PROF. VENING MEINESZ
TERUG
KERSTVERGADERING
DER S.D.A.P.
Per onderzeeër
naar Curacao
INBRAAK
Handelsregister
DIK TROM
Pedaalridders
Dank aan de marine
DAMESZANGKOOR
„ANIMATO"
Th. DIJKMAN
Verbeteringen in
Pesie's Bad
Rembrandt-Theater
„TWEE WEEZEN" IN
AMICITIA
Rede van H. J. van
Braambeek
Gemeenteraad van
Hoogland
le BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 27 DECEMBER 1937
STADSNIEUWS
Er zijn wederom hoogst be
langrijke zwaartekracht
metingen verricht
Omtrent de aankomst van de beide
onderzeebooten „O. 12" en „O. 14" in de
haven van Nieuwediep, wordt ons hel
volgende gemeld:
Op het Hoofd zorgde de stafmuziek
i voor welkomstklanken. Zoodra er ge
meerd was, had de begroeting plaats
door den commandant van den onder
zeedienst, overste van de Berg, die den
divisie-commandant luit. ter zee le kl
H. C. W. Moorman, hartelijk de hand
drukte. Daarna kregen de opvarenden
gelegenheid zich met hun familieleden
even te onderhouden.
Deze aankomst was in meer dan één
opzicht van belang. Aan boord van de
„O. 12" bevond zich de „marine-profes
sor", prof. dr. ir. F. A Vening Meinesz,
die ons over den tocht en het eerste
resultaat zijner proefnemingen het een
en ander mededeelde.
Ten behoeve van het bijzonder onder
zoek en ook voor het doen van zwaar
tekrachtmetingen, zooals die ook oo
vorige reizen uitgevoerd zijn. maakte hij
de terugreis van H. Ms. „O. 12" van
Curacao naar Holland mee.
Na een verblijf van ruim een haif
jaar op Curacao, verliten Hr. Ms. .0
12" en „O. 14" op 26 November, na een
hartelijk afscheid van de bewoners, het
Schottegat Het commando voerde luit
ter zee H. C. W. Moorman, terwijl luit.
ter zee H. C. M. van Erkel het com
mando voerde over de „O. 14". Het slin
gertoestel voor de zwaartekrachtmetin
gen had een plaats gevonden in 'iet
centrale verblijf onder den toren.
Er was tevens een toestelletje op
aangebracht voor de nieuwe onder
zoekingen, die ten doel hebben de
scheepsbewegingen tijdens onder
water varen te meten. Deze metin
gen dienen om correcties te bepalen
voor de zwaartekrachtmetingen,
doch behalve deze, kunnen daarvan
ook belangrijke gegevens verwacht
worden over de wijze, waarop de
golfbeweging ir den Oceaan, waar
over nog zoo weinig bekend is, zich
in de diepzee voortzet.
Het toestelletje, gemaakt in de instru
mentmakerij van het Meteorologisch In
stituut te De Bilt, werd nog nader bijge
werkt in de instrumentmakerij van de
Curacaosche Petroleum Mij., waartoe de
directeur in Curacao, de heer Van Nij
megen Schonegevel, heeft medegewerkt.
Aan boord heeft dit nog veel moeilijk
heden gegeven, daar de juiste instelling
hooge eischen stelt en het telkens weer
ontregeld bleek. Aan den sergeant-torpe-
domaker Plas is veel te danken van het
succes, dat ook de waarnemingen met
dit nieuwe toestel tijdens de reis hebben
opgeleverd.
Het eerste traject was niet al te moei
lijk. De eerste dagen ging men dikwijls
onder water in verband met het plaatse
lijke zwaartekrachlonderzoek in de om
geving van Curacao, waarvan een ver
andering te verwachten is van het in
zicht in de groote aardkorst-plooiings-
strook, die vlak benoorden Curacao
blijkt aanwezig te zijn. Deze strook is
waarschijnlijk als de kern te beschou
wen van de groote gebergtevormingsver-
6chijnselen, die de geologie van dit ge
deelte van West-Indië beheerschen.
's Morgens 29 November liep men
langs de oude Spaansche forten Morro
Castle en San Cristobal de haven van
San Juan binnen. Men heeft twee aar
dige dagen aldaar doorgebracht.
Op hooge zee
Den len December begon het groote
traject van dertien dagen (het zijn er
veertien geworden) naar Ponta Delgada
op de Azoren. Eerst had men kalme zee,
maar toen men op 9 December onder
water ging, was de zee al zeer hoog.
