'ieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
buitenland.
feuilleton.
binnenland!""
fo. 64.
WOENSDAG 15 APRIL 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDEB".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
Familie Vort Kröcliert.
DE EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.—
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntiên:
Yan 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederiandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
JAPANSCHE TOESTANDEN.
I Tet gele ras is tegenwoordig zeer ver-
ld. Dat was anders, twee, drie jaar
den. De Ghineezen zagen toen in
an een voorbeeld en men weet dat
hunne zonen daarheen zonden om uit
tweede hand de Westersche weten-
ap te verkrijgen, die men noodzakelijk
tte. Maar het bleek, dat de jonge-
len die waren uitgezonden om weten-
ap op te doen dikwijls geheel iets
ers hadden opgedaan minachting
ir hun vaderland en revolutionaire
|gingen. Daardoor ook is de geestdrift
r Japan aanzienlijk bekoeld. Maar
den anderen kant is dat te wijten
de houding der Japanners tegenover
volken met wie zij in aanraking komen,
Chineezen in de eerste plaats. In
«n meent men, schrijft de Sm wen
een Chineesch blad, de ChiDeezen
kunnen minachten omdat men het tot
eren rang in de wereld gebracht en
dgenootschappen met groote mogend-
.en gesloten heeft. Men is den oorlog
«n Rusland begonnen omdat men
esde, dat China met Rusland samen
i gaan. Thans tracht men uit Japan
China onlusten te verwekken om dan
eene of andere wijze te kunnen tus-
len beide komen en ons land er ge-
'1 onder te brengen. Uit deze en der-
jjke uitlatingen der Chineeesche pers,
het boycotten hier en daar van goede-
uit Japan blijkt, dat de Chineezen
;onnen zijn Japen als een vijand te
chouwen. Men ziet wat er geworden
van Korea en dat de Japanners in
nsjoerije doen wat zij willen zonder
gevoeligheid van de Chineezen te
;zien.
apan heeft alles gedaan om den
iotsten invloed in het Oosten te ver-
igen en het is daarin vrij wel geslaagd.
heette, dat de veroveringen nood-
elijk waren omdat het Japansche volk
m ruimte meer had in het eilanden-
Men bevolkt dus Mansjoerije en
rea. Maar op Hokkaido is nog ruimte
>r raillioenen en op Hondo eveneens,
t is de eerzucht die Japan heeft ge
ven, de tot het uiterste opgevoerde
jht om aan de wereld te toonen,
waartoe men in staat was. Men heeft
om dat bewijs te leveren zich groote
opofferingen getroost. Men is geslaagd.
De gevel van het Japansche huis ziet er
soliede en zelfs schitterend uit. Maar
het staat inwendig niet te best. De huis
houding laat veel te wenschen over. De
begrooting van Japan geeft een buiten
gewoon cijfer aan voor oorlog en marine.
Niet minder dan ruim tweehonderd
vierendertig millioen jen. Maar voor het
onderwijs wordt slechts ruim acht mil
lioen jen uitgegeven. Een onderwijzer in
Japan mag blij zijn als hij in eene maand
twintig gulden verdient, een politieagent
ontvangt meer. De roem in den oorlog
behaald wordt betaald met bloed en
zware belastingen. De belastingen zijn
inderdaad voor de verhoudingen van een
niet rijk volk buitengewoon. Het gevolg
is dat de belaste artikels peperduur zijn.
En daar de looncn zeer laag zijn gebleven
en de Japansche industrieelen misbruik
maken van slecht betaald vrouwenwerk
stijgt de ontevredenheid. Waar echter
de arbeiders samenkomen om hunnen
toestand te bespreken, ook waar zij be
loven zich binnen de grens der wet te
houden, wordt elke organisatie en elke
vergadering van eene vereeniging door
de politie verboden. Het socialisme, dat
trouwens een ander is dan het Euro-
peesche en van het dogma van Marx
niet veel heeft vernomen, neemt onrust
barend toe. De regeering neemt intus-
sehen geheel verkeerde maatregelen om
het te bestrijden. Zij kan slechts ver
bieden en straffen zij heeft er niet aan
gedacht tot nu toe arbeidswetten te
maken, aangezien zij het veel te druk
heeft met oorlogsschepen, kanonnen en
geweren. En daar de regeering de» arbei
ders verbiedt openlijk te zeggen wat zij
op het hart hebben, vormt zij natuurlijk
samenzweerders en leden van geheime
genootschappen.
In zeker opzicht is die toestand van
I Japan eene geruststelling.
DUITSCHLAND.
