Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Mo. 48.
VRTJDAG 27 MAART 1908
5e JAARGANG.
Oitgeve van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUlTENLANo.
BINNENLAND.
STATEN-GENERAAL.
STADSNIEUWS.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur B. G. RIJKENS.
Abonnementspr ij s
Per jaarf 4.
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau:
BB.EEDESTB.AAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntiën
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(By abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
LUXEMBURG.
De groot-hertog heeft aan de» groot
hertogin Marie-Anne den titel Tin ver-
egenwoordigeid stedehouder verleend.
Ia een ichrjjven aan den minister
va» Staat verklaart de groot-hertog
,Ik kan mij niet langer de afname
nijner krachten ontveinzen en moet
vreezea dat ik binnenkort niet meer in
ntaat zal zijn mij aan de belangen van
het groothertogdom te kunnen wijden
in die mate als ik zou willen en ge
lijk ik het mij tot plicht reken."
BELGIË.
Naar gemeld wordt, heeft de „com-
niasie van zeventien" Woensdag met
&0 tegen 2 stemmen en 1 blanco het
veteontwerp ter annexatie van den
longo aangenomen. Als bijzonderheid
zijn vermeld, dat de leider der liberale
linkerzijde, Hijmans, vóór stemde.
7 Mei a. s. komt het ontwerp in de
Kamer in behandeling.
Koning Leopold is gisteren op
jfaad van zijn dokters uit Brussel ver
rokken; eerst naar Parijs en van daar
haar de Itiliaanscbe meren.
JAPAN.
Volgens een telegram uit Hongkong
aan de Standart neemt de uitsluiting
der Japansche waren aldaar een
groote uitbreiding aan. De maatschappij
tot verkrijging van zelfbestuur voor
Tanton tracht een beweging op touw
te zetten, om door heel China de
Japansche waren in den ban te doen.
Hongkoag wordt overstroomd met tegen
Japan gerichte oproepen.
TWEEDE KAMER.
De Kamer heeft gisteren, zooals we
reeds in ons vorig nommer meldden,
het noodwetje inzake het .blijvend ge
deelte" aangenomen met 54 tegen 41
stemmen. Dat was te wachten na de
gehouden debatten. De conservatief
aangelegde heeren Van Sljrum, Blooker,
Tydeman, Henneguin, Van Karnebeek en
Röell hebben met de afwezige drie leden
der linkerzijde het pleit beslecht.
Verder stond het links tegen rechts.
Geheel ongewijzigd is het wetsontwerp
er niet doorgegaan. De minister Heems
kerk trok het veelbesproken art. 4 in,
:oodat het ontwerp werd teruggebracht
tot een eenvoudige wijziging van de
xedietwet voor Oorlog. Hierdoor zal
lus de wet evenmin als door den minis
ter Heemkerk door den minister Went-
ïolt behoeven te worden gecontrasig
neerd.
De intrekking van art. 4 was te
oorzien. Immers blijkens de opgaven
va» den minister van oorlog hebben
;ich niet 2200, doch niet minder dan
3079 vrijwilligers aangemeld. En onder
dezen zijn er 2375, die in geen geval
onder de pressie van artikel 4 uit het
ontwerp-Sabron tot aanmelding kunnen
zijn overgegaan, wijl zij hetzij tot oudere
lichtingen behooren 1624 man
hetzij, ofschoon deel uitmakend van de
lichting 1907, in geen geval gevaar zouden
geloopen hebben tot de opgeroepenen
krachtens artikel 4 te behooren. Onder
de resteerende 876 man eindelijk zijn
er slechts enkele honderden, die zich voor
waardelijk hebben opgegeven. Zoodat er,
in stede van gebrek, overcompleet aan
vrijwilligers bestaat.
De bjjzondere verslaggever van
het bezoek van Z. K. H. Prins Hendrik
aan Terschelling seint ons, dat (gisteren)
te Oosterend de paarden van het rijtuig,
waarin Z. K. H. was gezeten, op hol
sloegen door het breken van een loom
van een der paarden.
De paarden worden spoedig door een
politie-bearabte gegrepen. De Prins bleef
zeer kalm. Het incident heeft gelukkig
geen invloed gehad op het verdere ver
loop van het bezoek vaa den Prins. (Vad.)
Blijkens een uit Nederlandsch-Indië
ontvangen telegram is een compagnie
infanterie naar de onderafdeeling Loe-
boekbasoeng vaa de Padangsche Bene-
denlandea gezonden, waar, ala gevolg
van de invoering der nieuwe belastingen,
verzet dreigt.
Ook in de onderafdeeling Oud-Agam
van de Padangsche Bovenlanden heeft
de invoering der belastingen tot gisting
onder de bevolking en tot tijdelijk ver
zet aanleiding geren.
