DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 90.
MAANDAG 18 MEI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDEB".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BL&D.
BUITENLAND.
FEUiLLETON
De Familie Yon Kröchert.
BINNENLAND.
DE EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. Gr. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.G0
- 1
- 1.40
- 0.05
Bureau:
BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntlën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
FRANKRIJK.
Volgens mededeelingen door Cle-
menceauaan den Ministerraad gedaan,
hebben bij de gemeenteraadsverkie
zingen de republikeinen in alle depar
tementen behalve in de dep. Seine
definitief de overwinning behaald in
1984 gemeenten.
RUSLAND.
De commandant van de naar. de
Perzische grens gezonden Russische
strafexpeditie, generaal Snarski, beeft
aan den stadhouder van den Kaukasus
bericht, dat alle op Russisch gebied
gelegen Perzische dorpen verwoest
en met den bodem gelijk gemaakt
zijn, en dat 500 gewapende Perzen
zonder zich te verzetten naar Perzië
zijn vertrokken. Daarop heeft generaal
Snarski bevel ontvangen onmiddellijk
in Perzië binnen te vallen, de roover-
benden te vuur en te zwaard uit te
roeien, de dorpen in brand te sleken
en slechts vrouwen en kinderen te
sparen. Overeenkomstig dit bevel
heeft de Russische strafexpeditie op
14 dezer de Perzische grens over
schreden.
TURKIJE.
De onderhandelingen, betreffende
de Heraklea-quaestie, met Frankrijk
zijn hervat. Het schijnt, dat Turkije
om tot overeenstemming te geraken,
afstand wil doen van Ruchat.
De Porte heeft bij de mogend
heden geprotesteerd tegen het terug
trekken der internationale troepen
van Kreta. Zij brengt de mogendheden
de opgenomen plichten in herinnering
om de rechten en de souvereiniteit
van den Sultan te eerbiedigen en
het leven en de goederen der Moham
medanen te Korfoe te verdedigen.
Dezer dagen zgn alle soldaten
van de te Skoetari in garnizoen lig
gende bataljons met de officieren aan
het hoofd aan het muiten geslagen.
De officieren bezetten het telegraaf-
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEiMB.
33)
De prins was in Italië een heel
ander menschdaar was hg opgewekt
en vroolgk en van geestdrift vervuld,
's Avonds schreef hij zgne indrukken
op in den vorm van een dagboek en
la,s dat dan den volgenden dag aan
Sitta voor als zij in het een of andere
museum op een marmeren bank zaten
uit te rustén. Zg bewonderde zjjn
luchtigen, sierlijken stijl, zijne scherpe
opmerkingsgave en zijn diep gevoel
voor alles wat mooi was. Wat was
hij toch een rijke, veelzijdige natuur!
En moest diezelfde man veroordeeld
zijn om alles maar oppervlakkig aan
te roeren zonder er zich ooit in te
verdiepen
Als ze dan 's avonds aan tafel hunne
indrukken bespraken, dan merkte Sitta
meer dan eens êen scherpen wan
trouwenden blik op, dien de prinses
haar gemaal en hare hofdame toe
wierp. En dikwijls begon zij zonder
eenige aanleiding een gesprek, alleen
kantoor en beletten de verzending
van telegrammen. De manschappen
eischen, nu zij 7 jaar onder de wapens
zijn geweest, met groot verlof naar
huis te worden gezonden en de offi
cieren verlangen hun achterstallige
soldij over 6 maanden. De laatsten
wilden ook de tolgelden in beslag
nemen, dit gelukte hun echter niet
zij maakten zich echter meester van
goederen in natura tot een waarde
van 25,000 fres. Een commissie uit
hun midden bracht deze artikelen
onmiddellijk met een rabat van 20 a
'25 proc. in veiling.
NED. BOND VOOR VROUWEN
KIESRECHT.
Gisteren werd in het Hotel Witte-
brug te Scheveningen de eerste Alge-
meene Vergadering van den Neder-
landschen Bond voor Vrou
wenkiesrecht gehouden.
In eene korte redesprak de presidente,
Mej. Mr. van Dorp, allereerst hare
voldoening uit over den flinken groei
van den Bond. In één jaar werden
14 afdeelingen met 800 leden opgericht.
Zjj herdacht de aanleiding tot het
stichten van den Bond.
