'ieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Ie liberale partij.
o. 57.
DINSDAG 7 APRIL 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE BEMLANDBR".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON-
Familie Von Kröchert.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Abonnementsprij s
Per jaarf 4.
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(By abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
c i
i.
oor onze tegenstanders wordt her-
Idelijk betoogd, dat de liberale partij
n idealen meer heeft,
et wordt gezegd in de bladen, het
Irdt verkondigd op vergaderingen.
|n is dan meestal tenminste zoo
lijk, er bij te 70egen, dat de liberale
lij inderdaad wel idealen heeft gehad
,ar nu, nu is ze armde idealen zijn
ze heeft geen roeping meer te
vullen, ze heeft afgedaanze is eigen-
al dood.
,Vij zouden willen vragenals de
rale partij inderdaad bezweken is,
arom gunt men haar dan niet, wat
geen enkelen doode misgunt: rust
de verwoede strijd, dien men ruste-
tegen haar voert, niet het krachtigste
dat men zelf niet geloott, wat
zoo klakkeloos beweert Toonen
aanvallen niet duidelijk aan, dat men
liberale partij nog vreest en haar
1 sterker en krachtiger acht, dan men
:t i hoorders wil wijsmaken
"tiaar die idealen
lie, als de liberale party inderdaad
r vroeger ideaal bereikt heeft, dan
dit eenvoudig geen ideaal geweest
ideaal laat zich niet grijpen. Waaruit
volgt, dat de liberale partij, als ze
len heeft gehad, deze óf nog moet
tten, óf er vrijwillig afstand van ge-
In moet hebben,
iaat ons zien.
Vie geen vreemdeling is in de ge-
ledenis van ons land, weet, dat de
lomst der liberale partij als staats-
lij dagteekent uit de eerste helft der
eeuw. Het bekende beginsel,
I liberale gedachte, ja, die zijn na te
(ren tot in de eerste eeuwen van ons
ksbcstaaD. Als de burgerstand den
|d aanbindt tegen den adelals
Naar het Duitsch,
VAN
IHENR1ETTE VON MEERHEIMB.
Gun hem hier wat vrijheid. In
:kstadt is hij gebonden met duizend
nen.»
De vrijheid gun ik hem graag,
u gun ik hem niet. Niet één enkel
'en dus nog veel minder een langen
'ien zomermiddag.»
tta schrikte van die openhartige
der passie. <U is de vriend van
prins,» zei zij verwijtend, «en men
zijn vriend alles. Het is trouwens
:en zeer bescheiden genoegen om
mij naar Maloja te rijden.»
Groote God, ja ik ben zijn
'd,> antwoordde Kröchert ietwat
duldig. «We hebben samen gestu-
en gedweept, een vriendschap
van don Carlos en Posa. Ik ben
om zijnentwil in Glückstadt in
hoen gegaan omdat hij niet in een
sisch regiment mocht dienen. U
toch wei, dat de oude hertog niet
te spreken is over Pruisen?»
Dat weet ik. En ik weet ook hoe
Holland en Zeeland het Groot-Privilegie
bemachtigenals het getergde volk de
wapenen grijpt tegen Spanje; als demo
craat en patriot de regenten-partij be
kampen, dan is het in werkelijkheid het
liberale beginsel, dat hier prikkelt tot
verzethet liberale beginsel, dat de vrij
heid wil en het recht.
De liberale p a r t ij daarentegen is ge
boren in de dagen van Willem I en ge
groeid onder Willem II. Haar strijd gold
den teruggang tot begrippeneninstellingen,
die mea opgeruimd achtte door de revo
lutie, maar die inderdaad met Willem I
weer den troon hadden bestegen.
Overheerschende macht des Konings,
een bevoorrechte adel, geknotte volks
invloed, ziedaar de drie steenen des aan
stoots, die in 1848 na langen strijd door
de liberale partij uit den weg geruimd
zijn. De koninklijke macht is minder on
beperkt, van een heerschende kaste is
geen sprake meer, het volk heeft aan
invloed gewonnen.
O, zeker, er is nog veel te doen en
het ideaal der vrijheid blijft nog altijd
voor ons zweven. Maar men moet niet
vergeten, dat elke verovering, in naam
der vrijheid gemaakt, wordt neergelegd
in eene wet, die, al maakt ze andere
overbodig, toch op hare beurt weer
banden aanlegt. Wat met andere woor
den zeggen wil, de vrijheid, die het
liberalisme wil, is het tegendeel van
bandeloosheid of anarchie.
