Vrijzinnig' Orgaan voor Amersfoort en Omstreken.
No: 18.
DINSDAG 11 FEBRUARI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Directeur R. RIJKENS
Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Bureau: BREEDESTRAAT 20.
De Crisis opgelost.
FEUILLETON.
DE KItEINDOGHTER.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Afzonderlijke nummers- 0.05
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Adverténtlën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Elders in ons blad zal men het be-
cht zien, dat aan de ministerieele crisis
een einde is gekomen. Gelukkig moeten
we zeggen, want er komt op legislatief
gebied in de laatste jaren steeds minder
tot zijn recht; de tijd besteed aan de
algemeene beschouwingen bij de Staats-
begrooting, verslapt de aandacht en
opgewektheid bij de behandeling der
artikelen en het bespreken der cijfers.
Zoo wordt er te weinig aan wetgeven-
den arbeid gedaan en dat is zeer jam
mer, aangezien zooveel voor ons land
noodige wetten nog onafgedaan zijn.
Er is een groote wanverhouding tus-
gchen hetgeen er noodig is aan wetten
en hetgeen er tot stand komt. Komen
daar nu nog crisissen bij, onnoodige
crisissen zooals de laatste, enkel en
alleen uitgelokt, omdat een paar kamer
leden blij kbaar «ziek aan een portefeuille»
waren, dan dreigt de achterstand op
wetgevend gebied nog grooter te wor
den, want niet alleen, dat er weer een
ichttal weken stilstand op dit gebied
heeft geheerscht, men loopt ook alle
kans, dat wat reeds was voorbereid en
ingediend, eenvoudig weer wordt inge
trokken.
En dan nog de kans, dat boontje
om zijn loontje zal komen en de llnksche
meerderheid van daag of morgen dit
Kabinet meet met de maat, waarmede
de heeren Heemskerk en Talma het
vorige hebben gemeten.
Intusschen, zoover zijn we nog niet
het nieuwe ministerie is er en daar be
hoort men voorloopig blij om te zijn.
Zondert men de heeren Heemskerk
en Idenburg uit, dan komt uit, wat we
voorspeld hebben, dat het een Kabinet
zou worden met tweede-rangskrach-
ten.
Een vreemden indruk maakt het,
daarin te zien opgenomen de heer de
Marees v. Swinderen, van wien ook
sprake is geweest bij het formeeren van
Door M. BöHME.
36).
>Stel u gerust, juffrouw Herta, het
zal heusch niet zoo gebeuren,» onder-
brak Erwig het opgewonden meisje, «de
verloving, die u bedoelt, zal op Kerst
avond niet tot stand komen, dat kan
ik u op een briefje geven. De hoofd
persoon in de comedie zal allen een
streep door de rekening halen, zoo u
tenminste, wat ik nog betwijfel, juist
gehoord hebt.»
«Met mijn eigen ooren,» verzekerde
Herta. «Ik heb nu, waarom zou ik het
loochenen, geluisterd. Ieder woord zou
ik u kunnen herhalen. Ja, dat de
juffrouw niet veel met Tony opheeft,
merkte ik reeds op zijn verjaardag.
Maar u overschat haar, mijnheer Meier,
u kunt er op aan, dat de oude mevrouw
Meier haar op de tanden heeft, wat die
wil, zet ze door ook.»
«Ik verzeker u, dat u gerust kunt
zijn, juffrouw Herta. Alles zal anders
afloopen dan u denkt. Wilt u dus werke
lijk een slaaprok als Kerstgeschenk
kiezen
«Misschien neem ik toch liever een
een vrijzinnig Kabinet en de heer
Wentholt, die zitting had in een vrij
zinnig ministerie.
't Is mogelijk, dat een admiraal
«maling» heeft aan de politiek, doch
dan loopt hij alle kans dat de Kamer
leden hem in de maling nemen en als
hij dan over boord slaat, mist hij de
politiek om hem als reddingsgordel
van dienst te zijn.
De heer Talma heeft dan zijn porte
feuille. We hadden gedacht dat men aan
de rechterzijde genoeg zou hebben ge
had aan éene proefneming met een
dominé-minister. De kunst van wet-
geven blijken zij ai heel slecht te ver
staan, getuige het ellendig «gepruts»
het woord is van een hoogleeraar
in de rechten met de Drankwet. En
nu Ds. Talma beheerder van een porte
feuille, waaruit zoovele sociale wetten
zullen moeten worden geboren 1
Met Mr. Kolkman, zullen we, naar
wij vreezen, weer in het protectie-sop
verzeilen.
