WEERBERICHT.
UIT DE PERS.
Thermometerstand
Merkwaardige Woorden en Daden
STADSNIEUWS.
1
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 24 Maart 1908.
Hoogste barometerstand 77G.2 m.M.
te Stockholm; laagste 741.6 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 25
Maart 1908.
Wind: Zwakke tot matige Z.O.lijke
tot Z.W.lijke wind.
Gesteldheid van de lucht In het
Oosten bewolkt, droog weer. In het
Westen, zwaarbewolkt, mogelijk regen.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 766 m.M.
Vorige stand te 12 uur 759 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisteren .F. 60.
Laagste hedennacht .F. 33.
Hedenmiddag 12 uur .F. 45.
gelijke toelage in aanmerking wenschen
te komen, behooren zich daartoe vóór
1 Mei e.k. aan te melden bij den school
opziener van het distiict waarin zij
wonen.
Nadere bijzonderheden komen in de
„St.-Ct.' no. 71.
S. D. A. P. Het aantal leden
van de Sociaal-democratische Arbeiders
partij bedroeg op 31 December jl. 8400,
verdeeld over 176 afdeelingen. Over
1907 werd door hen f 4300 contributie
betaald.
Vereeniging van Arm
besturen. Spoedig zal tot de be
sturen der verschillende corporatiën
(zoowel burgerlijke, kerkelijke, als par
ticuliere) een verzoek worden gericht,
om te pogen tol de oprichting te ko
men van een Nederlandsche Vereeniging
voor Armenzorg.
Het Centraal Genootschap voor
Kinderherstellings- en Vacantiekolonies,
thans allicht geen onbekende meer in
den lande, toont door zijn snellen groei,
welk een groote behoefte er in vele
plaatsen bestaat aan eene vereeniging,
die tegen den kostenden prijs bereid
is zwakke kinderen uit alle deelen des
VAN
Ministers en Kamerleden sedert het
jaar 1858,
ontleend aan Kollewjjn's Geschiedenis
van Nederland, 4e deel.
lands het voorrecht te doen deelachtig
worden van een vierweeksch verblijf
in een gezonde streek, ten einde, mede
door goede voeding en verzorging, hen
een zoo volledig mogelijk herstel te
doen vinden.
Zoo tracht het Genootschap mede te
werken tot het behoud van zoo menig
kinderleven, dat in den strijd tegen
ziekten dreigde verloren te gaan.
Het zijn de afdeelingen van het Ge
nootschap, die de kosten der verpleging
dragen, en van die afdeelingen telt het
er thans 52, terwijl in 1907 in de ver
schillende koloniehuizen een totaalaantal
van 551 kinderen vepleegd werd.
Vindt nu het Genootschap zelf vol
doenden financieelen steun bij de bur
gerij van gansch Nederland, dan zou
het in staat zijn een stevige «onder-
standskas» te vormen, wat dadelijk ten
gevolge zou hebben, dat meer kinderen
dan voorheen de zeelucht of den geur
der dennenbosschen met volle teugen
zouden kunnen genieten, ten bate hun
ner meer of minder ernstig bedreigde
gezondheid.
Zoo zouden bijdragen aan het Genoot
schap van zelf hun weg kunnen vinden
tot kinderen over het geheele land, die
thans nog vaak van het voor hen zoo
noodige vierweeksche verblijf aan zee
of op het land moeten verstoken blijven.
Elke der 52 afdeelingen hunkert er
naar om het aantal uit te zenden kinderen
te kunnen uitbreiden En het is haar
niet altijd mogelijk haar eigen geld
middelen belangrijk te vermeerderen.
Hier zou de Onderslandskas» moeten
bijspringen.
Ook kan versterking der <Onder-
standskas» ten goede komen aan kin
deren in plaatsen, waar geen afdeeling
van het Genootschap bestaat.
Laat dan door ruimen en algemeenen
steun aan het Genootschap verpleging
van vele thans nog niet bereikte kinde
ren in het zicht komen. Zulk een steun
zou reeds bij de tegenwoordige uitbrei
ding van het Genootschap zijn werking
doen gevoelen van Noord tot Zuid.
