B0VEETJE
4000
Nieuw Europeesch systeem?
1210
DE EEMLANDEU"
uit mgoi
Amersfoort
BLOEMBOLLENVELDEN
Belangrijkste
Nieuws
L. J. LUYCX ZOON
Zaterdag 27 April 1935 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 253
KARL ANTON PRINS ROHAN
GEEN PANIEK TER
BEURZE
Amerika's zilverpolitiek
ONTPLOFFING IN ST. LOUIS
AARDBEVINGSELLENDE Itf
IRAN
STRIJD IN DEN CHACO
IIELIUMGAS IN ZWEDEN
NAAR DE
"T et-
Passagiers verzekerd
NAZI-PROPAGANDA
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
EXEMPLAREN
TEL. 1093 TAXI
Betrouwbare Onderneming
TAXI TEL. 1830
Hoofdkantoor: KAMP 41
op andere pagina's
Laatste berichten
Eerste blad pag. 3
WEERVERWACHTING
7 uur 42 min.
TELEFOON
DIT IS VOOR UW
UWADRES II TAXI
AMER3FOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 «"«"den voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van regels f 1.05 mee inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advcrtentica voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 xegela
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i 1»Bewijsnummer extra f 0.05
DOOR
DE tamelijk levendige diplomatieke „be
wegingsoorlog", die in de laatste weken
van 1034 begon, is nog steeds aan den gang.
Desniettemin begint zich reeds het nieuwe
politieke systeem af to teekenen, waarop
deze „oorlog" naar alle waarschijnlijkheid
zal uitloopen. Het doel, waarop de Europee-
sche diplomatie lijkt aan te sturen, is een
toestand, die allen mogendheden toestaat
ook in den vervolge vast te houden aan haar
principes, nadat zij elkander eenige conces
sies hebben gedaan. Wat de tegenwoordige
ontwikkeling betreft, is de Fransche diplo
matie de stuwende faclor; het gaat toch om
de idee, waaraan zij haar hart heeft ver
pand: de veiligheid.
Nadat het Gencefschc protocol door Enge-
lands tegenstand één groote mislukking
werd, nadat het Duitsch-Fransche streven in
de periode van Briand en Stresemann, om
tot een vergelijk tc komen, geen tastbare re
sultaten opleverde, afgezien van de waarbor
ging der Rijngrens te Locarno en nadat bel
Fransche alliantie-systeem scheuren begon
te vertooiien, trachtte Frankrijk, dat na de
breuk met Polen toenadering tot Rusland
zocht, zijn alliantie-systeem in regionale ver
dragen te consolideeren. Toen met name het
Oostelijk pact mislukte door bet verzet van
Duitschland cn Polen, nam Frankrijk weer
zijn toevlucht tot de methode der bilaterale
verdragen en bereidde een militair bondge
nootschap met Rusland voor. Engeland heeft
langen tijd gepoogd zich buiten de Europee-
schc aangelegenheden tc houden cn de grens
zijner Locarno-politiek niet te overschrijden.
De toenemende spanning op, liet vasteland
noodzaakte de Engolsche diplomatie niet
temin tot nieuwe, beslissende activiteit. En
geland is webis-waar niet bereid nieuwe ver
plichtingen te aanvaarden, die verder gaan
dan liet Locarnopact, maar is niettemin op
actieve wijze een rol gaan spelen als bemid
delaar en wel ten aanzien van nagenoeg al
le Eurppeeschc vraagstukken.
In de z.g. Londenschc verklaring, die het
begin beteekende van een nieuw Engelsch-
Fransch offensief ter waarborging van den
Europeeschen vrede, is voor den eersten
Leer tevens van Engclsclie zijde vastgesteld,
dat de Europccschc vredesproblcmen één
groot complex vormen, dat bewapeningsbe
perking en veiligheid evenmin van elkaar
kunnen worden gescheiden, als het Rijn-,
Oostelijk of Donam raagstuk. Na het-Engel-
sche bezoek aan Berlijn, Moskou, Warschau
en Praag zagen de Engelschen in, dat het
oorspronkelijke plan nopens een Oostelijk
pact geen kans had te worden verwerkelijkt.
