Z=Z EENMAAL 1=
jT MANDERSLOOT.
Scfimitzner' s
Appelmarkt 13 n/h. Garnizoensbureau.
Magazijn van Gouden- en Zilverenwerken, Diamanten, Horloges, enz-
Maandag is een begin gemaakt met
het brengen der telephoondraden op den
grooten paal aan de Langegracht. Ver
schillende abonné's konden daardoor
korter of langer tijd niet van hun toe
stel gebruik maken, daar gedurende het
overbrengen de verbinding met het Cen
traal bureau was verbroken.
Men deelt aan de Tel. mede:
De, in navolging van andere rijken,
in ons land genomen proef, om jonge
lieden te gebruiken voor het bezorgen
van telegrammen, heeft aan de verwach
ting beantwoord en zijn dientengevolge
door den directeur-generaal ctnige be
palingen vastgesteld, welke in hoofdzaak
op het volgende neerkomen:
De jongelingen worden ter voorziening
in vacatures van besteller door de
directeuren, na bekomen machtiging
van den directeur-generaal in dienst
genomen.
De aanneming geschiedt op 16-jarigen
leeftijd, op een aanvankelijk loon van
14 per week, hetwelk bij gebleken ijver
cn geschiktheid door drie jaarlijksche
verhoogingen van f 1 tot f 7 per week
wordt vermeerderd
Aan de jongelieden wordt, ten ge-
bruike bij de uitvoering van hun dienst
verstrekt eene uniformpet, eene pelerine,
een stel lederen beenkappen, een tasch,
welke zij aan een rood-lederen riem
over de bomt dragen, alsmede een
koperen nummerplaat, welke op de borst
wordt bevestigd.
Bij het bereiken van den 21-jarigen
leeftijd volgt ontslag. Zij, die in alle
opzichten daarvoor geschiktheid betoo-
nen, kunnen alsdan, bij behoefte, over
gaan als hulp-brievenbesteller bij den
postdienst en later in aanmerking komen
als vaste brievenbesteller.
Een buitengewone mededeeling van
het hoofdbestuur der posterijen en te
legraphic bevat aanwijzingen ter bevor
dering van den dienst in den avond van
1(5 Juni, wanneer de uitslag der stem
ming voor de leden der Tweede Kamer
bekend gemaakt wordt.
Zoo zullen de telegraaf- en rijks-
telephoonkantoren ua 4 uur onafgebro
ken geopend blijven tot 10 uur (Green-
wichtijd) of zooveel langer als de drukte
vordert. Den 17en Juni sluiten de kan
toren met beperkten dienst in plaatsen
welke als hoofdkiesdistrict zijn aange
wezen, de6 ochtends niet voordat de
officieele verkiezings-telegrammen zijn
aangeboden en overgeseind.
Ook de kantoren van de H. IJ S.
M. en Staatsspoor zullen den avond van
16 Juni zoolang als noodig geopend zijn.
De Gezondheidscommissie alhier
heeft tot hen, die het barbiers en kap-
persbedrijf uitoefenen, het verzoek ge
richt om in het vertrek, waarin zij hun
klanten bedienen, een zichtbare plaats
te geven aan een lijst, bevattende eenigc
voorschriften togen de gevaren van
besmetting.
De Commissie acht de toepassing
daarvan door de kappers en barbiers
hoogst wenschelijk ter voorkoming van
het overbrengen van huid- en haarziek
ten van den eenen klant op den anderen.
En waar in eenige 'andere Gemeenten
die maatregelen reeds met succes wer
den toegepast twijfelen wij er niet aan,
of dit goede voorbeeld zal ook in onze
stad gereedelijk navolging vinden.
Na een langdurige ongesteldheid is
alhier overleden in den ouderdom van
44 jaar, de heer C. B. Kok.
De overledene gevoelde zich tot veel,
wat zich bewoog op oudheidkundig ter
rein, aangetrokken en gaf daarvan meer
malen blijk als penningmeester van de
oudheidkundige vereeniging „Fléhité"
ecu functie, welke hij jarenlang vol
toewijding vervulde, ook wijl zij hem
zoo gereedelijk gelegenheid schonk om
zijn belangsteling te toonen in de his
torie van onze gemeente, zijn geboor
testad, waaraan hij zoo gehecht was.