Aan het Vad. schrijft men naar aan
leiding van deze onlusten o.a. het vol
gende
Ter aanvulling van de telegraphische
berichten omtrent gisting onder de be
volking van bovengenoemd gewest, kun
nen wij mededeelen, dat Loeboe Basoeng,
een onderafdeeling van Priaman, zeer
dicht bevolkt is en veel slechte ele
menten bevat.
Reeds in vroeger jaren, toen met de
besprekingen omtrem het invoeren eener
directe belasting, met de hoofden een
aanvang werd gemaakt, bleek, dat de
stemming in die onderafdeeling niet zeer
gunstig was.
De raddraaiers, die nu gearresteerd
zouden zijn, zullen hoogstwaarschijnlijk
dezelfde zij», die eenigen tijd geleden
reeds bij het bestuur in den kijker liepen.
Dat nog op andere plaatsen raddraaiers
hun slag trachten te slaaD is niet te
verwonderen. Waarschijnlijk zijn daarbij
in de eerste plaats betrokken, lieden,
die tot dusverre bij de koffiepakhuis-
administratie werkzaam, zich in hun
bestaan bedreigd zagen.
De afdeeling Amersfoort van den
Bond van Ned. Onderwijzers vergadert
hedenavond ter bespreking van de
houding ten opzichte van de salaris-
voorstellen van Burg. en Welh.
De heer I. J. Ansink, sedert 1
Mei van het vorig jaar onderwijzer aan
de Openbare lagere school 2de soort
alhier, staat no. 1 op een voordracht
voor onderwijzer bij het openbaar lager
onderwijs te Utrecht.
Gisterenmiddag had het 2-j»rig
zoontje van den heer K. aan den Leus-
derweg, het ongeluk al npelende in een
put te vallen. Op het geschreeuw va»
de kleine kwam juffrouw V. toesnellen,
die het kind van een wissen dood
redde.
In het café ,de Arend" hield
Woensdagavond de schietvereeniging
„Broedertrouw" het eindconcours der
winteroefening.
De uitslag was: le prijs D. Ruiten
berg G.Jzn., 2. E. J. Ruitenberg, 3. K.
van Heuvelen, 4. D. de Groot, 5. D. v.
d. Heuvel, 6. D. Ruitenberg en 7. A.
B. van der Klein. De rozenprijs, voor
hem, die gedurende den winter het
meest aantal rozen schoot, riel ten deel
aan den heer D. v. d. Heuvel.
Op de Aandeelhoudersvergadering
van de Naamlooze Vennootschap .Volks
huisvesting", gisterenavond ia Ons Huis
gehouden, werden het uitgebrachte jaar
verslag en de balans en winst- en ver
liesrekening over 1907 beide reeds
door ons meegedeeld onveranderd
goedgekeurd.
De altredende bestuursleden, de hee
ren D. Gerritsen en H. G. van Dam
werden herkozen.
Als Commissieleden tot het nazien
der rekening over 1908 werden benoemd
de heeren: J. C. J. Pels Rijcken, J. W.
Middelburg en T. Sanders en als hunne
plaatsvervangers de heerenJ. van
Vollenhoven, J. v de Plank en W. Wolff.
De Minister van landbouw heeft
met ingang van 27 dezer blijkens mede-
deeling in de Stct. (n°. 74) ingetrokken
zijne beschikking van 14 dezer, waarbij
verboden werd het vervoeren of doen
vervoeren van herkauwende dieren en
varkens uit, naar of binnen een kring
omvattende gedeelten der gemeente
Barneveld, Amersfoort, Hoogland, Nijkerk,
Hoevelaken en Stoutenburg.
Jhr. mr. H. W. van Asch van
Wijck lid der Tweede Kamer voor het
district Amersfoort heeft zijn domicilie
van Arnhem naar den Haag overgebracht.
Aan het politiebureau is gedepo
neerd een gouden ring, die op den
openbaren weg is gevonden.
HET GROENE KRUIS.
Gisterenavond hield de Vereeniging
„Hel Groene Kruis" haar jaarvergadering
in Ons Huis, die werd bijgewoond door
4 bestuursleden en 6 leden.
De voorzitter, Ds. J. L. F. de Meijere,
opent met een hartelijk welkom de derde
algemeene vergadering.
Het doet hem veel genoegen, dat hij
het succes der Vereeniging niet behoeft
af te melen naar het bezoek der ver
gadering. Want, al hoewel hij niet op
hel jaarverslag wil vooruitloopen, wil
hij toch constateeren, dat de vereeniging
een zeer gunslig jaar achter den rug
heeft.
Hierna leest de secretaris de notulen
der vergadering van 28 Maart 1907, die
met bijzonderen dank worden goedge
keurd.
