Vrijzinnig1 Orgfaan voor Amersfoort en Omstreken. Een Winkelpraatje. OOM WILLY. No. 103. ZATERDAG 16 NOVEMBER 1907. 4e JAARGANG. Uitgave van de Naaml Vennootsehap „DE EEMLANDER". Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. FEUILLETON. BUITENLAND. DE EEMLANDER Directeur B>. G. RIJKENS. Abonnementsprijs: Per jaarf 3.00 Franco per post3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertèntiën Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 (Bjj abonnement belangrijke korting.) Ter afwisseling van politiek en sociaal-oeconomie willen wij ditmaal op deze plaats eens een winkelpraatje houden. We zullen ons daarbij voornamelijk richten tot onze dames-lezeressen, want we hebben bemerkt, dat velen harer er een gewoonte van hebben gemaakt hare inkoopen buiten Amersfoort te doen en daarvoor te reizen naar Utrecht - of Amsterdam. Naar de oorzaak daarvan vragende, antwoordden een paar dames, «och het is tegenwoordig zoo gemakkelijk, even met het locaaltje naar Utrecht of met den trein naar Amsterdam; men kan voor den eten terug zijn.» Wij zullen het niet tegenspreken, maar wanneer het U om gemak te doen is, dan kan toch niets halen bij het koopen in Amersfoort. U kunt dan gaan op elk uur, dat u verkiest, het mooie weer tusschen de buitjes afwachten, enz. Komaan, in dat gemak zit het hem toch niet! Nergens is 't gemakkelijker, dan vlak bij huis, waar men U kent, uw komst waardeert, meer dan in Utrecht of Amsterdam, waar men U een paar maal per jaar ziet komen. «Er is hier zoo weinig keus», zeggen anderen. We gelooven dat ge U daarin vergist. Wandelt U wel eens met aan dacht de winkels langs? Dan zal het U toch niet kunnen ontgaan, wat een berg goed er in vele magazijnen ligt. En wees er maar zeker van, wanneer een artikel, dat U verlangt, eens niet voorhanden lis, elke flinke winkelier zal het U in den korst mogelijken tijd bezorgen. In Amsterdam en Utrecht heeft men soms ook niet alles dadelijk voorhanden. Weer anderen zeggen tot hare verdediging, dat de winkeliers In Am sterdam en Utrecht goedkooper kunnen leveren, omdat hun omzet grooter is. Hierop antwoorden wij, dat zij daar entegen ook op veel grooter kosten zitten, dan onze stadgenooten. Uit het Duitsch van Jassy Torrund. 32) Deze kleine meisjes, die met groote, ^'verwachtende oogen voor haar zaten ?..,maal één is één Inpompen; ze aardrijkskunde en geschiedenis lee- ren; ze tot menschen opvoeden; ze denken en werken leeren, opdat dan later als zij groot geworden zijn en haar handen verlangend naar het won- ?.T ?Te 'TQ u"3trekken, er dan iemand komt, haar het leven verbreekt en haar de ,tukken VQor breekt werpt Of duizendmaal erger n™ ,i= men zelf zijn leven verbid Left zooals zij, Kathe Helnzius, het had gedaan. aau Waartoe, waartoe dat alles? was het refrein; het altijd wederkeerend? in eindelooze variaties herhaalde thema harer rusteloos werkende gedachten Heeft U wel eens gehoord, hoe groot de huren zijn, bijv. in de Kalverstraat, Nieuwendijk, Leidsche straat, enz.? Welnu, informeert daar eens naar en U zult verbaasd staan over de cijfers. Daar halen Amersfoort's winkelstraten niet bij. En dat wordt natuurlijk in aanmerking genomen bij de |prijzen, die U in Amsterdam en Utrecht be taalt. Bovendien als ge in Amersfoort koopt, wordt het gekochte U thuis bezorgd, uit een andere stad torst ge het veelal mee; gelegenheid tot ruilen, als ge van uw koop berouw mocht hebben, bestaat hier in Amersfoort eiken dagin een andere stad gaat dat niet of moeilijk. Als ge hier blijft met uw inkoopen, spaart ge reis- en ver blijfkosten uit. Een der dames voegde ons ten slotte toe«ja, mijn man zegt ook altijd, dat ik buiten Amersfoort zonder noodzaak niet