WEERBERICHT.
Thermometerstand
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
Merkwaardige Woorden en Daden
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorra. 10.50 uur.)
De Bildt, 31 Maart 1908.
Hoogste barometerstand 773.3 m.M.
te Goruna; laagste 732.6 m.M. te Dun-
rosness.
Verwachting tot den avond van 1
Aprit 1908.
WindMeest krachtige Westelijke tot
Z.W.lijke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaarbe
wolkt, regenbuien.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 753 m.M.
Vorige stand te 12 uur 763 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisteren F. 57.
Laagste hedennacht .F. 35.
Hedenmiddag 12 uur .F. 42.
JOLIG CALVINISME.
Uit de Brieven van een Zeeuwschen
vriend in de Haagsche Stemmen
pEvenwel zal ik niet ontkennen, dat
er tegenwoordig werkelijk een soort
verjongd calvinisme, een verjoligd chris
tendom bestaat. Dat merkt men natuur
lijk niet in een kleine plaats als Goes,
waar men elkaar te veel op de vingers
kan kijken. Maar hier in Den Haag,
waar men z>ch vrijer waant, beginnen
sommigen onder ons weer zoo'n beetje
„soos"-allures aan te nemen en kennen
sommige cafés hun antirevolutionnaire
,stam"-gasten.
,In zulke cafés moet natuurlijk
heel principieel!! De Standaard op
de leestafel liggen.
.Maar evenmin als ik ontkennen kan
het bestaan van een gelukkig zeer
kleine antirevolutionnaire „blijde-
wereld"-groep, om haar zoo nu maar
eens te noemen, evenmin kan ik tegen
spreken, dat Minister Heemskerk den
schijn aanneemt als zou hij zooals
Ons Tijdschrift schrijft het hoofd
der nieuwe generatie zijn."
De afd. Amersfoort van de S. D.
A. P. zal a.s. Zaterdag haar 10 jarig
bestaan herdenken in de Arend. Als
VAN
Ministers en Kamerleden sedert het
jaar 1858,
ontleend aan Kollewija's Geschiedenis
van Nederland, 4e deel.
36.
In 1900 namen dp Staten-Generaal
een wel aan om werklieden tegen
ongevallen te verzekeren, terwijl ook tot
stand kwamen een regeling van de
ouderlike macht, de voogdij en de be-
rechtiging van jpugdige personen. Ook
vaardigde de regering besluiten uit om
trent voeding en kleding van behoeftige
schoolkinderen bij de invoering van de
leerplicht. Daar deze en andere wetten
alsmede de subsiedies voor spoor- en
tramwegen de staatsuitgaven aanzienlik
zonden verhoogen, gaf Pierson, de minis
ter van Financiën, te kennen, dat het
tot versterking van de rijksmiddelen
nodig zou zijn de invoerrechten te ver
hogen.
Voorstanders van beschermende rech
ten juichten dat voornemen toe, als een
middel om landbouw en nijverheid
winstgevender te maken. Anderen be
schuldigden Pierson dat hij zijn vroegere
beginselen zou verloochenen, indien hij
als protectionist optrad, en dat op zijn
weg lag, het sukcessierrecht progressief
te maken, een belasting te leggen op
goederen in de dode hand, en verbete
ringen aan te brengen in de vermogens-
en de bedrijfsbelasting.
Bijna alle volken van het vasteland
van Europa waren verontwaardigd over
de wijze waarop de Engelse regering
oorlog voerde tegen de zuidafrikaanse
spreker zal optreden de heer A. H. Ger
hard met het onderwerpSociaal sprookje,
terwjjl een tweetal tooneelstukjes zullen
worden opgevoerd.
De Oranje vereeniging heeft weder
om een aantal uitnoodigingen rondge-
zonden om als lid der vereeniging toe
te treden. Moge deze poging, het ledental
te versterken veel succes hebben.
De kapitein der infanterie W. F.
N. von Hombracht, die voor 3 jaar wordt
gedetacheerd bij de landmacht in W. I.,
is bestemd voor de kolonie Curagao.
