INo. 45- Woensdag 6 Juni 1906. 3e Jaargang. Wees Zelf! Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". De Jungle.1) FEUILLETON. Dolende Ridder. Versoliijut Woensdags en Zaterdags. DE EEMLANDER. Bureau Hendrik van Viandenstraat '28 Abonnementsprijs Per jaart' 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 lVijs der advertenticii Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting Wie den Engelschen schrijver Rudyard Kipling gelezen heeft, weet zoo onge veer wat de Jungle is: de onherberg zame wildernis van bosschen, moerassen, struikgewas, woonplaats van roofdieren die van alle zijden loeren op hun prooi, op den zwakkere, onkundige of onvoor zichtige, die het waagt hun gebied binnen te dringen zonder den weg er uit te kennen, wien bij eiken stap nieuwe, ongekende gevaren dreigen; de wildernis, waarin het recht van den krachtigste, den sterkste heerscht en niemand zich stoort aan goddelijke of menschelijke wetten; waaruit niemand ontkomt, zonder herhaaldelijk den dood in 't aangezicht te hebben gestaard, waarin schier allen die haar betreden na langen of kortoren tijd reddeloos verloren gaan. Do Jungle, die hare slachtoffers bij duizendtallen telt. Een dergelijke Jungle, het verblijf van op den mensch loerende roofdieren, waarin geen recht of wet heerscht bui ten het recht van den maatschappelijk sterkste, is volgens den Aiiierikaanscheu schrijver Upton Sinclair, het westersche Babylon, Chicago, in 't bizonder dat deel der wereldstad, waar de reuzen- slachthuizen worden gevonden en dat bekend is onder den naam van Pac- kingtown. Ook deze Jungle telt jaarlijks hare duizendtallen slachtoffers, niet in den vorm alleen van de millioenen stuks vee en varkens, die ieder jaar worden aan gevoerd en geslacht, maar aan men schelijke slachtoffers uit alle landen van Europa naar hier aangevoerd door ge- wetenlooze agenten, die vast werk tegen hoog loon belooven en zoo de arbeids krachten van elders lokkeu, om in de slachthuizen te arbeiden en daar binnen korten tijd lichamelijk en zedelijk onder te gaan. Menschelijke roofdieren van 1) The Jungle by Upton Sinclair (Lon don, Wm. Heineiuan, 1906. Een verliefd mensch is iemanddie zich beminnelijker wil voordoen dan hij het ver mag; en daarom zijn bijna alle verliefden belachelijk. Uit het Engelsch van EDNA LYALL. 42.) Gigi vond het prachtig en het schouw spel zou dan ook wel voor iedereen zijne bekorting hebben gehad die spookachtige oude ruine, waar de echo van de guitaar doorgalmde, die schilderachtige groep boeren, die mede hier heen waren geslenterd om te zien en te luisteren, de stroefuitziende muzi kant en die mooie boerinnetjes met hunne buitengewoon bevallige bewegin gen en hunne witte voeten snel bewegend op dc maat der muziek. Gigi klapte in zijn handen en danste van pret in do rondte, zoodat zelfs de oude muzikant hem met blijkbaar wel behagen toeknikte en de vrooljjke allerlei soort loeren ook hier op hun prooi, en wee de ongelukkkigen, die onkundig omtrent het hun dreigend ge vaar, in de grijparmen dezer monsters vallen, die geen meedoogcu kennen, doch voor wie deze menschelijke wezens, mannen, vrouwen, kinderen, slechts arbeidmateriaal zijn, dat als het versleten is, wordt aan kant gezet als ware het oudroest, om vervaugen te worden door nieuw, in staat en gewillig meer arbeid te verrichten voor minder loon. Het is een verschrikkelijk boek, dit werk van Upton Sinclair, waarin hij met de meest donkere verven en een voor niets terugdeinzend realisme, het leven, den langzamen, algehcelcu ondergang schildert van de ongelukkigen en on wetenden geloktiu het Chicagosche Jungle, waarvan de reusachtige slachthuizen van de beeftrust het middenpunt vormen, waarin