Ook was hij bestuurslid van de
„Vereeniging tot uitdeeling van spijs
aan behoeftigen", van de vereeniging
Vreemdelingenverkeer" en van de
Vereeniging „Johan van Oldenbarneveld."
(0. A. Ct.)
Bij de onlangs gehouden etalagewed
strijd uitgeschreven door de Sunlightzeep-
maatschappij te Rotterdam is de eerste
prijs in de prov. Utrecht toegekend aan
den heer M. R. N. Oosterveen, Lange-
6traat alhier.
Dr. Knypcr, dc vijand der
arbeiders.
In een openbare vergadering van de
afdeeling Amersfoort van de Soc. Dem.
Arb. Partij sprak Maandagavond de
heer Frank van der Goes over
bovenstaand onderwerp.
Nadat de voorzitter de vergadering
geopend had, sprak de heer van der
Goes ongeveer als volgt:
Ik zou vanavond tot u spreken over
Dr. Kuyper, de vijand der arbeiders.
Vooraf wil ik twee opmerkingen laten
gaan. Ten eerste als we spreken over
Dr. Kuyper, dan bedoelen we daarmee
Dr. K. als de vertegenwoordiger van de
clericale regeeringsmeerderheid; en in
de tweede plaats, dat we niet zijn in
de eerste plaats anti-clerieaal. Kuyper is
niet de vijand der arbeiders als clericaal
maar als vertegenwoordiger der kapita
listische klasse. Tegenwoordig wordt veel
met dat anti-clericalisme gespeculeerd,
en wellicht wel het meest in dit district,
zelfs onder onze partijgenooten.
Die zouden het heerlijk vinden als
den 16den Juni den val van Kuyper
brengt. Ik wil wel zeggen dat ook wij
daarom verheugd zouden zijn, maar we
weten vooruit, dat er dan één vijand is
verslagen en dat we dan dadelijk voor
andere tegenstandeis op onze hoede
moeten zijn.
Ik wenschte dat vooraf laten gaan,
omdat ik zoo zeer wensch, dar we als
vrucht van onze campagne tenminste
hierop mogen rekenen, dat dan dat
gevoel van clericalenhaat zal zijn op
geheven. Dan zullen wc niet te vergeefs
hebben gewerkt. Want dat anti-clericalen-
gevoel is niets anders dan iets wat den
liberalen ten goede komt. Daarom wij
zen zij er ook steeds op alle vergade
ringen op, dat bij herstemming dc soci
alisten toch op de liberalen stemmen,
't Is niet onmogelijk, dat een groot aantal
zich door die clericalenhaat zullen laten
leiden, maar we komen er reeds bij
voorbaat tegen op. Ik zei reeds de
liberalen willen het graag en de cleri-
calen ook. Als de kerkelijken er op
kunnen wijzen, dat ook de arbeiders
stemmen op een reactionair als de Beau
fort, dan krijgen zij meer vat op hun
arbeiders, die ze dan beter kunnen wijs
maken, dat het gaat vóór of tegen God.
Dat zal tegenhouden het samengaan
van alle arbeiders, wat toch noodzake
lijk is, willen de clericalen hun invloed
verliezen.
Daarom wijs ik er op, dat zoo het
tot een herstemming komt tusschen de
Beaufort en van Asch van Wijck, het
noodig is, dat gij thuis blijft.
Wanneer we spreken over Dr. Kuyper
den vijand der arbeiders, dan komt dat
door een louter toeval, dat Dr. K. deze
vier jaar minister is geweest. Ware in
zijn plaats een liberaal geweest, dan
zouden we hetzelfde, en niet minder
ernstige dingen kunnen zeggen.
Er zijn menschen geweest, die geloofd
hebben, dat Kuyper veel voor de ar
beiders zou tot stand brengen, die in
hem zagen een democraat. Ik heb dat
geloof nooit gedeeld, nooit zagen we in
hem een democraat in onzen zin, maar
hoogstens een klein-burgclijk demo
craat.
