IDEEEN.
Stadsnieuws.
Advertentiën.
2cBakkersknecht
Ingezonden.
Gymnasium te Amersfoort.
Geschriften van den Vrijzinnig-democratischen Bond:
Bij CRAFT Co., Uitgevers te Amsterdam, verscheen:
z'n stoel gelegd had en ging regel
recht naar een sigarenwinkel.
Vijf d e dag.
„Ja dokter ziet u, daar ben ik
nog eens. Ik hou het zoo niet uit. Ik
word met den dag miserabeler.
„Hé, wat mag dat zijn?" peinsde
dokter.
„Vijf dagen lang volg ik met stipt
heid al uw voorschriften, maar ziet u,
dat rookenik moet u werkelijk
vragen, of
„Néén, meneer! ontplofte dokter ten
tweeden male. „Ik zeg néén! néén!"
„Jawel, dokter, maar zoo gaat het
keu8ch ook niet meer. Er moet wat
op verzonnen worden. Ik doe al mijn
best iederen dag twee Amarillo-knak-
uiodelletjes te rooken maar ik ben
het niet gewend."
„Wat?" Een vreemd voorgevoel
in dokter's binnenste, deed hem na
drukkelijk herhalen„U bent
het... niet... gewend?"
„Nee, dokter! Ik heb nooit gerookt.
En de twee sigaren, die u me hebt
voorgeschreven, bekomen me niet. Ik
heb deze week net een smaak in m'n
mond of ik een klein hondje heb af
gekloven!"
Toen mompelde dokter iets tusschen
z'n tanden van „Stommerik", en ik ben
nooit te weten kunnen komen of dit
dokter zelf betrof, of den patient, die
zonder rooken door het leven ging.
Hen mag eigenlijk wel van geluk spre
ken als men niet aan rooken doet. Menig
een offert meer aan den Tabakgod dan aan
de gemeentekas. Intusschen er zijn
altijd menschcn, die zich niet licht arm
zullen rooken. Bijvoorbeeld de lieer
Rockefeller, vooral als deze wacht tot
hij 100 jaar is.
Een medewerker van de „New-York
World" heeft zich de moeite getroost,
om uit te rekenen hoe groot het ver
mogen zal zijn, dat Rockefeller op zijn
lOOsten verjaardag bijeengegaard heeft.
Practisch als de Amerikanen zijn, heeft
hij allereerst bij Rockefeller's dokter
geïnformeerd of de mogelijkheid bestond,
dat de multi-milionnair dien ouderdom
kon bereiken, en daar de informaties vrij
gunstig waren, toog hij aan 't cijferen;
ziehier het resultaat. Als Rockefeller's
millioenon aangroeien als tot dusver, heeft
hij er op zijn honderdsten verjaardag
25732, dat is bijna drie keer zooveel als
er op 't oogenblik in de gehecle wereld
aan goud en zilver in omloop is, waarbij
we dan ook de schatten rekenen, die bij
banken, in niuntkelders enz., bewaard
worden. Een juiste voorstelling van zulk
een som kan niemand zich maken. Wan
neer men haar in papieren dollars zou
willen omzetten en drie per seconde telde,
zou men dag en nacht, zonder opont
houd doorwerkend, in 295 jaar, 5 maan
den, 2 weken, 16 uur, 35 minuten en 33
seconden de affaire afgehandeld hebben.
We houden ons ten zeerste aanbe
volen den Ssten Juli 1938 van onze
lezers te vernemen in hoeverre de zoo
even genoemde som klopt. Precies kan
de berekening nooit uitkomen, daar
Rockefeller tot die weinigen behoort,
die zelf niet weten, „hoeveel ze waard
zijn.
Men schatte hem de laatste weken op
615 millioen dollar.
Interessant is zeer zeker het volgende
lijstje, dat doet zien hoe Rockefeller, die
in 1855 geen cent bezat, en langzamer
hand (beter gezegd vliegensvlug) op
vooruit is gegaan.
In 1865 bezat hij 5000 dollars.
1S70 50.000
1871 1.000.000
1875 5.000.000
1885 100.000.000
1889 250.000.000
1900 400.000.000
1905 550.000.000
Sedert is zijn vermogen met 65.000.000
dollars vermeerderd; als het zoo door
blijft gaan heeft hij op zijn 99ste jaar
2.757.000.000 dollars rente, dus vier
maal meer dan hij thans bezit; hij zou
volgens deze berekening dan iedere
seconde 9496 dollars rente kunnen op
strijken. 't Zou een vermoeiend baantje
worden, wij twijtclen er dan ook niet
aan of Rockefeller zal met .iets minder
tevreden zijn. Trouwens hij is aan
groote sommen gewend; reeds in 1904
bedroegen zijn zuiver verdiensten 1
dollar per seconde.
