Stadsnieuws. Allerlei, staat, als men 't graag zou laten voor komen. En wat den onbekenden schr. betreft, daarover zullen hoop ik de meeste lezers het wel eens zijn, dat iemand die zoodanig in anderen „slechts zonde ziet en schuld", het schoentje hem geboden door De Genestet wel eens moge aanpassen „Van leclijke gedachten ls vast zijn ziel vervuld". Wij althans zouden onze kinderen liever brengen „in de lieve natuur" „bij de paarden met veulens en zoo meer", dan ze ooit aan de leiding van zoo iemand toe te vertrouwen. Geen wonder ook, dat hij wegbleef, toen de afd. Nijine- geu van den Bond viSO. hem uit- noodigde voor een publiek debat. Zulke duisterlingen schuwen het licht, 't Is niet 0111 de waarheid te doen, maar om de stembus, en 0111 dat doel te bereiken, wordt geen leugen of laster ontzien. Doch de openbare school kan zich ondanks al zulken laster troosten met de onomstootelijke waarheid: „Het zijn de slechtste vruchten niet, Waaraan de wespen knagen". „Melk ls goed voor elk", als men er tenminste niet te veel van gebruikt, zooals b.Y. een boerenmeid in de buurt van Brunswijk. Deze jeugdige sckoone bad nl. wel eens hooren bewe ren, dat melk zoo'n gunstige uitwerking heeft op de huid, en daar zij melkster was had zij ruimschoots gelegenheid deze theorie practisch toe te passen. Deze landelijke aglaja echter wilde niet alleen een mooi „teint" krijgen, maar stelde ook pogingen in het werk om eveneens de niet-zichtbare deelcn van het lichaam een prachtige huid te verschaffen, m.a. w. eiken morgen als ze de emmers goed vol had, wiesch zij zich het geheele li chaam met de versche, lauwe melk. Daarna werd deze naar de boterfabriek gezonden, waar men er smakelijke boter uit wist te bereiden. Dezer dagen is zij bij haar „schoonheidskuur" overvallen, waardoor plotseling op afdoende wijze was verklaard, hoe het kwam, dat de melk, (zooals men aan de boterfabriek had opgemerkt), reeds ecnige dagen zoo'n eigenaardige kleur had gehad. Het meisje zal zich nu voor haar ijdelhcid voor den rechte hebben te verantwoorden. Ja, men beleeft rare dingen tegen woordig Zoo deed dezer dagen de metselaar Y. de Br. in de Zandstraat te Culem- borg een eigenaardige vangst. Terwijl hij en zijn zoons boven op den zolder aan het werk waren, hoorden zij plot seling in het achterhuis een vreesolijk leven. Zij gingen kijken en tot hun grootc verwondering zagen zij dat de levenmaker was. .een haas. Natuurlijk werd dadelijk jacht gemaakt op het dier dat de gang en zelfs de huiska mer invluchtte, doch eindelijk werd af gemaakt. Dat zulk een schuwe langoor in de stad en dan nog wel in huis wordt buitgemaakt, gebeurt zeker hoogst zel den. Nog zeldzamer is echter het feit, dat een Utrechtenaar overkomen is, die een ouden spiegel uit elkaar nam, en tot de ontdekking kwam, dat er een volkomen onbeschadig schilderstukje in verborgen was. Terecht vermoedende dat een voor werp zonder eenige waarde niet op zulk een wijze zou worden opgeborgen, werd een antiquaar in den arm geno men en uitgemaakt, dat het een werk is van den 17e ecuwsche schilder Sand- voort Dirck Dirckzn. 