Advertentiën.
JCedenavond
Buitengewone Vergadering
Het Bestuur.
Inschrijving van Leerlingen
Ambachtsschool
Van Langestraat 143 naar 115
G. MUIJS.
Kiesvereeniging „ZEIST",
ANDRÉ VAN VEEN, Tailor
I
■^BBHB LE2ING
op Maandag 13 Februari 1905, 's avonds 8 uur in „De Arend",
Bedrijfs-Concentratie en
Middelstandsbeweging.
(lefvolgende corpsen zich doen inschrijven:
(Hoogste atdeeling.) De stafniuziek-
corpsen van het le reg. inf. te Assen.
2e) reg. inf. te 's-Hertogenbosch, 3e reg.
inf. te Bergen-op-Zooni, 5e reg. inf. te
Amersfoort, 6e reg. inf. te Breda, 7e
reg. inf, te Amsterdam, 8e reg. inf. te
Arnhem.
(2de afdceling, fanfares.) Do Muziek
corpsen van het 1 reg. veldart., 2e reg.
veldart. te 's-Gravenhage, 3e reg. veldart.
te Breda, 3e reg. vestijigart. te Gorinchem,
2e bat. 2e reg. inf. te'Maastricht.
■Vrijdag 3 Maart zal door Mejuffr. M.
van Aken een pianoconcert worden ge
geven in Amicitia.
.■Alhier aangehouden door de politie
%'i gesignaleerde», een had 5 weken en
de ander 3 dagen te goed.
j jfïerzake verkoop van sterken drank
in 't klein alhier bekeurd de weduwe
Bosman, wonende Arnhemscheweg.
|§Door de politie alhier opgespoord
eene paardendeken en een koperen
waschketel, welke in den nacht van
22 op 23 Jan. door dielstal met braak
ontvreemd zijn bij zekeren van li. land
bouwer wonende te Nijkerk.
De goederen zijn alhier verkocht door
D. van E. en A. V. beiden thans ge
detineerd te Utrecht als verdacht van
meerdere diefstallen.
iiDe grootc bladen weten mee te dee-
len, dat in den loop van dit jaar onder
staande examens vermoedelijk zullen
gehouden worden op de volgende tijd
stippen en dat daarin, zitting zullen
nemen de volgende hoofd- en subalterne
officieren
•SSYoor de Cadettenschool van 7 Juli
tot 7 Aug.: voorzitter hut-kol, F. K.
Bischof van Heemskerk, van het 5e reg.
inf; plaatsvervanger majoor M. A. E
J. Meijboom, 7e reg. inf.
i?feYoor den Hoofdcursus, van 6 Juli
tot begin Aug.: voorzitter luit.-kol. P.
A. Spaan, van het 4e reg. inf.; plaats
vervanger majoor R. A. Luber, van het
6e reg. inf.
Eindexamen Hoofdcursus in de maand
Augustus. Leden: A. A. Heisterkamp
en J. Steinbuoh, kapiteins 5e reg.
inf. Plaatsvervangers kapt. J. de Visser,
van het 4e reg. inf. en kap. Crena
Uiterwijk. van het Instr.-Bat.
Eindexamen Kon. Mil. Academie: Lid:
luit.-kol. A. Hoogeboom, van het reg.
gren. en jagers. Plaatsverv. majoor G.
H. van Tcrwiaga, van het le reg. inf.
Zondag 19 Februari a s. des namid
dags te één uur, zal in het „Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen", Maria-
plaats te Utrecht, een vergadering
plaats hebben van de voorstanders der
„verplichte, algemeene, kostelooze volks
school", in aansluiting aan den „Oproep",
vóór enkele weken door de hecron
J. J. Laruers, Ph. van dor Yos en
S. de Vries Sz. gedaan. Tot deze ver
gadering zijn uitgenoodigd allen die hun
sympathie met den oproep hebben te
kennea gegeven.
:3Voor- en tegenstanders kunnen verder,
na introductie door een der genoemde
heeren, tot deze ook voor de pers toe
gankelijke vergadering worden toege
laten.
■■Eerst zal het standpunt ten aanzien
der volksschool worden uiteengezet,
waarbij gelegenheid wordt gegeven tot
debat, daarna zullen in huishoudelijke
zitting de propagada-middelen worden
besproken.
KDonderdag a.s. treedt hier op voor
de leden van het Nut en hunne dames
mej. Sjouk Tigler Wijbrandi uit Leeu
warden o. a. met fragmenten uit Fred,
van van Eodens Lioba. Mej. Wijbrandi
heeft zich in het Noorden een welver
dienden naan] verworven, door haar
meesterschap in het verzen zeggen.
