DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. No. 74. WOENSDAG 29 APRIL 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DB EEMLANDER". Veiesehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. H&LF BLAD. Nabetrachting over den Gemeenteraad. BUITENLAND. BINNENLAND. UIT DE PERS. STADSNIEUWS. DE EEMLANDER Hoofdredacteur R. G. RIJKENS. Abonnementsprijs Per jaarf 4.— Franco per post5.60 Per 3 maanden- 1. Franco per post- 1.40 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels Voor iederen regel meer Buiten het Kanton Amersfoort per regel (Bjj abonnement belangrijke korting.) f 0.40 - 0.08 - 0.10 Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Adverientiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem. «n De debatten waren gisteren noch lang, noch geanimeerdeen gewoon verschijnsel, als de belangrijkste zaken te voren in de afdeelingen behandeld zijn. Daar zijn ze dan reeds van alle kanten bekeken, ieder heeft zijn licht laten schijnen en ook heeft men bij die gelegenheid raad kunnen inwinnen van iemand, die uit den aard der zaak meer in gemeente-zaken doorkneed is, doch wiens bevoegdheid helaas nog niet bij de wet is erkend om in de vergaderingen van den Raad een raad gevende stem uit te brengen. In de openbare Raadszitting spreken dus alleen zij, die nog eens in 't open baar getuigenis meenen te moeten afleggen om de een of andere reden maar de neuzen zijn dan reeds geteld. Slechts zelden komt het voor dat men dan nog iets nieuws hoort. Dit was gisteren het geval met voorstellen van de heeren Vels-Heijn en Oosterveen, en met dat van den heer Hagedoorn die den heeren, plaats vervangende hoofden van scholen nog een kleine belooning voor hunne diensten had toegedacht, diensten die de wethouder, de heer Celosse, niet zoo bijzonder groot vond en reeds vol doende beloond achtte. De voorstellen van de heeren Vels-Heyn en Ooster veen kwamen als een donderslag uit helderen hemel; niemand was er op voorbereid en niemand kon er terstond de finantieele gevolgen van bevroeden. De zachte terechtwijzing van den heer Plomp, die het bejam merde, dat deze voorstellen na de afdeelingsvergaderingen kwamen, sloeg ook blijkbaar bij de heeren inze erkenden zulks stilzwijgend en trokken de voorstellen in. Nog hebben wo iets nieuws ge hoord, n.l. van den heer van Kalken. Deze redeneert zooals de onderwij zers de hoofdacte bezitten, kunnen zij gemakkelijker baan tjes er bij krijgen dat is dus de belooning die in het vooruitzicht is gesteld en dat zou de prikkel tot studie moeten zijn. Heel verheven is dit niet, dan voelen we meer voor de bewering van den beer Plomp, dat de onderwijzers tot het behalen der hoofdacte geprikkeld moe ten worden door het vooruitzicht hoofd eener school te kunnen worden. Het percentage, dat dit geluk te beurt valt, is echter zoo klein, dat we gelooven nog betere motieven bij den onder wijzer, die voor de hoofdacte studeert, te mogen veronderstellen, en wel zucht naar wetenschap, begeerte om zijn gezichtskring te verruimen. En dat erkent o.i. ook de heer Plomp, daar we hem ook de meening hoorden verkondigen, dat die hoogere prikkel bij de betere individuen vanzelf ont staat. Als prikkel voor anderen is dus hooger salaris voor de hoofdacte niet nooiig, maar wel heeft de heer Hage doorn gelijk als hij zegt, dat men bij verruiming van gezichtsveld, ook de beschaving (niet beschouwing, zooals foutief in het verslag stond) vermeer dert en dat men dan beter opvoeder wordt. Men is dus feitelijk meer waard voor de gemeente. Hoeveel? Dat is een quaestie van appreciatie zeide de heer Gerritsen en hij met de heeren van Duinen, Hagedoorn, Tromp van Holst en van Esveld, zou het tegen woordige salaris van de bezitters van <3e hoofdacte gaarne verhoogd hebben, maar aangezien tien meer is dan vijf, zag hjj zijn voorstel vallen. De geheele verordening is met alge- meene stemmen