1610 1680 te Amsterdam. Thans j is den eigenaar reeds on som van f 100 en meer voor deze v oudst geboden. De schilderij stelt een jonge, schoone vrouw voor in zwarte kleedij, met een driedubbel snoer van paarlen en een borstspeld en oorbellen van diamant. De hoogte is iets meer dan een halve meter. Je moet maar boffen! Morgenochtend te half elf zal voorden Doopsgezinden kring, alhier, een gods dienst-oefening worden gehouden in de Luthersche kerk waarin hoopt voor te gaan Ds. A. de Jong te Noordhorn. Men deelt ons mede, dat het insti tuut van der Sluys eerlang ial verplaatst worden, naar de Paulus Buyslaan, waar een geheel naar de eischen des tijds ingericht gebouw zal wordeuopgetrokken. De voordracht ter benoeming van een regentes voor het Burger-Weeshuis, vacature Mevrouw Peerlkamp Vos luidt als volgt: 1. mevr. VosCarrier van Dissel, 2. mevr. Rolandus Hage- doornSchutte, 3. mevr. Gerritsen Yoorthuysen. Bij den uitgever W. Versluis te Amster dam is van de hand van onzen vroege re stadgenoot, den heer J. C. 801111e- born verschenen een nieuw werkgetiteld: Wrakhout in de Branding. Wij vernemen dat de heer Mr. H. J. M. van den Bergh zoon van nu wijlen den lieer J. P. X. van den Bergh zich alhier zal vestigen als Advocaat eu Pro cureur. Ds J. G. Busch Keiser zal a s. Don derdag 24 November, des avond6 om 6 uur te Bavoortspreken,voorde afdeeling Leusden-Stoutenburg, over „De Her vormde Kerk beschermd door de Vrij zinnige beginselen". Vergadering van den Raad der ge meente Amersfoort op Maandag den 21 November 1.04, des namiddags ten 7a uur. Punten van behandeling: I. Ontwerp-verordeningen op de hef fing en invordering van straatbelasting, met nadere wijziging. Voorstel tot liet aangaan van een on- derhandsche geldleening groot f 125UO0 ad 3l/.j met het pensioenfonds voor Weduwen en Weezen van Burgerlijke ambtenaren. 3. Request van liet Bestuur van den Bond van Inspecteurs van, Gemeente lijke Politie in Nederland in zake pen sioenregeling voor weduwen en weezen, met adviezen. 4. Request van G. van Eist Hz., met advies strekkende om aan requestrant onderhands te verhuren de Directeurs woning der voormalige Gasfabriek. 5. Request van den leeraar aan het Gymnasium dr. Pil. Peyrot om vergun ning tot liet geven van privaatlessen, met adviezen. 6. Voorstel tot verkoop van boomen op stam. 7. Voorstel tot toekenning van vrije woning aan den Directeur en aan den Stalbaas van den Gemeente-reinigings dienst en bepaling van de waarde der vrije woningen. 8. Vaststelling van het 2de aanvul lingskohier der Inkomstenbelasting dienst 1904. 9. Bezwaarschriften tegen aanslagen in de Inkomstenbelasting met advies der Reclame-commissie. 10. Voorstel tot verhooging van jaar wedden onderwijzend personeel (hand werken). II. Benoeming van een Regcntesvan het Burger Weeshuis, vacature mevrouw PeerlkampV os. 12. Benoeming van een lid der Gas- commissie (vacature Croockewit. 12. Benoeming van een lid der commissie van Fabricage (vac, Croocke wit). 14. Samenstelling van het Stembu reau ter verkiezing van een lid van don Gemeenteraad in het le kiesdistrict (vacature inr. Prikken). 15. Verzoek van L. van den Berg om tot makelaar te worden benoemd, met adviezen. 16. Voorstel in zake den bouw van een gashouder. 17. Aanvrage van jhr. inr. B.W.Th. Sandberg omeervol ontslag als Gemeente- Secretaris en als lid van liet College van Curatoren van liet Gymnasium. In de Nieuwe Amcrsfoortyche Courant van Woensdag 10 November, lezen we het volgende: ..In tegenstelling' niet bet door den heer De Steenhuyzen beweerde in de vergadering' van „Handel en Nijver heid" il. Donderdag vernamen wij dat jl. Vrijdag een aannemer van grond werk zich liier ter stede vervoegde om 20 Aniersfoorlsche grondarbeiders. Het was zijn uitdrukkelijke bedoeling Amcrtfoortschc arbeiders te engageeren. Merkwaardig is dat een Amersfpon- sebe patroon le Zaandam hoornen roovde met een groep Amersfoortsehe arbei ders, waarbij tot nog toe geen enkel ongeval en geen bi sehadig'ing aan be lendende eigendommen plaats had, ter wijl in dezell'de gemeente een andere groep rooyers voordurend klachten ver oorzaakte. Men