Met de kleine luydcn heeft hij steeds
het oog gehad op den kleinen midden
stand. Nooit heeft hij in zijn eerzuch
tige droomen er een gehad, dat hij zou
staan dan het hoofd van een ernstige
en zuivere proletarische beweging. Op
de moderne arbeidersbeweging heeft hij
geen vat. Dat eerst nu alle critiek van
de laatste vier jaren op hem van toe
passing zou zijn, is ook niet waar. Reeds
voor 1901 was hij dc beschermer van
de brandkast. Zijn macht als agitator,
zijn grooten invloed als christelijk poli
ticus, hebben geen ander doel gehad
dan behoud, behoud van het bestaande.
Hij heeft zich altijd een voorstander
genoemd van de organisatie van den
arbeid. De verschillende organen van
den arbeid, zei hij, moeten we een
eigen sfeer geven. En die organisatie
moet niet worden gegeven van boven
af, maar moet uit de arbeiders zelf
voortkomen.
In dat stelsel zoudeu de rechten van
de arbeiders beter worden toegepast,
maar van dien kant stelt men het altijd
voor, dat het gevolg daarvan zou zijn,
dat er komt een beter bevestigd kapi
talisme waarin de klassen elkaar beter
in evenwicht houden. Men heeft aan
dien kant altijd gedroomd het kapita
lisme op die manier steviger te maken.
Wanneer men nu, zooals Kuyper, die
dingen mooi weet in te kleeden, na
tuurlijk met een godsdienstige saus er
over, dan komt over de lippen van zoo
iemand menig democratisch woord. Dat
klinkt heel aardig voor de groote massa,
dat er iemand is, die spreekt over ar
beidersrechten. Maar lezen we een
beetje door wat hij eigenlijk wil, dan
zien we juist, dat hij wil een betere
bevestiging van het kapitalisme.
Hij heeft er van willen maken een
soort kastenstelsel als nog wel in Azië
bestaat.
Dat is het doel, wat de verderziende
anti-revolutionairen zich hebben voorge
steld, zoo'nindeelingkasten voor Europana
te maken. Iemand die zoo'n Oo9tersch
kastenwezen op het oog heeft, kan niet,
wanneer hij eenmaal komt aan de
regeering, anders dan elk ander kapi
talist, omdat daarvoor onze maatschappij
niet is ingericht. In onze maatschappij
is maar een keuze: vóór of tegen
het kapitalisme. Als men eenmaal partij
gekozen heeft, dan kan men geen andere
wegen kiezen dan die de werkelijkheid
geeft. Daarom moest Kuyper ook toen
hij minister werd als dienaar optreden
van het kapitalisme.
't Is zeer goed mogelijk datKuyper bij
zijn optreden gedacht heeft, dat hij nu
eens zijn wetboek van den arbeid, ten
uitvoer zou brengen. Maar lang kan hij
dat niet gedacht hebben, want bij het
practisch regeeren moest hij evenals elk
liberaal kapitalistisch regeeren.
Over de wijziging van de arbeidswet
op het stuk van vrouwenarbeid, heeft
men zich zelf in zijn eigen kringen
verwonderd. Dat wat een ander cleri
caal ministerie tot stand bracht, hoe
is het mogelijk, dat Kuyper in de eerste
plaats dat wil veranderen? In de toe
lichting op de spcetwet stond niets van
Gods ordonnantiën, maar koud nuchter
weghet bedrijf eischt het. Dat zou
ieder minister, die staat aan de zijde
van het kapitaal, hebben moeten zeg
gen.
Bij de staking kreeg Kuyper eens
gelegenheid te toonen wat hij wilde
met zijn organisatie van den arbeid.
Maar geen enkel woord van instemming
kwam er immers van de regeering,
maar wel geweld. En hoe kan het ook
anders? Hij heeft gedaan wat hij moest
doen, dwangwetten in 't leven roepen,
op gewone heidensche liberale manier.
Had hij een onderzoek toegezegd
naar de toestanden, dan had de tweede
staking kunnen uitblijven, maar ook dat
niet. Niets dan een uittarting, om de
arbeiders ten onder te brengen.