jaarlijks millioenen stuks vee, varkens en paarden worden gedood, om in den vorm van ham, spek, worst, rook- vleesch, coined en canned beef enz. over dc hcele wereld te worden genoten. Waarschijnlijk zal dit genot voor 't vor- volg den lozer ceu weinigvergald worden zeker zal hij bij 't verorberen dezer deli catessen onwillekeurig terugdenken aan het tragisch lot der lieden, wier leven in dit werk beschreven wordt. Men zou bij 't lezen geneigd zijn te gclooven aan overdrijving, aan dc zucht om de werkelijkheid te tooien mot fan. tasiepronk ten einde de aandacht te trekken, aan dc poging om door dc schil dering van de misdaden van het kapita lisme, belichaamd in de vleesch-trust, aanhangers te winnen voor den socialis tischen heilstaat der toekomst. Men zou wenschen dit te kunnen doen, terwille van het geloof in de menschheid, in wat er goeds en edels moet zijn in het zoo dikwijls bezongen c.n verheerlijkt land der vrijheid, waar de arbeid zoo be weert men wordt geëerd. Doch de schrijver lacht om wensch en meisjes, lachende nog meer bevalligheid in hun dans legden. De herinnering aan dit tooneel bleef Carlo lang bij. Gedurende dagen klonk hot bekende lied door de harde stem der oude vrouw gezongen hem in de ooren. Langzaam wandelden zij naar Pozzuoli terug, zij gingen door de bekende piazza, bleven bij de fontein onder de boomen even staan praten met den wijsgeerig uitzienden, lammer, bedelaar, die als jongen met Carlo was opge groeid en hem nu hartelijk geluk wenschte. Toen gingen zij naar het kerkhof, opdat Carlo het graf van zijn vader en moeder een laatste maal kon bezoeken en er eenige krausen en lauweren op nederleggen, die hij in de Hercadante had behaald. Gigi stelde er veel belang in, hij had geen droevige herinneringen, aan 't kerkhof verbon den. „Ik houd veel van kerkhoven, het zijn zulke heerlijke plaatsen", zeide hij gelukkig uitziende. En toen zij tusschen de graven voortschreden, draafde hij vooruit, tevreden 't refrein ueurieend van een Amerikaansch versje.. Hier rapen we noten in de Mei," zoodat Carlo, on danks zijne droefheid, niet kon nalaten te glimlachen. „Nu moet ik nog een pelgrimstocht maken," zeide hij onder 't terugrijden naar Napels, „en gij, kleine, moogt mode hoop. Hij stapelt feiten op feiten, bewij zen op bewijzen, schildert de toestanden zooals alleen een volkomen ingewijde, voor wien de Jungle geene geheimen heeft, deze kan weergeven, dringt den lezer dc overtuiging op dat geen fautasie in staat is de vreeselijke werkelijkheid te evenaren, laat staan deze te overtrcf- fon, tot tenslotte, ondanks de niet te loochenen socialistische tendenz, geen twijfel meer mogelijk is aan dc waarheid, dat Chicago's grootheid op industrieel gebied is opgetrokken op leugen en be drog, dat de millioenen jaarlijks door de leden der machtige beeftrust, dc eigenaren der reusachtige slachthuizen gewonnen, gekocht zijn met den morcclen en licha- melijkcn ondergang van duizonde man nen, vrouwen, kinderen. Sinclair's De Jungle iseendoorloopende aanklacht tegen de handelingen van de eigenaren der vleeschpakkerijen, van wier knoeierijen ten koste van de gezondheid van het publiek hij afschuwelijke staaltjes meedeelt; doch mede een vreeselijke aanklacht tegeu het groot-kapitaal,dat in zijn zucht naar grootc winsten, niet vraagt naar dc middelen waardoor deze worden verkregen. Een aanklacht tevens tegen den Staat, die dit alles toelaat, gedoogt, zonder krachtig op te treden tot bescher ming van dc openbare gezondheid van de duizende arbeiders, wier leven iederen dag gevaar loopt. En die aanklacht is juist gebleken. Opgeschrikt door dc onthullingen door Upton Sinclair in zijn boek gedaan, zond President