En met nog grooter vreeze vreezen
we, dat van de geheèle Grondwetsher
ziening niets zal terecht komen, al heeft
ook «de Tijd» melding gemaakt van
het gerucht, dat de nieuwe Regeering
voornemens zou zijn, spoedig na haar
optreden, een voorstel daartoe bij de
Staten-Generaal in te dienen.
Dit zijn onze eerste en vluchtige in
drukken, die we kregen bij het door
lezen van het lijstje, dat ons de namen
der nieuw-benoemde ministers bracht-
De vrijzinnigen van alle schakeeringen
zullen nu nu twee der clericale par
tijen weer aan het roer zijn met
argus-oogen op het doen en laten dezer
partijen toe hebben te zien, er voor
hebben te waken, dat de vrijhandel, een
der factoren van welvaart voor ons
land, niet worde belemmerd, dat er op
sociaal gebied gegeven worde wat noodig
is, en dat de reactie geen hoogtij viere.
huisjas. Ik zal er nog eens over denken
en kom ,'t morgen nog wel zeggen.»
«Zooals u wilt.»
Herta sloeg, een beetje verlegen, den
hoofddoek om en wilde gaan. Meer uit
verlegenheid dan in ernst bezag ze nog
even de huisjassen en monsterde ze
vluchtig.
Erwig begreep. Het meisje had wel
gedacht, hem om dezen tijd alleen in
den winkel te vinden. Zij had haar bart
eens willen uitstorten, misschien een
bevestiging van haar vermoeden hopen
te krijgen. Het gebeurde meer, dat de
menschen naar hem kwamen, als ze iets
bijzonder op 't hart hadden.
«Goeden avond, mijnheer Meier,» zei
Herta bedrukt.
«Goeden avond, juffrouw.»
Erwig ging peinzend in den winkel
op en neer. Het verhaal der winkeljuf
frouw maakte hem toch ongerust. Was
deze ongelukkige geschiedenis reedB zoo
ver ontwikkeld, aJs naar de voorstelling
van het meisje aan te nemen was?
Hemel, wat een dwaasheid. Klinkklare
onzin was dat. Wat een dom volk.
Maar langzamerhand werd hij gerus
ter. Terwijl hij tusschen de kleederen
heen en weer wandelde, ging zijn bezorgd
heid over. Hij geloofde niet, dat zijn
moeder het op 't uiterste zou laten aan
komen.
Toen mevrouw Josephine uit het
kantoor trad, aarzelde zij, of zij in den
QUAESTIE TUSSCHEN RUSLAND
EN OOSTENRIJK.
Men is in Rusland zeer boos overde
plannen van Oostenrijk ten opzichte van
de spoorwegen in den Balkan, en gelooft
dat Oostenrijk daardoor de bepalingen
van het programma van Muerzsteg zou
overtreden. Ja, in politieke kringen te
Petersburg moeien zelfs geruchten gaan,
als zou de Russische regeering alle
samenwerking met Oostenrijk opzeggen
en zich tot Engeland wenden. Men kan
zich denken dat zulk een handelwijze
van invloed zou zijn op de hooge poli
tiek in Europa. Zij zou onvermijdelijk
de verhouding tusschen Duitschland en
Rusland doen bekoelen en die van dat
land met Engeland warmer maken,
hetgeen een gevaar voor Duitschland
zou opleveren.
Laten wij hopen dat het zulk een
vaart niet loopt.
Intusschen ziet de quaestie er toch
eenigszins dreigend uit.
Men beweert dat de Tsaar prins Oeroes-
sof, den Russischen gezant te Weenen,
heeft bevolen voor een paar dagen naar
Petersburg te komen om opheldering te
geven over de politiek van Oostenrijk
in Macedonië. Kan hij dat niet, dan
acht men hem een slecht gezant en zou
hij in ongenade vallen.
PORTUGAL.
De begrafenis van Koning Dom Carlos
en den Kroonprins van Portugal is zon
der rustverstoring afgeloopen. De jonge
Koning Manuel heeft toegegeven aan den
drang zijner raadgevers en de lijken van
vader en broeder slechts tot aan den
uitgang der slotkapel gevolgd.
Zoodra het begon te dagen, Zaterdag,
weerklonk van de honderd kerken in
Lissabon het gelui der doodsklokken,
't Was mooi weer, maar koud. Langs
straten en pleinen bewoog zich een tal
rijke menigte, grootendeels bestaande uit
provincialen, die naar de begrafenis
kwamen kijken. De aanwezigheid van
deze argelooze lieden gaf het geheel een
vreedzamen aanblik.