Voor rekening van den heer A.
van Dijkhuizen te Nijkerk werd aanbe
steed het bouwen van een Herv. Kerk
met toren in de buurtschap Nijkerker-
veen onder Nijkerk. Laagste inschrijver
was G. G. Blanken te Amersfoort voor
f15,000.
Aan de halfvastenmarkl waren
aangevoerd 340 paarden, 80 hitten en
30 veulens.
Luxe paarden golden van f 450 tot f 550.
Werkpaarden f 150 f 400.
Slachtpaarden f 60 f 100.
Veulens f140 f190.
Hitten f 90 f225
De markt werd door enkele buiten-
landsche kooplui bezocht.
De handel wa» redelijk vlug.
DE POST.
Gisterenavond hield de Bond- va» Post
en Telegraafbeambten, afd. Zeist en
Amersfoort, ia combinatie met Baarn,
Doorn, Nijkerk en Veenendaal een open
bare vergadering ia de Keizerskroon,
waarin als sprekes optraden de heeren
P. Nolting en W. A. H. Kerkhoff.
De voorzitter der afd. Zeist, de heer
G. J. Slagter, deelde mede, dat de voor
zitter der afd. Amersfoort door ziekte
verhinderd was, waarom hij den aan
wezigen het welkom toeriep. Hjj wees
op het belang der thans gevoerde actie
in den Bond en ia hel orgaan „De
Posthoorn" en verheugde er zich in dat
ook in Amersfoort weer bleek, dat waar
de heer Nolting spreekt, de attentie steeds
groot is. In het bijzonder heet hij wel
kom dea heer van 't Hof, ambtenaar
bij het Hoofdbestuur, die op verzoek der
afd. Zeist namens den Directeur-Gene
raal de vergadering bijwoonde.
Hierna gaf hij het woord aan het
Tweede Kamerlid, den heer P. Nolting,
die begon met te verwijzen naar ,De
Posthoorn" waaria in den laatsten tijd
stukken voorkomen, die geen kameraad
schap ademen, maar vijandige bedoelingen
hebben. Art. 1 der Bondsstatuten stelt
ten doel eendracht en verbroedering aan
te kweeken en de behartiging der be
langen van de leden met uitsluiting van
alles wat op politiek en godsdieustlg
terrein ligt. Op dat artikel wijst de voor
zitter der afdeeling Breda in een inge
zonden stuk in de Bredasche Courant,
dat overgenomen is in de Posthoorn,
waar hij de pogingen bespreekt van
katholieke zijde om versnippering te
brengen. Volgens Spr. is die verdeeling
te w(jten voor een deel aan hetgeen op
het oogenblik in den Bond omgaat, aan
het gekibbel over politiek en zoo meer.
Godsdienst en politiek moeten ver uit
de vakvereeniging verbannen worden,
want dat zijn twistappels, die niets
anders dan schade doen aan een goede,
stevige vakorganisatie. De deuren moeten
wijd openstaan, opdat een ieder lid kan
republieken. De Nederlanders zonden
geneesheeren en verpleegsters uit om
de Boeren bij te staan, en brachten 1
miljoen gulden bijeen voor de slacht
offers van de oorlog. De regeringen van
alle staten bleven toezien, maar koningin
Wilhelmina zond het oorlogschip Gelder
land om de bejaarde president Kruger
af te halen en naar Marseille te voeren,
van waar hij, onder grote toejuiching
van het Franse en het Belgiese
volk, naar ons land reisde om er zich
tijdens de oorlog te vestigen. „Onder
alle vorsten", verkondigde een Frans
dagbladschrijver, ,is er maar één man:
Koniningin Wilhelmina." Menige over
winning behaalden de 13,000 ge
wapende Boeren op de Engelsen, die
tegen het einde van de oorlog, die twee
en een half jaar duurde, 240,000 man
met 600 kanonnen tegen hen te velde
hadden. Maar het aantal strijdende
Boeren nam met verscheidene duizend
tallen af. Het ontbrak hen aan krijgs
tucht en daar menige Boerenfamilie
meer Engels- dan Hollandsgezind was,
viel het de Engelsen niet moeilik hon
derden Boeren onder de titel van „natio
nal scouts" als verraders in dienst te
nemen. In Mei 1902 waren de zuid
afrikaanse republieken als kolonieën
bij het Britse rijk ingelijfd. De Engelse
bezitters van de goudmijnen in wier
belang Engeland de oorlog was begonnen,
hadden gezegevierd.