De ïe luitenant H. D. S. Hasselman
van het le Reg. Vest-art. te Utrecht,
wordt 1 October e.k. overgeplaatst bij
het le Reg. Veld-art. alhier in garnizoen.
Voor het examen tot toelating op
den hoofdcursus zijn geslaagd de vol
gende leerlingen van den cursus van
het 5e reg. inf.:
a. Infanterie h. t. 1. H. J. Nolthe-
18.
b. Administratie h. t. 1. J. G. Bos
winkel en G. J. Potgieter.
c. Administratie Oost-Indië: J. Stroom
berg en A. Storm van Leeuwen.
Van de leerlingen der II. B. S. alhier
die eind-diploma behaald hebben slaagden
voor de K. M. A. de vijf volgende
jongelieden:
J. J. P. Beernink, J. C. Bouscholte en
G. Greidanus voor inf. h. t. 1., A. C.
Perk voor artillerie h. t. 1., en C. F.
A. de Bruyn voor cavalerie O. I.
Maandag zijn bij het 5 regiment
infanterie de miliciens der lichting 1901
voor herhalingsoefeningen onder de
wapenen 'gekomen.
De le luitenant H. D. S. Hasselman
van het le regiment vesting-artillerie te
Utrecht, die 1 October a.s. wordt over
geplaatst bij het le regiment veld
artillerie, komt te Amersfoort in garni
zoen.
In de Zaterdag en Zondag te Hilver
sum gehouden vergadering van den Kon.
Ned. Bond van Oud-Onderofficieren werd
het voorstel Amersfoort om de jaarlijk
sche vergadering om de twee jaren te
houden met 't oog op de kosten, ver
worpen, en eveneens een voorstel dier-
zelfde afd., om het hoofdbestuur te
verzoeken stappen bij de Regeering te
doen om te verkrijgen, dat het pensioen,
hetwelk de echtgenoot bij zijn overlijden
genoot, nog gedurende een jaar na zijn
overlijden aan de door hom achterge
laten weduwe en minderjarige weezen
worde uitgekeerd.
Bij do schietwedstrijd, gehouden ter
gelegenheid van deze 19e algemeene
vergadering van den Koninklijken Neder
landschen Bond van Oud-onderofficieren,
te Hilversum, behaalde de afdeeling
Amersfoort, in den korpswedstrijd Buks
den 4dcn prijs, met 24 tr. en 426 pun
ten (hoogste 441 punten.)
Bij den wedstrijd Buks, personeel,
voor leden van den Bond, was no. 1 de
heer J Uding, 94 p., no. 2 J. van Ooi-
schot, 93 p., no. 4 B. Clemens, 92 p.,
no. 5 J. Jansen, 90 p., no. 6 R Meijer
89 p., no. 7 II. Spruit 87 p., alien van
hier.
Yerder werden behaald:
Buks, pers., donateurs, 3e pr., de
heer R. v. Eimeren, 4e pr. de heer J.
Jansen.
Buks, vrije baan, 3e pr. R. Clemens,
met 191 punten.
Korps, voor alle door 't hoofdbestuur
erkende schietvereenigingen, gew. M.
95, 2e prijs „Wilhelmina" met 50 tr. en
397 p.
Personeel, 150 meter, gew. M. 95,
voor leden van den Bond, boven de 60
jaar, le pr. de heer A. Hassing met
45 p.
De klerk der posterijen en telegrafie
le klasse J. G. Zijlstra te Winschoten
wordt overgeplaatst naar Amersfoort; de
klerk der posterijen en telegrafie 2e
klasse G. A. Doorlog te Amersfoort
wordt overgeplaatst naar Winschoten.
Bij de godsdienstoefening in de Remon-
strantsche kerk, welke a.s. Zondag 19
Augustus des morgen6 half elf wordt
gohouden, hoopt voor te gaan Dr. B.
Tideinan, predikant te 's-Gravenhage.
Wegens verbouwing zal a. s. Zondag
in de Ev. Luthersche kerk alhier geeu
Godsdienstoefening plaats hebben.
De nieuw benoemde kapitein J. C.
Wagner heeft het bevel over de le
comp. 4c bat. 5e reg. inf. aanvaard.
In de plaats van Dr. Pb. n. Peyrot,
die bedankte is tot lid der commissie
voor de Volksbibliotheek der Maat
schappij tot nut van 't Algemeen ge
kozen de heer II. W. Prillevitz.