Een groep leden, meenende zich over
ergerlijke onderdrukking door het Be
stuur der Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht te beklagen te heb
ben, trad uit deze Vereeniging,
en werd daarop van verschillende
zijden aangezocht een nieuw centrum
op te richten voor de talrijke voor
standers van vrouwenkiesrecht, aan
wie de leiding der Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht te
zeer bekrompen feministisch voor
kwam.
Spreekster legde er nog eens den
nadruk op, dat deze uittreding niet
in verband stond met eene daaraan
enkele weken voorafgegane bestuurs
verkiezing, zooals ten onrechte door
het Bestuur der Vereeniging
wordt beweerd.
Het Bestuur van den Bond heeft
het steeds beneden zich geacht in te
gaan op de insinuaties door de V e r-
e e n i g i n g overal verspreid, als zou
om een eind te maken aan hun on
derhoud. Haar tooD, die anders zoo
vriendelyk was, werd dan scherp en
bijna .hoogmoedig. Op haar aandringen
werd de reis verkort. Sitta wist heel
beslist, dat de oude hertog hun kortaf
bevolen had, naar Glückstadt terug te
keeren, omdat de prinses hem ge
schreven had, dat zjj de ltaliaansche
lucht niet verdragen kon. De prins
vermoedde dat trouwens ook. Hij zei
er wel is waar niets van, maar hij
liet duidelijk merken, dat dat piotse-
j linge vertrek hem alles behalve be-
viel. Hij gaf zich, ook in Glückstadt,
absoluut geen moeite meer om zijn
onverschilligheid tegenover den prinses
te verbergen.
Sitta zuchtte. Zij kon 't niet langer
ontkennen, dat de verhouding tusschen
den prins en de prins steeds achter
uit, in plaats van vooruit ging en
dat zij daaraan niet geheel onschuldig
was. Zij werd den prins steeds meer
onmisbaar; zij ging geheel op in het
geen hem interesseerde, terwijl de
prinses er geheel buiten stond.
Zij sprong op. Die gedachte maakte,
dat zij het zeer warm kreeg, ofschoon
het vuur bijna geheel uit was en het
koud begon te worden. Op eens schoot
haar de belofte te binnen, die zij in
dertijd aan Kröchert gedaan had: „als
ik ooit mocht gevoelen, dat mjjn
tegenwoordigheid kwaad in plaats van
aan de heele zaak alleen de eer- en
heerschzucht van enkele vrouwen ten
grondslag liggen. Waar zjj deze in
sinuatie hier voor de eerste en de
laatste maal ter sprake brengt, doet
zij dat om eene dergelijke insinuatie
als „beneden peil" te brandmerken.
Zij hoopt, dat nooit meer gezegd zal
kunnen worden, dat vrouwen op deze
wijze het peil van den poiitieken
strijd verlagen.
Dat het Bestuur der Vereeni
ging den Bond nog niet zeer
vriendelijk gezind is, daarover mogen
wij ons niet verwonderen„II faut
de grandes ressources dans l'esprit
et dans le coeur pour goüter la sin-
cérité lorsqu'elle blesse," en de op
richters van den Bond hebben
inderdaad harde waarheden gezegd.
De Bond vertrouwt echter, dat de
toorn zich op den duur wel leggen
zal en dan samenwerking in het be
lang der zaak mogelijk zal blijken. De
Bond zijnerzijds treedt de Ver
eeniging steeds met de meeste
welwillendheid te gemoet al wordt
hij daarvoor niet altijd beloond. Te
Hilversum b.v. stond de Bond
zijn propaganda-tooneelstuk aan de
V e r e e n i g i n g af, welke met behulp
daarvan een flinke afdeeliDg oprichtte.
Tot belooning werd de Bond hij de
oprichting zijner afdeeling vanwege
de Vereeniging eens flink uit
gescholden. Geen nood I de Bond
groeit tegen de verdrukking in en
meent niet van de eens aangenomen
houding te moeten afwijken, om de
Vereeniging steeds gelegenheid
te geven ons op onze eigen vergade
ringen te komen bestrijden waarvan
druk gebruik gemaakt wordt, hoewel
de Vereeniging deze generositeit
niet riciproceert. Maar de Bond wenscht
immers dat het volle licht zal schijnen.