Op 16 Oktober 1900 gaf H. M. kennis
van haar verloving met hertog Hendrik
van Mecklenburg-Schwerin. In de daarop
volgende maand Februarie had het
huwelik plaats, en werd aan de gemaal
van H. M. de titel Z. K. H. Prins der
Nederlanden verleend. Met die gebeurte
nis legde het volk grote ingenomenheid
worden, hetgeen de wijze van strijd-
voeren van den laatsten tijd tegenhoudt.
Wanneer de politiek de overhand krijgt
is van een krachtige vakorganisatie geen
sprake; alleen de economische belangen
moeten op den voorgrond staan en daar
aan kan ieder meewerken.
Nu wil Spr. niet beweren, dat de
scheiding van de beambten zelf uitgaat,
van bovenaf wordt ze geïnspireerd maar
haalt men eerst de politiek in de orga
nisatie, dan wordt men later kiesver-
eeniging en het eind is aansluiting bij de
moderne beweging, belichaamd in het
Ned. Vakverbond.
De strijd, politiek of niet, bestaat niet
alleen in den Bond de Post, maar in
verschillende organisaties. En de onder
vinding leert dat het dien weg niet moet
opgaan. Er zijn actueele zaken genoeg
te behandelen, zooals: de opheffing van
het klassenslelsel, een nieuwe pensioen
regeling, vermeerdering van verlofdage»,
met extra toelage enz.
Wil men dat bereiken, dan moet de
weg van thans worden verlaten, opdat
ieder lid kan worden van den Bond.
Het tegenwoordig getwist verhindert dat.
Broederschap aankweeken wil zeggen,
naast en met elkaar voor elkaar werken,
als broeders samenwerken, opdat de
toestand dragelijker wordt dan op heden.
Maar dan moet men uitscheiden met
wiggen te slaan in de organisatie, men
moet blijven weren uit de vereeniging
politiek en godsdienst, zuiver neutraal
moet men zijn en alleen strijden voor
betere arbeidsvoorwaarden.
In verband met een en ander bespreekt
Spr. nog het stellen vaB vragen aan
candidaten, wat hij zeer afkeurt, en de
groepsvertegenwoordiging, die komen zal
wanneer de organisatie niet als sterke
macht zich daartegen kan verzetten.
Na de rede van den heer Nolting
klonk luid applaus.
DEBAT.
De heer van Stapelen uit
Rotterdam is gekomen om het standpunt
der andere fractie uiteen te zetten. Vooraf
wenscht hij te verklaren, dat de wijze
van schrijven in de Posthoorn ook hem
onverkwikkelijk is, terwijl hij ook gaarne
meegaat met den heer Nolting, waar hij
zegt dat het te doen moet zijn om de
organisatie zoo groot en sterk mogelijk
te maken.
Hij komt er tegen op, dat de voor
standers van de politiek nihar overal de
schuld van krijgen. De confessioneele
afscheiding vindt zijn oorzaak niet in
den Bond, maar in de maatschappelijke
toestaaden, in de zucht van bovenaf
om de kracht van elke arbeiders
organisatie te breidelen, op dat men
voor de werkende klasse zooveel beter
het verdeel en heersch in toepassing
kan brengen. Als voorbeeld baalt spr.
aan den Christelijkentextielarbeidersbond
„Unitas", die op bisschoppelijk bevel
door de katholieken moest verlaten
worden, ea „Recht en Plicht" waarvan
de adviseur pater Weijers werd over
geplaatst, terwijl hij tevens den Katho
lieken den raad gaf uit die vereeniging
te gaan.
Men kan wel oreeren over allerlei
noodzakelijke zaken, maar men' moet
toch ook weten zijn organisatie te
behouden en daarvoor is noodig de
bespreking der maatschappelijke toe
standen, opdat ieder met oordeel zijn
standpunt kan innemen.
aan de dag.
