Tweede Kamer. Allerlei. Stadsnieuws. van barnsteen gewag vindt gemaakt, be hoort de Odysseus van Homerus, het welbekende boek, dat zoovelen jongen gymnasiasten dagen en nachten van inge spannen arbeid heeft gekost en voor de meesten een gesloten boek gebleven is. Onder den Ctriekschen naam „electron" wordt het meer dun eens aangehaald. Ook bij Aristo teles en Pluto wordt van barnsteen gesproken en op zekere plaats zegt Herodotus, de stamvader van alles wat zich geschiedschrijver noemt: „even wel komt tin en barnsteen van de uiterste einden der wereld tot ons." Hoewel het Orieksche woord „electron" door verscheidene etymologen als de stam van liet woord „amber", de andere uitdrukking voor barnsteen, wordt aan gezien, zijn anderen van meening, dat dit woord tot ons is gekomen door het Spaansch van het Arabische „Anbar". Wat er van zij, zeker is het, dat barn steen bij alle volken bekend is. Omtrent de eigenschappon en de gesteldheid van barnsteen hebben ons vooral onze Duit- sche naburen ingelicht en geen wonder, want in Pruissen wordt barnsteen in zeer groote hoeveelheden gevonden. De jaarlijksclic opbrengst is er ongeveer 100,000 kilo, welke eigendom is van den Staat. Een prachtig stuk barnsteen vindt men in het Kon. Kabinet van Minèralien te Berlijn Het weegt ongeveer 6 kilo en wordt geschat op eene waarde van f 18,000. liet werd gevonden in 1803 te Schlappachcn en meet 35 X 22 X IS centimeter aan de eene zijde en 15 cen timeter aan de andere zijde. Barnsteen wordt in overvloed gevon den op de Pruisische kust der Oostzee, waar het na stormachtig weer dikwijls wordt aangespoeld door de branding, het blijft dan op liet water drijven. De men- sclien, die het daar vergaderen de liurnsteenvisschers geheel in loeren pak gestoken, waden in zee met een soort schepnetten, bevestigd aan staken van 6 tot 10 meter lengte. Deze soort barnsteen is in den regel niet zoo goed, als die, welke van den bodem wordt gehaald ju den omtrek der klip pen. Gewoonlijk is deze laatste soort, hoewel minder te krijgen, veel meer waard. Behalve op de kunsten der Oostzee w ordt barnsteen nog gevonden in Pruisen, Polen, Gallieie, Moravie, Frankrijk, de Tafelbaai, in N. Amerika, eigenlijk min of meer over de geheele wereld. Te Basel, zelfs in ltydepark te Londen, in Norfolk en Essex, is het gevonden. Aan uit Burmah zelfs werd het naar China gezonden. Een enkele maal komt barnsteen in zeer groote stukken voor, zooals wij reeds boven zagen. In 1576 word een stuk van 5 kilo in Pruisen gevonden en den Koning vereerd. Later werd een stuk van 6 kilo te Constantinopel ge schat op oen waarde van 750UO gulden Dergelijke groote stukken zijn evenwel uiterst zeldzaam. De Turken zijn van meening, dat een barnstecnen mondstuk aan tabaks- of sigarenpijp de overbren ging van allerlei besmetting belet. Do kleurschakeeringen van barnsteen zijn talloos van het meest heldere en doorschijnende tot het geheel donkere en ondoorzichtige. De meest gewilde en derhalve de duurste kleur is licht groen geel. Het is niet zoo van alge- mcene bekendheid, dat bijna iedere kleurschakeering voorkomt van helder wit naar geel, rood, groen, blauw en bruin. Barnsteen wordt aan den handel ge leverd in ruwe blokken, soms ook wol geschaafd. Voor het ruwe amber kan worden bewerkt, moet het worden ont daan van eene vuile zandige schaal en de geheele oppervlakte eenigszins zacht worden genaakt. Eerst als deze voor bewerking heeft plaats gehad kan men er binnen in zien. Hier ligt juist de speculatie in het artikel. De kooper van een blok kan er niet direct aan zien of