SIn ons volgend nummer hopen wij
een volledig progragramma van hare
voordrachten aan onze lezers te kunnen
meedeelen.
vsst
j Het bestuur der Sociëteit Amicitia
is in onderhandeling met de Nederland-
sche Tooneelvereeniging, om in het begin
van Maart ook hier ter stede het veel
besproken stuk van Ileyerinans „Aller
zielen" te doem opvoeren.
m
■Over Heyeruian's Allerzielen lezen
we in Het Vaderland het volgende:
■De naam Heyermans ende censuur
misten hun uitwerking niet. De schouw
burg was uitverkocht. Zelfs de stalles-
trapjes waren bezet. En aan applaus
beeft het niet ontbroken. Telde ik goed,
dan werd er na de eerste actie eens,
na de tweede viermaal en aan 't slot
driemaal gehaald
■Bij 't overzien van Allerzielen nagaand
wat de bedoeling van den auteur ge
weest is, dunkt 'me, dat Heyermans met
dit stuk iets méér heeft willen geven
dan met zijn vorige. Ileeft hij wellicht
gereageerd op het in één opzicht bijna
eenstemmige oordeel der Duitschepers,
dat hem geprezen heeft om zijn Klein-
mulerei, kloppend met de critiek
ons eigen land, die hem ook in zijn
tooneelwerk het meest als Falkland
waardeert en nu eens willen toonen,
dat ook hij in het bizondcre liet alge
meene weet le geven
Wat is hier het bizondcre, het geval?
Vóór de pastorie op een dorpje aan
de zee is een hoogzwangere vrouw in
eengezakt. De pastoor, een jong idealis
tisch geestelijke, heeft geen oogenblik
geaarzeld haar op te nemen. In de pa
storie heeft ze een zware bevalling door
staan, waarna haar toestand geen vervoer
toeliet. De pastoor liet een liefdezuster
komen om haar te verzorgen. Zijn eigen
kamer stond hij aan de zieke af, van
den koster leende hij een bed voor zich
zelf. Het kindje werd, toen de moeder
te zwak bleek het te voeden aan de
zorgen van een gezonde boerin toever
trouwd. Ha twaalf dagen is de zieke
zoover hersteld, dat ze voor het eerst
op mag zitten.
Ziedaar de situatie aan 't begin van
het eerste bedrijf.
Maar we merken al gauw dat het
niet zoo kalm toegaat als deze uiteen
zetting zou doen vermoeden. In het
dorp heeft deze zaak de tongen in be
weging gebracht. Ze weten meer van
die vrouw. Zij is niet anders dan de
„:ncidu van een zeeman. De Protestan
ten maken er een schandaaltje van. In
de herbergen wordt het feit bekletst,
met gcmcene liedjes bezongen. '11 Jonge
collega van pastoor Hansen heeft van
de zaak gehoord, spreekt er hem over
aan. Pantoor Bronk is een ij veraar voor
de Kerk, zooals Hansen een dweper
met de christelijke humaniteit. De bot
sing is omvermijdelijk. Wat Hansen de
natuurlijkste zaak ter wereld vindt, acht
de ander een ongeoorloofde onvoorzich
tigheid. De Kerk zij onaantastbaar. Voor
haar belang wijke alles. In haar naam
breekt Bronk met de oude vriendschap,
klaagt den idealist aan, wordt de tus-
sehenpersoon voor zijn schorsing dooi
den bisschop.
Hansen gaat intusschen door met zijn
liefdewerk. Hij wéét nu dat de vrouw
veel zonden bedreven heeft. Tc schooner
zijn roeping! Hij zal dat afgedwaalde
lam terugbrengen. Maar zijn pogen is
vergeefs: de vrouw wil niet gered worden
op die manier. Daarbij haar kind
wordt ziek; ze denkt aan niets anders
meer ze wil er heen. Een oploop
van kwaadwilligen bedreigt 4s avonds
de pastorie. Een ruit wordt ingeworpen.
En de radelooze moeder wil naar haar
doodziek kind. Hansen spreekt het volk
toe en imponeert het doorzijn optreden
gaat met de vrouw door den storm naar
haar kind.
't Kind sterft. lt Lijkje wordt naar de
pastorie gevoerd. De deugdzame boerin
wil 't niet langer in haar huis houden.