Voor ieder, die zorg voor het kind
van groot gewicht acht bij alle pogingen
tot bevordering der volksgezondheid, is
hier een middel om naar de mate zijner
financieele krachten mede te werken
in de richting van het behoud der ge
zondheid en daarmede van het later
arbeidsvermogen en het later levensge
luk van honderden kinderen.
35.
Maar ook bij de antiliberalen bleef
splitsing niet uit. Wat de antirevolutio
nairen betreft, bleef er verschil bestaan
tussen synodaler en gereformeerden.
Velen hadden tegen de demokratiese
richting die Kuyper volgde, en tegen de
al te sterke centralisatie in het partij
verband door de deputatenvergadering
en de distrikts- en provinciale besturen,
waardoor de afzonderlike kiesverenigin
gen te veel aan banden werden gelegd.
De overheersende invloed van Kuyper
werd krachtig bestreden door De Savor-
nin Lohman in het dagblad „De Neder
lander". Zijn partij richtte in het najaar
van 1896 te Utrecht een kommissie van
advies op voor de verkiezingen van 1897
om, getrouw blijvende aan hel Program,
meer vrijheid van spreken en handelen
te verkrijgen tegenover de depulaten-
vergadering. Het waren vooral de meer
aristokraticse leden, die de naam aan
namen van „vrij antirevolutionairen''
Tevens ontstond de Chrislelik historiese
partij, onder de leiding van de predikan
ten Bronsveld en De Visser en een paar
kerkelike hoogleraren, die zich schrap
zette tegen de dolérende antirevolutio
nairen en de Roomsen, en dan trad
nog in 1898 de Friese Cbristelik histo
riese partij op, die voor een gerefor
meerde staatskerk en een christelike
openbare school ijverde en tot leiders
had de predikanten Hoedenmaker en
Wagenaar. Hun orgaan was „De Banier".
IN DEN POLITIEKEN TOKO.
Naar aanleiding van de opneming der
ministers Sabron, Wentholt en De Marees
van Swinderen in het Kabinet-Heemskerk,
bespreekt de „Nederlander" in hel alge
meen de vraag, ot ministers van een
politieke kleur, welke afwijkt van die van
een bepaald Kabinet, daarin zitting kun
nen nemen, en de politieke regeerings-
verklaringen van het hoofd van het
Kabinet onderschrijven, ook al leven zij
persoonlijk niet uit de beginselen, waar
uit de andere leden van het Kabinet
leven.
De „Nederlander" meent, dat dit zeer
wel kan, te gereeder, daar aan die be
windslieden van afwijkende kleur geen
gewichtige invloed wordt toegekend op
het geestelijk leven der natie.
Het komt ons voor, dat het standpunt
van het blad van den heer Lohman er
een is zoo goed en zoo kwaad als menig
ander. Er is iets voor, ofschoon wellicht
nog veel meer tegen aan te voeren. (Zoo
vergeet de „Nederlander" blijkbaar, welk
een figuur de heeren met „afwijkende"
meeningen, die zich desalniettemin bij de
kleur van het Kabinet moeten neerleg
gen, in de Ministerraden zullen maken.
Of wil de heer Lohman hen dan thuis
laten
Maar wij moeten opkomen tegen de
volgende passage in de beschouwingen
van dat blad:
Waarom zou een „ongeloovig" Minister
van Oorlog niet kunnen en mogen zeg
gen: ofschoon ik als privaat persoon den
Ghristehjken godsdienst niet ben toege
daan, erken ik dat 011s volk dal wel is,
dat dus op Staatkundig gebied, in staats
inrichting en wetgeving, het Christendom
de grondslag moet zijn en, gedurende
mijn Ministerschap althans, moet blijven
Waarom niet?
Onder andere omdat een Minister dan
bedriegelijk zou gaan gelijken op een
tokohouder in geestelijk goederen, die
zijn voorraad inricht naar gelang van wat
het publiek verlangt. I11 dezen trant bijv.