Dat de oprichting van den Bond
gerechtvaardigd was, daarvoor staan
de namen borg dergeneu, die zich bij
den Bond aansloten. Vele onzer be
kendste mannen en vrouwen waren
daarbij. Iedere beweging, die krach
tiger wordt moet zich vertakken. De
scheiding heeft dan ook zeer ten bate
der zaak gestrekter is nooit zoo hard
gewerkt als dezen winter. De presi
dente had de voldoening onlangs uit
den mond van Mrs. Chapman Catt,
goed doet, dan zou ik Glückstadt
onmiddellijk verlaten. Was het nu
zoover
Z(j voelde een steek in haar hart
en in haar oogen stonden tranen
„als hij zelfstandiger was en zich min
der eenzaam voelde, dan zou ik hem
eer kunnen verlaten 1" dacht zij.
Maar nu ben ik de eenige die hem
begrijpt!"
Er kwam een gevoel van haat tegen
de prinses in haar op. Waarom ging
zij zoo op in kleinigheden, waarom be-
teekende zg zoo weinig? Als zij anders
was dan zou hij niet bij mg sympathie
zoeken. Maar die gedachte was niet
in staat, het onrustige gevoel in haar
binnenste te verjagen of de stem van
haar geweten tot zwijgen te brengen.
Zq was dus blij, toen zij door het
kloppen aan de deur door haar gepeins
werd wakker geschud.
Is het al tijd om mij te kleeden,
Louise?
Ja, ik kom dadelijk."
Op de toilettafel brandde het licht.
Sitta ging voor den spiegel zitten. Zjj
keek strak naar haar eigen spiegel
beeld, maar zonder te kijken hoe het
meisje haar kapte.
Ik heb uw witte fluweelen japon
klaar gelegd," zei Louise. Zg stak een
paar witte narcissen in het zwarte haar.
„De freule mag toch niet dansen, dan
hindert de zwnre sleep dus niet, en
de presidente van den internationalen
Bond, te hooren, dat h. i. scheiding
binnen korter of langer tijd in ieder
land te voorzien, en niet te betreuren
was.
Aan de hand eener monografie van
Dr. Gertrud Baumer, eene der be
gaafdste jongere Duitscbe vrouwen,
gaat spreekster thans eenigszins dieper
in op de twee groote stroomingen in
het feminisme van alle landen. Dr.
Baumer onderscheidt ze historisch.
De eene, de rationalistische, stamt
uit de Fransche revolutieze eischt
voor de vrouw de rechten van den
m e n s c b, een abstractie, ze rekent
niet niet het gemoed der vrouw en
verklaart het verleden niet, maar
veroordeelt het.
De tweede vindt haar oorsprong in
het individualisme der 19e eeuwde
vrouw wordt zich bewust van haar
eigenlgk wezen, wenscht dat te ont
wikkelen en geheel te geven. Deze
beweging heeft met de oude slechts
gemeen, dat ze het recht vraagt
zich vrg te ontwikkelen naar haren
aardmaar zij eerst geeft levens
warmte aan de oude postulaten. Zg
vindt het gebouw, door Het oude
feminisme opgetrokken, koud en kaal.
Diepe afgronden gapen tusschen de
beide generaties.
Waar de beide stroomingen in onzen
tgd voortbestaan, is het geen verschil
meer tusschen generatie en generatie,
maar is het thans een psychisch ver
schil tusschen de aanhangsters dei-
beide richtingen.
In het feminisme, als zgnde nog
vrg van traditie, is het psychologisch
element zeer sterk merkbaar. De
„nieuwere" richting ziet, dat in de
sociale productie de vrouw achter
moet blgven bg den man omdat de
kleine handen van haar kind zich aan
haar klemmen en haar het voortgaan
moeielijk en onmogelgk maken.
Zg ziet eveneens, dat de eenzgdige
neiging om te toonen, dat de vrouw
evenveel intellectueel werk kan ver
richten als de man het plekje bedreigt,
dat alleen aan het kind de zonnige
rust kan geven, die het noodig heeft
in den onrustigen, verbgsterenden
socialen wedloop onzer dagenhet
plekje, waarvan de herinnering de
steun voor eens menschenleven is
het is zoo'n prachtige japon I
Sitta stond op en haar kamenier
trok haar de japon aan. Het witte
fluweel viel in zware plooien, zonder
eenige garneering om haar slanke
gestalte heen en alleen het décolleté
was afgezet met gele, breede Yeneti-
aansche kant. Het eenige versiersel,
dat zij droeg, was een paarlen ket
ting.
De kamenier spreidde haar sleep
waaiervormig uit en gaf haar haar
handschoenen aan. Sitta las op haat-
gezicht eene grenzenlooze bewondering
harer schoonheid. Zg glimlachte wee
moedig. Het gevoel harer eigen schoon
heid maakte haar absoluut niet ge
lukkig.