moest toch wat voorzichtiger zijn niet het klakkeloos daarheen wer pen van ongemotiveerde beschuldigen.,, Het blijkt dus, dat niet alleen wij ons geërgerd hebben aan liet zonder linge optreden van den heer de Steen huyzen. Gisterenavond hield het plaatselijk Nutsdepartemeiit een algemeene leden vergadering in de leeszaal van Amicitia. Besloten werd o. a. om als lid toe tc treden van de Vereeniging voor half verweesde, verwaarloosde en verlaten kinderen, terwijl op verzoek van de plaatselijke afdeehng var. der. Bond van Nedei'landsche Onderwijzers een subsidie werd toegestaan aan die afdeeling, om de actie te steunen tegen de voorgestelde wijzigingen in de Lager Onderwijswet. De commissie tot nazien van de Rekening en Verantwoording van den penning meester bracht bij monde van den heer Frederiks verslag uit, en stelde voorde rekening goed te keuren en den penning meester dank te zeggen voor het gehou den, accurate beheer. Onder instemming der vergadering werd de penningmeester gedechargeerd. Bij de mededeelingen kwamen de gehouden Volksavonden ter sprake en werd gewezen op de wensche- lijkheid van een betere regelingen nauw keuriger controle. Het Bestuur zal hier voor bij een volgende gelegenheid zorg dragen. Tot onzen spijt konden we Donder dagavond de vergadering waar de lieer Henri Polak over het Arbeidscontract sprak niet bijwonen. AVaar liet nu even wel ons streven is, zoo mogelijk verslag van alle vergaderingen op te nemen, en geen bepaalde richting uit tc sluiten, zooals sommige plaatselijke bladen doen, hebben we ons gewend lot den verslag gever van een ander blad, die zoo be reidwillig is, ons onderstaand verslag toe te zenden. Het Arbcids-coutract. Donderdagavond heeft- de heer Henri Polak, algemeen voorzitter van den A. N. B. in „de Arend" voor een flink bezette zaal gesproken over „het Arbeids-coiitrakt. Onder dc arbeiders in ons land, staande aan den linkervleugel van het groote ai'beiderslegcrs, heerschtover de arbeids- wetsgeving nog ai verdeeldheid. Sommigen achten haar schadelijk voor de ontwikkeling der arbeidende klasse, e> n ander deel laat die geheele wet geving koud en onverschillig, doch er is een derde deel dat voor arbeids wet- geviug zeer veel voelt, en alles in het werk stelt om een deugdelijke arbeids wetgeving te verkrijgen. Er is echter geen enkele categorie die genoegen neemt met liet ontwerp van wet thans ingediend, dat in naam de arbeiders beschermen wil maar in werkelijkheid hen de handen bindt in den strijd, hen overlevert aan hun tegenstanders, zonder hen ook maar een enkel middel van beteekenis tot verweer te laten. Dit klinkt absurd, men zou zeggen, dat, indien regeering en parlement zich aan den arbeid zetten om eene arbeids wet tot stand te brengen tot bescher ming der arbeiders, zij toch wei zal beginnen met vragen wat alzoo die ar beiders eischen. Wat willen jullie nu liet eerst: pensioen ziekte verzeke ring wettelijke regeling van den ar beidsdag. Dit is echter niet gebeurd doch indien zulks geschied ware, had den de arbeiders zeker niet gevraagd om het arbeids-contract. Men versta mij goed; niemand zou ge vraagd hebben naar hetindividueele arbeids contract, het contract dat eene verbinte nis is tusschen den patroon en den enke le gezel, hetwelk het karakter der vak Tereeniging te niet doet. Hoogstens zou men kunnen vragen, wettelijke sanctie voor liet collectief ar beidscontract, d. w. z. het contract re gelende de arbeidsvoorwaarden, de voor waarden waaronder een bepaalde groep arbeiders in een bepaald bedrijf werkt. Maar als niemand dat individueele arbeids-contract begeert, niemand