hij er aan verdienen of verliezen zal, voor deze buiteulaag verwijderd is. Op het eerste gezicht en te oordeelcn naai de afmetingen kan een blok eene waarde hebben van 3 u -100 gulden, doch als het is gereinigd ontdekt men er soms eene scheur of spleet in, waardoor de waarde tot een minimum wordt terug gebracht. Men kan amber herstellen door de breuk te bestrijken met lijn- zaadobe. Men drukke de stukken flink tegen elkaar en verwarme alles boven een houtskoolvuur. Men kan barnsteen kleu ren door het te dompelen in lijnzaadolie, te voren gekleurd met drakenbloed, ali zarine, purpurine of indigo en het dan te verhitten tot l'JO a 200 graden. Na het barnsteen er cenige minuten te heb ben ingehouden, late men het langzaam afkoelen. Echte barnsteen kan men buigen, als het verwarmd is, met kunstmatige barnsteen is dat niet het geval. Kunst- barnsteen wordt gemaakt van copal, kamfer en terpentijn. In kouden ether wordt deze kunst-barnsteen, zeer mak kelijk zacht, terwijl echte barnsteen er geheel onaangetast door blijft. De echte smelt bij eene hitte van 536 graden Fahrenheit. Te I umeur. UIT DE PERS. In de Protestant schrijft v. S. iloctlie en 't UltramoiiLiiiisiue. Vermeldenswaard is 't wat Goethe, bij gelegenheid van de „Emancipatie" ir. Engeland, zei tot Ehermann„Bij de Roomschen zijn alle voorzorgsmaatrege len vruchteloos. De pauselijke stoel heeft belangen, waar wij niet aandenken, en hij bezigt middelen, waar wij geen be grip van hebben. Had ik nu zitting in kt Parlement, ik zou niettegen de eman cipatie stemmen, maar ik zou in kt Pro tocol laten opnemen, dat als de eerste kop van een grooten denker door de stem van een roomsche kwam te vallen, uien zich mijner berinneren moest. Men kan de Roomschen niet vertrouwen. Men ziet, boe moeilijk de 2 miliocn Protestanten 't in Ierland hebben tus- scben de 5 milioen Roomschen en boe bijv. arme protestantscbe pachters door hunne roomsche buren worden geplaagd. Roomschen zijn lt altijd eens, waar R strijd tegen Protestanten geldt. Voor O Council is de emancipatie der Room schen niet dan een voorspel van de losmaking der beide rijken, die 't doel van al z'n stro ven is. Was Ierland los van Engeland, dan werd 'teene vesting van Jezuieten cn Jezuietengenooten, waaruit lt protestantsch Engeland onop houdelijk bestookt worden zou. Ook de Duitsche uliramoplanen hopen dat en prijzen daarom den Ierschen agitator hemelhoog Zij zien den dag reeds aan breken, waarop 't Engelsche Protestan tisme tot de herinnering zal behooren. Pc voorname onverschilligheid, waarmee de Engelsche aristocratie 't ultramonta- nisme bejegent, kan niet genoeg aan de kaak worden gesteld. Het ultramonta- nisme is de dood der vrijheid" lt Doet ons goed zulke woorden van zulk een groot man te hooien. Waar wij telkens en telkens 't verw ijt moeten hoor en, dat onze antipaapschgczindheid een bewijs is van kleinzieligheid en be krompenheid, en waar wij soms gaan twijfelen, of 't zoo niet, is, is't voor ons een ontzaglijke steun te weten, dat ook de groote Goethe, dien men toch zeker niet van dergelijke gebreken zal bcscknl- tcgen, in onze gevoelens deelde. Uit het „V a d e r 1 a n d" nemen wij over Koiuc en l>or<lt. Dordt aanvaardt de H. Schrift als richtsnoer ook voor het Staatsleven, im mers voor het geheele leven van den menscli in al zijn doen-gil. laten. Staat nu Rome op datzelfde standpunt Bij lange na niet. In het Roomsch blaadje Goudsch Nieuwsblad schrijft kapelaan Th. J. van Noord, te Moordrecht, over den Bijbel en deelt den lezers mede, met een be roep op den geleerden pater Ermanu: „1. Uit zijn aard niet kan d e c e 11 i- ge regel voor ons geloof en leven en. „2. volgens de instelling van Christus het niet b e li o e f t te zijn, ja zelfs „3. niet zijn mag en „4. volgens eigen getuigenis niet zijn w i 1, waarom de Bijbel dan ook „5 in de geheele oudheid nooit de eenige regel voor geloof en leven ge weest is „Dan zegt p Ermann, dat niet „de Bijbel, door ieders vrije meening ver klaard," de door Christus aangewezen richtsnoer is voor geloof en leven Heel anders dus dan de anti-revolu tionairen het zeggen, die enkel in Gods ordonnantiën het uitgangspunt, van alles vinden willen. Pater Ermann heeft zijn stelling ech ter nader toegelicht, o.m. op deze gron den (er zijn er elf): „6c. Uit den geloofsregcl der Prote stanten spruit voort een verderfelijke vrijheid van gedachten. ,.7e. Die geloofsregcl doet een gods dienst ontstaan zonder leerstukkon (die even vast staat als een mensch zonder gebeente). ,,8c. Die geloofs-regel veroorzaakt twisten eu scheuringen. „9e. Die regel onderwerpt de hoogste aller wetten aan een wijze van verkla ren, geheel onbekend in de geschiedenis der wetten. „10e. Het Protestantisme laat het grootste deel der Christenen tot de uit vinding der boekdrukkunst zondereeni gen geloofs regel. „11e. De geloofs regcl der Protestan ten was ook die der ketters in de eerste eeuwen des Christendoms, maar werd verworpen door de Heiligen." Leest, protestanten, wier geloofs regel die der ketters is en laat u nog langer aan Rome koppelen De Friesch e C h r i s t e 1 ij k-H i s t o r i s c h e n. „De Banier", orgaan van den bond van kiesvoroenigingen op christelijk- historischen grondslag in Friesland, zegt, dat, als zij op zekere gegevens mag afgaan, de indruk niet geheel ongerecht vaardigd is als maakte men van de zijde der andere coalitiepartijen niet den zoo dringend vereischten ernst met het beding der Eriesche christelijk-histuri- schen vau samenwerking, den Gen Febr. te Leeuwarden gesteld. Er is nl nog geen antwoord ingeko men op het beding, dat er met hunne beginselen meer rekening zou worden gehouden dan tot dusverre, en het blad schrijft dit toe aan aarzeling der andere partijen rechts, die het natuurlijk afkeurt, sterk blijvende staan op het eens inge nomen standpunt. „De Banier" zegt ten slotte nog, dat het misschien niet ongewcnscht ware, zoo de christelijk-historischc districts- bcsturen de noodige maatregelen namen voor het stellen van een eigen caudidaat, opdat men tijdig cn voorloopig voor alle gevallen gereed zij. De heer G H. W(agcnaar) tc L(eeuwardcn),hét artikel van „Dë Banier" besprekende in de Volksbode", orgaan tot handhaving van het ehristelijk-histo- ïjisch karakter der natie, teekent daarbij aan „Het valt niet tc ontkennen, dat de „Banier" in dit artikel harde noten kraakt. Doch „De Standaard" heeft het aan zich zelve te wijten, dat het blad der Friesche bondgenoote wat ongeduldig wordt eu een beetje ondeugend meteen. De zeer kleine groep, die „De Stand aard" op 't oog hééft en die ze met de voorspiegeling van een gedeeltelijke winst, mits onder voorwaarde van zoet zijn, zoet wil houden, kon wel eens grootcr blijken dan zij vermoedt. En de drang, om, het koste wat het wil, zekerheid te krijgen omtrent het doel van den veldtocht in Juni, ernstiger, dan blijkens haar artikel „De Standaard" het opvat. Wij gelooven, dat de Friesch chr - bist. groep wijs zou doen, om in hot district Sncek alvast aanstalten te maken met het voorloopig stellen van een eigen candidaat, ten einde het bewijs te geven, dat de achter de vóórmannen staande kiezers van