Men herinnert zich, hoe voor een paar
maanden de „Duitsche vlootvereeniging"
een vergadering gehouden heeft naar
aanleiding van het optreden van gene
raal Keim, een der leden van het presi
dium, bij de Rijksdagverkiezingen. In
die vergadering was de zaak niet vol
ledig tot beslissing gekomen. Het presi
dium was afgetreden, maar had toch
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
- Ik heb u thee ingeschonken, niet
ir, freule antwoordde de prins
Mderophalend, «en u helpen uitstap-
dat was alles 1
Dat was alles 1» herhaalde Sitta
'ktuigelijk. Het was als, hare trillende
en die woorden bijna niet konden
preken.
- Maar Sitta, ge neemt alles veel te
[Isch op zei de prinses lachend.
schrijft de hertog anders nog,
'recht
Dat ons gedrag en dat van ons
[dig gevolg bewijst» hij boog
achtig voor Kröchert en Sitta
e gelijk hij gehad had met die reis
goed te kleuren. Er zou voortaan
beslist een oudere kamerheer met
Oee op reis gaan. Als we van plan
CI1 om nog lang in St. Moritz te
'eQ en nog meer van dergelijke
1 onpassende als levensgevaarlijke
■ten wilden doen, dan zou hij ons de
den
opperhofmeesteres v. Ende en
kamerheer v. Sell zenden.»
O lieve hemel, die twee kunnen
we goed gebruiken 1 mompelde de
prinses.
Neen, daarvoor bedank ik ook.»
Prins Albrecht stond op, «Het beste
is, dat we maar gauw naar Glückstadt
teruggekeeren. Het verblijf hier wordt
mij toch vergald door dat eeuwig
durende gespionneer. En als ik de reis
naar Italië wil doorzetten, dan moet ik
nu toegeven Wat zeidet ge, Kröchert?»
Ik wilde uwe Hoogheid verzoeken
mij een poos verlof te geven. Mijn vader
heeft mij hard noodig op Rotenwalde.
Hij is ziekelijk en de toestand gaat er
steeds achteruit door al die overstroo
mingen.»
Beteekent dat, dat ge voor goed
weg gaat.
Ik hoop het niet, maar ik moet
nu bepaald naar huis om te zien hoe
het daar staat I
Natuurlijk. Ge hebt verlof, voor
onbepaalden tijd, beste Kröchert, maar
ge moet eerst mee naar Glückstadt.»
Dat «preekt van zelf. En ik hoop
dat Ik er den hertog van zal kunnen
overtuigen dat die ongeluksrlt naar
Maloja vit/n schuld is.»
Wat doet het er toe, waarover ze
in Glükstadt zaniken Als het 't een
niet is, dan is het 't ander. Ik moet
bekennen dat ik absoluut geen zin meer
een votum verkregen, waarmee de op
positie zoo ontevreden was, dat zij
de zaal verliet. Nu heeft het gezamen
lijk bestuur der vereeniging te Berlijn
beraadslaagd en een motie aangenomen,
waarin het wordt afgekeurd dat de
vereeniging, die slechts nationale be
langen behartigt, zich inlaat met den
strijd van partijen en godsdienstige ge
zindheden, Daarop verklaarden de drie
aanwezige leden van het oude presidium,
dat zij zich onder deze omstandigheden
niet herkiesbaar stelden en vervolgens
werd een commissie benoemd om de
verkiezing van nieuwe bestuursleden
voor te bereiden.
AMERIKA.
President Roosevelt zegt in zijn bood
schap aangaande den aanbouw van
vier nieuwe slagschepen, dal men niet
op arbitage kan bouwen voor het hand
haven van den vrede. De jongste
Haagsche Conferentie bewees de beuzel
achtigheid van te wachten. De rede
neering der Mogendheden, om voor de
beperking der maritieme bewapeningen
slechts twee of drie slagschepen jaar
lijks te bouwen, zou beteekenen een
verlies van de plaats door het land
onder de naties ingenomen, een bloot
stellen aan beleedigingen, welke men
niet zou kunnen afweren.
De eerste en meest belangrijke natio
nale deugd is hef vermogen van zelf
verdediging. Zoo een land vrede wil,
moet het bekend zijn, dat het steeds
gereed is voor een oorlog.
Een demonstratie. De gep.
kapitein ter zee tit. C. Vreede, officier
in de orde van Oranje-Nassau, bekend
om zijn langdurigen strijd tegen onze
militaire rechtspleging, heeft heden in
een adres aan den Minister van Justitie
z(jn officierskruis aan den Minister te
ruggezonden, met eerbiedig verzoek dit
aan de voeten van H. M. de Koningin
te willen nederleggen. In het adres
geeft de heer Vreede te kennen
dat een eeuwenoude militaire rechts
pleging uog altijd voortgaat te von
nissen onder de regeering van Hare
Majesteit zijn geëerbiedigde en recht-
lievende Koningin, Haren Troon on
dermijnende
heb om te tennissen.» Hij schoof zijn
racket weg. «Hoe zoudt gij er over
denken, als we in plaats daarvan een
beetje naar het bosch gingen
De drie anderen keurden dat plan
goed. De prins en zijne gemalin
verlieten het salon om zich te verkleeden.