De vrijheid het ideaal!
Het resultaat van den strijd, door de
liberale partij aangebonden tegen het
starre behoud, de vrijzinnige grondwet
van '48, zij zal voor het liberalisme
blijven getuigen, zoolang de natie hare
geschiedenis leest.
Heeft niet die wet de vrijheid geschon
ken aan elke kerk, aan elk godsdienstig
genootschap? Kan niet elke geestesrichting
zich openbaren, niet elke geestelijke wiek
zich ontplooien Gaf ze geen vrijheid tot
het oprichten van eigen scholen? Heeft
de liberale partij niet den arbeid bevrijd
van de politieke banden, die hem knelden
en heeft de arbeidersstand niet van haar
het recht gekregen, zich te vereenigen
HET AFTREDEN VAN CAMPBELL
BANNERMANN.
Zooals vaazelf spreekt, wyden de
Engelsche bladen lange artikelea aan het
heengaan vaa den populairen Premier.
De Timeshoewel toegevende, dat dit,
Campbell Bannermann's gezondheids
toestand in aanmerking genomen, reeds
lang te voorzien was, meent toch, dat
diens aftreden juist op dit oogenblik iets
plotselings heeft, daar Minister Asquith's
benoeming als premier zeer groote ver
anderingen brengen zal in het politieke
milieu van het Kabinet. Tal van quaes-
ties zullen door bet heengaan van
Bannermann een geheel ander aanzien
verkrijgen, terwijl Asquith van zijn kant
ook genoodzaakt zal zijn, den toestand
uit een ander oogpunt dan zijn voor
ganger te bezien.
Bovendien zal Asquith, zegt hel blad,
behalve met tal van heterogene bestand-
deelen, in zijn eigen partij te doen
krijgen met verschillende liefhebbers
voor de uitoefening van het staatsgezag,
wier wenschen niet gemakkelijk met de
zijne zullen zijn overeen te brengen. Bij
al deze overwegingen is het zeer wel
mogelijk, dat Asquith zelfs minder goed
weet, hoe het Kabinet samen te stellen,
dan zij, die zich nu reeds met allerlei
gissingen dienaangaande bezig houden."
De conservatieve Standard brengt
hulde aan de groote talenten van
Campbell-Bannermann en wijst op het
groote overwicht dat deze staatsman op
zijne partij had.
Wat Asquith betreft merkt het blad
op, dat hij niet ontbloot is van de goede
hoedanigheden en van de gebreken, die
een opportunist heeft.
„Dikwijls, zegt het blad, is Asquith
van zijn overtuiging afgeweken. Misschien
zal hij nog in de verleiding komen tot
een compromis zón toevlucht te zoeken,
iadien hij ten minste niet begrijpt, dat
zulks in zijn geval niet zou baten."
Terwijl eenerzijds beweerd wordt, dat
Asquith naar Biarritz zal komen waar,
naar men weet, Koning Edward op het
diep prins Albrecht daaronder lijdt!»
Kröchert knikte. Hij wou zoo graag
blijven dienen bij de garde. Hij zou
ook nu nog liever ritmeester zijn in
zijn vroeger regiment dan dat hij hier
op den dood van zijn vader zit te
wachten, zijn grillen en bekrompenheid
moet verdragen en zwijgen omdat hij
er toch niets aan kan veranderen. Hij
heeft een ruimen blik die ver over de
grenzen van zijn landje heen gaat. Ik
kan me dat pijnigend-ongedüldige ge
voel best voorstellen, al lach ik gewoon
lijk als bij knarsetandt.»
U kunt ook wel lachen. Voor u
is Glückstadt een episode maar hij
zal er zijn heele leven aan lijden.»
Maar zoodra de oude hertog sterft
is hij er heer en meester.»
Dat kan hem niet voldoende zijn
want voor zijn idealen en droomen is
de wereld te klein I Wat kan hij in
Glückstadt beginnen, wat kan hij er
verbeteren
Hij zal er een modelstaat van
maken. En als de oude hertog eenmaal
dood is, dan kan hij er zoo vrij leven
als ik op mijn Roten walde.»
Sitta schudde haar hoofd.
Neen,» zei zij treurig. «Zijne op
voeding heeft te veel bedorven. Als hij
minder dilettanterig was grootgebracht,
dan had hij in de een of andere rich
ting werkelijk iets kunnen presteeren.