Roosevelt twee commissarissen naar Chicago om een onderzoek in te stellen. Zij bevonden dat wat de schrijver had meegedeeld omtrent de knoeierijen in de slachthuizen niet overdreven, niet bezijden de waarheid was;datde „embal med beef" een der beroemde merken van Durham, welke meer soldaten der Unie ter grave had doen dalen dan er gesneuveld waren door de Spaansche kogels, inderdaad bestond uit vlccsch van ziek vee, dat langs chcmischen weg van gaan go moet Italië niet verlaten zonder dc muts en de kiel van Carlo Poerio te hebben gezien". „Wie was liet een heilige? vroeg Gigi. „Hij was een patriot, iemand, die zijn land lief had en er voor leed. En zij hebben hem jaren lang gevangen ge houden en wreed behandeld en als zij gedurfd hadden, hadden ze hem ter dood gebracht, doch het volk hield te veel van hem." „En is hij uit do gevangenis geko men?" „Ja. Zij wilden hem naar Amerika zenden, doch het gelukte hem te ont vluchten en zij hebben hem nooit meer gevat. Mijn vader kende hem en hield veel van hem en zoo ben ik ook aan den naam Carlo gekomen." „Ik wilde dat ik ook zoo heette," zeide Gigi. „Ik wenschte dat zij mij naar dien dapperen gevangene hadden genoemd". 'tKoint er niet op aan, ge heet Bruno naar mijnen vader weet ge". „Was hij ook ceu patriot?" „Ja, dat was hij beslist". „Maar ze hebben hem toch niet gevan gen gezet, is 't wel?" „Neen, maar zij doodden hem wondden hem in den veldslag. Hij stierf voor Italië". Gigi keek verschrikt en met een cenigszins angstig genoegen naar St. de bedorven lucht werd ontdaan; dat Durhum's „potted chicken"pottedgamd. bekende delicatessen van de ontbijt tafel, alle kwamen uit één kuip, waarin de afval van vee, gcite, varkens, enz. werd vermengd, en waaraan door een chemisch proces en het gebruik van kruiderijen een zekeren suiaak werd ge geven, doch waaraan kuikens, oenden, wild, schildpad en wat ook, even vreemd waren, als aan de tooneel-dinë's. „Dur ham kent een geheim om chemisch kui kens te fabriceeren", beweren de arbei ders. - Dat de beroemde merken„po< led ham„ en „devilled hamvoor een groot deel afkomstig waren van varkens, die aan cholera stierven en in een afge legen plaats van Indiana, Globe ge hoctcn, zoodanig werden toebereid dat ze daarna als fijnste soorten spek en ham in den handel konden worden gebracht. Dit en nog oneindig veel meer, werd door de beide commissarissen als juist ge constateerd. Een hunner, de heer James Reynolds, bezocht, als boer verkleed een slachthuis waar hij 31 zieke beesten zag slachten. De inspecteurs verklaarden 24 dezer dieren voor gezond Zij brachten een rapport uit, op grond waarvan een wetsvoorstel werd ontworpen, bepalende dat de vleeschpakkerijen geregeld moeten worden gekeurd. De „packers", zooals de eigenaren worden genoemd, trachten de aanneming van het ontwerp door het Huis van Afgevaardigden en den Senaat op de gebruikelijke wijze tegen te houden, nl. door omkoopiug, doch Roosevelt dreigde in dac geval met openbaarmaking van het rapport... en liet wetsontwerp heeft kans te wor den aangenomen. Te vrcezen evenwel is, dat de nieuwe bepalingen in de toepassing het lot zullen doelen der oude, nl. een doode letter zullen blijven. Yolgens Sinclair werd het toezicht voorheen uitgeoefend door 163 inspecteurs, aangesteld op ver zoek van de beeftrust zelf. Doch toen een hunner gelastte dat tuberculeus be- Elmo, die zij nu naderden. Carlo bracht hem in 't ongebruikte klooster San Martino en naar de kamer die hij sedert Gigi's leeftijd altijd had bezocht en daar in een glazen kastje zagen zij dc roode kiel en muts, die Carlo Poerio in de gevangenis had gedragen. Gigi zuchtte diep. „Ik wenschte, dat zij niet zoo wreed jegens hem waren