No. 54.
Zaterdag 6 Juli 1907.
4e Jaargang.
Diredeur Werfrhelm
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
SerMjfie discipline.
FEUILLETON.
Een verzoek aan onze
verwanten.
Een legende
Het incident Jebbink.
Nog iets.
Het Nut.
DE EEMLANDER.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Kortcgrneht 1.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertenticn
Van 1 tot 5 regels0.40
vooi iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
l>c stemming voor den Cie-
ineenteraail zal plaats hebben
Maandag 8 Juli.
Be vrijzinnige Candidateu
zijn:
in district I
TI. I.. Celosse
en
i>. tJerritsen;
in district II
HI. I., Celosse
en
B. Smit;
In district III
II. Donker
en
J. v. d. Wal Kzn.
Met den ineesten aandrang
bevelen wij deze candidates
aan. Ieder vrijzinnige zorge
er voor, dat hij vótir den dag
der stemming minstens eenige
kiezers overtuigd heelt, op deze
candidateu te stemmen.
Weet ge, wat de oorzaak is, dat
langzamerhand de kerkelijke partijen
in ons geheelc land én in de Provin
ciale Staten én in de Gemeenteraden
voeijc voor voetje veld winnen?
Door de kracht van hunne organisatie.
Door beginselen te stellen boven per
soonlijke meeningen.
Denkt ge heusch, dat elk der kerke-
lijken individueel de door hun partij
gestelde kandidaten in allo opzichten
de meest geschikte achten.
Wij weten beter.
Ook diar zijn ontevredenen.
Maar zij weten hun persoonlijke mee-
ning ondergeschikt te maken aan de
belangen van hun zaak, en zij stem
men allen als een niau op do kandidaten
van de kiesvereeniging hunner partij.
Van onze tegenstanders kunnen wij
loeren.
Zeg aan een domkop, dat hij geestig
is en hij noemt U een tweede Salomo.
Vrij naar 't Duitsrh
VAN
MORITZ VAN KEICIIENBACH.
24
„Wil U hem lezen, papa?" vroeg zij
hem het papier toereikende.
Een oogenblik aarzelde hij; toen greep
hij er naar.
Eindelijk gaat 't met mijn nicht
hier wat beter," schreef Uka. „Als ze
heelemaal beter is kom ik naar Berlijn.
Maar die verpleging, waarom je me zoo
beklaagd Ebbalief, is eigenlijk goed voor
mij. Hier ben ik tenminste noodig, heb
ik werklijk iets ernstigs te doen en nu
heb ik dat gevoel niet dat ik alleen voor
de luxe leef, wat de eerste de beste kan,
Vrijzinnigen stemt dus als een man
op de candidatcn.
In district I op:
M. L. CELOSSE
en
D. GERRITSEN.
In district II op:
M. L. CELOSSE
en
R. SMIT
In district III op:
II. DONKER
en
J. v. d. WAL Kzn.
Indien gc aan de besturen der vrij
zinnige kiesvercenigingen geen onnoo-
dige moeilijkheden in den weg wilt
leggen, stemt dan, als u dit maar
eenigszins mogelijk is vóór één uur.
Wilt ge de taak van genoemde be
sturen vergemakkelijken zorg er dan
voor één of twee kennissen méé ter
stembus te brengen.
„District I en III zijn „vaste vrijzin
nige districten" zoo heet het.
De verkiezingen voor de Provinciale
Staten hebben vooral in III wel anders
bewezen.
District I en III kunnen vrijzinnig
zijn, indien alle vrijzinnigen hun plicht
doen.
liet blijkt uit de Nieuwe Amers-
foortsche Courant, dat de heer Jebbink
zijn kandidatuur heeft ingetrokken,
„oindat hij „voor" ongeoorloofde pres
sie" is moeten wijken.
en eigenlijk geen recht van bestaan heefl
in het werkelijke leven.