Koning Dom Manuel heeft 's morgens
vroeg de deputaties der vreemde vorsten
ontvangen. Daarop heeft hij met zijn
moeder en grootmoeder de lijken uit
winkel zou gaan of niet. Er was daar
genoeg te doen, maar zij ging toch
door en de trap op. Ze ging niet meer
zoo in de zaak op als vroeger. Over
korten tijd moest men daar toch zonder
haar klaar komen en zou ook klaar
komen. Zij hield zich plotseling niet
meer voor onontbeerlijk. Haar bewe
gingen waren eenigszins langzaam,
sleepend. Boven trad zij de lange smalle
eetkamer binnen. De gloeiende kachel
maakte de lucht in de kamer zwoelwarm,
mevrouw Josephine deed de balkondeur
open en zag een poosje stil in het duister
van den avond. Maar de op haar toe stroo-
mende koude lucht deed haar huiveren,
en daarom trad ze terug, sloot de deur
en stak de gaslamp aan boven de tafel
voor de sofa.
De wand tegenover de sofa hing vol
zwartomlijste portretten, allen van de
familie MeierMannebach. In het mid
den de portretten der gestorvenen de
oude heer Erwig Maximiliaan Meier en
Geertrude, Jo's moeder. Op dit portret
rustte de blik van mevrouw Josephine
het langst. Zij had deze dochter met
bijzondere innigheid bemind en haar
omgang met Jerome Burgard in de hand
gewerkt, daar zij den jongen, netten man
voor een goede partij hield. Nu, geluk
kig geleefd hadden die beiden wel, al
hadden ze zoowat aan alles gebrek gehad.
In ieder geval zou zij mevrouw
Meier dit huwelijk niet hebben góed-
geleide gedaanalle drie lange brandende
kaarsen in de hand. De lijkkoetsen wer
den elk door acht paarden getrokken;
het geliefde paard van den Koning werd
achter diens lijk aan den teugel gevoerd;
ook achter het lijk van den prins kwam
het paard dat aan dezen had toebe
hoord.
Er gebeurde niets bijzonders op den
weg naar de kathedraal; alleen op den
hoek van de straat Cadres-Sodre zakte
een rijtuig met toeschouwers in elkaar,
waarbij 17 personen gewond werden.
RUSLAND.
De geruchten van de vorige week over
een moordaanslag op den
Tsaar schijnen niet geheel zonder
grond geweest te zijn. Althans verschil
lende bladen komen aan met een ver
haal over een afschuwelijk plan om den
Tsaar en den kleinen Tsarewitsj te
vermoorden. De Tsaritsa, zoo zegt het
verhaal, kwam op een avond de kamer
binnen waar haar zoontje slieptoen zij
zich over het bedje heenboog werd zij
een brief gewaar, die daar blijkbaar met
opzet was neergelegd. Zij nam het stuk
op en zag ,dat het een dreigbrief was
waarbij haar kort en bondig werd ver
teld, dat de Tsaar en de Tsarewitsj
vermoord zouden worden. Terstond werd
een onderzoek ingesteld en er werd een
netwerk van electrische geleidingen ge
vonden, door het. heele paleis verspreid,
waaraan zeventien bommen verbonden
waren, die op verschillende plaatsen in
het paleis waren neergezet. Door op een
knopje te drukken had men alle bommen
kunnen laten ontploffen, waardoor heel
het paleis in de lucht gevlogen zou zijn.
Men begrijpt niet hoe zulk een onder
neming in het paleis onder de oogen
der talrijke wachters uitgevoerd kon
worden.
De bladen verwachten een officieele
tegenspraak, maar beweren dat het ver
haal niet'emin volkomen juist is.
Zooals gisteren reeds door ons
per bulletin is bekend gemaakt, is het
nieuwe Ministerie als volgt samenge
steld
Jhr. mr. R. de Marees van Swinderen,
gezant te Washington, buitenl. zaken;
Mr. A. P. L. Nelissen, Raadsheer in den
gekeurd als zij het eind voorzien had.
Maar vreemd genoeg bracht het
mislukken van dit huwelijk de vrouw
niet tot nadenken over de ondoelmatig
heid van de ongevraagde inmenging en
beïnvloeding in huwelijks-aangelegen
heden en het ontoereikende van alle
menschelijke veronderstellingen, zij zag
haar ervaringen op dit gebied meer uit
een ander oogpuntAan Geertje's doch
ter wilde zij goed maken de schuld, die
zij naar haar meening aan de doode
had. Want in haar eigen oogen lag de
schuld bij haar Zij had zich meer
met Jerome moeten bemoeien, zijn
karakter beter moeten leeren kennen,
vóór zij toestemming gaf tot de verloving
met Geertje. Dat moest haar niet weer
gebeuren en gebeurde ook niet weer.