aangenomen. Er is heel wat werk aan geweest en we hebben er nu ten minste een, waarin eenig systeem zit. Of ze ons daarom bevredigt? Neen, niet geheel, en evenmin gelooven we dat ze lang zal duren. Onze ondervinding heeft ons geleerd, dat om de paar jaar bijna in alle gemeenten eene salansregeling van de onderwijzers bij het L. O. in behandeling komt, en dit zal naar onze meening niet eerder ophouden alvorens het Ryk het openbaar lager onderwijs geheel tot zich heeft ge trokken, zoodat dit een tak van Rijks dienst wordt, alle kosten door het Rijk betaald en de onderwijzers rijksambte naren worden. Er is nog een punt uit de discussies omtrent de organisatie van het per soneel in dienst bij de fabricage, dat wy nog even wenschen te memoreeren. De heer Hamers vond het salaris van den inspecteur van f 1500 te hoog en had vernomen, dat men voor f 1000 wel een geschikt persoon kon krijgen, derhalve stelde hjj voor, met een schuinen blik naar de gemeentelijke brandkast, dat salaris op f 1300 te bepalen, Met alle respect voor de meening van een raadslid, dat op de kleintjes wil passen, gelooven we toch dat men zoo'n inspecteur niet kan beschouwen als een artikel van vraag en aanbod. Maar bovendien, degene die deze be trekking zal waarnemen, moet zich behoorlijk kunnen bewegen, anders zal de verzoeking hem in allerlei vorm naderen. Uit dat oogpunt beschouwd is f1500 werkelijk niet te veel, en het deed ons genoegen dat veertien raadsleden er zoo over dachten. Een welverdiend pluimpje kregen B. en W. van den heer Hagedoorn omtrent hun activiteit bij het aan- koopen van het beruchte „driepuntje". In stede van een gevaarlyk, zal dit nu een fraai hoekje van de stad kun nen worden. Een uur lang hebben de heeren weer met gesloten deuren vergaderd. Aangezien wij reden hebben te ver moeden, dat het nog altoos over dezelfde zaak was, waarover men ook de laatste geheime zittingen heeft gehouden, hebben wij er vrede mêe. Anders zijn we ook om redenen van niet-journalistieken aard tegen het veelvuldig houden van dergelijke vergaderingen. HET NOORDZEE-VERDRAG. Wij leven in een tijd van verdragen, ententes, overeenkomsten tusschen de verschillende mogendheden van ons werelddeel. Zij gevoelen blijkbaar be hoefte aan toenadering, aan gemeen schappelijk overleg bij gemeenschappe lijke handelingen. Het aantal verdragen, dat reeds vrij aanzienlijk is, werd dezer dagen, gelijk men weet, met een vermeerderd. Engeland, Duitscbland, Frankrijk, Dene marken en Nederland hebben een ver drag gesloten met betrekking tot de Noordzee. Bij dit verdrag waarborgen de daarbij betrokken oeverstaten elkander de handhaving van den bestaanden toe staand in die zee. Het Noordzee-ver- drag moet door het persoonlijk initia tief van den Duitschen keizer tot stand gekomen zijn. Hij moet reeds verleden jaar, bij zijn bezoek aan Engeland, van een mogelijke overeen komst omtrent de Noordzee gesproken hebben. Aanvankelijk zouden alleen Duitschland en Engeland by de zaak betrokken worden, maar men begreep weldra dat ook de medewerking der andere staten behoorde te worden in geroepen. Men zou ook Noorwegen en België als oeverstaten hebben moeten vragen om deel te nemen aan de overeenkomst, maar beide landen, België en Noorwegen zijn neutraal verklaard, wat het nadeel heeft dat men over hunne belangen kan handelen zonder hen. De overeenkomst is van wezenlijk belang in de eerste plaats voor de kleine staten. Tegelijkertijd werd in een groot Fransch en in een invloed rijk Duitscb blad de opmerking ge maakt, dat wel het meest Nederland redenen heeft om zich te verheugen over dit tractaat. De Temps consta teert, dat de Nederlanders daarin het bewijs kunnen zien van de welwillende eerlijkheid der Duitsche politiek en dat dit bewijs zekere ongerustheid zal doen verdwijnen. De Weser Zexlung meent dat dit verdrag moet worden opgevat als eene plechtige belofte