Sitta stond onbeweegelijk bij de tafel.
Kröchert, die ook de kamer wilde uit
gaan, keerde zich nog eens om.
Zij keek met somberen blik voor zich
uit. «Een tredmolen hij heeft gelijk I
mompelde zij. «Op den duur moet hem
dat heelemaal verpletteren en hem alle
vreugde ontnemen.»
Beklaagt u den prins weer eens,»
vroeg Kröchert. «Ik moet bekennen,
dat ik me op het oogenblik meer over
hem erger, dan dat ik mede lijden met
hem heb. Waarom moest hij dat malle
courantenbericht in uw bijzijn voorlezen
Had ik dien rit maar niet toegestaan 1
Alles wel bezien heeft de hertog geen
ongelijk. Als men voorrechten genieten
wil, dan moet men zich ook schikken
in de onaangename dingen die er aan
verbonden zijn. De prins is ook op reis
geen particulier persoon en mag zich
dus ook niet als zoodanig gedragen.»
Wat afschuwelijk, om altijd be
keken, besproken en bespionneerd te
worden 1
Voor u is dat bericht veel onaan
genamer, freule. Als men te weten komt
dat u alleen met den prins uit rijden is
dat hij, na eenen vruchteloozen en
geduldigen strijd van 14 jaren tegen
die rechtspleging, het zijn plicht heeft
geacht om, met opgave van redenen,
te handelen gelijk in nevensgaand
eerbiedig schrijven aan Hare Majesteit
is vermeld
Rededen waarom hij zich tot Uwe
Excellentie den Minister van Justitie
wendt met het eerbiedig verzoek om
het ingesloten onderdanig schrjjven
met het officierskruis der Orde van
Oranje-Nassau aan de voeten van
Harer Msjesteits Troon te willen
nederleggen.
Het programma voor het Kon.
bezoek aan de hoofdstad luidt als volgt
Dinsdag 21 April. Vertrek
Paleis Loo v.m. 10 u. 41 m. Aankomst
te Amsterdam (Centraal Station) te 12
uur. Nam. 1.30 u. audiëntie militairen.
4 uur audiëntie civiele autoriteiten. 7.30 u.
diner, waarbij, behalve de dagelijksche I
gasten, de wethouders van Amsterdam
aanzitten.
Woensdag 22 April. Voorm.
10 uur. Audiëntie 2e gedeelte civiele
autoriteitenRijks- en Gemeentelijke
commissiën. Nam. 1 u. Overige com-
missiên, 4.30 u. tot 5.30 u. Rijtoer en
bezoek aan de tentoonstelling van „Arti
et Amieitia" Rokin, 7 uur. Diner, waarbij
de Gedeputeerde Staten aanzitten.
Donderdag 23 April. Voorm.
10 u. Audiëntie particulieren. Nam.1.30 u.
tot 3.15 u. Rijtoer en bezoek aan het
Stedeljjk Museum. 6 uur. Diner, waarbij
de Kamerheeren en adjudanten i. b. d.
aanzittten. 9 uur, Bal teu hove.
V r ij d a g 24 A p r i I. Voorm. 11.30
uur tot 12.45 uur. Rijtoer en bezoek aan
de Lettergieterij „Amsterdam", voorheen
Tetterode,? Bilderdijkslraat. Nam. 2.15
uur. Uitrijden; boottocht en bezoek aan
het stoomschip .Rembrandt" der Stoom
vaartmaatschappij „Nederland"; vervolg
van de boottocht op den Amstel tot
4.45 u.terug ten Paleize te 5 uur.
7 uur. Diner, waarbij de Gemeenteraad
van Amsterdam zal aanzitten.
Zaterdag 25 April. Voorm. 10
uur. Rijtoer en bezoek aan de Luther-
sche Diaconessen-inrichting. 11.30 uur.
Terug ten Paleize. Nam. 1.30 uur tot
3.30 uur. Rijtoer en bezoek aan de
Rijksakademie van Beeldende Kunsten.
6 uur. Diner, waarbij civiele en militaire
autoriteiten aanzitten. 8 uur. Vertrek
geweest, dan ontstaat er een afschuwe
lijk gebabbel 1
Ik heb absoluut geen redenen om
het feit, dat ik met den prins naar
Maloja geweest ben, geheim te houden.»
Maar ik zou u willen behoeden
tegen den allervaagsten laster,» zei
Kröchert teeder. «Mag ik u een vraag
doen, als ik weer naar Glückstadt
terugkeer
Een vraag?» Sitta keerde ietwat
verlegen haar hoofd op zij.