Op staatkundig gebied kwamen de
partijen zo mogelik nog scherper tegen
over elkander te staan. De sociaal-demo-
kraten eisten van de staat een mens
waardig bestaan voor iedereen. Anderen
voerden daartegen aan, dat de staat
zoveel mogelik de beletselen moet weg
nemen, die een goed zedelike ontwikkeling
en hetstoffelik welzijn kunnen belemmeren,
maar dat werklust, eerlikheid, oprecht
heid, spaarzaamheid, welwillendheid in
de eerste plaats afhangen van de aanleg
van het individu, en dat het, zeker
ook voor de sociaal-demokraten, heel
moeilik zal vallen de laagste grens op te
geven van een menswaardig bestaan,
omdat van nature de mensen ongelijk
zijn aan elkander, en dus het menswaar
dig bestaan voor de een moet verschillen
van dat van de ander.
Professor Van der Vlugt omschreef
het verschil tussen vrijzinnigen en demo-
kraten aldus; De demokraten waren
alleen warm voor de vraag, wie over de
gedragslijn van de staat in hoogste aan
leg zeggenschap zou hebben. Zij eisten
grondwetsherziening om tot algemeen
stemrecht te komen, want zolang dit
niet geschonken is aan alle meerderjarige
burgers, is er slechts een klasseregering.
Een eenvoudig dagloner of handwerker
heeft hetzelfde recht kiezer te zijn als
een hoogleraar, een aanzienlik koopman,
fabriekant of grondbezitter. Alleen bij
algemeen kiesrecht kan ieder voor zijn
eigen belangen opkomen en aldus het
grootste geluk aan het grootste aantal
ten deel vallen.
Jammer dat daarbij de vragen niet
zijn opgelost, hoe te handelen als bij de
strijd om het bestaan wederzijdse be
langen met elkander in botsing komen,
Met een beroep op prof. Treub ver
dedigt spr. het vragen stellen van can
didaten, zij het dan met bescheidenheid.
Geen futiliteiten moeten gevraagd wor
den maar in de eerste plaats hoe het
standpunt van den candidaat tegenover
de ambtenaarsvereeniging. Daarom moet
art. 1 gewijzigd worden, het is een
kwestie van levens- en lijfsbehoud. Op
de vergaderingen moeten niet alleen de
candidaten besproken worden, maar de
verschillende opvattingen, om daarna
een standpunt te bepalen.
De Gemeentewerkliedenbond, die door
den heer Nolting een politieke ver
eeniging is genoemd, levert juist een
bewijs hoe de belangenpolitiek de men-
schen meer weerbaar maakt, van de
voorstanders daarvan gaat juist de be
zieling uit. Zoolang de maatschappelijke
verhoudingen invloed oefenen op de
levensvoorwaarde», is het dringend noo
dig daarop te letten.
De heer Lam uit Hilversum
vraagtWaarom zijn de kerkelijke par
tijen niet over te halen tot aansluiting
bij den Bond en wat is daaraan te doen
De heer Nolting zegt ter be
antwoording dezer vragen terug fe
moeten gaan tot hetgeen hij gezegd
heeft. Het geharrewar over de politiek,
dat weerhoudt de raenschen.
Tegenover den heer van Stapelen,
verdedigt hij nader het standpunt der
neutralen, waarna de voorzitter een
motie voorstelt waarin wordtuitgesprokea,
dat voor een goeden gang van zaken
hel noodzakelijk is, dat art. 1 der
Bondsstatuten gehasdhaaft blijft, terwijl
het Hoofdbestuur in overweging wordt
gegeve» stappen te doen, dat wijziging
voor goed onmogelijk wordt.
Deze motie worét met bijna al-
gemeene stemmen aangenomen.
Hierna is het woord aan den Bonds
voorzitter, den heer W. A. H. Kerkhoff,
die de vraag bespreektIs vragen om
hooger loon gewettigd in verband met
de stijging der levensmiddelen. Spr. gaat
eerst na de verbeteringen van 1905, die
voor velen niet zoo gunstig ware» als
zij wel leken, waarna hij aan de hand
van verschillende gegevens zijn vraag
toestemmend beantwoordt.
Nadat de heer van Stapelen nog een
kort woord gesproken had, werd de
vergadering, die druk bezocht was ge
sloten.
