I Vrijzinnig- Org-aan voor Amersfoort en Omstreken. '8) No. 88. ZATERDAG 12 OCTOBER 1907. 4e JAARGANG Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Directeur R. G. RIJKENS. Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Bureau: BREEDESTRAAT 20. Gemeentebedrijven en reken- pliehtige gemeenteambtenaren. FEUILLETON. OOM WILLY. BUITENLAND. BINNENLAND. STATEN GENERAAL. J DE EEMLANDEB AbonnementspriJ s Per jaarf 3.00 Franco per poet3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Afzonderlijke nummers- 0.05 Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertöntlën: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 (B(j abonnement belangrijke korting.) De kurk, waarop de finantiën der meeste groote gemeenten drijven, is het gemeentebedrijf. Men mag dit goed of afkeuren, men mag verandering te dezen aanzien drin gend noodig of eenvoudig wenschelijk oordeelen, een feit blijft het, dat de ge meentebedrijven hoe langer hoe meer gaan beteekenen en hoe langer hoe meer invloed oefenen op de gemeentefinantiën. De vorige Regeering had een wets ontwerp ingediend, waarbij dit zoo uiterst belangrijke onderdeel der ge meenteadministratie geregeld werd en waarbij tevens de vrijheid der gemeen ten om bedrijven uit te oefenen, aan banden werd gelegd. De tegenwoordige minister van Binnenlandsche Zaken kon zich met dit aan banden leggen niet vereenigen. Hij heeft dus de intrekking van dat ontwerp bevorderd, maar tevens zelf de handen aan den ploeg geslagen om voor de gemeente-administratie op dit gebied doelmatiger voorschriften te geven. Al dadelijk bleek het wenschelijk om den gemeente-ontvanger te ontslaan van zijn rekenplichtigheid ter zake van het beheer van een gemeente-bedrijf. De ontvanger kan daarvoor niet ver antwoordelijk worden gesteld. Het gemeentebestuur moet dus het recht hebben, naast den ontvanger andere rekenplichtige ambtenaren aan te stellen en den plicht, zulke ambtenaren bij de bedrijven te doen optreden. En er moet voorgeschreven worden dat elk ge meentebedrijf zooveel mogelijk zelf standig als zoodanig wordt geëxploi teerd. In verscheiden gemeenten wordt deze opvatting ook nu reeds gehuldigd. Zij behoort algemeen te worden en elk Uit het Duitsch van Jassy Torrund. Als neef Otto wegreed, placht hij bij het afscheid zijn beeldschoon vrouw tje zoo hartelijk te kussen, dat zij roode plekken op beide wangen kreeg. Dan schold zij, dat hij haar teint ver nielde, en hij van uit zijn rijtuig lachte haar toe, zoodat al zijne witte tanden zichtbaar werden. Dat wil ik juist, lieve... dan wordt er tenminste geen andere op je verliefd! Op zekeren Zondag in de kerk, waar Otto den zieken onderwijzer verving en buitengewoon gevoelvol het orgel bespeelde, zoodat alles in aandacht verzonken luisterde, veranderde plot seling de melodie en in heel zachte tonen klonk het van boven af: Slechts dat eene smeek ik u: heb mij lief! Allen hieven luisterend het hoofd op. Jenny werd rood en bleek en beefde van opwinding; zelfs de oude dominee hoorde wat. Wat was dat voor een mooi tusschenspel na de inleiding vroeg hij, nadat de dienst afgeloopen was buiten aan de kerkdeur. bedrijf behoort men geheel op zichzelf te kunnen beschouwen. Er moet dus voor zulk een bedrijf een afzonderlijke begrooting en een afzonderlijke verantwoording van de ontvangsten en uitgaven ter zake van de exploitatie van het bedrijf worden vastgesteld en de geldmiddelen moeten door direct aan het Gemeentebestuur rekenplichtige ambtenaren afzonderlijk worden beheerd. Dit alles is nu geregeld bij een ontwerp tot wijziging van de Gemeente wet, dat tegelijkertijd met een wets ontwerp tot regeling van de wijze van zekerheidsstelling door