Ook niet, toen zg de gasten in de
anti-chambre ontving en zij ip al
die blikken dezelfde bewondering las.
De oude hertog, van wien men zei,
dat hg vroeger een groot kenner dei-
vrouwelijke schoonheid geweest was,
keek Sitta ook verbaasd aan. Hij ging
naast de hertogin zitten.
Onze hofdame draagt van avond
den palm der schoonheid weg," fluis
terde hij haar in het oor, waarop zg
toestemmend knikte.
Ja, zg is mooi precies een
schilderij van Titiaan," antwoordde de
prins, die achter zijn moeder stond
en de opmerking gehoord bad.
De hertog fronste zijn voorhoofd.
het hoekje in de huiskamer waar in
zijn jeugd zgn moeder zat.
Hei grondbeginsel der maatscbappg
isouderling van werk. De grootsche
taak der vrouw is het, den invloed
van het vrouwelijke gemoed op de
samenleving te doen gelden. Zoo ligt
in de waarde, die de vrouw zal weten
te doen hechten aan het wezen der
vrouw, het zwaartepunt van het femi
nisme. Den grondslag daartoe moet
zg leggen door liefdevollen, toewgden-
den arbeid in gezin en maatschappg.
Spreekster hoopt dat nooit een op
roep als van Generaal Staal in de
laatste „Gids" vergeefs zal zgn, zoo
lang nog ééne Nederlandsche vrouw
haar dag in ledigheid doorbrengt.
Maar om de waarde der vrouw
eerlqk te doen schatten, daartoe is het
stembiilet noodig: het stemrecht be
rust op het beginsel van vertegen
woordiging; de uitsluiting der vrouw
daarvan zal steeds worden aangezien
voor een oordeel van minderwaardig;
heid. Zoo is het streven naar vrouwen
kiesrecht ook een onderdeel van het
nieuwere feminisme.
Spreekster herdenkt de overwinnin
gen door het vrouwenkiesrecht be
haald in het afgeloopen jaar in Noor
wegen, Denemarken, Engeland, Spanje
en ons eigen land. Het voorstel tot
Grondwetsherziening door de vorige
regeering gedaan wordt weer onge
daan gemaakt.
De tegenstand is vooral to vinden
bg de vrouwen zelf. Onlangs zei een
begaafde kunstenares tot spreekster
dat ze „streng" tegen vrouwenkies
recht was alsof 't zoo iets als
sterke drank was. 2. bg degenen, die
door 't beginsel: kiesrecht, vertegen
woordiging in 't algemeen gedesillusio
neerd zgn. Dat t r e f t nu het vrouwen
kiesrecht omdat het nog ingevoerd
moet worden.
Spreekster betreurt, dat door de
onvoldoende organisatie de Bond
geen steun aan bet te houden congres
heeft kunnen verleenen. Mrs. Chapman
Catt betreurt dit ook ten zeerste;.en
dat de zoo noodige federatie metrde
Vereenigi ng, voorgesteld door
Mr. Fokker, afstuitte op geheel per-
soonlgke motieven van de hoofdbe-
stuuisleden der Vereeniging.
Spreekster heeft de vergadering dit-
Het antwoord van zijn zoon beviel
hem niet. De hertogin zuchtte en keek
het elegante figuurtje van hare schoon
dochter na, die juist op datoogenblik
de eerste passen van een nieuw inge-
studeerden dans maakte. Zg zag er
heel aardig uit maar met hare hof
dame vergeleken was zij erg onbedui
dend in hare rose crêpe toilet.
Danst ge niet?" vroeg de her
tog. Hij keek zijn zoon aan. „Als
gastheer is het je plicht om met een
paar der dames te dansen."
De prins stond onmiddellgk op. „Ik
zal de volgende quadrille dansen."
Er speelde een glimlach om zgn
mond.
De hertog knikte tevreden. Hg stond
met moeite op en wenkte een paar
oudere dames dat zij de plaats naast
zgne gemalin zouden innemen. Hg
bleef nog een oogenblik in de dans
zaal. De muziek speelde de eerste
maten der quadrille. Hg wilde zier.
of zgn zoon een passende keuze deed.
Hg moest de vrouw van den komman-
dant of de vrouw van zgn kamerheer
vragen.
Wordt vervolgd.)