Men dankte het aan de flinkheid van
commandant Moorman dat ''e onder
wateroefening. die in deze ruwe zee ni >t
onschuldig meer was, toch kon door
gaan. Toen later weer opgedoken werd.
bood de zee een schouwspel, zooals maar
zelden gezien wordt. Regelmatig kwa
men huizenhooge wallen water het
schip tegemoet en als de e.-ne onder het
schip was doorgegaan en tegen den an
deren opklom, leek de vorige onwaar-
schijnlijk hoog weg te loopen.
L; Het was een grootsch gezicht van de
lage brug van Hr. Ms. O 12 af, maar
eenvoudig wordt he4 leven aan boord
van zoo'n klein scheepje er niet door.
De boot ging fantastisch te keer. al was
er noodgedwongen vaart verminderd om
het schip dp zee beter te doen houden.
Een onverwachte dwarshelling van
ruim 4 gr. wierp niet alleen alles doo»-
elkaar, maar een der matrozen lag be
wusteloos.
Den 15en liep men de haven van
Ponta Delgada binnen Hr. Ms. O 14.
die moeilijkheden met de machines had
ondervonden, volgde in den loop van
den volgenden nacht. Een welverdiende
rust wachtte hier. Lang was de rusttijd
niet. Den 17en vertrokken beide booten
weer, om on tijd voor Kerstmis in Ne
derland te zijn. Met een kalme zee en
12-mijlsvaart werd de laatste over
tocht begonnen.
Pet geheele traject heeft het mooie
weer aangehouden, zoodat zonder moei
te de haven van Den Helder bereikt is
tot groote vreugde van alle opvarenden
die gedurepde acht maanden van h"i«
Peweest zijn en er naar haken de
kerstdagen te midden van hun familie
door te brengen.
Waardeering voor de
marine
Prof. dr. Vening Meinesz zeide vervol
gens nog:
„Ook nu weer heb ik de technische en
navigatorische prestatie van onzen on
derzeedienst gewaardeerd, die het als
een gewone zaak beschouwt in den win
'pr met twee kleine onderzeebooten van
ouder type den Oceaan over te steken
Van commandant en officieren heb ik
veel hulp en medewerking voor het on
crzoek ondervonden, waarvoor ik hun
gaarne hier mijn erkentelijkheid betuig
Ik zal op deze reis met veel genoegen
erugzien.
Het onderzoek heeft een mooi succes*
neeleverd. Behalve een waardevolle
reeks zwaartekrachtwaarnemingen met
het oude toestel is veel ervaring verkre
gen met het nieuwe voor de golfmetin-
*en De moeilijkheden daarvan zijn on
'"lpr. de knie. zoodat een constructie in
lefinitieven vorm nu mogelijk is. en
'pvens ziin al talrijk0 meetgegevens over
le waterbewegingen verkregen, die voor
dp oceanografie van beteekenis beloven
te zijn.
In den nacht van Eersten op
Tweeden Kerstdag in de
Huygenslaan
Tijdehs de afwezigheid van de be
woonster is in de woning van me
vrouw de wed. W. aan de Huygens
laan in den nacht vaan Eersten op
Tweeden Kerstdag ingebroken.
Door het verbreken van een slot van
de keukendeur, heeft de bezoeker zich
roegang verschaft tot de woning. Alles
is door hem ovarhoop gehaald en aan
een grondig onderzoek onderworpen.
Een linnenkast en een geldkistje wer
den opengebroken. Slechts enkele gul
dens worden vermist.
Bij de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor de Geldersche Vallei alhier
zijn de volgende mededeelingen gedaan
betreffende wijziging van inschrijving
en opheffingen.
Nieuwe inschrijvingen
W. Trinks, bouwbedrijf, Kapelweg 68,
eig.: W. Trinks.
Fa. G. Timmer Wzn. en Zonen, aanne
mers enz., HarderwijkHierden, Rijks
straatweg G 92, venn. G. Vonk, W. Vonk,
H Vonk.
R. de Groot, ijzerhandel enz., Harder
wijk, Luttekepoortstraat 36, eig.: R. de
Groot.
Vonk's Schoenhandel. Bennekom,
Veenderweg 11, venn.: Roelof en Rein-
dert Vonk.
N.V. de Noorsche Gas Mij., Leersum,
uittr. comm.: Ph. v. Ommeren Jr.