gemeenteambte naren reeds eenige maanden geleden bij de Tweede Kamer is aanhangiggemaakt. Bij de ambtenaren der gemeente was namelijk de zekerheidsstelling nog steeds op de oude, zeer kostbare en omslach tige wijze geregeld, terwijl de Rijks comptabele ambtenaren al sedert 1898 genieten van eene regeling, waardoor het mogelijk wordt die zekerheid op veel eenvoudige wijze te stellen. De regeling zal deze zijn, dat de betrokken ambtenaar in den regel zelf kiest tusschen zakelijke zekerheid en persoonlijke zekerheid terwijl die per soonlijke zekerheid uitsluitend zal gege ven worden door borgstelling van door den minister van Binnenlandsche Zaken toegelaten naamlooze vennootschappen en vereenigingen van tot zekerheidsstel ling verplichte gemeenteambtenaren. De mogelijkheid van collectieve zekerheidsstelling heeft men op deze wijze ook aan de gemeenteambtenaren willen geven. Doch hoe nu op het beheer van een collectieve zekerheidsstelling toezicht te houden Hadden de gezamenlijke ge meenten, die met; zulk een lichaam voor collectieve zekerheidsstelling in relatie staan, een gemeenschappelijk orgaan, dan zou dit voor dit toezicht vanzelf aangewezen zijn. Otto Wernich draaide zijn snor op en lachte schelmachtig. Mendelssohn, dominee. Zoo zoo, ik wist heelemaal niet, dat Mendelssohn ook kerkelijke muziek gecomponeerd heeft. U hebt misschien kiespijn, mevrouw? Wacht ik zal u direct wat versche weegbreibladeren geven, die, in het oor gestoken, helpen uitstekend. En terwijl de goede oude heer haas tig wegsnelde, rukte Jenny zich den doek van den mond en proestte, hoog rood van lachen en ergernis uit Hoe kon je dat doen, Otto? Ik was buiten mezel ven van woede op jou I Hij nam haar in de armen. - Je zat maar al door te lezen en je moest toch ook eens aan mij denken, vrouwtje, zei hij half in ernst. Kathe lachte hartelijk en heimelijk deed haar het hartje pijn. Was dat nijd, dat daar zoo bonsde En was dat wat zij dagelijks voor de oogen zag, de liefde, de echte, groote, ware liefde? Ach, ook zoo gelukkig te zijnzong de stem in haar hart. En dan moest zij denkenHij zou dat nooit gedaan hebben, een profaan minnelied gedurende den dienstdaartoe was hij veel te ernstig, veel te pedant, veel te verstan dig en weer kantte de overmoed harer lachende jeugd zich tegen zijn veertigjarige wijsheid en zekerheid. Ach ja, jeugd behoort bij jeugd... Doch dit orgaan bestaat niet en dus wijst het wetsontwerp het Staatsgezag aan om op te treden teneinde| deze collectieve zekerheidsstelling van de ambtenaren tegenover hun gemeenten mogelijk te maken. Een nieuwigheid van deze regeling is o.a. dat niet het gemeentebestuur maar de ambtenaar zelf den aard der borgtocht, met name of zij zakelijk dan wel persoonlijk zal zijn, bepaalt. Daartegen zoo wordt in de M. v. T. betoogd is geen groot bezwaar, omdat de persoonlijke zekerheid van de vennootschap of de vereeniging ge lijkwaardig met zakelijke zekerheid wordt, daar er immers een zakelijk onderpand bestaat. Een andere per soonlijke zekerheid wordt niet toege laten. Russische landverhuizersbureaux. De Russische Regeering houdt zich bezig met een ontwerp-wet op de land verhuizing, dat, naar men verzekert, bij de Doema zal worden ingediend. Het is niet gemakkelijk om uit Rus land te komen. Een oude wet verbood zelfs kort en goed de landverhuizing en tegenwoordig moeten de menschen, die willen verhuizen, nog een pas koopen en staan ze bloot aan de tegenwerking der autoriteiten. Dat is een lastig geval, met name voor de arme menschen, die met pogroms worden bedreigd. Blijven zij, waar zij zijn, dan slaat men hen dood en willen zij gaan, dan legt men hun zwarigheden in den weg. Nu passeeren