Op 23-jarigon leeftijd is Zondag te
Amersfoort overleden de reserve-tweede
luitenant C. D. K 1 o ij n van het 5e
regiment infanterie. Dinsdagavond door
onweer overvallen, reed hij te snel per
rijwiel van het huis zijner ouders te
Driebergen naar het garnizoen terug,
voelde zich bij aankomst te Amersfoort
zeer onwel, doch deed Woensdag toch
dienst. Woensdagavond constateerde de
dokter pleuris.
Bij de gisteren te Amsterdam gehou
den nationalen zwemwedstrijd, behaalde
de heer G. van dor Plank in het num
mer lange baan (600 M.) den derden
prijs, zijnde een bronzen medaille met
diploma.
Hij legde genoemden afstand af in 12
min. 32 sec.
■IuimIcI en Kijverlieid.
Dinsdagavond vergaderde de vereeni-
ging Handel en Nijverheid in 't hotel
„De Zwaan". De Voorz. bracht daar een
uitgebreid verslag uit van de algemeene
vergadering van den Middensstandbond te
Leeuwarden.
Naar aanleiding van 't optreden van
een afgev. aldaar, die van zijn vereeni-
ging opdracht had een zaak te bepleiten
en dan ook kort het standpunt van die
vereeniging uiteenzette, maar daarop
direct als persoonlijk tegenstander de
zaak bestreed, deelde de Voorz. als zijn
meening mede, dat een dergelijke han
deling niet te pas komt. Wanneer iemand
een mandaat krijgt van zijn vereeniging
en dit aanvaardt, ligt daarin opgesloten
dat hij zich met de vereeniging homo
geen gevoelt anders is hij verplicht het
mandaat te weigeren.
Verder deelde de Voorz. mede, dat
zich naar aanleiding van de interpellatie
van een nfgev. uit Rotterdam over de
Staatscommissie voor den handeldrijveti-
den en industrieelen Middenstand, een
uitgebreid debat ontstond, dat z.i. dooi
den Voorz. der Alg. Verg. direct voor
komen had kunnen worden, als niet ter
plaatse, maar nu de bond bijna een
slecht figuur deed maken. De inter-
pellant toch diende een motie in.
dienende om het Hoofdbest. op te
dragen bij de Rcgceriug aan te dringen
het werk der staatscommissie te bcspoe
digen. Eerst na tusschenkomst van den
Regecringscommissaris Mr. Salverda de
Grave werd de motie door iuterpellant
ingetrokken. Ook met de behandeling
der uitgebreide preadviezen was de
Voorz. niet ingenomen.
Hij had verwacht, dat deze preadviezen,
door de vergadering grondig behandeld
zouden worden, dit was echter door be
perkten tijd niet het geval. Spreker,
die een opdracht had van de vereeni
ging hier, over het handelsonderwijs,
had hier nog al studie van gemaakt. Bij
den aanvang van de behandeling deed
de Bondsvoorz. de mededceling, dat ieder
spreker slecht 5 minuten tijd kreeg.
Dit keurde de Voorz. streng af. Bij
zulk een belangrijk onderwerp had men
den afgev. meer tijd moeten geven. Het
gevolg was dan ook, dat hij niet in de
gelegenheid was, zijn denkwijze in dien
beperkten tijd uit een te zetten, wat tot
misverstand aanleiding gaf. Toen daarop
Dr. Bos zijn meening bestreed, werd
hem repliek geweigerd, zoodat hij 't
misverstand niet kon ophelderen. Een
dergelijk belangrijk rapport in 'i minutcu
te bespreken, vond Spr. ongehoord en
keurde een dergelijke regeling sterk af.
Nadat de Voorz. zijn verslag geëin
digd had werd overgegaan tot punt II
aansluiting van 't kantoor der vereeni
ging bij 't plaatselijk telefoonnet. Krach
tig werd door den Voorz. en vele
andere leden, dit bepleit met 't oog op
de vele werkzaamheden van den ijverigen
penningm. die zooveel belangeloos voor
de vereeniging doet. Diens werk zou
daardoor zeer vergemakkelijkt worden.
Andore leden meenden, dat met 't oog
op 't geringe aantal abonne's een zoo
groote uitgaaf voor de vereeniging niet
geoorloofd was. De voorz. deelde hierop
mede dat de meeste aangeslotenen bij
het telefoonnet ook leden van Handel
en Nijverheid zijn. Na een eeuigszins
verwarde discussie, dank zij, het verkeerd
begrip van een der leden, werd het
voorstel tot aansluiting met 14 st. voor,
1 st. tegen, aangenomen! Onder de
ingekomen stukken bevond zich een
verzoek der Oranjevereeniging tot deel
name aan den fakkeloptocht op 31 Augs.