En de ontroostbare moeder weigert nu
van 't lijkje te scheiden. Toch moet dat.
Pastoor Bronk komt in de pastorie, zal
den geschorsten Hansen vervangen. Die
zaak moet nu uit zijn. De koster krijgt
order het lijkje weg te halen met geweld
of list. Yoor kt heilige doel zijn alle mid
delen goed. 't Laatste geschiedt. Terwijl
Hansen nog eens tracht de vrouw tot
berouw en boete over te halen, wordt het
kistje stil geroofd uithetkamertje daarnaast
ter begraving in ongewijde aarde naast
den muur vau het kerkhof. En de moeder
gaat dan met pastoor Hansen een bloeien
de plant brengen op het grafje. In dien
tijd komt de zeeman in de pastorie,
ziet door 't venster wat gebeurt. Hij
haalt zijn liefste. En bedroefd, maar
dankbaar nemen zij afscheid Yan den
jongen geestelijke, die nu ook kan
heengaan.
k Heb dit verteld zonder critiek.
Heijermans heeft zich daartegen m. i.
verkeerdelijk trachten te wapenen, o. a.
door de opname van de vrouw te mo-
tiveeren met den verren afstand tusschen
pastorie en dorp. Dat verzwakt de figuur
van Hansen, zonder de realiteit te ver
sterken. 'n Idealist en geloovige als
Hansen, ziet in het neerzaken van een
vrouw op zijn stoep, 's avonds bij hon-
deweer, een vingerwijzing Gods 0111
allereerst zelf voor haar te zorgen. En
de opname in zijn woning is beslissend
voor het overige. Maar wat-diezelfde
vrome geestelijke niet vergeten zal, en
wat Heyermans onbegrijpclijkcrwijs!
wel vergeet, dat is: het pas geboren
kind te doopen. 'n Kind, in een pastorie
geboren en ongedoopt gebleven dat
is een absurditeit.
Maar ik onthoud me van verdere
detailcritiek, al zijn er nog tal van be
denkingen te opperen.
Ik kom nu tot het algemeene, dat
ditmaal des schrijvers bedoelen was, en
hem het stuk „een zinnebeeldig spel"
deed noemen. De „meid" van den zeeman
licet Rita, draagt een vreemd kleed,
heeft grootc ringen in de ooren en praat,
wel verward en geëxalteerd, maar toch
bij herhaling over wat haar scheidt van
het geloof van den goeden pastoor. Zij
is niet eenvoudig een niensch in dien
treurigen staat, zij is het Katuurlovën
tegenover de bekrompenheden van het
Geloof, tegenover de starre dogmatiek
Yan de Kerk! Zij is het verschopte, mis
kende Katuurleven, dat de Aarde bemint
als een moeder, dat niet in de Dood
een opstanding vereert, maar een ncdcr-
gang betreurt, dat lacht om de engheid
van een benauwende moraal, dat niets
vraagt dan zon en lucht en vrijheid en
liefde. In liet zwarte kleed der star-
dogmatischen geestelijke haat het de
kleur van zijn vijand, want het weet
bij ervaring, dat hij het toelegt op be
perking van ruimte, op betimmering van
lucht en licht, op dwang en slavernij.
Eu als onder dat zwarte kleed de liefde
huist, de zuiver-humane liefde, die de
eeuwen door gekruisigd wordt, dan voelt
het de verwantschap, ondanks dat kleed,
en egt het, als Rita ten slotte ot pastoor
Hansen, met volle overtuiging: gij komt
tot ons.
Ziedaar de algemeene bctcckcnis, gelijk
ik die gevoeld heb, helaas tegelijk
met een indruk van groote onvoldaanheid
over het geheel! Omdat ik daarin mis
eenheid,' harmonie Omdat er twee ele
menten voortdurend tegen elkaar ram
melen, de realiteit en het symbool. Ware
het Heyermans gelukt, zonder de bij
voeging „een zinnebeeldig spel" en zon
der die vrouw er op aan te kleeden,
zonder haar redeneeringen te laten
houden als in het tweede bedrijf, uit
een gave werkelijkheid, een handeling
van door ons aldoor als reëel gevoelde
personen, vanzelf het symbool te doen
verrijzen, waardoor het bijzondere van
lt geval zich uitbreidde tot een algemeene
waarheid, dan zou stellig dit stuk op
een liooger plan zijn gekomen dan de
meeste van zijn vorige.