om Nederland in zijn tegenwoordigen om vang te handhaven. Zoodat „er geen enkele wanklank overblijft". Met Denemarken, waar een deel der bevolking nog al tyd Duitschland wan trouwt, staat het nagenoeg eveneens. BELGIË. De overname van de Congo schijnt verzekerd. De Regeering zal voorstellen de besprekingen tot na de verkiezingen uit te stellen. In de maand Juni zal dan eene buitengewone zitting plaats hebben ter beëindiging van de koloniale debatten. Hoe het ook zij, is de over name zoo goed als verzekerd, met een meerderheid van 20 a 25 stemmen. MAROKKO. Het gerucht omtrent den moord op Raissoeli is nog steeds niet bevestigd, evenmin echter tegengesproken. Hij zou in het gebied der Lehmes in een hinderlaag gelokt en omgebracht zijn. Inderdaad zijn de Lehmes hem zeer vijandig gezind, daar deze stam van hem de belofte had gekregen, dat hij het voor caïd Mac-Lean ontvangen losgeld met hem zou deelen, aan welke belofte Raissoeli zich niet gehouden heeft. Volgens de laatste Berichten, die Maandag 11. te Tanger uit het gebied der Lehmes zijn ontvangen, is er wel een aanslag op Raissoeli gepleegd en werd hij verwond, maar is nog in leven. CHINA. Het Hbld. ontving van zijn Batavia- schen correspondent het volgend tele gram .Vergadering afgevaardigden Chinee- sehe handelaren Java contracteerde boycot Japan". Het blad teekent hierbij aan Uit het vorenstaande blijkt, dat de Chineesche handelaren op Java zich hebben aangesloten bij de beweging, die van Kanton uitging, wegens den voor de Ciiineezen weinig bevredi genden uitslag der „Tatsoe-Maroe"- zaak. Die beweging breidde zich te voren reeds uit tot Manilla en Australië, zoodat bv. onlangs een der Japansehe mailbooten, die den dienst verrichten tusschen Japan, China en Australië, geen enkel stukje lading van de Chi neesche handelaren te Sydney mee kreeg. Blijkens een uit Ned.-Iudië bij het Ministerie van Koloniën ontvangen elegram nopens den staat van zaken er Sumatra's Westkust, in verband met de belastinginvoering in dat ge west, hebben 20 familiehoofden van Padangloear vergiffenis gevraagd onder aanbod van betaling van de belasting en zijn 21 hoofden gearresteerd. Te Pajakomboeh is het rustig. In de gisteren gehouden ver gadering van de vereeniging Blinden zorg is medegedeeld, dat H. M. de Koningin het restant van het Indische geschenk, zijnde f 40.000, heeft be stemd voor de stichting van een oog- ljjdersgesticbt te Bandoeng. Onder de berichten in de Staats courant van gisteren komt de be noeming voor van den wethouder Windhouwer te Zaandam, tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. De heer Windhouwer nu, herinnert de N. Ct., is Zondag overleden. Hare Majesteit de Koningin heeft bij Haar bezoek aan Zaandam gisteren tegen over den burgermeester Haar deel neming in dit verlies te kennen ge geven. In overeenstemming met deze Konin klijke oplettendheid ware het zeker geweest, indien de voor den inhoud der Staatscourant verantwoordelijke autoriteit had zorg gedragen, dat de benoeming van den overledene tot ridder niet (althans niet gisteren en niet zonder bijvoeging) ware gepubli ceerd. Verdraagzaamheid. De Vereeniging tot Christelijk hulpbetoon aan tuberculoselyders bouwt te Har derwijk een sanatorium, waarvoor in antirev. bladen geld wordt gevraagd. Onder een stukje, dat de strekking heeft tot dit Christelijk doel op te wekken, plaatst zekere T. Bos, te Kampen, de volgende on-Cbristelijke ontboezeming Nu èn van „neutrale", ongeloovige zijde zonder God „hulpbetoon" aan tuberculoselijders wordt aange boden èn van geloovige zijde in biddend opzien tot den Heere, zullen onze vrienden wel weten aan wie zy hulp hebben te bewijzen. Commentaar overbodig DeR.-K en het Kiesrecht. De R.-K. Centrale Kiesvereeniging in het Kamerdistrict Gouda verklaarde zich met algemeene stemmen voor algemeen kiesrecht, de R.-K. Kies vereeniging te Breda verwierp het algemeen kiesrecht, de R.