No. 53.
Woensdag 5 Juli 1905.
2e Jaargang
Wees U Zelf!
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
In de Kinderkamer.
De partijverhoudingen in het District AMERSFOORT.
FEUILLETON.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
DE EEMLANDER.
iilIIM'KU
Hendrik van Viandenstraat '28
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentiëu
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
11ITSEAG der verkiezing voor een lid van de TWEEDE KAMER der STATEW-GENERAAI., op 16 JEKI 1905.
AANTAL STEMMEN.
Perceuten van het aantal kiezers in iedere gemeente.
GEMEENTEN.
Aantal
kiezers.
Niet opge
komen.
Uitgebracht.
On
waarde.
Geldig.
H. W. van
Asch van
Wijck.
W. H. de
Beaufort.
Verschillen v. A.
v. VV. en de B.
F. van der
Goes.
A. P. Staal
man.
Niet
opgeko
men.
Uitge
bracht.
On
waarde.
Geldig.
v. A. v.
W.
de B.
v. d. G.
Staalm.
meer
minder
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
tl
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Amersfoort I
1106
123
983
5
978
383
516
133
69
10
11.1
88.9
0.5
88.4
34.6
46.7
6.2
0.9
II
570
47
523
6
517
296
201
95
16
4
8.2
91.8
1.1
90.7
51.9
35.3
2.S
0.7
in
832
65
767
4
763
317
411
94
31
4
7.8
92.2
0.5
91.7
38.1
49.4
3.7
0.5
te zamen
'2508
235
2273
15
2258
996
1128
132
116
18
9.4
90.6
0.6
90.
39.7
45.
4.6
0.7
Leusden
396
8
388
2
386
179
196
17
7
4
2.
98.
0.5
97.5
45.2
49.5
1.8
1.
Woudenberg
361
35
326
2
324
110
'209
99
3
2
9.7
90.3
0.6
89.7
30.5
57.9
0.8
0.5
Maarn
113
19
94
94
55
38
17
1
16.8
83.2
83.2
48.7
33.6
0.9
Doorn
359
36
323
2
321
182
131
51
6
2
10.
90.
0.6
89.4
50.7
36.5
1.7
0.5
Zeist
1380
91
1289
8
1281
570
615
45
47
49
6.6
93.4
0.6
92.8
41.3
44.6
3.4
3.5
De Bildt
486
53
433
4
4-29
195
221
26
10
3
10.9
89.1
0.8
88.3
40.1
45.5
2.1
0.6
Maartensdijk
353
31
322
3
319
141
173
32
5
8.8
91.2
0.9
90.3
39.9
49.
1.4
Achttienhoven
122
14
10S
1
107
68
39
29
11.5
88.5
0.8
87.7
55.7
32.
Westbroek
167
27
140
2
138
77
59
16
1
1
16.2
83.8
1.2
82.6
46.1
35.3
0.6
0.6
Soest
721
57
664
1
663
426
'210
216
-
18
9
7.9
92.1
0.1
92.
59.1
29.1
2.5
1.3
Baarn
1192
106
1086
5
1081
481
479
2
115
6
8.9
91.1
0.4
90.7
40.3
40.1
9.8
0.5
Eemnes
220
34
186
4
182
155
22
133
5
15.5
84.5
1.8
82.7
70.
10.
2.7
Bunschoten
499
70
429
2
427
415
8
407
4
14.
86.
0.4
85.6
83.2
1.6
0.8
Hoogland
390
26
364
1
363
326
33
293
4
6.7
93.3
0.3
93.
83.6
8.4
1.
Stoutenburg
149
6
143
143
109
31
78
1
2
4.
96.
96.
73.1
20.8
0.7
1.4
Totaal in het District
9416
848
8568
52
8516
4485
3592
1244
351
330
109
9.—
91.
0.6
90.4
47.6
38.1
3.5
1.2
Stemmen op de Beaufort
Meer op v. A. van W. dan op de B.