Maar hij moest nooit iets grondig ken-
oogenblik verblijf houdt, wordt dit door
sommigen ten sterkste betwijfeld. Men
gelooft niet, dat de Koning een zoo
ernstige aangelegenheid als de verwis
seling van eerste-Minister er eene is,
buitenslands zal behandelen. Het gerucht
houdt dan ook aan, dat de Koning zoo
spoedig mogelijk naar Londen zal terug-
keeren.
PORTUGAL.
Een halfambtelijk bericht uit Lissabon
meldt, dat de verrichtingen betreffende
de verkiezingen regelmatig zijn volbracht.
Te Alcantara en San Domingos kwam
het tot ongeregeldheden, welke echter
onmiddellijk werden onderdrukt. Alle
voorzorgsmaatregelen zijn genomen om
de orde te handhaven; 110 personen
zijn in hechtenis genomen.
Te Alcantra teekende een kiezer in
het verkiezingsbureau verzet aan tegen
de stemming van een anderen kiezer,
welke hem onregelmatig toescheen. Er
ontstond daardoor twist, waarbij een
doode en verscheidene gewonden vielen,
de menigte wierp de bereden politie met
steenen.
MAROKKO.
Naar een te Parijs uit Rabat ontvan
gen bericht, is een mehalla, onder bevel
van Bagdadi en Moelay Zef, den broe
der des sultans, naar Fez opgebroken.
De mehalla is 5000 man sterk en bezit
20 kanonnen. Verschillende kaids van
de stammen, door wier gebied de
mehalla trok, hebben zich hierbij aan
gesloten.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Het staat thans vast dat de Duitsche
keizer in Mei of in Juni den keizer van
Oostenrijk een bezoek zal brengen. Van
geruchten, als zouden de Duitsche vor
sten gezamenlijk, onder leiding van
keizer Wilhelm, keizer Frans Jozef
op zijn jubileum bezoeken, weet men
in welingelichte kringen te Weenen
nog niets. Het is ook zeer onwaarschijn
lijk, daar bij den gezondheidstoestand
van den ouden keizer, de inspanning
die dergelijke bezoeken veroorzaken, moet
worden vermeden en de doktoren er
zeker stellig tegen zouden ziju.
In het Oosteurijksche huis van
afgevaardigden is Zaterdag beraadslaagd
om de behandeling van het recruten-
continent te verklaren. Graaf Dziedus-
nen, hij moest er zooveel van weten
om er over te kunnen praten en opper
vlakkig te oordeelen. Zoodra hij zich
voor de een of andere studie begon te
interesseeren, rukte men er hem weer
uit. Hij was kroonprins dat was
voldoende. Zijn muziektalent werd op
die manier verknoeid, zijn militaire
loopbaan werd afgebroken, zijn studieën
zoo oppervlakkig mogelijk gemaakt.
Heb ik geen gelijk?»
U hebt zeer diep nagedacht over
den prins. Of heeft hij zich er bij u over
beklaagd?»
Allebei. En dat weet u even goed
als ik, mijnheer v. Kröchert!»
Nu freule, u moet het ook niet
al te tragisch opvatten. Hij heeft ook
zijne goede oogenblikken, waarop hij
het heel prettig vindt om kroonprins
van Glückstadt te zijn.»
Dat zou ik niet zijne goede maar zijne
zwakke oogenblikken nemen,» ant
woordde zij ernstig. «Mijnheer von
Kröchert, wij weten allebei, dat zijn
huwelijk ook door den ouden hertog
klaargespeeld is en dat 't hem niet kan
bevredigen. Bijlft u bij hem, wees zijn
vriend, verlaat hem niet
Ik blijf zeker zoolang ik daardoor
geen andere plichten verzuim. Ik geloof
dat men op het oogenblik voor mij in
het regiment beter een plaatsvervanger
kan vinden dan in Glückstadt. En wat
het huwelijk van den prins betreft, dat
zychi zeide daarbij o.a., in antwoord op
een rede van Daizynski, dat hij stellig
gaarne eene vermindering van de oor
logstoerustingen zou steunea. Zoo lang
echter het Duitsche rijk met zijn groot
leger op Oostenrijk drukte, zou het licht
zinnig zijn, wanneer Oostenryk in de
ontwapening voorging.
AMERIKA.