het verlangt, integendeel ieder het met vrees ziet komen, waarom komt die man die zoo veel aan de kleine luijden beloofd heeft, waarom komt dr. Kuyper, die jaren lang de democraat heeft uit gehangen thans den arbeiders die bitte re pil te slikken geven? Het antwoord kan kort zijn: omdat de wettelijke regeling van het arbeids- contrakt, op een wijze als door dit ministerie voorgesteld, niet anders is dan voortzetting van het werk, ver leden jaar na de Aprilstaking aange vangen, niets anders is als een vervolg op de dwangwetten, die aan de arbei ders, bij spoorwegen eu publiek rechter lijke lichamen in dienst het stakingsrecht ontnemen, en zoo een groote groep arbeiders knechten. Onder den mantel van den vriend der arbeiders te zijn, onder den demo- cratischen mantel komt dr. Kuyper en zijn lijfstrawant mr. Loeff ons een arbeids-contract brengen, waardoor hij de beste dienaar van het kapitalisme, den knevelaar der arbeiders wordt, een arbeids-contract dat de arbeiders uiaakt tot lijfeigenen en slaven. Hoe komt het toch, dat de arbeiders hot gevaar dat hen boven liet hoofd hangt niet zien. Het vorig jaar was er een ontzettende ont roering toen in eerste instantie dc kne veling begon. Toen een geweldige agi tatie, zij liet ook met overhaast geko zen en ondeugelijk toegepaste midde len. Thans een veel grooter gevaar nog en algemeene lauwheid. Dc oorzaak is niet ver tc zoeken. Er was eens een Parijscke kok, die zijn gasten handschoenen, zoo bereid dat niemand wist welke spijs hij at, voor diende. Alle gasten aten en niemand had er de flauwste notie van dat hij handschoenen naar binnen werkte. Had hij in natura die handschoenen opgediend, allo gasten zouden zich hevig verzet hebben. Een dergelijke kok is ook minister Loeff, die echter den arbeiders geen fijne glacé handschoenen voordient, doch hen ouwe, gemeene wollen wanten stooft. Als minister Loeff den arbeiders het naakte skelet van liet arbeidscontract vóór zette, dan zouden ze hem wel be danken dat zoodje te slikken. Oude haudsclioeiien blijven oude hand schoenen, en evenals den Parijsehen smul- lers liet kostje niet malsck zal zijn bekomen, evenzoo zullen de arbeiders indien zij zich niet met de meest moge lijke energie tegen dien poespas verzetten, hem moeten slikken en het zal hen lood zwaar in do maag liggen: ze zullen er zich een indigestie mee in het lijf halen waarvan zij in geen jaren zullen genezen. Waarin ligt nu het perfide karakter dier wetgeving. Vooreerst wordt den arbeiders de wet telijke regeling van liet arbeidscontract niet gegeven in eene afzonderlijke wet, maar zij zal tot stand komen door eene w ijziging van eenige bepalingen van het Burgerlijk Wetboek. Dat is dus de zaak wegmoffelen. Wie bekommert zich nu om het Burg. Wctb. en vooral welke arbeiders?! Wie, op enkele na, kent de bepalingen en de werking van het B. W.?f Het B. W. draagt als z'ii voor naamste karakter: de regeling der over eenkomst die personen met elkander sluiten, de verhouding van menschen in den Staat jegens, tegenover en met el kander, (voor zoover het niet zijn daden van koophandel) Nu regelde het B. on W. de verhou ding tusschen patroon en arbeider slechts zeer oppervlakkig, doch minister Loeff zal dat zaakje jnu meer gaan regelen. De regeling der verhouding van patroon en arbeiders door middel van het Bur gerlijk Wetb. is het schadelijkste, het gevaarlijkste wat den arbeider kan treffen. Immers het Burgerlijk recht regelt de rechtsverhouding tusschen gelijkwaardige personen. Doch de patroons en de arbei ders zijii niet twee gelijkwaardige cate- goriën, de patroons zijn de economisch