Onmiddellijk daarop werden van Londen uit
berichten de wereld ingezonden, die ge
waagden van een algemeen Europeesch vei
ligheidsverdrag en een uitbreiding \an het
yolkcnbondshandvcst.
Het Franscli-Russische verdrag, dat tijdens
Laval's bezoek aan Moskou waarschijnlijk
definitief zal worden onderteekend, zal ver
moedelijk nauwelijks liet karakter dragen
concr eenvoudige tweezijdige alliantie, maar
zijn steunpunten vinden in het Volkenbonds
pact en gericht zijn tegen dc revisie. üe bila
terale verplichting tot sleunvcrlccning (as
sistance mutuellc) zal stellig worden opge
nomen in het Geneefsche kader. Het is aan
tc nemen, dat dit compromis tussclien natio
nale machts- en militaire al I ian t iepoli tick,
cn algemeen volkenrecht school zal maken.
Op dc conferentie van Stresa hoeft het af
wezige Duitschland inmiddels de hoofdrol
gespeeld. De Rijksregecring verklaarde haar
goedkeuring te hechten aan een collectief
vciligheidspact voor liet Oosten, wanneer het
ten eerste was gebaseerd op wederkecrige en
algcmecnc niet-aanvalsvcrplichtingcn alsmc-
do een arbitrage-procedure; ten tweede, wan
neer het in geval van verstoring van den
vrede voorzag in een consultatieve proce
dure; ten derde was dc Duilsche regeering
bereid al legde zij den nadruk op dc moei
lijkheid den aanvaller nauwkeurig \ast te
stellen zich aan te sluiten bij algemeene
maatregelen tot nief-ondersteuning van een
dergelijkcn aanvaller. Duitschland liet te
vens uitkomen, dat, al was het niet bij
machte zich aan te sluiten bij een pact, dat
militaire bijstandsverplichtingen bevatte,
dergelijke schikkingen buiten het pact om
voor de Duilsche regecriug geen beletsel
zouden zijn harerzijds niet-aanvalsverdragen
op bovenaangeduiden grondslag te sluiten.
Kortom: Duitschland was ervoor te vinden
aan dc bilaterale nict-aanvalspacten, waar
aan bet dc voorkeur geeft, een regionale uit
breiding te geven, ook dan, wanneer tus-
schen verschillende zijner verdragspartners
nauwere verplichtingen werden aangegaan
op den grondslag der „assistance mutuelle".
Evenals het Franscli-Russische verdrag bij
den Volkenbond zal worden ondergebracht,
zouden op analoge wijze de Oost-Europcc-
sche nict-aanvals\erdragen belichaamd kun
nen worden in éen regionaal pact.
Een overeenkomstige ontwikkeling kan
men in het Donaugebied tegemoet zien. Wèl
moeten hier nog ernstige moei lijk lieden wor
den overwonnen, maar niettemin kondigt
het slotprotocol der conferentie Stresa
een bijeenkomst aan der mogendheden, die
bij bet Donaupact belang hebben cn wel
binnen zeer korten tijd. Ten aanzien van
de volkenrechtelijk zoo buitengewoon moei
lijkc definitie der „niet-inmenging" schijnt
men nog niet veel verder te zijn gekomen;
inmiddels hebben blijkbaar de Franschen en
Italianen, die in de eerste plaats belang
hebben bij de Oostenrijksche onafhankelijk
heid, te dezer zake een bilaterale overeen
komst Tan verdere strekking overwogen dan
welke andere Maat ook.
Aangezien liet verdrag van Locarno te
Slicsa door Engeland en Italië opnieuw is
bekrachtigd, is het niet aannemelijk', dat het
in wezen zal veranderen. Het zal slechts
door de luchtconventie worden aangevuld.
Het oorspronkelijke Fransche streven, om
overal collectieve regionale pacten met de
verplichting tot militairen bijstand en zoo
doende een uniform vredes- en volkenrechts-
systeem in het leven te roepen, waardoor dc
eeuwige status quo nogmaals zou worden ge
garandeerd, schijnt voorgoed op een misluk
king te zijn uitgeloopen. In de plaats daar
van schijnt een gecompliceerde „Mischform"
te zullen treden, een compromis tusscheii een
universeel Volkenbondspact, regionale ver
dragen cn meer of minder defensieve bond
genootschappen. De toekomst zal moeten
uitwijzen of dit nieuwe politieke systeem in
derdaad kan functioneeren cn vooral of het
den volkeren dc rust zal schenken, waar
naar zij zoozeer hunkeren.