Ja, een vraag en een antwoord,
waarvan mijn levensgeluk afhangt!»
Neen, neen, vraag het dan niet!»
zei zij angstig,
Nu, ik vraag het vandaag ook
niet, maar wel heel spoedig I antwoord
de hij kalm, nam hare slap neerhangende
hand in de zijne en drukte er zijne lip
pen op.
Sitta keek hem na, terwijl hij de kamer
verliet. «Wat zou alles gemakkelijk eu
eenvoudig zijn als ik hem kon lief heb
ben 1» dacht zij met een diepen zucht.
«Maar ik heb hem niet lief, ik zal hem
niet lief, ik zal hem ook nooit kunnen
liefhebben, want ik heb een ander lief
o zoo innig lief 1»
Sitta, Sitta waar zijt ge?»
Het was de stem der prinses, Sitta
beheerschte zich snel. «Ik kom dadelijk
uwe Hoogheid 1» Dat antwoord klonk
heel rustig, niemand kon iets van hare
inwendig opwinding merken. Zij praatte
naar de voorstelling in den Stadsschouw
burg door de Kon. Ver. ,Het Neder-
landsche Tooneel"blgspel .Kleine
Dora".
Zondag 26 April. Voorm. 10
uur. Godsdienstoefening in de Nieuwe
Kerk. Nam. 2 uur tot 4.15 uur. Rijtoer
en bezoek aan „Natura Artis Magistra".
7 uur. Diner.
Een wetsontwerp is ingediend tot
wijziging en aanvulling van de wet tot
regeling van het Middelbaar Onderwijs,
uitsluitend tot bovengenoemd onderwerp
beperkt. Het bij het optreden van het
vorig Kabinet ingetrokken ontwerp is
bjj het thans ingediend ontwerp ten
deele gevolgd. Als grondslag van sub-
sidieering is ook thans aangenomen
subsidie per uur oaderwijs. Intusschen
moest hierbij thans rekening worden
gehouden met de inmiddels van kracht
geworden regeling van de subsidieering
van bijzondere gymnasia.
Het is mogelijk gebleken meer uni
formiteit met de subsidieering van bij
zondere gymnasia te betrachten dan ia
het deslijds ingetrokken wetsontwerp
geschiedde. Ten andere wordt thans
zoowel bij de berekening van als bij de
voorwaarden voor het subsidie onder
scheid gemaakt tusschen hoogere bur
gerscholen met vijf-jarigen en met drie
jarigen cursus.
Als verplichte vakken van oaderwijs
zijn aangenomen voor H. B. scholen
met 5-jarigen cursus de vakken a—p
en z van art. 17 voor H. B. scholen
met 3-jarigen cursus de vakken a -1
en n van art. 16.
In elke klasse moet in de bij het
leerplan voor die klasse aangegeven
vakken wekelijks ten minste 25 uren
onderwijs gegeven worden.
Derde waarborg is volledig bevoegd
personeel.
Het maximum-getal uren, waarover
subsidie zou kunnen genoteH worden
is 30 per week en per klasse. Gerekend
wordt met volle uren van 60 minuten,
weshalve in 't ontwerp niet van .les
uren", maar van „uren onderwijs" wordt
gesproken.
Het subsidie wordt gesteld op f 50
per uur voor H. B. scholen met 5-
jarigen cursus, f45 voor H. B. scholen
met 3-jarigen cursus, terwijl f 1000 in
de direcliekosten zou kunnen worden
uitgekeerd. Bij ongesplitste klassen wordt
ook heel opgewekt, toen zij naast de prin
ses loopend, den weg naar Pontresma In
sloeg. De heeren volgden op eenlgen
afstand.
In Glückstadt heerschte bij terug
komst der reizigers uit St. Moritz, een
ietwat zwoele stemming als vóór een
onweer, welke stemming zich bij Hare
Hoogheid de hertogin weldra in tranen,
bij den ouden hertog in een dof ge
rommel openbaarde.
De hertog en zijne gemalin waren
er in het geheel niet op gesteld dat
hun zoon het land verlietals hij nu
op zijne tochten ook nog levensgevaar
lijke en tegen de etikette indruischende
dingen deed, dan werd het wat al te
gek.
Bij de hertogin was het moederlijke
zorg als ze zich tegen zijne reizen ver
zette, maar bij den hertog was het
principe. Hij vond het bepaald verkeerd,
als de prins zijn gezichtseinder verruimde
De grenzen van Glückstadt moester
voor hem de grenzen van het heela»
zijn. Hij bracht dan maar nieuwe ideeën
en vergaderingsplannen meeEn het
ging zoo gezellig toe in Glückstadt. En
ieder bleef in zijne betrekking totdat
hij van ouderdom niet meer kon en dan
kwam de zoon tn de plaats van den
vader.
Wordt vervolgd