sterkeren, de arbeiders de economisch zwakkeren. Nu heeft zich langzamerhand in alle beschaafde landen het sociale recht binnen gewerkt, liet recht dat de ver houding regelt tusschen niet gelijkwaar- digen. Een recht dat de zwakkeren be schermd en beveiligd, tegen de sterkeren. Nu is er geen sociale wet, die niet de sterkeren met straf bedreigt, als zij zich vergrijpen aan het recht der zw ak keren. Zoo bijv. de Arbeidswet: zij straft patroons die kinderen beneden 12 jaar arbeid doen verrichten. Indien iemand gelijkwaardig aan zijn tegenstander volgens het Bureer- lijk Wetboek schade lijdt door een ander, dan kan hij een eisch tot schadevergoeding instellen. Bij toewijzing van zijn eisch wordt hein de geleden schade plus de rente vergoed eu dc verliezer kun nog de proceskosten er bij betalen. Maar de eisch die het Burgerlijk wet boek stelt is: bewijzen dat inderdaad de schade door den beschuldigde veroorzaakt is. Daartoe is eene procedure noodig, die vaak van zeer langen duur kan zijn. Is het een kleine zaak dan moet iemand zonder middelen eerst trachten te ver krijgen, dat hij pro deo mag procedecren. Daartegen kan zicli dc beschuldigde verzetten en zoo kan het voorkomen dat de lange weg moet afgelegd worden kantongerecht beroep, en daardoor behandeling voor de rechtbankberoep bij den Hoogcn Raad, die drie wegen kan inslaan en liet vonnis der recht bank kan vernietigen, bevestigen of op nieuw aanhangig maken bij een andere rechtbank. Is zoo in laatste instantie het recht om pro deo te procedecren verkregen, dan begint het van voren af aan om te onderzoeken of de beschuldig'de schade veroorzaakt heeft en zoo kan een defini tieve beslissing een paar jaar zich laten wachten. De A. N. D. B. had eens een proce dure, die 2 jaar eu 2 maanden duurde. Men ziet dus dat als de arbeiders recht zoeken langs dezen weg geen snelle afdoening mogelijk is. In éénc vergadering de geheele wijzi ging te bespreken is ondoenlijk. Er zijn artikelen die alléén stof voor een geheelen avond opleveren. Enkele hoofdzaken moeten echter de revue passecren. liet getuigschrift: Volgens het voor gestelde in art. lfiSSx is, behalve in enkele gevallen, de werkgever verplicht na liet voleinden der dienstbetrekking aan den arbeider een getuigschrift uit te reiken, waarin dan verschillende in de wet genoemde dingen moeten vermeld worden. Weigert iemand zoo'n getuigschrift, vermeldt hij tegen beter weten in er onjuiste dingen in, of worden er telkens ingeplaatst die een voor den arbeider U onduidelijke beoordeeling zijn, dan is de tl werkgever aansprakelijk voor de daar- le door ontstane schade. Dus het gehate brevetten en boekjcB i stelsel hetwelk de zwarte lijsten over- L bodig maakt, wettelijk gesanctionueerd. De praktijk zal leeren wat dat getuig- schrift beteekent. Het is zeker, dat indien dc wet het |V getuigschrift sanctionneert, alle patroons i het zullen eischen, en de arbeiders moei- B lijk zonder getuigschrift werk zal kun- 1 nen vinden, Nu doet zich het geval voor dat een I werkgever iets onwaars in dat getuig- I schrift zet, een geheim teeken aanbrengt B of iets dergelijks. De arbeider loopt van g den eenen werkgever naar den anderen H en wordt overal afgewezen. Eindelijk I denkt hij, zon het aan dat getuigschrift I liggen. En ja, hij merkte zoo iets. Nn I kan hij naar den kantonrechter gaan eu gr de zaak op de boven geschetste wijze H aanhangig maken, om te trachten een 1 paar honderd guldens schadevergoeding tc bekomen. Ais de zaak eindelijk dient, heeft de jjj arbeider te bewijzen dat het getuigschrift tjj de oorzaak zijner weikeloosheid is. Nu tj kennen