"ieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
89276
o. 47.
DINSDAG 26 MAART 1908
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Venoootsehap „DE EEMLANDER".
Veiesehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Birkhoven.
FEUILLETON.
I Z'J'
BUITENLAND.
Hoofdredacteur R. Gr. RIJKENS.
Abonnementsprlj s
Per jaarf 4.
Franco per post5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertóntlën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
_)p verzoek van een der jury-leden
7 de beoordeeling der antwoorden op
',e prijsvraag in zake Birkhoven, de
,s :r H. F. Hartogh Heys van Zouteveen,
i raar in tuinarchitectuur te Wageningen
5 bliceeren wij hier diens oordeel in het
leel. Aangezien dit oordeel tevens
aigeeft eigen ideeën omtrent het onder-
nrp, zal het door velen stellig met
(Boegen worden gelezen
Trein en Tram.
!Het best kan ik mij wat dit punt
treft vereenigen met inzender III. (het
\t gekeurde antwoord.De bezwaren,
[en den Soesterstraatweg geopperd,
u[|niaar al te zeer gerechtvaardigd.
bouw van de nieuwe villa's dicht bij
j t [[Wandelpark is echter voor dit laatste
[ir gunstig. Zij vormen een stoot-
Ik. Toch geloof ik, dat het in de
Jl licht van de uitbreiding der stad
j nersfoort, om eene directe liefst elec-
s che tram-verbinding van Amersfoort
Soest te leiden door Birkhoven naar
I station. Men zou hiervoor den
g kunnen volgen, door inzender II
hat dich du schoner Wald?)voor
straatweg voorgesteld,
ter zou het zijn, om langs de
jtelijke grens van het sportterrein en
t langs het boschperceel, dat niet
de gemeente behoort, door een
'ie strook gemeente eigendom
ttvan gescheiden, in Zuidelijke rich-
ig een breeden straatweg aan te
:n met ruimte voor electrisch ver
keer.
Deze straatweg zou dan met een
en bocht naar en langs de Zuidelijke
van Birkhoven geleid kunnen
,en, boomen hoeven niet gekapt te
'en, tot aan de halte Vlassakkers en
lar met met overbrugging tot aan
6/1 station, tegen het eindpunt der
liüers foortsche paardentram.
De haltes der spoorwegen
ïllen, zoodra sportterrein en „hótel-
ension" Birkhoven in trek komen, vooral
t de concurentie met de electrische
vanzelf uit welbegrepen eigenbelang
|r de betreffende maatschappijen
den ingesteld.
Toegang tot het Landgoed.
Hn verband met het door mij gezegde,
Naar het Engelsch
van
FRED. M. WHITE.
2).
Jacob reed snel weg, blij dat hij een
ialf uurtje zou uithalen.
Ik ben nergens bang van,» zei
jkgnes Austin lachend. «De bedienden
lijn al lang naar bed en hebben een licht
neergezet in de vestibule. Ik zal je eens
;en geheim vertellen, maar je moet het
liet oververtellen aan je inbrekers-ken-
lissen. Ik kon mijn sleutel niet vinden
oen ik uitging en dus is de buitendeur
liet gesloten I «Je bedoelt toch niet
lat iedereen, die zin heeft, naar binnen
lac gaan.»
Dat zou gebeuren als er iemand
vas die het wist en pleizier had om
ich aan dat gevaar bloot te stellen.»
Aevrouw Massingham rilde eventjes in
'et hoekje van haar rijtuig.
IV- Dan zou ik voor geen honderd
pud klontjes alleen naar huis gaan,»
I En als ik dan denk aan al jou
hweelen en zilverwerk
komt het met mij werkelijk voor, het
verharde voetpad aan te leggen geheel
volgens het voorste! van inzender II (Wer
hat dich du $chöDerWald)echter dan indien
de plannen van de tram Soest Amers
foort doorgaan, tevens den straatweg
aan te leggen, door mij in de vorige
afdeeling voorgesteld, waardoor het
groote verkeer niet door, volgens mij
een groote fout, maar langs het
fraaiste gedeelte van het park geleid
wordt. De groote verkeers
weg krijgt dan zooveel mo-
geliik aanrakingspunten met
het wandelpark, zonder dat
de rust in hel parken inde
omgeving van het pension-
hotel" Birkhoven geschaad
w o r dt.