Neen Jo was veilig geborgen bij Tony
Stohman. Het eenvoudige karakter van
dezen man lag als een opengeslagen
boek voor haar. Daar waren geen ver
borgen diepten, geen hoeken, noch hel
licht, noch donkere schaduwen. De
vragenWat zullen wij eten wat zullen
we drinken waarmee zullen we ons
kleeden zouden voor Jo niet rijzen,
geld had Stohman immers genoeg.
Zoolang wilde zij nog leven. Zoo lang
nog totdat alles in orde was. Ze was
zoo moe, zoo moe van het lange werk
leven. Dan mocht de doodsrust komen.
Den volgenden dag kreeg Jo verlof
Erika te bezoeken. Grootmoeder had
Hogen Raad, justitie; Mr. Th. Heemi-
kerk, wethouder van Amsterdam, bin-
nenlandiche zaken; J. Wenholt, marine;
Mr. M. J. G. M. Kolkman, lid der Tweede
Kamer, financiënF. H. A. Sabron,
Chef van den Generalen Staf, oorlog;
Mr. J. G. S. Bever», lid der Eerste
Kamer, waterstaat; A. S. Talma, Ned.
Herv. predikant en lid der Tweede
Kamer, landbouw, handel ei nijverheid
A. W. F, Idenburg, Gouverneur van
Suriname, koloniën.
De nieuwbenoemde miniater van Bin-
nenlandsche Zaken is mede tijdelijk
belast met de waarneming van het
departement van Koloniën in afwachting
van Idenburg's overkomst.
Volgens De Tijd moet de nieuwe
Regeering voornemens zijn, spoedig na
het optreden een voorstel tot Grond
wetsherziening bij de Staten-Generaal in
te dienen.
De zilveren vijfcentstuk-
ken. Staatscourant no. 33 bevat het
koninklijk besluit van den ren Februari
1908, tot verlenging van den termijn,
bij artikel z van het koninklijk besluit
van 30 Augustus 1907 vastgesteld voor
de inwisseling van de daarbedoelde zil
veren 5-centstukken.
Bij dit besluit is bepaald, dat de zilveren
5-centstukKen, welke op 31 December
1907 zijn buiten omloop gesteld, alsnog
gedurende de maanden Februari en
Maart 1908 aan de kantoren van de
betaalmeesters en van de ontvanger»
der directe belastingen, invoerrechten
en accijnsen tot elk bedrag zullen kunnen
worden ingewisseld.
LIBERALE UNIE.
Zondag is te Amsterdam de jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden van de
.Liberale Unie". Mr. H. Goeman Bor-
gesius hield de volgende openingsrede
.Mijne Heeren
Een woord van hartelijk welkom zij u
toegeroepen.
Aan de bestuurstafel mist gij den man,
die in de laatste vergaderingen altijd
present was, den heer Veth, die door
den dood is weggerukt uit een werk
kring, waarin hjj nuttig werkzaam was.
Zijn nagedachtenis zal bij ons ia gezegend
aandenken blijven.
Deze algemeene vergadering van de
bedacht, dat Erwig geen ongelijk had,
en dat ze ook, met het oog op het
hoofddoel, dat zij met Jo had, in kleine
dingen beter deed, toe te geven.
In Louise Mannebach's villa had men
haar reeds met verlangen gewacht. Erika
maakte der tantes het leven zuur door
haar luimen van verwend kind, en door
het ongeduld van herstellende. Jo werd
door Erika met vreugde begroet en door
de dames hartelijk verwelkomd.
De weinige namiddag-uren vlogen
veel te snel om naar Erika's meeoing,
en Jo moest, voor ze heen ging, beloven,
spoedig terug te komen, wat ze graag
deed. Ook voor haar was de tijd vlug
en aangenaam voorbijgegaan. De harte
lijkheid der dames, Erika's aanhankelijk
heid en de prettige omgeving van het
deftige huis hadden haar In een genoeg
lijke vroolijke stemming gebracht, waar
in zij den geheelen avond ook bleef.
De laatste dagen voor Kerstmis was
het zoo druk in de zaak, dat zij werkelijk
niet weg kon komen. Mevrouw Josephi
ne's kinderen zouden allen met 't Kerst
feest bijeen zijn. Maximiliaan en Agues
hadden beiden geschreven dat ze kwamen.
Uit de brieven van hun broeders hadden
zij gehoord, dat de moeder zeer ziek
geweest was en dat men, al was 't
oogenblikkelijk gevaar ook voorbij, toch
ernstig bezorgd over haar was.
(Wordt vervolgd).