Ja, ziet u, ik houd niet van orthodoxe
Zondagswetten, maar verlangt het publiek
er een, welnu, ik zal er mij aanschaffen,
of althans door mijn stem meewerken,
dat mijn chef-compagnon ze aanschaft.
En u? Verbod van vrijzinnige lectuur
in de cantines? Om u de waarheid te
zeggen, mag ik dat artikel niet. Maar
als u het wenscht zal ik zorgen, dat wij
het in voorraad hebben. Controle op
passagierende Jantjes. Och, waarom nu
tochl Ik heb er zoo'n hekel aan, en
vind het verkeerd. Maar ja, als u blijft
aanhouden. Zaken zijn zaken. Dan moet
het maar
De lezer gelieve zelf de reeks te ver
volgen.
Waarom het niet kan?
Omdat een minister een man behoort
te zijn, een m a n, en geen marionnel,
waarvan de premier de touwtjes in
handen heefteen man van overtuiging
j en geen winkelbediende in de politieke
bazar van een ander.
Er is het wordt vrij algemeen
erkend in onzen tijd behoefte aan
mannen, behoefte aan persoon
lijkheid. Gaan wij den weg op, dien
de „Nederlander" ons wijst, dan zullen
de mannen, de persoonlijkheden schaar-
scher worden in de regeering van hel
land, en de plooibare figuren, de buigers
en kruipers talrijker.
Winst kunnen wij daarin niet zien.
Wel verlies en bederf.
(Vaderland.)
Eindelik was een Christelik demokratiese
partij opgetreden die opkwam tegen de
konservatieve neigingen onder de anti
revolutionairen en tot woordvoerder had
het Kamerlid Staalman vaD Den Helder.
Bij de Roomsen was er verschil tus
sen konservatieven en demokraten. Het
orgaan van de eersten was „De Tijd,"
dat van de anderen, waartoe Schaeproan
behoorde, „Het Centrum", dat in de rich
ting van de encykliek „Rerum Novarum"
door Paus Leo XIII in 1891 uitgevaardigd,
de Katholieken aanwees in hoever zij
konden meegaan met de maatschappelike
eisen van de arbeiders. Schaepman en
de zijnen waren overtuigd, de belangen
van hun kerk te bevorderen, door op
politiek gebied samen te gaan met de
antirevolutionairen.
In 1897 trad het gemengd liberale
ministerie op in de hoop alle libe
ralen tot samenwerking te verkrijgen
als hervormingspartij. Sedert er sociaal-
demokraten in de Kamer zitting hadden
en zij onder de leiding van de talent
volle Troelstra hun geschiktheid 0111 te
regeren aan de dag zochten te leggen,
hadd n door hun partijgenoten geen
beroeringen in de straten meer plaats.
Domela Nieuwenhuis, de grondlegger
van de socialistiese beweging in ons
land, kon er zich niet mee vereenigen
om langs parlementaire weg zijn be
ginselen ingang te doen vinden, maar
zijn stem vond geen weerklank bij de
meerderheid van de werklieden.
In 1898 werd door de beide Kamers
de wet op de persoonlijke dienstplicht
Van Eland, de minister van oorlog, aan
genomen, terwijl de minister van Binnen
landse Zaken, Borgesius, een wet op de
leerplicht lot stand bracht, omdat nog
omstreeks 60.U00 kinderen zonder school
onderwijs opgroeiden en op veel plaatsen
het schoolverzuim zeer groot was.
Hedenmorgen had op de Lange-
straat een botsing plaats tusschen de
tram en een wagen van de gemeente-
reiniging. Alleen het tuig van het tram-
paard werd beschadigdde dienst
ondervond niet de minste vertraging.
We herinneren aan de algemeene
ledenvergadering van het Groene Kruis,
welke ditmaal in Ons Huis op de Korte-
gracht wordt gehouden.
Op 31 Augustus 1898 had koningin
Wilhelmina haar 18e levensjaar volein
digd en nam zij uit de handen van haar
moeder de regering over. De Regentes
nam afscheid van de regering met een
proklamatie waarin zij verklaarde: „In
dagen van smart en rouw trad ik op
als regentes van het koninkrijk, tans
schaart zich het gehele volk in vreugde
om de troon van zijn koningin. God
heeft mij in deze jaren gesteund; mijn
dierbaarste wens is vervuld.
