No. 75.
Woensdag 19 September 1906.
3e Jaargang.
Vlees 71 Zelf!
Christelijk"
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
FEUILLETON^
Dolende Ridder.
Een ongelukkige week.
Verschijnt'
woensdags en Zaterdags.;
DE EEMLANDER.
■n
Bureau
-t
Heudrik van Viandenstraat 28.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentieu
Van 1 tot 5 regels0.40
vooi iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Zij, die zlcli met
ingang van 1 OCTO
BER a.s. op ons blad aboii-
hceren ontvaugen de tot dien
(latum verschijnende nummers
«BAT IS.
99
Het woord „Christelijk" heeft tegen-
Iwoordig twee boteekenissen. De cenc is
louder dan de andere.
De eerste beteekenis van dit woord,
lia onze paganistische oogen de mooiste,
Ibeteekent: naar de loer van Christus,
ld. w. z. liefderijk, verdraagzaam, vroom,
I zachtzinnig.
De tweede beteekenis is eenvoudig:
„niet behoorende tot de politieke partij
I der Vrijzinnigen of der Sociaal-dcmo-
era ten".
Hoewel de partijen zich den naam
I van „Christelijk" op het voorhoofd schrij-
I ven zijn ze stellig noch liefderijker, noch
1 verdraagzamer, noch vromer, noch zacht-
I zinniger noch in één woord „Christe-
I lijker" in den ouderen zin van het woord,
dan degenen, die niet tot hunne politieke
partij behooren.
't Zijn menschen van gelijke beweging
als wij, met dit onderscheid, dat de niet
„christelijken" zich niet den misleidenden
I naam van Christus, een naam die in
ieders oogen de verhevenste deugd sym
boliseert, zullen aanmatigen. Jammer
is 't, dat die naam vaak tot vlag dient
voor een lading, die den naam te
schande maakt. Vooral bij eenvoudigen,
die niet gewoon om zelf te onderzoeken,
om zich zelf rekenschap te geven van
hun opinie, blindelings geloof slaan aan
hetgeen hun onder Christelijk étiquet
wordt voorgepreekt.
Evenals het kwaad heeft ook het ver
hevene :ijn aanstekelijkheid.
Uit het Engel8ch
van
EDNA LYALL.
72.)
„Mijn naam is John Postlethwaijtc,"
zeide de predikant, met onbeschrijfelijke
angst de uitwerking van zijn woorden
op Carlo afwachtend.
De groote opgewondenheid, die zich
op Carlo's gelaat afspiegelde, kon niet
verkeerd worden uitgelogd.
„Gij zaagt en herkendet dit schrift?"
vroeg hij ademloos, op de envelloppe
wijzend, en toen de predikant knikte,
riep hij. „Goddank dat ik u ontmoet
heb, er is geen twijfel dat gij zijn vader
zijt!"
Tranen kwamen in de oogen van den
Engelschman. Carlo zag dit met vreugde.
De predikant scheen hem niet zoo
Hoe oordeelen onze lezers over het
volgende stukje, dat wij via de Nieuwe
Baarnsche Courant overnemen uit de
anti-revolutionaire „Rotterdammer". Het
artikeltje, waarop we doelen draagt tot
opschrift: „Monsterachtige inconsequeutie
en luidt aldus:
„Herhaaldelijk wezen we op de in
consequentie van vrijzinnigen en revolu
tionairen, die nimmer woorden, scherp
genoeg, kunnen vinden om de voor
standers van de invoering der doodstraf
als achterlijke en bloeddorstige menschen
te brandmerken, en die zeiven, hetzij
in 't duel hun naasten naar 't leven
staan, óf in moord en doodslag geheel
onschuldigcn 't offer hunner wraakzucht
maken.
Het laatste geschiedt in Rusland slag
op slag.
Naar verdienste wordt deze inconse
queutie dan ook door „Het Centrum"
gcgeeseld.
Dit blad schrijft aldus:
Als reden van den aanslag op den
Russischen minister Stolypin wordt
medegedeeld, dat de revolutionnaire
socialisten hem hadden ter dood ver
oordeeld omdat de doodstraf nog
niet was afgeschaft!
Lijkt het niet een bloedig sarcasme?
Men eischt de afschaffing der dood
straf en past die inmiddels zelf op
groote schaal en in den blinde toe.
Er worden misschien gedurende een
geheel jaar in Rusland niet zooveel
menschen door den beul geëxecuteerd
als er nu op één dag gevallen zijn
als slachtoffers van het schrikbewind.
De halsstraf moet verdwijnen, dit
eischt men in naam de humaniteit.