3592
893
351
893
Van bevriende zijde ontvangen wij het
verzoek tot plaatsing van onderstaande,
hoogst belangrijke beschouwingen, waar
aan wij gaarne voldoen
In bovenstaande tabel vindt men den
in No. 48 van dit blad reeds gegeven uitslag
der verkiezing voor een lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal in
het District Amersfoort op 16 Juni 1.1.,
nu echter met:
de gemeenten gerangschikt niet in
alphabetische volgorde, doch volgens de
ligging rondom Amersfoort;
in kolom 3 de aantallen kiezers in
de verschillende gemeenten niet opge
komen
in de kolommen 9 en 10 de verschillen
in aantallen stemmen op Jhr. Mr. II.
W. van Asch van Wijck meer of minder
dan op den heer Mr. W. II. de
Beaufort uitgebracht;
in de kolommen 1320 dezelfde
Ah het leven aan het dalen is. stijgen de
herinneringen op uit het verleden.
2.)
Al die aardige, maar uiterst een
voudige, bescheiden voorwerpen spraken
van bescheiden kinderen uit een be
scheiden tijd. Ze waren misschien ge
kocht in hetgeen men fraaie speelgoed
winkels noemde; nu kan men ze op
kermissen en in goedkoope bazars
krjjgen en voor een klein beetje geld
verschaft de armste man zijn kinderen
een groot pleizier.
Gelukkig had Paul nog nooit een
kermis bezocht en daar hij in een voor-
Btad woonde, had hij ook nog geen der
prachtige speelgoedwinkels in de hoofd
straten midden in de stad gezien. Wat
een overvloed van heerlijkheden was
dat hier bij elkaar! Hij stond er een
poosje met stralende oogen en open
rubrieken als in de kolommen 48,
11 en 12 doch nu uitgedrukt in percen
ten van het aantal kiezers in iedere
gemeente.
De tabel doet eenige zaken duidelijk
in het oog vallen.
In Leusden (2 Zeist (6.6 en
Amersfoort in (7.8 eenerzijds en
Stoutenburg (4 Hoogland (6.7
en Soest (7.9 anderzijds zijn in ver
houding weinig kiezers van de stembus
weggebleven. Het besef van het belang
van den strijd, aangewakkerd door de
werkzaamheid van de Centrale Kies-
vereeniging „Amersfoort" en de Vrij
zinnige Propaganda-Club eenerzijds en
van de leiders der Roomschen anderzijds
is daarin kenbaar. Hadden deze laatsten
niet zoo ijverig daar en ook in de overige
gemeenten medegeholpen, do overwin
ning ware niet geweest aan de zijde
van den candidaat der gereformeerden
mond naar te kijken. Eindelijk was
het: „Mooi!" En na een kleine pauze
gedurende welke de groote menschen
elkander trotsch toelachten: „Hebben!"
Mevrouw sloot het kind geroerd in
haar armen en opende toen een der
kasten waaruit ze een groote, zilver
blanke trompet nam. De knaap klapte
in de handen en „toe-toe-toe!" schetterde
het door het geheele huis; en doorliet
open venster werden de toonen naai
den stillen, zonnigen tuin gedragen.
Bemhard en Martha hielden met
lachend gezicht de handen voor de
ooren, maar Mevrouw zonk in een stoel
neder, sloot de oogen en luisterde met
evenveel vrome aandacht naar het harde:
„toe-toe-toe!" waaraan geen eind kwam,
als des Zondags naar het gezang in de
kerk. Zelfs vouwde zij de handen en
haar lippen bewogen zich zacht, als
in het gebed.
