"Vrijzinnig* Org*aan voor Amersfoort en Omstreken.
No. 78.
4e JAARGANG
OOM WILLY.
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1907.
Uitgave van de Naainl. Vennootsehap „BE EEMLANDER".
Directeur B. Gr. RIJKENS.
Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Bureau: BBEEDESTBAAT 20.
De Gemeentebegrootin».
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Duitsche Politiek.
DE EEMLANDER
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3-&0
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Afzonderlijke nummers- 0.05
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntlën:
Van :1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
(B(j abonnement belangrijke korting.)
Verschenen is het ontwerp der be
grooting van uitgaven en inkomsten
dezer gemeente voor het jaar 1908.
We zien daaruit, dat de gewone uit
gaven voor het aanstaande jaar onge
veer f 21.804.41 meer bedragen dan de
gewone uitgaven voor 1907 geraamd.
Mocht dit enkelen den schrik om het
hart doen slaan, met het oog op het
toekomstig belastingbiljet, dan kunnen
wij ter geruststelling hier terstond de
blijde mare bij verkondigen, dat het,
ondanks deze zeer belangrijke stijging
van uitgaven, niet noodig is voor 1908
de belastingen te verhoogen.
B. en W. hebben het den Raads
leden en ook de pers al zeer gemak
kelijk gemaakt om na te gaan, waarin
de verschillen met de begrooting voor
1907 bestaan, door een nota te voegen
bij de Memorie van Toelichting, waarin
de verschillen die f 100 en meer be
dragen, op een staat zijn aangegeven.
Zoo ziet men, dat voor den post
Bestuur der Gemeente f 295,83 meer
In uitgaaf is geraamd; voor licht, voor
bureaubehoeften enz. f 150voor kwade
posten Personeele belasting f 100voor
uitrusting politie f 150; voor tracte-
menten Openbare werken f 150; voor
onderhoud en aanleg van gewone werken
f 1156voor veer, schuiten, ponten
130; voor wandelplaatsen f870; voor
Hooger Onderwijs f323.78; voor
Hoogere Burgerschool f1745.94; voor
Subsidie Ambachtschool f 500voor
subsidie Industrie- en Huishoudschool
f 500voor jaarwedden Onderwijzers
f3866.79'; voor vergoeding huishuur
Hoofden f 100; voor instand houden
schoollocalen f510; voor schoolmeube-
len f 2.15voor vuur licht, schoonhouden
lokalen enz. f 100voor diverse kosten
Lager Onderwijs f 100voor verpleging
krankzinnigen f 1575; voor verpleging
Uit het Dultsch van Jassy Torrund.
8)
Ik verzoek u dringend, mama,
zeg toch niet altijd, dat dit of dat u
bevalt en dat gij het graag hebben
zoudt, verzocht zij hare moeder. Gij
weet toch wel, hoe oom Willy is.
Mijn hemel, kind, wees toch niet
zoo dwaas. Je ziet toch wel, dat hij er
plelzler In heeft en wat zou hij anders
ook met zijn geld moeten beginnen
Jij natuurlijk gunt den armen jongen,
die toch al haast niets heeft, zijn nieuwe
schaatsen niet.
De oude zouden 't ook nog wel
gedaan hebben en overigens heeft
Paul verstrooiing genoeg. Eergisteren
was hij naar het circus en voor Zondag
beeft oom Willy hem een schouwburg-
biljet gegeven.
Is dat misschien ook al weer te
veel? vroeg mevrouw Heinsiusscherp.
Och, neen, mama, lk gun het hem
van harte. Maar wat minder uitgaan
en wat meer leeren, zou Paul geen
kwaad doen. Anders gaat hij misschien
met Paschen weer niet over.
Bemoei je met je eigen zaken.
zieken, en geneesmiddelen f 5289; voor
de Barak f 110; voor interest nieuwe
geldleening f815; voor aflossing f 1023
voor pensioen en gratificatiën f 279.06';
voor subsidie tram f 1000,
Vraagt men nu, hoe het komt, dat
ondanks deze vrij belangrijke stijging
der uitgaven, de belastingen niet ver
hoogd behoeven te worden, dan ligt
het antwoord op die vraag in het lijstje
dat B. en W. ook in de nota hebben
vermeld en dat aangeeft de hooger
geraamde ontvangsten.