Maar in stede van te beginnen met
zelf een voorbeeld te geven, verkracht
men de eigen leer en tracht men met
den dood hen te straffen, die van een
ander gevoelen zijn.
De gewelddadige revolutie vertoont
zich hier weder in haar monsterach
tige incouscqentie, terwijl haar huma
niteit zich doet kennen in de gedaante
van een huiveringwekkende wreedheid
Tot zoover „Het Centrum".
Hierin is niets te veel gezegd.
Trouwens de gansche revolutie-leer
en practijk is één monsterachtige incon
sequentie.
hardvochtig en onmeedoogend toe als
Sardoni hem had afgeschilderd.
„Mijn zoon was dan hier in Ashbo-
roughï" riep hij uit was dien avond
zelfs in de kerk en kwam niet naar mij
toe! Ik heb mijn leven doorgebracht
met naar hem te zoeken, heb 't heele
vasteland doorreisd in de hoop van hem
te vinden en vermijdt hij mij nu toen
wij in dezelfde stad waren?"
„Dat is 't geweest, wat hem die
preek zoo zwaar deed opnemen," zeide
Carlo. „Hij wist dat gij het tooneel
afkeurdet en was bang dat ge niet
zoudt gelooven, dat hij een goed leven
leidde hij vertelde my zulks een
poos geleden en toen hij u zoo heftig
hoorde preken tegen tooneelspelers en
hun beroep, was het natuurlijk dat hij
er door ontmoedigd en terneergeslagen
werd.
De predikant liep wanhopig do kamer
op en neer. Het was onbeschrijfelijk
bitter voor hem te weten dat zijn zoon
die preek had gehoord en dat zijn ge-
heele leven anders had kunnen zijn
als zijn onderwerp toen verzoening en
liefde was geweest.
„Maar nu wordt alles goed," zeide
Carlo, „want als ge naar hem hebt
gezocht, moet ge ook genegen zijn tot
verzoening en hij wenscht uwe verge
ving ten zeerste. Den eersten dag dat
wij in Engeland aankwamen, ging hij
naar uw oud tehuis, in 't volle vertrouwen
Vrijheid, gelijkheid, broederschap is
haar evangelie, ze heeft echter nimmer
anders dan 't tegendeel gebracht.
We weten 't nu: Vrijzinnigen zijn
voorstanders van het duel, ze zien er
niet tegen op in moord en doodslag
geheel onschuldigen 't offer hunner
wraakzucht te maken.
Wat zijn die vrijzinnigen en revo
lutionairen ze worden in één adem
genoemd toch een schurken, moet
de goe-gemeente wel denkon.
En dankbaar zullen ze zeker bidden
„Heere, wij danken U, 'dat we niet zijn
gelijk dezen".
't Is sterk.
Het automobilisme in Nederland heeft
een paar kwade weken gehad. Twee
ernstige ongelukken op één Zondag,
één met doodelijken afloop, wierpen een
blaam op het moderne voertuig, dat heel
hot land er schande over riep.
Dit is een ding waarvoor wij hebben
gevreesd.
We hebben er menigmaal voor ge
waarschuwd, dikwijls in krasse termen,
zóó dat automobilisten zich afvroegen of
„De Kampioen" nu ook al tot het
kamp der automobielhaters wilde over-
loopen.
Men wete echter, dat de hand die de
pen voert, ook menigmaal op het stuur
rad rust en de hefboomen van den snel
wagen bedient.
Men wete, dat geen tak van den
modernen sport ons vreemd is. Van het
eerste oogenblik dat de motorwagen
zijn intrede deed in Nederland, heb
ben we ons tot het automobilisme aan
getrokken gevoeld. En dit is voorwaar
geen platonische liefde gebleven. „De
Kampioen" is geweest de pionier van
de automobiel en het motorrijwiel in
ons land. Vooroordeel hebben wij be
streden en de wetenschap van het
modern toerisme hebben we toeganke
lijk gemaakt voor iedereen. Wie dus
mocht veronderstellen, dat wij thans het
zwaard zouden ontblooten om het auto
mobilisme te bestrijden, hij bewijst
slechts, in de geschiedenis van het
toerisme in Nederland een vreemdeling
te zijn.
u daar te zullen vinden. Daar heeft
hij mij alles verteld en ook zijn waren
naam gezegd.
Arme Jack! Ik zal nooit zijn verdriet
vergeten toen hij in uwe plaats een
vreemdeling vond."
„Ging hij heusch naar onze oude
woning," vroeg de predikant driftig.