Intusschen sprong Paul uitgelaten
door de kamer en verschrok zelfs niet
toen de deur, welke op een kier had
gestaan, zacht open ging, en de groote,
verstandige kop van een doghond zicht
baar werd. Terstond daarop vernam
men zacht schuivelende voeten en in de
deur verscheen een oude heer in een
dun huisjasje, waaruit hagelwit linnen
te voorschijn kwam. In de eene hand
hield hij een bruin pijpje, in de andere
een courant; op het grijze haar droeg
hij een mutsje, waarop met veelkleurige
en ultra-orthodoxen, in de politiek zich
noemende anti-revolutionairen. Er zullen
wel ongeveer 2800 Roomsche met slechts
ongeveer 1685 Calvinistische stemmen
zijn uitgebracht op dien candidaat, aan
bevolen door de drie partijen, do Anti
revolutionaire, een gedeelte der Christe-
lijk-Historische en de Roomsche, zich
brutaalweg den naam van specifiek
christel ij ke part ij en toeeigenende.
Daartegenover stond met 3593 stom
men de ernstige bezadigde candidaat
der vrijzinnigen zoowel op kerke
lijk als op politiek terrein, zich
den naam van „paganist" heb
bende laten welgevallen, die te Amers
foort, Baarn en Zeist optrad in rustig
verloopende doch volle vergaderingen,
waar debat werd toegelaten. De stem-
mencijfers bewijzen het gunstige resultaat
daarvan (45, 40.1 en 44.6 op de
Beaufort). Te Leusden, Woudenberg
zijde een randje was geborduurd.
„Daar is Mijnheer!" Bemhard en
Martha weken ter zijde, maar de hond
ging vierkant midden in de kamer staan
en de oude heer, de handen op den
rug kruisende, riep met de bevende,
heesche stem van een heel oud man:
„Allen in de huiskamer bijeen? En
hebben wij hier weer een kind?" „'t Is
maar jammer dat het kind niet van ons
is," merkte Martha op, haar stem klonk
vei wijtend. „Mevrouw heeft den lieven
baby van middag g e v o n d e n."
De oude dame stond op en ging haai
man tegemoet, om hem do vreemde
situatie duidelijk te maken, maar de
„lieve baby" maakte zulk spektakel dat
men zijn eigen woorden niet kon ver
staan. Eerst toen men hem ander speel
goed had gegeven, dat minder leven
maakte, ontstond er eenige stilte. Mevrouw
vertelde in welk een ontroostbare stem
ming zij den jongen op straat had ge
vonden, hoe moe en hongerig hij was
geweest en hoe ze toen gedacht had:
„Het is mijn Christelijke plicht het
arme kind mee naar huis te nemen.
„Je weet wel Willy haar man was
65 jaar, maar nog altijd noemde zij
hem Willy hoe ik altijd heb gewenscht
dat de Voorzienigheid een kind op mijn
weg zou plaatsen," zoo besloot zij haar
lang en wezenlijk roerend verhaal.
„Arme wees!" zuchtte Martha uit
den grond van haar hart, 't Wgs voor
en Maartensdijk was de uitwerking merk
baar van voordrachten door Ds. J. Busch
Keiser gehouden (49.5, 57.9 en 49
te De Bildt en Doorn (45.5 en 36.5
van voordrachten door het thans te
Kampen gekozen kamerlid K. Reijne.
Voor de ongewenschte, bijna midden-
eeuwsche partijopvatting, voortgekomen
uit het brein van eer- en heerschzuchtige
kerkelijke drijvers, gelijk de hadjis in
Indië en dergelijke speculeerende op
de ontvankelijkheid van een gedeelte
der natie voor dweepzucht en deze nog
aangezet door vreesaa.njaging voor het
roode spook, bleken volgens de tabel
vooral vatbaar kiezers in de van spoor-
en tramwegverkccr uitgesloten westelijk
en noordelijk gelegen poldergemeenten
Achttienhoven (45.7 Westbroek
(46.1 °/o), Eemnes (70 Bunschoten
(8 1.2 °/o), Hoogland (83.6 en Stouten-
burg (73.1
die beide vrouwen ondanks hetgeen het
kind te kennen had gegeven, een be
sliste zekerheid dat het daar in huis
opgenomen en beschermd moest worden.