„De Kroon", sig. en wijnhandel, Arnh.
weg 92, uittr, eig.: H. P. J. Greib.
Ijsfabriek „Nova Zembla". Harder
wijk, opgeheven.
Valkhoff en Co., Arnh. Poortwal, uittr.
proc.h.: J. Storm.
N.V. Inkoopcentrale, Stationsplein
uittr. comm.: C. A. v. Donselaar, W.
Holsmuller, C. Verhaa.r
AANBESTEDING
Aan de firma G. W. van Keulen, Bu
reau voor Centrale Verwarming te de
zer stede, is opgedragen den aanleg van
Centrale Verwarming in 10 in aanbouw
zijnde Winkelpanden aan den 's-Grave-
landschewetr, (terrein voormalig nota
rishuis Perk) te Hilversum.
Donderdagmiddag opvoering
in het Grand Théatre
Het riaagsche Tooneelgezelschap „De
Schouwspelers" geeft as. Donderdag
middag half drie in het Grand Théatre
een speciale Kerst-matinée. Opgevoerd
zal worden „Dik Trom", een kindertoo
neelstuk naar het boek van C. Joh. Kie
viet, dat wel aan geen Nederlandsche
jongen of meisje onbekend zal zijn. De
kinderen, die van het boek genoten
hebben, kunnen hun jonge held thans
in levenden lijve aanschouwen.
Door een speciale overeenkomst kun
nen abonnés op het Aniersfoortsch Dag
blad kaarten bekomen tegen geredu-
ceerden prijs. Voor inlichtingen leze
men de advertentie in dit blad. Kaart
verkoop en plaatsbespreking dagelijks
vanaf tien uur 's morgens aan de cassa
van het Grand Théatre.
Er blijkt eenige verwarring te be
staan. door een stuk in De Telegraaf
onder het hoofd „Dik Trom te Utrecht
voor kinderen beneden veertien jaar
verboden". De directie van het Grand
Théatre verzoekt ons te vermelden, dat
het tooneelstuk natuurlijk voor alle
leeftijden toegankelpk is en dat het be
richt sloeg op de film in verhand met
de Utrechlsche bioscoopverordening.
Het dameszangkoor Animato, onder
leiding van kapelaan Bachg gaf giste
ren in het gymnastieklokaal der R.K.
Jongensschool in de Paulus Borstraat
een Kerstmiddag van weer voor Amers
foort onbekende liederen. Aan het einde
kwamen twee buiten deze strekking
vallende hupsche liedjes van Jos Haas.
Over de superieure kwaliteit van dit
dameskoor, is hier reeds meermalen
gesproken. Deze namiddag stond bijzon
der hoog. Het koor van ruim 40 dames
beschikt over een flinke groep hoog
zingende sopranen, die ook dan glans
bijbrengen.
Ter afwisseling gaf een groep violis
ten cn een pianist twee sonates van
Corelli en het Concerto a 4 violini van
Ph. Telemann.
In Februari geeft, Animato haar jaar-
lijksche uitvoering in een der zalen van
de stad. Moge druk bezoek waardeering
brengen voor het schoone, dat Animato
bieden kan.
JUBILEUM BRANDWEER
Behoudens goedkeuring van B. en W
zal ter gelegenheid van het 25-jarig
jubileum der Brandweer door de
Amersfoortsche Muziekvereeniging o l.v
den heer Ferd. de Goeij een muzikale
rondgang worden gehouden, welke zal
plaats vinden op Maandag 3 Januari
a.s. 8 uur nam.
GEREFORMEERDE KERK
Voor de derde predikantsplaats dei
Gereformearde Kerk is het volgend twee
tal opgemaakt: Ds, B. A. Bos, Assen en
Ds. P. D. Kuiper, Sassenheim.
MARKT
In plaats van op 1 Januari 1938 zal
de Zaterdagavondmarkt plaats vinden
op 31 December a.s., zoodat er a.s. Vrij
dag zoowel des morgens als des avonds-
markt zal worden gehouden.
FOTO VAN DE POL
In ons blad van ƒ.1. Vrijdag is niet ver
meld, dat de foto van den commandant
van de brandweer, den heer Wijnand
van Haselen, afkomstig was van het
atelier van de Pol te dezer stede.
PECH MET UW ELECTR. LAMPEN?
Laat ons Uw leidingen eens contro
leeren.
v.h. Fa. KRAAIJENEST
Bloemend.straat 9. Tel. 719.
De directie van Pesie's Bad is voorne
mens de bad- zweminrichting aan de St.