Zoo bedraagt het saldo van den
vorigen dienst f2786.24 meer; de op
centen Rijksbelasting f1363.19; de
rechten, diensten Gemeente-reiniging
f195; de inkomstenbelasting f3000;
leges-secretarie f 190het schoolgeld
Hoogere Burgerschool f1656; idem
Meisjesschool f 400 id. School 2e soort
fioo; leges Burgerlijke Stand fioo;
huur van huizen enz. f 220huur van
landerijen enz. f1157; Rijksbijdragen
(In verband met het aantal ingezetenen)
f1409.86'; Rijksbijdragen krankzinni
gen f 200 Provinciale bijdrage f 525
Rijks-bijdrage Lager Onderwijs f 768.11-
Rijks-subsidie Gymnasium f221.89.
Pensioen bijdragen f411.93. Van de
ontvangsten behoeft slechts één post
lager geraamd te worden, te weten
schoolgelden voor het Gymnasium, dat
verschil tusschen beide ramingen is
slechts f 110, zeggen B. en W.
Ook heeft tot het feit, dat de be
lastingen niet verhoogd behoeven te
worden, meegewerkt dat de volgende
posten lager konden worden geraamd
dan voor 1907 het geval was en wel
zooveel lager als achter die posten is
vermeld.
Onderhoud Raadhuis f615; ver
kiezingen f 300ververschingen bij
verkiezing fioo; Gemeente-reiniging
f447.91; havens, grachten enz. f200;
Algemeene Begraafplaatsen f 600trek
je schilderijen-bekijken en urenlang
praten over theologische onderwerpen,
zal je bij je examen ook niet veel goed
doen. O, wat word ik toch door mijn
kinderen geplaagd!
Dagenlang zat Kathe dan zonder
zich om iets anders te bekommeren
over haar boeken gebogen, terwijl zij
met verdubbelden ijver leerden. Het
examen steeg als een spook aan den
horizont op. Zij moest het goed en
schitterend afleggen, wilde zij zoo
spoedig mogelijk worden aangesteld.
Haar moeder rekende haar reeds eiken
dag voor, hoeveel meer de huishouding
kostte, nu ze met hun drieën waren en
hoe vreeselijk duur alles was.
Ach en als Kathe aan deze toe
komst dacht, die daar zoo grauw en
somber voor haar lag een vertoeven
tusschen vier schoolmuren en bij haar
moeder thuis dan kwamen de tranen
haar in de oogen.
Zij begreep haar moeder heelemaal
niet meer. Reeds als klein meisje was
zij haar ontgroeid en de omgang met
mevrouw Agnes, die het kind tot een
hoogere en meer ideale levensopvatting
had opgevoed, had de kloof tusschen
moeder en dochter onoverbrugbaar
gemaakt. Meer en meer begreep Kathe
dat zij haar eigenlijk thuis verloren
had, zonder een ander daarvoor bij
haar moeder terug te vinden.
Zij wist niet meer waar heen. Als
pad en zeeweringen f150; walmuren,
werven, steigers enz. f 1862 Muziek
tent f 120Onderhoud van Gemeente
gebouwen f 120 Archief f 200interest
leeningen f1137.50; Tegemoetkoming
L.O., pensioenen f150; Subsidie tegen
drankmisbruik f 200.
Het totaal der meerdere ontvangsten
en mindere uitgaven bedraagt derhalve
f21306.63', het totaal der meerdere uit
gaven enmindereontvangsten f21914.41.
Het bedrag, beschikbaar voor «On
voorzien», zou derhalve f 607.77'lager
geraamd moeten worden dan voor 1907.
In werkelijkheid is deze post echter
f76.81' lager, welk verschil hieruit te
verklaren is, dat in bovenstaande
opgaven de verschillen die minder dan
f 100 bedragen, zijn verwaarloosd.
De meerdere uitgaven en ontvangsten
voor de gasfabriek zijn door B. en W.
eenvoudigheidshalve in deze nota weg
gelaten, omdat deze even hoog geraamd
worden.
Dat de stijging der uitgaven gedekt
kan worden, is, zeggen B. en W. aan
het slot van hun nota, in de eerste
plaats te danken aan het feit, dat het
saldo over 1906 het toch reeds zeer
hooge saldo over 1905 overschreden
heeft met f 2786.24. De onzekerheid,
dat deze saldo's in volgende jaren even
hoog zullen zijn, maakt het inderdaad
zeer noodzakelijk, met het voteeren
van nieuwe uitgaven voorzichtig te zijn.