velen de Russisch- Pruisische grens bij Wirballen, zonder te zeggen, dat zij voorgoed Ruslands ongastvrijen bodem verlaten. Dan kun nen zij volstaan met een eenvoudig verlof om op reis te gaan, dat gemak kelijker te verkrijgen is dan een pas, die geld kost. Vervolgens gaan zij naar Hamburg of Bremen of Rotterdam. Een of ander Russisch ambtenaar heeft in een oogenblik van helderziend heid, echter begrepen, dat de Duitsche Was zij ook maar zoo gelukkig als deze Jenny! En Jenny's kleine, dikke blonde jongen, dat was nog eerst haar alles... Uren lang kon zij hem ronddragen, tot haar de armen lam werden en de rug pijn deed. Ach, Jenny, zulk een prachtigen zoeten jongen zou ik wel willen hebben. Maar dan eerst een man, Kathe! antwoordde Jenny lachend. Het huis was altijd vol bezoek en er was afwisseling en genot in over vloed. Picnics in het bosch, hengel- en roeipartijtjes op 't meer, tennis- en ge- zelschapspelen en des avonds somtijds een dansje. Het vaakst kwamen Otto's neven, de beide jonge Dobbelins van Schon- haide, Hans en Henk, die op elkaar geleken ais het eene ei op het andere. Kathe herinnerde zich steeds met ge noegen het grappige begin hunner kennismaking, dat ze weldra heel ver trouwelijk met elkander deed zijn. Het was den vorigen zomer op het landgoed van Jenny's ouders geweest. Kathe zat boonen schoon te maken, in het prieel en haar tante stond midden op het groote grasveld en sneed de uitge bloeide rozen af, toen aan de andere zijde der heg een ruiter voorbij draafde. Hij groette. Tante riep hem toe. Waar gaat de reis heen? Naar den zadelmaker met een en andere stoomvaartlijnen veel voor deel hebben van dat vervoer en zich afgevraagd of dat geld niet in Rusland kon blijven. Immers, niettegenstaande de moeilijk heden, die aan de reis in den weg gelegd worden, gaan duizenden jaarlijks naar de Vereenigde Staten. Verleden jaar steeg het cijfer tot 260.000 personen. Men gunt dat voordeel niet aan buiten- landsche lijnen en schijnt het plan te hebben om in de Russische havensteden landverhuizersbureaux in te richten (dat zullen wel reusachtige plunder-inrich- tingen worden) en stoomvaartlijnen in het leven te roepen. Als de menschen dan toch willen gaan, moeten zij zóó gaan, dat Rusland nog eenig voordeel heeft van hun vertrek. Verschillende commissies zijn be noemd om met de uiterste diligentie over het plan te beraadslagen. Wij hopen dat het niet slagen zal, want de ongelukkige stumperds, die gedwongen zullen worden de reis over den Oceaan op booten van Russische maatschappijen te maken, zijn wel te beklagen. Heel Frankrijk zag met spanning uit naar het congres der radicalen te Nancy. Men verwachtte een enormen toeloop van congresbezoekerser waren er dan ook over de duizend, waaronder een 150 Parlementsleden. In Nancy zelf was geen zaal groot genoeg om zóóvelen te herbergen; men heeft er een moeten huren een weinig buiten de stad. AUe gesprekken liepen natuur lijk over de groote quaestie van het anti-patriottisme. Ieder was er reeds van overtuigd dat het congres zich tegen de motie der socialisten zou uitspreken. Zoo is dan ook geschied; het congres heeft met algemeene stemmen het rap port goedgekeurd, waarin de «afschu welijke antimilitairistische leer» van Hervé en de zijnen werd veroordeeld Gisteren waren de veertien dagen om, naar welk tijdstip de stakers in de Antwerpsche haven, ver trouwend op de toezegging van den burgemeester, dat het loon van 5 fr. tot 54 fr. verhoogd zou worden, ver langend uitzagen. Toen er van geen spoedbestelling van papa. Zoo'n haast zal 't toch wel niet hebben, dat je niet een oogenblikje afstappen kunt. Kathe hoorde het paard snuiven, den ruiter zag zij niet