Anfridusstraat belangrijk te verbeteren
De bassins, waarvan tot nu toe de bo
dem in het diepe uit veen en in het on
diepe uit zand bestond, zullen geheel
van beton gemaakt worden. Tot op he
den werd vooral bij groote drukte het
water door het van den bodem losko
mende veen nogal eens vertroebeld, dit
zal nu geheel uitgesloten worden.
Daar de bassins op het oogenblik in
het grondwater liggen, zou een betonnen
bodem door den druk van dit grondwa
ter verwoest worden, wanneer het bad
eeggepompt werd. Het was dus zeei
moeilijk hiervoor een goede oplossing te
vinden. Toch is biervoor thans het juiste
antwoord gevonden. De betonnen kuip
zal n.l. 1 Meter boven het perron uitko
men; rondom 'het bassin zal dus een
muur van 1 M. komen, terwijl 25 cm. on
der den rand het niveau van het water
zal komen te staan. Het waterpeil, dal
nu ongeveer 75 cm. heneden het perron
taat. zal dus VA meter hooger komen te
liggen. Hierdoor neemt de grondwater-
druk dus met 1.50 M. af, waardoor een
zeer solide constructie verkregen wordt
Dit verhoogde niveau heeft bovendien
nog veel andere voordeelen, de bassins
zullen veel overzichtelijker worden, bij
het lesgeven is de afstand tusschen in
structeur en leerling veel kleiner, vooral
voor kinderen is er door den muur van
1 M. rond het bassin nu practisch geen
gevaar meer voor in het water vallen.
Hoewel alles in beton wordt uitge
voerd. zal toch het idee van het strandje
behouden blijven. De diepte begint n.l.
met 0 en loopt vervolgens tot de brug
tusschen het 2e en 3e bad tot 120 M
Vandaar loopt de diepte van 1.60 M. tot 2
Upfer Het diepe bad zal dus niet dieper
'•in dan 2 Meter met onder de spring-
«tellingen een kuil van 3 Meter diepte.
De watervoorziening heeft ook weder
om de volle aandacht van de directie
De filterinstallatie zal worden vergroot.
De capaciteit hiervan wordt nu 125
M3 per uur m.a.w. de totaal inhoud der
bassins van ongeveer 1500 M3 kan in 12
uur of wel 2X per etmaal worden ver-
verscht. Bovendien wordt een belang
rijke verbetering gebracht in de manier
van rondpompen van het water. Vroe
ger werd n.l. het water uit het diepe bad
gepompt, daarna gefiltreerd om via den
voorverwarmingsvijver weer in het on
diepe bad uit te stroomen. Nu zal het
water uit het ondiepe bad op den filter
worden gebracht en vandaar recht
streeks naar het diepe bad. De voordee
len hiervan zijn legio. De vertroebeling
van het water is in het ondiepe bassin
het ergst. Dit vuile water wordt nu di
rect weggepompt en komt eerst weer in
het diepe had. nadat het geheel door
den filter gereinigd is. Het doorzicht
wordt hierdoor ook aanmerkelijk ver
beterd, terwijl het effect hiervan nog zal
worden verhoogd, doordat het beton in
een diep-blauwe kleur zal worden afge
werkt. De nu nog aanwezige voorver
warmingsvijver zal geheel kunnen ver
vallen en tot zonnebad worden ingericht.
Het wafer zal n.l. nu het van het grond
water is afgesloten door den betonnen
bodem veel warmer zijn, terwijl het wa
ter in het ondiepe bad door d3 zon reeds
zooveel verwarmd wordt, dat het al op
temperatuur is, voordat het in den filter
komt. Voor de toevoeging van geheel
versch water dan ongeveer 20% van den
totaal inhoud der bassins per dag zal
bedragen, wordt een nieuwe norton ge
slagen. Dit water zal eveneens volgens
het tot nu toe gebruikte systeem voor
verwarming en ontijzering boven den
filter versproeid worden.
Met deze verbouwing, die dus een
enorme verbetering belooft te worden, is
reeds de vorige week begonnen. Zij zal
ongeveer 2Vs a 3 maanden in beslag ne
men en worden uitgevoerd door de fir
ma Hoogevest alhier, die ook in 1935 de
verbouwing van Pesie's Bad Amersfoort
en de nieuwbouw van Pesie's Bad
Nunspeet verzorgde,
Grand Théatre Van Vrijdag 24
t.m. Donderdag 30 December vertoo
ning van de film „Broadway Melo
dy 1938".
