Dienstbode.
Advertentiën.
DE NOTARIS 7oHs7 KNOPPERS.
Sociëteit Amicitia.
J. C. van der Meer.
Sociëteit AMICITIA.
2e Abonnements-voorstelling
„De Hofslachter",
Goncertzaal „DE AREND",
Speen hoff's Vrije Tooneel
of voogden van meisjes-leerlingen der
Hoogere Burgerschool te Amersfoort,
dat bedoelde leerlingen aan de school
toegelaten zijn voor het volledig ouder
wijs j
dat blijkens bet programma der inrich
ting in elke klasse onderwijs gegeven
wordt ook in Gymnastiek en wel in de
drie lagere klassen twee lessen per week
in de hoogere eenmaal per week;
dat door het Reglement voor het Mid
delbaar onderwijs in art. 23 wordt voor
geschreven, dat de leerlingen de lessen
volgen, zooals die voor hun klasse op
den lesrooster zijn bepaald on dat vrij
stelling van enkele lessen op aanvraag
van ouders of verzorgers kan worden
verleend;
dat door geen der ondergeteekenden
zoodanige aanvrage ooit gedaan is;
dat niettemin bedoelde leerlingen stoeds
uitgesloten worden van het hijwonen
der Gymnastiek-lessen;
dat zij erkennen, dat het niet aangaat
de meisjesleerlingen aan de gewone
Gymnastiek lessen te doen deelnemen,
doch dat daaruit geenszins voortvloeit,
dat de meisjes verstoken moeten blijven
van voor haar geschikt Gymnastiok-on-
derwijs;
dat vooral in den laatsten tijd aan de
meeste Hoogere Burgerscholen afzon
derlijk Gymnastiekonderwijs voor meis
jes-leerlingen is georganiseerd, waartoe
de meisjes in don regel in twee groepen
verdeeld worden, welke ieder tweemaal
per week van een leerares Gymnastiek
onderwijs ontvangen;
dat thans een vijftigtal meisjesleer
lingen het volledig onderwijs aan de
Hoogere Burgerschool volgen, die op
de aelt'de wijze verdeeld zouden kunnen
worden, waardoor een doeltreflende re
geling geen hoogo uitgaven van de Ge
meentekas zou vorderen;
dat Zijn Excellentie de Minister van
Binnenlandsche Zaken, overtuigd van
het nut van het Gymnastiek-onderwijs,
ook voor de aankomende vrouw, voor
schriften heeft gegeven waarbij een
vrijstelling van het Gymnastiek-onder
wijs alleen verleend kan worden op
grond eenor geneeskundige verklaring;
redenen waarom zjj zich tot Uwe
EdelAchtbare vergadering wonden met
het verzoek, het daarheen te willen lei
den, dat ook aan do meisjes-leerlingen
der Hoogere Burgerschool voortaan Gym
nastiek-onderwijs zal worden gegeven.
In zijn advies op dit adres, zegt de
Inspecteur van het Middelbaar Ónderwijs
dat do poging van adressanten alle aan
moediging en waardcering verdient.
Yerder schrijft de Inspecteur:
Zal deze poging slagen, dan behooren
de vrouwelijke leerlingen in minstens
twee groepen (de verdeeling geschiede
naar de klasse of den leeftijd), te wor
den gesplitst; zelfs zoude een splitsing
in drie groepen van de 50 meisjes aan
beveling verdienen. Elke groep behoort
2 uur per week onderwijs te ontvangen.
Geschiedt de splitsing naar deklassen,
dan zal het misschien mogelijk zijn, do
uren voor de Gymnastiek tusschen de
gewone lesuren in te schuiven.
Wordt het onderwys op Woensdag-
of Zaterdagmiddag gegeven, dan zullen
vele buiten-leerlingen, die dan veel tijd
verliezen, bezwaar maken, daaraan deel
te nemen. Bovendien strekt het dan ook
niet tot het verkrijgen van een doel
matige afwisseling vau geestes- en
liehaamsarbeid.