CHICAGO, 26 April. (V'.D.) Nauwelijks
een uur, nadat het bestuur van de graan-
beurs te Chicago had beraadslaagd over de
te nemen maatregelen in verband met de
reorganisatie van dc Roscnbaum Grain
Corporation, die Woensdag reeds tot slui
ting van eenige graanbeurzen bad geleid,
werd bekend, dat een voorraad van 1 mil-
lioen bushel tarwe van genoemd concern
op dc markt werd gebracht. Dc beurs nam
dit echter rustig op. Er ontstond noch een
paniek, noch een scherpe prijsval en de
graanprijzen daalden slechts enkele pun
ten.
NEW-YORK, 26 April. (V.D.) Tn alle krin
gen van den zilverhande! verwacht men
na de tweede prijsverhooging van zilver tot
77.57 dollarcents per ounce door de Ame-
rikaansche rogecring een volgende stijging
van den zilvcrprijs. To New-York steeg do
zilver prijs tot den hoogstcn koers, die in
1920 werd bereikt.
ST. LOllS, 20 April (V. O.) In het zaken-
kwartier der stad heeft zich heden een ern
stige ontploffing voorgedaan. In liet kana
lisatiesysteem hadden zich gassen opgeza
meld, die door tot dusverre onbekende oor
zaak zijn ontploft. 11 arbeiders moesten met
zware verwondingen naar het ziekenhuis
worden gebracht. Een aantal arbeiders is
in liet met rook gevulde kanalisatiesysteem
ingesloten. De brandweer poogt niet gas
maskers en door liet verstuiven van neu
tra li sceren de stoffen de ingeslotencii te
redden. Men verwacht, dat de reddingspo
gingen echter vergccfsch zullen ziiri. De
ontploffing was zoo hevig, dat zware riolee-
ringsdeksels mijlen ver werden weggeslin
gerd. De straat vertoont breedo scheuren.
De vensterruiten van geliccle huizenblok
ken zijn versplinterd.
LONDEN, 26 April (V.D). Dp cones-
pondent tc Teheran van de Daily Mail
seint aan zijn blad, dat bet totaal aantal
dooden en gewonden ten gevolge van de
aardbeving in Iran 1072 bedraagt; 30 dor
pen werden vernield cn 27 dorpen bescha
digd.
LA PAZ, 26 April (V.D.). - Het Boli-
viaanscb ministerie van oorlog deelt mede,
dat de Boliviaansche tioepen hun succes
rijk offensief tegen liet Faraguaanselie le
ger over liet geheelo ongeveer 200 K M. lan
ge front tusschcn Villa Montcs en Choragua
voortzetten.
„VERKEERSOVERTREDER"
LOS ANGELES. 26 April (Reuter). Er
wordt liier op het oogenblik een campagne
gevoerd om liet aantal ongelukken te be
perken en als onderdeel hiervan verplicht
men automobilisten, die schuldig ziin be
vonden aan overtreding der verkeersregelen
op hun voorruit, een papier te plakken niet
bet woord „verkeersovert reder".
Een der eerste slachtoffers van deze
nieuwe bepaling was dc filmster Sally
Rlane, die op con der boulevards met te
groote snelheid had gereden. Zij weid ver-
oordeeld om.de aanduiding „verkeersover-
treder" voor den tijd van 00 dagen op haar
auto aan te brengen.
FATALE BLIKSEMINSLAG
PARTJS, 26 April. (Reuter). Nabn Tunis
sloeg de bliksem in een groep van tien in
land sche landbouwers. Vier werden op slag
gedood, de overigen kwamen met de schrik
vrij. -
ZWARTKOP-TUINFLUITER
Het is zeker 10 jaar geleden, dat ik voor
het eerst kennis met hem maakte. Het was
op een mooien dag in Mei in Lokhorst bij
de Luntersche Beek in de nabijheid van dc
betonnen brug. Uit het vuilboom struik
gewas, dc onderbegroeiing van een groep
jonge eikeboomen, klonk een gezang, zoo
blij en opgewekt, zoo melodieus en klaar
van toon, dat ik met gespannen aandacht
zocht naar den vogel, die dit schoone ge
luid voortbracht.