Beide Kerstdagen doorloopend
1 15. 4.—. 6 15 en 8.30 uur.
Woensdae 2.30 uur n.m matinée.
24. 27 en 28 Deepmher. 2 30 uur
n.m. vertooning van Mickey Mouse-
films.
City Theater. Van Vrijdag 24
t.m. Donderdae 30 Deeemher vertoo
ning van ds film „Stormdnivels".
Beide Kerstdagen 1.45 4 uur, 6.15
en 830 uur fdoorlooppnd) Aanvang
laatste voorstellintr 8 30 uur Overige
dagen 8.10 uur. Woensdag matinée
2.30 uur.
Rembrandt Tbéater. Vertooning
van de .ilms „Lunapark" en „De Pi
loot verdween" Beide Kerstdagen
1 45 tot 8.15 uur doorloopend. Ove
rigs dagen 8.10 uur.
Gildehnls A K G f o Zuidsingel 16
Tentoonstelling bloemstilleven9 en
kunstnijverheid
Mnsenm Fléhfte, Westsingel-
Geopend dagelijks van 10—12 en
14 uur uitgezonderd Zondags,
's Zaterdags 1012 en 1-303 uur.
fStadgpnnoten hebben '9 Zaterdags
vrijen toegang).
Sterhnls Beekenst.-lann 6. lede
ren avond geopend en Zondagsmid
dags voor alle meisjes.
R.K. Leeszaal, Nieuwst raat 2-4
Filiaal uitleen-bibliotheek Edison-
straat 35-
Openbare Leeszaal mei Jeugdlees
zaal. Muurhuizen 9.
Tot en met 4 Januari. Sierkunst.
Tentoonstelling werken van Machiel
Brandenburg, dag. 105 uur.
30 December. Grand Théatre.
Jeugdvoorstelling Dik Trom. 2.30
uur.
UTRECHT
27 December. Stadsschouwburg.
Ballet Trudi Schoop. 8.15 uur.
ZEIST
30 December. Figi. Hofstad Tooneel
voert op: „De Tijd en de familie
Conway". 8 uur.
Vrijdagavond voor het
publiek opengesteld
Vrijdagavond heeft het geheel ver
bouwde Rembrandt-Theater zijn deuren
voor het publiek geopend.
Zooals wij reeds eerder uitvoerig schre
ven, is de entree van dit theater aan de
Langestraat in belangrijke mate verbe
terd en gerestaureerd, terwijl ook het in
terieur ingrijpende veranderingen 'heeft
ondergaan, welke het geheel zeer ten
goede zijn gekomen.
De leider van het theater de heer
II oevers, sprak een kort openings
woord, waarin hij dank bracht aan allen,
die hun deel aan de restauratie verricht
hadden en in het bijzonder aan den ini
tiatiefnemer en eigenaar, den heer Des
met uit Amsterdam. Spreker 'hoopte, dal
ook dit derde theater in onze stad zijn
naam met eere zou dragen en riep daar
toe de medewerking van iedereen in
Een teleurstelling voor hem was, dat de
publieke belangstelling bij de opening
niet zoo groot was als verwacht werd.
Het filmprogramma bracht de rolpren
ten „De piloot verdween" en „Lunapark"
op het doek. Aan de noodige spanning
ontbrak het daarbij niet.
Hét Gezelschap Jan Nooy van den
Hollandschen Schouwburg heeft in Ami-
citia gedurende de beide Kerstdagen
avondvoorstellingen gegeven van het
tooneelstuk „Twee Weczen".
De traditie wil en ook de strekking
van d'Ennery's werk rechtvaardigt
dat het stuk bij het scheiden van het
oude jaar opgevoerd wordt. Het is hier
reeds vele malen eerder opgevoerd en
men moet heel ver in het verleden te
rugblikken, wil men zich de eerste ver
tooning herinneren. De inhoud van het
stuk is hoogst dramatisch, brengt ons
inziens binnen te kort bestek te veel
Iramatische conflicten. Men denke daar
bij slechts aan het beklagenswaardige
bestaan van d'e weezen, de blindheid
van Louise, het duel na de schaking van
I-Ienriette, de onschuldige gevangenne
ming. de wijze, waarop het blinde meis-
te geëxploiteerd wordt in het maat
schappelijk leven en tenslotte de broe-
lermoord. Iedere scène is rijk aan be
wogenheid en beklemmend, het geheel
wil te effectief zijn De vertolking van
dit stuk vereischt publiek, dat door
spanning meegesleept wordt. Aan de
«uifenge.voon geringe helangstelling is
lief dan ook tue te schrijven, dat het niet
geheel tot zijn recht kwam. Het gezri-
chap heeft daaraan weinig schuld,
want voor een vrijwel leege zaal spelen
te ondoenlijk.