Wat de Nieuwe- en Oude Soesterweg
betreft, geloof ik, dat deze zich van zelf
verder ontwikkelen zullen. De oude stad
breidt zich hier sterk uit. De voorstellen
van inzender VII („Wandelaar") zouden
ook zonder Birkhoven op den duur nood
zakelijk zijn. Wel zal naar mijn inzien de
bloei van het hötel Birkhoven en van het
sportterrein eene vertakking van de lijnen
van de Amersfoortsche paardentram of
van de electrische tram van uit het
hart der Oude Stad langs Nieuwe- ot
Oude Soesterweg vanzelf noodzakelijk of
wenschelijk maken.
De Nieuwe stad echter, die zich vormt
tusschen den Utrechtschestraatweg en
Station heeft ook belangen, die in zeer
nauw verband staan met die van de
Oude stad.
Ook de voorstellen vaa inzenders I
„Birkhoven" en IV „letter D" zullen dus
mettertijd in vervulling moeten komen,
echter in verband met ons voorstel be
treffende de groote verkeersweg Station
B irkhovenSportterreinSoest.
De Maatschappij „Villa-park Nieuw
Amersfoort" ztl echter wel uit welbe
grepen eigenbelang zorgen voor verder
verband van station met Utrechtschen-
straatweg Jen Hotel Amersfoortsche
Berg.
De Gemeente zou dan echter tot ver
harding vaa den Ouden Utrechtschenweg
over moeten gaan.
Aanleg van het Bosch.
Ik ga mede met de meening der meeste
inzenders, dat de aanleg niet veranderd
moet worden, of liever gezegd, dat er
geen zoogenaamdeaanleg" komt. Voor-
Ja, Mark heeft me op dat punt
altijd erg bedorven,» zei mevrouw Austin
vriendelijk. «Maar dat neemt niet weg
dat ik in het geheel niet bang ben.»
Het rijtuig hield stil voor het hek
van de «Rookery» en, mevrouw Austin
stapte er uit. Het was er pikdonker en
de dubbele rij boomen langs de oprijlaan
maakte een griezeligen indruk maar
de eigenares van dat mooie buiten zag
er in het geheel niets tegen op. Zij
kende eiken duimbreed van de vier
honderd ellen, die haar van het huis
scheidden en wilde niet eens een doek
aannemen om om te slaan.
Het gaat heel goed zoo,» riep
zij uit.
Als ik werkelijk een «kamer
meisje» was dan zoudt ge er ge.n
oogenblik over denken I Ik zie je Zater
dag bij de Gleessons, goeden nacht
En mevrouw Austin trippelde vroolijk
de oprijlaan door. Er kwamen geen
onrustige gedachten in haar aardig klein
hoofdje op, zij zag volstrekt geen in
breker voor zich. Eindelijk bereikte zij
den breeden voorgevel van het huis,
waar het ganglicht flauw brandde. Ach
ter de blinden van de eetkamer sche
merde ook een flauw licht. De bedienden
woonden in een heel ander gedeelte van
het huis.
Agnes Austin deed de voordeur
zachtjes achter zich dicht en ging naar
de eetkamer. Een lichte geur van siga-
al ontraad ik ten stelligste bloemperken,
hertekampen, vijvers enz. Wel zou men
het gehalte der kruidachtige planten
kunnen verhoogen, door toevoeging van
wildgroeiende planten. Deze
moeten dan echter tot het
p I a n t e n g e n o o t s c h a p hooren,
dat men op de verschillende
deelen van het park aantreft.
Ik plaats mij dus geheel op het stand
punt van den „natuurliefhebber."
Birkhoven is namelijk een bosch, dat
voor een boschbouwer eene ergenis, voor
den natuurbewonderaar eene vreugde is.
Het is één van de zeldzame
brokjes ongerepte, ware na
tuur, waar de geheele natuurlijke ont
wikkelingsgang van den strijd tusschen
woud en heide duidelijk spreekt.
Dit brokje natuur moet en mag niet
in „parkaanleg", d. w. z. in de vooral
in ons land nog meest gangbare be-
teekenis van het woord, veranderd wor
den. Men kan wel door enkele wegen
het verkeer leiden, zoodat de vernieling
van het bosch en het vasttrappen van
den woudbodem voorkomen wordt.
Het traceeren van die wegen moet
echter met zeer veel tact en door des
kundige hand verricht worden. Zij zijn
te beschouwen als een noodzakelijk kwaad
en mogen geen afbreuk doen aan den
indruk van het natuurlandschap.
Dit natuurlandschap geeft de ontwikke
lingsgang te zien van de wording van
het woud. Hoe beter de humusbodem
wordt, hoe krachtiger groei en zooveel
te rijker aantal soorten.