meerhij kon er wel afgesprongen zijn en buiten aan het hek staan. Kom maar mee, mijn man wilde je al lang eens wat laten zien. En bovendien is er nog wel een glas Rijnwijn voor je en huisbezoek. Wie dan? Ja, dat moest je eens weten. Een nicht. Is zij jong, lief en vroolijk? De overmoedige stem achter de heg werkte blijkbaar aanstekelijk. Want Kathe deed de takken van den wilden wijngaard van elkaar en riep lachend: Mooi is zij niet, maar wel jong en vroolijk. Een minuut later, juist toen de ruiter het prieel wilde binnengaan, trok Kathe zich hevig blozend, terug, tengevolge van een onwillekeurig uitstooten „alle drommels", als uitdrukking van zijn openhartige bewondering. Dat was Hans von Dobbelin, de ingenieur. Zij waren spoedig goede vrienden met elkaar geworden. Hans Dobbelin vond haar verrukkelijk en zwoer, dat er tien mijlen in den omtrek geen mooier handje te vinden was dan het hare en dat hij uit duizenden her opslag bleek werden verscheiden graan- lossers baloorig. Hier en daar wilde men weer staken. De leiders van «Willen is Kunnendeden echter hun best om de mannen aan 't werk te houden en hen te bewegen, althans tot Dinsdag geduld te oefenen. Tweede Kamer. De Kamer behandelde Donderdag het wetsontwerp tot toekenning van een voorschot ten behoeve van eene stoomvaart-verbinding tusschen Neder land, Brazilië en Argentinië. De heer Van Kol betoogde dat hier protectie werd verleend van de onhan digste en lichtste soort. Kunstmatige bescherming van de scheepvaart deed de scheepvaart niet in bloei toenemen. Het was niet de taak van den Staat noodlijdende Maatschappijen met staats geld te helpen. De heer van Bylandt achtte bescher ming van een nationale lijn wel dege lijk gewenscht. Het geldt hier een vraag van practische politiek. Spr. drong er echter op aan, dat spoedig een milder postcontract met de Maatschappij Zeeland zal gesloten worden. De heer Van den Bergh (Rotter dam) was principieel en practisch tegen dit ontwerp. Subsidien als het onderhavige, beschouwde spr. als een afwijking van het gezond levensproces. Bovendien was dit subsidie onnoodig en ontijdig, nu immers de machtige Handelsmaatschanpij haar schouders onder de zaak had gezet, terwijl de toestand der Maatschappij (de Zuid- Amerika-lijn) overdreven ongunstig wordt voorgesteld. De heer Van Vuuren bestreed uit voerig de geopperde bezwaren, wijzend op de noodzakelijkheid van vlagvertoon in den vreemde, ook in het belang van onzen handel. De heer Hubrecht verdedigde de toekenning van subsidie aan deze Maatschappij als gewenscht, daar de oprichting dier Maatschappij, na 30 kennen zou. Toen Kathe nu dit voorjaar naar Bogdanln kwam het goed Schon- haide lag halverwege tusschen Bogdanin en de bezitting van Jenny's ouders zei Jenny op zekeren morgen Dobbelin komt. Dadelijk vloog Kathe, die bloemen in de vazen deed, naar de deur en hield haar dicht, slechts een smalle spleet overlatend, waardoor zij haar vingertoppen stak. En toen buiten schreden op de trap vernomen werden, moest Jenny binnen vragen Wiens hand is dat? Als je het niet raad blijf je onverbiddelijk buiten. Wien zij behoort weet ik niet maar zij is om te kussen, dat weet ik wel. En voor Kathe haar hand terugtrek ken kon, liet de spreker de daad op het woord volgen. Hij weet het niet, de weddenschap is alzoo verloren, lachte Jenny. Kathe gaf een luiden gil, want die daar buiten stond hield haar slanke vingers stevig vast en kuste ze hartelijk, drie-, viermaal. En toen stiet hij de deur open. Wel, het is Henkriep Jenny. Henk v. Dobbelin, om u te dienen, stelde hij zich voor. Kathe leerde de broeders wekenlang niet onderscheiden. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1