chr-bist. huize met „De Banier" eenstemmig zijn f Den .Haag, 24 Maart 1905. „Zij kunnen niet wachten, geen dag en geen nacht": Dr. Kuyper is nu bijna vier jaren aan het bewind geweest. En zij, die niet konden wachten, geen dag engeen nacht, zijn geduldig geweest Zullen zij het blijven? Er was nog één gelegenheid, om zich te verzekeren van althans één sociale wet van beteekenis: het arbeidscontract Zij hebben niet gewild. Het onderwijs moest voortgaan. En was deze onderwijswet de heer Bos heeft het zoo terecht gezegd nu nog maar een wet tor verbetering van het onderwijs! Dan zou men ze onder de sociale wetten kunnen rangschikken, liet heeft er niets van. Integendeelhet is te verwachten, dat het bijzonder onderwijs nog slechter zal worden dan het al is, en dat het openbaar onderwijs zal worden afgebroken. liet is alleen om de dubbeltjes te doen. Wat nu als christelijke liefdegaven het bijzonder onderwijs toevloeit en dus komt uit de beurzen van de vermogende voorstanders daarvan, het moet in die beurzen blijven en uit de Staatsruif worden gegeten,, met nog wat meer. Het zijn niet alleen arbeidershulzen, die zich rekken om het hooi uit de ruif machtig tc worden Als nu het tc genieten geld maar altijd aan het ouderwijs ten goede kwam! Dc scholen, met den bijbel hebben wer kelijk da,|uitgaven,' die dpor.het subsidie zullen moeten worden gedekt. Maar de roomsche scholen, waar niet leeken, maar ordebroeders en -zusters ouderwijs geven? Zij krijgeu veel meer dan m waarheid voor het personeel wordt uit gegeven Intusschen, de kerk kan het best gebruiken en de heer Ketelaar voorspelde, dat op rijkskosten kapellen zullen worden gebouwd en kerken ver nieuwd. Maar ook voorzoover het rijksgeld aan de scholen zelf zal worden besteed, zal liet veel ellende veroorzaken. Vooreerst. In de tegenwoordige orga nisatie heeft de volksschool dit groote voordeel, dat daar kinderen uit allerlei maatschappelijke groepen bijeen zitten en door elkaar. Dit hoeft grooten invloed op de onderlinge waardeering. De sociale vrede wordt er door bevorderd. Niettemin zijn er ouders genoeg, die oordeelen, dat hun kinderen op dergelijke gemengde scholen niet thuis behooren. Zij laten hunne kinderen daar alleen, omdat er geen andere gelegenheid is. Nu echter kunnen zij zelf een andere gelegenheid op rijkskosten oprichten. De bijzondore school behoeft, om gesub- sideerd te worden, niet een kerkelijke school te zijn. Men sticht een neutrale bijzondere school. Maar dan verder. Nu nog wordt hot peil van de bijzondere scholen op zekere hoogte gehouden, doordat zij moeten concurreercn met de openbare. jMaar wanneer het nu financieel de bijzondere scholen zoo gemakkelijk wordt gemaakt, vervalt de piikkcl der concurrentie. Reden te meer om strenger eischen te stellen bij de wet als waarborgen tegen .chter- uitgang. Deze zijn echter in het geheel niet afdoende. Waar het heen meet met onze open bare school, als eenmaal de pomp in volle werking is, werd duidelijk uit de voortreffelijke redevoering van den heer Ketelaar ter verdédiging van dc open bare school. Allerlei dwangmiddelen worden nu reeds gebruikt om de ouders toch maar te bewegen, hunne kinderen naar de bijzondere school te zenden. En dat voor een onderwijs, waar een methode wordt gevolgd, welke onmoge lijk de sympathie van een vrijzinnige kan verwerven. Hoorden wij niet van den heer Ketelaar, dat hier op een bij zondere school dc kinderen leer'cn, wat de onbevlekte ontvangenis beteckent. Wat doet het er toe, of zij niets ervan begrepen In het algemeen' worden daar de kin deren volgepropt