Ook de vele travestierollen van Ko de
Haas, Karei Baars, Jo Visscher, Riek
Berkhout en Anna Langenaker kwa
mpn het stuk niet ten goede. Van Jan
Nooy zagen we een goede personifi
catie van den kamerdienaar Picard. Mei
al. twee avonden, die weinig voldoening
konden schenken.
KERSTKINDERFEEST
De leden der R K. Werkliedenvereni
ging voegen steeds een cent bij de wee-c-
contributie voor het kinderfeest met
Kerstmis. Dit vond in beide afdeelingen
gisteren plaats in het St. Josephgebouw
Lievevrouwestraat en in het Parochie
huis Paulus Borstraat.
De jaarlijksche bijeenkomst
in Amicitia
Door de afdecling Amersfoort van de
Soc. Dem. Arbeiderspartij had op den
Eersten Kerstdag in „Amicitia" de jaar
lijksche Kerst vergadering plaats. Zij
stond onder leiding van den afdeelings
voorzitter, den heer A. van Wijn
gaarden.
Het programma voor dezen kerstmor
gen droeg geheel een wijdingskarakter
en was bedoeld uiting te geven aan de
kerstgedachte, zooals sociaal-democraten
die willen beleven.
Het muzikale gedeelte werd verzorgd
door den violist Jaap Rector, die door
zijn zuiver spel een gewilde stemming
wist te scheppen. Hierbij sloot de ar-
beiderszangvereeniging „De Stem des
Volks" zich uitstekend aan. Vermeld zij
de plechtige wijze, waarop dit zangkoor
onder leiding van den heer H. v. Rhee-
nen uit Utrecht het lied van Otto de
Nobel „Aan de Strijders" liet hooren als
aansluiting op een déclamatie van mej.
G. van Wijland, waarin zij de slacht
offers van fascisme en nationaal-socialis-
me in het buitenland herdacht.
Mevrouw D. LenstraSmit bracht ge
wijde liederen ten gehooro. Mej. Arlar,
lid van de arb. tooneelverecn. „Kunst
na Arbeid", declameerde.
Als spreker trad op de heer H. J. v.
Braambeek, lid van de Tweede Ka
mer.
Spreker ving zijn betoog aan met to
herinneren aan de wijze, waarop hij
vroeger, toen de strijd voor het socialis
me nog in zijn eerste stadium verkeer
de, de menschen beoordeelde, die op
Kerstdag ter kerke gingen.
In het algemeen werden deze men
schen als „huichelaars" betiteld, omdat
hun handelingen in het dagelijksch le
ven in flagranten strijd waren met de
belijdenis, waaraan, vooral op Kerstdag,
in de Godshuizen uiting werd gegeven.
Dergelijke uitlatingen hoort men thans
niet meer zeide spreker. Nu hijzelf naar
de kerk gaat, heeft hij deze menschen
anders leeren beoordeelen. Critiek op de
handelwijze van deze menschen heeft
plaats gemaakt voor waardeering en
onderling vertrouwen. Het is immers
zód, zeide spr., dat ieder in het daee
lijksch leven ódk nu nog moet ar
beiden cn leven onder omstandigheden,
die hijzelf graag anders zou willen, maar
waaraan nog weinig te veranderen valt
Op dezen Kerstdag overheerschen tee-
dere gevoelens de gedachten aan moeite
en strijd voor den strijd om het bestaan.
In dit opzicht is er verwantschap tus
schen hen, die vandaag naar de kerk
gaan en ons, die in een kersthijeenkomst
uiting willen geven aan de gevoelens die
ons op het Kerstfeest beheerschen.
Straks, na het Kerstfeest, staan we
weer midden in onze dageliiksche zor
gen. Het huidige productiestelsel, waar
onder velen moeten arheiden, heeft ons
geleerd in onze modemenschen concur
renten te moeten zien. Eeuwenoude tra
dities moeten worden overwonnen om
daarin verandering te brengen.