De opmerking van adressanten, dat
de meisjes in den regel dit onder
wys van ecu leerares omvangen, ismin-
der juist. Gewoonlyk geeftdelceraarvan
de school ook aan de meisjes les in de
A Gymnastiek. Ik geloof, dat de orde on-
der de lessen daardoor zeer wordt be
vorderd; iemand buiten het personeel
moet al een zeer krachtige, persoonlijk
heid zijn om het vak tot zijn recht te
doen komen, en m. i. is in het geheel
niets, beter dan half werk, vooral wat dit
onderwijs aangaat.
Mocht Uw Collego mecnen, een lee
rares met dit vak te moeten belasten
dan houd ik my aanbevolen voor advies
in deze zaak. Ik ken in de buurt van
Amersfoort maar één dame, tan wie dit
onderwijs gerost kan worden toever
trouwd. Of in Uw jGemeente een ge-
acnikte leerkracht aanwezig is, is mij
bekend.
Naar aanleiding hiervan gaven B. en
W. den Raad in overweging buiten de
gewone schooluren aan de vrouwelijke
leerlingen der Hoogere Burgerschool
onderwijs in de Gymuastiek te doen
geven door een vrouwelijke leerkracht en
dit onderwijs naar den leeftijd in twee
afdeelingen te splitsen, zoodanig dat
elke afdeeling twee uur per week on
derwijs kan ontvangen.
De kosten, aan deze regeling ver
bonden, zullen overeenkomstig de Ver
ordening regelende de jaarwedden der
leeraren aan de Hoogere Burgerschool
en het Gymnasium, bedragen voor vier
wekelijk8chc lesuren, per jaar f 320
f400.
Onbegrijpelijk komen ons hij dit punt
de discussies voor „Als de adressanten
een leerares willen, dan moeten ze die
dan ook maar zelf bezoldigen" zegt de
heer Jorissen. Waarom? De meerdere
kosten mogen niet voor rekeningkomen
der gemeente. Jawel bezuiniging cn nog
eens bezuiniging, dat hooren we steeds
van dien kant wanneer het onderwijs
zaken betreft. Wordt er wel eens be
weerd dat daarvoor nooit genoeg kan
worden uitgegeven, de hceien Jorissen
c. s. schijnen van mecning te zijn, dat
voor onderwijs nooit te weinig kan wor
den uitgegeven. Maar zullen de meer
dere kosten nu wel zoo hoog loopen?
Het wil ons toch voorkomen, dat wan
neer de tegenwoordige leeraar er mee
belast wordt, dat die dan toch ook voor
die meerdere uren zal moeten worden
bezoldigd, zoodat dan het verschil toch
zeker niet zoo groot zal zijn. Tenzij de
heer Jorissen van meeniug is, dut men
een leeraar vrijelijk meer lesuren mag
opdragen, zonder hem daarvoor booger
te bezoldigen, 't Kan zijn, aan die zijde
hecrschen wel eens vreemde begrippen
omtrent gemeenteambtenaren.
Iloe het zij, de hoeren kregen dit
maal niet hun zin en met 9 tegen 7
stemmen werd besloten met ingang van
1 Februari buiten de gewone school
uren Gymnastiek-onderwijs te doen ge
ven aan de vrouwelijke leerlingen van
de H.| B. S. en niet 13 tegen 3 stem
men om dit onderwijs te doen geven
door een leerares.
Onbestelbare brieven, tweede helft
December:
Maria, adres W. Dunkerken?; J. Ha
mers?; mevr. Byland, Amersfoort; K.
ten Brugge, Amsterdam; A. Maater,
Deventer; Wed. A. v. d. Velden, Rot
terdam.
Briefkaarten: Mej. E. Meyer, Amers
foort; H. B. Geldcren, Amsterdam; Mej.
Wighers, idem; J. Koelman, idem.
Uit het buitonland terugontvangen brie
ven: G. Demeluim, Bruxelles.
Briefkaarten: Castïllard, Milauo.
De heer A. P. II. J. van Weezcl
Errens, verwierf op de internationale
tentoonstelling van schilderijen, teeke-
ningen, enz. te Tours een zilveren me
daille van verdiensten voor zijn inder
tijd ook hier geëxposeerde schilderij
„Herfstweg".
De heeren J. Kooiman en G. Muys
zijn benoemd tot leden der Jury voor
de 11de internationale tentoonstelling
der „Twentsche Pluimvee-club" welke
van 3 tot 5 Februari te Hcngeloo
wordt gehouden.