Hierna wordt door den heer H. Tromp
van Holst uitgebracht het volgend jaar
verslag
Na afloop vaa het derde jaar gedu
rende hetwelk ,Het Groene Kruis" te
Amersfoort bestaat, is het mij weder
eene aangename taak, verslag uit te
brengen omtrent den toestand en de
werkzaamheden der Vereenigi ig. Hierbij
mag worden gewaagd van flinken voor
uitgang en grooten bloei.
Het aantal leden steeg van 1300 bij
den aanvang van het jaar tot 1500 op
31 December 1907 enkelen vielen af
wegens vertrek of om andere redenen
zeer velen echter traden als lid toe,
zoodat niet alleen het aantal leden groo-
ter werd, maar ook ongeveer f200
meer aan contributie werd geïnd dan
over 1906. Met dankbaarheid mag wor
den vermeld, dat verschillende instellin
gen de vereeniging door eene jaarlijkscbe
bijdrage steunen, terwijl de gemeent
een jaarlijksch subsidie geeft. De toe
stand der financiën mag gunstig worden
genoemdde eischen echter zijn enorm
geslegen, zoodat vooral onder deze om
standigheden de penningmeester onzer
vereeniging, in zijn streven om zuinig
huis te houden niet genoeg gewaardeerd
kan wordin
Van de gelegenheid tot baden in de
Amersfoortsche Bad- en Zweminrichting
tegen betaling van 10 cent per bad,
werd weder meer gebruik gemaakt
500 kaartjes, die ook aan het Wijkge-
bouw verkrijgbaar zijn, werden uitge
geven.
In het eind van 1907 werd weder
een bakercursus gehouden, waarvan Dr.
M. Kamerling, evenals de vorige keer,
de leiding op zich nam. Deze cursus,
waaraan 14 dames deelnamen, duurde
bij den aanvang van 1908 nog voort.
Dr. Groneman verklaarde zich weder
bereid tot het leiden van eenea cursus
voor eerste hulp bij ongelukken, welke
cursus, uitgaande van het Deparment
van Landbouw, Nijverheid en Handel,
hier door tusschenkomst der vereeniging
wordt gegeven. Het gemeente-bestuur
9tond tot dit doel welwillend het gebruik
van een lokaal in de H. B. S. af. Aan
dezen cursus werd door 24 personen
deelgenomen.
De wijkverpleging blijft in eene drin
gende behoefte voorzienin 1907 wer
den 4893 bezoeken afgelegd, waarvan
168 bij stadspatienten. Dadelijk nadat
het wijkgebouw in gebruik was genomen,
behandelden de verpleegsters deloopende
patiënten, voor zoover zulks mogelijk
was, in de behandelkamer van het ge
bouw in korten tjjd reeds een groot
aantalvanaf 30 October, den dag
waarop de behandelkamer van het wijk
gebouw in gebruik kwam, tot en met
31 December werd op de kliniek 554 maal
hulp verleend aan loopende patiënten.
Nu en dan werden wegens genoten
verpleging giften ontvangen door de
vereeniging.
Sedert het magazijn werd overgebracht
naar het gebouw, kwam de geheele
inventaris onder beheer der verpleegsters;
zij geven de artikelen uit en nemen ze
ook weder in ontvangst. Indien alle
gebruikers de artikelen dadelijk na ge
maakt gebruik terugzonden en onbe
schadigd inleverden, dan zou in de eerste
paats de vernieuwing en ook het onder-
boud van het materieel minder kostbaar
zijn. Velen echter beschadigen de artikelen
door onverstand of onachtzaamheid, zoo
zelfs, dat ze vaak onbruikbaar worden.
Dit heeft vooral veelvuldig plaats met
ijsblazen en windringendie evenals de
gummiartikelen in het algemeen de
grootste uitgaven blijven eischen. Velen
ook houden de artikelen veel langer
dan noodig is, en ondanks het toezenden
van herinneringen aan de gebruikers zag
de magazijnbewaarder ze niet terug
brengen. Volgens artikel 19i. van het
reglement zal boete worden geheven
voor eiken dag dien een artikel langer
wordt gehouden dan noodig is. Vanaf
1 Januari 191)8 is dus ingesteld, dat
wanneer eene herinnering voor terug
zending van een voorwerp is gezonden
en deze onbeantwoord blijft, eene week
later eene boete van f 0.70 moet wor
den voldaan. Het is jammer dat de
toepassing van dit artikel is noodig
geblekenhet bestuur heeft nog altijd
geaarzeld streng in dezen op te treden,
maar gebrek aan cöoperatiegeest maakte
zulks noodig. Hoe zou eene vereeniging
als deze zuinig kunnen huishouden en
nuttig werken voor hare leden, wanneer
de artikelen ongebruikt bij de leden
verspreid liggen, terwijl aanvragers aan
het magazijn zouden moeten worden
afgewezen wegens tekort aan voor
werpen die ze juist noodig hebben?