Op Kerstdag voelen wij ons gelukkig.
wanneer wij andere gedachten in ons
voelen opwellen, die ons leeren, dat
tegenstellingen tusschen den mensch op
Kerstdag en dien in het dagelijksch
leven, er niet behoeven te zijn.
Langen tijd hebben wij er aan ge
loofd. dat de Volkenhond voor goed een
einde zou kunnen maken aan den oor
logsgruwel. In het Volkenbondsverdrag
is als doelstelling de ontwapening ge
heel omschreven. We hebben gelooid,
zeide spr., dat door gemeenschappelijke
internationale samenwerking de ware
broederschap onder de volkeren, de ver
draagzaamheid der natiën, de gedachte
van het onderling helpen en steunen
wanneer moeilijkheden, zich voordoen,
den oorlog voorgoed zouden verbannen.
Noch de vredesconferentie, die in 1923
op initiatief van den Franschen staats
man Herriot is gehouden, noch het ver
drag van Locarno, noch de totstandko
ming van het Kellogg-pact, hebben ons
één stap nader bij een duurzamen vrede
gebracht.
Zijn rede vervolgende, wees spr. op
het feit, dat er tegenwoordig oorlog
wordt gevoerd, zonder dat een bepaalde
oorlogsverklaring van het eene land aan
het andere, daaraan voorafgaat. Zelfs
wordt oorlog gevoerd tusschen landen,
die deel uitmaken van den Volkenbond.
In dit verband wees spr. op de oorlogen
tusschen Italië en Abessinië en China
en Japan. Het geloof in een arbitralen
rechtspraak heeft plaats gemaakt op het
vertrouwen in het kanon. Het gaat in de
wereld met het vertrouwen op den vrede
snel bergafwaarts, zeide spr. Het oor
logsgevaar is het meest te duchten van
de fascistische en nationaal-socialisti-
sche staten in Europa. Het gevolg hier
van is, dat andere landen daardoor ge
noodzaakt worden hun defensie-uitgaven
zoo hoog mogelijk op te voeren. Ook
Nederland moet mee, betoogde spr.
Alles is in eersten aanleg de schuld van
die landen, welke hun zienswijze om
trent bewapening aan andere landen
willen opleggen. Nog altijd gaat de strijd
tusschen democratie en dictatuur en aan
ons de taak, zeide spr., ervoor te zorgen,
d«jt de democratie eenmaal het oorlogs-
monstcr zal ovenvinnen. Inplaats van
het „heilig kanon" zal het „heilig wet
boek" de internationale geschillen moe
ien oplossen. Daaraan willen wij ook op
Kerstmis denken.
Laten wij met een gevoel van trots en
zelfverheffing op dit kerstfeest mogen
vaststellen, dat het de internationale
moderne arbeidersbeweging is. die aller-
esre «treeft naar den waren vrede onder
de volkeren Daarna zullen wij blijven
«treven in het belang van de geheele
menschheid. De organen, die mede tot
dp bereiking van dit doel zijn gescha
pen. openen voor ons wiidsch0 perspec
tieven. Wij strijden voor een nwe
reld, waarin gevoelens van liefde en
vertrouwen het hoogste goed zullen zijn
en waarin het „Vrede op aarde" werke
lijkheid zal worden. Laten wij elkander
plechtig beloven, dat de soc.-dem. ar
beidersbeweging de steenen zal aandra
gen voor het fundament, waarop het ge
bouw eener nieuwe samenleving zal wor
den opgetrokken. Hiermede eindigde
sprker zijn kerstrede.
Nadat de kunstvereenigingen der
plaatselijke moderne arbeidersbeweging
zich nog hadden doen hooren, werd
deze bijeenkomst door den voorzitter ge
sloten.
VAN DE POLITIE
Door de politie is een man verbonden,
die op den hoek Scherbierstraat—Lan
gestraat door eenige personen bewuste
loos was geslagen. Bij onderzoek bleek,
dat de man lichtelijk was aangeschoten
en met zijn aanranders een café had be
zocht.
OMTREK
HOOGLAND, 27 December. De agen
da van de vergadering van den Raad
der gemeente Hoogland op Donderdag
den 20 December 1937, des namiddags
2 uur. luidt als volgt:
1. Kennisgeving van den voorzitter
van het Centraal Stembureau dat H.
van de Pol zijn benoeming tot lid van
den raad heelt aangenomen.
2. Onderzoek geloofsbrieven van het
nieuw'benoemd lid H. van de Pol.
3. Voorstel van B. en W. tot vaststel
ling van pensioensgrondslagen.