met allerlei dogma's. Zoo moeten hier de christelijke en maatschappelijke deugden worden bijge bracht. Maar, [yegt de heer Ketelaar, dat doen wij op de openb. school veel beter Wij trachten het kfnd zelf, door ervaring en opvoeding, naar die begrip pen te leeren handelen. Achter de dog ma's kunnen zij nog vroeg genoeg komen, als zij dc school hebben verlaten. Eindelijk kwam met den heer Tyde- man weer de wet Mackay van 1S89 in debat, en de vraag, of het wetsontwerp in overeenstemming is met de grondwet. Wat beteckent toch die pacificatie, welke naar het getuigenis van iedereen destijds tot stand kw am Die pacificatie is tot stand gekomen met medewerking van alle partijen. Voorgoed zou hot vrede zijn. En nu Nu is deze tweede stap daarna nog niet de laatste: nu zal de zaak niet zijn opgelost, voordat de openbare school geheel zal zijn vernietigd. En hoe is dat alles te rijmen met de grondwet, die wil dat het openbaar on derwijs de overheid tot aanhoudende zorg is en dat overal van overheidswege voldoend lager onderwijs wordt gegeven Wie prijs stelt op het behoud van het. openbaar onderwijs, overal, waar daaiaan behoefte is, hij zal dit wetsontwerp ten krachtigste moeten bestrijden. Duivels, duivelskunsten en duivelskun stenaars zijn er al eeuwen geweest, en ieder die min of meer met do geschie denis der volken bekend is weet welk een rol de duivel op verschillende plaat sen en in allerlei gedaanten heeft ge speeld en voor de volksverbeelding nog speelt. Meestal neemt hij de gedaante van ecu zwarte kat, een leelijke schoon moeder of een oude heks, of een toove- naai aan, maar hoe hij ook is „gemate rialiseerd" om met de spiritisten te spreken, steeds weet hij allerlei wonder lijke dingen ie verrichten. En doet iemand iets buitengewoons, dan heet het al gauw dat hij een duivelskunstenaar is of duivelskunsten verkoopt Zoo waren er' dan' ook deze week in 't Villapark te Maastricht, vlak hij den vijver duivelskunsten, uiaar uu het woord in letterlijken zin genomen, te zien. „Een bekend Maastrichtsch type immers, wien iu dc wandeling de bijnaam van dc Duivel is toegedacht, zocht gis teren zijn zoontje, die blijkbaar een vischpartijtje in den Villaparkvijver aan merkelijk verkieslijker vond dan thuis te vertoeven. Hoe 't zij, papa zocht eu herzocht, maar vond aanvankelijk zijn geliefden telg niet. Doch ja, daar zat de vlegel te vis- schen in den vijver van't Villapark. Papa springt toe, pakt den jongen bij oen vlerk en duwt hem tot driemaal toe onder water ia den vijver, waai na een frisèc'ne afrossing nog 's jongclings deel is. Na deze Spartaansche wijze om zijn zoon voor 't vervolg te leeren vooral niet te visschen, gaf de duivel zijn spruit nog een fikschen schop onder zijn partes posteriori, waarop de jongen niet waar lijk duivclsche snelheid zijn tocht in de richting van 't Noorden begon en ver volgde. Eu een voorbijganger, die papa zijn hardvochtigheid verweet, kreeg tot pittig antwoordik doe met mijn jongen wat ik wil. Nu, dat deed hij dan ook! maar of deze wijze van opvoeding nu wel de ware is! Ons dunkt, de Duivel moest er eens een paar pacdagogen op raadplegen"; aldus de paedagogische Limb. Koerier, en die kan 't weten, en weet het ook, Was Jae.que9 I, keizer der Sahara, meer bekend onder den gewonen naam Jacques Lebaudy ook maar zoo gelukkig! Die goede man staat op het punt vader te worden en Madame Delirre, zijn morganatische vrouw, zal, naar verwacht wordt weldra het levenslicht schenken aan een nieuwen wereldburger, den eersten onderdaan van den keizer der Sahara. De groote beheerscher van