Ik behoefde niet lang te zoeken, daar
plotseling een vogeltje uit het dichte
struweel op een hogeren tak van een
eikeboom vloog. Aanvankelijk meende ik
een zwartkop-mees voor me te zien, doch
mijn vogel had op de keal geen zwarte vlek
en het glanzende zWart van de kruin liep
niet door tot in den nek; bovendien miste
hij de witte wangen, die voor de meezen
200 kenmerkend zijn. Overigens was mijn
vogel zijdeachtig lichtgrijs van onderen cn
en van boven olijfkleurig grauw. Er was
geen twijfelt meer mogelijk, het was de
Zwartkop-Tuinfluiter.
Later bleek mij. dat het niet veel voor
komende zwartkopje broedt op de buiten
plaatsen Snockheuvel, Nimmerdor en Aar
denbroek; ook achter den toren van Oud-
Leusden cn zelfs midden in de stad iu de
tuinen, behoorende bij dc huizen in de
Snouckaertla3n is hij een geziene gast.
Onze tv/eede nachtegaal bawoont bij
voorkeur deftige en de buitenplaatsen cn
sierlijke parken, waar tusschcn hoog hout
van allerlei soort bloemrijke heasters groei
en, waarin hij gaarne nestelt. Het eenvou
dige nest bestaat uit fijne stengeltjes, gras
jes, rupsenspinsel cn wat mos; het bruin-
gekapte wijfje legt hierin begin Mei 5 a 6
eieren.
Hun voedsel bestaat uit allerlei insekten
als snuitkevers, goudhaantjes, kleine nacht
vlinders, vliegen en muggen, alsmede uit
kersen, bramen, aalbessen, bessen van
vlier- en vuilboom.
Ons zwartkopje keert half April terug uit
Afrika, waar hij overwintert.
VIRIDIS.
STOCKHOLM, 26 Apr il. (V.D.1). In eon
bijeenkomst ian het Zweedsch Geologisch
Genootschap heeft men vastgesteld, dat de
ontdekking van heliumgassen op dc Zwccd-
sclie eilanden öland en Gotland kan leiden
tot de mogelijkheid om deze gassen in zoo
groote hoeveelheden te vergaren, dat zij
voor de industrie bruikbaar zullen zijn en
het monopolie, dat Amerika tot nu toe. op
dit gebied had, te breken.
Oorspronkelijk heeft men liet gas, dat uit
den bodem opsteeg, zooals dat ook in Ame
rika plaats vindt, slechts op het eiland
öland gevonden, daarna is men met gun
stig resultaat op op Gotland gaan speuren,
waar dc bodemgesteldheid ongeveer inn ge
lijken aard is. ONrhoon de boringen nog
niet diep genoeg zijn verricht om de kwan
titeit van bet gas vaM tc stellen, verwacht
men zeer looncn.de resultaten van deze on
derzoekingen.
STEUNVERLEENING AAN
WERRLOOZEN
WASHINGTON, 26 April. (Reuter). Pre
sident Roosevelt heeft een commissie van
22 Jedcn benoemd, welke wekelijks zal bij
eenkomen en beslissen boe bet bedrag van
4.880.000.000 dollar zal worden besteed, dat
krachtons dc onlangs door bet congresaan
genomen wet mag worden uitgegeven voor
steunverlcening aan de wcrkloozcn.
JAPAN EN DE VOLKENBONDS
COMMISSIES
GEXÊYE, 26 April. Te Gcnè\e vergadert
momenteel dc Volkenbondscommissie voor
kinderbescherming, waarin, door het. uittre
den van Japan uit den Volkenbond, Japan
niet meer vertegenwoordigd is. Dc Commis
sie heeft echter den wensch te kennen gege-
ven dat de Volkenbondsraad Japan zal uit-
noodigen ook verder aan de werkzaamheden
der commissie deel te nemen cn beeft in
middels den .Tapanschcn consul-generaal te
Genève uitgenoodigd als advisecrend lid dc
huidige zitting bij tc wonen.