Er werden 818 uitleeningen gedaan,
tegen 625 in het vorig jaar. Het meest
werden aangevraagd ondersteken, wind
ringen, thermometers en ijsblazen.
De gewichtigste gebeurtenis gedurende
het afgeloopen jaar is de stichting van
een eigen wijkgebouwde hoop, ia het
vorig verslag uitgesproken, is verwezen
lijkt. In den aanvang van het vorig
jaar namen de plannen vasteren vorm
aan en meende het bestuur dat de
vereeniging nog meer aan haar doel zou
kunnen bean wooiden wanneer ze een
gebouw bezat waarin de verpleegsters
zouden kunnen werken en waar het
magazijn onder haar toezicht zou zijn
ondergebracht. Tot op dat oogenblik
had de vereeniging van de gemeente de
beschikking over lokalen in hel voor
malig Schutterijgebouw. Aangezien de
Schutterij werd opgeheven bestond de
mogelijkheid, dat de gemeente aan
dit gebouw een andere bestemming
zoude geven, en ook om deze reden
diende in de toekomst te worden gezien.
De penningmeester spande zich voor
de uitvoering der plannen en heeft ze
uitgevoerd op een wijze die. allen lof
verdient. Aangezien de beschikbare
kasgelden niet voldoende waren om de
bouwkosten te bestrijden, stelden enkele,
meerendeels bestuursleden het ontbreken
de tegen matige rente beschikbaar en mocht
de vereeniging zich verheugen in de
ontvangst van eene gift ineens, ook voor
den bouw.
Op 17 October was het gebouw vol
tooid en kon het door den voorzitter in
tegenwoordigheid van den Burgemeester
en den Raad der gemeente en van an
dere autoriteiten worden ingewjjd en
ter bezichtiging gesteldenkele dagen
later voor de leden. Kort daarop werd
het in gebruik genomen, voorzien van
enkele noodige meubelen en vele arti
kelen die de vereeniging van de gemeente
ten geschenke had ontvangen.
De verpleegsters genoten gedurende
vier weken vacantie gedurende welken
tijd haar taak op een loffelijke wijze
werd waargenomen door Zuster A. M.
D. van Rossem uit Amsterdam.
Wij meenen aan het eind van dit
verslag een woord van groote waar
deering te mogen wijden aan den heer
W. H. E. Vrijdag, den ïjverigen penning
meester der vereeniging, die moeite noch
tijd spaarde om de lievelingsidée der
vereenigingde stichting van een eigen
wijkgebouw ten uitvoer te brengen.
Moge hij de vereeniging nog langen tijd
met zijn beste krachten willen blijven
steunen I
Gaarne maken we met dankbaarheid
gewag van den steun dien we van de
zijde van de gemeente mochten onder
vinden van de welwillendheid waar
mede het besluur der Toynbeevereeni-
ging „Ons Huis" ons altijd gastvrijheid
verleende tot het houden onzer verga
dering in haar gebouw en van het feit
dat van belangstellende zijde eene vol
ledige inrichting geschonken werd voor
eene linnenkast waarvan de Zusters in
de uitoefening van haren arbeid zeer
veel nut ondervinden.
De voorzitter stelt voor het
v rslag voor kennisgeving aan te nemen,
onder hartelijken dank aan den secretaris.
Evenals alles wat deze voor de vereeni
ging doet, is het verslag met groote
accuratesse saamgesteld. Hij hoopt dan
ook, dat de heer Tromp van Holst nog
lang de belangen der vereeniging zal
mogen behartigen, zooals dat tot nog
toe door hem is geschied.
Verder herinnert de voorzitter er aan,
dat van den aanvang af de vereeniging
groote belangstelling heeft ondervonden
van de verschillende geneesheeren uit
onze stad. Hij behoeft niet te zeggen,
dat daaraan zeer veel gelegen is, wat
betreft den arbeid, die de vereeniging
beoogt.
Zoo heeft dr. Groneman zich in het
afgeloopen jaar weer bereid verklaard
den cursus in eerste hulp bij ongeluk
ken te leiden, die van het Departement
van Handel Nijverheid en Landbouw
uitgaat. Aan het geven van dezen cursus
is een zeker honorarium verbonden, dat
dr. Groneman bereidwillig heeft afgestaan
aan de vereeniging Daarvoor kom' hem
een woord van nartelijken dank toe.
Verder vermeldt het verslag, dat dr.
Kamerling weder een bakercursus heeft
gehouden,- evenals vorig jaar. Thans is
deze cursus afgeloopen en dr. Kamerling
heeft zich bijzonder verdienstelijk ge
maakt donr het geven van dien cursus.
Reeds meermalen heeft hij ook getoond,
groote belangstelling in de vereeniging
te stellen. Ook hem daarvoor vriende
lijken dank.
2. Begrooting. Alsnu is het
