de Chincesche actie
in en tegen Mandsjoerije niet ophoudt, heeft
te Nanking groote beroering gewekt. Het
Chineeschc ministerie van buitenland9chc
zaken deelt mede, dat de Chineeschc regee
ring terstond na ontvangst van den officiee-
len tekst der verklaring van Araki zal be
sluiten welke stappen zij heeft 'e doen. De
Chineeschc regeering heeft reeds maatrege
len genomen om Peking en Tientsin tegen
een aanval van Japansche troepen te be
schermen
Stanley Baldwin wordt de op
volger van Snowden
Londen, 29 Sept. (V. D.) Vanavond is
bekend gemaakt, dat de koning de benoe
ming van Stanley Baldwin, den lord-presi-
dent van den staatsraad, tot lord privy seal
heeft goedgekeurd. Baldwin zal zijn huidige
functie behouden. Als opvolger van Snow
den zal hij geen salaris ontvangen.
Voorts werden nog benoemd tot finan
cieel secretaris van de schatkist mr. Hore
Belisha, nationaal-libcraal, die tot op heden
de functie van onderstaatssecretaris van
de Board of Trade bekleedde; tot parlemen
tair onderstaatssecretaris van dc Board of
Trade dr. E. L. Burgin, nationaal-liberaal
tot parlementair onderstaatssecretaris van
koloniën de earl of Plymouth, conservatief,
die in het laatste conservatieve kabinet on
derstaatssecretaris voor de dominions was;
tot parlementair onderstaatssecretaris voor
het transportwezen kolonel Morley Head
lam, conservatief, vroeger onderstaatssecre
taris van dc admiraliteit; tot parlementair
onderstaatssecretaris voor Indiè mr. R. A.
Butler, conservatief.
Het oordeel der Engelsche pers.
Londen, 29 Sept. (V.D.) De conscrva
lieve Londcnechc bladen veroordeelen ten
sterkste het uit het kabinet treden van dc
vrijhandel6gezinde ministers.
De liberale News Chronicle begroet het
aftreden der liberale ministers, aangezien
zij thans hun vrijheid hebben herkregen
en buiten het kabinet weer op actieve wijz
van hun liberale opvattingen kunnen doen
blijken.
Tokio, 30 Sept. (V.D.) In een onderhoud
met den sovjet-ambassadeur te Tokio ver
klaarde de Japansche minister van buitcn-
landsche zaken, dat de Japansche regeering
de erkenning van de Man Isjocrijsche repu
bliek door de 60vjctregeering ten zeerste zou
toejuichen. De sovjet-ambassad?ur ant
woordde hierop, dat zijn regcering over de
kwestie der erkenning van Mandsjoerije
reeds definitief afwijzend had beschikt.
POLITIEKE RELLETJES TE
WEENEN.
Weenen, 29 Sept. (V.D.) Donderdag
avond vonden in verschillende deelen van
dc stad talrijke ongeregeldheden plaats tus
schen politieke tegenstanders Vijf-en-twin
tig personen liepen verwondingen op. Vijftig
personen zijn aangehouden tegen wie een
vervolging zal worden ingesteld wegens
verstoring van dc openbare orde. het in ge
vaar brengen van de openbare veiligheid,
overtreding der bepalingen inzake het dra
gen van wapens enz.
i
FACILITEITEN VOOR GANDHI WEER
INGETROKKEN.
Bombay. 29 Sept. (V.D.) Dc Indische re
geering heeft Gandhi alle faciliteiten, welke
hij tijdens zijn vasten genoot, weder ontno
men. Hij is thans weer gewoon gevangene,
terwijl hij tijdelijk het recht heeft gehad in-
en uit te gaan en bezoek te ontvangen.
WEER AAN HET WERK.
Munster, 29 Sept. (H. N.) Volgens een
opgaaf van den bemiddelaar voor Westpha-
len was Woensdag het aantal dergenen, die
werk hebben gekregen, tot 2239 gestegen.
Kleine mogendheden op zoek
naar een vergelijk
De correspondent der N. R. Ct. te Genèvo
meldde gisteravond.