Het spijt me bijna dat ik weer een
Dolcefarniente zal worden zoo als je
vader 't noemt. Maar misschien is er in
Berlijn ook wel wat te doen. In ieder
geval zal 't mij genoegen doen jou weer
eens te zien."
Werkholm gaf Ebba den brief terug.
Hij zei geen woord, maar op zijn gelaat
lag een gluns van geluk, zooals Ebba
in lange niet bij hem gezien had.
Een paar dagen later kwam Rellnitz
naar Berlijn om Werkholm over den
gang der zaken in de Arminiushut op
de hoogte te houden.
Toen hij in het hotel „Continental"
naar Werkholm vroeg, zat deze in de
kamer van afgevaardigden.
-Maar de juffrouw is boven" zei de
portier.
Rellnitz liet zich bij haar aanmelden.
Met uitgestoken handen kwam zij
hom tegemoet en vroeg zoo levendig en
zoo vertrouwelijk naar de menschcti en
de toestanden op de Arminiushut dat hij
blijlachend haar verbaasd aanzag.
Tk was bang dat U het in het
Berlijnsche gewoel, vergelen zou zijn"
zeide hij.
O, neen, ik denk zoo dikwijls aan
alles en allen thuis, 't Is me soni9 of
de mensehen hier een andere taal sproken
en mij volstrekt niet verstaan. Dan denk
ik aan onze wandelingen in herfsttijd,
't Spijt ons, dat hij niet om principieelc
redenen zich heeft teruggetrokken.
Maar degenen, die door dit terug
trekken van hun kandidaat, den lieer
Jebbink, thans er over mochten den
ken, niet te gaan stemmen, moeten
wel weten, dat zij daardoor in de
kaart der kerkdijken spelen. Niet
stemmen is stemmen vo^ir de tegen
partij.
Men moet personen van zaken weten
tc scheiden, en dc vrijzinnige zaak kan
men alleen bevorderen door te stemmen
op de v r ij z i n n i g e kandidaten.
Bedenk dit vóór gc een besluit
neemt om niet te gaan stemmen.
Om verwarring te voorkomen, die bij
sommigen schijnt te bestaan, vestigen wij
er nogmaals de aandacht op, dat de
kandidaten van dc vrijzinnigen in district
I zijn de heeren Gerritsen en
Celosse.
Hoewel wij niet bevreesd zijn, ol de
heer Celosse zal wel gekozen worden en
de lieer Gerritsen zal het wol brengen
tot herstemming, m en z ij v o o r z i c li tig.
Het groot aantal kandidaten brengt groote
verwarring te weeg. Men trachte een
herstemming, die moeite en groote kosten
na zich sleept tc voorkomen en zorge
cr voor, dat reeds bij eerste stemming
gekozen worden de heeren
Oerritscn
en
Celosse.
Door het Bestuur van het departement
Amersfoort is de volgende circulaire
gezonden aan verschillende personen hier
ter stede.
„Het is U waarschijnlijk bekend, dat
er hier ter stede bestaat oen afdeeling
van de Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen.
„Evenzeer, dut genoemde Maatschappij
pi haar meer dan honderdjarig bestaan
als wij bij de arbeidersgezinnen rond
gingen en praatten over mijn gestorven
moeder en onze kinderjaren; en alles
wat we dan zeiden en hoorden lijkt me
zoo waar, zoo echt vergeleken bij wat
ik hier zeg en hoor. Het liefste zou ik
niet je terug gaan maar dat gaat nu
eenmaal niet!"
Zg sprak levendig en met een uitdruk
king die haar plotseling deed zwijgen en
blozen, bleef hij haar aanzien.
-- Weet U hoe gelukkig U me maakt
door dat te zeggen?" vroeg hij.
Hij wendde hot hoofd af.
Ik zeg wat mijn hart mij ingeeft"
zeide zij en hem volop aanziende „ik
weet, tegen over jou, mag ik dat wel
doen!"
Met beide handen greep hij de hare
en drukte die.