Bovendien is slechts een klein bedrag
voor onvoorziene uitgaven beschikbaar.
Voor hen, die gaarne nog iets meer
willen weten, dan in bovengemelde nota
is meegedeeld, doen wij de volgende
grepen uit de M. v. T.
een uit het nest gevallen vogeltje was
zij. En heeter dan ooit vloeiden hare
tranen, onstuimiger dan ooit klopte en
bonsde in haar hart het onstuimig ver
langen naar het mooie; vertrouwelijk
tehuis, naar oom Willy, dien zij altijd
zoo goed begrepen had, dien zij bijna
nooit meer alleen zag en die dat
voelde zij haar bijna even smartelijk
miste als zij hem.
Hoe veel dat vermoedde zij waar
lijk niet. 't Was alsof de tijd stilstond
voor den eenzamen man.
Hij vermeed zijn dubbel eenzaam
huis en werkte bijna den geheelen dag
op zijn bureau. Maar de eenzame, eeuwig
durende, winteravonden bleven dan nog
over, winteravonden, waarop Minna in
de keuken over haar breiwerk in slaap
viel en in het groote huis geen teeken
van leven vernomen werd. De bergraad
was nooit een uithuizig man geweest,
't Lag niet in zijne natuur, en het
zachte bestuur van mevrouw Agnes,
de vertrouwelijke babbeluurtjes met
haar en Kathe hadden zelfs wel een
onrustigen geest aan 't huis geketend.
Nu echter werd hij een grommige
kluizenaar. Gemoedsmensch als hij was,
leed hij onbeschrijfelijk onder de een
zaamheid, die zijn lot geworden was.
Agnes, wel is waar, was onherroepe
lijk voor hem verloren, maar steeds
weer opnieuw stond zijn hart op tegen
het onbestrijdbare noodlot, datjook Kathe
Met het oog op den toestand der
geldmiddelen hebben B. en W. geen
vrijheid gevonden den Raad voor te
stellen in het Raadhuis waterleiding en
porseleinen clozets te doen aanbrengen.
Van eene restauratie van de Raad
zaal, waarop in de Memorie van 1907
werd geduid, wordt in deze niet meer
gerept,
B. en W. zijn voornemens binnen
korten tijd in te dienen een voorstel
tot aanschaffing van een mechanische
brandladder. Het tegenwoordige mate
riaal is onvoldoende om bij brand in
de bovenverdieping van verschillende
hooge huizen, die in latere jaren zijn
bij gebouwd, eventueel personen te red
den. Aangezien zij evenwel nog geen
voldoende inlichtingen hebben om een
definitief voorstel in te dienen, stellen
B. en W. voor een post pro memorie
uit te trekken.
Gelijk reeds in de Memorie op de
begrooting voor 1907 is meegedeeld,
moeten zeer belangrijke herstellingen
aan de Lieve Vrouwe toren plaats
hebben. B. en W. hebben zich te dezer
zake onder overlegging van een uit
voerig rapport van den gemeente
architect, gewend tot den Min. van
Binnl. Zaken, met verzoek te willen
bevorderen, dat van Rijkswege een
subsidie verleend worde. Zij ontvingen
o.m. bericht van den Minister dat Z. E.
met belangstelling van een en ander
kennis had genomen en in principe
bereid is een Rijkssubsidie te bevorde
ren, doch dat hierop voor 1908 niet
valt te rekenen.
Volgens de meening van den Ge
meente-architect kan zonder gevaar
de restauratie een jaar worden uit
gesteld.