Dit werd voor kennisgeving aangenomen.
Bij rondvraag voeg een der leden of
't den Voorz. ook bekend, waarom de
H. II. Jitta en Bos hun ontslag uit de
staatscommissie hadden genomen.
De Voorz. antwoordde dat hij daar
over geen inlichtingen kon verstrekken,
ofschoon hij meende, dat 't niet in ver
band stond met 't congres.
Een ander lid wijst op de conclusie
van den heer Korthals Altes omtrent
den verkoop a contant. Hij bepleit dit
ten sterkste en stelt voor dat de ver
eeniging deze zaak op een volgende
vergadering behandelen zal om maat
regelen te beramen ter bevordering van
den verkoop ft contant.
Enkele leden verzotten zich hiertegen
op grond van onuitvoerbaarheid.
Dit wordt krachtig bestreden door den
Voorz. die meent dat er op die manier
nooit iets tot stand zou komen. Men
moet de zaak flink opzetten en met
kracht doorvoeren, 't slagen is niet in onze
macht, maar dan heeft men zich ten
minste niets te verwijten.
Dat de 9-uur-sluiting mislukt is, is niet
aan 't bestuur te wijten, dit heeft de zaak
uitstekend voorbereid en aangepakt.
De Voorz. is van oordeel dat de plaat
selijke vereenigingeu practisch moeten
werken en niet te veel moeten verwach
ten van regeeringshulp en congressen.
Hierop brengt een der leden uitvoerig
ter tafel een kwestie gerezen tusschen
hem en den directeur van't postkantoor,
dit voorstellende als -een handelsbelang.
De Voorz. brengt de kwestie tot be
scheiden proportiën terug als volkomen
een persoonlijke zaak tusschen het be
trokken lid en den postambtenaar, waarbij
ten eenenmale geen handelsbelang ge
moeid was.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
KijkvMibNidiëii voor liot
Onderwijs.
Zooals men weet, is door Dr. Kuypcr
de Lager Onderwijswet in dier Toege
gewijzigd, dat de minima traktementen
der onderwijzers zoowel bij 't bijzonder
als 't openbaar onderwijs, voor rekening
van 't rijk komen.
Dat dit een enorme vermeerdering van
subsidie geeft, tooncn de volgeude voor
beelden aan:
a. Voor een onderwijzer met verpl.
hoofdacte en b.v. 9 dienstjaren werd
volgens de wet van 1901 door het rijk
vergoed f360.volgens de wetswijzi
ging van 1905 bedraagt dit 500 -|- 200
50 f 750.alzoo een vermeer
dering van f 390.
b. Voor een onderwijzer met hoofdacte
en 12 dienstjaren werd vergoed f260;
sedert Januari echter bedraagt liet sub
sidie 500 -f- 100 -j- 100 - f700, dus
een subsidié-vermeerdering van f 440.
't Is duidelijk dat deze vermeerdering
voor een school van 13 onderwijzers
ccnige duizenden beloopt.
Deze voordeden komen echter alleen
ten goede aan de bijzondere scholen
door de bepaling dat het meerdere
subsidie, dat de gemeenten zouden krij
gen door de wetswijziging van 1905, op
andere wijze weer door het Rijk wordt
teruggenomen m. a. w. de f 390 en
f 440 die de gemeenten in de gevallen
a. en b. meer zouden krijgen worden
van andere uitkeeringen weer afgetrokken.
Men zou dus zeggen dat de gemeenten
hierdoor even wijs bleven, dit is echter
niet het geval, de som, die door het
rijk weer teruggenomen wordl, is be
rekend over 'tjaar 1905 en dit bedrag
blijft constant: d. w. z. in voorbeeld a
neemt het rijk de meerdere f390.
terug. Heeft deze onderwijzer 20 dienst
jaren gekregen dan is het rijksubsidie
voor hem aan de gemeente f 150 hooger
geworden, dus f 900; terwijl het af te
trekken bedrag in alle volgende jaren
f390 blijft.
Het subsidie klimt dus voor de ge
meente in dit geval na verloop van tijd
met f 150. Zoo zal dus door liet toe
nemen der dienstjaren door het behalen
der hoofdacte en wat vooral voor een
groeiende gemeente als Amersfoort aan
merkelijk is door uitbreiding van per
soneel het subsidie steeds hooger worden.
Dat dit voor de gemeente Amersfoort,
waar ongeveer 60 leerkrachten ziju,
waarvan naar schatting 40 door de wet
voorgeschreven, die dus in de termen
voor subsidieering vallen, een aardig
bedrag zal zijn, leert het volgende staatje
dat de vermeerdering alleen ten opzichte
der dienstjaren aangeeft.