ONDERLINGE HULP.
Gisterenavond hield de Werklieden-
vereeniging „Onderlinge Hulp"
haar algemeene jaarvergadering in het
Valkje, onder voorzitterschap van den
heer D. Gerritsen, die met een hartelijk
woord van welkom de vergadering opent.
Met zeer veel genoegen wijst hij er op,
dat de eere-voorzitter, de heer J. C.
Pels Rijcken aanwezig is.
Deze avond, aldus de voorzitter, zal
gewijd zijn aan het 14de boekjaar. Het
jaar 1907'08 is zeker voor de werk
lieden gee» aangenaam jaar geweest. In
alle vakken heerschte malaise en de
gevolgen zgn in de eerste plaats ge
komen op het hoofd va» den werkman.
Met vreugde mag evenwel geconstateerd
worden dat van de 262 leden va» Onder
linge Hulp er maar 7 tot de werkloozen
behoorden, die door het werkloozen-
comité ondersteund zgn. Niettegenstaande
het slechte jaar is de kas der vereeni
ging betrekkelijk onveranderd gebleve»,
m.a.w. de contributies over 1907 hebben
ongeveer evenveel bedragen al3 de uit
en of algemeen stemrecht niet alleen
maar een verplaatsing van klasseregering
zou geven?
De vrijzinnigen voerden tegen algemeen
stemrecht aan, de werking er van in de
Verenigde Staten van N. A. en in Frank
rijk, waar Vogué de Kamer van Afge
vaardigden in dat land, de Bedelkamer
heeft genoemd: de afgevaardigden be
delen om de stem van hun kiezers, die
op hun beurt hun afgevaardigden dwin
gen om bij de ministers te bedelen om
een spoorweg, een kanaal, een subsidie,
een ambt of een ridderorde, en de
ministers bedelen weer tegen een of
andere vergoeding om de gunst van af
gevaardigden om een meerderheid te
verkrijgen. Daarom stond bij de vrijzin
nigen niet op de voorgrond, w i e regeren
zou, maar hoe men regeren zou, en
daartoe achtten zij een bepaald program
nodig.
Als iedere klasse, iedere landstreek
voor zijn eigen belangen aanklopt, hoe
moet deze dan handelen bij uiteenlo
pende, bij tegenstrijdige belangen, zoals
die van grondkrediet, de levenseisen van
een stadsbevolking en die van het platte
land; zij die ondersteuning uit de schat
kist eisen, komen weer in strijd met
hen die belasting opbrengen.
De vrijzinnigen wezen er op, dat zelfs
zonder algemeen kiesrecht in Nederland
schatten waren besteed voor het onder
wijs van kinderen waarvan de ouders
niet bijdragen in de direkte belastingen;
dat indirekte belastingen meer en meer
vervangen waren door direkte; dat hel recht
bepaald moet worden door plichtgevoel,
door het verlicht geweten, en niet door
een overmachtige wil als door het alge
meen stemrecht kan worden verkregen.
Velen die in de eerste plaats de re-
om
,pri
;c
gaven. Dat is ook juist over de andei
jaren zoo, zoodat de contributies vc
vrienden en kennissen hebben gemaakt
dat we vast staan en dat we gerust dj
toekomst kunnen tegemoet gaan. Dat
voor de lede» zeer geruststellend, da;
zjj steeds op uitkeering kunnen rekenetj
Verder herin»ert de voorzitter er aij
dat van Onderlinge Hulp de eerste pogi
uitging tot het stichten eener werlL,
loozeaverzekering. Ie i
1. Verslag van den Penning00
meester.
Daar de penningmeester verhinderd ii
brengt de voorzitter het finaacieel vet
slag uit.
De ontvangsten, bedroegenbatig sali
1906/07 f 573.69, borgtocht en renl
f55,49, contributies, le klasse f4.Jl
2e klasse f 1044,50, 3e klasse f 293.5;
collectieve verzekering. Tram f52,
bijstortingen f 6.50, bijdragen van bi
gunstigere f 88, rente Postspaarba
f 12.05, reate 2 N. W. S. f24,7;
rente 3% N.W.S. f30; totaal f2185.5;
De uitgaven beliepen
Uitkeeringen le klasse geene, 2e kl&isi
f 1000.45', 3e klasse f303.18, bodeloo;
f124,62, terugbetalingen f 1.30 tot
f 1429.55'.