Op grond hiervan stellen B. en W.
geen uitgaaf voor de restauratie voor;
zij zijn evenwel te dezer zake diligent
meer en meer van hem zou vervreem
den. Hij zon en peinsde en rukte aan
de ijzeren ketenen, die hem van haar
scheidden. Als zij maar bij hem had
kunnen blijven, dit hartelijke jonge
meisje dat zoo goed verstond, een
treurend hart te troosten, een eenzame
met zachte kinderarmen te omvatten,
zoodat hij zijne eenzaamheid en rouw
vergat. O, harde, gruwzame wereld, die
hem zijn eenige vreugde misgunde. En
in den kringloop der zoekende ge
dachten geraakte hij eenmaal onver
wachts op een wonderlijken uitweg. Als
hij de wereld, die bedrogen wil zijn,
eens weer bedroog als hij Kathe
formeel tot zijne vrouw maakte en haar
zoo het rechtgaf in zijn huis terug te
keeren, terwijl zij in werkelijkheid toch
zijne trouw behoede pleegdochter blijven
zou. Maar hij verwierp deze gedachte
dadelijk. Hij had niet het recht op dus
danige wijze in Kathe's leven in te
grijpen, hare toekomst volgens zijne
wenschen te regelen. En Kathe had
het recht op een geheel, vol geluk.
Zoo eene, dan was zij er toe geschapen,
den man, dien zij eens lief hebben zou,
door de volle overgave van haar zelf
gelukkig te maken, de glans en de
kroon van zijn leven te worden. Bijna
benijdde hij dezen, onbekenden ge
lukkige. Warme, stralende vruchtvoort
brengende zomerzon zou zijn lot zijn.
En wellicht viel dan in latere dagen
en zullen, zoodra het noodige overleg
met den minister heeft plaats gehad,
een nader voorstel bij den Raad In
dienen.
In de Raadszitting van 29 Jannari
1907 werd besloten de behandeling van
het rapport en voorstel van B. en W.
betreffende de jaarwedden van het
onderwijzend personeel bij de behan
deling van de begrooting voor 1908 in
behandeling te nemen. B. en W. refe-
reeren zich aan het door hen uitge
brachte rapport, in dien zin, dat ook
de minderheid van hun college, die
aanvankelijk eene wijziging had voor
gesteld, hiervan is teruggekomen, nu
uit de ontwerp-begrooting blijkt, dat
aanneming van haar voorstel belasting-
verhooging zal veroorzaken. B. en W.
merken hierbij op, dat zij, indien ten
gevolge van het [ingediende wetsont
werp tot wijziging van de Lager Onder
wijswet de Rijkssubsidie vermeerderd
zal worden, onverwijld zullen overwegen
in hoeverre wijziging van de salaris
regeling wenschelijk is.
Van den post «Schoolartsen», in de
vorige begrooting pro memorie uitge
trokken, wordt in deze begrooting niet
meer gesproken.
Voor den leider der Duitsche poli
tiek zijn het ernstige dagen. Zooals
men weet, heeft de heer von Billow
een nieuwen koers ingeslagen. Hij ont
bond den Rijksdag en verklaarde den
oorlog aan het Centrum en tegelijker
tijd aan de Socialisten. Die oorlogs
verklaring heeft wel de laatsten, doch
niet het Centrum benadeeld, dat in den
Rijksdag niet alleen geen man verloor,
maar zelfs nog een kleine winst maakte.
Maar het was niet meer regeerings-
partij. De kanselier deed zijn best om
een bescheiden afschijnsel van 't geluk
van dit jonge paar op hem, den oude,
die Kathe in liefde opgevoed had, als
een trouwe vader. En hij deed zichzelf
de gelofte, dat, wanneer eens het uur
kwam, waarop een andere, en jongere
Kathe's hand van hem begeeren zou,
dat hij dan ook in materieel opzicht
als een trouwe vader voor hare toe
komst zou zorgen en haar de ruwe
wegen des levens zou effenen.
Zoo ging de winter voorbij, treurig
eindeloos. En Paschen kwam in het
land, het werd lente. Het laatste studie
jaar voor Kathe begon. De eenige licht
punten in dit rouwjaar waren de uren,
waarop mevrouw Heinzius in het huis
van den bergraad alles in orde bracht,
zooals zij 't noemde, lange beraadslagin
gen met Minna over het keukenbriefje
bad en de wasch natelde en opruimde.
Dan mocht Kathe een kwartiertje on
gestoord in oom Willy's kamer zitten
en met hem babbelen. In 't begin waren
zij beiden wat stijf en terughoudend.
Maar langzamerhand verdween het
vreerad-voor-elkaar-zijn en praatte ze als
vroeger, totdat mevrouw Heinzius zich
in het gesprek mengde.
U kunt niet gelooven, hoe ik soms
naar u verlang, naar u en tante Agnes,
zei Kathe eens. Bij ons is 't zoo een
zaam.
Wordt vervolgd).