„Moge het ons land met zijn bezit
tingen en kolonieën onder de regering
van Koningin Wilhelmina welgaanHet
zij groot in alles waarin ook een klein
land groot kan zijn."
Het Nederlandse volk had de Regen
tes leren hoogachten en waarderen
wegens haar wijze regering en de voor
beeldige zorg die zij had gedragen voor
de opvoeding van haar dochter. Als
een bewijs van genegenheid en dank
baarheid werd aan de Koningin-weduwe
namens het ganse volk een door rijk en
arm bijeengebrachte som van f 300.000
aangeboden. Zij verklaarde er trols op
te zijn dat huldeblijk van het Neder
landse volk te ontvangen en bestemde
dat geld voor de oprichting van een
sanatorium voor teringlijders, ten be
hoeve waarvan zij ook het haar toebe
horende schone landgoed Oranje-Nassau
te Renkum afstond. Het werd geopend
in 1902.
Koningin Wilhelmina aanvaardde de
regering met een proklamatie waarin
voorkomt: „Mijn innig geliefde moeder
aan wie ik onuitsprekelijk veel verschul
digd ben, gaf mij het voorbeeld van een
edele en verheven opvatting van de
plichten die nu op mij rusten.
„Ik stel mij tot levensdoel dat voor
beeld na te volgen, te regeren zoals van
een vorstin uit het huis van Oranje
Eveneens Donderdagavond heeft de
aandeelhoudersvergadering plaats van
„Volkshuisvesting".
Naar wij vernemen belooft het
Muziekconcours, op Hemelvaartsdag, 28
Mei, aihier te houden, in alle opzichten
te zullen slagen. Reeds deelden we mede,
welke personen zich bereid hadden ver
klaard in het eere-comité zitting te
nemen, thans zijn daar nog eenige autori
teiten bijgekomen. Ook zijn er reeds
verschillende medailles beschikbaar ge
steld, terwijl de deelname vrij groot
beloofd te worden. Een 25-tal korpsen
heeft zich reeds aangemeld.
Als verplicht nummer is opgegeven
Gloria V i c t i s, fantaisie-ouverture
van Felix Boisson.
Hedenmorgen werd door de po
litie alhier aangehouden een gesigna
leerde, die nog eenige straf te goed
had. Daar hij zijn vrijheid te lief had,
verkoos hij liever de boete te betalen,
waarna hij weder op vrije voeten werd
gesteld.
Aan het politiebur au zijn gede
poneerd een zilveren theelepeltje en een
ceintuur, die op den openbaren weg
gevonden zijn.
Omtrent het gisteren door ons
vermelde ongeval met een hittenwagen
in de van Persijnstraat, vernemen we
nog nader, dat de hit nog een heel eind
doorholde, tot dat hij op den Soesier-
weg tot staan werd gebracht of liever
zich zelf tot staan bracht. Bij den bakker
van Nimwegen liep het beest namelijkdoor
de ruiten, zoodat zijn kop in de uitstal
kast terechtkwam. Vlugge handen waren
er toen aanstonds bij het beest te
grijpen.
Aan den heer J. Kuijters, thans
deurwaarder alhier, is op zijn daartoe
gedaan verzoek eervol ontslag verleend
als deurwaarder bij de Arrondissements-
Rechlbank te Dordrecht, ter standplaats
de gemeente Sliedrecht.
RAADSSTUK.
Antwoord van Burgemeester
en Wethouders op de verslagen
van de afdeelings-vergaderingen,
gehouden op 9 en 10 Maart.
Barak.
Naar aanleiding van de verschillende
uilgesproken wenschen ten opzichte van
de concept-verordening, regelende de
opname en verpleging van lijders aan
eene besmettelijke ziekte in de barak,
stellen wij ons voor, te zijner tijd een
nieuw-ontwerp bij u in te dienen.
Politie.