Dank je Ebba ik was zoo bang
dat 't je hier zoo goed beviel. Ik heb
gekke gedachten in mijn hoofd gehaald
ik dacht soms: Mevrouw Ardeek zal
weer terug komen!"
Mama is in New-York en is van
plan zich naar Sidney in Australië in te
schepen.
Haar toon was heel anders, haast
afwijzend. Een oogenblik zweeg ze. Toen
vervolgde zij zachter met de oogen naai
den grond.
Je weet dat de man dien ik bijna
mijn jawoord had gegeven met Mama
reist?"
zeer gewichtige diensten heeft bewezen
aan de volksontwikkeling in't algemeen,
aan het Lager onderwijs in liet bijzonder
en vooral ook in de laatste jaren een
krachtige actie in het leven heeft ge
roepen om de slagen, die het openbaar
onderwijs dreigen, zooveel mogelijk af
te weren.
Wat gij evenwel niet weet ander
waart ge éen van de onzen dat is,
hoeveel nut ons Amersfoortscli departe
ment heeft gesticht en nog voortdurend
sticht.
„liet zij ons vergund, op enkele
hoofdzaken even te wijzen:
„Het Nuts-departement onderhoudt
een Volksbibliotheek, waaruit jaarlijks
duizenden boeken geleend worden
„Ons Departement heeft een thans
bloeiend Ziekenfonds gesticht, waar
van talrijke gezinnen van minder-gegoe
den de voordeden genieten.
„Door Volksconcerten en Volkslezin
gen tracht het den zin voor beschaafd
en fatsoenlijk genot bij het volk aan te
wakkeren en te onderhouden.
„De verslagen der hier verschijnende
bladen getuigen telkcii9 weer van liet
succes, waarmee dit streven is bekroond
geworden.
„Het Nuts-dcpartemcnt heeft het bon
wen van de Ambachtsschool mogelijk
gemaakt en steunt deze hoogst nuttige
inrichting nog door een aanzienlijk jaar-
lijksch subsidie.
„„Volkshuisvesting" werd alsmede in
staat gesteld tot bouwen, door een zeer
aanzienlijke leening tegen lage reute
aan genoemde vereeniging.
„Het Nut steunde de Industrie- en
Huishoudschool door een hoog subsidie
met het oog op de daarin gevestigde
Fröbel-bewaarschool.
„Tal van andere nuttige zaken (we
denken bijvoorbeeld aan Toynboc, het
Groene Ktuis, enz. enz.) konden wij
door onze modewerking steunen.
„Doch hoeveel het Departement
ook gedaan heeft en nog doet liet
wenscht en moet nog veel meer doen.
Vooral liet voorbereidend onderwijs cisclit
thans, door bijzondere omstandigheden,
dringend voorziening.
„Er zullen daarvoor zóo belangrijke
offers van ons Departement gevraagd
worden, dat wij noodzakelijk naar ver
sterking van ons ledental moeten uitzien.
„Er moet een honderdtal leden
bij komen
Ja, dat weet ik!"
Heeft Papa je dan alles verteld?
Ja maar waarom spreekt U
nog daarover?"
Met een foraohc beweging beurde zij
't hoofd op.
Ik weet nu ook dat Mama niet
werkelijk van mij hield anders zou
zo niet voor jaren op reis zijn gegaan
en die gedachte heeft ine ziek ge
maakt. Nu geloof ik dat zij gelijk beeft,
want ik ben heel anders dan zij haar
dochter zou willen hebben. En nu spreken
we er niet ineer over maar ik wou
je toch alles eeus zeggen!"
Zij ging naar het raam en keek naar
buiten, en hij begreep dat ze over dat
thema niet meer wilde praten.
Maar zijn hart klopte te onstuimig om
eer. onverschillig gesprek te kunnen be
ginnen. Hij ging naast haar staau en
met een zenuwachtige trilling in zijn
stem zeide hij:
Je hebt geleden Ebba? maar ge
loof je dat ik het verlangen en de kracht
heb al dat leed tc doen vergeten?"