„Mijn arme jongen. Was ik er maar
geweest om hem te ontmoeten! Maar
hij heeft in 't dorp toch zeker wel mijn
nieuwe standplaats kunnen uitvinden."
„Hij zond mij uit om er onderzoek
naar te doen," zeide Carlo, en de oude
koster vertelde mij, dat ge te Cleevering
iu Mountshirc waart.
Maar toen Jack bemerkte, hoe, door
zijn misstap uw tehuis veranderd was
en uw werk was bedorven, zeide hij,
dat hij u niet kon schrijven of opzoeken.
Ik twijfel er dan ook aan of wij hem
hier zullen krijgen, dan bij verrassing.
Hij zal zeggen, dat hij niet terug wil
komen om weer een schande te zijn
voor uw nieuwe standplaats."
„Dan moet ik maar tot hem gaan,"
zeide de predikant.
Carlo aarzelde. Hij schilderde zich
die ontmoeting af, die plaats zou vinden
in een tweede klasse hotel of in de vuile
appartementen, die de troep van Mor
lino gewoonlijk betrok en waar alleen
zijn buiten kwestie was, en waar Sardoni
zich door 't hem omringende, niet op
zijn gunstigst zou vertooneu.
Het is intusschen slechts met aarze
ling, dat we ons zotten tot het c o r v e,
om te pleiten in een zaak die voor de
rechtbank der openbare meening al ver
loren is.
Er zijn slachtoffers gevallen. De auto
mobiel had al een kwade reputatie: de
maat was bijna vol. Nu kwam dit er
nog bij en de maat liep over. Wat zal
men hiertegen inbrengen? Is het niet
volkomen begrijpelijk, dit het publiek
wraak roept over het automobi
lisme, wraak blijft roepen, ofschoon
de eerste lezing van de toedracht der
betreurenswaardige feiten zoodanig ge
wijzigd is, dat het moeilijk uit te maken
zal zijn, wie in deze schuld had.
Laten we echter over deze vraag niet
redetwisten. Slechts betrouwbare getui
gen van het ongeval, menschen mot
oordeel des onderscheids en voldoende
kalmte om ook in een oogenblik van
ousteltenis zuiver, dat is: objectief,
zonder eenigc partijdigheid, te kunnen
waarnemen, zullen kunnen uitmaken of
hier van een strafbaar feit het ver
oorzaken van den dood door schuld
dan wel van een noodlottigen samenloop
van omstandigheden sprake is geweest.
Buiten elk verband met de treurige
feiten in kwestie meenen we echter te
mogen zeggen, dat het tijd wordt om
te overleggen hoe dergelijke accidenten
in het vervolg zouden moeten worden
voorkomen
Dit is echter een buitengewoon lastig
vraagstuk.
Want het is geenszins voldoende, alle
schuld te worpen op de automobilisten,
die te hard rijden en daaruit dan te
coneludeeren, dat beteugeling van hun
vaart de oplossing van het vraagstuk
zou zijn.
Er is eenvoudig geen enkele snelheid
voor te schrijven, die voldoenden waar
borg oplevert tegen verkeersaccidenten.
Het grootste aantal ongelukken, zoowel
numeriek als percentsgewijze, wordt nog
altijd veroorzaakt door het paard. En
toch hebben tal van autoriteiten de
snelheid van het paard aangenomen als
maatstaf van ongcvaarlijkhcid. Dat dit
onjuist is, bewijzen de nu en dan voor
komende ongelukken, veroorzaakt door
motoromnibussen, die iu het groote
stadsverkeer beslist niet meer dan 12 a
IS K. M. uursnelheid ontwikkelen.
Hij dacht aan de praatjes die er uit
zouden voortkomen en hoe hinderlijk
die voor zijn vriend zouden zijn.
„Als 't u 't zelfde is, zou 't dunkt
mij beter zijn als ik hem schreef, mij
eens te komen opzoeken, ik kan wel
zoo dringend schrijven dat hij dadelijk
komt en op Goeden Vrijdag is er
natuurlijk geen opera en wellicht kan
't zoo worden geschikt dat hij Paasch-
zondag overblijft. Wilt ge mij die
portefeuille even aangeven, dan kan ik
eens zien waar zij zijn?
Juist zooals ik dacht, zij zullen dan
te Worcester zijn en Zaterdag geven
ze de „Martha." Morlino wil Caffierc
wel de rol van Lionello geven in Jack's
plaats, dat heeft hij in den herfst ook
eens gedaan."
In spijt van zijne angst en opgewon
denheid moest de vicar toch wel op
merken dat de zieke vermoeid word.