De wenschelijkheid, bepleit in de 2e
Afdeeling om de 3de klasse (nieuwe
categorie) die tot heden een salaris van
1475 1525 (maximum in 6 jaar) geniet,
te doen vervallen en de agenten, die
thans dien rang bekleeden, in de 2e
klasse op te nemen, wordt door ons
erkend. Hierdoor wordt voor de belang
hebbenden bereikt, dal het aanvangs
salaris belangrijk verbeterd wordt en
voor de Gemeente zal het gevolg zijn,
dat bij eventueele vacatures, ten gevolge
van het hoogere aanvangs-salaris, een
betere keuze zal mogelijk zijn uit een
grooter aantal sollicitanten. Dit laatste
is een zeer belangrijk voordeeluit de
jongste agenten worden de hoogerePeD
rangen aangevuld; het is daarom ran u P
belang, bij eerste aanstelling een keuze
te kunnen doen uit personen, die eene
zoodanige ontwikkeling hebben, dat zij
voor de hoogere rangen geschikt zijn.
Wij kunnen ons derhalve zeer goed ver
eenigen met de opheffing van de 3e
klasse, voorzoover dit de agenten van
de nieuwe categorie betreft.
J
DBZ'
mar
OBZ
en
beh
bes.
■C
wordt verwachten naar mijn ver
mogen bij te dragen tot verhoging vari
uw geestelik en stoffelik welzijn."
De door de grondwet voorgeschreven
beëdiging en inhuldiging had te Amster
dam plaats op 6 September 1898. Met
grote geestdrift werd die gebeurtenis
door het gehele land, in het biezonder
in de hoofdstad van het rijk gevierd.
Indrukwekkend was hetgeen H. M. bij
die gelegenheid in de Nieuwe kerk met
heldere stem sprak, o.a. „Ik acht het
een groot voorrecht dat het mijn levens
taak en plicht is, al mijn krachten te
wijden aan het welzijn en de bloei van
mijn dierbaar vaderland" en „De woor
den van mijn onvergetelike vader maak
ik tot de mijneOranje kan nooit, ja
nooit genoeg voor Nederland doen."
In 1899 bracht de minister van Water-
staal, Handel en Nijverheid, Lely, wetten
tot stand voor de aanleg van een vissers
haven te Scheveningen en tot verbetering
van kanalen in Groningen en van het
kanaal van IJmuiden.
Daar de invoering van het algemeen
kiesrecht niet kon plaats hebben zonder
herziening van de grondwet, deed de
socialistiese afgevaardigde Troelstra het
voorstel, dat de Tweede Kamer zich in
beginsel voor algemeen kiesrecht zou
verklaren. Het werd echter verworpen
met 54 tegen 3U stemmen, terwijl 16
afgevaardigden buiten stemming bleven.
Op verzoek van Tsaar Nikolaas II had
de Nederlandse regering op 8 April 1899
aan de mogenheden die een krijgsmacht
onderhouden in Europa en Amerika,
alsmede aan de Aziatiese staten Perzië,
Siam, China en Japan een uitnodiging
gericht om afgevaardigden naar Den Haag
In plaats van alle jaarwedden met f 25en
te verhoogen, zooals de 2e Afdeeling inaan
overweging geeft, stellen wij, in het be-™"
lang van het personeel voor, hetmaxi-en
mum voor de agenten 2e klassen f5Wp
hooger te bepalen. Hun jaarwedde zaï.E
dan bedragen f550 (minimum) tot f65(>llS!
(maximum) te bereiken door 4 drie jaarjeel
lijksche verhoogingen van f 25, terwijl d,Plai
jaarwedde thans bedraagt f525 (mini-,lui
mun tot f 600 (maximum) te bereiken00"
in 10 jaren. f00
Als gevolg van deze verbetering zuller??'
dan de jaarwedden van de agenten leP"1
klasse, den hoofdagent en den Adjunct-*an
inspecteur van politie met f50 verhoofd'""
moeten worden, zoodat deze jaarwedden,
zullen bedragen
voor de agenten le klasse f 650 f 700.
voor den hoofdagent f700 f750.
voor den Adjunct-inspecteur f 800 f 9O0|
Wat betreft de opmerkingen betref
fende de zoogenaamd nachtwaken
(agenten 3e klasse oude categorie) zi
er aan herinnerd, daf bij Raadsbesluit
van 23 September 1902 besloten it j
geen nieuwe titularissen aan te slelles,er
en bij vacatures de plaatsen te doeijgj
aanvullen door benoemingen van ge
wone agenten.