Donderdagavond wordt een gecon-
binccrde vergadering gehouden van de
Kiesvereeniging Amersfoort en van de
Propagandaclub in de Zwaan. Daar de
a. s. verkiezing in District I besproken
zal worden, mag het overbodig geacht
worden nog tot bijwoning op te wekken.
Maandag 9 Januari zal in Amicitia
de tweede abonnemcnts-voorstelling wor
den gegeven.
Ditmaal treedt op de Koninklijke
vereeniging „Hot Nederlandsch Too-
neel" met het blijspel De Hofslachter,
dai in tal van bladen hoogst gunstig
is gerecenseerd. Zoo zegt o. a.. Het
Vaderland er van, het volgende
„De rol van den hofslachter, een
heel knap stuk werk, was voor La Roche
een doorslaand succes.
Toiirniaire gaf zich als opnieuw vor-
jeugdigd aau de vertolking van Rudolf,
den gelittcekenden boemel-student, vlug,
opgewekt, en dan geestig. Als hij zoo
op dreef is, blijft hij toch wel een ar
tiest van groote fijnheid. Er is nooit
iets vulgairs in zijn grappig-zijn. De
Gusti van Rika Iloppcr was correct.
Met opgewektheid hielpen al de ande
ren mee, Arbous als de studieminnende
zoon, mevr. Van Korlaar, heel typig
onderworpen doende, ook vooral mevr.
Richard-Braakensiek, die zoo heel veel
opofferde aan de onaantrekkelijke figuur
van de lispelende Röschen Himmer, Van
Schoonhoven deftig on komiek als af
gevaardigde, Ycrcnet enz. enz.
De vertaling klonk goed. 'n Pretti
ge vertooning van 'n blijspel dat amuseert.
De bijval was groot".
Het Dagblad vau Zuid-Hollaud cn
'sGravenhagc'1 schrijft: Het Nederlandsch
Tooneel voorde gisterenavond m den
Grooten Schouwburg op het bekende stuk
„De Hofslachter", blijspel in 3 bedrij
ven van Oscar Walthcr en Leo Stein.
De zaal was vrij-goed bezet en de
echt-leuke klucht had bij uitstekend spel
veel succes. Vooral na 't laatste bedrijf
werd krachtig geapplaudisseerd."
In December 1904 werden door de
tram vervoerd 577(5 betalende passagiers,
tegen 5559 in de zelfde maand van
1903.
De Passage-opbrengst bedroeg in De
cember 19041443.72', de totaal-opbrengst
f 475.02, tegen f 44S,82' en f 475.02 in
1903.
De opbrengst per dag-Kilometer was
in December 1904 {8,51, in de zelfde
maand van 1903 f 8,44'.
In het geheelc jaar 1904. werden
vervoerd 77247 passagiers en was de
totaal-opbrengst f 0634.79', terwijl in
1903 werden vervoerd 82956 passagiers
en de totaal-opbrengst was f7079.93.
Het mooie weer moge in 1904 dan
al prettig zijn geweest voor velen, uit
de cijfers blijkt, dat de Amcrsfoortsche
tram er niet wel bijvaart.
Op verzoek van den minister van
oorlog is door de commissarissen der
Koningin aan de Burgemeesters mede
gedeeld, dat onder de categorie van
beambten bij de rijkspolitie, bedoeld
onder no. 11 van de kolommen 1, 2
en 3 der lijst, bchoorende bij bet Land-
weerbesluit II (Staatsblad no, 220 van
1904), alléén belmoren die ambtenaren
en beambten, die deel uitmaken van
bet vaste korps der rijkspolitie, dus niet
de onbezoldigde rijksveldwachters.
De le-luit. A. C. J. C. Wilkens van
bet le reg. veld-art. te Amersfoort, thans
gedetacheerd bij de rijschool alhier,
wordt na afloop dier detacheering ge
plaatst bij het 2de reg. veld-art te
s-Gravenhage.