En voor de slachtoffers, die dan toch
eigenlijk zijn slachtoffers zijn, had hij
niets over, het eerste woord daarover
moet nog gesproken.
En wat heeft hij nu feitelijk meer
gedaan? Niets. We hebben verder te
doen met niets anders dan voorstellen,
en dat zijn juist voorstellen, zooals ze
gedaan zouden zijn door liberalen. Mat
beginsel aangaat en de mate van be
loven en de nadeelen van de arbeiders
betreft, niets anders dan de oude liberale
manier. Niets wat de organisatie van
den arbeid van voor 30 jaar zou doen
verwachten. Zelfs het allereerste, ver
korting van den arbeidstijd, is niets aan
gedaan. In de Arbeidswet stond een
goed ding, een punt van vooruitgang.
Het terugbrengen van vrouwenarbeid
van 11 tot 10 uur. Dat was ten minste
iets. Dat is in alle landen thans aan
de orde, doordat de arbeiders het zelf
voor vrouwen reeds tot 10 uur hebben
gebracht. En nu komt de kapitalistische
wetgever achter aan en stelt het voor
of het al heel iets bijzonders is. Dat
was nu voorgesteld, iets wat met het
oog op den stand der techniek in't ge
heel geen belangrijke ingrijping zou
zijn. Maar toen dc groot-fabrikanten
uit Twente zich er tegen verzetten, nam
Kuyper het dadelijk terug en daardoor
viel uit die Arbeidswet het beste, het
eenige dat nog van belang zou zijn
geweest.
Zondagsrust wordt iu de Arbeidswet
vrijwel voorgeschreven, maar juist niet
daar waar die Zondagsrust hot incest
noodig was.
De lui in de winkels worden Zondags het
meest afgebeuld, maar die worden juist
zooveel mogelijk vrijgelaten. Geen ingaan
dus tegen het kapitalistisch stelsel weer.
Daarvoor kan Kuyper ook geen wet
maken, evenmin als ieder ander minister.
Wanneer er onder de winkelbedienden
zelf niet een stevige actie is voor
sluiting, zal geen minister er toe over
gaan ook voor hen de Zondagsrust
voor te schrijven.
We komen aan een ander punt, de
belastingkwestie, de invoerrechten. Daar
aan kunnen we weer zien, dat Kuyper
als vijand van de arbeiders dadelijk te
kennen is als de kapitalist. Kuyper werd
gesteld voor de keus: waar moet het
geld van daan komen, van dc arbeiders
of van de kapitalisten?
Dr. Kuyper heeft gedaan wat iedere
regeering doet als zo geld moet hebben
voor de sociale hervormingen, n.l. het
halen van dc indirecte belastingen. Komt
het zoover, dat de arbeiders kunnen
zeggen, wij nemen het geld van dc be
zitters, dan moeten ze zooveel macht
reeds hebben, dat ze wel een stapje
verder kunnen gaan. Sociale hervor
mingen zullen er niet komen, dan
onder den invloed der arbeiders. En nu
moeten we maken, dat de nadeelen er in
voor de arbeiders zoo gering mogelijk
worden.
Zoolang we het kapitalisme hebben
zullen de hervormingen het stempel
dragen van de kapitalistische klasse.
In 1895 schreef Dr. Kuyper een proeve
tot pensioenregeling voor arbeiders en nu
komt hij met een wet waarin juist veel
6taat, wat hij toen afkeurde, zooals bij
dragen van de arbeiders, de leeftijd e. a.
En de uitkeeringen zijn niet hooger dan
ze tegenwoordig van diaconie of lief
dadigheid krijgen. Welke verandering
is er dan? Geen ander dan dat de
arbeiders thans betalen, zoodat er een
vermindering komt van armenkasten.
Iets ingrijpends, iets bijzonders geeft
dit wetsontwerp dus niet. Wc hebben
hier een uitstekend voorbeeld, dat er
niets gegeven wordt, dan binnen het
kapitalistische raam past.
Al de jarenlange propaganda van
Kuyper is dus niets anders geweest dan
bedrog, op zijn zachtst genomen van
zelfbedrog. Ja het Arbeidscontract zouden
we haast vergeten, dat is toch ook iets.