wij de patroons-solidariteit, die Ij veel hechter is dan die der arbeiders, en een tot getuige a charge opgeroepen patroon zegt, „ja, die man heeft mij 1 wel om werk gevraagd, maar ik heb U geen werk voor hem," dan moet de ar- beider maar trachten te bewijzen, 't Is fl dan verloren werk. Doch gesteld, dat ft; alles gunstig gaat, en ten lange leste aan den arbeider den eisch wordt toe- B gewezen, wat in den regel na maanden jg en maanden wachtens zal zijn, waar S moet hij dan in dien tusschentijd van B leven, zal zijn vrouw en kinderen, die jj dien tijd aan honger en ellende zijn Fj prijsgegeven, en hij zelf er bij, niet I lang zijn omgekomen?! En zal de stou- 1 tigheid om tegen den patroon te proce- I deeren hem niet voor goed de deur van elke werkplaats sluiten?! Een andere quaestie is: Beslag op loon. Deze, niet genoeg tc 11 wraken bepaling houdt in dat schuld- Ie vorderaars beslag kunnen leggen op '/6 k van het loon tot schulddelging. Wij I weten op welke manier arbeiders vaak fl in schulden kunnen geraken. Een voor- 1 beeld. Een arbeider heeft wel eens wat I uit te staan met een notrris, bijv. oni n een erfcnisquaestic, een hypotheek of p iets dergelijks. Nu zijn onder de notarissen beste r brave menschen, maar er zijn ook hecle jfi slechte onder. Wil een slechte notaris nu z'n grijp- I vingers terdege gebruiken, dan weet I hij dat hem dit onder de huidige om- fl standigheden niet lukken zal. (Veeren fl plukken van een kikker), bij invoering W der voorgestelde bepaling heeft hij ech- B ter geen zorg, immers hij legt eenvou E dig beslag op 1 van het loon. Op wel- I ke manier de schuldeischers hun centen r moeten binnen krijgen van voortvluchti- B ge notarissen wat nog al eens voorkomt I zegt mininister Loeff niet. Al even lakenswaardig is: het Boetestelsel, tegen welk H verderfelijk stelsel altijd algemeen is It geageerd. Zelfs grootc corporaties willen M er niet aan. De gemeente Amsterdam, H die 8000 arbeiders in haar dienst heeft, I is in het bezit van een werkliedenregle- ment dat geen boetestelsel huldigt. Nu komt minister Loeff dat stelsel fl sanctionneeren en hij bepaald zelfs dat B liet bedrag der boete mag klimmen tot R één dagloon. Die boete kan niet alleen worden op-1 gelegd door den patroon, maar ook door I de bazen, onderbazen, ploegbazen, op- fl zichten, kortom allen die een graadje fl hoogcr staan dan den gewonen arbeider, B door den patroon dus en al zijn satellieten, fl Er wordt wel in de wet gezegd, dat I de arbeiders het reglement hetwelk de fl boete voorschrijft, als bewijs van instem-1 nring moeten onderteekenenen, maar II nergens wordt voorgeschreven dat dit li reglement in samenwerking met den Hj patroon moet worden samengesteld. Had er gemeen overleg plaats dan I-; zou er nog iets over te zeggen zijn, yj doch thans kan de patroon er de meest draconische bepalingen in duwen, zonder I dat 'de arbeiders er iets tegen.kunnen k t doen. De arbeiders kunnen weigeren het 9 te teekenen. Wij wonen in een vrij land, dus kunnen zij vrijwillig teekenen. Ja, indien niet de vrijheid om niet te wer- te ken gelijk stond met de vrijheid om te fl verhongeren. Yoor de arbeiders is niet- fl werken, niet eten synoniem. Teekenend voor de wijze waarop mi- 9 nister Loeff voor de arbeiders waakt is ook dit: Terwijl meestal de boeten in een fonds worden gestort ten gunste n der arbeiders, wordt daaromtrent niets] bepaald. In deze Mem. v. Toel. zegt 'J minister Loeff, dat hij daarover wel heeft gedacht, doch hij oordeelde het] niet noodig. De hoofdzaak van het geheele ont-ll

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 2