1. Voorstel van B, en W. tot wederom
onderhandsche verhuur van grond aan
L. Epekamp te Hooglanderveen.
5. Voorstel van B. cn W. tot onder
handsche verhuur van een woning aan
den Ham aan H. C. van den Broek.
6. Aanbeveling van B en W. ter be
noeming van een lid in het Algemeen
Vrmbestuur der voormalige gemeente
Duist.
7. Wijziging begrooting, dienst 1937.
8. Een verzoek van Z, van de Bijl, tot
aanbrenging van een straatverlichting
aan de Heisteeg met advies van B. en
W..
SPORT EN SPEL
Kerstrit over 50 K.M. voor alle
klassen gewonnen door den
C-klasser J. van Leyen-
horst
Tweeden Kerstdag was het vrij gun
stig weer voor het verrijden van den
ieder jaar terugkeerenden Kerstrit.
De afstand was bepaald op 50 kilome
ter voor alle klassen.
Deze rit werd als inhaalrace verreden.
De C- en B-klassers vertrokken het eerst
terwijl na 5 minuten de A-klassers wer
den gestart. Deze hadden dus tot taak
de eerder gestarte C en B-klassers in te
halen, terwijl de klassifieatie plaat6
vond naar de volgorde van binnen
komst.
1 Spoedig na den start bleek, dat het
een echte jachtrace zou worden!
Mees keerde het eerst terug. Hat tem
po was hem te straf.
45 minuten precies waren er verstre
ken, toen 2 renners van de eerste groep
het beginpunt passeerden. Dit waren J.
van Leyenhorst en Moen. Met een ferm
tempo begonnen zij aan hun laatste 25
K.M. Verder bleek deze groep uiteen
gevallen te zijn.
De tweede groep had zich niet bizonj
der ingespannen om de eerste groep in
te halen. Inplaats van ingeloopen te
hebben, hadden zij nog iets varspeeld.
De heide C-klassers 6tonden er dus gun
stig voor. Helaas moest na pl. m. 30 ki
lometer Moen zijn klassegenoot alleen
door laten rijden. Leyenhorst zag zich
gedwongen de laat6te 20 kilometer voor
zijn eigen rekening ta nemen, doch
bleek hiertegen wel bestand te zijn.
In de achtervolgende groep werd het
tempo evenwel nog menigmaal gedrukt.
Voor Leyenhorst was dit juist voldoende
alleen den eindstreep te bereiken. Nau
welijks 500 Meter achter hem naderde
de groote groep, die het maar op den
eindsprint zou laten aankomen.
Vervolgens waren wij nog getuigen
van een zeer fraaien sprint die doorVan
Uit art werd gewonnen.
Fitskie plaatste zich in dezen sprint
als 2e, de Gans als 3e, Gouw als 4e en
ten 6lotte Bauhaus als 5e.
Even later kwam G. van Hoeijenbin*
nen. Hij heeft niet minder dan drie keer
met kettingpech ta kampen gehad!
Geleidelijk komen de andere deelne
mers dan binnen.
Na afloop van den rit werden de prij
zen voor dezen rit, bestaande uit wild
en andere smakelijke gerechten door
één der bestuursleden uitgereikt, terwijl
de prestatie van den jongen winnaar J.
van Leyenhorst nog eens extra geme
moreerd werd. De wijze waarop hij ge
wonnen heeft, wa6 dan ook indardaad
voortreffelijk!
Na ook aan de deelnemers, die buiten
de prijzen waren gevallen, nog een
troostprijs te hebben uitgereikt, behoor
de deze Kerstrit weer tot het verleden.
Da totale uitslag luidt:
1 J. van Leyenhorst, 2 C. van Uitert,
3 A. Fitskie, 4 J. de Gans, 5 Th. Gouw,
6 R. Bauhaus, 7 G. van Hoeijen, 8 G.
Moen, 9 J. A. Pol, 10 A. Tholenaars, 11
J. van Ouwerkerk.
UIT DEN ARBEIDERSSPORTBOND
Tweeden Kerstdag hadden op het ter
rein van den N.A.S.B. vriendschappelij
ke handbalwedstrijden plaats.
De uitslagen luidden als volgt:
Dames
Amersfoort I—Arnhem I 3—0
Amersfoort IIA.A.V. I 04
Heeren:
Amersfoort IArnhem I 101
Amersfoort II—Arnhem II 8—5
Amersfoort III—A.A.V. I 3—9