Het batig saldo is dus f755,97',
Verder bezit de vereeniging 1 obj
N.W.S. 21 °/o f 1000 en 1 obl. N.W.S
3% f 1000, hetgeen te zame» een ber|
maakt van f755.97' f752.50
f893.12' 12401.60.
De commissie tot nazien van de rekt'
ning en veraatwoordisg heeft geconsti;
teerd dat alles in orde was en dat,
penaingmeester is gedechargeerd. Votf
het vele werk komt hem een woorc
van dank toe.
De voorzitter wenscht ook den secrti
taris een woord van hulde te brenger
Hg had eerst het voornemen te bedaakei,
maar het Bestuur, dat weet boe aoodiujL
het is, dat hij aan de Vereeniging veraa
bonden blijft heeft hem, zjj hetdanctlU^
met opoffering va» eakele werkzaamhedei^,,,
voor de Vereeniging behouden. De voor
zitter meent de vereeniging daarmee ti
kunnen feliciteeren. (Applaus)
Verder geeft de voorzitter ee» over
zicht van de gedane uitkeeringen.
Verkiezing van 4 B e s t u urs
leden.
Attredenden zijn de heerenJ. vi
Wessum, J. Nefkens en Dr. H. W
Schreuder, terwijl er één vacature ii
door het overlijden van den heer
Lockhorst.
Het Bestuur stelt de aftredenden ei
den heer W. C. Hol candidaat ea al
tegencandidaten de heeren S. J. vai
Duinen, P. A. J. Blom, dr. J. C. Rolaa)
dus Hagedoorn en M. Groeuestein.
De heer Groenestein verioeil
niet op hem te stemmen maar op dei
heer Hol.
Gekozea worden de heeren Va» Wei
sum met 102, Nefkeas met 100, Dik
Schreuder met 100 en Hol met 9i|
stemme», terwijl op andere heer;
enkele stemmen waren uitgebracht.
De heeren Van Wessum en Hol nemi
de benoeming aan, aan de andere heen
zal bericht worden gezonden.
3. Verkiezing van 3 Geco
mitteerden.
Gekozen worden de heeren A.
Tromp va» Holst met 68, B. v.
Water met 72 e» M. Groenestein mi
66 3temmen, terwijl de verdere stemmi
verdeeld zijn over de versehillend|
gering beoordelen naar de belasting dit
zij moeten opbrengen, werden ontevi;'h
den op het ministerie wegens de hog 'e
uitgaven die de leerplicht en de militif le
plicht van de schatkist vorderden, terwi c
er steeds minder te rekenen viel op d lr
samenwerking van alle liberale fraksie :v
De kerkelike partijen daarentegen slole !-(
zich onder de leiding van Kuype
Schaepman en Lohraan inniger aanee n
en zo ging men de felle verkiezingstri 11
van 1901 te gemoet, die volgens ,0 h
Standaard" gegrond was op de a n I
these tusschen de christeliken en f
paganisten.
De uitslag van de verkiezingen w
geheel in strijd met de profetie vi
Rutgers van Rozenburg, geuit na
stemming over het adres van antwoi
op de troonrede van 1877,Wat
deze diskussie en uit deze stemming
welke de gevolgen ook mogen zijn
zal voortkomen, is de les voor alle liberi?
en konservatieve, tegenwoordige en tr
komstige ministergeslachten, dat al i<
pogen om klerikale aspiratieën met on;
staatsinstellingen in overeenstemming
brengen of te bevredigen, in ons li
nog altijd een ondankbare en hopeli
taak is."
De klerikalen verkregen de meerdf
heid. Het liberale ministerie werd vi
vangen door dat van Kuyper, waarj
drie katholieken zitting hadden,
waarvan zijn partijgenoten hoopten
het een einde zou maken aan de liberi
„tirannie", die meer dan een halve eei
in ons land de overheid had
onder een liberale grondwet.
(Slot volgt) I