koopen moet.» Ja juist, wij mannen zijn het op dit stuk vrijwel eens, maar zoolang we de dames niet tot onze meening hebben overgehaald, baat dat niet veel. Laten we trachten ze een denkbeeld te geven van de redenen, waarom wij maatschappelijk de wenschelijkheid in zien, om eigen stadgenooten te bevoor- deelen. Op politieke en oeconomische ver gaderingen is schering en inslag het woord «gemeenschap». Welnu het gemeenschapsgevoel moet ons er toe brengen den winkelstand in eigen stad te bevoordeelen. Het is in de laatste jaren in die mate ge woonte geworden, zich maar éen stand, dien der arbeiders, voor te stellen, die tekort komt, die lijdt onder een druk, dat men te nauwernood meer er bij stil staat, dat er een andere klasse is, die niet minder gebukt gaat, deels onder de veranderde vormen die pro ductie en ruil hebben aangenomen, voor een ander deel onder de misbruiken, die zijn ingeslopen waar van hare diensten wordt gebruik gemaakt, en waartegen zij voor een goed deel nog machteloos staat. Dat is de winkelstand, die evenzeer lijdt onder de veranderde oeconomische Langzaam kropen de dagen voorbij, nog veertien dagen, dan was het va- cantie. En wat dan Mama en Paul verheugden zich reeds als kinderen op de reis naar Bogdanin. En waar heen zou zij Wat zou zij nog daar Zich met eiken dag er meer van over tuigen dat zij en Henk niet bij elkaar pasten Of hier blijven? Hier nu zoo voort leven als in een verlaten woestijn, onder den loodgrauwen hemel, geen vreugde, geen hoop, geen toekomst voor zich en toezien hoe oom Willy met Fanny Molzer gelukkig werd, aan haar zijde het lang-ontbeerde geluk terug vond? Als Kathe daaraan dacht, scheen het haar toe als kon zij dat niet over leven. 's Avonds in bed stiet zij menig maal haar voorhoofd tegen den muur om de vreeselijke pijn, die In haar bonsde en hamerde en haar de borst samensnoerde, te overtreffen. O, hoe zij hem liefhad, en geen ander dan hem, dat voelde zij eerst nu, nu het te laat was.... Dubbel te Iaat. Henk schreef, twee-, driemaal; zij omstandigheden en in toenemende mate, al kondigde hij dit tot dusver niet met zooveel rumoer en heftigheid aan als de arbeidersklasse dit verstaat te doen. Hij heeft te strijden tegen en onder vindt de nadeelige invloeden van deloyale concurrentie, van «smerige» praktijken, van flesschentrekkerij, van nabootsing van bekende namen, van valsche voorspiegelingen van het pu bliek, van winkelnering met loterij en bonnetjesstelsel, vliegende winkels. En niet het minst zwaar is de strijd tegen de coöperatie en de naamlooze vennootschappen. Daarbij komt dat de concurrentie hem dwingt tot dolle opdrijving van uitgaven voor weelderige winkels volstrekt geen liefhebberij voor den koopman, wiens zaak al kleiner over schotten gaat opleveren. En nu zou men, ziende wat den winkelier in eigen stad soms moet tobben om zijn hoofd boven water te houden, zijn strijd om het bestaan nog verzwaren door winkeliers buiten de stad boven hem te bevoordeelen En nu willen we hier nog niet eens aan toevoegen, dat men indirect ook zijn eigen belang bevordert, als men met zijn inkoopen in Amersfoort blijft. Immers, als het den winkelstand over 't algemeen goed gaat, heeft zij meer draagkracht waar het op belastingen aankomt en als het draagvlak voor de belastingen grooter wordt, komt dat ieder ingezetene ten goede. Maar ditmaal willen wij volstaan met eens de aandacht te vestigen op de zedelijke verplichting, die op ons allen rust, onze inkoopen zooveel mogelijk binnen de stad onzer inwoning te doen. DUITSCHLAND EN ENGELAND. Het Duitsche Keizerpaar is op 't oogenblik de gast van de Engelsche bloedverwanten. Het is een familiebe zoek, maar toch valt er