Wij zijn zoo gelukkig onzen lezers
tc kunnen meedeelcn, dat we niet meer
het jongste blad, het „piepkuiken" zoo
als we eens minder vleiend genoemd
werden, zijn in Amersfoort. Met den
aanvang van het Dieuwc jaar is ver
schenen de Amcrsfoortsche Kerkbode,
zoodat als we ons niet vergissen, er
thans 10 bladen in Amersfoort zijn, die
bet den burger moeilijk maken, wat te
lezen. Voor den vrijzinnige bestaat deze
moeielijkheid echter niet. Ons blad is
hel eenige blad, dat voor de vrijzinnige
beginselen opkomt en dat, zonder aan
zien des pei'60ons durft opkomen voor
wat het recht en billijk acht. Ieder vrij
zinnige, die zich dan ook niet op ons
blad abbonneert, verzuimt daardoor ge
deeltelijk zijn plicht cn helpt niet mede
een van de machtigste, propagandamid
delen voor den komenden stembusstrijd,
in stand te houden.
Het vorige jaar heeft, we zeiden bet
reeds op een andere plaats in dit num
mer, onze verwachtingen overtroffen,
maar ofschoon we dankbaar zijn, we
zijn niet voldaan.
Het aantal lezers kan en moet nog
aanmerkelijk worden uitgebreid. Daar
voor zij ieder, die met ons het groote
nut van ons blad inziet, een ijverige
propagandist.
Heden avond te acht uur treedt de
„van ouds bekende" heer Lamberts op
in Amicitia. 't Is dc tweede maal, dat
genoemde heer door het Nutsbestuur
werd uitgenoodigd tot het geven van
volksavonden. Naar men ons meedeelt
is er een beperkt aantal plaatsen gere
serveerd voor de leden van her Nut,
die en wij juichen dit toe van
de „Volksavonden" een druk gebruik
maken. We herinneren er onze lezers
aan, dat de zaal precies te half acht
wordt geopend en alleen maar te be
reiken is door denhoofdingang: „Achter
de Wal". Het programma van den heer
Lamberts, dat wij reeds eenmaal plaat
sten, laten wij op verzoek hieronder
volgen
1. Een carnavalsbeeld door mr. Lam-
bertB Hurrelbrinck, 2e Stuurman Roe
lof door Weremeus Runing en 3e Varia.
Men verzoekt ons plaatsing voor het
volgende
Ten einde het veelvuldig mishandelen
van dieren tegen te gaan, hetgeen be
laas nog dagelijks voorkomt, verzoekt
de 2e secretaris der afdeeling „Gooi en
Eemland" van de Nederlamlscbe Ver
eeniging tot bescherming van dieren,
wonende Utrechtsche straat no 35, allen
die var zoodanige mishandeling getui
gen zijn of zulks vernemen, hem monde
ling of schriftelijk daarvan kennis te
willen geven, ten einde daartegen maat
regelen te kunnen nemen.
Wij ontvangen de volgende circulaire:
„Op 13 Juni 1904 is alhier opgericht
de muziekvereeniging „Harmonie", be
staande uit personeel der H. IJ. S. M.,
werkzaam zijnde aan de wagenwerk
plaats alhier.
Deze Vereeniging stelt zich ten doel
om hare leden onder leiding van een
bekwaam directeur in de gelegenheid te
stellen een muziekinstrument te bespelen,
zoodoende aangename afleiding tc ver
schaffen en, het nuttige aan het aange
name verbindende, dc leden door het
beoefenen der schoone, edele muziek
kunst tot booger ontwikkeling op te
voeren.
Vele moeilijkheden zijn echter aan
het oprichten en instandhouden van een
muziekkorps verbonden. Immers, dwingt
het geen respect af, als men werklieden
na volbrachte voor de moesten zware
dagtaak, me* hunne voreelte handen en
door arbeid vervormde vingers een in
strument ziet bespelen, cn het daarin,
volhardende in dc studie, tot tamelijke
hoogte kunnen brengen, getuige de vele
goede dilettanten-korpsen ook hier in ons
land?
Maar dat is ook bijna het eenige, wat
de werkman kan bijdragen: studie en
oefening na werktijd, terwijl er nog
zoovcele andere bezwaren zijn, die wij
niet bij machte zijn te bestrijden.
De geldelijke bezwaren zijn hiervan
wel de voornaamste. T it ('en aard der
zaak kost het aanschaffen van muziek
instrumenten een schat van geld Daarbij
komt uitbreiding, onderhoud, zaalhuur
salaris van den directeur, enz. enz.