Wij erkennen de wenschelijkheid di
zoogenaamde nachtwakers, zoo mogi
lijk, spoedig te doen vervangen dooi
agenten.
De tegenwoordige titularissen oefene:boi
grootendeels betrekkingen of ambachteigeï
uit, die hen des daags in beslag nemreen
en waardoor van hen niet geëischt k3 en
worden, dat zij zich des nachts m:Pr<
hart en ziel wijden aan de uitoefeninjhei
van politiediensten en daarvoor dsj^le
ook niet geschikt zijn.
Wij achten het evenwel met het oo|i
op de belangen van de betrokkene; j
niet wenschelijk, tbans hunne belrekkinf
reeds op te heffen in plaats van hu:on
gedurende eenige jaren wachtgeld lTai
geven, achten wij het beter hen ii**
hunne betrekking te handhaven, opda'P®
zij naar andere werkzaamheden kunnei^e
zoeken als tijdstip stellen wij U vooien
te bepalen 1 januari 1911 en, met in""
gang van dien datum, de betrekking
van agent 3e klasse, oude categorie,"1-
op te heffen zoodat aan hen, die op
dien „datum [nog in die betrekking in'
functie zijn, eervol ontslag zal gegeven?
worden wegens opheffing der betrekking 'e
Het komt ons daarbij billijk voor aaif'
hen, die op dat tijdstip meer dan 15Ï
jaren dienst gedaan hebben, een pensioei*
te geven, berekend overeenkomstig dij10
bepalingen der Pensioenverordening e:
aan de andere titularissen de tot hedes!
gestorte pensioenbijdragen terug te geven
en voortaan geen pensioenbijdragen vai
hen in te vorderen.
Op grond van het bovenstaand:
adviseeren wij thans, voor deze tituls-
rissen geen verhooging van jaarweddi
te bepalen. I
Twee concept-besluiten, waarin dez:|.
De
sti
Dit was bepaald op aandrang van Italië
om te verhinderen dat de Paus een afge
vaardigde zou zenden.
te zenden tot het houden van een vredei-
konferentie. Dr. Kuyper viel daarop
de Tweede Kamer de minister vai
Buitenlandse Zaken, De Beaufort, hefti[
aan, omdat de regering zich daartoe hadl
laten vinden, ofschoon de zuidafrikaanse;
republieken waarvan de eigenlike be
volking van Hollandse afkomst is, va«|
de konferentie waren_uilgesloten. Intussen
bewilligde de Kamer f 60,000 voor de
ontvangst van de konferentie waartoe
een vijftigtal leden in het Huis Ten Bojck
bijeenkwamen. Na een paar maanden
beraadslaagd te hebben eindigden
zittingen. Men was overeengekomen om
uitbreiding te geven aan de reeds in 1864
genomen besluiten op de Konventie te|
Geneve om bij oorlog het barbaari'
zoveel mogelik te verzachten, vooral ook|
bij het gebruik van oorlogswerktuigei
vervolgens om geschillen tussen vei
schillende staten zoveel mogelik doi
een scheidsgerecht te doen uitmaken ei
daartoe in Den Haag een permanent
internationaal Hof van arbitrage I'
stichten, en daar van lijd tot tijd weder
een vredeskonferentie te houden om ia
het belang van vrede en beperking van
de nadelen van de oorlog werkzaam
te zijn.
Zij die van de vredeskonferentie weini(
goeds verwachtten, schenen gerechtvaar
digd te worden omdat spoedig na de
sluiting de oorlog uitbrak van Engeland
tegen de zuidafrikaanse republieken en
van enige grote mogendheden in Europa
en de Verenigde Staten van N. A. tegen
1 China. Nogtans werden sedert verschei
dene staatkundige geschillen scheidsrech-
telik opgelost.
(Wordt vervolgd.