„Ik ben er beschaamd over dat ik
door mijne groote vreugde uw ziekte
heelemaal vergeten heb," zeide hij op
staande. „Ik dacht weinig welk nieuws
inij hier wachtte, toen ik kwam."
„Dat is nog eens waard om ziek te
zijn," zeide Carlo. „Ik zal Jack morgen
met de eerste post schrijven."
Waarschijnlijk had de dokter 't nooit
goed gevonden als hij 't kleine complot
had geweten, dat werd uitgewerkt in de
kamer vau zijn patient, doch alleen
Clare en Mr. Britton waren in't geheim
Nu is herhaaldelijk door behendig
heidswedstrijden voor automobilisten be
wezen, hoe gemakkelijk bestuurbaar,
hoe dociel, hoe willig in de kritiekste
momenten de automobiel is. Men heeft
bij verschillende concoursen van dien
aard kunnen zien, hoe grondig de
uiceste automobilisten de stuurmanskunst
verstaan en hoe snel en beraden zij
weten te handelen bij plotselinge ver
sperring van den doortocht. Het bewijs
behoeft niet meer te worden geleverd,
dat de auto zelfs in groote snelheid
een betrouwbaarder, zekerder vervoer
middel is dan het bespannen rijtuig,
dat in een kritiek moment niet plotse
ling tot stilstand kan worden gebracht.
En toch gebeuren er motorongelukken.
Is hot dan van het publiek, dat op
onze wegen verkeert, te veel gevergd
om ook eens te overwegen of juist de
automobiel altijd de schuld moot dra
gen?
Laten we toch nimmer door onze
ergernis over het gedrag van enkele
bandeloozen, die wc in eiken tak van
sport kunnen aanwijzen, ons oordcel
des onderscheids in de war brengen
De tijden zijn nu vrijwel voorbij, dat
enkele wildemannen, die 's Zondags ruct
hun wedstrijdgejakker op drukke wegen
het wandelend publiek ergernis gaven,
het wielertoerisine nadeel berokkenden.
Het publiek heeft eenvoudig leeren
inzien, dat de pseudo-wielrenners en
woestelingen op slagersfietscn uit een
ander hout gesneden waren dan de be
zadigde wielertoerist.
Men werpt geen dames en heeren op
de fiets meer met vuil, omdat even te
voren een paar wedstrijden maniakken
bijna een ongeluk hadden veroorzaakt.
Zoo zal en zoo moet ook de automo
biel gaandeweg de achting van het pu
bliek winnen.
Eu al is er ook dikwijls nog reden
tot ergernis, al koinen er ook gevallen
voor, die den onwil van het publick
excuseeren, de openbare ineening, die
soms wreed en onbillijk kan zijn, keert
toch steeds weer terug tot het begin
van alle gezonde redeneering, het oor
deel des onderscheids.
Dit kan spoedig gebeuren, maar het
kan ook lang duren. De bezadigde
automobilisten hebben het echter in de
hand, om dit proces te bespoedigen. Dit
kunnen zij op geen betere manier doen
dan door zich te allen tijde zóó correct
genomen en iu waarheid werkten de opge
wondenheid en hoop als oen talisman en
Carlo vergat zijn eigen angst bij 't makenvan
de schikkingen voor dien gewichtigen
Goeden Vrijdag. Sardoni had geschre
ven dat hij in den namiddag zou komen
en Carlo wachtte zijn aankomst met
drift af. Terwijl hij er aan dacht hoo
onaangenaam hij het had gevonden toen
hij iu Piale's woning was verrast, verwierp
hij 't denkbeeld om Sardoni zonder
voorbereiding in zijns vaders tegenwoor
digheid te brengen. Niettegenstaande
was de predikant blij, dat hij hem alles
kon overlaten, daar Carlo 't karakter
van zijn zoon beter kende dan hij zelf.
Hij luisterde met eonige verwondering
naar de plannen van den Italiaan, doch
sprak niet tegen, Sardoni kon nu elk
oogenblik komeu en de predikant
verwachtte hem met angstig verlaugen.
„Als wij hem hooren aankomen,"
zeide Carlo bedaard, „moet gij in de
kamer hiernaast gaan en de deur op een
kier laten staan. Als Jack komt, zal
ik hem de volle waarheid zeggen, hoe
ik u ontmoette en hoe gij zijn schrift
hebt herkend. Als dat is geschied, zal
ik hem vragen mij naar mijn slaap
kamer te brengen. Als ge ons hoort
opstaan, verlaat ge mijn kamer en keert
door de gang hier terug.
Ge zult mij wel zoo wat beschouwen
als een regisseur, doch 't is zoo't beste
om mij uit den weg te krijgen. Ge zult