geweest. Hoe kon hij 't ooit verdragen, begrijpt gij het?" „Hij dacht zijn land te bevrijden van die slechte menschen, die wreed waren jegens hem en anderen, hij hield meer van Italië dan van zichzelf en dacht er alleen aan het te redden. „Kwam er niemand om te zien hoe wreed zij voor hem in de gevangenis waren?" zeide Gigi. „Ik begrijp niet dat God niet iemand zond". „Eindelijk kwam er iemand die niet bang was en die de wereld dwong naar hem te luisteren." „Houdt ge daarom zooveel van Eu- gelschen?" Carlo glimlachte. „Dat is een der redeuen." „Hoe heette die Engelschman?" „Hij heette Gladstone." „Het is oen gemakkelijke naam, ik denk wel, dat ik hem kan onthouden," zeide Gigi, tot groot vermaak, van een troepje Engelsche toeristen, die juist voorbijgingen. „Het is een naam, die den Italianen vonden vleesch, instedc van verkocht, onbruikbaar gemaakt zou worden, werd hij op staanden voet ontslagen. De in specteurs moesten dienst doen tor gerust stelling van het publick, maar niet om hun plicht te doen. Hetzelfde geldt van de zoogenaamde Arbeidsinspectie, Ook deze werd omge kocht om dc bestaande vreeselijke toe standen te verzwijgen; zij die hun plicht wilden doen, werden op last van de almachtige beeftrust ontslagen. Men spreekt nu van overdrijving en noemt het eene belachelijke aantijging, dat b.v. worst gemaakt zou worden uit schraapsel van den vloer. Dat is niet mogelijk, zegt men, want een vlcesch- pakkcrij kan uiet werken als de vloeren niet zorgvuldig schoongehoudeu worden. Maar juist dat niet schoonhouden der vloeren, bedekt met bloed en afval, waarop de voet uitglijdt, is den der vele oorzaken van do talloos voorko mende ongelukken. Het eerste gevolg van de onthullingen door Sinclair gedaan en do beweging daardoor gewekt, is dat de bestellingen uit Engeland en Duitscbland een derde minder zijn geworden en een groote bestelling uit Japan is ingetrokken. Sinclair's boek is in het Duitsch ver taald en wordt overal door liet Duitsche ijk kosteloos verspreid. Inderdaad kan niets de agrarische partij in Duitschlaud beter te pas komen. En de verontwaardiging er door in arbeiderskringen gewekt, zal leiden tot een nog verbitterder strijd tegen de trusts en hunne satellieten in Senaat, Huis en Stedelijke besturen, en wellicht tot een spoedige overwinning, lot de uitroeiing van de groot-kapitalistische Jungle, als uitvloeisel van het protec- tiestelsel. zeer dierbaar is," zeide Carlo. „Haar nu Gigi moeten wij naar huis gaan. „Ik ben blij dat ik het heb gezien," zeide Gigi, een laatsten blik in het glazen kastje werpend, „maar het is oen schrikkelijk gehavende jas." „Kom hierheen," zeide Carlo, „er is nog iets wat gij moet zien". Zij volgden de Engelsche toeristen naar een klein balcon, dat recht boven de rots hing en vanwaar men een wonderlijk schoon gezicht had op Napels in vogelvlucht. De toeristen gingen verder, doch Carlo talmde, terwijl hij met verlangende blikken naar al die witte huizen keek met zijn achtergrond van zee en bergen. Aan de rechterzijde Posilipo, aan de linker Castellamare en Sorrento en in dc verte over 't blauwe water Capri, nog schooner door een regenboog, die het scheen te ontspannen. Wat hield hij veel van dat alles! IIoc langen tijd bleef zijn oog rusten op al die daken en torens, hoe eigen aardig klonk het verward gegons der grootc stad in zijne ooren. Het verlaten van deze plaats was even bitter voor hem als de dood. Zwijgend wandelde hij met het kind terug naar het Palazzo Forti, hoorde dat Nita nog te Sorrento was en ging toen Enrico opzoeken om dien laat.-ten avond met hem door te brengen. Tus schen tien en elf kwaincu zij beiden terug.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1