Hu hij dit niet heeft gekund, nu hij
de hoogere bedoeling er als een
afzonderlijk aanhangsel bij heeft moeten
voegen, blijft het beneden een gave weer
geving van gewoon-mcnschelijke reali
teit.
De vertooniug was in een woord uit
muntend.
Ingezonden.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
JEeu Kaadscltjc.
Kent het courantenlezende publiek de
overeenkomst en het verschil tlisschen
een inktvisch en de goede stad Amers
foort? Hiet welnu: de overeenkomst
is: dat beiden veel armen hebben; doch
het verschil: dat een inktvisch achteruit,
Amersfoort daarentegen vooruit gaat.
Maar laat nu die vooruitgang voortduren,
want houdt zij op, dan wordt stilstand
achteruitgang hot verschil valt weg:
Amersfoort=inktvisch. Laat vooral ook
de overeenkomst niet grooter worden;
kampt mede tegen vermeerdering van
het aantal armen, steunt de pootige
mannen, die koppig strijden tegen het
gevaar, dat Amersfoort een koppootig
monster wordt: helpt Liefdadigheid.
Ik dacht het wel", zegt een nurksch
lezer, zijn gepantoffelde voeten naar het
lekkere haardvuur uitstrekkende: „ik
dacht het wel, het is weer een bedelbrief,
een aanslag op je beurs. Vrouw, geef
me nog een kop thee en reik me die
andere courant eens aan." Mis voor
deze keer is het geen bedelpartij, zoo-
ajs ge het gelieft te noemen; liefdadig
heid kan ook worden uitgeoefend door
hen, die niet van het aardsche slijk te
veel hebben, en de verceniging van
dien naam kan op vele wijzen worden
gesteund.
Reeds met een enkel woord is door
de pers gemeld, dat eenige zangvere
nigingen zich hebben verccnigd on dei-
een bekwaam musicus en dat zich hierbij
hebben aangesloten eenige beoefenaars
der dramatische kunst. Dit ensemble
heeft een leider gekozen en studeert
nu sedert eenigen tijd het zoo-geroemde
zangspel in: „Marijke van Scheveningen".
Deze opera van vier bedrijven met solo
nummers, quartettcn, koren, ja zelfs met
ballet, (vrees niet, 0, Vestalinnen, de
tricotbeenen zijn vervangen door Sche-
veningsche rokken) vormt op den avond
van 22 Februari den hoofdschotel, waarbij
als entremets- en toespijs nog gevoegd
worden muzieknummers en een aller-
vroolijkst blijspelletje.
„Jawel", zou onze pantoffelman van
straks zeggen: „ik snap liet wel. Ze
komen met een lijst, ik teeken, geef
de kaarten aan de meid, ze hebben
d.iar een vroolijken avond, de onkosten
gaan van de opbrengst af en het batig
saldo, zooveel als op mijn neus kan
liggen zijn gouden lorgnet heeft hij
juist in de hand is voor Liefdadig
heid. Vrouw, als ze met de lijst komen,
heb ik juist op de soos geteekend
je snapt 'm, hè?"
Alweer mis lieftallige stadgenoot.
Heem voor de mensche», die voor dat
doel hun tijd geven, uw hoed af, ze
verdienen het ten volle. Bijna allen zijn
den geheclen dag tot 's avonds laat en zelfs
's nachts bozig in hun bedrijf, de tijd
aan de repetition besteed, moet worden
ingehaald, en toch geven velen zich nog
extra moeite om do benoodigdheden
voor de uitvoering in gereedheid te
brengen, opdat de kosten toch maar
gering, do baten groot zullen zijn. De
repetitiën op het tooneel zijn met het
oog op de kosten zoo weinig mogelijk;
medewerkers, die door hun bedrijf over
groote localitcit beschikken staan deze
af voor deze repetitien, costumes en
requisiten worden op allerlei vernuftige
wijze met geringe kosten geleverd.
En nu gij, Amersfoortsche burgers
eerste tlasso, weet dat de tweede zoo
flink de handen uit de mouwen steekt
0111 de derde klasse voor ongevallen te
behoeden, wilt gij nu ook niet hetschoo-
ne doel van Liefdadigheid steunen en
voorkomen dat de kleine burgerman,
die 's winters buiten schuld achteruit
gaat, tot armoede vervalt. Welnu, maak
dan van de gelegenheid gebruik dat
de inteekenlijst nogmaals wordt aange
boden of neergelegd en teeken voor
een aantal kaarten tegen een prijs van
een gulden of liooger, en teeken niet
alleen, maar wek ook anderen op dit
te doen!