Om ons tc helpen deze hinderpalen
te overwinnen, roepen wij UEds. moreelen
en geldelijken steun in. Help ons, door
ommestaand inteekenbiljet naar believen
in te vullen.
Wij zullen daarentegen onze krach
ten inspannen en hopen door het geven
van concerten, opluisteren van volks
feesten enz. blijken te geven, dat uwe
bijdrage rijke vruchten afwerpt, en dat
de muziekvereeniging „Harmonie" een
sieraad worde voor de stad Amersfoort."
Zij die iets tot steun kunnen en
willen bijdragen, kunnen zich vervoegen
bij den secretaris, den heer D. PO UW,
Soesterstraatweg 85.
„Voor de Kunst"
te Utrecht.
Men schrijft uit Utrecht aan de N.
R. Ct.
„Voor de Kunst" heeft deze dagen de
illustraties van „Heer Halewijn" door
Henricus tentoongesteld. Ik verheugde
mij ze te zien, want door de vele prij
zende beoordeelingen was mijn verwach
ting gewekt, en geen der oude liederen
heeft door zijn soberheid en dramatische
kracht zoo groote aantrekking voor mij
als dit. Een van de heel enkele is dit
lied, waaruit de oerkracht spreekt die
we in héél oude volkspoëzie aantreffen.
Daarin is niet de weemoedige zachte
toon van "de Koningskinderen" of „Het
Daghet in den Oosten", niet de naïeve
vroomheid van Maria- en Kerstliederen
der 15e eeuw of dc lichte blijheid der
minneliederen, maar het grootsche,
heroïsche van veel oudere poëzie uit een
verder verleden, toen nog niet liefde en
vroomheid, maar toen vreczeloozc moed
en onbedwingbare kracht de deugden
waren. Zooals Reinout van Montalbaen
het ios Beyaert overwint, en temt het
voor anderen ontembare, zoo slaat hier
het koningskind vreezeloos den vrouwen
moordenaar het hoofd af, zonder genade
en zonder berouw.
Maar hier is niet alleen de kracht
van den Reinout; daaromheen is hier
liet mysterieuse van den verleidelijkcn
zanger, wiens lied lokt en lokt, zooals de
stroomgeesten lokten, naar de diepen,
zooals de stem van den hartstocht
lokt, cn wiens hoofd afgehouwen
nég dwingen wil, nég overreden. Er is
cn de forscliheid cn het mysterieuse in
van heel oude mythen en sagen.
Dit lied te verbeelden eischt weergave
van alles-bedwingendc kracht cn van het
mysterieuse daaromheen.
Heeft de teekenaar daaraan voldaan
Voelen we de trotsche overmacht van
dit koningskind? of 't mysterieuse van
den verleidelijkcn zanger Halewijn? Het
laatste heeft de teekenaar beproefd te
geven door symbool, door heiligonschijn
om do hoofden, maar voelen we iets
van het lokkende, demonische van den
zanger? Zien we de schittering van
koninklijke praal die in het lied be-
schteven staat? Zien we de beweging
waar het koningskind „zingend en klin
gend" door het bosch rijdt? of waar zij
cn Ilalewijn naast elkaar rijden, bemer
ken we daar, dat „op den weg viel
menig woord?" Van beteekenis zijn
daar niet de mcnschen en 't mysterieuse
bosch, maar de paarden Zien we
iets van haar trotsche fierheid tegenover
hem. Waar is in lijn en kleur liet
karakter van menschen en omgeving,
waar de actie uitgedrukt?
We zien vrouwen bengelend aan de
galg en voelen geen verschrikking; we
zien het afgehouwen hoofd in krans van
spatten bloed, maar het ontzettende van
dien kop, dio afgehouwen nog spreekt
cn lokt en beveelt, voelen wc niet.
We zien het Koningskind met het
hoofd aan haar voeten, maar merken
niets van den genadeloozen trots (lie uit
de woorden spreekt:
„Al onder de galghe en ga ik niet"
„Uw rooden hals en strijk ik niet",
„Moordenaars raad en doe ik niet."