Maar ook hier hebben we weer een
duidelijk en prachtig voorbeeld, dat
Kuyper staat aan den kant waar hij
hoort. Wij die hem kennen wisten wel,
dat hij zou staan aan de zijde van het
kapitaal.HetArbeids-contractzou immers
werkelijk het stakingsrecht onmogelijk
hebben gemaakt. En dat het er niet
meer instaat is de vlucht van de agitatie
der arbeiders. Het was een erfenis van
de liberalen, het was de strop gedraaid
om den hals der arbeiders, uitgedacht
in dc studeerkamer van prof. Drucker.
Ook hier weer is Kuyper zuiver kapi
talist.
Ziehier wat ik te zeggen had. Mis
schien heb ik velen teleurgesteld, maar
men moet toch voorzichtig zijn met het
anti-clericalisme. Wanneer we spreken
over welken ^ericalen woordvoerder,
dan hebben wc volkomen gelijk als we
spreken van vijanden der arbeiders.
Maar we zouden verwarring stichten,
als we het toeschreven aan het cleri-
calismc. Ondanks het clericalisme, al
waren ze nog veel christelijker, dan
zouden ze het nog blijven, zoolang ze
staan aan de zijde van het kapitaal.
Wanneer deze verkiezingscampagne
is gestreden cn we hebben hot resultaat
bereikt, dat de arbeiders dat goed inzien,
dan kunnen we tevreden zijn.
Debat.
Dc heer D. Gerritsen. Het zou
me spijten, wanneer niet met een enkel
woord werd tegen gesproken, iets wat dc
heer v. d. Goes dezen avond gezegd
heeft. Ik wil niet spreken over de kapi
talistische maatschappij, waarover de heer
v. d. Goes het zoo druk had, maar wel
moet ik met een enkel woord opkomen,
tegen den raad, dien de heer v. d. Goes
meent (e moeten geven aan de socia
listische arbeiders, in geval er een her
stemming komt tusschen dc heeren Asch
van Wyck en de Beaufort. De socialisten
willen toch ook door middel van het
parlement zooveel mogelijk hervormingen
bereiken. En daarvoor zullen ze dan
toch zeker bij den heer de Beaufort
meer steun vinden dan bij den heer
van Asch van Wyck. Bovendien zijn er
twee zaken, did de heer van der Goes
tot mijn spijt niet heeft aangeroerd. In
de eerste plaats ons volksonderwijs, op
welk gebied we in de laatste jaren in
plaats van vooruit zijn achteruit gegaan.
En in de tweede plaats dc tariefwet.
En nu weet ik wel, dat de heer v. d.
Goes mij zal tegenwerpen, de liberalen
hebben dat, adres aan Pierson, toch ook
gewild. Maar we kunnen er toch van
verzekerd zijn, dat de liberalen minder
lasten zouden ladon op de schouders
van de arbeiders. Deze twee zaken,
onderwijswet en tariefwet maken hel
reeds noodzakelijk voor allen om de
huidige regeering zoo zwak mogelijk
te maken. Ik wil dan ook juist het
tegenovergestelde doen van den heer
v. d. Goes en den arbeiders aanraden
n ieder geval te gaan stemmen. Kiest
toch bij herstemming de meest goede
van de twee.
Beplick.
De heer v. d. Goes.
Het doet me werkelijk genoegen, dat
er dezen avond van liberale zijde wordt
gedebatoerd. Maar ik nteen toch te
moeten blijven bij mijn gegeven raad.
Dc weg van den heer Gerritsen zou ge
heel indruschen tegen onze gedragslijn.
En vooral waar we hier in dit
district 6taan voor dc keuze van een man
als mr. dc Beaufort, die juist in het
vorige ministerie het conservatieve blok
werd genoemd. En die zouden we er
nu moeten inhelpen?
Nu heeft de heer Gerritsen twee pun
ten genoemd en ik wil aannemeu, dat
de heer Beaufort daarover juist zoo denkt
als de heer Gerritsen, doch die zaken
zijn dan toch nog maar heel klein.