Het was werkelijk geen bedelpartij,
want voor uw geld beloof ik u drie
voudig genot: het waardeeren van de
geest in de Amersfoortsche coupe tweede
klasse, liet voorkomen van achteruitgang
in de derde en ten slotte een uangena-
men avond eerste klasse.
J C.
Burgerlijke Stand.
van 8 tot 11 Icbr. 1905,
GEBORENJohan Frederik, z, v. J.
O. |Vecnendaal en C. Beijerse. Aal-
bert, z. v. R. Meester en I. Doesberg.
Antonius Gerardus, z. v. A. van
Luijlelaar en G. van Ilamersveld.
ONDERTROUWD: C. W. Kaspers
en J. Bollen C. de Graaf en A.
Adelaar J. van Minnen en 11. Ven
horst.
GEHUWD: H. M. A ter Wolbeek
en J. W. Los. D. van de Kamp en
J. van der Horst. H. Elzenaar en
J. de Roo. E. Dekker en K. van
"Veldhuizen C. Buddingh en H. Yer-
vat E. de Greef en C. Hecck.
E. van Vollenhoven en R. J. van Rood.
OVERLEDEN: Christiaan Maiinus
Dorland, oud 6 maanden. Tennis
van Daal, oud 32 jaar Evcrtje Bron-
dijk, oud 4 jaar. Johannes Rutgc-
van 't Klooster, oud 2 jaar.
Morgen speelt U. D. I. 1 te Utrecht
een competitiematch (3e klasse H. V.
B.) tegen U. V. V. vandaar.
Oëtruinvd:
EDl'ARD VAN VOLLENHON EN
EN
BÈCCY VAN ROOD.
AmersfoortlllA_
1 9 reuman 190o.
s-(r raven hag I
De Heer en Mevrouw E. VAN VOL
LEN HON ENVan Rood, betuigen hun
hartclijkcii «huik voor de vele be
wijzen van belangstelling bij hun huwe
lijk ondervonden.
Do Heer en Mevrouw J. VAN VOL
LENHOVENVan Crcveld en Mevrouw
G. VAN ROODBoasson «luukcn
li a u-t cl ij li voor de vele blijken van
belangstelling hij liet huwelijk hunner
kinderen ontvangen.
Amersfoort,
1
's-Gravenhage, I
9 Februari 1905.
De ontwei
Kckc-
v«»..crp
IJ'" uliig en Verantwoor
ding en liet jaarverslag over
1904 der Verceniging Am
bachtsschool voor Amersfoort
en Onisl reken liggen voor de
leden ter visie in liet school
gebouw.
AMERSFOOR'
meenten, voor de
te AMFllSFOOUT,
IN TIMMEREN; SCfHDERFN,
SMEDEN EN
MACIIINE-BAHK WERKEN.
Men kan zich dagelijks uitgezonderd
des Zaterdags na 11 uur van VI tot
25 Februari van 9II, van 24,
en van 78 uren, in het gebouw
AMBACHTSSCHOOL doen inschijven.
Het schoolgeld bedraagt f (i per
jaar, naar belang van de gegoedheid
der ouders en is kosteloos voor hen
die geen schoolgeld kiiiiticu
betalen, ter beoordeeling van het
Bestuur.
Alle leermiddelen en gereedschappen
worden kosteloos verstrekt.
(Over <Ie Appelmarkt.)
mijner zaak in:
Elanden werk. Kictcii meubelen. Hlaiuboearti kelen.
KINDERWAGENS, SPORTK AR REN,
Houtwerk. Borstelwerk. Zeemlappen, Sponsen. Zeepen,
Eau <le Oologue enz. en/.
Mij in uw aller gunst steeds aanbevolen houdende,
VAN DE
op 17 februari a.s., 's ayonds S uur in de grootc zaal van de Nieuwe
Soeieteit te Zeist.
Spreker: Jkr. J. II. ItAJI, Oud-kapitein.
ONDERWERP: VOLKSLEGER.
Vrije Toegang.
Met <lehat.
11ET BESTUUR.
SoesterstraatwcK No. 14.
Soesterstraatweg No. 14.
le MbASSK 31.4 A T Z A A li.
Coupe Anierieaiue - JBugelselie Motten.
uitgaande van „HANDEL EN NIJVERHEID-"
door den Heer F I K K 1.1» V #«p uit Amsterdam,
over:
liitroduetie van niet-lcden zeer geweuselit.