Die ontwikkelingsgang nu kan men
bespoedigen. Men zal vooral strijd moeten
voeren tegen insecten ea eekhorens. Aan
lokken en beschermen van vogels zal
noodzakelijk zijn. Het planten o.a. van
Vlier en op het betere gedeelte van
Hulst, is sterk aan te raden. Deze twee
soorten behooren in het plantengenoot-
schap, dat zich aldaar begint te vormen,
thuis.
In het heuvelachtige ge
deelte mag m e n e c h t e r g e e n
grondbewerking dulden. Het
natuurbosch zou dan door perceel
18 en 19 tot aan het „punt-boschje"
doorgetrokken kunnen worden. De soor
tenrijkdom der plantengenootschappen
kan men natuurlijk vermeerderen.
In de door greppels doorsneden per-
ceelen van eikenhakhout, men kweekt
daar de verkeerde soort van Eik. waarin
retten kwam haar tegemoet. Misschien
was Mark vroeger naar huis gekomen
dan hij had gedacht. Ja, daar was hij
al, hij zat in zijn stoel
De man in den stoel draaide zich op
eens om, toen de deur open ging. Het
was Mark Austin nietHet was zelfs
een geheel andere persoonlijkheid!
II.
Ongeveer een uur lang had de
«Rookery» een gast geherbergd die
niet bepaald iets van een engel had .Even
na eenen was hij met opvallende beschei
denheid door het raam van den kelder naar
binnen gekomen, aangezien hij geen flauw
vermoeden had van gastvrijheid der
voordeur. Hij had meer dan eens in
zich zelf gegrinnikt want hij voelde
veel voor den komieken kant der din
gen. De menschen waren werkelijk
zoo amusant 1 Hunne voordeuren bar-
rikadeerden zij met sloten, grendels en
kettingen terwijl de ramen er vlak
naast slechts door een goedkoopen
Duitschen grendel werden verdedigd;
ze legden het laatste modejournaal op
een byouteriekistje, dat gemakkelijk
opengemaakt kan worden met een
zakmesje van zes stuivers. En toch
stond dat in verband met den gewonen
loop der dingen. Want als de rijken
niet dergelijke domme afdwalingen be
gingen, waar zou dan de arme inbre-
ber van moeten leven en dat in een
de Pijnboomen zich reeds gedeeltelijk
van het terrein hebben meester gemaakt,
zou de boschbouwer meer moeten of
kunnen optreden. Hier moet men echter
het „pleuter"-woud zieD te verkrijgen,
d.w.z. de» vorm van cultuurbosch, die
zooveel mogelijk het natuurwoud gelijk
komt, n.l. boomen van alle leeftijden
van tdezelfde soort of van verschillende
soorten. Men zou de middelsoort boomen
geleidelijk kunnen kappen en op de
opengekomen plaatsen het mengbestand
planten. De rechte wegen kunnen hier
behouden blijven.
HeerenhuisPension.
Naar mij toeschijnt, heeft de gemeente
betreffende de bestemming van het hee
renhuis reeds gedeeltelijk uitvoering
gegeven aan plannen, waarmede ik ge
heel instem.
Volgens het in de voorgaande afdeeling
uiteengezette denkbeeld, zou het park in
2 gedeelten worden onderscheiden. Het
eene is onder voortdurend
toezicht van tuinarchitect
ennatuurkenners. Hetandere
wordt aan den boschbouwer
toevertrouwd.
In geen der twee gedeelten mag echter
verbrokkeling ontstaan door het op
richten van boerderij hotels, pavil
joens enz.
Zeer geschikt voor eene uitspanning
is het boschperceel, ten zuiden van het
sportterrein gelegen. Nadeelig is echter
de smalle strook gemeente-eigendom, die
dit perceel, hetwelk niet aan de gemeente
behoort, scheidt van sportterrein en
eventueel aan te leggen verkeersweg
toch is het werkelijk in het belang van
het wandelpark zelf, zoowel wal betreft
de rust van den wandelaar als de
veiligheid van het plantsoen, dat de
uitspanningsplaats, ofschoon in de on
middellijke nabijheid, toch daarvan blijft
afgescheiden.
Wandelpark-hótelpension-aportterrein-
uitspanning zouden zoodoende één ge
heel vormen, zonder elkaar af
breuk te doen. Integendeel zou juist
die samenvoeging den bloei van ieder
onderdeel verhoogen en zou daardoor
het vreemdelingenverkeer van uit de
villa-streek naar Amersfoort worden ge
trokken.
Speelplaats, Pension enz.
Voor sportterrein zijn, naar mijn in-
eeuw waarin zooveel menschen, die
het toch beter moesten weten electro
plate" gebruikten. De dief scheen zijn
terrein goed te kennen. Hij vond de
slaapkamer die hij zocht, en zijn wel
geoefend oog ontdekte weidra de op
vallende maar al te soliede brandkast
die hij zocht. Hij glimlachte terwijl hij
het slot bekeek. Dat was maar een
kleinigheid voor hem.