-K. Kiesver eeniging te Hoorn nam het aan. De Kiesrechtbeweging schyntonder de Roomsch-Katholieken een hope- looze verwarring te stichten. „RESUHPTIE" VAN Dr. KUYPER. De Nederlander ontving het vol gend schryven: In uw nummer 4463 onderstelt gij, dat een aanbod tot overneming van de Kabinetsformatie door my zou zyn afgeslagen; gjj stelt een onderzoek in naar de redenen, die my hiertoe kun nen geleid hebben; en bouwt op uw onderstelling een reeks conclusies. Ik stel er prijs op, in uw blad te verklaren, dat uw onderstelling niet juist is, en dat een aanbod als door u bedoeld, niet door mij is afge slagen. Hiermede verliest uw gissen naar de redenen, die mij tot weigeren zouden genoopt hebben,, zijn beteeke- nis, en vervallen de conclusies ge bouwd op een veronderstelling, die ten eenenmale onjuist is. U dankende voor de plaatsing van deze regelen, blijf ik hoogachtend, Uw dw. dr. KUYPER. Het blad teekent hierbij aan: De „resumtie" van wat wij schreven is niet juist. Wij hebben niet on dersteld, dat „een aanbod tot over neming van de Kabinetsformatie door dr. Kuyper zou zijn afgeslagen". Die onderstelling ware inderdaad onjuist geweest. Datgene wat dr. Kuyper weerspreekt is door ons niet onder steld, datgene wat wij onderstelden niet door hem weet sproken. Onze conclusies staan dus voorshands over eind." Men vestigt er onze aandacht op, dat de godsdienstoefeningen voor jongelieden in de Remonstrantsche Kerk, uitgaan van de afd. Amersfoort van den Ned. Protestantenbond. Bij Kon. Besluit zijn met ingang van 1 Mei benoemd tot reserve-tweede luitenant in het XXste landweer district de reserve-sergeant-majoor M. F. P. Christen en in het VlIIste land weerdistrict de gepasporteerde sergeant der infanterie J. J. H. M. Eillebrecht, beiden van het 5de regiment infanterie. In den ouderdom van 85 jaar is heden te dezer stede overleden de heer J. R. Schuuring, gepensionneerd adjudant-onderofficier-pikeur van het Korps Rijdende artillerie, Broeder in de orde van den Ned. Leeuw en Secr.- penningmeester der afdeeling van de Kon. vereeniging van gepensionneerde onderofficieren en minderen. Hedenmiddag werd op den Arn- hemschen weg een doofstomme jongen door een automobiel aangereden; het achterwiel ging over een der beenen, zoodat dit werd gebroken. Aanstonds werd door den automobilist geneeskun dige hulp ingeroepen, waarna de jongen naar het Elizabeth's gasthuis werd vervoerd. Naar men ons verzekerde, had de chauffeur niet de minste schuld aan het ongeval. Op [het bureau van politie zyn twee zilveren lepeltjes gedeponeerd. Een landweerman, die nog f 10 boete te betalen had werd heden dooi de politie ingerekend. Het beste vond hy het toen maar zijn schuld te ver effenen, waarna hij weer op vrye voeten werd gesteld. De gemeente-werkman N. van Eijkelenburg herdenkt Vrijdag 1 Mei den dag, waarop hij voor 40 jaar als zoodanig werd benoemd. Na zijne pensionneering zal h(j op genomen worden in het St. Pieters- en Bloklands-gasthuis. 1 In de „Keizerskroon" ver gaderde gisterenavond de „Oranje- vereeniging van Groote en Kleine Haag- en Koestraat bewoners." Nadat de voorzitter de vergadering geopend had, gaf hy het woord aan den tweeden voorzitter, den heer N. Hilversum. Deze zette in korte trek ken het doel der vereeniging uiteen. Hij wees er op hoe in 't begin een comité, later een vereeniging uit de bewoners dezer straten gevormd was, om den 31sten Augustus, elk jaar op feestelijke wyze te vieren. Het vorige jaar werd daar het eerst gevolg aangegeven. Met krachtige medewerking van eenige ingezetenen, o. a. stelde de heer mr. A. J. de Beaufort sparregroen voor de ver siering beschikbaar, kon hoewel op zeer bescheiden voet een historische op tocht gehouden worden, voorstellende Prins Willem I met zijn garde. Do straten werden versierd met eere-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1