40.000 DOLLAR VOOR
22 BRIEVEN
NEW YORK, 26 April. (Reuter). Op de
veiling van de Anderson Galleries heeft een
collectie van 22 nog nooit gepubliceerde
brieven van Elizabeth Barrett Browning en
Roheit Browning 40.000 dollar opgebracht,
hetgeen de hoogste prijs is. die sedert jaren
op een literaire veiling is betaald.
Dc brieven die in de catalogus voorkwa
men als „bet bezit van een heer wonende
tc Londen waren verleden jaar ontdekt
door een lid van dc familie van mevrouw'
Browning.
De door Elisabeth geschreven brieven
waren alle gericht aan haar zuster Henriet
ta Arabella Moulton Barrett. Eenige ervan
bad zij geschreven op haar huwelijksreis
in Frankrijk.
De kooncr was tie lieer Monte Bourjailly
van het United Feature Syndicate.
TREINONGELUK IN SPANJE
MADRID. 26 April (Reuter). Nabij
Leon is een personentrein uit Bilbao ont
spoord. Twee reizigers kwamen om het le
ven en negen werden deels ernstig gewond.
Dc oorzaak, yan het ongclu_k is niet bekend.
Amersfoortschc Huisartsen Vereeniging.
Zondag hebben dienst de volgende burger-
geneeshcercn:
Mcrtcns zur Borg, Laantje 5; Tel. 1225.
Brccdvcld, Wilhelminastraat 5; Tel. 547.
Kamerling, Utrechtscheweg 35; Tel. 142.
Van dc overige gcncesheeren beeft dienst:
Honig, Van Persijnstraat 27; Tel. 600.
Zondag en dc gehcele week 's nachts heeft
dienst dc apotheek van dc firma v. d. Bo-
venkamp, Utr.straat 45a! Tel. 63 en de Soes-
ter Apotheek, Socsterweg 97; Tel. 709.
Zondag hebben dienst de vroedvrouwen:
Mej. v. d. Grient, Breestraat 8b en Me
vrouw De Leeuw, Anfridusstraat 5.
Zwitserland: Duitsche grond
^ndcr vreemde heers
schappij
In een manifest richt dc Zwits.ersclie
Schutzbund zich blijkens Reuter, tegen het
van Duitschland uitgaande streven de Zwit
sersche studenten door riationaai-socialisti-
sche agenten te bewerken.
Een circulaire van de „Deutsche Studen
tenschaft" toont duidelijk aan, dat de Duit
sche studenten niet naar Zwitserland zijn
gezonden om te studeeren, doch voor poli
tieke doeleinden, om zich in dienst van de
Duitsche culturcele piopaganda te stellen.
Het manifest tot bescherming \an liet Zwit-
sersche element in de studentenbeweging
van de Zwitsersche lioogQ.scholcn veroor
deelt het dat de Duitsche studenten Zwitser
land als „Duitschen grond onder vreemde
heerschappij" beschouwen en de uitingen
van liet nationaal-Zwitsersclie volk-, cul
tuur- en taalbewustzijn als Fransche ge
zindheid betitelen en bestrijden cn noemt
bet onduldbaar, dat buitenlanders naar
Zwitserland gezonden worden, om het Zwit
sersche nationale gevoel te ondermijnen.
„Hei feit. aldus het manifest van de
taal- en cultuurverwantschap met het Duit
sche taalgebied moet voorwendsel worden
voor speciale cultuurpolitieke rechten van
bot buitenland. Ons Zwitserscli volksbewust
zijn wordt door ons booger geacht dan het
pan-Germanisme van een vreemd volk.
Het gaat daarbij niet slechts om onzen
staatsvorm, liet gaat om onze Zwitsersche
gezindheid, om dc ziel van ons volk! Wij
maken de autoriteiten op soortgelijke ver
schijnselen aan dc Oostenrijksche universi
teiten opmerkzaam. Tot onze academici
richten wij echter een waarschuwing om op
hun hoede te zijn.