De brandkast was weldra geopend
en een twaalftal doosjes verdwenen
snel in de zakken van dezen Autolycus
vervolgens sloop hij de trappen af op
dezelfde wijze, tot dat hij aan een der
eetkamers kwam. Hier keek hij even
naar binnen, want hij wilde niet gaarne
eenig voorwerp van waarde, dat weinig
plaats innam, overslaan. Er brandde
een vuur in den haard op do tafel ston
den een spiritusstelletje, een flesch met
sodawater en een doosje sigaretten.
Het waren Turksche sigaretten, dat
zag hij dadelijk.
De inbreker ging in een gemakke-
lijken stoel zitten en nam een sigaret
op. Aan verboden tabak was wel eenig
gevaar verbonden, en aan Whiskey
niet, maar die sigaretten waren wel
erg verleidelijk.
Och, waarom eigenlijk niet De
«baas van het spul» zooals de indringer
hem bij voorkeur noemde, was op zijn
kantoor en mevrouw was aan het
dansen. En de bedienden die in een
zien zeer terechtdoor de gemee.te de
perccelen 15, 16 en 17 bestemd.
De door inzenders II en III („Wer
had dich" enz. en „Economie") voorge
stelde en door mij nader omschreve.
verkeersweg, met het station zal zeer
zeker tot den bloei, zoowel van het sport
terrein en van het „hötel-pension" Birk
hoven als van de stad niet alleei be-
vordelijk zijn. Maar deze verkeeraweg
is naar mijn overtuiging van het hoogate
belang voor den vooruitgang, bloei en
ontwikkeling van Amersfoort, zoowel
wat betreft de oude als de nieuwe stad.
Het door inzender V, („Heureuz jceux"
enz.) voorgestelde chalet zou ia ver
band met de muziektent en de
noodzakelijke tribunes ook op het
sportterein geplaatst kunnen of moeten
worden.
Kiosken kunnen, mogen alleen,
geplaatst worden van afstand tot afstand
langs den grooten verkeersweg b(j de
haltepunten van den electrischen tram.
Rustbanken ea papierman
den zouden door toedoen van het
Vreemdelingenverkeer geplaatst kunnen
worden. Wat de waarschuwings
borden betreft, vestig ik de aandacht
op die, welke in den Haarlemmerhout
geplaatst zijn.
AMERIKA.
De kansen van Minister Taft voor
het Presidentschap staan goed.
Volgens de opgaven van de afgeloopen
week, beschikt hij over 134 zekere item-
men, en 142 van de 212 reeds gekozen
kiesmannen zullen waarschijnlijk even
eens Taft stemmen. Ia Taft's hoofd
kwartier rekent men er op, dat ten
laatste 552 stemmen op Taft zullen
worden uitgebracht, terwijl 491 reed»
voldoende zijn.
De gewichtigste nieuwe aanwinst zgn
de kiesmannen der Staten van de Wes
telijke oevers der Mississippi die verklaard
hebben allen Taft te zullen stemmen.
Aangezien de democraten, die Bryan
niet hebben willen, zich alle denkbare
moeite doen om 9/s T*B het aantal ver-
eischte stemmen voor hun candidant te
krijgen trachten de pro-Bryan-democraten
tot een compromia te geraken, waardoor
dan misschien Johnson uit Minnesota
heel ander gedeelte van het huis slie
pen zouden zijn wel verdiend «dolce
far niente» wel niet komen verstoren,
De bezoeker stak een sigaret op,
leunde achterover in zijn stoel en blies
met een geëoel van voldaanheid de
rookwolkjes omhoog.
Hij had bepaald wel een artistieken
smaak.
Het was een heel aardige kamer.
Van uit de diepte van den leunstoel
keek Autolycus naar de schilderijen
en de beeldenhij zag het eikenhouten
beschot, het chique roode behang en
zag voor het eerst van zijn leven de
voordeelen in aan een hoogere be
schaving verbonden. Als hij onder een
gelukkiger gesternte geboren was dan
zou hij nu een heel ander man zijn
en al die dingen in eigendom hebben
Een poosje was de inbreker geheel
in zijne gedachten verdiept. Zijn blik
rustte op het tafelkleed, een mooi ge
distingeerd ding, zoowel wat de tinten
als wat de teekening betrof. Wat
zouden die diamanten doorop moot
uitkomen. Autocylus maakte de doosjes
open en legde de steenen op de tafel.
(Wordt vervolgd