kamcelcn en leeuwen zat uu langen tijd uiet dc handen in 't haar om de plaats te be palen, waar zijn opvolger op het aard- sche tranendal zijn intrede zou doen. In Frankrijk? Hij dacht er in 't geheel niet aan. in Engeland? Daar heelt de keizer te veel schuldeischers. In België? Daar had men nog de „Code Napoleon." In Holland? Dal land had ook niet veel met hem op, evenmin als Liberia, waar men hem niet tot keizer had willen kiezen. Eindelijk schijnt hij tot een oplossing van de moeilijke vraag gekomen tc zijn, maar wie zal zeggen hoeveel slapeloozc nachten het den ongelukkigen keizer gekost heeft, voor hij zijn keuze op Zwitserland had bepaald? Zijn gemalin is er nu heengetrokken en het kind zal dus het morgenrood begroeten in het vrije land van "Willem Teil; daar zal het worden uitgeroepen tot toekomstig keizer of aanstaande keizerin van de Sahara, terwijl de morganatische keizerin een rijk speldegeld zal krijgen. Wanl royaal of beter nog „empiriaal" is Jacques I zeker, al springt hij er misschien niet zoo lichtvaardig mee om als de schoenpoetserjongen uit het vol gende verhaaltje omtrent den onlangs gestorven professor Blackis, hoogleeraar aan de Universiteit te Edinburg. Hij (de professor) behoorde tot dc mees; opvallende mensohen van de stad en was een eenvoudige, oude heer, met een gladgeschoren gezicht en lang haar, dat in lokken op zijn schouders neerviel. Eens vroeg hem op straat een vuil, klein schoenpoetsersjongetje of hij zijn schoenen poetsen mocht. „Neen jongen, dat hoeft niet", zei profesor, „maar als je uan die pomp daar je gezicht wascht, krijg je een sixt pence van me „Goed", zei de jongen, waschte zijn gezicht en kwam terug. „Het geld", zei hij toen tot den pro fessor, „hoef ik niet te hebben Hou het zelf en laat daarvooi; uw haar knippen, Maandag 27 Maart zal de Raad dezer gemeente des avonds half acht verga deren. Aan de orde komen de volgende punten 1. Voorstel tot wijziging der Veror dening tot regeling van het Herhaling*- ouderwijs, met adviezen. 2. Voorstel tot het vragen van tijde lijke vrijstelling van de verplichting om aan meisjes gedurende de middaguren Herhalingsondervvijs te geven. 3. Adres van vrachtrijders betreffende de bezorging van cokes en anders vrach ten voor de gasfabriek. 4. Voorstel betreffende afschrijvingen van Inkomstenbelasting. 5. Af- en overschrijvingen op de Be grooting der Schutterij over 1904. 6. Voorstel tot het onttrekken van Gemeenteterrein aan den openbaren dienst gedurende de kermis en tot verpachting van standplaatsen. 7. Verzoek van den leeraar aan de Hoogere Burgert chool A. M. Kerkkamp om privaatlessen te mogen geven, met adviezen. 8. Benoeming van een leerares in de Gymnastiek aan de Hoogere Burger school en voorstel tot regeling der jaar wedde, met adviezen. 9. Bcnoeminng van een onderwijzer bij het Lager onderwijs. 10. Yastelling der jaarwedde van personeel bij het Lager onderwijs. 11. Bouwverordening, met rapporten van de vergaderingen der afdeelingen eu antwoord van Burgemeesters en Wet houders. Zondag 26 Maart, des morgens tt half elf zal er voor den Doopsgezinder kring in de Lutherscho Kerk een gods dienstoefening worden gehouden waarii hoopt voor te gaan Ds. J. II. Boekt van Amsterdam. Voor de Remonstrantsche gemeend hoopt Zondag a.s., te half elf vool'ni. op te treilen ds. G. J. Ileering predi kant te Oude-Wetering. Tc Utrecht slaagden Woensdag voo de acte „Nuttige Handwerken, dc dame L. C. 11. v. de Loo, J. Sinkeldatn et H. M. Tempelman, allen van hier.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1905 | | pagina 2