meer bij op te merken. Zooals men weet, heeft de verhouding tusschen bet Engelsche en het Duitsche Hof langen tijd te wenschen over ge- antwoordde slechts op een kaart onmogelijk zou zij hem nu hebben kunnen schrijven. Als zij uit de school kwam, moest ze langs de Oder en dacht duizendmaal hetzelfde; daar be neden is het koel en stil en diep springt men er in, dan neemt alle ver driet een einde. En haar moeder gedachtenloos, klein geestig en oppervlakkig als altijd, vermoedde niets van de smart van haar kind. Bij de maaltijden sponnen zij en Paul het interessante thema van oom Willy's verloving verder uit het was alsof zij waren overeengeko men om over niets anders te spreken. Het was Zaterdagmiddag. Kathe had schoolwerk na te zien. Ga je niet mee? vroeg mevr. Heinzius. Ik heb allerlei te bezorgen en het weer is zoo heerlijk, wij zouden na afloop naar het park kunnen gaan. Kathe schudde het hoofd. Om 's hemelswil niet onder menschen. Zij gevoelde zich het beste in haar klein kamertje, waar men geen blauwen hemel en geen groenen boom zag. laten. De Keizer, die een impulsief man is, had dingen gezegd, die den koning minder aangenaam waren. Maar, afgezien van die keizerlijke redevoeringen waren er andere dingen, die niet alleen de hoven maar ook de volken van elkander verwijderden. In Duitschland beschouwde men de vele reizen van koning Eduard, die rondtrok als commis-voyageur van zijn eigen politiek met wantrouwen, want men nam aan dat die politiek, die aanleiding gaf tot verschillende tractaten van bondge nootschap en overeenstemming, tegen het Duitsche Rijk was gericht. Men zeide, dat de koning niettegenstaande de bloedverwantschap met keizer Wil helm, booze plannen koesterdehij zou het er op toeleggen om Duitschland door een net van overeenkomsten met verschillende staten in te sluiten ten einde het aldus te lsoleeren. De Duit sche en de Engelsche pers leefden in oorlog. De Timesdie op het vasteland nog al te dikwijls geldt voor het eerste orgaan der openbare meening in Enge land, had telkens veel op het Duitsche Rijk aan te merken. Dat schijnt eeue gewoonte te zijn geworden van het blad, die het vooreerst niet zal af wennen. Van den anderen kant waren er in Duitschland bladen, met name die van de All-Duitsche partij, die over 't ge heel veel kwaad doet aan den Duitschen naam in het buitenland, vol aanval len en verdachtmakingen tegen Enge land gericht. Er verschenen boeken, toekomstromans en dergelijke lectuur, die vertelden van een oorlog met Engeland. Bovendien was de opbloei ende Duitsche industrie een machtige en zelfs gevaarlijke concurrent voor de Engelsche en concurrentie is zeer goed en in het belang van 't algemeen, maar men ziet zelden dat concurrenten ware vrienden zijn. Er ontstond tus schen beide groote stamverwante volken, die het zoo goed zonden kunnen vin den, omdat zij elkander begrijpen, wat met volken van verschillend ras moeilijker gaat, eene verwijdering, die ten slotte als een gevaar voor de toekomst moest worden beschouwd. Het is anders en beter geworden in den laatsten tijd. Vertegenwoordi gers van beide natiën hebben elkander over en weer bezoeken gebracht. Men heeft in Duitschland ingezien, dat goede vriendschap met Engeland bestaanbaar is met de Fransch-Engelsche entente en andere overeenkomsten, die zooveel overwinningen waren van de Engelsche politiek. De verhouding tusschen de hoven verbeterde ook, niet het minst Wat moest zij met 'n blauwen hemel en zonneschijn en vogelgetjilp Wees dan zoo goed en geef Martha om half zeven haar avond brood, zei haar moeder in het voor bijgaan. Vergeet het echter niet; zij maakt de trap schoon. Kathe verdiepte zich in haar werk en hoorde