De vertegenwoordigers van dc pers van
de acht kleinere staten, die in Juli tijdens
do ontwapeningsconferentie had«len samen
gewerkt, hadden aan den Deeiuchen minis
ter van buitenlandsche zaken Muncu ge
vraagd, hun eenige inlichtingen te verstrek
ken over het Deensche bemiddelingsvoor
stel, waarop Herriot in zijn rede van Zon
dag gezinspeeld heeft. Munch, die pas van
daag te Genève is gekomen, heeft onmid-
delijk vanavond de porsverteegenwoordiger3
dier acht staten ontvangen. Hij bevestigde,
dat inderdaad een Dcensch voorstel in Juli
aan de andere delegaties van bovengenoem
de groep is voorgelegd. Het was echter nog
niet grondig besproken. Na d»- schorsing der
ontwapeningsconferentie had do Deenscho
regcering het plan nog eens herzien en dit
herziene plan aan do zeven andero regec-
ringen toegezonden. Munch verklaarde, dat
de acht staten tijdens deze volkenbondsvor-
gadring weer zullen bijeenkomen om het
Deensche plan en ook ideeën van andere
dezer delegaties te bespreken. Of het Deen
sche plan al dan niet gewijzigd bij het bu
reau der ontwapeningsconferentie als een
gemeenschappelijk plan der acht kleinere
staten zal worden ingediend, is natuurlijk
nog in hot geheel niet te zeggen. Munch
deed ook verschillende mede leelingen o\er
den inhoud van het Deensche plan, dat be
doeld is als een eerste hoofdstuk van de te
sluiten ontwapeningsconventie In dit hoofd
stuk zou bepaald worden, dat het doel Is,
langs den weg van oen etappegewijze wa
penvermindering tenslotte toi een zoo groot
mogelijke gelijkheid van wapening te ko
men. Het hoofdstuk bevat voorts een defi-
nitio, welke staat als aanvaller zou moeten
worden beschouwd en een omschrijving van
de middelen die in geval van aanval zullen
moeten worden toegepast. Het hoofdstuk be
vat tevens bepalingen over de internationa
le reglementeering der burgerlijke lucht
vaart cn over de vorming van een kleino
luchtvloot ten dienste van den Volkenbond,
«lie bij internationale moeilijkheden zou
kunnen gebezigd worden om snel betrouw
bare gegevens over den toestand ter plaatse
te verschaffen. Ten aanzien van den om
vang der voorgestelde wapenvermindering
stelde het Deensche plan zich op het stand
punt, dat de wapenvermindering der legers
cn vloten ongeveer een derde zou moeten
bedragen, zooals president Hoover heeft
voorgesteld. De staten wier militairo kracht
reeds volgens de vredesverdragen is beperkt,
zouden tot geen vermindering verplicht zijn.
Door het verbieden van het luchtbombar
dement zouden natuurlijk dc luchtvloten in
nog veel grooterc mate dan met een derdo
vanzelf verminderd worden.
Een ontwerp-verklarlng Tan
Henderson.
Parijs, 30 Sept. (H.N.). Naar dc corres-
nondent van de Echo de Paris meldt, heeft
Henderson gisteren aan de verschillende de
legaties het ontwerp van een verklaring
doen toekomen, welke het bureau van de
ontwapeningsconferentie in zijn op 10 Oc
tober a.s. beginnende nieuwe zitting zou
moeten aannemen. Deze verklaring steunt
op artikel 5 van het F.ngelsche memoran
dum van 17 September en bevat de volgendo
drie beginselen voor een ontwapeningsover-
cenkomst: geen uitbreiding van de bewape
ning van Duitschland, vermindering van de
bewapening der andere landen en toeken
ning van gelijke rechten aan alle ondertee
kenaars van de overeenkomst. Henderson's
ontwerp moet reeds de goedkeuring van sir
John Simon hebben verworven, daarentegen
bij andere delegaties op tegenstand zijn ge
stuit
Herleving van 't Geneefsche
protocol?
Londen, "\0 Sept. (H.N.). Volgens den
diplomatiekei medewerker van de Daily
Tel. worden yeder poginger in het werk
gesteld, om et protocol va Genève van
1924 te doen herleven. Er oestaat echter
grond om aan te nemen, d».t de Engelscho
regeering Herriot heeft laten weten, dat En
geland geen verdere internationale waar
borgen kan verstrekken. Een zelfde houding
zou door Italië aangenomen worden.
POOLSCH JOURNALIST ALS HONGER.
STAKER.
Warschau, 29 Sept. (H.N.). In do ge
vangenis te Warschau is een Pool6ch jour
nalist tot hongerstaking overgegaan, om
op deze wijze zijn invnjheidstclilng te be
werken. De journalist is waarschijnlijk een
record-houder, want in het geheel zijn niet
minder dan 140 politieke processen tegen
hem gevoera.
BOMAANSLAG TE BELGRADO OP
HET OFFICIERSCASINO.
Belgrado, 30 Sept. (V.D.) Hedenmorgen
is een bomaanslag gepleegd op het officiers
casino te Belgrado. De bom ontplofte voor
den hoofdingang van het voortdurend door
eenige schildwachten bewaakte gebouw. Da
hoofdingang werd vernield, terwijl door den
luchtdruk tal van ruiten werden ingedrukt;
een passeerende vrouw en een aantal an
dere voorbijgangers werden licht gewond.
Het onderzoek naar den aanslag is aog ia
vollen gang-