Zelfs al zou mr. de Beaufort op die twee
puuten dc voorkeur verdienen, dan nog
zouden we den menschel] aan het ver
stand moeten brengen, wat we in 't
algemeen aan den heer dc Beaufort
hebben. De steun op grond van die
twee punten is ons niet zooveel waard,
om onzen plicht te verwaarloozcn, den
arbeiders aan het verstand te brengen
waar hun plaats is.
En nu wil ik gaarne toegeven, dat
voor het oogenblikkelijke daardoor
misschien iets verzuimd wordt, maar wij
zijn geen menschen van hot oogenblik.
Waren we dat, dan zouden we het
kleinste kwaad kiezen. Maar dat kleine
en oogenblikkelijke moeten wc over het
hoofd zien voor het groote, d. i. dat de
arbeiders hun eigen partij moeten zijn.
Arbeiders, de kapitalisten dat zijn uw
tegenstanders, uw vijanden. Door hen
moogt gij U niet laten gebruiken, zelf
niet al brengt het U een klein voordeel.
Wij mogen nooit vergeten, dat onze
grootste vijand wij zelf zijn. Ons klasse-
gevoel cn ons klasseinstict moeten we
in de eerste plaats versterken. Wij
moeten zorgen, dat er licht komt inde
hoofden, ten koste van het kleine voor
deel dat ons ook hedenavond hier, mis
schien terecht, wordt beloofd.
De heer Gerritsen voor de
tweede maal het woord verkrijgende,
dankt de heer Van der Goes voor zijn
nadere uiteenzetting, maar toch kan hij
zich niet mot zijn raad vereenigen. Het
spijt hem dat er geen anarchist aan
wezig was, daar we anders een eigen
aardig debat hadden kunnen krijgen,
aangezien de heer v. d. Goes meer als
anarchist dan als sociaal-democraat sprak.
De onderwijswet is geen kleinigheid
maar een zeer voornaam punt, en
iemand die voorstander is van goed
volksonderwijs dient steun te krijgen
ook van de sociaal-democraten. Van
het huidige ministerie krijgen we geen
verbeteringen, ook niet voor den arbei
der, daarom is dc Beaufort beter dan
Van Asch van Wijck.
De hoer v. d. Goes is het met
den heer Gerritsen eens, dat de zaak
van het onderwijs een zeer voorname
is, maar er is nog zooveel anders, dat
hij niet inziet iets af te moeten doen
van zijn eens gegeven raad. Inderdaad
is liet tusschen Asch van Wijck en de
Beaufort oud lood om oud ijzer, zegt
de heer v. d. Goes.
Hierna sluit de voorzitter de verga
dering.
Burgerlijke Stand.
van 3 tot 7 Juni.
GEBOREN: Isabella Johanna Corne
lia, d. v. A. G. van Ewijk en A. C. van
Hout.
GETROUAVDG. A. van Doonik en
G. van de Pol. S. Hartogsveld en
G. Smit. G. W. Willemsen en O.
G. de Graaf.
378c Staatsloterij.
Vijfde klasse.
Trekking van 5 cn 6 Juni l'J05.
2000 loten.
Ten kantore van den Collecteur A.
C. R. O. Leinweber te Amersfoort (Bree-
destraat 22) zijn aan de navolgende num
mers te beurt gevallen:
Prijs van f 200 op No. 20588.
Prijzen van f 70.
7021 7557 7566 75S4 7590 S003
S300 13466 13821 13S57 15504 15509
15521 18093 20435 205S2
Te zamen 17 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken.
1974 1977 1987 7022 8025 8027
803G 8537 8752 13462 13810 13817
13829 13858 15502 15507 15508 15522
18098 18106 18116 20437 20445 20574
20586
'n bezoek aan
en men blijft
Ondegracht H Z. 145 bil Jacobibrug Utrecht.
Opgericht 1872. Teleph. no. 1327.
Uitgebreide Reparatie-inrichting voor alle luxe voorwerpen.
Speciale Afd. MEDAILLES, INSIGNES, SPORTPRIJZEN waarvan
op aanvraag prijscourant gratis en franco.