Wie de dramatische kracht van het
lied gevoeld heeft, gevoeld al het ont
zettende en grootsche daarin, kan door
hot werk van Henricus, hoe zuiver ook
van uitvoering, niet voldaan zich ge
voelen.
Want het Koningskind is bij hem een
zoete joncvrouw met een heiligenschijn,
in teere, bleeke kleuren, een Melisande
of andere Macterlinckfiguur, of desnoods
eene uit later middeleeuwen als de
joncvrouw uit het „Daghet inden Oosten".
Maar ze is niet die krachtvrouw, die doodt
den verleider berouw- en genadeloos,
zonder medelijden voor vader of moeder
van haar slachtoffer, een wrekende ge
rechtigheid.
We denken aan de „Evangile de
l'Enfance" van Carlos Schwabde kleu
ren harmonieus, fijn, de teekening op
zich zelf goed, ornementen en letters
mooi, maar, heer Ilalewijn zingt er
z ij n lied niet en do pracht en strakke
kracht van de koninklijke maagd is ver
bleekt èn verslapt.
Heden opent Voor de Kunst een ten
toonstelling, waar Toorop zijn 10 jongste
tcekeningen inzond en waar zeer be
langrijk werk van Dupont cn Aarts te
zien is terwijl onder het beeldhouwwerk
de complete inzending van Mendes da
Costa opnieuw met bewondering voor
diens ongemeen talent vervult.
Burgerlijke Stand.
van 1 Jan. tot 4 Jan. 1905.
Geboren: Wilhelmina, d. v. B.
de Wit en E. Oostvecn. Dirkje Beren-
dina, d. v. J. Mol en D. C. lddink.
Alexandre, z. v. J. Alles en M. Zcrnitz
Anthonia, d. v. L. to Kulvc en D.
van Kraats. Antje Johanna Albertha,
d. v. H. Doosjo cn A. van Henn eluf
Alijda Petronella Maria, d. v. P.
de Wilde on A. van der Linden.
Gijsbert, z. v. G. Morren en F. Corbeé
Maria Elisabeth, d. v. G. van Keken
en II. Iloogevcst.
Overleden: Ilendrikus Brouwer,
oud 68 jaar. Hendrik Gcurtsen, oud
10 dagen.
te Amersfoort. muaKt bekend,
dat de gewone jaarlijkselie
hout verknoping op de goederen
van dc familie Van ISarden-
brock en «len Eilclachthnreu
Heer iur. A. .1. de lieaufort zal
worden gehouden op Woensdag
18 Januari 1005 «les voorin.
lO nre in de herberg van de
Wed. K IIO EMU. KRAAI..aan
RA VOORT te I.EIJ8RKX*.
Aan houders van aandeelen
in de geldleening van liet jaar
1892 wordt hierbij kennis ge
geven, dat. de COUPONS, be
taaibaar 1 Januari 1905, kuu-
nen worden ingewisseld bij den
kastelein der Sociëteit.
De penningmeester,
Te Amersfoort gevraagd een nette
en vooral zindelijke RIEX'STRORE
van buiten, van goede getuigen voor
zien, liefst zoo spoedig mogelijk.
Adres: Van Oldenbarneveldlaan 1.
op Maandag O Januari a.
8 uur,
te geven door de Koninklijke Vereeniging
„IIET NEDERLANDSCH TOONEEL."
Opgevoerd wordt
Blijspel in 3 bedrijven naar het Duitsch.
Entree le Bang ft£,00, 2c IiangfO,75.
Plaatsbespreking vanaf Yrijdag van 12
tot 2 en voor leden ook van 4 tot 6
nam.
AMERSFOORT.
Donderdag 5 Januari
Impresario Francis Pichler, Rotterdam.
Optreden van
J. H. SPEENHOFF.
Dichter-Zanger.
Geheel nieuwe serie voordrachten.
Mevrouw S. de La MarKlopper,
Diseuse.
Kwartet Prinz Instrumentalisten.
Napoleon dc La Mar, Diseur.
Mevr. Speenhoff—Prinz,
Chanteuse Internationale
Prijzen der plaatsen: le Rang fl
2e Rang fO.60.
Bureau 7 uur. Aanvang 8 uur.
Plaatsbespreking op den speeldag van
10 tot 3 uur a 10 cent extra.