af en toe buiten de deur gaan, als de meid water uit de keu ken haalde. Eens was het haar als hoorde zij spreken, zij lette er echter niet op. Martha was de gedienstige geest, die sedert jaren het grove werk in mevr. Heinzius klein huishouden deed. Onmiddellijk daarop werd er geklopt. Kathe zag op de klok. Het was nog maar even over vijf; dus nog geen tijd voor het avondeten. Zou Martha reeds klaar zijn Binnenriep zij en schreef datum en foutenaantal onder het schots en schreef met roode streepen doorhaalde dictee. Elf fouten wacht eens, dat zal ik onthouden, mompelde zij in haar ijver, die haar zelfs gedurende enkele minuten haar hartepijn deed door de pogingen van den Duitschen keizer om met zijn oom op goeden voet te geraken. Men zag aan beide zijden van het kanaal ln, dat Engeland en Duitschland in vrede kunnen sa menwerken. De Duitsche bladen zeg gen, dat het bezoek van keizer Wilhelm te Londen de kroon zet op een langen arbeid van verzoening. Het is te hopen voor Europa, dat de samen- sprekingen tusschen beide vorsten de gunstige gevolgen zullen hebben die men daarvan verwacht. Door hetgeen tijdens de laatste behandeling van de zaak tegen de Itali- aanschen oud-minister Nasi is openbaar geworden, is overal het grootste opzien verwekt, en dat des te meer, daar de publieke meening reeds begonnen was voor Nasi eenige sympathie te koesteren en men hem reeds eenigszins ging be schouwen al een offer van de nu eenmaal bestaande regeeringstoestanden. Indruk maakte het ook, dat markies Capelli een grijs edelman, verheven boven alle partijhartstocht, den ex-minister onweerlegbaar bewees, dat bij zijn af treden alle acten en stukken van het secretariaat vernietigd waren. De „Mes- sagero" schrijft naar aanleiding dezer dingen: Tegenover de verpletterende nauwkeurigheid der cijfers, waarmee markies Capelli als voorzitter van de commissie van vijven de beschuldigingen staafde, kon de senaat onmogelijk door gaan te handelen over kleinigheden, zoo als overschrijding van reiskosten, terwijl de kwestie van subsidie-gelden uit het eigenlijk proces was uitgeschakeld. Het ging thans niet meer om de betrekkelijk kleine bedragen voor reiskosten, maar om fraude van honderdduizenden, onder den naam van ondersteuningsgelden. Zeventien priesters, die de stede lijke verordening van Parijs hebben overtreden, door in priestergewaad voor een begiafenis uit te loopen, zijn des wege veroordeeld tot i franc boete ieder, en de kosten. De Fransche zeeofficier Ullmo heeft bekend, dat hij getracht had reeds in Mei de documenten, die hij later aan het ministerie van marine te koop aanbood, aan Duitschland te ver- koopen. Dit was mislukt, omdat Ullmo te veeleischend was geweest. Hij had 950,000 francs geëischt. De bekentenis moet zeer dramatisch geweest zijn; Ullmo weende en snikte gedurig en bracht ten slotte nog slechts woorden van afschuw over zijn schanddaad uit. Op het telegraafkantoor te Toulon vergeten. Dat was niet de slepende tred van vrouw Methner; Kathe draaide zich om en sprong op, zoodat de stoel krakend omviel. Oom Willy Daar stond hij aan de deur. Mag ik binnenkomen, Kathe vroeg hij zacht. Hij was nog nooit in haar kamertje geweest; zijn blik gleed over het smalle witte bed, haar waschtafel aan het venster, bedekt met boeken en cahiers. Midden daarop een glas met bloemen en daarnaast een photografie in smalle bronzen lijst, die hij maar al te zeer kende, want hij zelf had ze voor haar uitgezocht en cadeau ge geven. Zag hij dan wel goed: zijn eigen portret Laat ons naar beneden in de woonkamer gaan, zeide Kathe haastig. Hij hield haar hand, die op de kruk lag, vast. 'Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1