Het hart kan zonderling fantaseeren!
Maar de oude heer ging naar het
kind, legde zijn hand op den verwarden
krullebol en vroeg! „Hoe oud beu je?"
De jongen verstond de vraag niet,
zijn blauwe oogen keken den grijsaard
bedremmeld aan, maar opeens vloog er
een tevreden lachje over zijn gezicht.
„Grootpapa!" zeide hij en knikte hem
vriendelijk toe. De echtgenooten vatten
stil elkanders hand en zagen elkaar aan.
„Grootpapa herhaalde eindelijk de
oude heer zacht: „Ja, dat kon ik zijn,
als
„Als" fluisterde zijn vrouw bewogen.
Martha bracht de slip van haar boeze
laar naar de oogen en steunde:
„Ach, wat is het toch een treurig
ding!" Bemhard bromde wat in zijn
baard, en de kleine zag verschrikt de
vier droeve gezichten aan.
„Niet schreien!" vleide hij.
Allen gingen weer om hem heen staan.
Men werd niet moede zijn haar te be
wonderen, de spitse muizetandjes, het
roode mondje en de mooie blauwe oogen,
die hen zoo trouwhartig aankeken.
„Hij heet Paul!" zei de oude dame
veelzeggend tot haar man. Deze dacht
na en zei eindelijk bedrukt: „Ja, ja, hij
zou nu al 28 jaar zijn En weder
Het verschil in aantallen stemmen in
de vier laatstgenoemde gemeenten op
den heer Van Asch van Wijck méér
dan op den lieer De Beaufort uitge
bracht, ad 133 -f 407 -f- 293 -)- 78
911 is slechts even meer dan het totaal
verschil ad 893, wat bewijst dat zonder
die gemeenten do zege aan de liberale
conceutratie boven de kerkelijke coalitie
zou zijn geweest.
De volstrekte meerderheid van de
geldig uitgebrachte stemmen ad 8516,
4259 zijnde, hadden er trouwens slechts
4485 4259 226 kiezers in plaats
van op Van Asch van Wijck op een
der drie andere candidaten behoeven te
hebben gestemd om eene herstemming
te hebben doen noodig zijn. En dan
ware zeker de kans voor den heer De
Beaufort, evenals in andere districten
waar is herstemd geworden, ten gunste
van den liberalen candidaat gekeerd.
drukten ze elkander weemoedig de hand.
Beiden dachten aan den eersten dag
van hun huwelijk. Het was al zóó lang
geleden. V'ijf en twintig jaar! en
smart verdubbelt den tijd!
„Wij hopen dat wij veel kinderen in
ons huis krijgen", zeiden de jonge
Mijnheer en Mevrouw Marken. Zij waren
dus heel anders dan jonggehuwden uit
dezen tijd, die zoo bang zijn met veel
kroost gezegend te zullen worden.
Beiden droomden van een verbazend
groote tafel: man en vrouw tegenover
elkaar, hier zes jongens, daar zes meisjes.
Ze wilden een eigen huis hebben.
Daar de man architect was, vielhetge-
makkelijk het te laten bouwen waar en
hoe zij wilden, dus groot en ruim en
een heel eind buiten de stad, want de
kinderen moesten veel frisschc lucht
hebbenOch, ze waren nog maar
zes maanden getrouwd.
Het was een aardig huis, en zoo ge
riefelijk ingericht! Op de tweede ver
dieping was een bijzonder mooie kamer,
voor al die jongens en meisjes, met
vreugde verwacht! Ze werd ook het
eerst en het best in orde gebracht, er
ontbrak niets aan. En later, toen het
geheele huis klaar was en vrienden en
bekenden kwamen, werd telkens de
kinderkamer getoond, alsof het een
curiositeit was. En wezenlijk voor dien
tijd was het ook iets heel bijzonders.