Medc-ccdgenootcn vergeet ondanks allen
cconomischen en politicken nood niet, dat
wij in onze Zwitsersche gezindheid, in on
ze cultuur cn taal een belangrijk bohverli
van onze nationale onafhankelijkheid te
verdedigen hebben!"
Uit Boekarest seint Reuter ons, dat dc
propaganda der nat.-socialisten in Roemc
nië, die gebleken is bij liet congres der nat.-
soc. elementen in Viled, levendige critiek
wekt in dc pers, die bij de regeering er op
aandringt geen nieuwe Hillcriaansche op
rüiïng te dulden.
MENSCHENSMOKKELAARS
WARSCHAU, 26 April. (V.D) Dc politie
beeft een smokkelaarsorganisatie ontdekt
die er haar werk van maakte Joodsclic
kleine kooplieden en arbeiders, die om ver
schillende redenen clandestien wilden etui-
greeren naar de Joodschc kolonie Birobiil-
jan, over de grens te smokkelen. Per hoofd
vroegen zij voor een zoodanig illegaal over
de grens brengen een som van maximaal
800 zloty. Het hoofdbureau der organisatie
was gevestigd te Lodz, terwijl in verschil
lende andere steden filialen gevestigd wa
ren. De emigranten werden luj Rowne over
dc grens gebracht. De geheelo bende is uit
eengedreven; 50 personen zijn achter slot
en grendel gezet.
GEE LECTROCUTEERD
NEW-YORK, 26 April. (Reuter). Van
nacht zijn tvvpe jonge mannen van 20 cn
17 jaar, op den electrisclien slocl terecht
gesteld wegens moord op een politiebe
ambte.
ZWEDENS WEERBAARHEID
STOCKHOLM, 26 April. (V.D.) In een Re-
meenscliappelijke zitting van beide kamers
heeft lief Zweedsche parlement gisteren met
180 tegen 164 stemmen de beschikbaarstel
ling van 150.000 kronen goedgekeurd voor
de vrijwillige jvecrbaaibeidscorpscm
dit blad beeft bes dagelljkscbd
gecontroleerde otlaag van
De goedkoopste Taxi blijft een
Maar U moet volgen» Taxiklok, het
bedrag -wat deze aangeeft, met
den chauffeur afrekenen, dan pa»
blijft een Boveetje goedkoop.
Wij raden U dus aan goed op de
Taximeter te Ietten.
stadsnieuws
Vergadering van Het Groene Kruis.
(Twccdo Blad, pag. 1)«
SPORT
Dc vijfkamp voor officieren en onder-
officieren.
(Tweede Blad, pag. 2)'* 1
Medegedeeld door het K. N. M. I. to
Dc Bilt,
Verwachting: Matige N. tot N.W.
wind, half tot zwaar bewolkt, wellicht
enkele regenbuien, iets kouder.
Hoogste barometerstand 770.1 te Storno-
va v.
Laagste barometerstand 75-i.O tc Warschau#
LANGESTRAAT 49-51 - TELEFOON 190
TOBRALCO, VLISCO, VOILE PIQUE,
VOILE RAYE, ORGANDI,
en andere waschechte ZOMERSTOFJES
in grote verscheidenheid.
Buitenlandsch weeroverzicht
De depressie over Duitschland trok verder
Oostwaarts cn nam in bctcekenis af. Die in
Scandinavië bracht daar reeds vrij veel
neerslag en wordt voor ons van meer betec-
kenis. De hooge drukking breidde zich in
Zuid-Oostelijke richting uit. Op de Britsche
eilanden bleef het guur in liet Noorden
vrij goed weer in bet Zuiden en Westen.
In Frankrijk klaart de lucht in het Westen
op. in liet Oosten valt nog regen, evenals in
Zuid-Duitschland en Zwitserland. In Noord-
Duitschland werd het kouder, maar zal wei
nig regen vallen. Noorwegen en Zweden heb
ben bc'nkte lucht met veel regen in Noor
wegen. Volgens de berichten uit de boven
lucht is eenige daling van de temperatuur
tc \vaclitcn,