Zij bleef zwijgen.
Hij nam haar hand die op hel kozijn
lag alsof ze bang was te vallen.
Ebba, je weet 't, ik hob maar één
droom uit mijn kindsheid over gehouden
zal die waarheid worden?
Zonder een woord te zeggen liet ze
haar hoofd tegen zijn borst zinken.
Bg don portier werd intusschcn weder
„Hebben wij voldoende liet nut van
ons Departement aangetoond om U to
bewegen ons door uw lidmaatschap moreel
en financieel te steunen?
„We kunnen er nog bijvoegen, dat
bovendien den leden in liet winterseizoen
oen drie of viertal littéraire of littérair-
musikale soirée's wordt aangeboden.
„De contributie bedraagt f5 per jaar:
liet boekjaar loopt van primo Juli tot
ultimo Juni.
„Elk van ondcrgeteckenden is bereid,
desvcrlangd, verdere inlichtingen te ver
strekken.
„Binnen veertien dagen zal U een
lijst worden gepresenteerd met het ver
zoek, U als lid van onze Ntitsafdceling
op te geven tenzij een van ons reeds
voor dien tijd een dergelijk bericht van
U mocht ontvangen.
Hoogachtend,
Het Bestuur van het Nuts-
Departcment Amersfoort,
ds. J. L. F. de Meijere,
Voorzitter.
D. Gerritsen,
Vice voorzitter.
C. J F. Prins,
Secretaris.
J. v. d. Horst Brnijn,
Penningmeester.
J. C. v. d. Meer.
A. Bommel.
A. M. Tromp van Holst.
Dezelfde circulaire is ook verzonden
aan dc leden van het departement, niet
verzoek te trachten cén of meer leden
voor het departement te werven.
Hoewel wij vreezeii, dat het Bestuur
van het Departement zich illusies maakt
wanneer het veel van deze propaganda
verwacht, wanneer die niet gevolgd
wordt door persoonlijk bezoek en
wie zal zich daarmee willen belasten?
zal het ons toch zeer verwonderen,
wanneer deze circulaires althans niet
cenig succes hebben.
Het Nutsdepartement verdient voor
zijn mooicn durf, om een zoo kostbare
Fröbelschool op touw te zetten, stellig
den steun van een ieder.
We geven onze lezers in overweging
zoo spoedig mogelijk zich als lid bij
bet Bestuur op te geven. Dat spaart
heel wat moeite en tijd uit.
Het Bestuurslidmaatschap van het Nut
is geen sinecure.
naar „Juffrouw Werkholm" gevraagd.
Is zij alleen thuis?" vroeg Ilka
Kernadyi.
Toen deze hoorde dat cr iemand boven
was, vroeg zij haar te waarschuwen
zoodia de visite weg was en ging de
leeskamer van liet hotel binnen, om tc
wachten want er mocht geen vreemde
bij haar eerste ontmoeting inet Ebba
zijn. Zij ging aan ceu der kleine tafeltjes
zitten en greep machinaal naar een der
couranten. Het verslag van de kamer
zitting stond er in en llka's blik bleef
op den naam Wcikholin rusten. Ze had
bij haar zuster, wier man aan liet mini
sterie was, van de redevoering geboord
die Werkholm over een brandende
kwestie had gehouden. Die redevoering
lag voor haar er terwijl zij la9 was 't
haar alsof zij zijn stem hoorde. D.it was
zijne heldere, scherp omlijnde zegs
wijze. Ilka verdiepte zich zoo in de rede
voering, dat zij verschrikt opzag toen
plotseling een wel bekende stem naast
haar vroeg:
Ik hoor dat U zit te wachten - -mag
ik U bij mijn dochter brengen?"
Werkholm stond voor baar en zijn
scherpe blik bad terstond gezien in welke
lectuur zij zoo verdiept was dat zij niets
merkte van zijn komst.
Slot Volgt.