1907
rsoo.
1908
f 1200.
1910
f2000.
1911
f2400.
1913
f«200.
1914
fSGOO.
1915
f4000.
1909 j 1912
flOOO. f 2.HOO.
I
Ter toelichting het volgende. Om de
5 jaren wordt voor elk onderwijzer het
subsidie f 50 hooger. Gemiddeld vallen
er elk jaar van de 40 onderwijzers dus
8 in de termen, wat dus geeft in 1906
f 400 en in 1907 f 800 enz.
Ook voor de behaalde hoofdacten en
toename van 't personeel is aan te
toonen dat het subsidie in de volgende
jaren steeds aanmerkelijk zal klimmen.
In de gemeente Hilversum, een ge
meente van ongeveer dezelfde grootte
als Amersfoort waar zich ook 6 open
bare scholen bevinden, neemt de sub-
sidieaan de gemeente volgens nauwkeurige
berekening met de volgende bedragen
toe. Let wel, niet het subsidie bedraagt
zooveel maar alleen de toename
1907
f 40GO.
1908
f5700.
1909
1' 7520.
1910
f9040.
1911
f 11170.
1912
r 12 too.
2913
flSOSO.
1914
fl48CO.
1915
flOTSO.
Dit heeft ook hoofdzakelijk geleid tot
de zeer gunstig bij andere afstekende
salarisregeling te Hilversum.
Met dank voor de plaatsing,
X.
Het Tweede Toelatiiigsexniucu
zal gehouden worden MAANDAG en
DINSDAG 3 en 4 SEPT. des voorin,
te 9 UUR.
Kandidaten gelieven zich aan te
melden vóór 25 AUGs. bij den Rector
J. II. ROLI.,
Utr.weg 14.
Dire et gevraagd een
Aanbiedingen bij D. PIIILIPPOi
Havik 14, AMERSFOORT.
Beginselverklaring algemeen werkprogram gemeenteprogram Pr
Wat de vrijzinnig-democraten willen
Waarom algemeen kiesrecht
De Eerste Kamer
Evenredige vertegenwoordiging
Het wetsvoorstel tot grondwetsherziening
Onze gemeentelijke politiek
Vrijhandel of protectie?
Wettelijke beperking van den arbeidsduur
Een volksleger
Wat de vraag op staatserfrecht beteekent
De jachtwet
staatsexploitatie onzer spoorwegen
Het pachtcontract
Onze koloniale politiek
De zee en de kustvisscherij en haar belangen
Alle nummers samen franco per post f 0.35.
ijs 2ct.
i I
2 P
-i
60
No. 51. Verplichte verzekering van werklieden tegen do geldelijke
gevolgen van invaliditeit en ouderdom. Rapport Prijs 30 ct. (20 et.) P
52. Werkzaamheid op gemeentelijk gebied. Program met toe- s
lichtende aanteekeniugen bewerkt Prijs 50 ct. (30 ct.) - li.
53 Landbouwparagraaf met toelichting 20 (15
Toezending van een of meer nummers aan te vragen bij den heer L.
VAN OE VEREN, Katscrstr;iat 51 te LEIDEN, of bij don Secretaris
van den Rond. Nummers 52 en 53 ook bij elkon bockhandelaar.
FKIEDBIf 11 KIETZSCHE
Eene Bloemlezing uit zijne werken door G. II. PRIEM.
OOKDEEI. DER I'ERS
„Een welgeslaagde poging om den grootcn denker hier te lande meer
bekend te maken." Het- Vaderland.
„Met zorg en goed oordcel wordt uit den rijken schat van Nietzsche's Ideëen
hiérjeen bloemlezing aan de Nederlandsche vrienden van dien wijsgeer aangeboden."
Vragen vld dag.
„Wij moeten den heer PRIEM dankbaar zijn, dat hij ons den grooten denker
beter heeft doen begrijpen." Java-Bode.
„Het is onzen landgenooten nu mogelijk gemaakt de eigen woorden te lezen
van een veelbesproken Europecsch Auteur." Nieuws vld Day.
„Ilet komt ons voor dat de heer PRIEM deze „Ideëen" met gelukkige
hand gepaard en ze met liefde vertaald heeft in een taal, zooals men die van
een dichterlijke natuur als die van den heer PRIEM mag verwachten."
Telegraaf.
„Trois cents pages d'Idées, choisies avec discerncment et intclligemment
traduites, c'est bicn, cela peut déjii favie cornaitre un peu ce penseur hardi qui
fut plus grand poète que philosoplic." Mercure de France.