Groote vrees heerscht onder de reptt-
blikeinsche leiders in de Vereenigde
Staten omtrent den afloop der presidents
verkiezing, nu zich voorteekenen voor
doen, dat de negers, wier stemmen in
de staten Indiana, Illinois, Kansas, West-
Virginië, New-Yersey en New-York den
doorslag geven en die gewoonljjk met
de republikeinen stemmen, ditmaal hunne
oude partijgenooten in den steek zullen
laten. De negers schijnen nl. nog steeds
wrok te koesteren tegen den president,
die een geheel negerregiment ontbond,
toen dit gedurende een nacht zeer ge
vaarlijke baldadigheden had bedreven.
De president zal den negers nu, wil hij
zjjn candidaat, den heer Taft, gekozen
zien, wel eenige concessies moeten doen.
Welke dit zijn zullen, zal nader moeten
blijken.
De ontworpea zomerdienstregeling
der Ned. Centraalspoorweg-Maatschappij
is door den minister van waterstaat
goedgekeurd.
Onze Vloot. Het hoofdbestuur
der Nederlaudsche Vereeniging Onze
Vloot heeft voor de algemeene vergade
ring op 29 April a s een verslag uitge
geven van het werken en de toestand
der vereeniging loopende van 28 Juli
1906 tot 1 Januari van dit jaar.
De geschiedenis der oprichting wordt
daarin uitvoerig medegedeeld. Thans telt
de vereeniging 9 afdeelingen (gerang
schikt naar tijdsorde der oprichting:
Vlissingen, den Helder, Utrecht, Eysden,
den Haag, Leiden, Ned. Antillen Guragao,
Rotterdam en Nijmegen) met, behalve
die van de afd. Rotterdam, die nog
geen aantal opgaf, 1198 leden; voorts
54 algemeene leden en 23 afdeelings-
leden.
Ook het doel der vera niging wordt
uitvoerig uiteengezet.
komt misschien mettertijd nog wel
terecht. Prinses Elisabeth heeft hem
lief.»
Zij vindt hem knap en zou hem het
liefst in elke houditig en met elke nieuwe
jas aan willen fotografeeren,» zei Sitta
niet zonder eenige bitterheid.
Probeert u dan om een goeden
invloed op haar uit te oefenen.»
Invloed uitoefenen I Maakt u
eens een indruk op los zand. Hoe lang
blijft die er Men kan nog gemakke
lijker een moeras droog maken I»
Freule mag ik u eens iets zeg
gen zonder dat u het me kwalijk
neemt Kröchert keek onderzoekend
naar het mooie gezicht, waarop nu een
pijnlijke uitdrukking lag.
Ben ik dan zoo licht geraakt
U kunt toch wel weten dat ik van
openhartigheid houdt
Goed. Plet klinkt misschien hard,
maar ik krijg bij den dag hoe langer
hoe meer de overtuiging
Welke overtuiging
Dat de prins zijne vrouw nooit
zal leeren liefhebben en zich nooit in
zijn huwelijk zal schikken zoolang
u er is.»
Meneer v. Kröchert I» Sitta sprong
op. Haar blauwe oogen flikkerden van
woede en het was alsof zij door een
storm vau opwinding dooreen werd
geschud.
Ziet u wel nu is u toch boos
Laat mij als het u belieft eerst uit
spreken Niemand weet beter dan ik
dat u alleen het goede op het oog
hebt, maar hebt u nooit eens bedacht
dat de prins tusschen u en zijne vrouw
voortdurend vergelijkingen moet maken
die niet in haar voordeel kunnen uit
vallen U is zoo mooi, zoo begaafd
en geestig
Sitta ging weer zitten. «Als ik ge
weten had, dat dat alles slechts op
eene alledaagsche vleierij zou uit
draaien....» zei zij minachtend.
Dat doet het niet. Ik constateer
alleen een feit I Wie niet blind is, die
kan geen andere vrouw naast u be
vorderen. V kunt met de prins musi-
ceeren, u deelt in zijne belangen, het
is dus alleen maar natuurlijk dat hij
zijn vrouw bij den dag onbeduidender
en onbekoorlijker vind.»
Ik heb mijn best gedaan om zijn
leven wat aangenamer te maken
Sitta liet het hoofd zinken«kan
dat verkeerd zijn Ik heb zoo dikwijls
getracht om prinses Elisabeth op te
heffen. Tevergeefsch. Men zou zeer
diep moeten neerdalen om met haar
gelijk te staan. Moet ik ook in uiter
lijkheden, in toiletzorgen en hofgebab-
bel opgaan, alleen omdat zij niet zou
verliezen door vergelijkingen
(Wordt vervolgd.)
